กฎหมายธุรกิจ บทที่ 8

บทที่ 8 สัญญาฝากทรัพย์

• จุดประสงค์เชิงพฤตกิ รรม 1. อธิบายลกั ษณะของสัญญาฝากทรัพย์ได้ 2. บอกหน้าทขี่ องผู้รับฝากได้ 3. บอกสิทธิของผู้รับฝากได้ 4. บอกหน้าทข่ี องผู้ฝากได้ 5. อธิบายเรื่องวธิ ีเฉพาะการฝากเงนิ ได้ 6. อธิบายเร่ืองวิธีเฉพาะสําหรับเจ้าสํานักโรงแรมได้ 7. บอกความรับผดิ ของเจ้าสํานักโรงแรมได้ 8. อธิบายถงึ สิทธิยดึ หน่วงของเจ้าสํานักโรงแรมได้

•ลกั ษณะของสัญญาฝากทรัพย์ อันว่าฝากทรัพย์น้ัน คือสัญญาซ่ึงบุคคลคน หน่ึง เรียกว่าผู้ฝาก ส่งมอบทรัพย์สินให้แก่บุคคล อีกคนหน่ึง เรียกว่าผู้รับฝาก และผู้รับฝากตกลง ว่าจะเก็บรักษาทรัพย์สินน้ันไว้ในอารักขาแห่งตน แล้วจะคืนให้

1. สัญญาฝากทรัพย์เป็ นนิติ กรรมสองฝ่ าย คือ มผี ู้ฝากและ ผู้รับฝาก

2. ผู้ฝากต้องส่งมอบทรัพย์สิน ให้แก่ผู้รับฝาก ถ้ายงั ไม่มีการส่งมอบ ทรัพย์สินให้แก่ผู้รับฝาก กย็ งั ไม่เป็ น สัญญาฝากทรัพย์

3. ผู้รับฝากตกลงว่ าจะเก็บ รักษาทรัพย์สินน้ันไว้ในอารักขา แห่งตน แล้วจะคืนให้แก่ผู้ฝาก

4. การฝากทรัพย์อาจจะมีบาํ เหน็จค่า ฝากทรัพย์ หรือไม่มบี าํ เหน็จกไ็ ด้ การ ฝากทรั พย์ อาจถื อโดยปริ ยายว่ ามี บําเหน็จก็ได้ ถ้ าโดยพฤติการณ์ พึง คาดหมายได้ว่าผู้รับฝากรับฝากทรัพย์ เพื่อจะได้รับบําเหนจ็ ค่าฝากทรัพย์

• หน้าทข่ี องผู้รับฝาก 1. ผู้รับฝากมีหน้าท่ีสงวน รักษาทรัพย์สินทฝี่ าก

1.1 ถ้าการรับฝากทรัพย์เป็ นการทํา ให้เปล่าไม่มีบําเหน็จ ผู้รับฝากต้องใช้ ความระมัดระวงั สงวนทรัพย์สินซ่ึงฝาก น้ันเหมื อนเช่ นเคยประพฤติในกิจการ ของตนเอง

1.2 ถ้าการรับฝากทรัพย์น้ันมีบําเหน็จ ค่าฝาก ผู้รับฝากต้องใช้ความระมัดระวัง และใช้ฝี มือ เพ่ือสงวนทรัพย์น้ันเหมือน เช่นวญิ ญูชน จะพงึ ประพฤตโิ ดยพฤตกิ ารณ์ ดงั น้ัน ท้งั นีย้ ่อมรวมท้งั การใช้ฝี มืออนั พเิ ศษ เฉพาะการในทจ่ี ะพงึ ใช้ฝี มือเช่นน้ันด้วย

1.3 ถ้าผู้รับฝากเป็ นผู้มีวิชาชีพเฉพาะ กิจการค้าขาย หรืออาชีวะอย่างหน่ึงอย่างใด จําต้องใช้ความระมัดระวังและใช้ฝี มือเท่าที่ เป็ นธรรมดาจะต้องใช้ และสมควรจะต้องใช้ ในกจิ การค้าขายหรืออาชีวะอย่างน้ัน

