สื่อการสอนการจัดทำรายการปรับปรุงบัญชี

ส้นิ ปบัญชี ยังหาผูรับผดิ ชอบสินคา ขาดบญั ชไี มไ ด ใหต ง้ั คา เผอื่ สนิ คา ขาดบญั ชี และรบั รเู ปนคา ใชจ า ย เดบิต คาเสียหายจากสินคา ขาดบญั ชี xxx เครดิต คาเผื่อสินคาขาดบญั ชี xxx ไมส ามารถหาผรู บั ผดิ ชอบสนิ คา ขาดบัญชีไดแ นน อน ใหขออนุมัติที่ประชุมใหญเพือ่ ตดั จาํ หนายออกจากบัญชี เดบิต คาเผอ่ื สินคา ขาดบัญชี xxx เครดิต สนิ คา ขาดบญั ชี xxx 101

ตวั อยาง สนิ คา คงเหลอื สน้ิ ปบ ญั ชี 31 ม.ี ค. 25x1 คงเหลือ ราคาทุน มลู คาสุทธิ รวมมูลคา มูลคา ที่ รายการ ตรวจนับได ตามบัญชี ไมรวมภาษี รวม ที่จะไดร บั สุทธิที่ สนิ คา (หนวย) (หนวย) ตอหนวย ราคาทุน ไมร วมภาษี จะไดรับ คงเหลอื ตอ หนว ย 1. แบรนดซปุ ไก 20 กลอง 30 กลอง 102.80 2,056.00 121.50 2,430.00 2,056.00 2. ผงซกั ฟอกบรีส 48 กลอ ง 48 กลอง 46.73 2,243.04 44.86 2,153.28 2,153.28 3. ยาสฟี นซอลล 72 กลอง 72 กลอ ง 49.53 3,566.16 49.53 3,566.16 3,566.16 4. แชมพซู นั ซลิ 72 ขวด 72 ขวด 51.40 3,700.80 56.07 4,037.04 3,700.80 5. ขา วสาร 40 ถงุ 60 ถงุ 90.00 3,600.00 110.00 4,400.00 3,600.00 6. นา้ํ ยาลา งจาน 20 ขวด 20 ขวด 18.69 - - ชาํ รุดเสยี หาย - ซนั ไลต จนไมส ามารถ ขายได รวม 15,166.00 16,586.48 15,076.24 102

บนั ทกึ บญั ชี 31 ม.ี ค. 25x1 15,166.- 15,166.- บันทึกสนิ คา คงเหลือส้ินป เดบติ สนิ คา คงเหลือ (ราคาทุน) เครดิต ตนทนุ ขาย บนั ทกึ ผลตางของราคาทุนไมรวมภาษีกบั มลู คา สทุ ธิทีจ่ ะไดรบั ไมร วมภาษที ี่ต่ํากวา เดบติ ขาดทนุ จากการตีราคาสนิ คาลดลง 89.76 เครดิต คา เผื่อมูลคาสนิ คา ลดลง 89.76 103

สินคา คงเหลือเสื่อมสภาพเสียหาย คงเหลอื ราคาทนุ มลู คา สทุ ธิ รวมมูลคา มลู คา ที่ รายการ ตรวจนบั ได ตามบัญชี ไมรวมภาษี รวม ท่ีจะไดร ับ สทุ ธทิ ี่ สินคา (หนวย) ราคาทุน ไมรวมภาษี (หนว ย) ตอหนว ย ตอ หนวย จะไดร ับ คงเหลอื 1. แบรนดซปุ ไก 20 กลอ ง 30 กลอง 102.80 2,056.00 121.50 2,430.00 2,056.00 2. ผงซักฟอกบรสี 48 กลอง 48 กลอ ง 46.73 2,243.04 44.86 2,153.28 2,153.28 3. ยาสฟี นซอลล 72 กลอง 72 กลอ ง 49.53 3,566.16 49.53 3,566.16 3,566.16 4. แชมพูซันซลิ 72 ขวด 72 ขวด 51.40 3,700.80 56.07 4,037.04 3,700.80 5. ขาวสาร 40 ถงุ 60 ถงุ 90.00 3,600.00 110.00 4,400.00 3,600.00 6. นาํ้ ยาลางจาน 20 ขวด 20 ขวด 18.69 - - ชาํ รดุ เสยี หาย - ซนั ไลต จนไมสามารถ ขายได รวม 15,166.00 16,586.48 15,076.24 คณะกรรมการฯ มมี ตติ ดั สนิ คา คงเหลอื ลาํ ดับที่ 6 เปนสนิ คา เสอื่ มชาํ รดุ เสียหายขายไมไ ด 104

