Tibet

Tibet -กล่มุ ชาติพนั ธุท์ ิเบต-

ช น ก ลุ่ ม น้ อ ย เ ผ่า ทิเ บ ต น้ี นั บ ไ ด้ว่ า เ ป็ น ก ลุ่ ม ช น ท่ีมีค ว า ม ส า คัญ ม า ก ท่ีสุ ด ใ นประวตั ศิ าสตรจ์ นี กลุม่ หน่ึง มถี นิ่ ฐานอยบู่ รเิ วณทร่ี าบสงู อนั กวา้ งใหญ่ชอ่ื “ทร่ี าบสงู ชงิจงั้ (青藏高原)”มถี นิ่ ท่อี ยู่ในเขตปกครองตนเองทิเบต และในเขตปกครองตนเองทิเบตมองโกล มณฑลชิงห่ายหลายเมือง เช่น หายเป่ย (海北)หวงหนาน (黄南) หา่ ยหนาน (海南) กวอ่ ลวั่ (果洛) ยวซ่ี ู่ (玉树)มณฑลกานซู่มอี ยใู่ นเขตปกครองตนเองทเิ บตเมอื งกานหนาน (甘南) และเขตปกครองตนเองทเิ บตเมอื งเทยี นจู้ (天祝) ในมณฑลเสฉวนมอี ยทู่ ่เี ขตปกครองตนเองทเิ บตเมอื งอาป้า (阿坝) เขตปกครองตนเองทเิ บตเมอื งกานจอื (甘孜)เขตปกครองตนเองทเิ บตอาเภอมหู่ ล่ี (木里) ในมณฑลยูนนานทเ่ี ขตปกครองตนเองทเิ บตเมอื งตชี๋ งิ่ จากการสารวจจานวนประชากรครงั้ ท่ี 5 ของจนี ในปี 2000ชนกลุม่ น้อยเผา่ ทเิ บต มจี านวนประชากรทงั้ สน้ิ 5,416,021 คน

Language ชาวทเิ บตมภี าษาพูดและภาษาเขยี นเป็นของตนเองคอื ภาษาทเิ บต จดั อยู่ในตระกูลภาษาจนี -ทเิ บต สาขาทเิ บต-พมา่ แขนงภาษาทเิ บต มี 3 สาเนียงภาษาคอืสาเนียงเว่ยจงั้ (卫藏) สาเนียงคงั (康) และสาเนียงอานตวั (安多)อกั ษรทเิ บตประดษิ ฐ์ขน้ึ โดยดูแบบอย่างจากภาษาสนั สกฤตในตอนต้นศตวรรษท่ี 7และมกี ารพฒั นาแกไ้ ขถงึ สามครงั้ เป็นภาษาทม่ี อี กั ขระวธิ กี ารประสมเสยี งพยญั ชนะสระซง่ึ ใชม้ าจนปจั จุบนั

Clothes เพศชาย เกล้าผมไว้กลางกระหม่อม สวมหมวกบางคลุมบนศีรษะ สวมเสอ้ื ลาตวั สนั้ แขนยาวไว้ด้านใน สวมกางเกงขายาว หญงิ สวมกระโปรง ยาวคลมุ ถงึ ตาตุ่ม สวมเสอ้ื คลมุ คอกลม ลาตวั ยาวทบั ดา้ นนอก ผ่าอกเฉียงไป ทางขวาเรยี กชดุ น้ีวา่ “ก่ีเพา้ ทิเบต” ในฤดูร้อนและฤดูใบไมร้ ่วง สวมชุดกเ่ี พา้ ทเิ บตแขนกุด มผี า้ สกั หลาด คลุมกางเกงด้านหน้าตัง้ แต่เอวลงมา บนเส้อื ผ้าปกั ลวดลายตามชายเส้ือ ชายกระโปรงและปกเสอ้ื และมผี า้ คาดเอว สวมรองเทา้ บทู้ สงู สวมทบั แขง้ เพศหญิง หวีผมแบ่งเป็นสองข้างปล่อยลงคลุมบ่า แล้วคลุมด้วยเคร่อื งประดบั ลกู ปดั รอ้ ยเป็นเสน้ หลายเสน้ สวมหมวกบางคลมุ บนศรี ษะ สวมเสอ้ื ลาตวั สนั้ แขนยาวไวด้ า้ นใน สวมกระโปรงยาวคลุมถงึ ตาตุ่ม สวมเสอ้ื คลุมคอกลม ลาตวั ยาวทบั ดา้ นนอก ผา่ อกเฉียงไปทางขวาเรยี กชุดน้ีวา่ “กี่เพ้าทิเบต” ในฤดูร้อนและฤดูใบไมร้ ่วง สวมชุดก่เี พา้ ทเิ บตแขนกุด มผี า้ สกั หลาดคลุมกระโปรงด้านหน้าตงั้ แต่เอวลงมา บนเส้อื ผ้าปกั ลวดลายตามชายเส้ือชายกระโปรงและปกเสอ้ื พระนักบวช หม่ จวี รสแี ดงเลอื ดหมู

