BÀI 3: GIÓ LẠNH ĐẦU MÙA - THẠCH LAM

Giáo viên thiết kế: Nguyễn Lương Hùng



Thạch Lam

Văn bản BÁO CÁO BÀI TẬP DỰ ÁN Trình bày những hiểu biết của em về tác giả Thạch Lam và những nét chung về văn bản “Gió lạnh đầu mùa”. Yêu cầu - Làm việc theo nhóm - Trình bày theo slide, sơ đồ tư duy, video clip, phóng sự…. - Nếu xong trước thời gian yêu cầu thì đặt cờ báo hiệu

I. TÌM HIỂU TÁC GIẢ - TÁC PHẨM 1. Tác giả - Thạch Lam (1910 – 1942) - Chuyên viết về truyện ngắn, tùy bút. - Phong cách: + Nhẹ nhàng, trong sáng, giàu chất thơ. + Diễn tả một cách tinh tế những cảm xúc, cảm giác của con người.

I. TÌM HIỂU TÁC GIẢ - TÁC PHẨM Một số tác phẩm

2. Tác phẩm Xuất xứ Thể loại Truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa là truyện ngắn in Ngôi kể trong tập truyện Ngôi kể thứ ba cùng tên xuất bản năm 1937 PTBĐ Tự sự kết hợp với miêu tả

3. Đọc - Đọc to, rõ ràng, lưu loát, tránh phát âm sai. - Đọc phân vai, phân biệt lời của người kể và nhân vật. - Thể hiện được tình cảm, cảm xúc và tâm trạng của nhân vật - Sơn

4. Bố cục GIÓ LẠNH ĐẦU MÙA Từ đầu đến “Sơn Tiếp theo đến “trong Đoạn còn lại: Thái thấy mẹ hơi rơm lòng tự nhiên thấy ấm độ và cách ứng xử rớm nước mắt”: Sự áp vui vui”: Sơn và của mọi người khi thay đổi của cảnh Lan ra ngoài chơi với phát hiện hành vật và con người các bạn nhỏ ngoài động cho áo của khi thời tiết chuyển chợ và quyết định Sơn lạnh cho bé Hiên chiếc áo

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT 1. Nhân vật Lan và Sơn a. Buổi sáng khi ở trong nhà - Gia cảnh: sung túc, có vú già; xưng hô trang trọng “cô Duyên”. Sơn gọi mẹ là “mợ” - Những người nghèo khổ mà Sơn quen biết vẫn vào vay mượn ở nhà Sơn; => Gia đình trung lưu. - Mẹ và vú già nói chuyện về em: Sơn nhớ em, cảm động và thương em quá; thấy mẹ hơi rơm rớm nước mắt.  Gia đình sung túc, giàu tình cảm, lòng trắc ẩn.

b. Khi hai chị em ra ngoài chơi Thái độ Lời nói Sơn và chị vẫn thân mật chơi đùa, chứ Gọi ra chơi. Hỏi “Áo không kiêu kỳ và khinh lành đâu không khỉnh như các em họ mặc?”; “Sao không của Sơn bảo u mày may cho?” => Thật lòng Hành động Tình cảm Nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo, động lòng Trong sáng của trẻ thương, quyết định thơ, tâm hồn nhân đem cho Hiên chiếc áo. hậu của chị em Sơn

117256483199564873012000 THẢO LUẬN NHÓM Nhân vật Hiên và những đứa trẻ khác ăn mặc như thế nào? Chúng có thích chơi với Sơn và chị Lan không? Chúng có dám chơi cùng không? Tại sao? Yêu cầu - Làm việc theo nhóm lớn - Các nhóm trình bày thành sơ đồ tư duy, cắt dán, kẻ bảng… - Nếu xong trước thời gian yêu cầu thì trưng bày lên nhóm nào xong trước lên trình bày.

c. Chiều tối khi trở về nhà Ngây thơ, sợ hãi, đi tìm Hiên để đòi áo Lúc đó mới hiểu mẹ Lối miêu tả chân rất quý chiếc áo thực, tự nhiên của bông ấy; vẫn có sự Thạch Lam khi khắc trẻ con: đã cho bạn họa nhân vật trẻ em. rồi còn đòi lại