บนั ทกึ บญั ชี 31 ม.ี ค. 25x1 บันทกึ สินคา เส่อื มสภาพเสียหาย (ราคาทนุ ไมร วมภาษ)ี เดบติ คา เสียหายจากสินคาเสื่อมสภาพตัดบญั ชี 373.80 เครดิต ตน ทนุ ขาย 373.80 เดบิต สนิ คา เสื่อมสภาพเสยี หายตดั บญั ชี 373.80 เครดิต ตนทนุ ขาย 373.80 105

สนิ คา ขาดบญั ชีทไ่ี มมีการลดหยอนความรับผดิ ชอบ คงเหลอื ราคาทุน มลู คาสทุ ธิ รวมมลู คา มูลคา ที่ รายการ ตรวจนับได ตามบัญชี ไมร วมภาษี รวม ที่จะไดรบั สทุ ธทิ ่ี สินคา (หนว ย) ราคาทนุ ไมรวมภาษี (หนว ย) ตอ หนว ย ตอ หนว ย จะไดร บั คงเหลอื 1. แบรนดซปุ ไก 20 กลอ ง 30 กลอง 102.80 2,056.00 121.50 2,430.00 2,056.00 2. ผงซกั ฟอกบรสี 48 กลอ ง 48 กลอ ง 46.73 2,243.04 44.86 2,153.28 2,153.28 3. ยาสีฟนซอลล 72 กลอ ง 72 กลอ ง 49.53 3,566.16 49.53 3,566.16 3,566.16 4. แชมพูซันซลิ 72 ขวด 72 ขวด 51.40 3,700.80 56.07 4,037.04 3,700.80 5. ขา วสาร 40 ถงุ 60 ถงุ 90.00 3,600.00 110.00 4,400.00 3,600.00 6. น้ํายาลา งจาน 20 ขวด 20 ขวด 18.69 - - ชาํ รดุ เสียหาย - ซันไลต จนไมส ามารถ ขายได รวม 15,166.00 16,586.48 15,076.24 1. แบรนดซุปไกขาดบัญชี 10 กลอ ง ราคาขายรวมภาษกี ลอ งละ 130.- บาท มผี รู ับผดิ ชอบ 2 กลอง 260.- บาท มลู คาสินคา 242.99 บาท ภาษขี าย 17.01 บาท ไมมีผูรบั ผดิ ชอบ 8 กลอง 1,040.- บาท มลู คาสนิ คา 971.96 บาท ภาษีขาย 68.04 บาท 106 2. ขาวสารขาดบญั ชี 20 ถงุ ราคาขายถุงละ 110.- บาท ไมมีผูรับผดิ ชอบ

บนั ทกึ บญั ชี 260.- 242.99 31 ม.ี ค. 25x1 17.01 บนั ทกึ สินคาขาดบญั ชีทม่ี ีผูรบั ผิดชอบ เดบติ ลกู หนส้ี นิ คา ขาดบญั ชี เครดิต ขายสนิ คา ภาษีขาย 107

