Pesticide-residue-free-farming

การผลติ ผกั ปลอดสารพษิ ผจู ัดทาํ นางสาวกรกนก ปานอาํ พนั ธ และ นางสมใจ ศิรมิ าตร วทิ ยาลยั ชมุ ชนนา น สาํ นักงานบริหารและพฒั นาองคความรู 69/18-19 อาคารชุดมวิ บลิ ดงิ้ ชนั้ 18-19 ถ.วิภาวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรุงเทพฯ 10400

การผลิตผกั ปลอดสารพิษ สํานักงานบรหิ ารและพฒั นาองคความรู 69/18-19 อาคารชุดมิว บลิ ดง้ิ ชัน้ 18-19 ถ.วภิ าวดีรังสิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงุ เทพฯ 10400

ชุดความรูท ํามาหากิน “การผลิตผักปลอดสารพิษ” จังหวัดนา น เปน จังหวดั หนึง่ ทางภาคเหนอื ท่มี ีอาณาเขตอยตู ิดกับประเทศลาว มีภมู ปิ ระเทศ ท่เี ปนภูเขาสงู ธรรมชาติงดงามและเปนแหลงตน นา้ํ นา น ประชากรสว นใหญประกอบอาชพี การเกษตร แตป จจบุ นั มีการใชสารเคมีเพ่อื การผลิตเยอะขนึ้ สง ผลใหพ ืชอาหารมกี ารปนเปอนสารพิษ สง ผล ทัง้ ตวั ผูปลูกและผูบ รโิ ภค ทั้งยงั เกิดสารพิษตกคา ง ในส่งิ แวดลอมอกี ดวย ดังนั้น การทาํ เกษตร ทางเลอื ก หรือเกษตรปลอดสารพษิ จึงเปน สิ่งท่ีควร นํามาใชในกระบวนการผลิตพืชอาหารของจงั หวัด นาน

พชื ผักเปนพืชอาหารทค่ี นไทยนยิ มนํา มาใช รับประทานกนั มากเน่ืองจากมคี ณุ คาทางอาการทงั้ วิตามินและแรธ าตุตางๆ ท่ีเปนประโยชนตอ รา งกายสงู แตค า นิยมในการบริโภคผกั น้ัน มักจะเลอื กบริโภคผกั ท่ีสวยงามไมม รี องรอยการทํา ลายของหนอนและแมลง ศัตรพู ชื จงึ ทํา ใหเ กษตรกรทีป่ ลูกผักจะตองใช สารเคมีปองกนั และกาํ จัดแมลงฉดี พนในปรมิ าณท่ี มาก เพื่อใหไ ดผักที่สวยงามตามความตองการของตลาด เม่อื ผูซ้ือนาํ มาบริโภคแลว อาจไดร ับอนั ตรายจาก สารพษิ ท่ตี กคา งอยใู นพชื ผกั นน้ั ไดเพอ่ื เปน การแกปญ หา ดงั กลาว เกษตรกรจงึ ควรหันมาทาํ การปลูกผัก ปลอดภยั จากสารพิษ โดยนํา เอาวธิ ีการปองกนั และกํา จดั ศัตรูพชื หลายวิธีมาประยุกตใชรวมกนั เปนการ ทดแทนหรอื ลดปริมาณการใชสารเคมใี หน อ ยลง เพื่อ ความปลอดภัยของเกษตรกร ผูบ ริโภคและสิง่ แวดลอ ม

ชดุ ความรูทํามาหากนิ “การผลติ ผักปลอดสารพิษ” ผรู ับบริการชุดประมวลความรู มีความรูค วาม เขา ใจ มองเหน็ ทิศทาง และคุณคาของการสรา งอาชีพดวย การปลูกผกั ปลอดสารเคมี • เกษตรกรผูปลูกผัก • คนทั่วไปทต่ี องการปลูกผักกินเอง • นกั เรยี น นักศึกษา และผสู นใจศกึ ษาเพ่ิมเติม

