นิทานพื้นบ้าน

ท้าวปลาหลด มีตายายคู่หน่ึงซ่ึงยากจนอนั ไม่มีจะกิน เชา้ วนั หน่ึงสองตายายไดอ้ อกไปหาปลาบางวนั ก็ หาปลาไม่ไดเ้ ลยซกั ตวั รุ่งเชา้ ตายายไปหาไปหาอีกจนถึงเยน็ กไ็ ม่ไดป้ ลาซกั ตวั พอกลบั บา้ นได้ เจอกบั ปลาหลดจึงเกบ็ มาเล้ียงพอเล้ียงไปไดห้ น่ึงสปั ดาหป์ ลาหลดกเ็ ติบใหญ่ อีกสามวนั ปลา หลดจึงตายลง…ตายายจึงเสียใจมากจึงเอากระดูกปลาหลดเกบ็ ไวเ้ พื่อทาคราดนา พอไปคราด ขา้ วในนา ขา้ วในนาจึงงอกงาม… ทาใหต้ ายายร่ารวยเป็นมหาเศรษฐีในหมู่บา้ นน้นั และหลายปี ต่อมากระดูกปลาหลดกย็ งั เหลืออยจู่ ึงเอามาทาเป็นหวี เมื่อนาไปหวผี มตายาย ผมตา ยายจึงไดด้ าสวยงาม เหมือนกบั เป็นหนุ่มสาว… มีเศรษฐีคู่หน่ึงอยคู่ นละหมู่บา้ นกนั เกิดคิดอิจฉา ตายายคู่น้นั เศรษฐีใหพ้ วกบ่าวไพร่ไปขโมยคราดและหวี …รุ่งเชา้ เศรษฐีจึงหวผี มดว้ ยหวปี ลาหลด พออีกวนั หน่ึงผมของเศรษฐีจึงร่วงหมดหวั เศรษฐีคู่น้นั เจบ็ ใจเร่ืองหวจี ึงนาคราดท่ีขโมยตายายมา มาคราดนาของตวั เองบา้ ง ขา้ วในนาจึงเฉาตายหมด จึง จนเพราะความอิจฉาจึงทาใหเ้ ศรษฐีคู่น้นั จนมาก… ปี ต่อมาเศรษฐีคู่น้นั จึงสานึกผดิ จึงนาคราด และหวมี าคืนตายาย…ตายายจึงไม่ติดใจเอาความเศรษฐีคู่น้นั นิทานเรื่องนีส้ อนให้รู้ว่า “เราไม่ควรอิจฉาผอู้ ื่นโดยทางที่ผดิ …หรือคนที่ไดด้ ีกวา่ เรา”

