การแต่งโคลงสี่สุภาพ

“ การแต่งโคลงส่ีสุภาพ ” โดย ครูปิ ยมาส คูหามุข



ขอ้ บงั คบั ของโคลงส่ีสภุ าพ (สงั เกตจากแผนผงั ) ๑. บทหน่งึ มี ๔ บรรทดั ๒. วรรคหนา้ ของทกุ บรรทดั มี ๕ พยางค์ วรรคหลงั ของบรรทดั ท่ี ๑ - ๓ มี ๒ พยางค์ บรรทดั ท่ี ๔ มี ๔ พยางค์ สามารถทอ่ งจานวนพยางคไ์ ดด้ งั นี้ หา้ -สอง (สรอ้ ย ๒ พยางค์ มกั ลงทา้ ยดว้ ย นา แฮ เฮย เพ่ือรบั คา ต่อคา เช่อื มคา ) หา้ - สอง หา้ - สอง (สรอ้ ย ๒ พยางค์ มกั ลงทา้ ยดว้ ย นา แฮ เฮย เพ่ือรบั คา ต่อคา เช่อื มคา ) หา้ - ส่ี (หากจะใหเ้ กิดความไพเราะในการอา่ นนิยมลงเสยี งจตั วา)

๓. มตี าแหน่งสมั ผสั ตามเสน้ โยง ๔. บงั คบั รูปวรรณยกุ ต์ เอก ๗ โท ๔ ตามตาแหน่งใน แผนผงั ๕. กรณีท่ไี มส่ ามารถหาพยางคท์ ่มี รี ูปวรรณยกุ ตต์ าม ตอ้ งการไดใ้ หใ้ ช้

คำเอกคำโท หมายถงึ พยางคท์ ่ีบงั คบั ดว้ ยรูปวรรณยกุ ต์ เอก และรูปวรรณยตุ โ์ ท กากบั อยใู่ นคานนั้ โดยมีลกั ษณะ บงั คบั ไวด้ งั นี้ คำเอก ไดแ้ ก่ พยางคท์ ่ีมีรูปวรรณยกุ ตเ์ อกบงั คบั เชน่ ลา่ เก่า กอ่ น นา่ วา่ ย ไม่ ฯลฯ และใหร้ วมถงึ คาตายทงั้ หมดไมว่ า่ จะมีเสียงวรรณยกุ ตใ์ ดก็ ตาม เช่น ปะ พบ รึ ขดั ชิด (ในโคลงและรา่ ยใช้ คาตาย แทนคาเอกได)้

คำตำย คือ 1. คาท่ีประสมสระเสยี งสนั้ แม่ ก กา (ไมม่ ีตวั สะกด) เช่น กะ ทิ สิ นะ ขรุ ขระ เละ เปรยี๊ ะ เลอะ โปีะ ฯลฯ 2. คาท่ีสะกดดว้ ยแม่ กก กบ กด เชน่ เลข วดั สารท โจทย์ วิทย์ ศษิ ย์ มาก โชค ลาภ ฯลฯ คำโท ไดแ้ ก่ พยางคท์ ่ีมรี ูปวรรณยกุ ตโ์ ทบงั คบั ไมว่ า่ จะเป็นเสยี งวรรณยกุ ตใ์ ดกต็ าม เช่น ขา้ ลม้ เศรา้ คา้ น