วิธีการทางประวัติศาสตร์

วิธีการทางประวัติศาสตร ในการศกึ ษาเรอ่ื งราวทางประวัตศิ าสตร



วธิ กี ารทางประวัตศิ าสตร การกําหนดหวั เรือ่ งทจ่ี ะศึกษา • เลอื กประเด็นทส่ี นใจ หรอื ตองการรูรายละเอียดทีล่ กึ ซง้ึ ในความรทู ีอ่ ธบิ ายกนั ในปจจุบนั การรวบรวมหลักฐาน • รวบรวมทง้ั หลกั ฐานชั้นตน และช้นั รอง การประเมนิ คณุ คาของหลักฐาน • ประเมินวาหลกั ฐานใดมีความสาํ คญั ควรแกก ารเชื่อถือ การวเิ คราะห สังเคราะห และจดั หมวดหมูขอมลู • การนาํ ขอ เทจ็ จรงิ ที่ผา นการวเิ คราะหม ารวบรวมจดั หมวดหมู การเรยี บเรยี งหรือการนําเสนอ • การนาํ เสนอผลการศกึ ษา

จดุ มงุ หมายของการวิเคราะหแ ละสังเคราะหเหตกุ ารณทางประวตั ิศาสตร 1. แยกแยะขอมลู ทง้ั ทีเ่ ปน ขอเท็จจริงความเห็น หรือคําอธิบายเรอ่ื งราว วา มีอยางไรบา ง 2. รวบรวมขอมลู รวบรวมให เปนหมวดหมู เพอื่ จะได ประเมินวา ขอ เท็จจริงใด มีความนาเชือ่ ถือ มากกวากัน

3. หาความหมายของขอ มลู 4. สรปุ ความเขาใจของ โดยเฉพาะขอ มลู ที่เปน ตนเอง วาตนเองมี เอกสารชัน้ ตน วา มี ความเห็น หรือความ ความหมาย เช่อื อยางไร เพราะ อยางไร เหตใุ ด



เหตกุ ารณท่ีมหี ลกั ฐานเกยี่ วขอ งนอย • เหตุการณลว งเลยมานานมาก การสบื คน หลกั ฐานจงึ เปนไปไดย าก • หลักฐานถูกทาํ ลายดว ยสาเหตตุ า งๆ เชน สงคราม ไฟไหม นํา้ ทว ม การเกบ็ รักษาไมด ี • การไมนิยมจดบันทึกดว ยสาเหตตุ างๆ เชน วสั ดุท่จี ะจดบนั ทึกหา ยาก ไมม ีความรูเ รือ่ งภาษา รวมทั้งการไมช อบจดบนั ทกึ เหตุการณท มี่ หี ลักฐานเก่ียวของนอย

เหตกุ ารณท่ีมหี ลกั ฐานเก่ยี วของมาก • ขอ ดี ทาํ ใหมคี วามคดิ ที่แตกตา งหลากหลาย และ สะทอนแงมมุ ของบคุ คลตา งๆ ท่ีมีตอ เหตกุ ารณน้ัน • ขอเสีย สมุดไทยซึ่งมีอายเุ กา แกย าวนาน ควรมกี ารวเิ คราะห การมหี ลักฐานทางประวตั ิศาสตรม าก เพ่อื ใหไ ดเรอื่ งราว เหตุการณที่ถูกตองและนาเชื่อถือ ก็ทาํ ใหตองใชเ วลาศึกษาวเิ คราะห ขอ มูลอยา งรอบคอบ และระมัดระวัง รวมทงั้ ตอ งวิเคราะห ตรวจสอบวา หลกั ฐานใด มีความสําคญั อยา งไร

เหตุการณทมี่ ผี ูเก่ยี วของหลายฝา ย •เหตุการณท่ีมีผูเก่ียวของหลายฝาย แตละฝายก็มีความเห็น หรือมี ผลประโยชนเก่ยี วขอ งกับเร่อื งราว เหตุการณนั้นแตกตางกัน จึงตอง วิเคราะหใหดีวา เร่ืองราวเหตุการณที่เกิดขึ้น หรือที่นาจะเปนคือ อยางไร •กรณีตัวอยาง เชน การคุกคามของฝรั่งเศสในสมัยรัชกาลที่ 5 ทําให พระองคต อ งหาพนั ธมติ รใหม คือรสั เซยี



