THAI OH Your Pregnancy copy

สุขภาพช่องปากและการต้งั ครรภ์ การไปพบทนั ตแพทย์ระหว่างต้งั ครรภ์ ปัญหาสุขภาพช่องปากทพ่ี บได้บ่อยขณะต้งั ครรภ์ คำ� แนะน�ำในการดูแลสุขภาพช่องปาก

วธิ ีใช้หนังสือเล่มนี้ การต้งั ครรภเ์ ป็นช่วงเวลาท่ีเหมาะสมในการเร่ิมตน้ วางแผนอนาคตของลกู ในครรภใ์ หด้ ีที่สุดเทา่ ที่จะเป็นไปได้ หนงั สือเลม่ น้ีจะบอกใหค้ ณุ แมท่ ราบถงึ การเปลย่ี นแปลงของฟันและเหงอื กทอ่ี าจเกดิ ข้นึ ไดข้ ณะต้งั ครรภ์ รวมไป ถงึ วธิ ีการรบั มอื กบั การเปลย่ี นแปลงทจ่ี ะเกดิ ข้นึ และการปฏบิ ตั ติ นของคณุ แมท่ อ่ี าจส่งผลตอ่ สุขภาพโดยรวมและ พฒั นาการฟันของลกู ในครรภ์ ขอแนะนำ� ใหค้ ุณแม่อ่านใหค้ รบท้งั 3 เล่ม เพ่อื ท่ีจะไดเ้ ห็นภาพรวมท่ีครอบคลุมถึงวธิ ีท่ีดีท่ีสุดในการดูแลฟัน ของสมาชิกตวั นอ้ ยในครอบครัว หากท่านคดิ ว่าหนังสือชุดนีม้ ปี ระโยชน์ การบริจาคเพยี งเลก็ น้อยของท่านให้แก่กองทุนทนั ตกรรมเพอื่ เดก็ ทว่ั โลกสามgารlถoช่วbยaเดlก็ ดc้อhยโiอldกาสdบeนโnลกtaใบlนfี้ uใหn้ไดd้รับบริการทางทนั ตกรรมและมชี ีวติ พร้อมกบั รอยยมิ้ ท่ี มสี ุขภาพดี 2 global child dental fund www.gcdfund.org

การดูแลสุขภาพของคุณแม่ขณะต้งั ครรภ์เป็ นหน่ึงในปัจจยั ส�ำคญั ท่ีจะส่งผลต่อสุขภาพท่ีดีของ ลูก คุณแม่จำ� เป็ นจะตอ้ งเรียนรู้วิธีการดูแลสุขภาพช่องปากของตนเอง เนื่องจากเด็กท่ีเกิดจาก คุณแม่ท่ีมีสุขภาพช่องปากท่ีไม่ดี มกั มีแนวโน้มที่จะมีสุขภาพช่องปากที่ไม่ดีอย่างมีนัยส�ำคญั ซ่ึงสามารถก่อให้เกิดความเจ็บปวดและความทุกข์ทรมาน ส่งผลต่อพฒั นาการและคุณภาพ ชีวิตในช่วงวยั เด็ก คุณแม่จำ� เป็ นท่ีจะตอ้ งเริ่มตน้ สร้างพฤติกรรมเพื่อสุขภาพท่ีดีอย่างต่อเน่ือง ก่อนที่ลูกจะคลอด เพราะเม่ือลูกโตข้ึนมกั จะเลียนแบบพฤติกรรมการดูแลสุขอนามยั ช่องปาก ของผูป้ กครอง การไปพบทนั ตแพทย์ระหว่างต้งั ครรภ์ การไดร้ ับทนั ตสุขศกึ ษากเ็ ป็นส่ิงสำ� คญั เช่นเดียวกบั การไปตรวจสุขภาพขณะต้งั ครรภ์ การไดร้ ับคำ� แนะนำ� เกี่ยวกบั การป้ องกนั และการจดั การกบั ปัญหาสุขภาพช่องปากขณะต้งั ครรภเ์ ป็นสิ่งสำ� คญั ที่จะ ส่งเสริมสุขภาพและคณุ ภาพชีวติ ของคณุ แมร่ วมถงึ ลกู ในครรภ์ ผหู้ ญิงทุกคนควรมีขอ้ มลู และเขา้ ถึงบริการส่งเสริมป้ องกนั ทางทนั ตกรรมต้งั แต่ในวยั เดก็ อยา่ งนอ้ ย ท่ีสุดกค็ วรท่ีจะไดร้ ับบริการทางทนั ตกรรมที่เหมาะสมในระหวา่ งต้งั ครรภ์ เพื่อท่ีจะลดความจำ� เป็น ท่ีจะตอ้ งรับการรักษาทางทนั ตกรรมท่ียงุ่ ยากซบั ซอ้ นหรือเกิดภาวะแทรกซอ้ น เช่น อาการปวด อกั เสบ หรือติดเช้ือ ที่อาจเกิดข้ึนไดข้ ณะต้งั ครรภ์ และส่งผลต่อช่วงเวลาสำ� คญั เช่นน้ีของคุณแม่ หญิงต้งั ครรภท์ ุกคนควรไดร้ ับคำ� แนะนำ� เพ่ือไปพบทนั ตแพทยร์ ะหวา่ งต้งั ครรภเ์ พ่ือรับการป้ องกนั หรือรกั ษาโรคทางทนั ตกรรม เช่น ฟันผุ และเหงือกอกั เสบ คณุ แมจ่ ะตอ้ งไดร้ ับการรักษาทางทนั ต กรรมท่ีจำ� เป็นในช่วงระยะครรภท์ ี่เหมาะสม ในความเป็นจริงหากไดร้ บั การรกั ษาท่ีจำ� เป็นชา้ เกินไป อาจกอ่ ใหเ้ กิดอนั ตรายตอ่ คณุ แมแ่ ละส่งผลกระทบตอ่ ลกู ในครรภไ์ ด้ ควรจดั เวลานดั หมายกบั ทนั ตแพทยใ์ หเ้ ขา้ กบั ตารางงานของคณุ แม่ เพอื่ ที่คณุ แมจ่ ะไดส้ ะดวกมาพบ ทนั ตแพทยแ์ ละไมต่ อ้ งกงั วลเกี่ยวกบั เวลา และขอแนะนำ� ใหห้ ลกี เลยี่ งช่วงเวลาที่มกั จะรู้สึกคลน่ื ไส้ อาเจียนมากที่สุด 3

“ความสบายของคุณแม่เป็นกญุ แจ สำ� คัญในการสร้างประสบการณ์ท่ีดี ดงั นั้นจึงควรบอกทันตแพทย์ หากรู้สึกอึดอัดขณะทำ� ฟัน” 4

หญงิ ต้งั ครรภจ์ ดั อยใู่ นกลมุ่ ผปู้ ่ วยทางทนั ตกรรมที่ตอ้ งไดร้ ับการดแู ลอยา่ งเป็นพเิ ศษ ดงั น้นั ทนั ตแพทย์ จะเร่ิมตน้ โดยการบนั ทึกประวตั ิสุขภาพช่องปากของคณุ แมอ่ ยา่ งละเอยี ด คณุ แมจ่ ะไดร้ บั การซกั ประวตั ิการรักษาทางการแพทยแ์ ละทางทนั ตกรรมท้งั ในอดีตและปัจจบุ นั อกี ส่ิงหน่ึงท่ีสำ� คญั คอื คณุ แมค่ วรแจง้ ช่ือและวธิ ีติดตอ่ แพทยท์ ี่คณุ แมฝ่ ากครรภไ์ ว้ เพราะเมอ่ื เกิดขอ้ สงสยั ใดๆทนั ตแพทยจ์ ะ สามารถติดตอ่ ไดท้ นั ที ความสบายของคณุ แมเ่ ป็นกญุ แจสำ� คญั ในการสร้างประสบการณท์ ี่ดีตอ่ ทนั ตแพทย์ ดงั น้นั คณุ แมค่ วร แจง้ ทนั ตแพทยห์ ากรู้สึกอดึ อดั หรือไมส่ บายขณะทำ� ฟัน ในขณะท่ีการต้งั ครรภด์ ำ� เนินไป ทอ้ งของคณุ แมจ่ ะมขี นาดใหญข่ ้นึ เร่ือยๆ เวลาลกุ ข้นึ หรือนอนลงควรตะแคงดา้ นซา้ ยเพอ่ื ใหเ้ กิดความสบายมาก ที่สุด