ปลาบู่ทอง กาลคร้ังหน่ึงนานมาแลว้ มีชายหาปลาคนหน่ึงช่ือวา่ “ เศรษฐี ” เขามีภรรยาสองคน คนแรกชื่อวา่ “ กนิษฐา ” คนที่สองชื่อวา่ “ กนิษฐี” นางกนิษฐามีลกู สาวคนเดียวชื่อวา่ “ เอ้ือย ” ในขณะท่ีนาง กนิษฐีมีลกู สาวสองคน คนแรกช่ือ “ อา้ ย ” กบั “ อี่ ” ชายหาปลาไม่ชอบภรรยาหลวงและลกู สาวของนาง จึงมกั จะดุค่าและบงั คบั ใหท้ างานหนกั ทุก วนั ในขณะท่ีนางกนิษฐีผเู้ ป็นภรรยา นอ้ ยกบั ลกู สาวสองคนใชช้ ีวติ อยอู่ ยา่ งสบายเพราะไม่ตอ้ ง ทางานหนกั เหมือนอยา่ ง แม่ลูกคู่น้นั อยา่ งไรก็ ตามท้งั นางกนิษฐีและลกู ๆ ของนางกย็ งั เกลียด นางกนิษฐาและเอ้ือยอีกซ้ายงั อิจฉาริษยา และ หาทางกลน่ั แกลง้ สองแม่ลกู อยตู่ ลอดเวลา ทุก ๆ เชา้ ชายหาปลาจะออกไปทอดแหหาปลา ในแม่น้าและจะมีภรรยาสองคนผลดั กนั เป็นคน พายเรือ ใหค้ นละวนั หลงั จากไดป้ ลามากพอใน แต่ละวนั แลว้ กจ็ ะนาไปขายที่ตลาดก่อนกลบั บา้ น อยมู่ าวนั หน่ึง นางกนิษฐาทาหนา้ ที่เป็นคนพาย เรือใหส้ ามีในขณะหาปลา แต่วา่ ไม่ไดป้ ลาสัก ตวั เดียวนอกจากปลาบ่ทู องตวั หน่ึงเท่าน้นั ตลอดท้งั วนั ชายหาปลาทอดแหแลว้ ทอดอีกกไ็ ดแ้ ต่ ปลาบ่ทู องตวั เดิมมาทุกทีเขา ปล่อยมนั ลงไปในน้าแต่ไม่นานมนั กต็ ิดแหข้ึนมาอีก เขาโมโหมาก แต่กไ็ ม่รู้จะทาอยา่ งไรดี และทุกคร้ังที่เขา ไดป้ ลาบู่ข้ึนมาภรรยาของเขากจ็ ะขอเขาไวเ้ พ่ือเกบ็ ไว้ ใหล้ ูกของตนเล้ียงเล่น แต่เขาจะโยนมนั ทิ้งไปโดยไม่แยแส คาขอร้องของภรรยาตนแต่ในที่สุดก็ เกิดบนั ดาลโทสะอยา่ งแรงจนถึงข้นั ตบดีนางและ ผลกั นางลงน้าไป ภรรยา ของเขาจึงจมน้าตาย เพราะวา่ ยน้าไม่เป็น ดว้ ยเหตุน้ีชายหาปลาจึงกลบั บา้ นเพยี งลาพงั และพบเอ้ือยกาลงั รอแม่ของตนกลบั มาอยู่ และเม่ือ ลูก สาวถามหาแม่เขากป็ ฏิเสธที่จะพดู อะไรออกไปเมื่อลกู สาวคะย้นั คะยออยตู่ ลอดเวลา เขาจึง บอกวา่ แม่ของนางไป อยใู่ ตน้ ้าและจะกลบั มาในอีก 3 วนั และบอกใหล้ ูกสาวหยดุ ร้องไห้ มิฉะน้นั แลว้ แม่ของนางจะไม่กลบั มาอีกเลย และถึงแมว้ า่ เดก็ สาวจะไม่เขา้ ใจวา่ บิดาของตนพดู อะไร แต่กน็ ึกเอาวา่ มารดาของตนตอ้ งประสบอนั ตรายอยา่ ง แน่นอน ดงั น้นั นางจึงร้องไหโ้ ฮ