จานปา ชาเนยจามรี โมโม Foods ชาวทเิ บตมอี าหารหลกั เรยี กวา่ “จานปา (糌粑)” คอื แป้งโม่จากขา้ วบาร์เลยค์ วั่ และนิยมด่มื ชาเนยจามรี เรยี กว่า “ซูโหยวฉา (酥油茶)”นอกจากน้ียงั มีเกย๊ี วทเิ บต เรยี กวา่ “โมโม (馍馍)”อกี ดว้ ย คนเลย้ี งสตั ว์นิยมบรโิ ภคเน้ือววั และเน้ือแกะเป็นอาหารหลกั ส่วนพระนักบวชกส็ ามารถกนิ เน้ือสตั วไ์ ดเ้ ชน่ กนั Religions เดมิ ทชี าวทเิ บตนับถอื ศาสนาทช่ี ่อื “เป่ิ นเจี้ยว (本教)”หรอื ทเ่ี รยี กว่า “ศาสนาดา(黑教)”แตน่ ับตงั้ แตศ่ ตวรรษท่ี 7 เป็นตน้ มา พระเจา้ ซงจา้ นกานปู้นับถอื ศาสนาดงั กล่าวน้ี ถงึขนั้ กาหนดให้เป็นศาสนาประจาชาติ แต่เกิดการแย้งกันกับข้อปฏิบัติทางพุทธศาสนา ในท่ีสุดประชาชนเช่อื และนับถอื พทุ ธศาสนามากกวา่ ซง่ึ กไ็ ดน้ ับถอื กนั มาจนปจั จุบนั ชาวทเิ บตเรยี กศาสนาพทุ ธวา่ “หนางปาฉว่ี (囊巴曲)”เป็นศาสนาพุทธแขนงแรกท่เี ขา้ สปู่ ระเทศจนี เรยี กทวั่ ไปวา่ “ศาสนาลามะ(喇嘛教)”เรมิ่ เผยแผเ่ ขา้ สทู่ เิ บต (ประเทศถฟู่ านในยคุ นัน้ )

Art &Culture ศิลปะการวาดภาพกเ็ ป็นงานฝี มือเอกลักษณ์เฉพาะตัว อย่างหน่ึง ส่วนใหญ่ภาพวาดบนฝาผนังในวัดวาอาราม แสดงถึงพุทธประวัติได้อย่างโอ่อ่า สง่างาม สีสันสดใส ลวดลายละเอียดลึกซ้ึง งานแกะสลักกเ็ ป็ นศิลปะช้ันสูง อีกอย่างหน่ึงท่ีชาวทิเบตชานาญ มีเทคนิควิธีการ แกะสลักลวดลายท่ีวิจิตรบรรจง งานแกะสลักประดับ ประดาส่ิงปลูกสร้ างท่ีสูงส่งและศักด์ิสิทธ์ิ อย่างเช่น พระราชวังโปตาลาแห่งเมืองลาซ่า (拉萨布达拉 宫) ท่เี ป็นศูนยร์ วมดา้ นศลิ ปะวทิ ยาการและงานดา้ น ศลิ ปกรรมของช่างฝีมอื ชาวทเิ บตอยา่ งครบครนั งานหัตถกรรมของชาวทเิ บตได้แก่ การถัก ทอ ป่ันด้าย การทาเคร่ืองไม้ เคร่ืองหนัง โลหะ กระเบ้ือง และหิน แต่เคร่ืองมือการผลิตยังคงล้าหลัง มีการใช้เคร่ืองมือท่ที าด้วย โลหะน้อยมาก โดยมากยังเป็นเคร่ืองมือไม้ท่ีทาข้ึนเองอยู่ ข้าวของเคร่ืองใช้ยังทาจาก วัสดุตามธรรมชาติ เช่น เชือกท่ฟี ่ันจากขนวัวจามรี กระเป๋ าท่เี ยบ็ ด้วยหนังวัว ถังนมท่ที า จากไม้ การตัดขนสัตว์ การนวดหนังสัตว์เป็นแผ่นยังคงใช้มือทา ไม่มีเคร่ืองมือใดๆ งานท่ผี ลิตได้เพียงสาหรับใช้ในครัวเรือนเทา่ น้ัน ยังไม่พัฒนาถึงข้ันผลิตเพ่ือการค้า เร่ิม มีการใช้เหรียญเงินในการซ้ือขายสินค้า แต่ส่วนมากยังคงใช้วิธแี ลกเปล่ียนสินค้าซ่ึงกัน และกนั อยู่