1003089_example

ผู้เรยี บเรียง อาจารย์วนั เพ็ญ สุทธากาศ ผตู้ รวจ 1. อาจารย์สายัณห ์ พละสูรย์ 2. อาจารย์สมพงษ์ พละสรู ย์ 3. อาจารย์สมนึก เนาวพันธ์ุ บรรณาธกิ าร ผศ. กว ี วรกวิน หนงั สอื เรยี น รายวชิ าเพม่ิ เตมิ อาเซยี นศกึ ษา ป.5 กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 สงวนลิขสิทธิ์ สาำ นกั พมิ พ ์ บรษิ ทั พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จาำ กัด พ.ศ. 2556 สถาบนั พฒั นาคุณภาพวชิ าการ (พว.) 701 ถนนนครไชยศร ี แขวงถนนนครไชยศรี เขตดสุ ิต กรุงเทพฯ 10300 โทร. 0-2243-8000 (อตั โนมตั ิ 15 สาย), 0-2243-1805 แฟกซ ์ : ทกุ หมายเลข, แฟกซอ์ ตั โนมัต ิ : 0-2241-4131, 0-2243-7666 website : www.iadth.com

ค�ำนำ� สารบญั ประเทศสมาชิกอาเซียนจะมีการรวมตัวกันเป็นประชาคมอาเซียนใน พ.ศ. 2558 มีวัตถุประสงค์เพ่ือส่งเสริม หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 1 รู้จักอาเซียน หน้า ความเข้าใจอันดีต่อกันระหว่างประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ให้ธ�ำรงไว้ซึ่งสันติภาพ เสถียรภาพ และ 5 ความม่นั คงทางการเมือง สรา้ งสรรคค์ วามเจรญิ ก้าวหน้าทางดา้ นเศรษฐกจิ สังคม และวัฒนธรรมของประเทศสมาชิก asean - กำ� เนดิ อาเซยี นและกฎบัตรอาเซยี น 8 ดังนั้น ในฐานะที่เป็นพลเมืองอาเซียน เราควรพัฒนาการเรียนรู้ทั้งด้านความรู้ ทักษะกระบวนการ และเจตคติ - สนธสิ ญั ญาไมตรแี ละความร่วมมอื ในภูมิภาคเอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต้ 15 เพ่ือเตรียมพรอ้ มส่ปู ระชาคมอาเซยี น เราคืออาเซยี น - ประโยชน์ทป่ี ระเทศไทยได้รับจากการเป็นสมาชิกอาเซียน 16 สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จึงได้จัดท�ำหนังสือเรียนอาเซียนศึกษาที่สอดคล้องกับหลักสูตรแกนกลาง กจิ กรรมการเรียนร้ ู 19 การศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 เพื่อเป็นแนวทางการจัดการเรียนรู้สู่ประชาคมอาเซียน โดยหน่วยการเรียนรู้ คำ� ถามพฒั นากระบวนการคิด 20 แตล่ ะหนว่ ย มีองค์ประกอบส�ำคัญ ดงั น้ี 21 1. คุณลกั ษณะของผู้เรยี น หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 2 ประชาคมอาเซยี น 24 กำ� หนดผลการเรียนรทู้ สี่ อดคล้องกบั เนอ้ื หาในหน่วยการเรียนรู้ 27 2. ผงั สาระการเรยี นรู้ 1. ประชาคม asean 3. ประชาคม - ประชาคมการเมอื งและความม่นั คงอาเซยี น 29 น�ำเสนอรายละเอยี ดของเนอ้ื หาทเ่ี กีย่ วกบั อาเซยี นใหเ้ ขา้ ใจง่ายดว้ ยผงั การเรียนรู้ (web) การเมืองและ สงั คมและ - ประชาคมเศรษฐกิจอาเซยี น 31 3. สาระส�ำคญั ความมน่ั คง ประชาคมอาเซียน วฒั นธรรม - ประชาคมสงั คมและวฒั นธรรมอาเซียน 32 สรุปใจความส�ำคญั ทีไ่ ดจ้ ากการเรียนรใู้ นแต่ละหน่วย อาเซยี น อาเซียน กจิ กรรมการเรยี นรู้ 4. เน้อื หา 2. ประชาคม คำ� ถามพัฒนากระบวนการคิด 33 น�ำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับอาเซียนด้วยข้อมูลที่ถูกต้อง