ออกมา ฝ่ ายชายหาปลาเกรงวา่ ข่าวการหายไปของภรรยาตนจะแพร่หลาย จึงบงั คบั ใหล้ ูกสาว หยดุ ร้องไหใ้ นทนั ทีและเร่ิมทุบตีนาง เพื่อนบา้ นเขา้ มาขดั ขวางและถามถึงภรรยาหลวงของเขา ชายหาปลากพ็ ดู โกหกไปวา่ หนีตามชูไ้ ปแต่กไ็ ม่มีใครเชื่อคาพดู ของเขา เพราะทุกคนรู้วา่ ชายหา ปลาผนู้ ้ีเกลียดภรรยาหลวงและรักภรรยานอ้ ยมากกวา่ แต่กไ็ ม่อาจจะช่วยอะไรไดม้ าก ไดแ้ ต่ เพยี งช่วยปลอบใจเอ้ือยเท่าน้นั รุ่งเชา้ พ่อกบั แม่เล้ียงบอกใหน้ างทางานบา้ น แต่นางยงั เจบ็ แผลที่ถกู เฆ่ียนตีอยจู่ ึงขอหยดุ พกั แต่ท้งั คู่ ไม่ยอมฟังนาง ตรงกนั ขา้ มกบั ลูกสาวท้งั สองคนของแม่เล้ียง ท่ีไม่ตอ้ งทาอะไรเลย พวกเขา เพียงแต่กินและ เล่นเท่าน้นั เอง หลงั จากจมน้าตาย นางกนิษฐากไ็ ปเกิดเป็นปลาบ่ทู อง วา่ ยน้ามาที่ท่าน้าหนา้ บา้ นและรอเอ้ือย ดว้ ย ความรัก ปลาบ่ทู องเล่าเรื่องท้งั หมดใหเ้ อ้ือย ฟัง นางสงสารผเู้ ป็นแม่มาก นางจะนาอาหารมา ใหป้ ลาผเู้ ป็น มารดาและพดู คุยกนั เพ่อื จะไดล้ ืม ความทุกขโ์ ศกท้งั ปวง แต่ไม่นานนกั อา้ ยกร็ ู้เร่ืองเขา้ จึงไปบอกใหแ้ ม่ ตนเองทราบและแลว้ ผเู้ ป็นแม่กว็ างแผนฆ่า ปลา บู่ทอง เสีย ในขณะที่เอ้ือยไดร้ ับคาส่ังใหไ้ ปเล้ียง ววั ในทุ่งนา ปลาบู่ทองกถ็ กู ล่อไปฆ่ากินเป็น อาหาร ผเู้ ป็นแม่เล้ียง ใหห้ มาและแมวกิน กา้ งปลาบ่ทู องหมดและโยนเกลด็ ทิง้ ไป ดว้ ย ความสงสารเอ้ือยจึงไปถามหมาและแมวซ่ึง ท้งั สองกป็ ฏิเสธที่จะบอกความจริง เปิ ดเขา้ มาปลอบ เอ้ือยและมอบเกลด็ ปลาบ่ทู องใหน้ าง เอ้ือยเสียใจมากที่ ไดร้ ู้เรื่อง ด้งั น้นั นางจึงฝังเกลด็ ปลาบ่ทู อง ไวใ้ นป่ า และต้งั อธิฐานขอใหแ้ ม่มาเกิดเป็นตน้ มะเขือเปราะ ดว้ ยพรของเทวดาในทนั ใดน้นั กเ็ กิด ตน้ มะเขือเปราะงอกงามข้ึน นบั แต่น้นั มาเอ้ือยผมู้ ีความสุขกจ็ ะมากราบไหว้ และพดู คุยกบั ตน้ มะเขือเปราะทุกวนั แต่โชคร้าย อา้ ยกแ็ อบมาเห็นอีจึงไปบอกแม่ของตน ผเู้ ป็นแม่จึงส่ังใหน้ างถอนตน้ มะเขือเปราะ ทิง้ แลว้ นาผลมาทานทนั ที หลงั จากกินแลว้ กโ็ ยนเมด็ มะเขือเปราะทิง้ ไป เป็ดกเ็ กบ็ เมด็ มะเขือไว้ ใหเ้ อ้ือยอีกเอ้ือยเสียใจอยา่ งสุดซ้ึง นางจึงนาเมด็ มะเขือไปปลกู ไวใ้ นป่ าแลว้ อธิฐาน ขอใหแ้ ม่เกิด เป็นตน้ โพธ์ิ เพอ่ื ที่นางจะได้ กราบไหวบ้ ชู า และดว้ ยพรของเทวดาตน้ โพธ์ิกง็ อกงามข้ึนในบดั ดล

