แบบฝึกหัดการลบเลขโดยไม่ต้องยืม

โดย นางธญั ธิดา สครรมั ย์ โรงเรยี นวัดบ้านถลุงเหล็ก สานักงานเขตพ้ืนทก่ี ารศึกษาประถมศกึ ษาบรุ รี ัมย์ เขต 1

ก คานา แบบฝกึ หดั เรอ่ื ง การลบเลขโดยไม่ต้องยืม กลมุ่ สาระการเรยี นรูค้ ณติ ศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 2 จัดทาขึ้นเพื่อใช้ประกอบการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้ คณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 2 แบบฝึกหัดเล่มน้ีจัดทาข้ึนเพ่ือใช้เป็นนวัตกรรมสาหรับสถานศึกษา ครูผู้สอน และ นักเรียน เป็นกิจกรรมที่ให้นักเรียนท่ีมีความสามารถแตกต่างกัน เข้ากลุ่มเรียนรู้ร่วมกันตาม กิจกรรมการเรียนรู้ที่เป็นการผสมผสานระหว่างการเรียนรู้แบบร่วมมือกับการเรียนรู้รายบุคคล นักเรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้ มีการให้ความช่วยเหลือซ่ึงกันและกัน ฝึกคิด ฝึกค้นคว้า รวบรวมข้อมูลและสรุปองค์ความรู้ด้วยตนเอง แบบฝึกหัดเล่มนี้ช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ร่วมกัน ระหว่างนักเรียน ทาให้นักเรียนเกิดการแลกเปลี่ยนความคิดซึ่งกันและกัน ฝึกการเป็นผู้นาและผู้ ตามท่ีดี ตลอดจนส่งเสริมการทางานร่วมกันเป็นกลุ่ม รวมทั้งคานึงถึงความแตกต่างระหว่าง บุคคล โดยเน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ อันส่งผลต่อผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้ คณติ ศาสตร์ของนกั เรยี นใหส้ งู ขึ้น การจัดทาแบบฝึกหัด เรื่อง การลบเลขโดยไม่ต้องยืม กลุ่มสาระการเรียนรู้ คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ได้จัดทาข้ึนโดยการประมวลความรู้จากหนังสือต่างๆ ที่ หลากหลาย แล้วนามาพัฒนาให้อยู่ในรูปแบบที่เป็นระบบ โดยเพ่ือให้ผู้สอนได้ใช้เป็นแนวทาง ในการเพ่ิมพูนประสบการณ์และทักษะการเรียนรู้แก่นักเรียน ให้สอดคล้องตามตัวชี้วัดของ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และช่วยให้นักเรียนเกิดความ สนกุ สนานเพลิดเพลนิ อกี ดว้ ย ผจู้ ัดทาหวงั เปน็ อยา่ งย่ิงแบบฝกึ หัดเล่มน้ี จะเป็นประโยชนต์ อ่ การจัดการเรียนการสอน และทาให้นกั เรียนเยาวชนของไทยเป็นพลเมอื งท่ีมคี วามสามารถทางด้านการคิดวเิ คราะห์ตาม กระบวนการทางคณติ ศาสตร์ และรกั ท่ีจะเรียนคณิตศาสตร์ยิ่งขึ้น ธัญธดิ า สครรัมย์

ข สารบัญ หนา้ คานา......................................................................................................................................... ก สารบญั ……………………………………………………………………………………………………………….…..… ข คาชีแ้ จงสาหรบั ครู…………………………………………………………………………….……………………...... 1 สาระสาคัญ................................................................................................................................ 2 จุดประสงคก์ ารเรียนรู้............................................................................................................... 2 แบบทดสอบก่อนเรยี น................................................................................................................ 3 ใบความรู้................................................................................................................................... 4 แบบฝึกหดั ................................................................................................................................... 7 แบบทดสอบหลงั เรยี น................................................................................................................ 13 เฉลยแบบทดสอบกอ่ น-หลังเรยี น............................................................................................... 15 เฉลยแบบฝกึ หัด ........................................................................................................................ 16 บรรณานุกรม............................................................................................................................. 22 คานา

