100 ปี ธงชาติไทย ร้อยดวงใจไทยทั้งชาติ

๒๘ กนั ยายน พทุ ธศักราช ๒๕๖๐ คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานกั นายกรัฐมนตรี

ธงไตรรงค์ ธารงไทย... สัญลกั ษณ์แหง่ การรวมใจ ความรัก และสามัคคี ธงชาติไทย...สัญลักษณส์ ูงสดุ ของชาติ สิ่งเตอื นใจใหอ้ นุชนไดร้ าลกึ ถึงการเสียสละเลอื ดเนอื้ ของบรรพบุรษุ เพอ่ื รักษาไว้ซึ่งแผ่นดิน และรอ้ ยดวงใจคนท้งั ชาติใหเ้ ปน็ หนึ่ง หลอ่ หลอมความรัก สามคั คี สร้างเสรมิ ความภมู ิใจในความเป็นชาติ ก่อเกดิ เปน็ พลงั อันย่ิงใหญ่ในการพฒั นาชาติไทยให้วัฒนาสถาพร

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พฒั นาการของธงชาติไทย การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย ธงแรกของแผน่ ดินไทย ใตร้ ่มพระบารมีจักรีวงศ์ สานักนายกรฐั มนตรี ธงเรอื ราษฎร ธงเรือหลวง (รัชกาลที่๑) (รัชกาลที่๑)

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี ในรัชสมัยพระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟา้ จุฬาโลกมหาราช รชั กาลท่ี ๑ การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย แหง่ กรงุ รัตนโกสนิ ทร์ พระองค์ได้ทรงกาหนดใหใ้ ช้ “จักร” สานกั นายกรัฐมนตรี อันเป็นเคร่ืองหมายแหง่ พระบรมราชวงศจ์ กั รี ลงไว้กลางธงผา้ พ้นื แดง สาหรับชักในเรอื กาป่ันหลวง เพ่อื แสดงความแตกตา่ งจากเรอื ราษฎรชาวสยามท่วั ไป ท่ยี งั คงใช้ธงแดงเกลย้ี งอันมีมาตั้งแตส่ มัยกรุงศรอี ยุธยา ดังหลักฐานที่บนั ทกึ ไวใ้ นพระราชบัญญตั ธิ ง รัตนโกสนิ ทรศก ๑๑๘ วา่ “...คร้ันถงึ ในรัชกาล พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟา้ จุฬาโลกย ทรงพระราชดารหิ ์ว่า เรอื หลวงกับเรอื ราษฎร ควรมเี ครอื่ งหมายสาคญั ให้เห็นต่างกนั จงึ มีพระบรมราชโองการดารัสเหนอื เกลา้ ฯ ส่ังใหบ้ รรดาเรือหลวงทัง้ ปวง ทารูปจกั ร อนั เปนนามสัญญา พระบรมราชวงษ์แห่งพระองคล์ งไว้ในกลางธงพืน้ แดงนนั้ เปนเครอ่ื งหมายใชใ้ นเรือหลวง...”

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พฒั นาการของธงชาติไทย การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย อศั จรรย์แห่งแผน่ ดนิ ไทย จดุ เรม่ิ ต้นยคุ สมยั “ธงช้างเผอื ก” สานกั นายกรัฐมนตรี ธงเรือราษฎร ธงเรอื หลวง (รัชกาลท่ี ๒) (รัชกาลที่ ๒)

คณะกรรมการจัดกิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี ในรชั สมัยพระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลิศหลา้ นภาลยั รชั กาลท่ี ๒ การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานกั นายกรฐั มนตรี ได้เกิดปรากฏการณ์มหัศจรรยข์ ้ึนบนแผน่ ดินสยาม คอื การได้ชา้ งเผอื กเขา้ มาสูร่ ัชกาลเดียวถึง ๓ ช้าง ไดแ้ ก่ พระยาเศวตกญุ ชร พระยาเศวตไอยรา และพระยาเศวตคชลักษณ์ ซึง่ นบั ถอื ในประเพณีไทยว่าเป็นพระเกียรติยศอย่างสูง จึงโปรดให้ทารูปชา้ งสีขาวไวก้ ลางวงจักรสขี าว ติดไว้กลางธงแดง ใช้ชกั ในเรอื หลวง ส่วนเรือของราษฎรยังคงใชธ้ งแดงเชน่ เดมิ ดงั หลกั ฐานทีบ่ ันทึกไว้ในพระราชบญั ญัติธง รัตนโกสนิ ทรศก ๑๑๘ วา่ “...ตอ่ มาถงึ ในรัชกาล พระบาทสมเด็จพระพทุ ธเลิศหลา้ นภาไลย ครง้ั นน้ั มสี ารเสวตรอนั อดุ มดว้ ยลักษณ มาส่พู ระราชสมภารถึงสามช้าง เปนการพิเศษ ไม่มไี ด้ในประเทศอนื่ เสมอเหมอื น ควรจะอศั จรรย์อาไศรยคณุ พเิ ศษอันนั้น จึงมพี ระบรมราชโองการดารัสเหนือเกล้าฯ ให้ทารปู ช้างเผอื กลงไว้กลางวงจักรในธงเรือหลวงน้ันดว้ ย...”

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พัฒนาการของธงชาตไิ ทย การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย เมื่อราษฎรมธี งช้างใชเ้ ป็นครงั้ แรก สานักนายกรฐั มนตรี ธงเรือหลวงแลเรอื ราษฎร ธงชกั ทีน่ ่าเรือหลวง (รัชกาลที่ ๔) (รชั กาลท่ี ๔)