เหตกุ ารณน ัน้ ๆ มีความหมายตอปจ จุบันอยางไร • เร่ืองราว เหตุการณทางประวัติศาสตรท้ังหลายยอมมีผลกระทบ และเชื่อมโยงถึงปจจุบนั • กรณีตัวอยาง เชน ในตนรัชกาลท่ี 7 เกิดวิกฤตทางเศรษฐกิจ พระองคทรงเสียสละเพ่ือชาติ โดยลดเงินคาใชจายสวนพระองคลง และทรงลดอีกกหลายครั้งในปตอๆ มา นับเปนตัวอยางที่ดีของการ เปนผูนํา เปนประมุขของประเทศ ซ่ึงในปจจุบัน พระบาทสมเด็จ พระเจาอยูหัว ทรงเปนผูนําในการชวยเหลือราษฎรในหลายๆ ดาน เมอ่ื ราษฎรประสบกับความเดือดรอ น





ทาํ ใหม ีความคิดรอบคอบ เพราะไดศ กึ ษาขอ มูลทเ่ี ปน ขอเท็จจรงิ จากหลายๆ ดา น ผเู รยี นประวตั ิศาสตรถาได ใชความคดิ หาเหตผุ ลจากขอ มลู ตางๆ รวมท้งั พจิ ารณาประเด็นแวดลอมตางๆ ท่ีเกี่ยวของ กจ็ ะทาํ ใหมีความคิดรอบคอบ มเี หตผุ ล และ ไมเ ชือ่ อะไรงายๆ

ทาํ ใหม คี วามสามารถแยกแยะเรื่องราวไดดี เพราะเม่ือศึกษารวบรวมขอมูลจาก หลักฐานตางๆ แลว ตองแยกแยะประเด็น ตางๆ ออกเปนสาเหตุ เร่ืองราวหรือเหตุการณ ผลของเหตุการณใหชัดเจน รวมท้ังแยกแยะ ความเห็นของนักประวัติศาสตรท่ีสําคัญๆ วา มคี วามเหน็ อยางไร

ทาํ ใหม ีความสามารถในการรวมขอมลู และจัดหมวดหมูขอ มลู เพราะเม่ือแยกแยะขอมูลเปนประเด็น ตางๆ แลว ตองนําขอมูลที่คนควาจาก หลักฐานหลายๆ แหลง มารวมใหเปน ประเด็นตามความเห็น หรือขอสรุปของ นกั เรยี นเอง

ทาํ ใหมคี วามคิดสรางสรรคเปนของตนเอง เพราะเมื่อมีการวิเคราะหสังเคราะห ขอมูลท้ังหลาย จะทําใหมีความคิดใหม เกิดข้ึนวาประเด็นตางๆ ในเรื่องราว เหตุการณที่ควรจะเปนอยางไร ทําให นักเรียนใชเหตุผล ใชความคิดในการเรียน มากกวา การทอ งจํา



เรือ่ งราวเกย่ี วกบั ตนเอง สามารถศึกษาไดหลายลักษณะ เชน ชีวิตของนักเรียนที่ผานมาในดานตางๆ เพ่ือใหไดประวัติสวนตัวที่สมบูรณ จากน้ัน รวบรวมหลกั ฐานตางๆ แลวนํามาวิเคราะห สุดทาย คือ การเขียนประวัติศาสตรของ นกั เรียนท่ผี า นมา

เรื่องราวเก่ียวกับครอบครวั เปนเร่ืองราวที่ควรศึกษาและบันทึกไว เพราะในสังคมสมัยใหม การยายออกจาก ครอบครัวเกิดขึ้นจากสาเหตุตางๆ มากมาย ซ่ึงเปนเรื่องปกติในปจจุบัน ดังน้ัน การเขียน เรือ่ งราวเกย่ี วกับครอบครัวจงึ มคี วามจําเปน

เรอ่ื งราวเก่ยี วกับทอ งถน่ิ การพูดถึงทองถ่ินซึ่งเปนสถานท่ี ท่ีเราเกิด เจริญเติบโต ยอมทําใหเกิด ความรูสึกผูกพัน ภาคภูมิใจ ดังนั้น เ ร่ื อ ง ร า ว เ กี่ ย ว กั บ ท อ ง ถ่ิ น จึ ง มี ความสําคญั สมควรแกการศึกษา

เรอ่ื งราวเก่ียวกบั เหตุการณส าํ คัญสมัยรตั นโกสินทร เมื่อนักเรียนเลือกหัวขอท่ีจะศึกษาได แลว ก็เร่ิมตนรวบรวมหลักฐาน ไดแก หลักฐานชั้นตน และหลักฐานช้ันรอง ซ่ึง หลักฐานท่ีใชตองมีการตรวจสอบ และ ประเมินความนาเช่ือถือของหลักฐานน้ันๆ กอ น