ปัจจัยในการตอบสนองของพืช

ใบความรทู้ ่ี 6.1 เรือ่ ง ปจั จยั ในการดารงชีวิตของพชื พืชเปน็ สง่ิ มีชีวติ มีการเจริญเตบิ โตและดารงชวี ิตอย่ไู ด้ยอ่ มต้องการสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม สภาพของส่ิงแวดล้อมตา่ งๆ ท่มี ีผลตอ่ การเจรญิ เติบโตของพืช ไดแ้ ก่ 1. ดิน เป็นปัจจัยสาคัญอันดับแรก ดินท่ีเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพืช ต้อง เป็นดินที่อุ้มน้าได้ดี ร่วนซุย มีอินทรีย์วัตถุมาก แต่เม่ือใช้ดินปลูกไปนานๆ ดินอาจเสื่อมสภาพ เช่น หมดแร่ธาตุ จาเป็นต้องมีการปรับปรุงดินให้อุดมสมบูรณ์ ได้แก่ การไถพรวน การใส่ปุ๋ย การปลูกพชื หมุนเวยี น เป็นต้น 2. นา มีความสาคัญต่อการเจริญเติบโตของพืชมาก พืชต้องการน้าเพื่อประโยชน์ ตา่ ง ๆ ดังนี้ - น้าช่วยละลายแร่ธาตุอาหารในดิน เพ่ือให้รากดูดอาหารไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของลาตน้ ได้ - น้าใช้ในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง เน่ืองจากน้าเป็นวัตถุดิบอย่าง หนง่ึ ในกระบวนการสงั เคราะหด์ ้วยแสง - น้ายงั ชว่ ยควบคุมอณุ หภมู ภิ ายในต้นพืช พชื สดช่ืน ไม่เหีย่ ว 3. ธาตุอาหารหรือปุ๋ย เป็นสิง่ ท่ชี ่วยใหพ้ ืชเจรญิ เตบิ โตไดด้ ยี ่งิ ขึน้ พืชตอ้ งการธาตุอาหารไปใชใ้ นกระบวนการสังเคราะหด์ ว้ ยแสง ป๋ยุ คอื วัสดุท่มี ธี าตุอาหารพชื เป็นองค์ประกอบหรอื สิ่งมีชีวิตที่ก่อให้เกิดธาตุอาหาร พืช แบง่ ปุ๋ยตามวัสดุท่ใี ชท้ า ได้ 2 ประเภท ดังนี้ 1. ปุ๋ยอินทรีย์ คือ ปุ๋ยที่ได้จากสิ่งมีชีวิต ได้แก่ พืช สัตว์ จุลินทรีย์ ฯลฯ ผ่าน กระบวนการผลติ ทางธรรมชาติ ได้แก่ ปุ๋ยหมัก ปยุ๋ คอก ป๋ยุ พืชสด 2. ปุ๋ยอนินทรีย์ คือ ปุ๋ยที่ได้จากแร่หิน ท่ีผ่านกระบวนการผลิตทางเคมี ซ่ึงปุ๋ยชนิดน้ีราก พชื จะสามารถไปใช้ประโยชนไ์ ด้งา่ ย เรยี กวา่ ปุย๋ วิทยาศาสตร์ หรือป๋ยุ เคมี

ภาพที่ 6.1 ปุ๋ยคอก ภาพที่ 6.2 ป๋ยุ เคมี ที่มา : ถ่ายโดย สไุ ฮลา หละ๊ ติหมะ๊ ท่มี า : http://www.mongkud.com/terragro/fertilizer.php เมือ่ วนั ที่ 8 มกราคม 2558 สบื คน้ ขอ้ มลู เมื่อวันท่ี 8 มกราคม 2558 ธาตุอาหารที่จาเป็นต่อการเจริญเติบโตของพืชมี 16 ธาตุ แต่ธาตุอาหารที่สาคัญ และพชื ต้องการมาก ได้แก่ 1. ธาตุไนโตรเจน ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับใบ และช่วยให้ใบหรือ สว่ นที่ยงั ออ่ นของพชื มีสเี ขยี ว 2. ธาตุฟอสฟอรัส ชว่ ยสร้างความเจริญของดอก และผล ช่วยในการ สังเคราะห์ดว้ ยแสง ช่วยให้รากเจรญิ เติบโตได้เรว็ ทาใหล้ าต้นแขง็ แรงไม่ล้มงา่ ย ทาใหพ้ ืชดูด ธาตุไนโตรเจนไดด้ ียิง่ ขน้ึ 3. ธาตุโพแทสเซียม ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับรากและลาต้น ชว่ ยในการสรา้ งแป้ง และนา้ ตาล ชว่ ยให้พชื มคี วามต้านทานโรคได้ดียิง่ ข้ึน ธาตุอาหารต่างๆเหล่านี้จะต้องอยู่ในรูปสารละลายที่พืชนาไปใช้ได้และต้องมี ปริมาณทพ่ี อเหมาะ จงึ จะทาให้การเจริญเตบิ โตของพชื เปน็ ไปดว้ ยดี แต่ถ้ามีไม่เพียงพอต้องเพ่ิม ธาตอุ าหารให้แกพ่ ืชในรูปของปุ๋ย 4. อากาศ พืชต้องใช้อากาศในการดารงชีวิต แก๊สที่พืชต้องการมากคือ แก๊ส คาร์บอนไดออกไซด์และแก๊สออกซิเจน ซ่ึงใช้ในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงเพ่ือสร้าง อาหารและหายใจ แก๊สทัง้ สองชนิดนี้มีอยู่ในดินด้วย ในการปลูกพืชเราจึงควรทาให้ดินโปร่งร่วน ซยุ อยูเ่ สมอ เพ่ือใหอ้ าหารที่อยู่ในช่องว่างระหว่างเม็ดดนิ มีการถา่ ยเทได้

5. แสงสวา่ งหรือแสงแดด มคี วามจาเปน็ ตอ่ การเจริญเติบโตของพืช พืชต้องใช้ แสงแดดเป็นพลังงานในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง พืชต้องการแสงแดดมาใช้ในการสร้าง อาหาร ถ้าขาดแสงแดด พชื จะแคระแกร็น ใบจะมีสเี หลืองหรอื ขาวซดี และตายในที่สุด พืชแต่ละชนิดต้องการแสงไม่เท่ากันพืชบางชนิดต้องการแสงแดดจัด แต่พืช บางชนิดก็ต้องการแสงราไร 6. อุณหภูมิ มีส่วนช่วยในการงอกและเจริญเติบโตของพืชเช่นกัน จะเห็นได้ว่าพืช บางชนิดชอบขึ้นในที่มีอากาศหนาวเย็น แต่พืชบางชนิดก็ชอบขึ้นในที่มีอากาศร้อน การนาพืช มาปลูกจงึ ควรเลอื กชนดิ ท่ีเหมาะสมกบั อุณหภมู ิท่เี ปลีย่ นไปตามฤดูกาลในแตล่ ะท้องถนิ่ ดว้ ย