แมจ ะมรี าคาคอ นขา งสูง แตไดรับความนิยมในกลมุ คนรักสุขภาพอยา งตอเนอ่ื ง ดวยปลอดภยั จากการปนเปอ นสารเคมีคอนขางสงู ปจจุบนั ผูบ ริโภคสามารถสังเกตผกั อินทรยี ไ ดจากตราสัญลักษณร ับรองทป่ี รากฎบนบรรจุ ภณั ฑ ผกั ประเภทนีใ้ ชวิธีการปลูกแบบองครวมทใ่ี สใจทุกรายละเอยี ด เริ่มตง้ั แตไ มใชเมล็ด พนั ธุท ่ีผา นการตดั แตง พันธุกรรม (จเี อ็มโอ) โดยปลูกในสงิ่ แวดลอ มทีด่ ี พ้นื ท่ีนัน้ เลิกใช สารเคมีตง้ั แต 3 ปข น้ึ ไป ในการบาํ รุงพชื และกาํ จัดศัตรูพืชจะใชส ารทีส่ กดั จากธรรมชาตไิ ด เชน นํ้าหมัก ชีวภาพ นํ้ายาสะเดาแทนสารเคมี สังเคราะหและปยุ เคมที กุ ประเภท เนื่องจากมผี ลกระทบตอ ระบบนิเวศในดนิ ทง้ั เชิงกายภาพ เคมี และชีวภาพ รวมทงั้ เพ่ือ ปอ งกันสารเคมตี กคา งใน ผลผลิตและสิ่งแวดลอม การปลกู ผกั ชนิดนค้ี ลา ยคลงึ กบั ผกั อนิ ทรยี  คือ ปลกู ในพนื้ ทท่ี ่เี ลกิ ใช สารเคมไี มตํา่ กวา 3 ป ไมใ ชส ารเคมี สงั เคราะหและปยุ เคมี แตจะใชส ารสกดั จากธรรมชาติ แทน อยา งไรก็ตามการปลกู ผักประเภทนย้ี ังไมม ีการจํากัดเมล็ดพนั ธุที่นาํ มาใช

ผักชนดิ นี้ใชสารเคมีสังเคราะหแ ละปยุ เคมีในการปลูก แตม ีฤทธต์ิ กคา งไมน านและ ไมใ ชส ารตองหา ม สามารถใชฮอรโมนเรงผลผลิตได เพราะไมถ อื วาเปนสารเคมอี นั ตราย จากนน้ั เมอ่ื ใกลเ วลาเกบ็ เกี่ยว จะงดใชส ารเคมีตางๆ และ เวนระยะเวลาใหสารทใ่ี ชส ลายตวั จึงจะเก็บเกยี่ วผักน้ันได ผกั ชนิดนอ้ี าจมีปรมิ าณสารเคมีตกคางบาง แตอยใู นระดับท่ีไมเปน อนั ตราย ไดแก ผักที่ปลูกโดยใชทงั้ สารเคมีสงั เคราะห และปยุ เคมโี ดยไมมีการควบคุม หรือ เวนระยะเวลาในการเก็บเกย่ี ว จึง ทําใหม สี ารพิษตกคา งในผกั ปริมาณสูงเกินกาํ หนด และไม ปลอดภยั ตอ ผบู ริโภค

ปลกู ดว ยสารเคมี ปลกู ดว ยสารชวี ภาพ • ผปู ลกู ปว ยบอย • ผูป ลกู แข็งแรง • ตน ทนุ สารเคมีสูง • ตนทนุ ตํา่ เพราะผลิตเอง • ไมคอยพบแมลงมี • พบตัวห้ํา ตวั เบยี น ประโยชนใ นแปลง • ดินนุม มีชองวา งในดิน • ดินแขง็ มาก • ไมม ไี สเ ดือนในดิน • ผกั สดไดนาน • ผกั เห่ยี วงา ย • ปริมาณนอย ราคาสงู • ลูกคา มาถงึ ที่ • ปริมาณเยอะราคานอ ย • ออกไปหาลูกคา

