Ebook spm00399

  โคลงสีสภุ าพ  น่ารู้            โดย    คณุ ครูอรวรรณ ต่อยอด  โรงเรียนสรุ พินท์พิทยา    อาํ เภอลําดวน จงั หวดั สรุ ินทร์    

2    ขอ้ บงั คับของโคลงสีสภุ าพ  ������ หนึงมี ๔ บรรทัด  ������ วรรคหน้าของทกุ บรรทัด มี ๕ พยางค์ วรรคหลังของ บรรทัดที ๑ - ๓ มี ๒ พยางค์  ������ บรรทัดที ๔ มี ๔ พยางค์ สามารถท่องจาํ นวนพยางค์ ได้ดังนี  ������ ห้า -สอง (สร้อย ๒ พยางค์ มกั ลงท้ายด้วย นา แฮ เฮย  เพือรับคํา ต่อคํา เชอื มคํา )  ������������������������������������������������������������������������������      

3    ขอ้ บงั คับของโคลงสีสภุ าพ  (ต่อ)  ������ ห้า - สอง (สร้อย ๒ พยางค์ มกั ลงท้ายด้วย นา แฮ  เฮย เพือรับคํา ต่อคํา เชอื มคํา )  ������ ห้า - สี (หากจะให้เกิดความไพเราะในการอา่ นนิยมลง เสียงจตั วา)  ������ มตี ําแหน่งสัมผัสตามเส้นโยง  ������ บงั คับรูปวรรณยุกต์ เอก ๗ โท ๔ ตามตําแหน่งใน แผนผังต่อไปนี  ������������������������������������������������������������������������������      

4    ฉันทลักษณ์โคลงสีสภุ าพ          

5    ������ ������​ ตัวอย่างโคลงสีสภุ าพ    ๏ เสียงลือเสียงเล่าอ้าง  อันใด พีเอย  เสียงย่อมยอยศใคร ทัวหล้า  สองเขือพีหลับใหล ลืมตืน พี  สองพีคิดเองอ้า อย่าได้ถามเผือ ๚ะ  — ลิลิตพระลอ        

6    ������ ������​คําเอก คําโท   ค​ ําเอก คําโท คือ พยางค์หรือคําทีปรากฏรูป วรรณยุกต์เอก และรูปวรรณยุกต์โท ตามลําดับอย่างไร ละคะ ใชใ้ นคําประพันธป์ ระเภทโคลง คําประพันธป์ ระเภท ร่าย (เพราะการแต่งร่ายก็ต้องจบบทด้วยคําประพันธ์ ประเภทโคลงสองสภุ าพ) คําเอก คือ พยางค์หรือคําที ปรากฏรูปวรรณยุกต์เอก เชน่ คําวา่ แต่ ขอ่ ย เฟอง ก่อ  บา่ ย ท่าน  ������������������������������������������������������������������������������     

7    คําเอก    คือ พยางค์หรือคําทีปรากฏรูปวรรณยุกต์เอก เชน่ คําวา่ แต่ ขอ่ ย เฟอง  ก่อ บา่ ย ท่าน พี ชว่ ย บ่ คู่ อยู่ ฯลฯ  รวมถึงการอนุโลมให้ใชค้ ําตายแทนได้ (คําตาย คือ คําทีประสมด้วย สระเสียงสันและไมม่ ตี ัวสะกด หรือคําทีมตี ัวสะกดในมาตราตัวสะกดแม ่ กก แม่ กด แม่ กบ) เชน่ คําวา่ พระ ตราบ ออก ปะทะ จกั ร ขาด  บดั ฯลฯ  ������������������������������������������������������������������������������������������������      

8    คําโท    คือ พยางค์หรือคําทีปรากฏรูปวรรณยุกต์โท เชน่ คําวา่ คา ขอ้ ง ไซร้  ทัง รู้ ไท้ เพียง ฯลฯ  ������������������������������������������������������������������������������������������������      

9    เอกโทษ    คือ คําทีมคี วามหมายและกํากับด้วยรูปวรรณยุกต์โท แต่มคี วามจาํ เปน ทีต้องแปลงให้เปนคําทีมรี ูปวรรณยุกต์เอก แมว้ า่ คําทีมรี ูปวรรณยุกต์ เอกทีได้เปลียนจากคําทีมรี ูปวรรณยุกต์โทแล้วนัน ได้คําทีมไี มม่ คี วาม หมายแต่ยังคงให้มคี วามหมายเหมอื นคําทีมรี ูปวรรณยุกต์โทกํากับอยู่ เดิม เชน่ คําวา่ สินเลือด แปลงเปน ซนิ เลือด ภพหล้า แปลงเปน  ภพล่า เปนต้น  ������������������������������������������������������������������������������������������������      

10    โทโทษ    คือ คําทีมคี วามหมายและกํากับด้วยรูปวรรณยุกต์เอก แต่มคี วาม จาํ เปนทีต้องแปลงให้เปนคําทีมรี ูปวรรณยุกต์โท แมว้ า่ คําทีมรี ูป วรรณยุกต์โททีได้เปลียนจากคําทีมรี ูปวรรณยุกต์เอกแล้ว นัน ได้คําทีมี ไมม่ คี วามหมายแต่ยังคงให้มคี วามหมายเหมอื นคําทีมรี ูปวรรณยุกต์เอก  กํากับอยู่เดิม เชน่ คําวา่ เล่าเรือง แปลงเปน เหล้าเรือง ค่าจา้ ง  แปลงเปน ขา้ จา้ ง เปนต้น  ������������������������������������������������������������������������������������������������      

11    แหล่งทีมาของขอ้ มูล  https://blog.mcp.ac.th/?p=55662  https://teacherpisit.wordpress.com  https://th.m.wikipedia.org/wiki      ������������������������������������������������������������������������������������������������