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี ลว่ งเข้ารชั สมยั พระบาทสมเด็จพระจอมเกลา้ เจ้าอยูห่ วั รชั กาลที่ ๔ การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สยามมกี ารคา้ ขายกบั ชาวตะวนั ตกมากขนึ้ สานักนายกรัฐมนตรี มีสถานกงสุลเขา้ มาต้ังในพระนครและชกั ธงชาติของประเทศนั้น ๆ ประกอบกับเรอื ของราษฎรชาวสยามท่ใี ชธ้ งสแี ดงเกลย้ี งอยู่ซ้ากับประเทศอื่น ยากจะสังเกต พระองคจ์ งึ มีพระบรมราชโองการดารสั เหนือเกลา้ ฯ ใหเ้ รือของราษฎรสยามใช้ธงเหมอื นอยา่ งเรือหลวง แตใ่ หเ้ อารูปจกั รออก เนื่องจากจักรเป็นของสูง (จักรเปน็ สัญลกั ษณข์ องพระมหากษัตรยิ ร์ าชวงศจ์ กั รี) คงแต่รูปชา้ งเผือกบนพน้ื แดง ให้ใชไ้ ด้ทั้งเรอื หลวงและเรอื ราษฎร แต่เพอื่ ไม่ใหส้ ับสน จงึ ทรงให้ทาธงรูปช้างเผือกบนพืน้ สขี าบข้นึ อกี อย่างหนึ่ง สาหรบั ใช้ชกั ที่เสาหนา้ เรอื หลวงเพ่ือเป็นท่ีสังเกต ดังหลักฐานที่บนั ทกึ ไว้ในพระราชบัญญัตธิ ง รตั นโกสนิ ทรศก ๑๑๘ วา่ “...คร้นั ถงึ ในรัชกาล พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราพงึ ถึงเรือคา้ ขายของชนชาวสยาม ทีใ่ ช้ธงสแี ดงเกล้ียงอยูน่ ้ันไม่เปนการสมควร เหตวุ า่ ซ้ากับประเทศอน่ื ยากทจี่ ะสังเกต เหน็ เปนการควรจะใช้ธงอนั มีเครือ่ งหมาย เหมอื นอย่างเรือหลวงทั่วไป แต่วา่ รปู จกั รเปนของสงู ไม่สมควรท่รี าษฎรจะใช้ จงึ มพี ระบรมราชโองการดารัสเหนือเกล้าฯ ใหย้ กรูปจกั รออกเสยี คงแตร่ ูปช้างเผือกบนพ้ืนแดง ให้ใชท้ ่ัวไปทัง้ เรอื หลวงแลเรือราษฎร บรรดาที่เจ้าของเรือเปนขา้ ขอบฃณั ฑสีมา มิใหเ้ ปนการสบั สนกบั เรอื ของชาวต่างประเทศ แลใหท้ ารปู ช้างเผือกบนพืน้ สขี าบข้ึนอีกอยา่ งหนงึ่ สาหรับใชช้ กั ท่ีน่าเรอื หลวงทงั้ ปวง ใหเ้ ปนท่ีสังเกตเห็นตา่ งกับเรอื ของราษฎรดว้ ย...”

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พัฒนาการของธงชาติไทย การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย พระราชบญั ญตั ธิ งฉบับแรก ท่มี าแห่งธงช้างเผอื กทรงเคร่อื ง สานกั นายกรัฐมนตรี ธงเรือรบหลวง ธงเรอื ราษฎร หรือ ธงชาติสยาม (รชั กาลที่ ๕ ร.ศ. ๑๑๐) (รัชกาลที่ ๕ ร.ศ. ๑๑๐)

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พุทธศกั ราช ๒๔๓๔ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หวั รัชกาลที่ ๕ การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ ใหต้ ราพระราชบญั ญตั วิ ่าด้วยแบบอย่างธงสยาม สานกั นายกรัฐมนตรี รัตนโกสินทรศก ๑๑๐ (พ.ศ. ๒๔๓๔) ข้นึ เปน็ พระราชบัญญตั ธิ งฉบับแรกของประเทศไทย โดยในพระราชบัญญัติดงั กลา่ ว กาหนดในส่วนที่เกย่ี วข้องกับธงชาติสยาม และธงท่ีชกั ในเรอื หลวงดงั น้ี ขอ้ ๘ ธงช้างเผือกทรงเคร่อื งยนื แท่น ทม่ี ุมธงขา้ งบนมีจกั ร สาหรบั ชักท้ายเรือพระที่นั่ง แลเรอื รบหลวง ขอ้ ๑๓ ธงชาติสยาม เปนรูปช้างเผอื กเปลา่ พนื้ แดง ใชใ้ นเรอื กาปั่นแลเรอื ทง้ั หลายของพอ่ ค้า เรอื กาปนั่ แลเรอื ต่าง ๆ ของไปรเวตทว่ั ไปในชาวสยาม

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พฒั นาการของธงชาติไทย การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย เมอ่ื “ธงเรือหลวง” อย่ใู นกรมทหารเรอื สานักนายกรฐั มนตรี ธงเรอื หลวง ธงเรอื ราษฎร หรอื ธงชาติ (รัชกาลที่ ๕ ร.ศ. ๑๑๖ และ ร.ศ. ๑๑๘) (รัชกาลท่ี ๕ ร.ศ. ๑๑๖ และ ร.ศ. ๑๑๘)

คณะกรรมการจัดกิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พทุ ธศักราช ๒๔๔๒ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หวั รชั กาลท่ี ๕ การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย ทรงมพี ระราชดารัสให้เปลี่ยนแปลงแก้ไขพระราชบญั ญัตธิ งฉบบั แรก (ร.ศ.๑๑๐) สานักนายกรัฐมนตรี และพระราชบัญญัติธง รตั นโกสนิ ทรศก ๑๑๖ เสียใหม่ เรียกพระราชบัญญัตธิ งฉบับนว้ี ่า “พระราชบัญญัตธิ ง รตั นโกสนิ ทรศก ๑๑๘” โดยในพระราชบัญญตั ิฉบับนี้ มีข้อกาหนดเกย่ี วกับธงเรอื หลวงและธงชาติ ดังนี้ ที่ ๘ ธงเรอื หลวง สแี ดงกลางมีรปู ชา้ งเผือกทรงเครื่องยนื แทน่ นา่ เข้าข้างเสา สาหรบั ใชช้ ัก ที่ในเรือหลวงทั้งปวง กับท้ังใช้ชกั ทป่ี ้อม แลทพี่ ักทหารบรรดาทข่ี ้ึนอยู่ในกรมทหารเรือทง้ั ส้นิ ท่ี ๑๔ ธงชาติ พ้ืนสีแดงกลางเปนรูปชา้ งเผือกน่าเข้าขา้ งเสา สาหรับใช้ชักในเรือทง้ั หลายของพ่อคา้ แลของสามญั ชนทว่ั ไป บรรดาท่ีเปนชาติชาวสยาม

คณะกรรมการจัดกจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พฒั นาการของธงชาติไทย การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย “ธงทหารเรอื ” ความภาคภมู ิใจของทหารเรือ สานกั นายกรฐั มนตรี ธงราชการ ธงทหารเรอื ธงชาตสิ ยาม (รัชกาลที่ ๕ ร.ศ. 129) (รชั กาลที่ ๕ ร.ศ. ๑๒๙) (รชั กาลที่ ๕ ร.ศ. ๑๒๙)