ในกาลต่อมา พระเจา้ พรหมทตั เสดจ็ มาทรงเห็นตน้ โพธ์ิกท็ รงอยากไดไ้ ปปลูกในวงั จึงใหถ้ ามหา เจา้ ของ และเมื่อไดร้ ับการกราบทลู ใหท้ รงทราบพระองคก์ ท็ รงประสงคท์ ี่จะพบเอ้ือย และเอ้ือย กไ็ ดก้ ราบทลู เร่ืองราวท้งั หมดใหท้ รงทราบ ดว้ ยความสงสารในตวั นาง พระองคจ์ ึงตดั สินพระทยั ท่ีจะอธิเษกสมรสกบั เอ้ือยและต้งั ใหเ้ ป็นพระราชีนี และพระเจา้ พรหมทตั ทรงถอนตน้ โพธ์ิไม่ข้ึน แมจ้ ะมีไพร่พลช่วยกต็ าม จึงทรงรับสง่ั ใหเ้ อ้ือย ถอน มาใหพ้ ระองคแ์ ละเม่ือเอ้ือยขออนุญาตมารดาของตน กส็ ามารถถอนตน้ โพธ์ิข้ึนไดโ้ ดยง่าย พระเจา้ พรหมทตั ทรงแปลกพระทยั และทรงดาริวา่ เอ้ือยมีบุญบารมีสมเป็นพระชาชินี จึงพาไป อยใู่ นวงั และทรงต้งั ใหเ้ ป็น พระชาชินีของพระองค์ ในขณะเดียวกนั แม่เล้ียงและลกู สาวท้งั สองของนางกเ็ กิดความอิจฉาริษยาอยา่ งมากที่ไดร้ ู้ข่าว วา่ เอ้ือยตอนน้ีไดก้ ลายเป็นพระราชินีไปแลว้ จึงไปหายายเฒ่าผหู้ น่ึงซ่ึงกอ็ อกอุบายใหส้ ่งข่าวไป บอกราชินีเอ้ือย วา่ บิดาของนางเจบ็ หนกั ใกลจ้ ะตายแลว้ ทนั ทีท่ีไดร้ ับข่าวราชินีเอ้ือยผกู้ ตญั ญูก็ รีบกลบั มาเยยี่ มบิดาที่บา้ น แต่ก่อนท่ีจะเขา้ บา้ น ผเู้ ป็นแม่เล้ียงบอกใหน้ างถอดเคร่ืองทรงราชินี ออกแลว้ ใหไ้ ปอาบน้าก่อนจึง ค่อยไปพบบิดา ในขณะเดินเขา้ ไปในหอ้ งดา้ นใน พระราชินีผนู้ ่า สงสารกต็ กลงไปในกระทะน้าเดือดท่ีนางแม่เล้ียง จอมริษยา ซ่อนไวเ้ บ้ืองล่าง ยงั ผลใหพ้ ระราชินี สิ้นพระชนมใ์ นทนั ที จากน้นั อา้ ยกร็ ีบแต่งเคร่ือง ทรงพระราชินีและกลบั วงั โดยปลอมเป็นเอ้ือย นาง เขา้ ไปพบพระราชาผซู้ ่ึงแสดงอาการไม่ค่อยจะเช่ือ วา่ เป็นเอ้ือย แต่อา้ ยกใ็ ชค้ าถา ท่ียายเฒ่าใหม้ าเสกให้ พระราชาอยใู่ ตอ้ านาจของตน แมก้ ระน้นั พระราชาก็ ยงั คงสงสยั อยดู่ ีวา่ ทาไม่ตน้ โพธ์ิ จึงดูเ่่ยวเฉาไม่มี ชีวติ ชีวา หลงั จากถูกฆาตกรรมแลว้ ราชินีเอ้ือยกไ็ ปเกิดเป็นนกแขกเตา้ ดว้ ยความรักและห่วงใยใน พระราชา จึงบินมาหาพระองคแ์ ละกราบทลู ใหพ้ ระองคท์ ราบเรื่องราวท้งั หมด หลงั จากสัตวผ์ นู้ ่า สงสารกราบทลู เร่ือง ราวใหท้ รงทราบ พระองคก์ ท็ รงเล้ียงดูนกแขกเตา้ ไวใ้ นกรงทอง และทรง พดู คุยดว้ ยเสมอ และแลว้ วนั หน่ึง ราชินีปลอมอา้ ยกแ็ อบมารู้จนได้ ดงั น้นั ในขณะที่พระราชา เสดจ็ ออกป้ าเพือ่ คลอ้ งชา้ งเผอื กมาสู่บารมี ราชินี ปลอมกจ็ บั นกแขกเตา้ ผนู้ ่าสงสารถอนขนจน

