อาณาจักรก่อนสมัยสุโขทัย

ประวัติศาสตร์ไทย อาณาจักรก่อนสมัยสุโขทัย งานนำเสนอ โดย: นางสาวพนาพร เฉากระโทก D3 รหัสนักศึกษา 6421126076 คณะมนุษศาสตร์และสังคมศาสตร์ สาขา สังคมศึกษา คบ.

อาณาจักรละโว อาณาจักรหริภุญชัย อาณาจักรทวารวดี อาณาจักรตามพรลิงค์ อาณาจักรศรีวิชัย



อทาณวาารจวักดีร

อาณาจักรทวารวดี (พุทธศัตวรรษที่ 11 – 16) เป็นชื่อที่ใช้เรียกอาณาจักรทางแถบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาตอนล่าง เป็นอาณาจักรที่ได้รับอิทธิพลวัฒนธรรม จากศาสนาพราหมณ์จากอินเดีย เป็นแหล่งชุมชนขนาดใหญ่มี เมืองนครปฐม เป็นศูนย์กลาง

อาณาจักรทวารวดี (พุทธศัตวรรษที่ 11 – 16) ชุมชนเมืองสมัยทวารวดีในภาคเหนือ พบที่เมืองจันเสน (ต.จันเสน อ.ตาคลี จ.นครสวรรค์ ลุ่มแม่น้ำ ลพบุรี) เมืองบึงโคกช้าง (ต.ไผ่เขียว อ.สว่างอารมณ์ จ.อุทัยธานี ในแควตากแดด ลุ่มแม่น้ำสะแกกรัง) เมืองศรีเทพ (จ.เพชรบูรณ์ ลุ่มแม่น้ำป่าสัก) เมืองหริภุญชัย (จ.ลำพูน ลุ่มแม่น้ำปิง) และเมืองบน (อ.พยุหคีรี จ.นครสวรรค์ ลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา)

อาณาจักรทวารวดี (พุทธศัตวรรษที่ 11 – 16) ชุมชนเมืองสมัยทวารวดีที่อยู่ในภาคตะวันออก มีเมืองโบราณสมัยทวารวดีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 11 – 18 อยู่ที่เมืองพระรถ (ต.หน้าพระธาตุ อ.พนัสนิคม จ.ชลบุรี ซึ่งค้นพบถ้วยเปอร์เซียสีฟ้า) มีถนนโบราณ ติดต่อกับเมืองศรีพะโล

อาณาจักรทวารวดี (พุทธศัตวรรษที่ 11 – 16) ชุมชนเมืองสมัยทวารวดีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือนั้นจึงเป็นดินแดนของชนชาติมอญโบราณ มี ศูนย์กลางที่เมืองนครปฐมโบราณ (ลุ่มแม่น้ำท่าจีนหรือนครชัยศรี) กับเมืองอู่ทองและเมืองละโว้ (ลพบุรี) ต่อมาได้ขยายอำนาจขึ้นไปถึงเมืองหริภุญชัยหรือลำพูน



อาณละาโจวั้กร

อาณาจักรละโว้ (หลังจากพุทธศตวรรษที่ 16 เป็นต้นมา) ตามตำนานพงศาวดารเมืองเหนือ อาณาจักรละโว้ตั้งขึ้นใน พ.ศ. 1002 มีเมืองลพบุรีเป็นเมืองหลวง ตั้ง อยู่ทางภาคกลางในบริเวณลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา มีอาณาจักรเขตตั้งแต่ชัยนาทลงมาจนถึงเขต ประจวบคีรีขันธ์ทางด้านตะวันตก จดมะริด ทวาย ด้านตะวันออกจดนครราชสีมาลพบุรีเคยเป็นเมืองสำคัญของอาณาจักรทวารวดีมาก่อน เคย มีความรุ่งเรืองในด้านพระพุทธศาสนามาแต่โบราณ ตำนานบูลศาสน์ กล่าวว่า พระเจ้ากรุงละโว้ได้ส่ง พระนางจามเทวี ราชธิดาไปครอง เมืองหิริภุญชัย (ลำพูน) เพื่อเผยแผ่พระพุทธศาสนาในดินแดนภาค เหนือ