ขอ ดีของการปลูกผกั ปลอดภัยจากสารพษิ 1. ทํา ใหไ ดพ ชื ผักท่ีมีคุณภาพ ไมม ีสารพิษตกคาง เกิด ความปลอดภัยแกผ บู รโิ ภค 2. ชวยใหเ กษตรกรผปู ลกู ผักมสี ขุ ภาพอนามยั ดขี ึน้ เน่ืองจาก ไมมีการฉดี พนสารเคมปี อ งกันและกาํ จัดศัตรูพชื ทํา ใหเ กษตรกรปลอดภยั จากสารพษิ เหลานด้ี วย 3. ลดตนทุนการผลิตของเกษตรกรดา นคา ใชจ ายในการ ซ้อื สารเคมปี องกันและกาํ จัดศัตรูพืช 4. ลดปริมาณการนาํ เขาสารเคมีปอ งกนั และกาํ จดั ศัตรูพืช 5. เกษตรกรจะมรี ายไดเ พ่มิ มากขึ้น เนอ่ื งจากผลผลติ ท่ไี ดมี คณุ ภาพ ทํา ใหส ามารถขายผลผลิตไดในราคาสูงข้ึน 6. ลดปริมาณสารเคมปี องกันและกํา จดั ศัตรูพชื ท่ีจะ ปนเปอนเขาไปในอากาศและนํา้ ซงึ่ เปนการอนุรกั ษ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละลดมลพษิ ของส่ิงแวดลอ มไดท าง หน่ึง



• มีอาหารทีป่ ลอดภัยจากสารเคมี • มปี ริมาณอาหารที่เพียงพอตอการบริโภค • มรี ายไดเพิม่ ข้ึนจากการขายผักปลอดสารพิษ • มจี ํานวนผปู ลูกผักกินเองมากข้ึน • เกษตรกรและผบู ริโภคมีความตระหนกั ถึงภยั ของ ระบบการผลิตดว ยสารเคมี \"เมื่อปจ จยั หนึ่งท่ชี วี้ ดั ถึงความเจริญของ ประเทศ คอื ความปลอดภัยในชวี ิต โดยเฉพาะ การกินการอยู ฉะนนั้ จะมีประโยชนอ ะไร หาก ในปจ จบุ นั มีพชื ผกั ใหเ ลือกกินมากมาย แตสขุ ภาพ ผูค นกลับแยล ง เพราะรางกายไดร บั สารพษิ จาก พชื ผักเหลานั้น”

เดอื นมกราคม แครอต กระหลํา่ ดอก ผักกาดขาวื ผักกาดเขียวปลี และปวยเลง คณุ คา ทางสารอาหาร : ผักกาดเขียวและปวยเลงจะมแี คลเซียมสงู และมีเบตา แคโรทนี ชวยบํา่ รงุ สายตา มสี ารตา นอนมุ ูลอิสระ ชวยชะลอความเสือมของ รา งกาย สวนแครอตจะใหส ารเบตาแคโรทนี เดอื นกุมภาพันธ มะเขือเทศ ผักโขม แตงกวา คุณคา ทางสารอาหาร : เม็ดแตงกวาและเปลอื กจะใหใยอาหาร ผักโขมมเี บตา แคโรทีนสงู สวนมะเขือเทศจะใหส ารแคโรตินอยด ที ชวยตานปฏกิ ริ ิยา ออกซิเดชนั หรือตา นอนุมูลอิสระ (ภาวะชะลอความเสอื มของรางกาย) เดือนมนี าคม ผกั กวางตุง เห็ดฟาง ถัวฝก ยาว หอมใหญ คะนา คุณคา ทางสารอาหาร : ผักคะนาจะมแี คลเซยี มสงู แตบ างคนอาจจะรูสกึ วา ขม คะนา ยงั อดุ มไปดวยสารอาหารเบตา แคโรทีนดวย สว นถวั ฝก ยาวมี วิตามินซมี าก เดอื นเมษายน หอมใหญ ถวั ฝก ยาว เห็ดฟาง คณุ คาทางสารอาหาร : หอมใหญม สี ารตา นปฏิกิรยิ าออกซิเดชัน ซ่ึงชวยชะลอ ความเส่อื มของรางกาย เดือนพฤษภาคม ถวั พู หอมใหญ มะละกอดบิ คุณคาทางสารอาหาร : มะละกอดิบรบั ประทานสดๆ จะไดรบั วิตามนิ ซี เพมิ่ ขน้ึ สวนถว่ั พูเปนทางเลอื กในการเพิม่ แรธ าตุแคลเซียมและใยอาหาร