ทันสมัย และสอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน มีภาพ เศรษฐกิจ 37 ประกอบสวยงาม อาเซยี น 38 5. กจิ กรรมการเรียนรู้ 39 เปน็ กจิ กรรมทพ่ี ฒั นาทกั ษะการคดิ วเิ คราะห์และสรา้ งความตระหนกั ในความเปน็ ไทยและอตั ลกั ษณข์ องอาเซยี น หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 3 เพอื่ นบ้านอาเซยี น 40 ด้วยแผนภาพความคดิ หลายรปู แบบ 41 6. คำ� ถามพฒั นากระบวนการคดิ บ ูรไนดารุสซาลาม - ประเทศบรไู นดารุสซาลาม 42 เปน็ คำ� ถามเน้นการคดิ วเิ คราะห์เพือ่ ใช้ทบทวนความรู้ กัม ูพชา - ประเทศกมั พชู า 43 7. ภาษาอาเซยี นพาเพลนิ - ประเทศอนิ โดนเี ซยี 44 สนุกกับคำ� ศัพท์ทใี่ ชใ้ นชวี ติ ประจำ� วันของประเทศสมาชกิ อาเซียน เพอื่ น�ำไปใชใ้ นการสือ่ สาร อินโด ีนเซีย มาเลเ ีซย - ประเทศลาว 45 ลาว - ประเทศมาเลเซยี 46 ฝา่ ยพัฒนานวตั กรรมการเรยี นรู้ - ประเทศเมยี นมาร ์ 49 สถาบนั พัฒนาคุณภาพวชิ าการ (พว.) เมียนมาร์ - ประเทศฟิลิปปินส์ 52 - ประเทศสงิ คโปร ์ 53 ิฟลิปปินส์ ไทย - ประเทศไทย 57 ิสงคโปร์ - ประเทศเวยี ดนาม 58 กิจกรรมการเรียนรู้ 59 เ ีวยดนาม ค�ำถามพัฒนากระบวนการคดิ 60 62 หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 4 พันธมติ รอาเซียน 63 64 - อาเซยี นกบั ออสเตรเลยี - อาเซยี นกับนิวซแี ลนด ์ - อาเซียนกบั รัสเซยี - อาเซียนกบั อินเดีย กิจกรรมการเรยี นรู้ คำ� ถามพฒั นากระบวนการคิด บรรณานกุ รม

คำำ อธบิ ำยรำยวชิ ำเพ่ิมเติม 1หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ ส 152 อาเซยี นศกึ ษา กลุม่ สาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม รจู้ กั อาเซยี น ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 5 เวลาเรยี น 15 ชว่ั โมง ศึกษาเกี่ยวกับกำาเนิดอาเซียน กฎบัตรอาเซียน สนธิสัญญาไมตรีและความร่วมมือในภูมิภาค คุณลกั ษณะของผู้เรยี น เอเชียตะวันออกเฉยี งใต้ ประโยชน์ทป่ี ระเทศไทยไดร้ ับจากการเป็นสมาชิกอาเซียน มคี วามเขา้ ใจเกย่ี วกับ ประชาคมการเมืองและความม่นั คงอาเซยี น ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ประชาคมสังคมและวฒั นธรรม มีความรู้เก่ียวกับก�าเนิดอาเซียน กฎบัตรอาเซียน สนธิสัญญาไมตรีและความร่วมมือใน อาเซียน มีความเข้าใจเก่ียวกับตราแผ่นดินของประเทศสมาชิกอาเซียน และความสัมพันธ์ของอาเซียน ภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ และประโยชนท์ ป่ี ระเทศไทยไดร้ บั จากการเปน็ สมาชกิ อาเซยี น กบั ประเทศที่เป็นพันธมติ รนอกภูมิภาค ใชก้ ระบวนการคดิ วเิ คราะหเ์ กย่ี วกบั เหตผุ ลในการกอ่ ตงั้ อาเซยี น ผลทเ่ี กดิ จากการมกี ฎบตั รอาเซยี น ผังสาระการเรียนรู้ สนธสิ ญั ญาไมตรีและ รวมทง้ั อธบิ ายประโยชนท์ ป่ี ระเทศไทยไดร้ บั จากการเปน็ สมาชกิ อาเซยี น อา่ นและวเิ คราะหเ์ กย่ี วกบั ขา่ ว และ ก�าเนิดอาเซยี