บนั ทกึ บญั ชี 31 มี.ค. 25x1 บันทกึ สนิ คา ขาดบัญชีทยี่ ังไมสามารถหาผูรับผิดชอบได เดบิต สนิ คา ขาดบญั ชี 3,240.- เครดิต ขายสนิ คา 3,171.96 ภาษีขาย 68.04 เดบติ คาเสยี หายจากสินคา ขาดบัญชี 3,240.- เครดิต คา เผอ่ื สนิ คา ขาดบญั ชี 3,240.- 108

17 เม.ย. 25x1 หาผูรบั ผดิ ชอบสนิ คา ขาดบญั ชแี บรนดซ ปุ ไกไ ด จาํ นวน 4 กลอ ง ไดรบั ชดใชเ ปนเงินสด 520.- บาท บันทกึ บญั ชี 520.- 520.- 17 เม.ย. 25x1 บนั ทกึ สนิ คา ขาดบญั ชไี ดร บั ชดใช 520.- เดบติ เงินสด 520.- เครดิต สนิ คา ขาดบญั ชี 109 เดบติ คา เผอื่ สนิ คา ขาดบญั ชี เครดิต สนิ คา ขาดบัญชีไดรับชดใช

20 พ.ค. 25x1 ทปี่ ระชุมใหญมมี ตอิ นมุ ตั ใิ หต ดั สนิ คา ขาดบญั ชี แบรนดซปุ ไก 4 กลอ ง ราคาขาย 130.- บาท/กลอง ขา วสาร 20 ถงุ ราคาขาย 2,200.- บาท บนั ทกึ บญั ชี 20 พ.ค. 25x1 2,720.- บันทกึ ตัดจําหนา ยสินคา ขาดบัญชี 2,720.- เดบิต คา เผ่ือสนิ คาขาดบัญชี เครดิต สินคาขาดบญั ชี 110

หน้สี ญู เม่อื ทปี่ ระชุมใหญมมี ติอนุมัตใิ หตัดจําหนา ยลกู หนีเ้ ปน หน้ีสูญ ตามระเบยี บนายทะเบยี นสหกรณ เดบติ หนส้ี ูญ xxx เครดติ ลูกหนี้การคา xxx เดบติ คา เผอื่ หนี้สงสัยจะสูญลูกหน้.ี ...........xxx เครดติ หนี้สงสัยจะสูญลกู หนี.้ ................... xxx 111

หนสี้ ญู รบั คนื หนีส้ ูญของลกู หน้ีท่ีไดรับอนุมัตจิ ากทีป่ ระชุมใหญ ใหต ดั จาํ หนายเปน หนสี้ ญู แลว ภายหลงั ลกู หนี้รายนน้ั ไดนาํ เงินมาชําระหน้ีใหสหกรณ 112

1. โอนกลับลกู หนีท้ ีต่ ดั จาํ หนายหนี้สูญ เดบิต ลกู หนี้............... xxx เครดิต คาเผ่ือหนสี้ งสัยจะสูญ - ลกู หน.้ี ................. xxx 2. รบั ชําระหน้จี ากลกู หน้ี xxx xxx เดบติ เงนิ สด/เงินฝากธนาคาร เครดิต ลกู หน.้ี ................ 3. บนั ทึกหน้ีสญู รบั คนื xxx xxx เดบิต คาเผ่ือหน้สี งสัยจะสญู – ลกู หน้.ี ................. เครดิต หนสี้ ญู รบั คนื 113

สหกรณ ท่เี ปน ผูประกอบการในระบบภาษีมลู คา เพมิ่ 114

หนีส้ ูญ เมอ่ื ทป่ี ระชมุ ใหญม มี ตอิ นมุ ตั ิใหต ดั จาํ หนายลกู หน้กี ารคา เปน หน้ีสูญ และเปนหนตี้ ามลกั ษณะทก่ี รมสรรพากรกาํ หนด ใหนาํ ภาษขี าย จากหนส้ี ญู ไปลดยอดภาษขี ายในเดือนทีต่ ดั จาํ หนายหนี้สูญได เดบติ หนส้ี ญู xxx ภาษขี าย เครดิต ลกู หนี้การคา xxx xxx เดบติ คาเผ่ือหนีส้ งสัยจะสูญลกู หนี.้ ........... xxx เครดิต หน้สี งสัยจะสูญลูกหน.้ี ................... xxx 115