อาณาจักรละโว้ (หลังจากพุทธศตวรรษที่ 16 เป็นต้นมา) อาณาจักรขอมได้ขยายอำนาจมาทางตะวันตกและเข้ามาในบริเวณนี้ด้วย ทำให้ความสำคัญของละโว้ลดลง ศิลปวัฒนธรรมของขอมได้แพร่เข้ามาในดินแดนประเทศไทย โดยเฉพาะในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ปัจจุบันนี้ยังมีโบราณสถานศิลปะขอมให้เห็นอยู่มากมาย เช่น ปราสาทพนมรุ้ง ที่จังหวัดบุรีรัมย์ ปราสาท หินพิมาย จังหวัดนครราชสีมา

อาณาจักรละโว้ (หลังจากพุทธศตวรรษที่ 16 เป็นต้นมา) ทางด้านประติมากรรม ศิลปะลพบุรีมักมีส่วนผสมกับศิลปะทวารวดี ทั้งนี้เพราะถิ่นที่ตั้งของอาณาจักรละโว้ เคยเป็นอาณาจักรทวารวดีมาก่อน ประมาณปลายภุทธศตวรรษที่ 17 การค้าขายระหว่างอาณาจักรละโว้ กับจีนเจริญรุ่งเรืองขึ้น แต่เนื่องจากอยุธยาตั้งอยู่ใกล้ทะเลซึ่งเป็นทำเลที่เหมาะสมกว่า ศูนย์กลางการ ค้าขายจึงเปลี่ยนจากลพบุรีไปอยู่ที่อยุธยา

อาณาจักรละโว้ (หลังจากพุทธศตวรรษที่ 16 เป็นต้นมา) อาณาจักรละโว้ มีความเจริญมากขึ้นเรื่อยๆ จนมีอิทธิพลครอบคลุมดินแดนภาคกลางตอนบน ตั้งแต่จังหวัด นครสวรรค์เรื่อยมาจนถึงภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยบางส่วน ศูนย์กลาง ของอาณาจักรละโว้ในตอนต้นสันนิษฐานว่าอยู่ที่เมืองลพบุรี และประมาณพุทธศตวรรษที่ 17 ได้ย้ายมา อยู่ที่เมืองอโยธยา ภายหลังต่อมาเมื่อใน พ.ศ.1893 ได้มีการสถาปนาอาณาจักรอยุธยาขึ้นนั้นให้ละโว้ กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรอยุธยา



อหารณิกุญาจัชกัยร

อาณาจักรหริกุญชัย(ประมาณ พ.ศ. 1206-1835) ตำนานจามเทวีวงศ์โบราณได้บันทึกไว้ว่าฤๅษีวาสุ เทพเป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัยขึ้นในปี พ.ศ. 1310 แล้วต่อมาได้อัญเชิญพระนางจามเทวีซึ่งเป็นพระราชธิดาของ กษัตริย์ขอมจากเมืองละโว้(ลพบุรี)ขึ้นไป ครองเมืองหริภุญชัย ในครั้งนั้นพระนางจามเทวี ได้นำพระสงฆ์ นัก ปราชญ์ และช่างศิลปะต่างๆ จาก ละโว้ขึ้นไปด้วยเป็นจำนวนมาก ราวหมื่นคน พระนางได้ทำนุบำรุงและก่อสร้างบ้าน เมือง ทำให้ เมือง หริภุญชัย (ลำพูน) นั้นเป็นแหล่งศิลปวัฒนธรรมที่เจริญรุ่งเรืองยิ่ง ต่อมาพระนางได้สร้างเขลางค์ นคร (ลำปาง) ขึ้นอีกเมืองหนึ่งให้เป็นเมืองสำคัญ สมัยนั้นปรากฏมีการใช้ภาษามอญโบราณในศิลาจารึกของ 女王國หริภุญชั ย มีหนังสือหมานซูของจีนสมัยราชวงศ์ถัง กล่าวถึงนครหริภุญชัยไว้ว่า เป็น “อาณาจักรกษัตริย์)” หญิง หนี่ว์ หวัง กว๋อ(