หมดแลว้ ส่งไปใหแ้ ม่ครัวแกง นกแขกเตา้ แกลง้ ทาเป็นนอนตาย แม่ครัวเลยไม่สนใจปล่อยมนั ไว้ ในครัวรอเวลาที่จะทาแกงนกถวายพระราชินีในตอนเยน็ เจา้ นกแขกเตา้ ผปู้ ราศจากขนและทุกขท์ รมาน จึงสบโอกาสหนีเขา้ ไปซ่อนตวั อยใู่ นโพรงหนู เม่ือ หานกที่นอนตายอยไู่ ม่พบและกลวั จะมีความผดิ แม่ครัวจึงไปหาซ้ือนกอ่ืนมาแกงถวาย พระ ราชินีแทน ฝ่ าย แม่ครัวไดร้ ับรางวลั ตอบแทนเป็นผา้ สะไบ เจา้ นกแขกเตา้ ผนู้ ่าสงสารอาศยั อยหู่ นู จนกระทง่ั ขนข้ึนเตม็ ตวั กบ็ อกลาหนู ซ่ึงกอ็ าสาพาไปส่งถึง ชายป่ าในขณะท่องเที่ยวไปในป่ าอยตู่ ามลาพงั กเ็ กือบจะถูก งกู ินไปแลว้ โชคดีท่ีนกใหญ่มาจบั งู กินเสียก่อน และแลว้ นกแขกเตา้ กม็ าพบพระฤๅษีผซู้ ่ึงเกิดความสงสารกเ็ ลยช่วยชุบนกแขกเตา้ ใหก้ ลายเป็นหญิงสาวสวย พระฤๅษกี เ็ ล้ียงดู เอ้ือยอยา่ งลกู สาวของตน แต่กส็ งั เกตเห็นวา่ ลูกบุญธรรมของตนดูจะเหงาหงอยอยตู่ ลอดเวลา ดงั น้นั ท่านจึงวาดรูปข้ึนหลาย ๆ รูปแลว้ ใหเ้ อ้ือย เลือกเอารูปเดียว หลงั จาเลือกแลว้ ท่านกจ็ ะเสก ใหเ้ ป็นคน เอ้ือยจึงเอารูปเดก็ ชายมอบใหฤ้ ๅษีใช้ คาถาเสกใหเ้ ป็นคนเพื่อที่นางจะได้ เล้ียงดูเป็น บุตรชาย ท่านฤๅษจี ึงต้งั ชื่อเดก็ ชายน้นั วา่ “ ลบ ”> เม่ือลบอายไุ ด้ 7 ขวบ กถ็ ามหาช่ือบิดาของตน เอ้ือยจึงเล่าเร่ืองใหฟ้ ังท้งั หมด ลบจึงลามารดาไป เขา้ เฝ้ าพระเจา้ พรหมทตั เอ้ือยจึงร้อยมาลยั ดอกไมบ้ อกเร่ืองราวของตนใหล้ บสวมคอไป เพือ่ ที่พระเจา้ พรหมทตั จะไดท้ ราบทุกสิ่งทุกอยา่ งเกี่ยวกบั นาง เม่ือมาถึงพระนคร ลบกถ็ ามหาตน้ โพธ์ิชาวเมืองพากนั ประหลาดใจท่ีเห็นเดก็ ชายสวมพวงมาลยั อนั งาม ไวบ้ นคอ จึงพดู ต่อกนั ไปทว่ั พระราชาทรงทราบเขา้ และสงั หรณ์พระทยั วา่ พระองค์ อาจจะไดท้ ราบข่าวเกี่ยวกบั เอ้ือยบา้ ง ดงั น้นั จึงทรงรับสั่งใหเ้ ดก็ เขา้ เฝ้ าและแลว้ พระองคก์ ไ็ ด้ ทราบเรื่องราวท้งั หมดจากเดก็ ชายน้นั พระราชาทรงพระประสงคท์ ี่จะพบเอ้ือยมาก แต่กก็ ลวั เวท มนตข์ องอา้ ย ดงั น้นั พระองคจ์ ึงออกอุบายเสดจ็ ประพาสป่ า และเมื่อเสดจ็ มาถึงศาลาของฤๅษี พระองคก์ ท็ รงโสมนสั ยง่ิ นกั ท่ีไดพ้ บพระราชินีของพระองค์ จากน้นั พระฤๅษจี ึงช่วยใหพ้ ระราชาพน้ อานาจเวทมนต์ ท้งั สองพระองคด์ ีใจท่ีไดก้ ลบั มาอยู่