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พทุ ธศกั ราช ๒๔๕๓ การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกล้าเจา้ อย่หู วั รัชกาลท่ี ๕ สานักนายกรฐั มนตรี โปรดเกลา้ ฯ ให้ออกพระราชบัญญตั ธิ ง รัตนโกสินทรศก ๑๒๙ ขึน้ ใหม่ โดยในพระราชบญั ญัตฉิ บับน้ี ได้กลา่ วถึงธง ๓ แบบดังนี้ ข้อ ๑๑ ธงราชการ สีแดง กลางมีรปู ชา้ งเผือกทรงเครอ่ื งยืนแท่น หน้าเข้าข้างเสา สาหรบั ใชช้ ักท่ใี นเรือหลวงทั้งปวง กับท้ังใชช้ ักทบ่ี รรดาสถานทีร่ าชการตา่ งๆ ข้อ ๑๒ ธงทหารเรือ เหมอื นกับธงราชการ แตท่ มี่ มุ บนขา้ งหนา้ ช้างมีรูปสมอไขวก้ ับจกั ร ข้างบนมีมหามงกฎุ สเี หลือง สาหรับใช้ชกั ทท่ี า้ ยเรอื แลสถานท่ีราชการตา่ งๆ เปนเคร่ืองหมายว่าเรอื แลสถานทน่ี ้ันๆ ขึน้ อยู่ในกระทรวงทหารเรอื ขอ้ ๑๙ ธงชาติ พ้ืนสีแดง กลางเปนรูปช้างเผอื กหน้าเขา้ ขา้ งเสา สาหรบั ใช้ชักในเรอื ทง้ั หลายของพ่อค้า แลของสาธารณชนบรรดาที่เปนชาตชิ าวสยาม

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พัฒนาการของธงชาติไทย การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย จากธงชา้ งกลบั หัวทอ่ี ทุ ัยธานี สูธ่ งแถบสีตน้ แบบธงไตรรงค์ สานักนายกรฐั มนตรี ธงราชการ ธงคา้ ขาย (รัชกาลท่ี ๖) (รัชกาลที่ ๖)

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานกั นายกรัฐมนตรี พทุ ธศักราช ๒๔๕๙ พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกล้าเจ้าอยหู่ ัว รัชกาลท่ี ๖ ทรงมีพระราชดารวิ ่า เมื่อมองธงชาตซิ ึ่งใช้อยใู่ นขณะน้ันแต่ไกล จะมลี กั ษณะไม่ตา่ งจากธงราชการเทา่ ไร และรูปช้างทอ่ี ยู่กลางธงก็ไมง่ ดงาม จงึ โปรดเกล้าฯ ใหอ้ อกประกาศเพ่มิ เตมิ แลแก้ไขพระราชบญั ญตั ิธง รตั นโกสนิ ทรศก ๑๒๙ ดังต่อไปน้ี มาตรา ๔ ขอ้ ๑๙ ใหแ้ ก้ธงชาติเปนพื้นสีแดง กลางเปนรูปชา้ งเผือกทรงเคร่ืองยืนแท่น หน้าหนั เข้าข้างเสา สาหรบั เปนธงราชการ มขหอ้แีา่ งถ๒จบา๐ขกาธขวงอค๒บ้าลขผ่าานืงยแรกลูปวบสา้ นงเ่ี หขลอ๖๑่ยีงธมขงพอ้ืนง๖๑แสด่วขนงอกมงวีขสา้ น่วงนาขดกอกวงวธา้ า้งงงขทอ๑างบธสภงว่ านยใยนาตวดิ ๑ตา๒๑มยสาวว่ น

คณะกรรมการจัดกจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานกั นายกรฐั มนตรี ส่วนสาเหตทุ ีธ่ งช้างเผอื กทช่ี ักในเรือราษฎรน้นั ตอ้ งเปลย่ี นแปลงเปน็ “ธงค้าขาย” เนอื่ งดว้ ยเกดิ เหตกุ ารณช์ าวบา้ นทีจ่ ังหวดั อุทัยธานี ชักธงช้างเผือกกลับหัวขนึ้ รบั เสดจ็ อันถือว่าไม่เป็นมงคล เมอื่ เสด็จนวิ ตั พิ ระนคร พระองค์ได้ทอดพระเนตรเหน็ ชาวบ้าน รบั เสด็จด้วยการนาผ้าสแี ดงสลบั ขาวมาผูกเปน็ แถบสแี ทนธงช้างเผอื กท่หี าไดย้ าก เพราะตอ้ งนาเขา้ จากต่างประเทศ ในประกาศเพมิ่ เตมิ แลแกไ้ ขพระราชบญั ญตั ิธง รัตนโกสินทรศก ๑๒๙ จงึ ได้กล่าวเร่อื งการแก้ไขธงเรอื ราษฎร โดยเปล่ยี นเปน็ “ธงคา้ ขาย” นั่นเอง สาหรบั ธงทหารเรอื ยังคงไมเ่ ปลี่ยนแปลงจากทก่ี าหนดไว้ในพระราชบัญญัตธิ ง รัตนโกสินทรศก ๑๒๙

คณะกรรมการจัดกจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พระราชบญั ญัติ แก้ไขพระราชบญั ญตั ิธง การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานกั นายกรัฐมนตรี พระพทุ ธศักราช ๒๔๖๐ ตน้ กาเนดิ แห่งธงไตรรงค์ พทุ ธศกั ราช ๒๔๖๐ พระบาทสมเดจ็ พระมงกุฎเกลา้ เจา้ อยหู่ วั รัชกาลที่ ๖ ทรงออกพระราชบัญญตั แิ ก้ไขพระราชบัญญัตธิ ง พระพทุ ธศักราช ๒๔๖๐ มใี จความตอนหน่งึ ว่า “ธงสาหรับชาติสยามซงึ่ ไดป้ ระดิษฐานขนึ้ ตามพระราชบัญญัตแิ กไ้ ขพระราชบัญญตั ธิ ง พระพุทธศกั ราช ๒๔๕๙ นั้น ยังไม่เปนสงา่ งามพอสาหรบั ประเทศ สมควรจะเพิ่มสีนา้ เงนิ แกเ่ ขา้ อกี สหี นึง่ ให้เปนสามสี ตามลกั ษณธงชาติของประเทศทเ่ี ปนสัมพนั ธมิตรกับกรงุ สยามได้ใช้อย่โู ดยมากนัน้ เพ่ือใหเ้ ปนเครอ่ื งหมายให้ปรากฏวา่ ประเทศสยามไดเ้ ข้าร่วมสขุ ทุกข์ แลเปนน้าหน่ึงใจเดยี วกนั กบั สมั พันธมติ รหมูใ่ หญ่ ช่วยกนั กระทาการปราบปรามความอาสัตย์อาธรรมในโลกย์ ใหพ้ นิ าศประลยั ไป อีกประการหนง่ึ สีนา้ เงินนี้เปนสีอันเปนศิริแกพ่ ระชนมวาร นับว่าเปนสีเคร่อื งหมายฉเภาะพระองค์ดว้ ย จงึ เปนสีทส่ี มควรจะประกอบไวใ้ นธงสาหรบั ชาตดิ ้วยประการทั้งปวง” โดยกาหนดดังนี้