1 คาชี้แจงสาหรบั ครู แบบฝกึ หดั เรือ่ งการลบเลขไมต่ อ้ งยมื โดยใช้การจดั การเรยี นรแู้ บบ Active Learning ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 2 จัดทาขึน้ เพอ่ื พัฒนาผลสมั ฤทธ์ิทางการเรยี น โดยมขี ั้นตอนการจัด กิจกรรม ดังน้ี 1. ขนั้ เตรียม (15 นาท)ี 1.1 ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันแบ่งกลมุ่ คละความสามารถ กล่มุ ละ 4-5 คน โดย มนี กั เรยี นเก่ง ปานกลาง และอ่อน ในอัตราส่วน 1 : 2 : 1 1.2 ให้นักเรียนแตล่ ะกลุม่ กาหนดบทบาทของสมาชิกในกลุ่ม ไดแ้ ก่ หัวหน้า กลุ่ม เลขานกุ าร และสมาชกิ 1.3 ครูนาเขา้ ส่บู ทเรยี นทบทวนความรู้เดิม 2. ขั้นสอน (20 นาที) สอนเนอ้ื หาใหม่โดยการถามตอบ/อภิปรายรว่ มกันหรือจดั กิจกรรมโดยเนน้ ผู้เรยี นเป็นสาคญั 3. ขน้ั ทากิจกรรมกลุม่ (20 นาที) 3.1 นักเรียนแต่ละกล่มุ ทากิจกรรมกลุ่ม และจะต้องช่วยกนั ทากิจกรรมให้ เสรจ็ ตามเวลาทก่ี าหนด 3.2 นกั เรียนทากจิ กรรมเป็นรายบุคคล 5. ข้นั สรปุ (5 นาท)ี ครูและนักเรียนรว่ มกันสรปุ บทเรยี น หมายเหตุ สาหรบั เวลาในการจดั กจิ กรรมสามารถยดื หย่นุ ไดต้ ามความเหมาะสม

2 สาระสาคัญ การลบเลขโดยไม่ต้องยมื คือเทคนิคการลบเลขทีอ่ าศัยสมบัตกิ ารเปลย่ี นกลุ่มตวั เลข โดยการเปลย่ี นตัวเลขของตัวต้ังเป็นเลขทม่ี ากที่สุดในระบบฐานสบิ ซงึ่ กค็ ือเลข 9 เพราะ เลข 9 สามารถลบเลขไดท้ ุกจานวนโดยไมต่ ้องยมื ขา้ มหลกั จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1. นักเรยี นสามารถอธบิ ายวธิ ีการลบเลขโดยไมต่ อ้ งยืมไดถ้ กู ต้อง 2. นกั เรยี นสามารถหาผลลบดว้ ยวธิ ีการลบเลขโดยไมต่ อ้ งยืมได้ถูกต้อง 3. นกั เรียนสามารถทางานเปน็ กลมุ่ ได้

3 แบบทดสอบกอ่ นเรียน เรื่อง การลบเลขโดยไม่ตอ้ งยมื ชอื่ ............................................................................................... ชั้น..............................เลขท.่ี ............................ โรงเรียนวดั บา้ นถลงุ เหล็ก สานักงานเขตพ้ืนท่กี ารศึกษาประถมศกึ ษาบรุ รี มั ย์ เขต 1 จงเติมคาตอบลงในชอ่ งว่าง 1. 912 - 499 = 2. 721 - 687 = 3. 573 - 368 = 4. 961 - 683 = 5. 917 - 839 = 6. 832 - 789 = 7. 710 - 532 = 8. 456 - 89 = 9. 780 - 567 = 10. 1,000 - 443 =

4 11. 12. ใบความรู้ การลบเลขโดยไม่ต้องยมื ข้นั ที่ 1 เลขโดดของตวั ตงั้ ในตำแหน่งแรกนับจำกซ้ำยไปขวำ ทมี่ ีค่ำมำกกวำ่ เลขโดดของตวั ลบในตำแหนง่ เดียวกันให้ลบออกดว้ ย 1 เลขโดดของตัวตั้งในตำแหนง่ ขวำมอื ถดั ไปจำกตำแหน่งนี้ทุกตำแหน่งให้ปดั เปน็ 9 ทกุ ตำแหน่ง ส่วนเลขโดดของ ตัวตงั้ ตำแหน่งซ้ำยมือทกุ ตำแหน่ง (ถำ้ มี) ใหค้ งเดิม หลังจำกน้ันใหน้ ำตัวต้งั ใหมม่ ำ ลบตำมปกติ เช่น 6,204 – 1,789 = ? 6,204 …ปดั เป็น 9 ลบออก 1 5,999 - 1,789 4,210 …ผลลพั ธ์ขั้นที่ 1 เมอื่ จดั หลกั ของตวั ตัง้ และตวั ลบใหต้ รงกนั แล้ว 6 คอื เลขโดดซำ้ ยมือตวั แรก ของตวั ต้ัง ที่มีคำ่ มำกกว่ำตวั ลบ จงึ ลบออกดว้ ย 1 สว่ นเลขโดดของตวั ตั้งทำง ขวำมอื ทกุ ตัวของ 6 คือ 2 , 0 และ 4 ใหป้ ัดเปน็ 9 ทุกตวั ดังนั้นตัวต้งั ใหม่คือ 5999 จำกนั้นหำผลลัพธข์ น้ั ที่ 1 >>>>>>> จำก 5999 - 1789 ได้ 4210 ขั้นที่ 2 นำผลลัพธข์ ัน้ ท่ี 1 บวกดว้ ย 1 และบวกดว้ ยตัวเลขในตำแหนง่ ทมี่ ี กำรปดั เปน็ 9 ทุกตำแหนง่