ดว้ ยกนั อีกคร้ัง แต่กต็ อ้ งเสียใจที่ตอ้ งสูญเสียลบไปเพราะลบจะตอ้ งกลายเป็นรูปวาดอยา่ งเดิมภาย ใน 3 วนั นบั จากวนั ที่สองพระองคไ์ ดพ้ บกนั เพราะเป็นเงื่อนไขที่ฤๅษีกาหนดไว้ พระราชาทรงรับสั่งใหจ้ ดั งานฉลองรับขวญั พระราชินี เอ้ือยเป็นเวลา 7 วนั หลงั จากที่ตอ้ งพลดั พรากจากไปนาน พระองคร์ ับสั่งใหป้ ระหารชีวติ พระราชินีปลอมเสียแต่เอ้ือยกราบทูลขออภยั โทษ และพระองคก์ ท็ รงเห็นดว้ ย แต่อา้ ยฆ่าตวั ตายเสียก่อนเพราะกลวั ความผดิ นางชิงฆ่าตวั ตาย เสียก่อนจะถูกจบั ตวั ได้ พระราชาลงโทษพ่อแม่ของอา้ ยดว้ ยการส่งแกงที่ปรุงดว้ ย เน้ือของลูกสาวของท้งั สองไปให้ เพอ่ื เป็น การแกแ้ คน้ ต่อความโหดร้าย และโทษมหนั ตท์ ่ีท้งั คู่กระทาไวใ้ นอดีต ในเวลาน้นั พระ โพธิสัตวท์ รงเสดจ็ มาเทศนาโปรดพระราชาและพระราชินี พระองคบ์ อกใหท้ ้งั สองเอาชนะความ เกลียดชงั ดว้ ยความรัก และไม่ใหจ้ องเวรเพราะ การจองเวรไม่มีวนั รู้จบ ที่พระราชินีตอ้ งประสบ เคราะหก์ รรมอยา่ งแสนสาหสั กเ็ พราะบาปที่นาง ทาไวใ้ นชาติ ก่อน ดงั น้นั พระราชาจึงทรงใหอ้ ภยั ชายหาปลาและ ภรรยาของเขาและชวนใหม้ าอยใู่ นวงั อยา่ งมี ความสุข นบั แต่บดั น้นั แง่คิด : ทาดีไดดี ทาชว่ั ไดช้ ว่ั เครดิต:http://www.skn.ac.th/skl/project/nitan482/nu13.htm

เรื่อง แก้วหน้าม้า กาลคร้ังหนึ่งนานมาแล้ว มเี มอื งอยู่เมอื งหน่ึงช่ือว่า “ มถิ ิลา ” เมอื งนีป้ กครองโดยกษตั ริย์ทรง พระนามว่า “ ภูวดลมงคลราช ” พระองค์มพี ระมเหสีทรงพระนามว่า “ พระนางนันทา ” ท้งั สองพระองค์ มพี ระโอรสทรงพระนามว่า “ ป่ิ นทอง” พระนครเจริญรุ่งเรืองและสงบสุข

นางแก้วหน้าม้าเป็ นธิดาสามญั ชนชาวเมอื งมถิ ิลา เหตุทนี่ างมชี ื่อเช่นนีเ้ พราะก่อนต้ังครรภ์ผู้เป็ น มารดาได้ฝันว่าเทวดานาแก้วมาให้ พอให้กาเนิดบุตรสาวเลยต้งั ช่ือว่า “แก้ว” แต่เนื่องจากใบหน้า เหมอื นม้า ชาวบ้านเรียกว่า นางแก้วหน้าม้า พระป่ิ นทองน้ันมรี ูปลกั ษณ์ทส่ี วยอย่างชายชาตรีและเป็ นคนทมี่ นี ิสัยดือ้ ร้ังโดยจะทาให้พระบิดา และพระมารดาปวดหวั อยู่เสมอ มวี นั หน่ึงพระปิ่ นทองได้มาขออนุญาติพระบิดากบั พระมารดา ออกไปเล่นว่าวทท่ี ่งุ พระบิดามารดากไ็ ด้ อนุญาติ