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานักนายกรฐั มนตรี ธงชาตสิ ยาม หรอื ธงไตรรงค์ มาตรา ๓ ธงชาตสิ ยาม รูปส่ีเหลย่ี มรี มขี นาดกวา้ ง ๒ ส่วน ยาว ๓ สว่ น มแี ถบสีน้าเงินแก่ กว้าง ๑ สว่ น ซง่ึ แบง่ ๓ ของขนาดกวา้ งแห่งธงอยกู่ ลาง มีแถบขาว กว้าง ๑ ส่วน ซง่ึ แบง่ ๖ ของขนาดกว้างแห่งธงข้างละแถบ แล้วมแี ถบสแี ดงกว้างเทา่ แถบขาวประกอบชนั้ นอกอีกขา้ งละแถบ ธงสาหรับชาติสยามอย่างนี้ ใหเ้ รยี กวา่ ธงไตรรงค์ สาหรบั ใชช้ ักในเรอื พอ่ คา้ ท้ังหลาย แลในท่ตี ่างๆ ของสาธารณชน บรรดาที่เปนชาติสยามท่ัวไป สว่ นธงพ้นื แดง กลางมรี ปู ช้างปลอ่ ย ซึง่ ใช้เปนธงชาติ สาหรบั สาธารณชนชาวสยามมาแตก่ อ่ นนั้น ให้เลิกเสยี นอกจากนี้ พระราชบญั ญัติฉบบั นย้ี งั ได้มกี ารกาหนดธงทีเ่ กยี่ วขอ้ งกับเรือหลวง ดังนี้

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานกั นายกรัฐมนตรี ธงราชนาวี มาตรา ๕ ธงราชนาวี เหมือนธงไตรรงค์ แต่มดี วงกลมสแี ดง ขอบจดแถบสีแดงของพน้ื ธง อยกู่ ลาง ภายในดวงกลมน้ัน มรี ูปชา้ งเผือกทรงเครื่องยนื แท่นหันหน้าเขา้ ขา้ งเสา สาหรบั ใช้ชักที่ทา้ ยเรือ แลสถานท่ีราชการต่าง ๆ ของราชนาวี

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พัฒนาการของธงชาตไิ ทย การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย ธงไทยในสมรภูมิ เม่อื ทหารไทยไปสงครามโลก สานกั นายกรฐั มนตรี ธงไตรรงค์ ธงชัยเฉลมิ พล (ดา้ นหน้า) ธงชัยเฉลิมพล (ด้านหลงั )

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานกั นายกรัฐมนตรี ๑๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๖๒ สยามนาธงชยั เฉลมิ พลเขา้ รว่ มสวนสนามประกาศชัยชนะผา่ นประตชู ยั ณ กรงุ ปารีส ฝร่ังเศส เม่อื วนั ท่ี ๒๒ กรกฎาคม พทุ ธศักราช ๒๔๖๐ พระบาทสมเดจ็ พระมงกุฎเกล้าเจา้ อยู่หวั รัชกาลท่ี ๖ ทรงนาสยามเขา้ รว่ มกบั ฝา่ ยสมั พันธมิตรในสงครามโลกคร้งั ท่ี ๑ จงึ ไดม้ ีพระราชประสงคเ์ ปลย่ี นแถบสีธงชาติสยามใหม่ โดยทรงเปล่ียนแถบสแี ดงตรงกลางของธงคา้ ขาย ใหเ้ ปน็ แถบสีนา้ เงินแก่ ธงไตรรงค์จงึ ได้ปรากฏโฉมครัง้ แรกไกลถึงกลางสมรภูมิรบ ณ ทวีปยโุ รป

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานกั นายกรัฐมนตรี นอกจากธงไตรรงค์แลว้ พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกล้าเจา้ อยูห่ ัว ได้พระราชทานธงชยั เฉลิมพลแก่กองทหารอาสาสยามทีเ่ ขา้ รว่ มรบ ซ่งึ ธงชยั เฉลิมพลน้มี ีลักษณะอยา่ งธงไตรรงค์ แตม่ ีการเพม่ิ รปู สญั ลกั ษณพ์ เิ ศษลงในธง โดยด้านหนา้ ธง เปน็ รูปชา้ งเผอื กทรงเครอื่ งยนื แทน่ ในวงกลมพ้ืนสแี ดง ด้านหลังเปน็ ตราพระปรมาภิไธยยอ่ ร.ร.๖ สขี าบ ภายใตพ้ ระมหามงกฎุ เปลง่ รัศมสี ีเหลืองในวงกลมพื้นสแี ดง ที่แถบสีแดงท้งั แถบบน แถบลา่ ง ทัง้ สองด้าน จารกึ พุทธชยั มงคลคาถา บทแรก (ภาษาบาล)ี เพ่อื ความเปน็ สิริมงคล โดยทีธ่ งชยั เฉลิมพลน้ี ทหารอาสาของไทย ไดอ้ ญั เชญิ เขา้ ร่วมการสวนสนามฉลองชัยชนะ ท่ีประเทศฝร่งั เศส เมอื่ วนั ที่ ๑๔ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๖๒

คณะกรรมการจัดกิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานกั นายกรฐั มนตรี เคร่อื งหมายแหง่ ไตรรงค์ ความหมายเตือนใจให้ระลกึ ถึง ชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์ การเปลีย่ นแปลงจากธงแดงขาวหา้ รว้ิ เป็นธงไตรรงค์นี้ พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกล้าเจา้ อย่หู ัว รชั กาลท่ี ๖ ซึ่งไดท้ รงออกแบบธงไตรรงค์ ได้พระราชนิพนธ์ “เครอ่ื งหมายแหง่ ไตรรงค์” เพอ่ื สือ่ ความหมายของสีทง้ั สามท่อี ยใู่ นธงชาตไิ ว้ด้วย ดงั นี้

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานกั นายกรฐั มนตรี

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานักนายกรัฐมนตรี จากบทพระราชนพิ นธ์เปน็ ที่ประจักษว์ ่า พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกล้าเจา้ อยู่หวั ทรงเป็นนกั ออกแบบธงช้นั ยอด ที่สามารถออกแบบธงใหม้ คี วามหมายรวมถึงสถาบนั หลกั ของแผ่นดนิ คอื ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ เปน็ สญั ลักษณบ์ นผืนธงชาตไิ ด้อยา่ งงดงาม ขณะเดยี วกนั ก็ไมท่ รงท้ิงรปู แบบธงเดิมท่แี สดงถงึ ประวตั ิศาสตร์ ความเป็นมาของธง ทรงรักษาและใหป้ รากฏอยู่บนธงราชนาวี ธงชาตอิ ีกแบบหนงึ่ ซึ่งแสดงความเป็นชาติไทยท่ีใช้ชักในเรอื หลวง ซ่งึ พระองคถ์ ือได้ว่าเปน็ ผใู้ ห้กาเนดิ ธงราชนาวอี ยา่ งเป็นทางการ เช่นเดยี วกับธงไตรรงค์ จึงนับเปน็ ความภาคภูมิใจของชาวไทยทกุ คนทต่ี อ้ งตระหนกั ไว้เสมอและตลอดไป

คณะกรรมการจัดกิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พระราชบัญญัตธิ ง การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย พทุ ธศักราช ๒๔๗๙ สานกั นายกรัฐมนตรี สัดส่วนธงชาตไิ ทยตามพระราชบญั ญัติธง ในรัชสมัยพระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทรมหาอานนั ทมหิดล รชั กาลท่ี ๘ ไดม้ ีการตราพระราชบญั ญตั ิธง พุทธศกั ราช ๒๔๗๙ ขน้ึ โดยยงั คงใชธ้ งไตรรงค์เปน็ ธงชาติเชน่ เดมิ แตอ่ ธิบายลักษณะธงให้เข้าใจง่ายและชดั เจนยง่ิ ขน้ึ ดงั น้ี

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานักนายกรฐั มนตรี ธงชาติ มาตรา ๕ ธงชาติ รปู สีเ่ หลี่ยม มีขนาดกว้าง ๖ ส่วน ยาว ๙ สว่ น ดา้ นกว้าง ๒ ใน ๖ ส่วน ตรงกลางเป็นสขี าบ ต่อจากแถบสขี าบออกไปทง้ั สองขา้ ง ๆ ละ ๑ ใน ๖ ส่วนเปน็ แถบสขี าว ตอ่ สขี าวออกไปทงั้ ๒ ข้างเปน็ แถบสีแดง ธงชาตนิ ีเ้ รยี กอกี อย่างหน่งึ ว่า “ธงไตรรงค์” พระราชบญั ญตั ิธง ไดม้ กี ารตราออกมาอีกหลายฉบับ แตก่ ็ไมไ่ ดม้ ีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบธงไตรรงคแ์ ละธงราชนาวีแต่อยา่ งใด จนถงึ ปัจจบุ นั

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี พระราชบญั ญตั ิธง การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๒๒ สานกั นายกรัฐมนตรี ธงชาติ หรือ ธงไตรรงค์ ธงราชนาวี

คณะกรรมการจัดกิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี ในรชั กาลพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร รชั กาลท่ี ๙ การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย ได้มพี ระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบญั ญตั ธิ ง พทุ ธศกั ราช ๒๕๒๒ สานักนายกรฐั มนตรี มใี จความสาคญั ท่ีเกย่ี วขอ้ งกบั ธงชาติและธงราชนาวี ดังนี้ มาตรา ๕ ธงท่มี คี วามหมายถงึ ประเทศไทยและชาติไทย ได้แก่ (๑) ธงชาติ มลี ักษณะเป็นรูปส่เี หล่ียมผนื ผ้า กวา้ ง ๖ สว่ น ยาว ๙ ส่วน ด้านกว้างแบ่งเป็น ๕ แถบ ตลอดความยาวของผืนธง ตรงกลางเป็นแถบสนี า้ เงินแก่ กว้าง ๒ สว่ น ต่อจากแถบสนี ้าเงินแกอ่ อกไปทั้งสองข้างเป็นแถบสีขาวกว้างข้างละ ๑ สว่ น ต่อจากแถบสขี าวออกไปท้ังสองขา้ งเปน็ แถบสีแดงกวา้ งขา้ งละ ๑ สว่ น ธงชาตนิ เ้ี รียกอกี อยา่ งหนงึ่ ว่า “ธงไตรรงค์” (๒) ธงราชนาวี มลี กั ษณะอยา่ งเดยี วกบั ธงชาติ แต่ตรงกลางของผืนธงมีดวงกลมสีแดง ขนาดเสน้ ผ่าศูนยก์ ลางยาว ๔ ใน ๖ ส่วน ของความกว้างของผืนธง โดยให้ขอบของดวงกลมจดขอบแถบสีแดงของผนื ธง ภายในดวงกลมมีรปู ชา้ งเผอื กทรงเครอ่ื งยืนแทน่ หนั หน้าเขา้ หาเสาธงหรือคันธง

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานกั นายกรฐั มนตรี จากขอ้ กาหนดในพระราชบัญญตั ดิ งั กลา่ ว ท้งั ธงชาติหรือธงไตรรงค์ และธงราชนาวี เปน็ ธงทีม่ คี วามหมายถึงประเทศไทยและชาติไทย จึงเป็นเรอ่ื งที่คนไทยทกุ คนควรร้วู า่ ธงชาติไทยมคี วามเปน็ มาอยา่ งไร เพื่อให้เกิดความร้สู ึกภาคภมู ิใจในทกุ ครงั้ ท่ไี ดเ้ ห็นธงชาตไิ ทย สญั ลกั ษณ์ทแี่ สดงถงึ เอกราชและประวัติศาสตร์อันยาวนานของประเทศไทย

คณะกรรมการจัดกจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การใชธ้ งชาติ การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานกั นายกรัฐมนตรี การใช้ธงชาติ หมายความถงึ การนาธงท่ีอยูใ่ นสภาพพรอ้ มแล้ว ทาใหป้ รากฏหรอื ให้เหน็ โดยมีวตั ถปุ ระสงค์เพอื่ ให้เกิดประโยชน์ หรือใช้ในโอกาสใดโอกาสหนง่ึ ตามกาหนดในระเบียบ ลักษณะธงชาติทนี่ ามาใช้ ธงชาติทจ่ี ะนามาใช้ ชัก หรือแสดง ธงชาตทิ ี่มีสภาพไมส่ มบรู ณ์ เกา่ ขาด เปน็ รู ต้องมสี ภาพดี เรยี บรอ้ ย สมบูรณ์ ผิดเพยี้ น สซี ดี จนเกนิ ควร จะไม่นามาใช้

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี ขนาดเสาธงและผืนของธงชาติ การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานกั นายกรัฐมนตรี เสาธงจะมีขนาดสูงใหญเ่ พยี งใด ควรอยู่ ณ ที่ใด และจะใชผ้ นื ธงขนาดเทา่ ใด ให้อยูใ่ นดลุ พนิ จิ ของผู้ปกครองสถานทนี่ นั้ ท่ีจะพจิ ารณาให้เหมาะสม สง่างาม แก่อาคารสถานที่

