0 เอกสารประกอบการสอน รายวชิ า วสั ดกุ อสราง 1 รหสั วิชา 2108-1002 ประเภทวชิ าอตุ สาหกรรม หลักสูตรประกาศนยี บตั รวิชาชีพ (ปวช.) พุทธศักราช 2556 โดย นางชลดา แสงคลอ ย ครู วทิ ยฐานะ ครูชํานาญการ วทิ ยาลยั เทคนิคดุสิต สาํ นักงานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา กระทรวงศึกษาธิการ
1 รายละเอยี ดรายวิชา หลักสตู รประกาศนียบตั รวชิ าชีพ พุทธศกั ราช 2556 ประเภทวิชาอตุ สาหกรรม สาขาวิชาการกอสราง รหัสวชิ า 2108-1002 ช่ือวชิ า วัสดุกอสราง 1 (Building Material 1) 2-0-2 จุดประสงครายวิชา เพื่อให 1. มีความรแู ละเขาใจในประเภท และคณุ สมบตั ิของวสั ดกุ อสรา ง 2. สามารถเลือกใชว สั ดุในงานกอ สรา งได 3. มีกิจนสิ ยั ในการใฝร ู ตระหนกั และเห็นความสําคัญของวัสดุกอสรา ง สมรรถนะรายวชิ า 1. แสดงความรูเกยี่ วกับประเภท และคุณสมบัติของวัสดุกอ สรา ง 2. วิเคราะหเ ลอื กใชวัสดกุ อ สรางตามประเภท และคณุ สมบัติของวสั ดุ คําอธบิ ายรายวชิ า ศกึ ษาเกยี่ วกับวสั ดุทใ่ี ชในงานกอ สรา งประเภทไม เหลก็ ปูนซีเมนต ทราย หิน อิฐ ซเี มนตบ ลอ็ กทใ่ี ชใ นงานกอ สราง
2 วิเคราะหค าํ อธบิ ายรายวชิ า รหัสวชิ า 2108-1002 รายวชิ า วสั ดุกอสราง 1 ทฤษฎี 2 ชัว่ โมง/สัปดาห ปฏิบัติ - ช่วั โมง/สปั ดาห รวม 36 ชัว่ โมง จาํ นวน 2 หนวยกติ หนวยท่ี ชื่อหนว ยการเรียนรู พฤตกิ รรมที่ตอ งการ พทุ ธพิสัย ทกั ษะพสิ ัย จติ พสิ ัย 1 ไม 2 เหล็ก 3 ปนู ซีเมนต 4 วัสดมุ วลรวม(ทราย หิน) 5 คอนกรีต 6 อิฐและซีเมนตบลอ็ ก
3 หนว ยที่การเรยี นรูที่ 1 ไม (WOOD) สาระการเรียนรู 1.1 ความสําคัญของไม 1.2 โครงสราง และองคป ระกอบของเนื้อไม 1.3 ประเภท และคุณสมบตั ิของไม 1.4 ขนาดและมาตรฐานไมก อสรา ง 1.5 การเลอื กใชไม 1.6 การเก็บไม การปองกันและการรกั ษาเนอื้ ไม สาระสําคัญ ไม เปนทรัพยากรธรรมชาติท่ีมีความสําคัญ และมีประโยชนมากมายตอการ ดํารงชีวิตของมนุษยท้ังทางตรงและทางออมมาตั้งแตสมัยโบราณ ซึ่งมนุษยไดนําไมมาใช ประโยชนในรูปแบบตาง ๆ หลายอยาง เชน ใชไมเปนเช้ือเพลิงในการหุงตมอาหาร กอเพิง เปน ทพ่ี กั อาศัย ทาํ เปนลกู ดอก ทาํ เปน อุปกรณต า ง ๆ ทีใ่ ชในชีวิตประจาํ วัน ปจจุบันเทคโนโลยีมีความเจริญกาวหนาขึ้น มนุษยจึงนําเทคโนโลยีตาง ๆ มาใชใน การผลิตผลิตภัณฑไม และไดผลิตภัณฑไมท่ีสวยงามจนเปนที่นิยม และมีคุณคาในครัวเรือน อยางแพรหลาย เชน โตะ เกาอี้ ตู บานประตู หนาตาง ชั้นวางของ ฯลฯ จะเห็นไดวาไมมี ความสําคัญตอมนุษยเปนอยางมาก ดังนั้น เราควรจะตองมีความรูพ้ืนฐานเรื่องของไม เพือ่ สามารถเลือกใชไมในชีวิตประจําวันไดอยางเหมาะสมตามคุณลักษณะของไม ลักษณะของ งานท่ีตองการบูรณาการตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ใหมีคุณลักษณะ ทพี่ ึงประสงค อยใู นสงั คมไดอยางมีความสุข