Mind Map การผลติ ผัก ปลอดสารพิษ

Infographic

การผลิตผักปลอดสารพิษ ความรูพ นื้ ฐานที่ตอ งมี • ความรเู กยี่ วกบั การเลอื กพ้นื ที่ การเตรียม แปลง การเลอื กพันธุ การเพาะกลา การปลูกและ ดูแล การปอ งกนั และกําจัดศัตรูพืช การเกบ็ เก่ยี วผลผลติ การจดั การตลาด • ความรเู กย่ี วกับการผลติ ปยุ และสารชีวภาพเพ่อื ลดตน ทุนการผลติ • การหาชอ งทางการตลาดเฉพาะสําหรบั ผักปลอด สารพิษ • กรณีศึกษาจากเกษตรกรทีท่ าํ การปลูกผักปลอด สารพษิ









กอ นนําเมล็ดพนั ธุผ กั ไปปลูกในแปลงปลูกหรือ แปลงกลาเกษตรกรควรทําความสะอาดเมล็ดพนั ธุกอน ตามขัน้ ตอนดังนี้ 1. คดั แยกเมล็ดพันธุ โดยการคดั เมล็ดที่ เสยี เมล็ดวัชพชื ท่มี ีอยูปะปน และสิง่ เจือปนตางๆออก 2. แชเมล็ดพนั ธุในน้าํ อนุ ทีอ่ ณุ หภูมิ 50- 55 องศาเซลเซียสเปนเวลา 15-30 นาที จะชวยลด ปริมาณเชื้อโรคทต่ี ิดมากับเมล็ดพนั ธแุ ละยังกระตุนการ งอกของเมลด็ อกี ดวย 3. ในพนื้ ทที่ ี่มีการระบาดของโรครานํ้าคา ง และโรคใบจุดควรคลุกเมลด็ พนั ธุดว ยสารเคมี เชน เม ทาแลก็ ซิน 35 เปอรเ ซ็นต SD (เอพรอน) และไอ โปรไดโอน (รอฟรลั ) อตั รา 10 กรัม / เมลด็ พนั ธุ 1 กิโลกรมั



การปลูกและการดูแลการเลอื กวิธกี ารปลูก ระยะ ปลูกเปน เทา ใดนนั้ จะขึน้ อยูกบั ชนดิ ของพืชผักทเี่ กษตรกร เลือกปลูกแตม ีขอแนะนาํ คือ เกษตรกรควรปลูกผกั ใหม ี ระยะหางพอสมควร อยา ใหแนน จนเกนิ ไป เพอ่ื ใหมกี าร ระบายอากาศทด่ี ี เปนการปรับสภาพแวดลอมไมให เหมาะสมตอ การระบาดของโรค นอกจากน้ีควรหม่ันตรวจแปลงอยูเสมอ โดยอาจ เลือกสํารวจเปนจุดๆ ประมาณ 10-20 จุด/ไร ถา พบวามกี ารระบาดของโรคและแมลงในระดบั ทก่ี อ ใหเกิด ความเสียหายแกพ ชื ผักนั้น ก็ควรดาํ เนินการกาํ จัดโรค และแมลงท่ีพบทนั ที