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การใชธ้ งชาติกบั ผู้เสยี ชีวิต การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานกั นายกรฐั มนตรี ธงชาติ สามารถใชเ้ ป็นเครอื่ งประกอบเกียรติยศศพหรืออัฐไิ ด้ กบั บุคคลดงั ตอ่ ไปนี้ ๑. ประธานองคมนตรี ๒. ประธานรฐั สภา ๓. นายกรัฐมนตรี ๔. ประธานศาลฎกี า ๕. ได้รบั พระราชทานเครอื่ งราชอสิ รยิ าภรณอ์ นั เปน็ โบราณมงคลนพรตั นราชวราภรณ์ ๖. ผเู้ สียสละเนอื่ งจากการปฏบิ ตั ิหนา้ ที่ หรือช่วยเหลอื การปฏบิ ตั หิ นา้ ท่ีการสู้รบ ต่อสู้ หรอื เนือ่ งจากการ ปฏบิ ตั ิหนา้ ท่รี าชการ หรือชว่ ยเหลือราชการในการปกปอ้ งอธปิ ไตย รักษาความสงบเรยี บรอ้ ยของประเทศ หรอื ปราบปรามการกระทาผิดต่อความม่นั คงของรฐั หรอื ปราบปรามการกระทาผิดต่อองค์พระมหากษัตรยิ ์ พระราชนิ ี รัชทายาท และผูส้ าเร็จราชการแทนพระองค์ ๗. ผ้เู สยี ชีวติ จากการแสดงความกลา้ หาญช่วยเหลอื เจา้ หนา้ ท่ใี หเ้ ปน็ ประโยชนอ์ ยา่ งสาคญั แก่ราชการ โดยไมเ่ กรงภัยอันจะเกดิ แกช่ วี ติ ตน ๘. บคุ คลท่ที างราชการเหน็ สมควร

คณะกรรมการจัดกจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การใชธ้ งชาติคลมุ ศพ การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานกั นายกรฐั มนตรี ในพธิ ีรบั พระราชทานนา้ อาบศพ ในพธิ ีปลงศพ ในระหว่างเคล่อื นย้ายศพ หรือพธิ รี ดนา้ ศพ ตามประเพณขี องทหารเรอื เพื่อประกอบพธิ ที างศาสนา การใชธ้ งชาตคิ ลมุ หบี ศพหรอื อฐั ิ ให้ใช้ในกรณดี งั ตอ่ ไปน้ี ๑. เมอื่ เชญิ หรอื เคลื่อนย้ายศพหรอื อฐั ิ เพอ่ื ประกอบพิธีรับพระราชทานนา้ อาบศพ หรอื พิธีรดน้าศพ หรอื บาเพญ็ กศุ ล ตามพธิ ที างศาสนา ๒. ในระหว่างการประกอบพิธีทางศาสนา ๓. ในระหว่างการตง้ั ศพเพ่อื รับพระราชทานเพลิงศพ ประกอบการฌาปนกจิ หรอื เคลอื่ นยา้ ยศพไปประกอบพิธีฝัง

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี วธิ กี ารใช้ธงชาตคิ ลมุ ศพหรอื หบี ศพ การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานักนายกรัฐมนตรี ๑. ปกติให้ใชค้ ลมุ ตามความยาวของธง โดยใหด้ า้ นต้นของธงอยู่ทางสว่ นศีรษะของศพ และจะตอ้ งปฏบิ ัตไิ ม่ใหเ้ ปน็ การเสอื่ มเสยี เกยี รตแิ ก่ธงชาติ ๒. หา้ มมิใหว้ างสิ่งหน่ึงส่งิ ใดลงบนธงชาติทค่ี ลมุ ศพหรือหีบศพ ๓ เม่ือจะรบั พระราชทานนา้ อาบศพ บรรจุ หรอื ฝังศพ ประชมุ เพลิงศพตอนเผาจรงิ ใหอ้ ัญเชญิ ธงชาตทิ ่ีคลมุ ศพหรือหีบศพพับเก็บให้เรียบรอ้ ย โดยมิให้ส่วนหนง่ึ สว่ นใดของธงชาตสิ มั ผสั พ้ืน สาหรับผทู้ ไ่ี ดร้ บั พระราชทานโกศหรือหีบหลวงประกอบพิธีเกียรติยศศพอยแู่ ล้ว ถ้ามสี ทิ ธทิ จ่ี ะใช้ธงชาตคิ ลมุ ศพด้วย ใหก้ ระทาโดยวิธเี ชิญธงชาตใิ นสภาพทพ่ี บั เรียบร้อยใส่พานตง้ั ไวห้ น้าทต่ี ั้งศพ เชน่ เดยี วกบั เครื่องยศและเครอื่ งราชอสิ ริยาภรณ์ แต่ตอ้ งไมต่ ่ากวา่ เคร่อื งยศและเครอื่ งราชอสิ ริยาภรณ์ โดยห้ามใช้ธงชาติหรือแถบสธี งชาติคลุมทับ หรือตกแต่งโกศ หรือหบี ศพทพ่ี ระราชทานประกอบเกยี รติยศศพ

คณะกรรมการจัดกจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การชกั ธงชาติ การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานักนายกรัฐมนตรี ให้ปฏิบตั ดิ ังน้ี ๑. ผูม้ ีหน้าทช่ี กั ธงชาติต้องแต่งกายเรียบรอ้ ย ๒. เมอ่ื ใกลก้ าหนดเวลาชักธงข้ึน ให้เตรยี มธงชาติผูกติดกับสายเชอื กทางด้านขวาของผู้ชักธงใหเ้ รยี บร้อย ๓. เมือ่ ถงึ กาหนดเวลา ใหค้ ล่ธี งชาตอิ อกเตม็ ผืน แลว้ ดงึ เชอื กให้ธงชาตขิ ึ้นช้า ๆ ดว้ ยความสมา่ เสมอ จนถงึ สดุ ยอดเสาธง แล้วจึงผกู เชือกไว้ให้ตงึ ไม่ให้ธงลดต่าลงมา ๔. เม่ือชกั ธงลง ใหด้ งึ เชือกให้ธงชาติลงช้าๆ ดว้ ยความสมา่ เสมอ และสายเชอื กตึงจนถงึ ระดับเดิมกอ่ นชักขน้ึ ๕. ในกรณีท่มี ีการบรรเลงเพลงชาตหิ รอื สัญญาณในการชกั ธงขึน้ ลง จะต้องชักธงชาติขนึ้ และลงใหถ้ ึงจุดท่สี ุด พร้อมกบั จบเพลงหรอื สัญญาณนน้ั ๆ

คณะกรรมการจัดกิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี กรณที ่ที างราชการประกาศให้ลดธงชาติครงึ่ เสา การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานกั นายกรฐั มนตรี ใหป้ ฏิบตั ิในการชักธงขึน้ เชน่ เดียวกบั ขอ้ ๑, ๒ และ ๓ เมื่อธงถงึ ยอดเสาแล้วจึงลดธงลงมาจากยอดเสาเพียง ๑ ใน ๓ ของความสูงเสาธง หรืออีกนัยหนง่ึ คือธงจะอยู่ทค่ี วามสงู ๒ ใน ๓ ส่วนของความสงู เสาธง ไม่ใช่คร่ึงเสา และเมอ่ื จะชกั ธงลง ใหช้ กั ธงข้นึ จนถงึ ยอดเสาก่อน แลว้ จึงชกั ธงลงตามขอ้ ๔ และ ๕ ลงจากยอดเสา ไมใ่ ช่ลงจากยอดเสา เพียง ๑ ใน ๓ ของเสา มาอยูก่ ลางเสา การลดธงชาติครึ่งเสาอยา่ งถกู ต้อง

การชักธงชาติ และวันพระราชทานธงชาตไิ ทย

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี คณะรัฐมนตรี มมี ตเิ ม่ือวันที่ ๒๖ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๖ การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย เปน็ หลกั การว่าสถานทร่ี าชการ สถาบันการศึกษา สถานศึกษา ทท่ี าการรฐั วิสาหกจิ สานักนายกรัฐมนตรี และองคก์ ารอน่ื ๆ ของรัฐ นอกจากจะมกี ารชกั ธงชาติขนึ้ และลงตามเวลาท่ที างราชการกาหนดแล้ว ยังสามารถประดบั ธงชาติ ณ สถานทีอ่ นั สมควรในบริเวณที่ทาการทกุ วนั และตลอดเวลาเป็นการถาวรและสม่าเสมอ การชักธงชาติ ณ อาคารสถานท่ีและยานพาหนะของส่วนราชการ หน่วยงานของรัฐ ตลอดถงึ สถานทีอ่ ยู่ ทพ่ี กั อาศัยของหวั หนา้ คณะผู้แทนทางทูต หรอื หวั หนา้ สถานที่ทาการกงสลุ ให้ปฏบิ ตั ติ ามท่กี าหนดไว้เชน่ เดยี วกับการชักธงชาตใิ นราชอาณาจักรโดยอนุโลม โดยให้หัวหน้าหน่วยงานหรอื ผู้มีหน้าทร่ี บั ผดิ ชอบ คานงึ ถึงขนบธรรมเนยี มระหว่างประเทศ กฎหมายระหว่างประเทศ ความตกลงกบั รฐั บาลไทย และขนบธรรมเนยี มจารตี ประเพณีแห่งทอ้ งถน่ิ ต่อมาคณะรฐั มนตรีไดม้ ีมติเม่ือวนั ที่ ๒๐ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๕๙ เห็นชอบกาหนดให้ วนั ที่ ๒๘ กนั ยายน ของทกุ ปี เปน็ วนั พระราชทานธงชาตไิ ทย (Thai National Flag Day) และเร่ิมในวนั ที่ ๒๘ กันยายน พ.ศ. ๒๕๖๐ เป็นวนั แรก โดยไม่ถอื เปน็ วนั หยดุ ราชการ รวมทัง้ กาหนดใหม้ กี ารชักและประดับธงชาตใิ นวันดงั กลา่ วดว้ ย

คณะกรรมการจัดกจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประดบั ธงชาติ การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานกั นายกรัฐมนตรี การประดบั ธงชาติ หมายความถงึ การนาธงชาติไปตกแต่งหรอื แสดงร่วมกับส่งิ อ่นื ๆ ประกอบดว้ ย เช่น การประดับธงชาติคู่หรอื รว่ มกบั ธงอ่นื การประดับธงชาติร่วมกับพระพุทธรูป และพระบรมรปู เปน็ ต้น การประดบั ธงชาติคหู่ รอื รว่ มกับธงอน่ื ๑. การประดับธงชาตคิ ู่หรอื ร่วมกับธงอื่น ตามท่กี าหนดไว้ในกฎหมายว่าดว้ ยธง ยกเวน้ ธงพระอสิ รยิ ยศ จะตอ้ งไม่ใหธ้ งชาตอิ ยใู่ นระดบั ต่ากว่าธงอ่นื ๆ และโดยปกติใหจ้ ดั ธงชาติอยู่ที่เสาธงแรกดา้ นขวา (เมอื่ มองออกมาจากภายใน หรอื จดุ ของสถานทีท่ ี่ใช้ชกั แสดง หรอื ประดับธงเปน็ หลัก) ๒. การประดับธงชาติคู่กับธงอ่นื ในงานพธิ ีซงึ่ มแี ท่นหรอื มีที่สาหรบั ประธาน ใหจ้ ัดธงชาตอิ ยดู่ ้านขวาของแท่นพิธีและธงอน่ื อยดู่ า้ นซา้ ย ๓ การประดับธงชาติคู่กบั ธงอน่ื นอกจากดังทีก่ ลา่ วในขอ้ ๑ และขอ้ ๒ แล้วให้ปฏิบัตดิ ังน้ี ๓.๑ เมื่อรวมกับธงชาติแลว้ นบั ไดเ้ ปน็ จานวนคี่ ใหธ้ งชาตอิ ย่กู ลาง ๓.๒ เม่อื รวมกบั ธงชาติแลว้ นับได้เป็นจานวนคู่ ใหธ้ งชาติอยู่กลางด้านขวา

การประดบั ธงชาติรว่ มกับพระพทุ ธรปู และพระบรมรูปคณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ๑๐๐ปี การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานกั นายกรฐั มนตรี การประดบั ธงชาติรว่ มกบั ธงอื่น การประดับธงชาตริ ว่ มกับธงอื่น การประดบั ธงชาติร่วมกับ กรณีมีธงรวมนบั เปน็ จานวนค่ี กรณมี ีธงรวมนับเปน็ จานวนคู่ พระพุทธรูปและพระบรมรปู การประดับธงชาตริ ่วมกับพระพทุ ธรูปและพระบรมรปู ในพิธกี ารต่างๆ เพือ่ เป็นที่สักการะร่วมกนั ให้จดั ธงชาติอยูด่ า้ นขวาของพระพุทธรปู และพระบรมรูปอยู่ดา้ นซา้ ยของพระพทุ ธรปู