น ความรว่ มมอื ในภูมิภาค สถานการณ์ที่สอดคล้องกับ 3 เสาหลักของประชาคมอาเซียน มีการใช้กระบวนการกลุ่มทำากิจกรรมเพื่อ เอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ เตรียมความพร้อมในการก้าวเข้าสู่ประชาคมอาเซียน อธิบายความหมายและจำาแนกองค์ประกอบของ และกฎบัตรอาเซียน ตราแผ่นดินประเทศสมาชิกอาเซียน เรียงลำาดับประเทศคู่เจรจาของอาเซียนและสามารถใช้กระบวน- การคดิ วเิ คราะหผ์ ลจากความรว่ มมือของอาเซียนกับประเทศพันธมิตรนอกภมู ิภาค asean เห็นความสำาคัญของการเป็นสมาชิกอาเซียน มีการเตรียมความพร้อมของตนเองในการก้าวสู่ ประชาคมอาเซยี น รวมทงั้ เหน็ คณุ คา่ ของอตั ลกั ษณท์ างสงั คมและวฒั นธรรมอาเซยี น และพรอ้ มทจ่ี ะอนรุ กั ษ์ รจู้ กั อาเซียน และสืบสานให้คงอยตู่ ่อไป สาระสำาคญั ประโยชน์ทปี่ ระเทศไทยได้รับ ผลการเรียนรู้ จากการเปน็ สมาชิกอาเซียน 1. อธบิ ายความเป็นมาของการก่อตัง้ อาเซยี น และปฏญิ ญาอาเซียน 2. อธบิ ายบทบาทหนา้ ท่ีของหน่วยงานต่าง ๆ ของอาเซียน การรวมตัวก่อต้ังสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หรืออาเซียน ก่อให้เกิด 3. วเิ คราะห์ความสำาคญั และบทบัญญัติของกฎบตั รอาเซยี น การพฒั นาทางเศรษฐกจิ และสนั ตสิ ขุ ในภมู ภิ าค ซงึ่ สง่ ผลใหป้ ระชาชนในอาเซยี นมคี ณุ ภาพชวี ติ 4. วเิ คราะหค์ วามสาำ คญั ของสนธสิ ญั ญาไมตรแี ละความรว่ มมอื ในภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ และความเปน็ อยทู่ ่ดี ี 5. อธบิ ายความเป็นมา เปา้ หมาย และแผนงานของประชาคมอาเซยี น 6. วเิ คราะห์บทบาทของอาเซียนและประโยชน์ท่ไี ทยได้รบั จากการเปน็ สมาชกิ อาเซยี น 7. อธิบายและวิเคราะห์ความรู้เก่ียวกับช่ือประเทศท่ีเป็นทางการ ท่ีต้ัง ชื่อเมืองหลวง สภาพ ภมู ปิ ระเทศและภมู ิอากาศของประเทศสมาชิกอาเซยี น 8. มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น แลกเปล่ียนเรียนรู้ข้อมูลเกี่ยวกับอาเซียน สามารถทาำ งาน และอยู่ร่วมกบั ผู้อน่ื ไดด้ ้วยด ี รวมทง้ั หมด 8 ผลการเรียนรู้

จดุ ประกายความคดิ สถานท่ีนค้ี อื ในอาเซียน กมั พูชามนี ครวดั นครธม มสั ยดิ หลังคาทองค�ำท่มี ีความสวยงาม มสี ถานทท่ี ่ยี งิ่ ใหญ่ ทย่ี ่งิ ใหญแ่ ละสวยงาม และใหญ่ท่สี ดุ ในโลก เป็นทีป่ ระทับ สวยงามอยมู่ ากมายเลยนะ ขององคส์ ลุ ต่านและทำ� เนียบรัฐบาล เพือ่ น ๆ อยากแนะนำ� สถานที่ใดของเมืองไทย ของบรูไนดารสุ ซาลาม ใหค้ นในอาเซยี นไดร้ ู้จกั ครบั 6 อาเซียนศกึ ษา ป.5 รูจ้ กั อาเซยี น 7