1. หนอนใยผกั ตวั บนิ ,จรวด เปนหนอนทีช่ อบกดั กนิ ใบพืชพวกกะหลา่ํ ผักกาด ยกเวนผกั กาดหอม(ผกั สลัด) การกดั กินจะตา งจากหนอนชนดิ อื่น คือจะกดั กินใบผวิ ดานลางใบ จนเหลือแคใยขาว มกั เขาไปกัดกนิ ยอดผักทีก่ ําลงั เจรญิ เตบิ โต หรอื กะหล่ําทก่ี ําลงั หอ หัว ทําใหยอดลีบ กินใบหมุ กะหลา่ํ และกนิ ใบผกั ผอนจนเปน รูพรุน ผเี สือ้ จะวางไขเ ปนกลมุ ใตใ บ ไขม สี ีเหลอื งออ นเหมือนเกลด็ ปลา ใชเ วลา 3-4 วนั จึงฟก ออกเปนตัวหนอนสีเขยี วขนาดเล็กมาก ตวั หนอนจะใชเวลากัดกนิ ใบพืชนานถงึ 14 วนั จงึ เขา ดกั แด เขาดกั แดนาน 3-5 วนั กจ็ ะออกมาเปน ผเี สื้อ วางไขไ ดอีกประมาณ 7 วนั จงึ ตาย รวมวงจร ชวี ติ ประมาณ 26 วัน วงจรชวี ิตส้ันมาก การระบาดของหนอนชนดิ น้จี งึ รุนแรงเปน พเิ ศษ การวางไข จะวางไขตดิ กัน 2-5 ฟองไวใ ตใ บผกั ไขมขี นาดเล็กสีเหลอื งคอ นขา งกลมแบน ผกั หนงึ่ ใบ จะพบไขหนอนนีม้ ากมาย หนอนจะมีสีเขียวออน เทาออน สีเขียวปนเหลอื ง หนอนตัวโตเต็มท่ีจะยาวประมาณ 1 ซม. หวั ทา ยแหลม สวนทา ย มปี มุ ยื่นออกไป 2 แฉก เมื่อถูกตัวจะดดี ออก และทิ้งตัวลงดนิ โดยการสรางใย ดกั แดมีขนาด 1 ซม. โดยจะสรางใยบาง ๆ ติดกบั ใตใ บแมผ ีเสอ้ื มีขนาดเลก็ หนวดกลมตรง (คลา ย แมงขาวลีบในยงุ ขา ว) สีเทา ตรงกลางสนั หลังมีแถบสเี หลืองเปนประกายคลายแฉกสายฟา เห็นไดชดั เวลาหุบปก เกาะตามใตใ บ แตจ ะยกหวั ข้ึน ชวงทีเ่ ปน ผีเส้อื จะไขไดถ งึ 300 ฟอง วิธีปองกนั และการควบคุม 1. หม่นั ตรวจจบั ไข และตัวออ น จับแมผเี สอ้ื โดยใชก บั ดกั กาว หรอื ไฟลอ 2. อนรุ กั ษแตนเบยี น(รูปรางเหมอื นมดคันมีปก ) เพราะแตนเบยี นสามารถดดู น้ําเลย้ี งตวั หนอน และ ทําลายไขของตวั หนอนไดมากถึง 80 เปอรเซน็ ต โดยมนั จะวางไขข องมันใสต วั หนอน ภายใน 10 วนั ตวั ออนของแตนเบยี นกจ็ ะออกมาจากไขของหนอนใยผกั (แมแ ตนเบียน 1 ตวั ใหลกู แตนเบียนไดค รัง้ ละ 200 ตวั ใน 20 วัน ถา เราไมฉีดพนสารเคมีใด ๆ ก็จะมแี ตนเบียนในธรรมชาติทค่ี อยทาํ ลายไขผ เี สื้อ หนอนใยผกั ถึง 20,000 ตวั ) 3. ปลกู ดาวเรือง มะเขอื เทศ ผสมในแปลงผกั กาด หรือกะหลา่ํ เวลาเดนิ ตรวจแปลงใหข ย้ใี บดาวเรือง มะเขือเทศใหมีกลน่ิ ออกมาไลแมลง 4. ใชสมุนไพร ดาวเรอื ง นอยหนา สะเดา มะเขอื เทศ ไหลแดง หรอื หนอนตายหยาก ฉีดพน ใตใ บ เวลาพลบค่ําหรือเชาตรู หนอนนมี้ กี ารปรับปรุงตัวเองไดเ ร็ว ไมควรพน ใชส มุนไพรชนดิ ใดชนิดหน่ึงเปน ประจํา เพราะจะทําใหหนอนดื้อยาได 5. ใชแบคทเี รียทรูชไิ ซด หรืออารโกนา ทยี่ งั ไมเ ส่ือมคุณภาพผสมกับสารจบั ใบฉีดพน ใตใ บ แตไ มคอ ย เหมาะสมนักเพราะแพง ทําเองไมไ ดตอ งใชเ ปน จํานวนมาก