4 จดุ ประสงคการเรียนรู จดุ ประสงคท่วั ไป เพอ่ื ใหน กั เรียนมีความรู ความเขา ใจเกี่ยวกับความสาํ คัญ โครงสราง องคป ระกอบของไม ลักษณะหนาตดั ลายไม ตําหนิของไม และมาตรฐานของไม อุตสาหกรรมไมอัด ประเภท และคณุ สมบัตขิ องไม การปองกนั รักษาเน้ือไม จดุ ประสงคเ ชงิ พฤตกิ รรม เพื่อใหนักเรยี นสามารถ 1. อธบิ ายความสาํ คัญของไมไ ดถูกตอง 2. อธิบายโครงสรา ง และองคป ระกอบของเนือ้ ไมไ ดถูกตอง 3. บอกประเภท และคุณสมบตั ขิ องไมไดถ ูกตอง 4. บอกขนาดและมาตรฐานไม ท่ีใชในงานกอสรา งไดอยางถูกตอง 5. เลอื กใชไ มใ นงานกอสรางไดอ ยางถกู ตอง 6. อธบิ ายวิธีการเก็บไม การปองกนั และการรักษาเน้ือไมไ ดถ กู ตอง
5 ผงั มโนทศั น รหัสวชิ า 2108-1002 รายวิชา วัสดกุ อสรา ง 1 หลกั สตู รประกาศนยี บตั รวชิ าชีพ พุทธศกั ราช 2556 ประเภทวิชาอุตสาหกรรม หนวยท่ีการเรียนรทู ่ี 1 ไม 6) วิธีการเก็บไม การปอ งกัน 1) ความสําคัญของตนไม และการรักษาเนอื้ ไม 5) การเลือกใชไ ม ไม (WOOD) 2) โครงสรางและ ในงานกอสรา ง สวนประกอบ ของตนไม 4) ขนาดและมาตรฐาน 3) ประเภทและคณุ สมบัติ ของไมใ นงานกอ สราง ของไม
6 กรอบการจัดการเรียนรบู ูรณาการตามหลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง มเี หตมุ ผี ล หนวยท่ี 1 ไม (WOOD) มภี ูมิคมุ กัน 1. วิเคราะหร ูปแบบการเลอื กใชไม พอประมาณ 6. ปฏิบตั ิงานตามขน้ั ตอน 2. วเิ คราะหการสญู เสียทจ่ี ะ ทีไ่ ดวางแผนไวอยาง 3. เลอื กใชไมไดอยา งเหมาะสม รอบคอบ เกิดข้ึนจากการทาํ งานได 4. ปฏิบัตงิ านตามแผน-ปจ จัย 7. ปฏิบตั งิ านโดยคํานึงถงึ เพ่อื ใหบรรลจุ ุดมงุ หมาย ความปลอดภัย 5. ใชไมใหเกิดประโยชนแ ละ 8. สอบถามขอ มูล/ความรู คุม คา มากทส่ี ดุ เพม่ิ เตมิ จากผรู ู ความรู ไม คุณธรรม * ความสาํ คัญของไม รอบคอบ ใฝร ู มีความคดิ รเิ ร่ิม * โครงสรา งและองคประกอบ รบั ผดิ ชอบตอ งานทไี่ ดรบั ของเนอื้ ไม มอบหมาย * ประเภทและคุณสมบตั ิของ ไม สามารถทาํ งานรวมกันเปนทีม * ขนาดและมาตรฐานไม กอ สรา ง ใหความชว ยเหลอื รว มมือ * การเลอื กใชไมในงานกอ สรา ง มีไหวพรบิ ทีด่ ี รจู ักการแกไ ข * การเก็บไม การปองกนั และการ ปญหาเฉพาะหนา รกั ษาเน้อื ไม