5 ดังนัน้ ผลลัพธข์ ้นั ท่ี 2 คอื 4,210 + 1 + 204 = 4,415 ตรวจสอบ 6,204 - 1,789 = (5,999 + 204 + 1) – 1,789 จรงิ ผลลัพธใ์ นข้นั นี้จะเปน็ คำตอบท่ีแทจ้ ริง เพอ่ื ใหช้ ดั เจน กะทัดรดั และรวดเรว็ กว่ำเดิม ขอแสดงวธิ ที ำดังนี้ ตวั อยำ่ ง 6,204 - 1,789 = ? ลบออก 1 5 , 9 9 9 ปดั เป็น 9 6,204 นำมำลบกัน - 1,789 4 , 2 1 0 * ผลลพั ธข์ น้ั ท่ี 1 + 204 + บวกดว้ ย 1 และตวั เลขเดมิ ก่อนปัด 1 4 , 4 1 5 * ผลลัพธ์ที่แท้จรงิ จริง ตรวจสอบ 6,204 – 1,789 = (5,999 + 204 + 1) – 1,789

6 ตวั อยำ่ ง 40,321 - 27,337 = ? ลบออก 1 3 9 , 9 9 9 ปัดเป็น 9 40,321 นำมำลบกัน - 27,337 12,662 * ผลลัพธ์ขน้ั ที่ 1 0,321 + 1 + บวกดว้ ย 1 และตัวเลขกอ่ นปดั 12,984 * ผลลัพธ์ทแี่ ท้จรงิ ตรวจสอบ 40,321 – 27,337 = (3,999 + 0,321 + 1) – 27,337 จรงิ

7 แบบฝึกหัด เร่อื ง การลบเลขโดยไม่ต้องยมื ชือ่ ............................................................................................. ชั้น..............................เลขท่ี............................ โรงเรยี นวัดบา้ นถลงุ เหลก็ สานักงานเขตพ้นื ท่ีการศึกษาประถมศกึ ษาบรุ ีรัมย์ เขต 1 จงแสดงวิธีทา โดยใช้เทคนคิ การลบเลขโดยไม่ตอ้ งยมื 1. 426 - 148 =  2. 112 - 24 =  z วิธีทา วธิ ที า ตอบ....................................... ตอบ.......................................

8 3. 305 - 186 =  4. 704 - 99 =  วธิ ที า z วธิ ีทา ตอบ....................................... ตอบ.......................................

9 5. 917 - 729 =  6. 813 - 516 =  วิธีทา z วธิ ีทา ตอบ....................................... ตอบ.......................................

10 7. 658 - 259 =  8. 845 - 458 =  วธิ ีทา z วิธที า ตอบ....................................... ตอบ.......................................

11 9. 460 - 394 =  10. 643 - 487 =  วิธที า z วิธที า ตอบ....................................... ตอบ.......................................

12 11. 511 - 335 =  12. 1,000 - 473 =  วิธีทา z วธิ ที า ตอบ....................................... ตอบ.......................................

13 แบบทดสอบหลังเรียน เรอ่ื ง การลบเลขโดยไมต่ อ้ งยมื ช่ือ............................................................................................... ชัน้ ..............................เลขที่............................. โรงเรยี นวดั บ้านถลงุ เหล็ก สานกั งานเขตพ้นื ทก่ี ารศึกษาประถมศึกษาบรุ รี มั ย์ เขต 1 จงเตมิ คาตอบลงในชอ่ งว่าง 1. 912 - 499 = 2. 721 - 687 = 3. 573 - 368 = 4. 961 - 683 = 5. 917 - 839 = 6. 832 - 789 = 7. 710 - 532 = 8. 456 - 89 = 9. 780 - 567 = 10. 1,000 - 443 =

