ที่มาของลายขอเจ้าฟ้า

ความเป็นมาของผา้ มดั หมี่ลายขอสมเด็จพระเจา้ ลูกเธอ เจา้ ฟ้าสริ ิวณั ณวรี นารีรตั นราชกัญญา ในครั้งท่ี สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา เสด็จเป็นองค์ประธานในงาน OTOP City 2020 ทรงมีพระดำรัสความว่า “ข้าพเจ้าได้มีโอกาสตามเสด็จสมเด็จย่า สมเด็จพระพันปีหลวง มาต้ังแต่เด็ก ได้เห็นท่านทรงงานและรับรู้ถึงความทุ่มเทของพระองค์ท่านในการอนุรักษ์ศิลปหัตถกรรมพื้นบ้าน และสืบสานภูมิปัญญาไทยมาโดยตลอด เห็นการสร้างงาน สร้างรายได้ ให้ประชาชนมีความเป็นอยู่ท่ีดี สามารถ พง่ึ พาตนเองได้อยา่ งมน่ั คง ข้าพเจ้ามีความต้ังใจที่จะสืบสานพระราชปณิธาน โดยข้าพเจ้าได้นำประสบการณ์การทำงาน การศึกษา เดนิ ทางไปชมผ้าไทย และงานหัตถกรรมพ้ืนบา้ นตามภาคต่าง ๆ ทำใหเ้ หน็ ผลงานท่ีสามารถนำมาพัฒนาให้รว่ มสมัย และเป็นสากลได้ จากการค้นคว้า เกบ็ ขอ้ มลู ลงพ้ืนท่จี ริง ข้าพเจ้าจึงได้ออกแบบลายผ้ามัดหมี่ มอบให้ช่างทอผ้าเป็นของขวัญปีใหม่ โดยออกแบบลายให้มี ความหมายถึงการส่งมอบความรัก ความสุข ให้ชาวไทยทุกคน เป็นการจุดประกายความคิดในการพัฒนาลายผ้า ออกแบบให้ร่วมสมัย ใชไ้ ดจ้ รงิ ในหลายโอกาส”

1 x 2 x 3 4 x 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 ้ขันตอนการดำเนินงาน

สมเด็จพระเจา้ ลูกเธอ เจ้าฟา้ สิรวิ ัณณวรี นารีรตั นราชกัญญา ทรงออกแบบลายมัดหมพ่ี ระราชทานช่างทอผ้า ชื่อลาย “ผา้ มดั หม่ลี ายขอเจา้ ฟา้ สริ ิวณั ณวรฯี ” ท่ีทกุ ลวดลายเป่ยี มไปด้วยความหมาย อาทิ 1.ลาย S หมายถงึ Sirivannavari 2.ลาย S จำนวน ๑๐ แถว หมายถึงพระบาทสมเดจ็ พระวชิรเกลา้ เจา้ อยู่หวั รัชกาลที่ ๑๐ 3.ลายเชงิ ผ้ารปู หัวใจ หมายถงึ ความรกั ทพ่ี ระองคม์ ีต่อประชาชนชาวไทยทกุ คน = Eternal Love

1 x 2 x 3 4 x 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 การถอดห ่มีลายขอสมเ ็ดจพระเจ้าลูกเธอ เ ้จาฟ้า ิส ิรวัณณวรี นา ีร ัรตนราชกัญญา จำนวน 45 ลำ

๑ การค้นหม่ี 1.1.คน้ หมเี่ กลด็ ๔ สอด จำนวน 45 ลำ 30 เทย่ี ว ค้นเส้นเดียว 1.2.ตอ้ งพาดเชอื กทกุ รอบ จนครบ 30 เส้น ทั้งไปและกลับ 2.การมัดเพื่อเอาลวดลาย 2.1.การมัดเริม่ จากขวาไปซา้ ย ห่างจากขอบ 1.5 น้ิว 2.2.ขดี เสน้ บนหวั หมีค่ วามห่างของช่อง 0.5 เซนติเมตร 2.3.นำฟางทีเ่ ตรยี มมัดมาฉีกให้หน้ากวา้ งของฟาง 0.5 เซนติเมตร ความยาว 30 เซนติเมตร 2.4.การเริ่มมดั จะเริ่มมดั ทป่ี ลายเชิงข้ึนไปโดยมดั ตามช่องทเี่ ราขีดไวต้ ามลวดลายในกราฟท่ี กำหนด โดยเร่มิ มัดลายเชงิ และลายขอเอสเล็ก และเร่มิ มัดรปู หวั ใจซ้อนกันเปน็ หวั ใจกลับ และหัวใจตัง้ สลับกนั จนครบ 45 ลำ โดยวธิ กี ารมดั โอบ 2.5.เริม่ มดั ลายขอเอสใหญ่ โดยเรม่ิ จากกลางหวั ใจตวั ท่ี 2 และตวั ที่ 4 (ลำท่ี 12) เริ่มมัดยอด ตวั เอส กลางตัวท่ี 5 (ลำที่ 4) เป็นลายตุ้มหมากจบั 3 มัดขึ้นไปขา้ งละ 2 ดอก มัดเฉียงไปทางดา้ นซา้ ยมอื เหมือนกันทงั้ 2 ดอก 2.6.ดอกแถวตัวเอสตวั ท่ี 2 ให้อยตู่ รงกลางหัวใจตวั ท่ี 3 (ลำท่ี 34 ) โดยใหน้ ับยอดหักมุมข้ึนไป 2 ชอ่ ง จะอยูต่ รงกลางหวั ใจตัวท่ี 3 แลว้ มดั หมากจับตมุ้ เหมือนกนั กบั ข้อ 1 ไปทางเดียวกันกบั แถวแรก

2.7.แถวที่ 3 ให้มัดเหมือนกันกับแถวที่ 1 ทุกลำ 2.8.แถวท่ี 2 จะมัดเหมอื นแถวท่ี 4 ทุกลำ สลับจนครบ 10 แถว จะไดต้ วั เอส 10 ตวั

3.การย้อมหัวหมี่ 1.นำหัวหม่ีมาแชใ่ นนำ้ นาน 15-20 ชว่ั โมง เพื่อใหเ้ สน้ ไหมขยายตัว และอ่มิ นำ้ 2.นำหวั หมี่ทีแ่ ชน่ ้ำบิดใหห้ มาดแลว้ มากระตุกใหเ้ สน้ ไหมเรียงตัว 3.นำไปย้อมสตี ามทตี่ ้องการ

4.การปน่ั หลอด ๑.ปน่ั หลอดด้านเดยี ว เร่ิมจากลำหม่ีดา้ นซ้ายมอื ปัน่ ไปจบทางดา้ นขวา แล้วเดด็ เสน้ ไหมตรงเชอื กท่ีพาดหม่ี ๒.เด็ดเส้นไหมลำแรกด้านซ้ายมอื เสน้ ไหมที่กง(ระวิง) จะหมนุ จากดา้ นบนไปถงึ ลำขวาสดุ ไม่ตอ้ งเด็ดเส้นไหม ๓.เสน้ ไหมมัดหม่ที ี่เด็ดไว้ดา้ นซา้ ยมอื กง (ระวิง) จะหมนุ เส้นไหมลงด้านลา่ ง จนถึงลำขวาสดุ ท่ีตดิ กับเชือก พาดหมจ่ี ึงเด็ดเส้นไหม ๔.หลอดที่ 4 ทำเหมอื นหลอดท่ี 2 , หลอดที่ 5 ทำเหมือนหลอดที่ 1 ทำสลับกันจนหมดจำนวนเสน้ เชอื ก ที่ฟาดหวั หมี่ไว้