พระป่ิ นทองได้ออกมาเล่นว่าวซ่ึงลมแรงมาก ว่าวของพระป่ิ นทองได้หลดุ มอื และปลวิ ไปไกลทา ให้ทหารทม่ี ากบั พระปิ่ นทองวงิ่ ตามว่าว ซึ่งนางแก้วหน้าได้เกบ็ ว่าวได้แล้ววง่ิ หนี เมอ่ื นางเหน็ ว่าวรูปร่างลกั ษณะดีกต็ ดั สินใจยดึ เป็ นของตนเองแต่เพยี งอดึ ใจต่อมา เมอ่ื เจ้าชาย เสด็จมาถงึ ทน่ี ้ันและได้ยนิ แก้วพูดกท็ รงโกรธมาก และคดิ ว่าหญิงผู้นีพ้ ดู จาโยกโย้น่าราคาญ พระองค์เกลยี ดนางยง่ิ นักเมอื่ เห็นนางมใี บหน้าทป่ี ระหลาด แต่ด้วยความทอี่ ยากได้ว่าวของตน คนื จึงแกล้งทาดกี บั นางไปอย่างน้ันเองและได้สัญญากบั นางว่าจะให้นางเข้าไปอยู่ในวงั ด้วย

รออยู่หลายวนั ไม่เห็นพระป่ิ นทองมารับ นางแก้วจึงเล่าเร่ืองให้พ่อกบั แม่ฟัง และขอให้ไปทวง สัญญา เมอ่ื พ่อแม่ไปทวงสัญญากบั พระป่ิ น ท้าวภูวดลกริ้วตรัสให้นาตัวไปประหาร แต่พระนาง นันทาได้ทดั ทานพร้อมเรียกพระโอรสมาสอบถาม พระปิ่ นทองยอมรับว่าสัญญาว่าจะให้นางเข้า มาอยู่ในวงั เมอื่ พระป่ิ นทองสัญญาแล้วพระนางนันทาส่ังให้ไปรับตัวนางแก้วมาอยู่ในวงั คร้ังไม่มวี อทองมารับสมกบั ตาแหน่งมเหสี นางแก้วกไ็ ม่ยอมไป จนในทสี่ ุดนางแก้วได้น่ังในวอ ทอง พร้อมกบั แต่งตัวสวยพริ้ง พอมาถึงวงั หลวง ท้าวภูวดลกบั พระปิ่ นทองเห็นนางแก้วรูปร่าง

หน้าตาน่าเกลยี ด กริยามารยาทกระโดกกระเดกกท็ นไม่ได้ คดิ หาทางกาจดั นางแก้ว แต่พระนาง นันทานึกเอน็ ดู นางแก้วเข้าวงั มาไม่นาน ท้าวภูวดลกบั พระป่ิ นทองหาทางกาจัดนางแก้ว โดยให้นางแก้วไปยก เขาพระสุเมรุมาไว้ในเมอื งภายใน 7 วนั หากทาไม่สาเร็จจะต้องได้รับโทษประหาร แต่ถ้าทาได้จะ จดั พธิ ีอภเิ ษกสมรสกบั พระป่ิ นทอง

นางแก้วออกไปตามป่ า เสี่ยงสัตย์อธิษฐานกบั เหล่าทวยเทพว่าหากตนเป็ นเนือ้ คู่ของพระปิ่ นทอง ขอให้พบเขาพระสุเมรุ เดินทางต่อไปอกี สามวนั พบพระฤาษรี ีบเข้าไปกราบและเล่าเรื่องราว ท้งั หมด พระฤาษมี ใี จเมตตาจงึ ช่วยถอดหน้าม้าออกให้นางแก้วกลายเป็ นหญิงทงี่ ดงามโสภา แล้ว เสกหนังสือเป็ นเรือเหาะให้ลาหน่ึงพร้อมมอบอโี ต้ไว้เป็ นอาวธุ นางแก้วจึงสามารถไปยกเขาพระสุเมรุมาถวายท้าวภูวดลได้สาเร็จ

ท้าวภูวดลพยายามหาหนทางทจี่ ะเลยี่ งคาสัญญาเลยมอบให้พระปิ่ นทองเดินทางไปอภิเษก กบั เจ้าหญงิ ทศั มาลี ราชธดิ าของท้าวพรหมทตั ก่อนเดนิ ทางไป พระปิ่ นทองกล่าวว่า ถ้ากลบั มา นางยงั ไม่มลี ูกจะถูกประหาร นางแก้วนั่งเรือเหาะตามพระป่ิ นทองไปแล้วถอดหน้าม้าออก ไปขอ อาศัยอยู่กบั สองตายายในป่ า เมอ่ื พระปิ่ นทองผ่านมา นางแก้วกไ็ ปอาบนา้ ทที่ ่า พระป่ิ นทองเห็น เข้าเกดิ หลงรัก และไปเกยี้ วพาราณสี จนได้นางแก้วเป็ นเมยี