2. Hiên và những đứa trẻ nghèo Không gian – Khung cảnh Dáng vẻ Yên ả, vắng lặng → Nghèo, Những bộ quần áo màu lại thêm mùa đông càng khắc nâu bạc đã vá nhiều họa sâu về tình cảnh khốn chỗ; môi tím lại, da thịt khó thâm đi; mỗi cơn gió đến, run lên, hàm răng Thái độ đập vào nhau Lộ vẻ vui mừng, nhưng vẫn đứng xa, không dám vồ vập, giương mắt ngắm bộ quần áo mới → Thân phần nghèo hèn

Nhân vật Hiên Vừa lạnh, phải chịu trong thời gian dài, lại còn có thêm mặc cảm: đứng ẩn nấp “dựa vào cột quán”; Gọi không lại. Chỉ mặc có manh áo rách tả tơi, hở cả lưng và tay Khi được hỏi mặt xị xuống, thường đi kèm những lời có ý buồn tủi Mặc cảm, có sự tủi thân, như sắp vỡ òa.

d. So sánh Hiên cô bé bán diêm Hiên Cô bé bán diêm - Có tên, diễn ra ở Việt Nam đầu - Không có tên, diễn ra ở Đan Mạch: thế kỷ: đa phần nghèo khắc họa rõ sự đối lập giàu nghèo - Thời gian: Đầu mùa đông => Cái - Thời gian: Chính đông, khoảnh lạnh mới bắt đầu khắc giao thừa - Tình thương: Hiên có nhận được - Tình thương: Cô bé bán diêm tình thương của mọi người xung không nhận được tình yêu thương: quanh: mẹ, bạn bè bị bố đánh đập, mắng chửi, bị người - Kết: Có hậu, Hiên có áo ấm qua lại lãnh đạm, thờ ơ - Kết: Vừacó hậu vừa mang tính bi kịch, cô bé bán diêm đã chết.

3. Hai người mẹ

a. Mẹ Hiên Nghề Xưng hô Đi mò cua bắt ốc => không đủ tiền để may Cách xưng hô có sự áo cho con tôn trọng, như người dưới với người trên: Hành động Tôi – cậu – mợ; Sau khi trả xong, không xin xỏ gì mà đi Thái độ về luôn => Tự trọng Khép nép, nhưng cư xử đúng đắn, tự trọng của một người mẹ nghèo khổ

b. Mẹ Sơn Cư xử Với con Nhân hậu, tế nhị của Vừa nghiêm khắc, vừa một người mẹ có điều yêu thương → Không kiện sống khá giả hơn nên tự tiện lấy áo đem cho nhưng mẹ vui vì các con biết chia sẻ, giúp đỡ người khác...





MẢNH GHÉP BÍ ẨN 4 BẮT ĐẦU N

Bạn Ong ơi! Quay số đi nào! 4 12 34 N Tiếp tục

THỜI GIAN Văn bản “Gió lạnh đầu mùa” của tác giả nào? 01 ĐÁP ÁN: A Tô Hoài C An-đéc-xen B Thạch Lam D Xuân Quỳnh

THỜI GIAN Văn bản “Gió lạnh đầu mùa” thuộc 01 thể loại nào? ĐÁP ÁN: A TRUYỆN NGẮN C TRUYỆN ĐỒNG THOẠI B THƠ TỰ DO D TRUYỆN CỔ TÍCH

THỜI GIAN Nhân vật Sơn trong truyện đã làm gì? 01 ĐÁP ÁN: A KHÔNG NGHE LỜI C CHO HIÊN ÁO CŨ B MANG CHO TIỀN D CHO TIỀN VÀ QUẦN ÁO

THỜI GIAN Trong truyện, mẹ Hiên đã có hành động gì khi thấy Sơn cho Hiên áo? 01 ĐÁP ÁN: A ĐỂ CHO HIÊN MẶC C MANG VỨT ÁO ĐI B MANG TRẢ CHO SƠN D MANG TRẢ CHO MẸ SƠN



VẬN DỤNG Nếu trong lớp em có bạn hoàn cảnh gia đình khó khăn như Hiên và những đứa trẻ nghèo khác thì em sẽ ứng xử như thế nào? Hãy viết đoạn văn (5 – 7 câu) bày tỏ cách ứng xử của em.

Vẽ sơ đồ tư duy khái quá kiến thức bài học Chuẩn bị nội dung bài sau Kể diễn cảm lại truyện “Gió lạnh đầu mùa”.