2. ผู้รับฝากต้องไม่นําทรัพย์ ท่ีฝากออกใช้ หรื อให้ คนอ่ืนเก็บ รักษา

ถ้าผู้ฝากมิได้อนุญาตและผู้รับฝาก (1) เอาทรัพย์สิน ท่ีฝากน้ันออกใช้สอยเองหรือ(2) เอาไปให้บุคคลภายนอก ใช้สอย หรือ(3) เอาไปให้บุคคลภายนอกเกบ็ รักษา ผู้รับ ฝากจะต้องรับผิดเมื่อทรัพย์สินที่ฝากน้ันสูญหาย หรือ บุบสลายอย่างหน่ึงอย่างใด แม้ถึงจะเป็ นเพราะเหตุ สุดวสิ ัย เว้นแต่จะพสิ ูจน์ได้ว่าถึงอย่างไร ๆ ทรัพย์สินน้ัน คงจะต้องสูญหายหรือบุบสลายอยู่น่ันเอง

3. ผู้รับฝากต้องบอกกล่าวให้ผู้ ฝากทราบ ถ้าบุคคลภายนอกอ้างว่ามี สิทธิเหนือทรัพย์สินทฝี่ าก และยื่นฟ้อง ผู้รับฝาก หรือยดึ ทรัพย์สินน้ัน ผู้รับฝาก ต้องรีบบอกกล่าวแก่ผู้ฝากโดยพลนั

4. ผู้รับฝากจะคืนทรัพย์ก่อนกาํ หนดไม่ได้ 4.1 ถ้าได้กําหนดเวลากันไว้ว่าจะพึงคืน ทรัพย์สินซ่ึงฝากน้ันเมื่อไร ผู้รับฝากไม่มีสิทธิ จะคืนทรัพย์สินก่อนถงึ เวลากาํ หนด เว้นแต่ใน เหตุจาํ เป็ นอนั มอิ าจจะก้าวล่วงเสียได้

4.2 ถึงแม้คู่สัญญาจะกาํ หนดเวลา ไว้ ว่ าจะคืนทรัพย์ สิ นซ่ึงฝากน้ัน เมื่อไรก็ตาม ถ้าผู้ฝากจะเรียกคืนใน เวลาใด ๆ ผู้รับฝากกต็ ้องคืนให้

4.3 ถ้าคู่สัญญาไม่ได้กําหนดเวลา ไว้ ว่ าจะคืนทรัพย์ สิ นซ่ึงฝากน้ัน เม่ือไร ผู้รับฝากอาจคืนทรัพย์สินน้ัน ได้ทุกเมื่อ

5. ผู้รับฝากต้องคืนทรัพย์สินให้แก่ผู้ ฝาก หรือทรัพย์สินน้ันฝากในนามของผู้ใด ก็คืนให้แก่ผู้น้ัน หรือผู้รับฝากได้รับคําส่ัง โดยชอบให้คืนทรัพย์สินน้ันไปแก่ผู้ใด ก็คืน ให้ แก่ ผู้ น้ั น ถ้ า ผู้ ฝากทรั พย์ ตาย ก็คื น ทรัพย์สินน้ันให้แก่ทายาท

6. ผู้รับฝากต้องคืนดอกผล ของทรัพย์สินท่ีฝาก เมื่อคืนทรัพย์ ถ้ามีดอกผลเกิดจากทรัพย์สินที่ฝากน้ัน เท่าใด ผู้รับฝากต้องส่ งมอบไปพร้อม กบั ทรัพย์สินน้ันด้วย

• สิทธิของผู้รับฝาก 1. ผู้รับฝากมีสิทธิยดึ หน่วงทรัพย์สิน ผู้รับฝากชอบที่จะยึดหน่วงเอาทรัพย์สิน ซึ่งฝากน้ันไว้ได้ จนกว่าจะได้รับเงินบรรดาท่ี ค้างชําระแก่ตนเกย่ี วด้วยการฝากทรัพย์น้ัน