1. กำ� เนดิ อาเซยี นและกฎบัตรอาเซยี น หลังการจัดต้ังอาเซียนได้เปิดรับสมาชิกใหม่ ได้แก่ บรูไนดารุสซาลาม เข้าเป็นสมาชิก เมื่อวันที่ 7 มกราคม พ.ศ. 2527 เวียดนาม เข้าเป็นสมาชิกเม่ือวันท่ี 28 กรกฎาคม 1. ก�ำเนดิ อาเซยี น พ.ศ. 2538 ลาวและเมยี นมาร์ (พมา่ ) เขา้ เปน็ สมาชกิ พรอ้ มกนั เมอื่ วนั ท่ี 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2540 สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หรืออาเซียน ก่อตั้งข้ึนตามปฏิญญา และกัมพูชา เข้าเป็นสมาชิกเม่ือวันท่ี 30 เมษายน พ.ศ. 2542 ท�ำให้อาเซียนมีสมาชิกท้ังสิ้น กรุงเทพฯ (Bangkok Declaration) หรือปฏิญญาอาเซียน (The ASEAN Declaration) 10 ประเทศ โดยผแู้ ทนจาก 5 ประเทศในภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ คอื อนิ โดนเี ซยี มาเลเซยี ฟลิ ปิ ปนิ ส์ สงิ คโปร์ และไทย ไดร้ ว่ มลงนามในปฏญิ ญากรงุ เทพฯ หรอื ปฏญิ ญาอาเซยี น เมอ่ื วนั ที่ 8 สงิ หาคม asean พ.ศ. 2510 เราคืออาเซียน นายนาร์ซโิ ซ รามอส รฐั มนตรีวา่ การกระทรวงการต่างประเทศของฟลิ ปิ ปินส์ “รวมกนั เราอยู่ แยกหมู่เราตาย” นายอาดมั มาลิก รฐั มนตรวี ่าการ ส�ำนวนไทยน้ี มีความสอดคล้องกบั การรวมตัวเปน็ อาเซยี นอยา่ งไร กระทรวงการตา่ งประเทศของ อินโดนีเซีย รู้จักอาเซียน 9 พนั เอก (พิเศษ) ถนัด คอมนั ตร์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการ ตา่ งประเทศของไทย นายตุน อบั ดลุ ราซกั บนิ ฮสุ เซน รองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมและรัฐมนตรวี า่ การ กระทรวงพฒั นาการแห่งชาติมาเลเซีย นายเอส. ราชารตั นัม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของสิงคโปร์ ผู้แทนจาก 5 ประเทศ รว่ มลงนามในปฏญิ ญากรุงเทพฯ วนั ที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2510 ทก่ี รุงเทพมหานคร ปฏญิ ญา หมายถงึ การให้ค�ำมัน่ สญั ญา หรอื การแสดงยืนยนั โดยถอื เอา ส่ิงศักด์สิ ิทธิ์ หรือความสจุ ริตใจเป็นทต่ี งั้ 8 อาเซียนศกึ ษา ป.5

ล�ำดับการเขา้ เป็น สมาชิกอาเซียน ผู้แทนจากสงิ คโปร์ มาเลเซีย ไทย การเขา้ เป็นสมาชกิ อาเซียนของประเทศบรไู นดารุสซาลาม การเข้าเป็นสมาชกิ อาเซียนของประเทศ การเข้าเป็นสมาชกิ อาเซียนของ การเขา้ เป็นสมาชกิ อาเซียนของประเทศ อินโดนเี ซีย และฟลิ ิปปนิ ส์ ลงนามใน เม่ือวนั ท่ี 7 มกราคม พ.ศ. 2527 เวยี ดนาม เมือ่ วนั ท่ี 28 กรกฎาคม ประเทศลาว และเมยี นมาร์ กัมพชู า เม่ือวันท่ี 30 เมษายน ปฏิญญาอาเซียนเพ่ือรว่ มก่อต้งั อาเซียน เมอื่ พ.ศ. 2538 พ.ศ. 2542 เมอ่ื วันท่ี 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2540 วันท่ี 8 สิงหาคม พ.ศ. 2510 ประเทศเวียดนาม กมั พูชาเข้าเป็นสมาชกิ เข้าเป็นสมาชกิ ต่อจาก อาเซยี นล�ำดับสดุ ท้าย เรามาดูกันซิวา่ บรูไนดารุสซาลาม ประเทศตา่ ง ๆ เขา้ เป็น สมาชิกอาเซียน ในปีใดบา้ ง 10 อาเซยี นศึกษา ป.5 รู้จกั อาเซยี น 11