อาจใชห้ มอนใบเลก็ ๆวางรองไวด้ า้ นซา้ ยเพอ่ื ยกสะโพกข้นึ ประมาณ10เซนติเมตรเพอ่ื เพม่ิ ความ สบาย แมว้ า่ ชว่ งไตรมาสท2่ี จะเป็นชว่ งเวลาทเ่ี หมาะสมในการรบั บริการทางทนั ตกรรมและคณุ แมร่ ูส้ ึกสบายทสี่ ุด แตก่ ย็ งั ไมม่ หี ลกั ฐานทบ่ี ง่ บอกวา่ การใหท้ นั ตกรรมป้ องกนั และทนั ตกรรมรกั ษาในชว่ งเวลาอนื่ ๆของอายุ ครรภจ์ ะเป็นอนั ตรายตอ่ คณุ แมแ่ ละพฒั นาการของทารกในครรภ์ สญั ญาณชีพตา่ งๆ เช่น ความดนั โลหิต อตั ราการหายใจ และอตั ราการเตน้ ของหวั ใจ อาจไดร้ บั การ ประเมนิ กอ่ นและหลงั การรกั ษาทางทนั ตกรรมเพอ่ื ความปลอดภยั ในหญงิ ต้งั ครรภท์ ่ีมภี าวะเบาหวาน ต้งั แตก่ อ่ นต้งั ครรภห์ รือมภี าวะเบาหวานจากการต้งั ครรภ์ ตอ้ งตรวจวดั ระดบั น้ำ� ตาลในโลหิตกอ่ นและ หลงั การรักษาทางทนั ตกรรม ถา้ เป็นไปไดท้ นั ตแพทยค์ วรวางแผนการรักษาร่วมกบั แพทยเ์ ฉพาะทาง ดา้ นตอ่ มไร้ทอ่ หรือสูติแพทย์ ปัญหาสุขภาพช่องปากทพ่ี บได้บ่อยขณะต้งั ครรภ์ ขณะต้งั ครรภจ์ ะมกี ารเปลย่ี นแปลงในช่องปากท่ีพบไดบ้ อ่ ย ดงั น้ี อตั ราการไหลของน้ำ� ลายลดลง เหงือก อกั เสบ(การอกั เสบของเหงือกและมเี ลอื ดออก) การโตของเหงือกชนิดเจริญเกิน(เหงือกบวมแดง) เน้ือ งอกท่ีเหงือกในระยะต้งั ครรภ(์ เหงือกโตผดิ ปกติ) ฟันผุ และการสึกกร่อนของฟัน ฟันผุ ฟันผเุ ป็นการทำ� งานร่วมกนั ของสารเคมีและเช้ือแบคทีเรีย ผา่ นข้นั ตอนของปฏิกิริยาท่ีซบั ซอ้ น ระหวา่ งเช้ือแบคทีเรียในช่องปาก น้ำ� ตาลและฟัน 5

ฟันผสุ ามารถป้ องกนั ได้ แต่ถา้ ปล่อยทิ้งไวโ้ ดยไม่ไดร้ ับการรักษา อาจก่อใหเ้ กิดอาการปวด อกั เสบ และติดเช้ือได้ ส่ิงสำ� คญั ที่ควรทราบคือฟันของคุณแม่ไม่ไดเ้ กิดการเปล่ียนแปลงขณะต้งั ครรภ์ การเกิดฟันผใุ น หญิงต้งั ครรภเ์ กิดจากปัจจยั เฉพาะที่ ไดแ้ ก่ การเปลี่ยนแปลงภาวะโภชนาการ อนามยั ช่องปากท่ีไม่ดี การเปลี่ยนแปลงของเช้ือแบคทีเรีย หรือการแพท้ อ้ งอาเจียนบ่อย เพ่อื ป้ องกนั ไม่ใหเ้ กิดฟันผขุ ณะต้งั ครรภ์ ทนั ตแพทยจ์ ะแนะนำ� การปฏิบตั ิตวั ตามที่คุณแม่จำ� เป็นตอ้ ง ไดร้ ับ เช่น การนดั หมายเพื่อตรวจสภาพช่องปากอยา่ งสม่ำ� เสมอ การขดู หินน้ำ� ลาย การใชฟ้ ลอู อไรด์ และคลอร์เฮก็ ซิดีนบว้ นปาก รวมไปถึงการใหค้ ำ� แนะนำ� เก่ียวกบั พฤติกรรมการบริโภคและวธิ ีการ ดูแลอนามยั ช่องปากท่ีบา้ น การสึกกร่อนของฟัน ฟันสึกกร่อนสามารถเกิดข้ึนโดยไม่มีการปรากฏของเช้ือแบคทีเรีย เกิดข้ึนไดบ้ ่อยระหวา่ งต้งั ครรภ์ เน่ืองจากการแพท้ อ้ งอาเจียนเป็นระยะเวลานาน หรืออาจเกิดมาจากการรับประทานอาหารท่ีมีความ 6 เป็นกรด ทำ� ใหเ้ กิดอาการเสียวฟันเมื่อรับประทานอาหารร้อนและเยน็ การสึกกร่อนของฟันเป็นการสูญเสียช้นั เคลือบฟันหรืออาจรวมถึงเน้ือฟัน ส่งผลใหฟ้ ันมีลกั ษณะ เป็นมนั เงา ผวิ เรียบ อาจก่อใหเ้ กิดอาการเสียวฟัน ปวดฟัน และส่งผลต่อความสวยงาม ข้ึนอยกู่ บั ระดบั ของการสูญเสีย ทนั ตแพทยจ์ ะซกั ประวตั ิเพอ่ื ประเมินความเสี่ยงในการเกิดฟันสึกกร่อนเพ่ือ ป้ องกนั การสูญเสียเน้ือฟัน ความเส่ียงต่อฟันสึกกร่อนจะเพ่มิ ข้ึนในหญิงต้งั ครรภท์ ี่มีการอาเจียน หรือกรดไหลยอ้ นที่รุนแรง อาจมีการใชฟ้ ลูออไรดเ์ พือ่ ป้ องกนั การเกิดฟันสึกกร่อนในอนาคต หรือ ในกรณีท่ีฟันสึกกร่อนมากอาจตอ้ งทำ� การบูรณะฟัน โรคเหงอื กอกั เสบและโรคปริทนั ต์อกั เสบ การต้งั ครรภส์ ามารถทำ� ใหเ้ หงือกและเน้ือเยอื่ อ่อนต่างๆที่รองรับฟันอ่อนแอ ไวการอกั เสบและติด เช้ือมากข้ึน สภาวะน้ีเรียกวา่ ปริทนั ตอ์ กั เสบ ซ่ึงเกิดจากการเปล่ียนแปลงของฮอร์โมน ส่งผลต่อช่อง ปาก(น้ำ� ลายและน้ำ� เหลืองเหงือก) ท้งั น้ีหญิงต้งั ครรภท์ ี่เป็นโรคเบาหวานมีแนวโนม้ ที่จะเป็นโรคปริ ทนั ตอ์ กั เสบมากกวา่ ปกติ

การอกั เสบของเหงือกเรียกวา่ โรคเหงือกอกั เสบ พบไดบ้ อ่ ยในระหวา่ งต้งั ครรภ์ ในหญงิ ต้งั ครรภท์ ่ี แปรงฟันและใชไ้ หมขดั ฟันอยา่ งถกู ตอ้ ง มโี อกาสท่ีจะเป็นโรคเหงือกอกั เสบลดลง เม่ือการอกั เสบและติดเช้ือท่ีไม่สามารถควบคุมได้ จะก่อใหเ้ กิดการสูญเสียกระดูกท่ีรองรับรอบๆ ฟัน เรียกโรคน้ีวา่ ปริทนั ตอ์ กั เสบ มีงานวจิ ยั แสดงถึงความเชื่อมโยงระหวา่ งโรคปริทนั ตอ์ กั เสบใน หญิงต้งั ครรภก์ บั ภาวะครรภเ์ ป็นพษิ คลอดก่อนกำ� หนด และทารกน้ำ� หนกั นอ้ ย ขอเนน้ ย้ำ� วา่ การ ต้งั ครรภไ์ ม่ใช่สาเหตุของการเกิดโรคเหงือก แต่สุขอนามยั ช่องปากท่ีไม่ดีต่างหากท่ีก่อใหเ้ กิดการ เปลี่ยนแปลงของเหงือก