• หน้าทข่ี องผู้ฝาก 1. ผู้ฝากมหี น้าทอี่ อกค่าใช้จ่ายในการคืนทรัพย์สิน 2. ผู้ฝากมีหน้าทช่ี ดใช้ค่าใช้จ่ายในการบาํ รุงรักษา ทรัพย์สินคืนให้แก่ผู้รับฝาก 3. ผู้ฝากมีหน้าทจี่ ่ายบาํ เหน็จค่าฝาก

•จ่ายบาํ เหน็จค่าฝากเม่ือใด 1. จ่ายตามกาํ หนดเวลาที่ระบุไว้ใน สัญญา คู่สัญญาจะกําหนดเวลาชําระ บําเหน็จค่าฝากไว้ในสัญญาอย่างไรกไ็ ด้

2. จ่ายตามกาํ หนดโดยจารีตประเพณี เม่ื อไม่ ได้ กําหนดเวลาชํ าระบําเหน็ จค่ า ฝากไว้ กอ็ าจจะชําระกนั ตามจารีตประเพณี ทเ่ี คยปฏิบัตกิ นั มากไ็ ด้

3. ถ้าไม่ได้กําหนดเวลาไว้ในสัญญา หรื อไม่มีกําหนดโดยจารีตประเพณีว่า บําเหน็จค่าฝากน้ันจะพึงชําระเมื่อไร ให้ ชํ าระเม่ื อคื นทรั พย์ สิ นซ่ึ งฝาก ถ้ าได้ กําหนดเวลากันไว้เป็ นระยะอย่างไร ก็ให้ ชําระเมื่อสิ้นระยะเวลาน้ันทุกคราวไป

•อายุความฟ้องร้อง การฟ้องร้องให้รับผดิ เพื่อ (1) ใช้เงนิ บาํ เหน็จค่าฝากทรัพย์ (2) ชดใช้เงนิ ค่าใช้จ่าย (3) ใช้ค่าสินไหมทดแทนเกยี่ วกบั การฝากทรัพย์ • ห้ามมใิ ห้ฟ้องเมื่อพ้นเวลา 6 เดือน นับแต่วนั สิ้นสัญญา

•วธิ ีเฉพาะการฝากเงนิ การฝากเงินน้ันเงินท่ีฝากตกเป็ น กรรมสิทธ์ิของผู้รับฝาก ผู้รับฝากจึง สามารถเอาเงนิ ทฝ่ี ากน้ันออกใช้ได้

•เมื่อเวลาคืนเงินที่ฝาก ผู้รับฝากก็ไม่ ต้ อ ง คื น เ งิ น อั น เ ดี ย ว กั น กั บ ที่ ฝ า ก หรือธนบัตรหมายเลขเดียวกันกับท่ี ฝากแต่ต้องคืนให้ครบจํานวนเท่าน้ัน

•แม้ว่าเงนิ ทฝี่ ากจะได้สูญ หายไป เพราะเหตุสุดวสิ ัย ผู้รับฝากกต็ ้องคืนให้ครบ จํานวน

•การฝากเงนิ ท่มี กี าํ หนดเวลา เมื่อใดผู้รับฝากจําต้องคืนเงินแต่เพียงเท่า จํานวนท่ีฝาก ผู้ฝากจะเรียกถอนเงินคืนก่อน เวลาที่ได้ตกลงกันไว้ไม่ได้ และผู้รับฝากจะ ส่งคืนเงนิ ก่อนถงึ เวลาน้ันกไ็ ม่ได้เช่นกนั

•วธิ ีเฉพาะสําหรับเจ้าสํานักโรงแรม โรงแรม คือ สถานท่ีท่ีจัดต้ังขึน้ เพื่อรับสินจ้าง สําหรับคนเดินทาง หรือบุคคลท่ีประสงค์จะหาท่ี อยู่หรือที่พกั ช่ัวคราว ผู้ท่ีมาพักในโรงแรมมักจะมี ทรัพย์สินติดตัวมาด้วย ซ่ึงก่อให้เกิดความรับผิด แก่เจ้าสํานักโรงแรม หากทรัพย์สินน้ันได้สูญ หายไป