2. หนว่ ยงานที่สำ� คญั ของอาเซยี น 3. กฎบัตรอาเซียน asean อาเซียนกอ่ ต้ังข้ึนเพื่อส่งเสรมิ ความรว่ มมอื ทางดา้ นการเมือง เศรษฐกจิ และสังคม รวมทงั้ กฎบัตรอาเซียน (The ASEAN Charter) เป็นธรรมนูญ หรือกฎหมายสูงสุดของ สนั ตภิ าพและความมั่นคงในภมู ภิ าค โดยมีหนว่ ยงานตา่ ง ๆ ท�ำหนา้ ทีป่ ระสานงานและตดิ ตาม อาเซียน ซ่ึงในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2548 ผู้น�ำอาเซียนเห็นชอบร่วมกันท่ีจะให้มีกฎบัตร ผลการด�ำเนนิ งาน ดังน้ี ซึ่งประกอบด้วยหลักการพ้ืนฐานของอาเซียน เป้าหมาย วัตถุประสงค์ และโครงสร้างของ 2.1 สำ� นกั เลขาธกิ ารอาเซยี น เปน็ สำ� นกั งานใหญข่ องอาเซยี นหรอื ศนู ยก์ ลางการทำ� งานและ ความร่วมมือ เพื่อให้อาเซียนเป็นองค์การที่ท�ำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีประชาชนเป็น การติดต่อประสานงานระหว่างประเทศสมาชิก มีเลขาธิการอาเซียนเป็นหัวหน้าส�ำนักงานหรือ ศูนย์กลาง สมาชิกอาเซียนเคารพกฎ กติกาในการท�ำงานร่วมกัน ส่งผลให้อาเซียนบรรลุ ผบู้ รหิ ารสูงสุด ตงั้ อยู่ที่กรุงจาการ์ตา ประเทศอนิ โดนเี ซีย วัตถุประสงค์และเป้าหมาย คือ เกิดความสงบสุขม่ันคงในภูมิภาค ประชาชนมีชีวิตความ 2.2 ส�ำนักเลขาธิการอาเซียนแห่งชาติ เป็นหน่วยงานในความดูแลของกระทรวงการ เปน็ อยทู่ ดี่ ี โดยไดม้ กี ารลงนามรบั รองกฎบตั รอาเซยี นในคราวประชมุ สดุ ยอดอาเซยี นครง้ั ที่ 13 ต่างประเทศของประเทศสมาชิก มีหน้าท่ีประสานกิจการและติดตามผลการด�ำเนินงานใน เมอื่ วนั ท่ี 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2550 ณ ประเทศสิงคโปร์ ประเทศ สำ� หรบั ประเทศไทยหนว่ ยงานทรี่ บั ผดิ ชอบ คอื กรมอาเซยี น กระทรวงการตา่ งประเทศ 2.3 คณะกรรมการผู้แทนถาวรประจ�ำอาเซยี น ประกอบด้วยผแู้ ทนระดบั เอกอคั รราชทตู 3.1 บทบัญญตั ใิ นกฎบตั รอาเซียน (อ่านว่า เอก-อัก-คระ-ราด-ชะ-ทูด) ที่ได้รับการแต่งตั้งจากประเทศสมาชิก มีหน้าที่สนับสนุน บทบัญญัติ คือ ข้อความท่ีเขียนไว้เป็นลายลักษณ์อักษรในกฎหมาย ซ่ึงกฎบัตร การท�ำงานของคณะมนตรีประชาคมอาเซียน ประสานงานกับส�ำนักเลขาธิการอาเซียนและ อาเซยี นมบี ทบัญญัตทิ ง้ั หมด 13 บท 55 ขอ้ ประกอบด้วยเรือ่ งสำ� คัญ ดงั นี้ สำ� นกั เลขาธิการอาเซียนแห่งชาติ 1. เปา้ หมายและ 3. สมาชิกภาพ (ฐานะของสมาชกิ 4. โครงสรา้ งองคก์ ร ดร.สรุ นิ ทร์ พศิ สวุ รรณ (ชาวไทย) หลักการ และการรบั สมาชกิ ใหม)่ ของอาเซยี น เลขาธิการอาเซยี นคนที่ 12 ดำ� รงตำ� แหนง่ ตั้งแต่ พ.ศ. 2551-2555 2. สภาพบุคคล 5. องคก์ รท่มี คี วามสมั พันธ์ 6. ความคมุ้ กนั ส�ำนกั เลขาธิการอาเซยี น กรุงจาการ์ตา ประเทศอนิ โดนีเซีย ตามกฎหมาย กับอาเซยี น และเอกสทิ ธ์ิ 12 อาเซียนศกึ ษา ป.5 บทบญั ญัตใิ น 8. การระงบั 7. กระบวนการ กฎบตั รอาเซยี น ขอ้ พิพาท ตัดสินใจ 13. บทบญั ญตั ทิ ว่ั ไป 12. ความสัมพนั ธ์ 9. งบประมาณ (การบังคบั ใช้) กับภายนอก และการเงิน 11. อัตลักษณ์ 10. การบริหาร และสัญลักษณ์ จดั การ รู้จักอาเซยี น 13