อาณาจักรหริกุญชัย(ประมาณ พ.ศ. 1206-1835) ต่อมา พ.ศ. 1824 พญามังรายมหาราช กษัตริย์ผู้สถาปนาอาณาจักรล้านนา ได้ยกกองทัพเข้ายึดเอาเมือง หริ ภุญชัยจากพระยายีบาได้ ต่อจากนั้นอาณาจักรหริภุญชัยจึงสิ้นสุดลงหลังจากรุ่งเรืองมา 618 ปี มีกษัตริย์ ครองเมือง 49 พระองค์ ปัจจุบันโบราณสถานสำคัญของอาณาจักรหริภุญชัยนั้นก็คือ พระธาตุหริภุญไชย ที่จังหวัดลำพูน ซึ่งเป็น บริเวณที่ สันนิษฐานว่าเป็นราชธานีในสมัยนั้น



ตอาามณพารจัลกิงรค์

อาณาจักรตามพรลิงค์(พุทธศตวรรษที่ 19) อาณาจักรตามพรลิงค์ ถือเป็นแคว้นที่เก่าที่สุดแคว้นหนึ่งบนแหลมมลายู ก่อตั้งและมีความเจริญติดต่อกัน มาหลายสมัยตั้งแต่ประมาณพุทธศตวรรษที่ 7 ครั้นในพุทธศตวรรษที่ 18 เมืองตามพรลิงค์ได้เปลี่ยนชื่อ เป็น นครศรีธรรมราช มีอิทธิพลครอบคลุมบรรดาหัวเมืองและแว่นแคว้นอื่น ๆ ทั่วแหลมมลายู แต่ภายหลังได้ตกอยู่ภายใต้ อิทธิพลของอาณาจักรสุโขทัย และต่อมาถูกรวมเข้ากับอาณาจักรอยุธยาตั้งแต่ พ.ศ. 1893

อาณาจักรตามพรลิงค์(พุทธศตวรรษที่ 19) ในช่วงที่อาณาจักรนครศรีธรรมราชมีความเจริญรุ่งเรืองอยู่นั้น ได้กลายเป็นศูนย์กลางการเผยแพร่ พระพุทธศาสนาบนคาบสมุทรมลายู ทั้งนี้โดยมีการติดต่อสัมพันธ์กับลังกาและยอมรับนับถือพระพุทธ ศาสนานิกายเถรวาทลัทธิลังกาวงศ์ ภายหลังพระภิกษุสงฆ์จากนครศรี -ธรรมราชก็ได้พระพุทธศาสนานิ กายนึ้ขึ้นไปเผยแพร่ยังกรุงสุโขทัยด้วยเมื่อประมาณ พ.ศ. 1800 อันเป็นผลให้พระพุทธศาสนานิกาย เถรวาทได้ฝังรากลึกลงในสังคมไทยนับตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา



อาศณรีวาิชจัักยร

อาณาจักรศรีวิชัย(พุทธศตวรรษที่ 19) ตั้งอยู่บริเวณภาคใต้ของไทยในปัจจุบัน ปรากฏชื่อในบันทึกของหลวงจีนอี้จิงว่า ชิลิโฟชิ (Shih-Li-Fo- Shih) ปัจจุบันคือ เมืองไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี ศิลปกรรมที่พบได้แก่ พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร พระบรมธาตุไชยา สถูปเจดีย์ทรงกลม อาณาจักรศรีวิชัยนี้มีอาณาเขตตั้งแต่เมืองปาเล็มบังในเกาะ สุมาตราของ อินโดนีเซียขึ้นมาถึงบริเวณแหลมโพธิ์ ตำบลพุมเรียง อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี และเมืองท่า(ตามพรลิงค์หรือตำพะลิงค์)ที่จังหวัดนครศรีธรรมราช มีการพบศิลาจารึกภาษามาเลย์เกี่ยว กับอาณาจักรศรีวิชัยนี้ที่วัดเสมาเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช



อ้างอิงจากเว็บไซต์ https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/34830 https://docs.google.com/document/preview? hgd=1&id=1MBkt0cMd2ZGawjh9yql1cd1kYSNfYRq67GiBpBUKBmI http://www.digitalschool.club/digitalschool/social1_1_1/social1_4/more/page16.php https://sites.google.com/a/thantong.ac.th/xanacakr-boran4phakh/xanacakr-hri-kuy-chay http://www.thaigoodview.com/library/contest2553/type2/social04/04/Page%206.html http://www.digitalschool.club/digitalschool/social1_1_1/social1_4/more/page22.php

ขอบคุณค่ะ