7 แผนการจดั การเรยี นรู หนว ยท่ี 1 รหสั วชิ า 2108 – 1002 วิชาวสั ดุกอ สราง 1 2-0-2 สอนครั้งท่ี 1 ช่อื หนว ยการเรยี น ไม (WOOD) จํานวน ชั่วโมง 1. หวั ขอเร่ือง 1.1 ปฐมนิเทศเก่ยี วกบั ขอบเขต เนื้อหา จุดประสงค วธิ ีการสอน กิจกรรมการสอน หลกั เกณฑก ารวดั ผลและประเมินผล 1.2 ใหผูเรยี นทําแบบทดสอบกอ นเรยี น และหลงั เรียนเมอื่ เรยี นจบสาระการเรยี น 2. สาระสําคญั 2.1 กําหนดขอบเขต เน้ือหาวิชา จดุ ประสงค วธิ ีการสอน กจิ กรรมการสอน 2.2 กําหนดวธิ ีการ หลกั เกณฑ การวดั ผลและประเมินผล 3. จดุ ประสงคก ารเรยี นรู 3.1 จุดประสงคทวั่ ไป เพ่อื ใหนกั เรียนมีความรู ความเขาใจเก่ียวกบั ความสําคัญ โครงสราง องคป ระกอบของไม ลักษณะหนาตัด ลายไม ตําหนขิ องไม และมาตรฐานของไม อตุ สาหกรรมไมอ ัด ประเภท และคณุ สมบัติของไม การปอ งกนั รกั ษาเน้ือไม 3.2 จุดประสงคเ ชิงพฤติกรรม เพ่อื ใหน กั เรยี นสามารถ 3.2.1. อธิบายความสาํ คัญของไมไ ดถูกตอ ง 3.2.2 อธิบายโครงสราง และองคป ระกอบของไมไดถกู ตอ ง 3.3.3 บอกประเภท และคณุ สมบัติของไมไ ดถ ูกตอ ง 3.3.4 บอกขนาดและมาตรฐานไม ทีใ่ ชในงานกอสรางไดอยา งถูกตอ ง 3.3.5 เลือกใชไ มในงานกอสรา งไดอยางถูกตอง 3.3.6 อธบิ ายวิธีการเกบ็ ไม การปองกัน และการรกั ษาเนอ้ื ไมไ ดถูกตอ ง 4. สาระการเรยี นรู 4.1 โครงสรางสว นประกอบลําตน ไม 4.2 ประเภทและชนิดของไม 4.3 ขนาดและมาตรฐานของไม 4.4 คุณสมบัตขิ องไม ทใี่ ชในงานกอ สราง 4.5 หลักเกณฑก ารเลอื กใชไ ม 4.6 การเก็บและการรกั ษาไม
8 แผนการจัดการเรยี นรู วัสดุกอ สรา งจากธรรมชาติ หนวยท่ี 1 รหสั วิชา 2108–1002 วิชาวสั ดกุ อ สรา ง 1 2- สอนคร้ังท่ี 1 0-2 ช่อื หนว ยการเรยี น ไม (WOOD) จาํ นวน ช่วั โมง 5. กิจกรรมการเรียนการสอน ครู นักเรียน 5.1 นาํ เขาสูบ ทเรยี น 5.1 ฟง บรรยายเขาสูบทเรียน 5.2 ทดสอบความรูกอ นเรยี น 6.2 ทาํ แบบทดสอบกอ นเรียน 5.3 มอบใบความรู 5.3 อา นทําความเขา ใจในใบความรู 5.4 บรรยายพรอมแสดงสื่อประกอบการ 5.4 ต้งั ใจฟงบรรยาย พรอ มซกั ถามขอ สงสัย ยกตัวอยาง และสอดแทรกแนวทาง และตอบคําถามของครูผสู อน ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียง 5.5 ทาํ แบบฝกหัด , ใบงาน 5.5 ใหท ําแบบฝก หัด ,ใบงาน 5.6 ทํางานตามท่ไี ดร มั อบหมาย 5.6 ทดสอบหลังเรยี น 5.7 ทําแบบทดสอบหลังเรียน 6. งานที่มอบหมาย 6.1 กอ นเรยี นใหใบความรู 6.2 ขณะเรยี นใหศกึ ษาในใบความรู พรอ มแบงกลุมทาํ กิจกรรมพัฒนานาองคค วามรู และบคุ ลกิ ภาพ 6.3 หลงั เรียน ใหคน ควาเขียนรายงาน แบงกลมุ และนําเสนอผลงาน 7. ส่อื การสอน 7.1 สงิ่ พิมพ 7.2 โสต แผน ใส และแผน สไลด 7.3 ตัวอยางวัสดุหรอื หนุ จําลองการนําไปใชงาน 8. การประเมินผล 8.1 กอ นเรียน ใหทําแบบทดสอบกอนเรียน 8.2 ระหวางเรียน ประเมนิ ความสนใจ และความเขา ใจในการตอบขอ ซักถาม 8.3 หลงั เรียน ประเมินจากการทาํ ใบงาน ประเมินจากการทําแบบฝกหัด ประเมนิ จากการทําแบบทดสอบหลังเรียน และตรวจทานความถูกตอง