ภาวะโตผดิ ปกตขิ องเหงอื ก(Gingival hyperplasia)และเนอื้ งอกทเี่ หงอื กในระยะต้งั ครรภ์(Pyogenic granuloma) ภาวะฮอร์โมนท่ีเปลี่ยนแปลงไปในระหว่างต้งั ครรภ์อาจมีความสัมพนั ธ์กบั การโตผิดปกติของ เหงือกแบบเฉพาะตำ� แหน่งหรือแบบทว่ั ท้งั ปาก ปัจจยั เฉพาะท่ี เช่น ไบโอฟิ ลม์ หินน้ำ� ลาย และขอบ ของวสั ดุอุดฟันท่ีไม่เรียบ สามารถกระตุน้ การเจริญเติบโตของเหงือก นำ� ไปสู่การเกิดเน้ืองอกที่ เหงือกในระยะต้งั ครรภ์ ซ่ึงเป็นเน้ืองอกชนิดไม่ร้ายแรงที่โตเร็ว และมกั จะเกิดข้ึนในไตรมาสแรก ของการต้งั ครรภต์ ่อเนื่องไปจนถึงไตรมาสที่3 การมสี ุขภาพช่องปากที่ดีเป็นส่ิงจำ� เป็นท่ีจะลดปัจจยั การเกิดภาวะโตผดิ ปกติของเหงือก โดยทว่ั ไป แลว้ เน้ืองอกท่ีเหงือกในระยะต้งั ครรภจ์ ะหดตวั ลงหลงั จากคลอดบตุ ร แตใ่ นบางกรณีอาจจำ� เป็นตอ้ ง ผา่ ตดั ออก หญงิ ต้งั ครรภท์ ี่มภี าวะน้ีจำ� เป็นอยา่ งยง่ิ ท่ีจะตอ้ งพบทนั ตแพทยเ์ พอื่ ตรวจช่องปากอยา่ ง สม่ำ� เสมอ เน่ืองจากภาวะน้ีมโี อกาสเกิดข้นึ ซ้ำ� ไดอ้ กี ภาวะปากแห้ง หญงิ ต้งั ครรภบ์ างคนอาจมภี าวะปากแหง้ ชว่ั คราว สามารถอธิบายไดว้ า่ เกดิ จากภาวะฮอร์โมนท่ี เปลยี่ นแปลงระหวา่ งต้งั ครรภ์ การจบิ น้ำ� บอ่ ยๆและเค้ยี วหมากฝรง่ั ทม่ี สี ่วนผสมของไซลทิ อล(ไมม่ ี น้ำ� ตาล)จะชว่ ยบรรเทาอาการน้ี การใชย้ าสีฟันหรือน้ำ� ยาบว้ นปากทม่ี สี ่วนผสมของฟลอู อไรดเ์ ป็นประจำ� กส็ ามารถคนื กลบั แร่ธาตใุ หก้ บั ฟัน ลดความเสี่ยงในการเกดิ ฟันผแุ ละอาการเสียวฟันเฉพาะตำ� แหนง่ ได้ 7

การรับประทานอาหารอย่างสมดลุ ให้มีสารอาหารที่จำ� เป็นครบถ้วน มีบทบาทสำ� คัญในการรักษาสุขภาพ ท่ีดีของคุณแม่ 8

คำ� แนะน�ำในการดูแลสุขภาพช่องปาก แมว้ า่ การเปลี่ยนแปลงกิจวตั รประจำ� วนั เป็นส่ิงท่ีทา้ ทาย แต่ขณะต้งั ครรภก์ เ็ ป็นช่วงเวลาที่ดีที่จะเริ่ม ตน้ สร้างพฤติกรรม ที่ส่งเสริมใหม้ ีทนั ตสุขภาพที่ดี เวลาไหนเหมาะสมที่สุดในการดูแลฟันของลกู ? ระหวา่ งต้งั ครรภเ์ ป็นช่วงเวลาที่ดีท่ีสุด การมี สุขภาพช่องปากท่ีดีปราศจากปัญหาของฟันและอวยั วะปริทนั ต์ระหว่างต้งั ครรภ์จะส่งเสริมให้ สุขภาพของคุณแม่มีคุณภาพ อาหาร การรับประทานอาหารอยา่ งสมดุลใหม้ ีสารอาหารที่จำ� เป็นครบถว้ นน้นั มีบทบาทสำ� คญั ในการ รักษาสุขภาพท่ีดีของคุณแม่ ถา้ คุณแม่มีภาวะทุพโภชนาในช่วงไตรมาสแรกของการต้งั ครรภ์ อาจก่อให้เกิดการเปล่ียนแปลงสภาวะฮอร์โมนและโภชนาการของลูกในครรภใ์ นช่วงสำ� คญั ของ พฒั นาการตวั อ่อน ซ่ึงอาจส่งผลต่อน้ำ� หนกั และสุขภาพของทารก การขาดสารอาหารอยา่ งต่อเน่ือง ในช่วงไตรมาสท่ี2และ3ของคุณแม่อาจส่งผลรุนแรงทำ� ให้การเจริญเติบโตและพฒั นาการของลูก ในครรภไ์ ม่สมบูรณ์ อาหารทคี่ ณุ แมร่ บั ประทานขณะต้งั ครรภอ์ าจส่งผลตอ่ ฟันของลกู ซ่ึงจะเริ่มสรา้ งประมาณสปั ดาหท์ 6่ี ของ การต้งั ครรภ์ และฟันกรามถาวรซ่ีแรกจะเร่ิมสร้างประมาณเดือนท่ี5 คณุ แมท่ ี่ขาดวติ ามนิ จำ� เป็นตอ้ งไดร้ บั คำ� แนะนำ� จากแพทย์ ไมเ่ ช่นน้นั แลว้ ฟันที่กำ� ลงั สร้างอยอู่ าจเกิด ความเสียหาย ภาวะขาดสารอาหารมกั ถกู แกไ้ ขไดไ้ มย่ ากโดยแพทยจ์ ะแนะนำ� อาหารเสริมที่เหมาะสม นอกจากน้ีควรหลกี เลยี่ งวติ ามนิ ทม่ี สี ่วนผสมของฟลอู อไรดข์ ณะต้งั ครรภ์เนื่องจากเมอื่ ฟลอู อไรดร์ วมกบั แคลเซียมในกระดกู จะยบั ย้งั การดดู ซึมของวติ ามนิ สุดทา้ ยน้ีอยากเนน้ วา่ การต้งั ครรภเ์ ป็นกระบวนการปกติและทารกส่วนใหญม่ กั คลอดไดอ้ ยา่ งสมบรู ณ์ มารดาทกุ คนสามารถมวี ถิ ชี ีวติ ท่ีมสี ุขภาพดีไดห้ ากปฏบิ ตั ิตามคำ� แนะนำ� ดงั ตอ่ ไปน้ี • รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพอยา่ งสมดุลในช่วงเวลาท่ีเหมาะสม อาหารเพอ่ื สุขภาพไดแ้ ก่ ผลไม้ ผกั ธญั พืชเช่นซีเรียลและขนมปัง เน้ือปลา ไข่ และถวั่ • จำ� กดั ปริมาณของหวาน และรับประทานเฉพาะในเวลาม้ืออาหาร ไม่ทานจุบจิบ 9

• หลีกเล่ียงเคร่ืองด่ืมที่มีน้ำ� ตาล หรือเคร่ืองดื่มที่มีความเป็นกรด • รับประทานผลไมส้ ดแทนน้ำ� ผลไม้ เพอื่ ใหไ้ ดร้ ับสารอาหารครบถว้ นตามที่แนะนำ� ในแตล่ ะวนั • ตรวจสุขภาพตามนดั อยา่ งเป็นประจำ� • หลีกเล่ียงการสูบบุหรี่และบริโภคเคร่ืองด่ืมแอลกอฮอลใ์ นช่วงต้งั ครรภ์ การดูแลสุขอนามยั ช่องปาก ขอ้ แนะนำ� : • แปรงฟันดว้ ยยาสีฟันผสมฟลอู อไรด์ 2-3คร้ังต่อวนั และใชไ้ หมขดั ฟัน ตอ้ งแปรงฟันในช่วงเชา้ และก่อนนอน หากเป็นไปไดค้ วรแปรงฟันระหวา่ งม้ืออาหารดว้ ย และควรเปล่ียนแปรงสีฟัน 10 ทุก3-4เดือน • หญิงต้งั ครรภส์ ามารถปรึกษาทนั ตแพทยถ์ ึงความจำ� เป็นในการใชน้ ้ำ� ยาบว้ นปาก คุณแม่บาง ท่านอาจตอ้ งใชน้ ้ำ� ยาบว้ นปากทุกวนั (เลือกชนิดที่ไม่มีแอลกอฮอล)์ หรือบางท่านอาจตอ้ งใช้ น้ำ� ยาบว้ นปากท่ีตา้ นเช้ือจุลชีพ เช่น คลอร์เฮก็ ซิดีน • ถา้ ไม่สามารถแปรงฟันหลงั มืออาหาร อาจเค้ียวหมากฝร่ังชนิดปราศจากน้ำ� ตาลท่ีมีส่วนผสม ของไซลิทอล เพ่ือช่วยลดแบคทีเรียท่ีเป็นสาเหตุของการเกิดฟันผุ • หากคณุ แมม่ ปี ัญหาเกยี่ วกบั กรดไหลยอ้ นหรืออาเจยี น ควรบว้ นปากดว้ ยสารละลายเบคกงิ้ โซดา หรือน้ำ� ยาบว้ นปากผสมฟลอู อไรดท์ นั ทหี ลงั อาเจยี น เพอ่ื ชว่ ยปรบั สภาวะความเป็นกรดจากกรดใน กระเพาะอาหารใหส้ มดลุ และหลกี เลยี่ งการเกดิ ฟันสึกกร่อนทรี่ ุนแรง

แปรงฟันในช่วงเช้า, ก่อนนอน และถ้าเป็ นไปได้ควรแปรงฟัน ระหว่างมือ้ อาหารด้วย 11

หนังสือเล่มอน่ื ๆในชุดนี:้ สุขภาพช่องปากและวยั ทารก การดูดนมแม่ การเล้ียงดว้ ยนมขวด จุกนมหลอก การข้ึนของฟันและการไปพบทนั ตแพทยค์ ร้ังแรก โภชนาการกบั ฟันน้ำ� นม อนามยั ช่องปาก โรคในช่องปากท่ีพบไดบ้ ่อย การป้ องกนั การบาดเจบ็ ทางทนั ตกรรม สุขภาพช่องปากและวยั เดก็ ฟันน้ำ� นมและการแทนที่ของฟัน ฟันถาวร โภชนาการกบั สุขภาพช่องปาก อนามยั ช่องปาก โรคในช่องปากท่ีพบไดบ้ ่อย ความผดิ ปกติของการสร้างฟัน ผู้แต่งหนังสือชุดนี้ (จากซ้ายไปขวา) Dóris Rocha Ruiz DDS, MSc Sônia Groisman DDS, MSc, PhD Valerie Wordley BDS Raman Bedi BDS, MSc, DDS, FDSRCS(Ed), FDSRCS(Eng), FGDP, FFPH, Doctor of Science (Univ. Bristol), Doctor of Humane Letters (AT Still Univ., Arizona) หากท่านคิดวา่ หนงั สือชุดน้ีมีประโยชน์ การบริจาคเพียงเลก็ นอ้ ยของท่านใหแ้ ก่กองทุนทนั ตกรรมเพอื่ เดก็ ทว่ั โลก สามารถช่วยเดก็ ดอ้ ยโอกาสบนโลกใบน้ี ใหไ้ ดร้ ับบริการทางทนั ตกรรมและมีชีวติ พร้อมกบั รอยยมิ้ ที่มีสุขภาพดี อเี มล: [email protected] เวบ็ ไซต์: www.gcdfund.org Global Child Dental Fund, Rooms 329-331, 26-29 Drury Lane, London WC2B 5RL หมายเลขทะเบียนองคก์ รการกศุ ล: 1125850 สหราชอาณาจกั ร (องั กฤษและเวลส์)