14 เฉลย

15 เฉลยแบบทดสอบก่อน-หลงั เรียน เรื่อง การลบเลขโดยไมต่ ้องยืม 1. 912 - 499 = 413 2. 721 - 687 = 3. 573 - 368 = 34 4. 961 - 683 = 205 5. 917 - 839 = 278 6. 832 - 789 = 78 7. 710 - 532 = 43 8. 456 - 89 = 178 9. 780 - 567 = 367 10. 1,000 - 443 = 213 557

16 เฉลยแบบฝกึ หดั เรอื่ ง การลบเลขโดยไมต่ อ้ งยมื ช่อื ............................................................................................. ชน้ั ..............................เลขที.่ ........................... โรงเรยี นวัดบ้านถลงุ เหล็ก สานักงานเขตพนื้ ทีก่ ารศกึ ษาประถมศึกษาบุรีรมั ย์ เขต 1 จงแสดงวิธีทา โดยใชเ้ ทคนคิ การลบเลขโดยไมต่ ้องยมื 1. 426 - 148 =  2. 112 - 24 =  399 099 วิธีทา 4 2 6 - วธิ ีทา 1 1 2 - 148 24 251 75 1 2+ 2 6+ 1 1 88 278 ตอบ............_...๘..๘...................... ตอบ............๒...๗...๘.....................

17 3. 305 - 186 =  4. 704 - 99 =  2 99 699 วธิ ีทา 3 0 5 - วธิ ที า 7 0 4 - 186 99 113 600 0 5+ 0 4+ 1 1 119 605 ตอบ..............๑...๑..๙.................... ตอบ............๖...๐...๕.....................

18 5. 917 - 729 =  6. 813 - 516 =  899 799 วิธีทา 9 1 7 - วธิ ีทา 8 1 3 - 729 516 170 283 1 7+ 1 3+ 1 1 188 297 ตอบ.............๑...๘...๘.................... ตอบ............๒...๙...๗.....................

19 7. 658 - 259 =  8. 845 - 458 =  599 799 วธิ ีทา 6 5 8 - วธิ ที า 8 4 5 - 259 458 340 341 5 8+ 4 5+ 1 1 399 387 ตอบ..............๓..๙...๙.................... ตอบ.............๓...๘...๗....................

20 9. 460 - 394 =  10. 643 - 487 =  399 599 วธิ ที า 4 6 0 - วิธที า 6 4 3 - 394 487 005 112 6 0+ 4 3+ 1 1 066 156 ตอบ...............๖...๖..................... ตอบ............๑...๕...๖.....................

21 11. 511 - 335 =  12. 1,000 - 473 =  499 09 99 วิธีทา 5 1 1 - วธิ ที า 1 0 0 0 - 335 473 164 52 6 1 1+ 0 0+ 11 176 527 ตอบ.............๑...๗...๖.................... ตอบ.....................๕...๒...๗............

22 บรรณานกุ รม สถาบันสง่ เสริมการสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี. (2564). ค่มู อื ครูรายวชิ าพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาศึกษาปที ่ี 2 เล่ม 1 กลุ่มสาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร(์ ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2560) ตามหลักสูตรการศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน พุทธศักราช 2551. กรงุ เทพฯ: โรงพมิ พ์ สกสค. ลาดพรา้ ว. สถาบนั สง่ เสริมการสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลย.ี (2564). แบบฝกึ หัดรายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ เล่ม 1 ช้นั ประถมศึกษาศึกษาปีท่ี 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ตามหลักสูตรการศึกษา ขัน้ พ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551. พิมพ์ครัง้ ที่ 5. กรงุ เทพฯ: โรงพิมพ์ สกสค. ลาดพร้าว. สานักวชิ าการและมาตรฐานการศึกษา. (2551) . ตัวชว้ี ัดและสาระการเรียนรคู้ ณิตศาสตร์ ตามหลักสูตร แกนกลางการศกึ ษาข้นั พื้นฐาน พทุ ธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนมุ สหกรณ์ การเกษตรแหง่ ประเทศไทย จากดั . DLIT PLC พฒั นาวชิ าชพี ครู. (2556). คณิตฯ ประถม ลบเลขไมต่ อ้ งยืม. สบื ค้นเม่ือ 1 พฤศจิกายน 2564 จาก https://www.youtube.com/watch?v=JS1Wa-wCW2I. satitchulavdo. (2554). ลบเลขไม่ต้องยืม. สบื คน้ เม่ือ 1 พฤศจกิ ายน 2564, จากhttps://www.youtube.com/ watch?v=7emfgkl0_64.