9 แบบทดสอบกอนเรยี น หนวยการเรยี นรูท่ี 1 ไม รหัสวชิ า 2108-1002 รายวิชา วสั ดุกอสรา ง 1 ชอ่ื -สกุล...................................................แผนกวิชา.......................ช้ัน............เลขท.่ี ............. ------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------- ตอนที่ 1 คาํ ชีแ้ จง จงเลือกคําตอบท่ถี ูกตอ งท่สี ดุ เพียงคําตอบเดียว (10 คะแนน) 1. สวนไหนของตน ไมท่ีทําหนาท่รี ับแสงอาทิตยเ พื่อนาํ มาปรุงอาหาร ก. กิ่งไม ข. ราก ค. ใบ ง. ลาํ ตน 2. Wood Cell คอื อะไร ก. เซลลไม ข. เซลลใบ ค. เซลลก งิ่ ไม ง. เซลลต น ไม 3. เซลลท ท่ี าํ หนาทใ่ี หความแขง็ แรงแกลําตน คือ ก. เซลลลําเลียง ข. เซลลไม ค. เซลลรังสี ง. เซลลค้ําจนุ 4. ไมแ กน มีชื่อภาษาอังกฤษวาอยางไร ก. Heartwood ข. Hoartwood ค. Heortwood ง. Haartwood 5. ไมชนิดใดตอไปน้จี ดั เปน ไมเนือ้ ออ น ก. ไมนนทรี ข. ไมต ะแบก ค. ไมส กั ง. ไมร งั 6. ขอใดเปนคณุ สมบตั ขิ องไมเ นื้อแข็ง ก. มนี ้ําหนกั เบา ยืดหดตวั ไดง า ย ข. ทนทาน เล่ือยและไสกบไดงา ย ค. ลักษณะเนอ้ื ไมหยาบและมีสจี าง ง. ลกั ษณะเนื้อไมเ ปนมัน เนือ้ แนน มีนํ้าหนักมาก มลี ายไมละเอยี ด 7. หนว ยของไมอดั มาตรฐานทัว่ ไป เชน 4, 6, 10, 15 และ 20 คอื อะไร ก. มลิ ลิเมตร ข. เซนตเิ มตร ค. เดซเิ มตร ง. โดซิเมตร
10 8. ถาตองการทําบันไดบา นใหแ ข็งแรงและทนทานเปนพเิ ศษ ควรเลือกทําจากไมชนดิ ใด ก. ไมเน้อื แขง็ ข. ไมเ นือ้ แข็งปานกลาง ค. ไมเ นอ้ื ออน ง. ไมอดั 9. สถานทีเ่ กบ็ กองไมค วรมีลกั ษณะอยา งไร ก. ควรอยูร ิมแมน ้ําลําคลอง ข. มีหลงั คาปกคลุมมิดชิดปองกนั ไมใหถกู น้าํ ฝน ค. ไมควรใหมีกระแสลมพดั ผา นกองไม ง. ถกู หมดทกุ ขอทก่ี ลาวมา 10. การปอ งกนั รักษาเน้อื ไมสามารถปองกนั ไดอยางไร ก. การใชสารเคมที าบนผวิ ไม ข. การอดั นํา้ ยาเขา ไปในเนอ้ื ไม ค. การทําใหอาหารของ Fungi เปนพษิ ง. ถกู หมดทกุ ขอที่กลา วมา ************************