หนส้ี ญู รับคนื กรณีไดร ับชําระเงินจากลกู หนกี้ ารคาที่ตดั จําหนายหนี้สญู และไดห ักภาษีขายไวแลว สหกรณมหี นา ที่นาํ สง ภาษขี าย จากหนท้ี ่ตี ัดจําหนายเปนหน้ีสญู และไดร บั กลับคนื 116

1. โอนกลบั ลกู หนท้ี ต่ี ดั จําหนา ยหนส้ี ญู xxx เดบิต ลูกหนี้............... เครดิต คาเผ่ือหนีส้ งสัยจะสูญ - ลูกหน.ี้ ................. xxx 2. รับชําระหนจ้ี ากลูกหนี้ xxx เดบิต เงินสด/เงนิ ฝากธนาคาร xxx xxx xxx เครดิต ลกู หนี.้ ................ 117 3. บนั ทกึ หนส้ี ูญรับคนื เดบติ คาเผ่ือหนส้ี งสยั จะสญู – ลกู หน.้ี ................. xxx เครดิต หนสี้ ูญรับคืน ภาษขี าย

ตวั อยา ง 10 มิ.ย. 25x0 สหกรณข ายสินคาเปนเงินเชื่อ 6,420.- บาท (รวมภาษมี ลู คา เพมิ่ 7 % ) มลี กู หนกี้ ารคา 3 ราย นายวัน 2,140.- บาท นายทู 1,070.- บาท นางทรี 3,210.- บาท สิ้นปบ ัญชี 31 มี.ค. 25x1 คาดวาเรียกเกบ็ เงนิ จากลกู หน้กี ารคา นายวนั ไมไ ด จงึ ต้งั คา เผอื่ หนสี้ งสัยจะสญู เต็มจํานวน 118

บนั ทกึ บญั ชี 10 มิ.ย. 25x0 6,420.- บนั ทกึ การขายสินคาเปน เงินเช่ือ 6,000.- เดบิต ลกู หนี้การคา เครดติ ขายสนิ คา ภาษีขาย 420.- 31 มี.ค. 25x1 ตั้งคา เผื่อหนี้สงสัยจะสูญลกู หน้กี ารคานายวันเต็มจํานวน เดบติ หน้ีสงสัยจะสญู ลกู หนีก้ ารคา 2,140.- เครดิต คา เผื่อหนสี้ งสัยจะสูญลูกหน้กี ารคา 2,140.- 119

20 พ.ค. 25x1 ทปี่ ระชมุ ใหญม มี ตใิ หต ดั จําหนา ยหนส้ี ูญ ลกู หนกี้ ารคา นายวัน จาํ นวน 2,140.- บาท บันทกึ บญั ชี เดบิต หนี้สูญ 2,000.- ภาษีขาย 140.- เครดิต ลกู หนกี้ ารคา 2,140.- เดบติ คาเผ่ือหนสี้ งสัยจะสญู ลกู หนี้การคา 2,140.- เครดิต หนี้สงสัยจะสูญลูกหนีก้ ารคา 2,140.- 120

30 ต.ค. 25x1 ลูกหนกี้ ารคานายวนั ทต่ี ัดจําหนา ยหน้ีสูญไปแลว นาํ เงนิ มาชําระหน้ี จาํ นวน 2,140.- บาท บนั ทกึ บญั ชี เดบติ ลกู หนก้ี ารคา 2,140.- เครดิต คา เผ่ือหนสี้ งสัยจะสญู ลกู หนี้การคา 2,140.- เดบิต เงนิ สด 2,140.- เครดิต ลกู หนกี้ ารคา 2,140.- เดบิต คา เผื่อหน้ีสงสัยจะสูญลูกหนก้ี ารคา 2,140.- เครดิต หน้ีสูญรบั คืน 2,000.- ภาษขี าย 140.- 121