2. หนอนคืบกะหล่ํา หนอนเขยี ว,หนอนคืบ เปนหนอนของผเี สือ้ กลางคนื ตวั ไมใหญนัก แตก ินจุ ตวั ย่งิ โตย่ิงกินจุ จะกัดกินใบ กะหลํ่า คะนา โดยเหลอื แตเ สน ใยไว เม่อื เกิดระบาดจะทาํ ลายผักอยางรวดเร็ว อยา งไรกต็ ามหนอนชนดิ นจี้ ะไมหลบซอนตัว มองเห็นไดงายตามใบ ทงั้ ดานบนและ ใตใบ ตัวหนอนมีสเี ขียวออ น (ตอนทต่ี ัวยังเล็กจะมสี ีจาง และมเี สนสีขาวพาดยาวไป ตามตวั ) ตัวโต ไมมีลวดลายมากนกั เวลาเคลอื่ นไหวจะงอตวั และคืบระหวางขา ปลองสุดทา ยและตรงกง่ิ กลางลาํ ตัว แมผเี สอ้ื จะวางไขเ ปนเมลด็ กลมสขี าวนวลท่ใี ตใ บ โดยวางเดยี่ ว ๆ 3 วัน ตอมาไขจะฟก ออกมาเปนตวั หนอนใส ๆ หนอนจะแทะกนิ ผวิ ใบดานลาง และตัวจะ เริม่ เขยี วขนึ้ เม่อื โตเตม็ ท่จี ะยาวถึง 4 ซม. เปนหนอนได 3 อาทิตย จะเขา ดกั แด โดยถักใยคลุมไวใ ตใ บ ดักแดแรก ๆ จะมสี ีเขยี วออน ตอ มาจะคอ ย ๆ กลายเปนสีนํ้าตาล จากนนั้ อีก 1 อาทิตยก จ็ ะกลายเปนผีเสอ้ื กลางคืน สีเทาดาํ ขนาด 3 ซม. เมอื่ กางปก ออกเต็มที่ ตรงกลางปก คูหนาจะมีจดุ สีขาวขางละจุด ผีเสือ้ จะออกวางไขป ระมาณ 1 อาทิตยก็ ตาย ชว งทเี่ ปน ผเี ส้อื จะวางไขไดอ กี นับ 100 ฟอง การปองกนั และการควบคมุ 1. หมั่นตรวจดไู ข หรือหนอนในระยะแรก แลวจบั ทําลาย เพราะถาปลอยใหหนอน โตขน้ึ จะทาํ ลายผกั เสียหายมาก 2. รกั ษาแมลงชางปกใส และมวนเพซรฆาต ใหอยูในแปลงผักใหมากทส่ี ุด 3. ใชก บั ฟโ รโมนลอแมผเี ส้ือ หรือใชไฟลอกบั ดกั กาวเหนียว 4. ถามีจํานวนมากจนจับออกไมไ หวใหใชสมุนไพร พริก มะเขือเทศ ยาสูบ ไหล แดง หรอื หนอนตายหยาก ฉดี พน วนั เวนวัน 5. ใชสารแบคทีเรยี ทรชู ไิ ซด หรอื อารโ กนา ซ่งึ มขี ายอยู (และยงั ไมเส่ือมคุณภาพ) ฉดี พน อตั รา 30 กรัม