3.2 ข้อกำ� หนดท่ีช่วยปรับปรุงโครงสร้างการทำ� งานของอาเซยี น 2. สนธสิ ัญญาไมตรแี ละความรว่ มมอื ในภมู ิภาค กฎบตั รอาเซยี นไดม้ ขี อ้ กำ� หนดทจี่ ะชว่ ยปรบั ปรงุ โครงสรา้ งการทำ� งานของอาเซยี น เอเชยี ตะวนั ออกเฉียงใต้ ใหม้ ปี ระสิทธิภาพมากข้นึ เชน่ เพม่ิ การประชมุ สดุ ยอดอาเซยี นจากปีละ 1 ครั้ง เปน็ ปีละ 2 ครง้ั สนธิสัญญา คือ ข้อสัญญาหรือข้อตกลงท่ีทำ� เป็นหนังสือระหว่างรัฐต่าง ๆ ระหว่างรัฐกับ ตั้งคณะมนตรีประจ�ำประชาคมอาเซียนท้ัง 3 เสาหลัก เพื่อก�ำหนดทิศทางการท�ำงาน องค์การระหว่างประเทศ หรือระหว่างองค์การระหว่างประเทศกับองค์การระหว่างประเทศ และการประสานงาน ดว้ ยกัน ให้ประเทศสมาชิกแต่งตั้งเอกอัครราชทูตประจ�ำอาเซียนไปประจ�ำที่กรุงจาการ์ตา สนธสิ ญั ญาไมตรแี ละความร่วมมอื ในภูมภิ าคเอเชียตะวนั ออกเฉยี งใต้ เปน็ สนธิสัญญาที่ ประเทศอินโดนีเซีย เพือ่ ร่วมกนั ท�ำงานอย่างใกลช้ ดิ และร่วมแกไ้ ขปัญหาในอาเซยี น มุ่งส่งเสริมสันติภาพในภูมิภาคโดยยึดม่ันในหลักสันติวิธี และสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจ ให้อ�ำนาจเลขาธิการอาเซียนดูแลการด�ำเนินงานของประเทศสมาชิกให้เป็นไปตาม ในภูมิภาค ซ่ึงผู้น�ำอาเซียนได้ร่วมลงนามในสนธิสัญญาฉบับนี้เม่ือวันที่ 24 กุมภาพันธ์ ขอ้ ตกลงต่าง ๆ พ.ศ. 2519 และในเดอื นธนั วาคม พ.ศ. 2530 ไดม้ กี ารแกไ้ ขบางประการเพอื่ เปิดทางให้ประเทศ หากประเทศสมาชิกละเมิดข้อก�ำหนดหรือข้อตกลงในกฎบัตรอาเซียนอย่างร้ายแรง ทอ่ี ยนู่ อกภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใตเ้ ขา้ มามสี ว่ นรว่ มได ้ ซง่ึ จะชว่ ยเสรมิ สรา้ งความมน่ั คง ผู้น�ำอาเซยี นสามารถก�ำหนดมาตรการลงโทษได้ และสันตภิ าพในภูมิภาคใหเ้ ขม้ แข็งยิ่งข้ึน ผ้นู �ำชาติสมาชกิ อาเซยี นรว่ มกนั ประชุมสดุ ยอดอาเซียน คร้ังที่ 20 ณ กรงุ พนมเปญ ประเทศกัมพูชา 1. เคารพในเอกราช การมอี ำ� นาจอธปิ ไตย 2. ปราศจากการแทรกแซง การโค่นลม้ ความเท่าเทียมกัน และเอกลักษณ์ และการใช้กำ� ลงั หรอื บบี บังคับจาก ข้อก�ำหนดเหล่านี้จะช่วยให้ประเทศสมาชิกอาเซียนให้ความส�ำคัญกับข้อตกลง และ แหง่ ชาติของทกุ ประเทศ ภายนอก กฎกตกิ าในการอย่รู ่วมกัน และมกี ารปฏิบตั ิตามข้อตกลงต่าง ๆ มากขน้ึ ซ่ึงจะช่วยใหป้ ระเทศ สมาชกิ อาเซียนได้รบั ประโยชนจ์ ากความตกลงทท่ี �ำรว่ มกนั ไว้ หลักการพนื้ ฐานของ 3. การไม่แทรกแซง 14 อาเซียนศึกษา ป.5 สนธิสญั ญาไมตรีและ กิจการภายใน ความรว่ มมอื ในภมู ภิ าค ซึง่ กนั และกนั เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 4. การแก้ไขปัญหาความ ขดั แยง้ โดยสนั ติวิธีผา่ น การเจรจา 6. การมคี วามรว่ มมอื 5. การยกเลกิ การใช้ ที่มปี ระสิทธิภาพ การคุกคามและกองกำ� ลงั ของสมาชกิ รจู้ กั อาเซยี น 15

3. ประโยชนท์ ปี่ ระเทศไทยไดร้ บั จากการเปน็ สมาชกิ อาเซยี น 3. สังคมและวัฒนธรรม ได้รับความร่วมมือจากประเทศสมาชิกในการป้องกันและแก้ไขปัญหาที่ การเป็นสมาชกิ อาเซียน ทำ� ให้ประเทศไทยไดร้ ับประโยชน์ ดังน้ี สง่ ผลกระทบโดยตรงตอ่ ประชาชน เช่น ปัญหาส่งิ แวดลอ้ ม ความยากจน โรคตดิ ตอ่ เกิดการพฒั นาทางดา้ นการศกึ ษา วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี การอาชีพ จากการ 1. การเมืองและความมั่นคง