การประดับธงชาติ การประดับธงชาตคิ ่หู รือรว่ มกบั ธงของต่างประเทศ

คณะกรรมการจัดกจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประดบั ธงชาติคู่หรอื รว่ มกับธงของตา่ งประเทศ การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานกั นายกรฐั มนตรี ใหป้ ฏิบัตดิ ังตอ่ ไปนี้ ๑. การประดับธงชาติคู่หรอื รว่ มกับธงของตา่ งประเทศ จะตอ้ งเปน็ ไปในลักษณะเท่าเทยี มกัน เช่น ขนาด สี ของธง ความสงู ต่าของธง เป็นต้น ๒. ถา้ ประดับหรอื ชกั ธงของต่างประเทศประเทศเดียว ตอ้ งใหธ้ งชาติเคียงคู่อยดู่ า้ นขวาของธงต่างประเทศ ๓. ถ้าประดับธงของต่างประเทศเกินกว่าหน่ึงประเทศ เมอ่ื รวมกบั ธงชาติแลว้ เป็นจานวนค่ี ตอ้ งใหธ้ งชาติอยู่ ตรงกลาง ๔. ถา้ ประดับธงของตา่ งประเทศเกนิ กว่าหน่ึงประเทศ เมือ่ รวมกบั ธงชาตแิ ลว้ เป็นจานวนค่ตู อ้ งให้ธงชาตอิ ยู่ กลางด้านขวา ๕. การประดับธงชาตใิ นอาคารสถานท่ี หรือมขี ้อตกลงระหว่างประเทศ หรือประเทศภาคีกาหนดไว้เปน็ อย่างอ่นื ก็ให้ปฏบิ ัตติ ามข้อตกลงหรอื ขอ้ กาหนดน้นั ๖. การประดับธงชาตใิ นการแข่งขันกีฬาระหวา่ งประเทศ โดยปกตใิ หเ้ ปน็ ไปตามระเบียบขอ้ บงั คบั ของ สมาคมกีฬาระหวา่ งประเทศ หรือตามหลกั สากล ๗. การประดบั ธงชาตคิ กู่ ับธงของตา่ งประเทศสาหรบั รถยนต ์ ใหป้ ักธงชาติไวท้ างด้านขวา และธงของ ตา่ งประเทศไว้ทางดา้ นซา้ ย ๘. ยานพาหนะอ่ืนใหใ้ ชท้ านองเดียวกับขอ้ ๗ เวน้ แต่การประดบั บนเรือ ให้เป็นไปตามธรรมเนยี มประเพณี ของชาวเรือ

คณะกรรมการจัดกิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี โอกาสและวันพิธสี าคญั การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย ใหช้ ักและประดับธงชาติ สานกั นายกรัฐมนตรี ระเบียบสานักนายกรฐั มนตรี วา่ ดว้ ยการใช้ การชัก หรือการแสดงธงชาติ และธงของต่างประเทศในราชอาณาจกั ร (ฉบับที่ ๔) พ.ศ.๒๕๖๐ ใหช้ ักและประดบั ธงชาติ ณ อาคารสถานที่ ยานพาหนะ และทส่ี าธารณสถาน ตามกาหนดวนั และระยะเวลา ดังตอ่ ไปน้ี

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานกั นายกรฐั มนตรี

คณะกรรมการจดั กจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การทาความเคารพธงชาติ การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย การดแู ลรักษาธงชาติ สานกั นายกรฐั มนตรี

คณะกรรมการจัดกจิ กรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การทาความเคารพธงชาติ การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานักนายกรัฐมนตรี ๑. เมื่อมกี ารชักธงชาติขน้ึ และลง ให้แสดงความเคารพโดยการยืนตรง หนั ไปทางเสาธง อาคาร หรอื สถานท่ีที่มกี ารชกั ธงชาตขิ ้ึนและลง จนกว่าจะเสร็จการ ๒. ในกรณที ไ่ี ด้ยนิ เพลงชาติหรือสัญญาณการชักธงชาติ จะเหน็ หรอื ไม่เห็นการชกั ธงชาตกิ ต็ าม หรอื ในกรณีอยู่ในอาคาร หรอื ยานพาหนะทีไ่ มส่ ามารถยืนแสดงความเคารพได้ ให้แสดงความเคารพ โดยหยุดนงิ่ ในอาการสารวม จนกวา่ การชักธงชาตหิ รอื เสยี งเพลงชาติ หรอื สัญญาณการชกั ธงชาติจะสิ้นสุดลง การดแู ลรักษาธงชาติ ๑. ใหห้ ัวหน้าสว่ นราชการ หัวหน้าหนว่ ยงานผ้ปู กครองอาคารสถานทร่ี าชการ หรือสถานที่ทาการ ของหนว่ ยงานของรัฐและเอกชน ผคู้ รอบครองอาคารสถานท่ที ่ีมกี ารใช้ การชกั หรือการแสดง ธงชาติ กวดขนั ดูแลให้มีการปฏบิ ัติตามกฎหมายและระเบยี บโดยเคร่งครดั ๒. ให้เจ้าหน้าทหี่ รือบคุ คลผู้มีหนา้ ท่ีรบั ผดิ ชอบในการใช้ การชกั หรือการแสดงธงชาตเิ กบ็ รกั ษา ธงชาติไว้ด้วยความเคารพในสถานท่แี ละทเี่ กบ็ อนั สมควร ๓. การเชิญธงชาตจิ ากทเ่ี ก็บรักษาเพื่อนาไปใช้ ชัก หรอื แสดง ในกรณีท่ีธงชาติเปน็ ผืนผ้า ให้เชิญไป ในสภาพท่พี บั เรียบร้อย และดว้ ยอาการเคารพ เมอื่ ถึงจดุ ท่ีจะใชห้ รือแสดง จงึ คลีธ่ งออกเพื่อใช้ หรือแสดงตอ่ ไป ๔. การเชิญธงชาตจิ ากจดุ ที่ใช้ ชัก หรอื แสดง ไปเก็บไว้ ณ ที่เกบ็ รกั ษา ให้ดาเนนิ การในลักษณะ เดยี วกบั ทก่ี าหนดไวใ้ นขอ้ ๓

คณะกรรมการจดั กิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การพับธงชาติ การประกาศใช้ธงไตรรงคเ์ ปน็ ธงชาตไิ ทย สานักนายกรฐั มนตรี การพับเก็บธงชาติ การพับเกบ็ ธงชาตทิ ี่ถกู ต้อง ต้องพบั เปน็ รูปสามเหลย่ี มทแี่ สดงให้เห็นแถบสีทงั้ สามของธงชาติ โดยพบั ครงึ่ ธงชาติ ๒ ครง้ั แลว้ พับทบเปน็ รูปสามเหล่ียมมมุ ฉากไปเรอ่ื ยๆ จนพับตอ่ ไม่ได้ จึงเกบ็ ชายธงสอดเขา้ ให้เรียบร้อย

คณะกรรมการจัดกิจกรรมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี การทาลายธงชาติ การประกาศใชธ้ งไตรรงคเ์ ป็นธงชาตไิ ทย สานักนายกรัฐมนตรี ธงชาติท่ีชารดุ ขาดวิ่น หรอื สภาพเก่า จะไมน่ ามาใช้ ให้ทาลายอยา่ งเหมาะสมและถกู ตอ้ ง โดยการตัดผืนธงชาตใิ หร้ ว้ิ สแี ยกออกจากกัน เพื่อใหส้ นิ้ สภาพ หรือลกั ษณะอันเป็นผืนธงชาติ หรือแถบสธี งชาติ