9. หนอนเจาะผล ผลเนา ดาํ ถา เกิดในพริก ผลจะมีสีไมส ม่ําเสมอ รวงกอ นทจ่ี ะสกุ สังเกตดู ใหทั่ว จะพบรเู ลก็ ๆ ซ่งึ เกดิ จากหนอนแมลงวนั ชนดิ หนง่ึ ทําลายทเ่ี จาะผลและ กง่ิ และทําใหเกดิ การเนา ภายในผล ระบาดอยา งรวดเรว็ ตองรบี กาํ จัดทันทีท่ี พบผลพริกรว ง หรือรูจากการเจาะของหนอน ถา เกดิ ในมะเขอื เมื่อหนอนแมลงวนั เจาะผลมะเขอื แลว ผลจะเนา เปน แผลสี นาํ้ ตาล แผลขยายใหญจนอาจทําใหม ะเขือเนา หมดผล บนแผลทเี่ นา มเี สน ใยสี ขาวนวลข้นึ บาง ๆ การปองกนั และการควบคุม 1. ใชก ับดกั กาวเหนยี ว หรอื นาํ้ มันขโ้ี ล ทากระปองสีเหลือง (กระปอ ง นาํ้ มันดีเซลล) ดกั จบั แมลงวนั แมผีเสอื้ หนอน 2. ปรับปรงุ สภาพดินใหร วนซุย โปรง มีปุยอนิ ทรียสมบูรณ 3. ตดั กิ่งทเ่ี ปน โรคและผลเนา ออกไปทําลายเสีย แลว พน ดว ยนาํ้ ปูนใสเขมขน ในอัตราผสมนา้ํ ปนู ใส 1 สวน นํ้า 3 สว น หรอื ใชป ูนขาวและข้เี ถา จากไม เนอื้ แข็งอยา งละคร่งึ กโิ ล ผสมกบั นํา้ 1 ปบ คนใหเขากนั กรองเอาเศษขยะ ออก แลว ไปฉีดพนพืชที่ถกู แมลงวันเจาะทาํ ลาย 4. อนุรักษห ํ้า ตวั เบียนในแปลง













การผลิตผักปลอดสารพิษ กรมวิชาการเกษตร - www.doa.go.th มบี รกิ ารศนู ยบ รกิ ารขอมูลดา นวิชาการเกษตร ขอ มลู พนั ธุพืช และงานวจิ ัยที่ เกย่ี วขอ งกับดานการเกษตร สํานกั งานมาตรฐานสนิ คา เกษตรและอาหารแหง ชาติ http://www.acfs.go.th/read_news.php?id=7220&ntype=09 ศนู ยขอมูลไสเดอื นแมโจ http://www.maejoearthworm.org/home.html กระทรวงเกษตรและสหกรณ http://www.moac.go.th/main.php?filename=index สาํ นักงานมาตรฐานเกษตรอินทรีย http://www.actorganic-cert.or.th/ ตลาดเกษตรอนิ ทรยี ไทย http://www.greennet.or.th/article/1009 สํานกั งานมาตรฐานสนิ คาเกษตรและอาหารแหงชาติ http://www.acfs.go.th/read_news.php?id=7220&ntype=09 สํานักงานบรหิ ารและพฒั นาองคค วามรู 69/18-19 อาคารชุดมิว บิลด้ิง ชน้ั 18-19 ถ.วภิ าวดีรงั สิต แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงุ เทพฯ 10400