สถาปัตยกรรม

หน่วยการเรียนรู้ที่ 6 แบ่งเป็ น 5 เรื่อง ศิลปกรรม การชลประทาน ภูมปิ ัญญาไทย ขนบธรรมเนียม สมยั สุโขทยั ประเพณี เคร่ืองสังคโลก อกั ษรไทย 1

สถาปัตยกรรม 2

แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ท่ี 6 ภูมปิ ัญญาไทยสมยั สุโขทยั 3

เลือกคาตอบทถี่ ูกต้องทสี่ ุดเพยี งคาตอบเดยี ว 1. ข้อใดไม่ใช่ภูมปิ ัญญาไทยสมยั สุโขทยั ทส่ี าคญั ทส่ี ืบทอดมาจนถงึ ปัจจุบัน ก อกั ษรไทย ข เครื่องสงั คโลก ค การชลประทาน ง ละครดึกดาบรรพ์ 4

2. ถ้าเราจะไปนมัสการกราบไหว้พระทวี่ ดั พระศรีรัตน- มหาธาตุ จังหวดั พษิ ณุโลก เราจะนึกถึงพระพทุ ธรูป องค์ใด ก พระอจนะ ข พระพทุ ธชินสีห์ ค พระพทุ ธชินราช ง พระศรีศากยมุนี 5

3. พระพทุ ธรูปองค์ใดทสี่ ร้างในสมยั สุโขทยั ปัจจุบัน ประดษิ ฐานอยู่ทวี่ ดั บวรนิเวศวหิ าร กรุงเทพมหานคร ก พระอจนะ ข พระพทุ ธชินสีห์ ค พระพทุ ธชินราช ง พระศรีศากยมุนี 6

4. ภาพชาดกบนหินแผ่นชนวนพบทว่ี ดั ศรีชุม จังหวดั สุโขทยั จดั เป็ นงานประเภทใด ก วจิ ิตรศิลป์ ข ภาพลายเส้น ค ประติมากรรม ง สถาปัตยกรรม 7

5. ลายสือไทย หมายถึงอะไร ก ตวั อกั ษรไทย ข พระพทุ ธรูปสมยั สุโขทยั ค ขนบธรรมเนียมประเพณีไทย ง ภาพจาหลกั ลายเส้นบนแผน่ หินชนวน คาอธิบาย: 8

6. การเขยี นลายสีดาใต้เคลือบของเคร่ืองสังคโลก ของสุโขทยั ได้รับอทิ ธิพลมาจากชาตใิ ด ก จีน ข พม่า ค มอญ ง อาหรับ 9

7. สถาปัตยกรรมในข้อใดจดั ว่าเป็ นสถาปัตยกรรม แบบสุโขทยั ก เจดียท์ รงระฆงั ข เจดียท์ รงปรางค์ ค เจดียท์ รงปราสาท ง เจดียท์ รงพมุ่ ขา้ วบิณฑ์ 10

8. ข้อใดไม่ใช่พฒั นาการของเตาทุเรียง ก เตาสูบ ข เตาขดุ ค เตาอุโมงค์ ง เตาประทุน 11

9. ตระพงั ในสมยั สุโขทยั หมายถงึ อะไร ก ฝาย ข ทานบ ค เหมือง ง สระน้า 12

10. สรีดภงส์ หมายถงึ ข้อใด ก ฝาย ข เขื่อน ค ทานบ ง เหมือง 13

ประวัตศิ าสตร์ ป. 4 หน่วยการเรียนรู้ท่ี 6 ภูมิปัญญาไทยสมยั สุโขทยั แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 15 ศิลปกรรม 2 ช่ัวโมง 14

ดูภาพ แล้วช่วยกนั ตอบ 12 15

ดูภาพ แล้วช่วยกนั ตอบ 1. ใครเคยเห็นของจริงบา้ ง 2. เคยเห็นที่ไหน 1. เคยเห็น 2. ภาพที่ 1 เคยเห็นท่ีวดั สระศรี อุทยานประวตั ิศาสตร์ สุโขทยั จงั หวดั สุโขทยั ภาพที่ 2 เคยเห็นที่วดั พระศรีรัตนมหาธาตุ จงั หวดั พิษณุโลก 16

ช่วยกนั ตอบ 17 ภูมิปัญญาไทยสมัยสุโขทยั ท่สี าคญั มอี ะไรบ้าง ศิลปกรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี อกั ษรไทย เคร่ืองสงั คโลก การชลประทาน

ภูมปิ ัญญาไทย ความรู้ ทกั ษะ ความเช่ือ และพฤติกรรมของคนไทย ในการปรับตวั ใหเ้ ขา้ กบั ธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม และสร้างสรรคส์ งั คม แลว้ สง่ั สมประสบการณ์เหล่าน้นั เป็นเวลานานเพอื่ อนุชนรุ่นหลงั ต่อมา ภูมิปัญญาไทยสมยั สุโขทยั ที่น่าภาคภูมิใจและควรคา่ แก่การอนุรักษม์ ีหลายดา้ น ดงั เช่น   ศิลปกรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี อกั ษรไทย   เครื่องสังคโลก การชลประทาน 18

1. ศิลปกรรม ศิลปกรรมสมยั สุโขทยั มีความโดดเด่น งดงาม และมีรูปแบบเป็นลกั ษณะเฉพาะของสุโขทยั 19