• ความรับผดิ ของเจ้าสํานักโรงแรม 1. เจ้าสํานักโรงแรม หรือสถานท่ีอ่ืน ทํานองเดียวกันนี้ ต้องรับผิดเพื่อความสูญ หาย หรือบุบสลายไปอย่างใด ๆ อันเกิดแก่ ทรัพย์สินซึ่งคนเดินทาง หรือแขกอาศัยได้ พามา

2. เจ้าสํานักโรงแรมต้องรับผิดในการ ท่ีทรัพย์สินของคนเดินทาง หรือแขก อาศัยสูญหาย หรือบุบสลายไปอย่างใด ๆ ถึงแม้ว่าความสูญหายหรือบุบสลายน้ัน จะเกิดขึน้ เพราะผู้คนไปมาเข้าออก ณ โรงแรมหรือสถานท่ีเช่นน้ัน

• ความรับผิดนี้ถ้ าเกี่ยวด้ วยเงินทองตรา ธนบัตร ตั๋วเงิน พันธบัตร ใบหุ้น อัญมณี หรือของมีค่าอย่างอื่น กฎหมายให้เจ้าสํานัก รับผิดไม่เกิน 5,000 บาท เว้นแต่จะได้ฝาก ของมีค่าเช่นนี้ไว้แก่เจ้าสํานัก และได้บอก ราคาแห่งของน้ันชัดแจ้ง

•เม่ือทรัพย์สินหายต้องแจ้งเจ้าสํานักทันที ทรัพย์สินซึ่งมิได้นําฝากและบอกราคาชัดแจ้งน้ัน เม่ือพบเห็นว่าสูญหาย หรือบุบสลายขึ้น คนเดินทาง หรือแขกอาศัยต้องแจ้งความน้ันต่อเจ้าสํานักโรงแรม หรือสถานทเี่ ช่นน้ันทันที มิฉะน้ันเจ้าสํานักย่อมพ้นจาก ความรับผดิ

• ข้อยกเว้นหรือจาํ กดั ความรับผดิ ของเจ้าสํานัก ถ้ามีคําแจ้งความปิ ดไว้ในโรงแรม หรือสถานท่ีอ่ืน ทาํ นองเดยี วกนั นีเ้ ป็ นข้อความยกเว้นหรือจาํ กดั ความรับ ผิดของเจ้าสํานัก ข้อความน้ันย่อมเป็ น โมฆะ เว้นแต่ คนเดนิ ทางหรือแขกอาศัยจะได้ตกลงด้วยโดยชัดแจ้งใน การยกเว้น หรือจาํ กดั ความรับผดิ เช่นว่าน้ัน

•อายุความฟ้องร้อง ในการฟ้องร้องให้รับผดิ ใช้ค่าสินไหมทดแทน เพ่ือทรัพย์สินของคนเดินทางหรือของแขกอาศัย สูญหาย หรือบุบสลายน้ัน ห้ามมิให้ฟ้องเม่ือพ้น เวลา 6 เดือน นับแต่วันท่ีคนเดินทาง หรือแขก อาศัยออกไปจากสถานทนี่ ้ัน

•สิทธิยดึ หน่วงของเจ้าสํานัก เจ้ า สํ า นั ก มีสิ ทธิ ท่ีจ ะ ยึด หน่ วง เค รื่ อ ง เดินท า ง หรือทรัพย์สินอย่างอ่ืนของคนเดินทาง หรือแขก อาศัยที่เอาไว้ในโรงแรม หรือสถานที่เช่ นน้ันได้ จนกว่าจะได้รับใช้เงินท่ีค้างชําระแก่ตน เพื่อการพัก อาศัยและการอื่น ๆ อันได้ทําให้แก่คนเดินทางหรือ แขกอาศัยตามที่เขาพงึ ต้องการน้ัน รวมท้ังการชดใช้ เงนิ ท้งั หลายทไี่ ด้ออกแทนไปด้วย