ต่อมานางแก้วต้งั ครรภ์ พระป่ิ นทองต้องการกลบั กรุงมถิ ิลาและได้มอบแหวนให้นางแก้วเพอ่ื ยนื ยนั ว่าเด็กในท้องนางแก้วเป็ นลูกของพระป่ิ นทองจริง ขณะเดินทางกลบั กรุงมถิ ิลา ระหว่างอยู่ในทะเลย เรือสาเภาของพระป่ิ นทองถูกมรสุมพดั เข้าไป ในถนิ่ ยกั ษ์

นางแก้วคลอดบุตรชายช่ือว่า “ป่ิ นแก้ว” กค็ ดิ จะพาลูกกลบั ไปหาพระป่ิ นทอง โดยได้แวะไปลา พระฤาษี พระฤาษบี อกนางแก้วว่า พระป่ิ นทองอยู่ในอนั ตราย นางแก้วฝากลกู ไว้กบั พระฤาษแี ล้ว แปลงร่างเป็ นผู้ชายขนึ้ เรือเหาะไปรบกบั ท้าวพาลราช เจ้าเมอื งยกั ษ์ จนได้รับชัยชนะ แก้วมารอพระปิ่ นทองพร้อมกบั อ้มุ ลกู ทฤ่ี าษตี ้งั ช่ือไว้ว่าพระปิ่ นแก้ว พระป่ิ นทองหาว่าแก้ว หลอกว่าเป็ นลูกตนแต่เมอ่ื เห็นแหวนทต่ี นให้ไว้กพ็ ดู ไม่ออก กล่าวถงึ ท้าวกายมาต ทเี่ ป็ นญาติกบั ท้าวพาลราชทถี่ ูกแห้วสังหาร เมอื่ ทราบเรื่องกเ็ กดิ ความแค้นยกไพร่พลยกั ษ์มาล้อมเมอื งมถิ ิลา

พระป่ิ นทองตามไปงอนง้อนางแก้ว แต่แก้วกย็ งั เล่นตัว จนพระปิ่ นทองทาท่าจะเชือดคอตายแก้ว จึงยอมถอดหน้าม้า สร้างยนิ ดใี ห้กบั ทกุ คน พธิ ีอภเิ ษกสมรสจัดขนึ้ อย่างเอกิ เกริก ไม่นานแก้วก็ ต้งั ครรภ์ ท้าวประกายกรดรู้ข่าวท้าวประกายมาตถูกฆ่าตายกแ็ ค้น คดิ จะบุกเมอื งมถิ ลิ าท้าว ประกายกรดบุกเมอื งมถิ ลิ า ประชาชนแตกตื่นกนั ทว่ั พระป่ิ นแก้วยกทพั ไปสู้กบั พวกยกั ษ์แต่สู้ ไม่ได้ ต้องถอยร่น แก้วจาต้องออกไปสู้กบั ยกั ษ์ ท้งั ๆทตี่ ้งั ครรภ์ แก้วทที่ ้องแก่สู้กบั ท้าวประกาย กรด ถูกท้าวประกายกรดถบี แก้วเจบ็ ท้อง คลอดพระธดิ าออกมา 3 องค์ ท้าวประกายกรดตกใจ มากทร่ี ู้ว่าแก้วเป็ นหญงิ แก้วใช้ผ้าเปื้ อนเลอื ดฟาดเข้าใส่ ทาให้มนต์ยกั ษ์เสื่อม ท้าวประกายกรด ถูกฆ่าตาย เมอื งมถิ ลิ ากลบั สู่ความสงบต้งั แต่น้ันมา ข้อคดิ ทไ่ี ด้จากเร่ืองนี้ อย่ามองคนแค่เพยี งภายนอก คนดไี ม่ใช่ดูทรี่ ูปร่างหน้าตา แต่ดูทนี่ ิสัย