1. ศิลปกรรม สถาปัตยกรรม ศิลปกรรม ภาพลายเส้น ประติมากรรม 20

1. ศิลปกรรม สถาปัตยกรรม ในสมยั สุโขทยั การก่อสร้างเจดีย์ ตอ่ มาการก่อสร้างเจดีย์ สถาปัตยกรรมมีความ ในสมยั สุโขทยั ตอนตน้ มีลกั ษณะเป็นรูปแบบ นิยมสร้างพระปรางคแ์ ละ สุโขทยั แท้ คือ เจดีย์ งดงาม แมว้ า่ จะ เจดียท์ รงกลมแบบลงั กา ทรงดอกบัวตูมหรือ ไดร้ ับอิทธิพลมาจากที่อื่น ซ่ึงไดร้ ับอิทธิพลมาจาก ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ แต่กไ็ ดพ้ ฒั นาจนมี พระพทุ ธศาสนานิกาย ลกั ษณะเป็นของตนเอง 21 เถรวาทแบบลงั กาวงศ์

1. ศิลปกรรม สถาปัตยกรรม เจดยี ์ทรงกลมแบบลงั กา วดั สระศรี อทุ ยานประวตั ศิ าสตร์ สุโขทยั จงั หวดั สุโขทยั 22

1. ศิลปกรรม สถาปัตยกรรม เจดยี ์ทรงพ่มุ ข้าวบิณฑ์ วดั มหาธาตุ อทุ ยานประวตั ศิ าสตร์ สุโขทยั จงั หวดั สุโขทยั 23

1. ศิลปกรรม สถาปัตยกรรม เจดียท์ รงพมุ่ ขา้ วบิณฑ์ วดั มหาธาตุ อุทยานประวตั ิศาสตร์สุโขทยั 24

บูรณาการอาเซียน นครวดั ศิลปกรรมของประเทศสมาชิกอาเซียน เช่น นครวดั ไดร้ ับการยกยอ่ งใหเ้ ป็น 1 ใน 7 เป็ นศาสนสถานทางศาสนา พราหมณ์-ฮินดู ลทั ธิ ส่ิงมหศั จรรยข์ องโลกที่ถือวา่ เป็นสุดยอด ของปราสาทขอม โดยไดร้ ับการประกาศให้ ไวษณพ นครวดั มีศิลปกรรม ท่ีแสดงเร่ืองราวอานาจและ เป็นมรดกโลกทางวฒั นธรรมใน พ.ศ. 2535 พระเกียรติของพระวิษณุ หรื อพระนารายณ์เป็ น ส่วนใหญ่ รวมถึงมีรูปสลกั นางอปั สรจานวนมาก 25

บูรณาการอาเซียน โบโรบูดูร์ ศิลปกรรมของประเทศสมาชิกอาเซียน เช่น พทุ ธศาสนสถานท่ีเรารู้จกั กนั นามวา่ “บูโรพทุ โธ” อ่านใน ภาษาอินโดนีเซียวา่ “โบโรบูดูร์” สถาปัตยกรรมอนั ยงิ่ ใหญ่ที่เปรียบเสมือนสญั ลกั ษณ์ของประเทศ 26 อินโดนีเซียแห่งน้ี ไดร้ ับการสนั นิษฐานวา่ สร้างข้ึนราว พ.ศ. 1321 โดยกษตั ริยแ์ ห่งราชวงศไ์ ศเลนทร์ในอาณาจกั รมาตารัม

เจดยี ์ชเวดากอง บูรณาการอาเซียน ศิลปกรรมของประเทศสมาชิกอาเซียน เช่น เจดียช์ เวดากอง ตามตานานกล่าววา่ เป็ นท่ีบรรจุพระเกศาธาตุแปดเสน้ ของพระพทุ ธเจา้ และพระบริโภค เจดียข์ องอดีตพระพทุ ธเจา้ ท้งั 3 องค์ 27

เปิ ดป้าย...ทายภาพปริศนา เป็ นสถาป1ัตยกรรม เป็ น2เจดีย์ มีความ3สวยงาม คลา้ ยดอ4กบวั ตูม เฉลย เป็นรูปแบบ5สุโขทยั แท้ อยทู่ ่ีวดั 6มหาธาตุ เจดยี ์ทรงพ่มุ ข้าวบณิ ฑ์ จงั หวดั 7สุโขทยั อุทยานปร8ะวตั ิศาสตร์ 28

สรุปความรู้  ศิลปกรรมสมยั สุโขทยั มีความโดดเด่น งดงาม และมีรูปแบบเป็น ลกั ษณะเฉพาะท้งั ในสาขาสถาปัตยกรรม ประติมากรรม และภาพ ลายเสน้ ซ่ึงศิลปกรรมเหล่าน้ีไดเ้ ป็นมรดกตกทอดมาจนถึงปัจจุบนั  สถาปัตยกรรมสุโขทยั มีความงดงาม แมจ้ ะไดร้ ับอิทธิพลจากท่ีอื่น แต่กไ็ ดพ้ ฒั นาเป็นลกั ษณะเฉพาะของตนเอง  สถาปัตยกรรมสมยั สุโขทยั ตอนตน้ นิยมสร้างพระปรางคแ์ ละเจดีย์ 29 ทรงกลมแบบลงั กา ซ่ึงไดร้ ับอิทธิพลมาจากพระพทุ ธศาสนานิกาย เถรวาทแบบลงั กาวงศ์ ต่อมามีการสร้างเจดียแ์ บบสุโขทยั แท้ คือ เจดียท์ รงดอกบวั ตูมหรือทรงพมุ่ ขา้ วบิณฑ์

นาภาพสถาปัตยกรรมมาตดิ ใน สมุด พร้อมบรรยายภาพย่อๆ คน ภาพ 1 ภาพ 30