จดั กจิ กรรมหรือโครงการความร่วมมือระหวา่ งประเทศสมาชิก ได้รับความร่วมมือจากประเทศสมาชิกในการแก้ไขปัญหาท่ีเป็นภัยคุกคาม เช่น เผยแพร่ศิลป- สารเสพติด การก่อการรา้ ยข้ามชาติ ภัยพบิ ตั ทิ างธรรมชาติ วัฒนธรรมไทยให้เป็นท่ีรู้จัก ลดความตึงเครียดจากปัญหาความขัดแย้งกับประเทศสมาชิก เพราะใช้หลักการ ผ่านความร่วมมือในการจัด เจรจาอยา่ งสันติ โดยมีอาเซยี นเปน็ สื่อกลาง นิทรรศการหรืองานศิลป- วฒั นธรรมของอาเซียน สร้างความสัมพันธ์ท่ี ดีกับประเทศอื่นนอกภูมิภาค การเขา้ รว่ มเปน็ สมาชกิ อาเซยี น ทำ� ใหป้ ระเทศไทยไดร้ บั ประโยชนท์ งั้ ในดา้ นความมน่ั คงของ และองค์การระหว่างประเทศ ประเทศ และการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ ซึง่ จะสง่ ผลใหป้ ระชาชนไทยมชี ีวติ ความเป็นอยทู่ ่ีดี จากความร่วมมือผ่านทาง อาเซยี น ภาษาอาเซียนพาเพลิน ค�ำวา่ สบายดี ในภาษาอาเซยี น ภาษามาเลย์ (มาเลเซยี ) คอื กาบาร์ บาอกิ 2. เศรษฐกจิ ภาษาตากาลอ็ ก (ฟิลิปปินส์) คือ มาบูตี นามาน เกดิ การขยายตวั ดา้ นการคา้ และการลงทนุ ในประเทศและชว่ ยขยายตลาดผบู้ รโิ ภค สนุกกบั ค�ำศพั ท์ ให้กบั สินคา้ ไทยไปยังประเทศสมาชิกอาเซยี น law (ลอ) กฎหมาย ความร่วมมือในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน เช่น เส้นทางคมนาคมขนส่ง ท�ำให้ meeting (มีท' ทงิ ) การประชมุ เกิดความสะดวกในการขนส่งสินค้าและติดต่อกัน จึงเป็นการเพ่ิมโอกาสทางการค้า และการ ท่องเที่ยวของไทย เว็บไซตแ์ นะนำ� เพิ่มอ�ำนาจการ กรมอาเซยี น กระทรวงการต่างประเทศ www.mfa.go.th/web/asean ต่อรองทางการค้ากับประเทศ นอกภูมิภาคจากการร่วม รจู้ ักอาเซยี น 17 เจรจาในนามอาเซียน 16 อาเซียนศึกษา ป.5

ผงั สรปุ สาระสำ� คญั กจิ กรรมการเรียนรู้ กำ�เนดิ อาเซยี นและ ก�ำเนิดอาเซียน : อาเซียนหรือสมาคมประชาชาติ 1. ใหน้ กั เรยี นแบง่ กลมุ่ กลมุ่ ละ 10 คน คดิ การแสดงบทบาทสมมตุ เิ กยี่ วกบั การกำ� เนดิ อาเซยี น กฎบตั รอาเซียน แห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ก่อต้ังขึ้นตามปฏิญญา- ตงั้ แตก่ ารลงนามในปฏญิ ญากรงุ เทพ ฯ หรอื ปฏญิ ญาอาเซยี น จนกระทงั่ รบั สมาชกิ เพม่ิ ครบ อาเซียน หรือปฏิญญากรุงเทพฯ โดยผู้แทนจาก 10 ประเทศ โดยฝกึ ซอ้ มและออกมาแสดงหนา้ ชั้นเรียนทีละกลุม่ รู้จัก 5 ประเทศ คอื อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟลิ ิปปินส์ สิงคโปร์ 2. ใหน้ ักเรยี นเขียนชือ่ ประเทศสมาชิกอาเซียน โดยเรียงตามลำ� ดับการเข้าเปน็ สมาชกิ ลงใน อาเซยี น และไทย ได้ลงนามในปฏิญญาร่วมกัน เมื่อวันที่ 8 สมดุ นำ� ส่งครู สงิ หาคม พ.