สาํ รองบําเหน็จเจาหนาที่ เปน เงนิ สวนทกี่ นั ไวเพอ่ื จา ยใหเ จา หนา ทเ่ี มอื่ ลาออก โดยถกู ตอ งตามระเบยี บทสี่ หกรณก าํ หนดและอยใู น หลกั เกณฑท ่สี หกรณตอ งใหเงนิ บําเหน็จ 122

สิ้นปบ ญั ชี คํานวณเงินบําเหน็จของเจาหนาทแี่ ตล ะราย แลว ตงั้ สาํ รองบาํ เหนจ็ เจา หนา ที่ โดย เงินเดอื นเดอื นสดุ ทา ย x จํานวนปท ที่ าํ งาน (เกนิ กวา 6 เดือน ใหค ิดเปน 1 ป) 123

ตง้ั สาํ รองบาํ เหนจ็ เจา หนา ทเ่ี ปน ปแ รก บนั ทึกจาํ นวนสาํ รองบาํ เหนจ็ ฯ ทคี่ าํ นวณไดท ั้งจาํ นวน เดบติ บาํ เหนจ็ เจา หนา ที่ xxx เครดติ สาํ รองบาํ เหน็จเจา หนาท่ี xxx 124

ตัง้ สํารองบาํ เหน็จเจาหนาทใี่ นปตอ ๆ ไป เปรยี บเทยี บจาํ นวนสาํ รองบาํ เหนจ็ ฯ ทค่ี าํ นวณได กับยอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภท 9 ยอดคงเหลือตามบญั ชี นอยกวา ท่คี าํ นวณได ผลตา งถือเปนคา ใชจา ย ใหตั้งสาํ รองบําเหนจ็ ฯ เพิ่ม 9 ยอดคงเหลือตามบญั ชี มากกวา ที่คํานวณได ไมต อ งปรบั ปรงุ บัญชี 125

เมอื่ จา ยเงนิ บาํ เหนจ็ ใหเ จา หนา ทขี่ องสหกรณท ลี่ าออก บนั ทกึ บญั ชี xxx xxx เดบติ สาํ รองบาํ เหนจ็ เจา หนา ที่ เครดิต เงินสด 126

ตวั อยา ง สิน้ ปบัญชี 31 ม.ี ค. XX สหกรณมเี จา หนา ที่ 3 คน + ผูจดั การ อายุงาน 4 ป เงนิ เดอื น 15,000 .- บาท + เจา หนาทีบ่ ญั ชี อายุงาน 3 ป เงนิ เดอื น 13,000.- บาท + เจา หนาทส่ี นิ เชอ่ื อายุงาน 9 เดอื น เงนิ เดอื น 12,000.- บาท คาํ นวณสาํ รองบาํ เหนจ็ เจา หนา ทเี่ จา หนา ที่ 31 มี.ค. XX = (4 x 15,000) + (3 x 13,000) + (1 x 12,000) = 60,000 + 39,000 + 12,000 = 111,000 บาท 127

กรณีท่ี 1 ปกอนมียอดคงเหลือสาํ รองบาํ เหน็จเจาหนาท่ี จาํ นวน 100,000.- บาท สน้ิ ปบัญชี ตัง้ สาํ รองบําเหน็จเพิม่ เดบิต บําเหน็จเจาหนาที่ 11,000.- เครดิต สํารองบําเหนจ็ เจา หนาท่ี 11,000.- กรณีท่ี 2 ปกอนมียอดคงเหลือสํารองบาํ เหน็จเจาหนาที่ จํานวน 115,000.- บาท สน้ิ ปบญั ชี ไมต องปรบั ปรงุ บญั ชี 128