ศ. 2510 หลงั จากนนั้ อาเซยี นไดม้ สี มาชกิ เพม่ิ 3. ให้นักเรยี นศึกษาและสรปุ ความส�ำคญั ของกฎบตั รอาเซยี น รวมทั้งผลของการมีกฎบตั ร สนธิสัญญาไมตรแี ละความ คือ บรูไนดารุสซาลาม เวียดนาม ลาว เมียนมาร์ และ อาเซียน โดยจัดท�ำเปน็ แผนภาพความคิด แล้วออกมานำ� เสนอหนา้ ช้นั เรยี น ร่วมมอื ในภูมภิ าคเอเชีย- กัมพชู า ทำ� ใหอ้ าเซียนมสี มาชกิ ทงั้ ส้ิน 10 ประเทศ (ตัวอยา่ งแผนภาพความคิด) หน่วยงานท่ีส�ำคัญของอาเซียน : ส�ำนักเลขาธิการ ตะวันออกเฉียงใต้ อาเซียน เป็นส�ำนักงานใหญ่ของอาเซียน มีเลขาธิการ ความส�ำคญั ของกฎบัตรอาเซียน ผลของการมกี ฎบัตรอาเซียน ประโยชน์ทป่ี ระเทศไทยได้รบั อาเซียนเป็นหัวหน้าส�ำนักงาน ส�ำนักงานเลขาธิการ จากการเปน็ สมาชิกอาเซียน อาเซยี นแหง่ ชาตใิ นแตล่ ะประเทศ ซงึ่ หนว่ ยงานทร่ี บั ผดิ ชอบ 4. ให้นักเรยี นศกึ ษาและสรปุ หลกั การพื้นฐานของสนธิสัญญาไมตรแี ละความร่วมมือใน ในประเทศไทย คอื กรมอาเซยี น กระทรวงการตา่ งประเทศ ภูมิภาคเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต้เป็นแผนภาพความคดิ แล้วออกมารายงานหน้าชน้ั เรยี น และคณะกรรมการผู้แทนถาวรประจ�ำอาเซียน ซ่ึงเป็น (ตัวอย่างแผนภาพความคิด) ผูแ้ ทนระดบั เอกอคั รราชทูตจากประเทศสมาชิก กฎบัตรอาเซียน : เป็นกฎหมายสูงสุดของอาเซียนที่มี 1. 2. วัตถุประสงค์เพื่อให้อาเซียนเป็นองค์การที่ท�ำงานได้ อย่างมีประสิทธิภาพ มีประชาชนเป็นศูนย์กลาง และ 6. หลกั การพ้ืนฐานของ 3. สมาชกิ เคารพกฎ กติกาในการทำ� งานร่วมกัน สนธิสญั ญาไมตรีและ เปน็ สนธสิ ญั ญาทมี่ งุ่ สง่ เสรมิ สนั ตภิ าพในภมู ภิ าค โดยยดึ มนั่ ความร่วมมอื ในภมู ภิ าค ในหลักสันติวิธี และสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจใน เอเชียตะวนั ออกเฉยี งใต้ ภมู ภิ าค เปดิ โอกาสใหป้ ระเทศทอี่ ยนู่ อกภมู ภิ าคเขา้ มามี สว่ นรว่ มตกลงในสนธสิ ญั ญาได้ เพอื่ สง่ เสรมิ ความมนั่ คง 5. 4. และสนั ตภิ าพในภูมิภาคให้เขม้ แขง็ ยงิ่ ขนึ้ การเข้าเป็นสมาชิกอาเซียนท�ำให้ประเทศไทยมีความ มน่ั คง เปน็ สงั คมทเ่ี ขม้ แขง็ เกดิ การขยายตวั ทางเศรษฐกจิ มคี วามร่งุ เรืองทางการค้า ซ่ึงจะส่งผลใหป้ ระชาชนไทย มคี ณุ ภาพชีวิตที่ดี 18 อาเซยี นศกึ ษา ป.5 รจู้ ักอาเซยี น 19

ค�ำถำมพัฒนำกระบวนกำรคิด 1. ประเทศทร่ี ว่ มลงนามในปฏญิ ญากรุงเทพฯ หรือปฏิญญาอาเซยี น ไดแ้ กป่ ระเทศใดบ้าง 2. การก่อตั้งอาเซยี นมวี ตั ถปุ ระสงคส์ า� คัญอยา่ งไร 3. ส�านักเลขาธกิ ารอาเซียนตัง้ อยู่ที่ใด 4. กฎบตั รอาเซยี นมคี วามสา� คัญอย่างไร 5. การปฏบิ ัตติ ามขอ้ ตกลง กฎกติกา มคี วามส�าคญั ตอ่ การอยรู่ ่วมกนั อยา่ งไร 6. สนั ติภาพในภูมภิ าคมีความสา� คัญอยา่ งไร 7. สนธิสัญญาไมตรแี ละความร่วมมือในภูมภิ าคเอเชยี ตะวันออกเฉียงใต้ให้ความส�าคญั ในเร่อื งใด 8. การไมแ่ ทรกแซงภายในและไม่รกุ ล้า� ดนิ แดนต่อกันจะส่งผลตอ่ ภูมิภาคอย่างไร 9. การเข้าเปน็ สมาชิกอาเซยี นส่งผลต่อเศรษฐกจิ ของประเทศไทยอย่างไร 10. ประชาชนไทยได้รับประโยชนจ์ ากการเขา้ เป็นสมาชิกอาเซียนอยา่ งไร asean ค�ำขวญั อำเซียน “One Vision, One Identity, One Community” หนึ่งวสิ ัยทัศน์ หนง่ึ เอกลกั ษณ์ หนึ่งประชาคม 20 อาเซยี นศึกษา ป.5