11 ตอนท่ี 2 ใหนักเรียนตอบคาํ ถามใหถูกตอ งและสมบูรณท ่สี ุด 1. ไมม คี วามสําคัญตอ การดํารงชวี ิตอยางไรบาง ( 1 คะแนน ) ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 2. โครงสรางของตนไมสวนใดทน่ี ําไปใชป ระโยชนใ นงานกอ สรางมากทีส่ ุด ( 1 คะแนน ) ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 3. ไมตามธรรมชาติ ถาใชความทนทานเปน เกณฑในการแบง ประเภท สามารถแบง ออกได เปน กี่ประเภท อะไรบา ง ( 3 คะแนน ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. จงอธบิ ายตาํ หนิของไมท ี่เกิดจากโครงสรางทางฟสกิ ส (ตาไม) (1 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. จงเขยี นช่ือไมเน้ือแข็งทน่ี ักเรียนรจู ักมา 3 ชอื่ ( 3 คะแนน) ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 6. การเรยี กชอื่ ขนาดของไมโ ดยเรยี งลาํ ดับอยา งไร ( 1 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………..………… ............................................................................................................................................... 7. ไมส กั เม่ือแปรรปู แลวสามารถนําไปใชงานอะไรบาง เขียนมา 3 งาน ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................
12 8. ไมท่ีใชทาํ วงกบประตหู รือหนาตาง ควรมีคุณสมบตั ิอยา งไร ( 2 คะแนน) ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 9. ไมอ ัดสามารถแบงออกตามลกั ษณะการใชงานได 3 ประเภท คือ ( 3 คะแนน) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10. การปอ งกันรักษาเนื้อไมสามารถแบงออกเปน 2 วิธใี หญ ๆ คอื ( 2 คะแนน) ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ********************************
13 ไม (WOOD) 1. 1 ความสาํ คัญของไม ไม เปนวัสดุกอสรางท่ีใชในการสรางที่อยูอาศัย แมนวาในปจจุบันไมจะกลาย เปนวัสดุท่ีหายาก และแพงกวาวัสดุทดแทนอยางอ่ืน แตไมก็ยังเปนสวนประกอบหลักท่ียัง จําเปนตองใช เชน วงกบ ประตู หนาตาง ตลอดจนถึงผลิตภัณฑท่ีใชตกแตงภายในบาน ท่ีสําคัญ ไดแ ก วงกบประตู หนาตา ง บานประตหู นาตา ง แมบันได ขั้นบันได พื้นในรม ใชทําเคร่ืองเรือน และเฟอรนิเจอรตา ง ๆ ไม มีความสําคัญตอการดาํ รงชวี ติ ดังนี้ 1.1.1 ใชการสรางบา นพกั อาศัย ศาลา สะพาน เรือชนิดตางๆ เปนตน 1.1.2 ใชใ นการประดษิ ฐส ่ิงของ เคร่อื งมือ เครอื่ งใชตางๆ ในการดํารงชีวติ ประจําวัน เชน กบไสไม โตะ เกาอ้ี ตู เตียง เปนตน 1.1.3 ใชใ นการสรางงานทางศลิ ปะ เชน พระพุทธรปู การตกแตงภายในภายนอก อาคารสถานทตี่ างๆ เปน ตน 1.2. โครงสรางและองคป ระกอบของตน ไม 1.2.1 โครงสรางของตน ไม มสี วนประกอบที่สําคัญ 3 สวนคอื 1.2.1.1 ราก รากของตน ไมทกุ ตนมีหนาทยี่ ึดกับพื้นดนิ ไมใ หตน ไมลม ทาํ ให ตน ไมย นื อยูได และทําหนาทีด่ ูดสารอาหารสง ผานลําตนไปสใู บ 1.2.2.2 ลาํ ตน ลําตน ของตนไมทกุ ตนมีหนาที่เปนโครงสรางของตน และทาํ หนา ท่ีลําเลยี งสารอาหารไปยงั ใบทุกสวน 1.2.3.3 ใบ ใบของตน ไมทกุ ตน ทาํ หนา ท่ีรบั แสงอาทิตยเพ่ือนํามาปรุง อาหาร เม่ือเสรจ็ แลวก็สงไปยังเย่อื เจรญิ ซ่ึงอยูในลาํ ตนทําใหลาํ ตนมีการเจริญเติบโต ตามลําดับ ดังภาพท่ี 1.1
14 (ใบ) (ลาํ ตน) (ราก) ภาพที่ 1.1 แสดงสว นตางๆ ของตน ไม และหนาที่ ทมี่ า : กวี หวังนิเวศนก ุล, 2546 โครงสรางของตนไมป ระกอบดว ยเซลล (Cell) หรือเสน ใย (Fiber) ในลกั ษณะ ตาง ๆ เพือ่ ทําการยดึ เกาะกันจนเปนรูปตนไมข ึน้ มา ดังน้ันจงึ แบงเซลลอ อกตามลักษณะของ การเรียงตัว โดยสามารถแบง ออกไดเ ปน 2 ชนิด คอื เซลลท เี่ รียงตวั ไปตามแนวขวางของลาํ ตน เรียกวา เซลลรังสี (Ray Cell) และเซลลท ่ีเรยี งตัวยาวไปตามลําตน เรยี กวา เซลลไ ม (Wood Cell) โดยทั่วไปเซลลตางๆ ของตนไม ยังสามารถแบงออกตามหนาทีก่ ารทาํ งานออก ไดอกี 3 ชนดิ คอื 1. เซลลส ะสม (Storage Tissue) ซ่งึ ทําหนาท่ีสะสมอาหารไวใ นลําตน ซงึ่ โดยทั่วไป ผนงั ของเซลลจะบางและมรี ูปรา งเปน เหลยี่ มแบน 2. เซลลล าํ เลยี ง (Conducting Tissue) ซึง่ ทาํ หนาทีล่ าํ เลยี งธาตุอาหารตา ง ๆ ซึง่ โดยทวั่ ไปจะมขี นาดเซลลใหญและมีผนังเซลลบ าง 3. เซลลค ้ําจุน (Supporting Tissue) ซ่งึ ทาํ หนาท่ีใหความแขง็ แรงแกล ําตน ซ่งึ โดยทว่ั ไปจะเปน เซลลท ี่มีขนาดเลก็ แตมีผนังเซลลห นา การเรยี งตวั ของเซลลตาง ๆ ของไม แสดงดังภาพที่ 1.2
15 ภาพท่ี 1.2 แสดงลกั ษณะการเรยี งตวั ของเซลลตา ง ๆ ของไม ทม่ี า : กวี หวังนเิ วศนก ลุ , 2546 ลักษณะการเรียงตัวของเซลลนั้นอาจจะเรียงตัวตามแนวยาวขนานกับลําตนหรือ ขวางกับลําตนก็ได ขึ้นอยูกับชนิดของไม ซึ่งตัวเซลลนั้น จะประกอบดวยผนังเซลล (Cell Wall) และเยื่อชีวิต (Protoplasm) อยูภายในเซลล โดยเม่ือเซลลเจริญเต็มท่ีก็จะตายและเย่ือชีวิตก็จะ กลายเปนเนอ้ื ไม ดงั นนั้ ผนังเซลลจ ะมีสวนประกอบของสารเซลลูโลส (Cellulose) อยูประมาณ 60%โดยสวนใหญจะอยูที่ผนังเซลลและลิกนิน (Lignin) อยูประมาณ 30% โดยอยูระหวางเซลล ตอเซลล ซ่ึงทําหนาท่ีเช่ือมประสานเซลลใหติดกันเปนเนื้อไม นอกจากนั้นจะเปนสวนประกอบ จากสารอื่นๆ ซ่ึงการเจริญเติบโตของตนไม โดยจะเกิดจากการเพ่ิมเซลลทางสูงของลําตน มากกวา ทางดานขาง ทําใหก ารเจริญเติบโตของตนไมในแตละรอบปจะทําใหเกิดเสนวงรอบปข้ึน แตถ า ในปใ ดมีความแหงแลง มากเสนวงรอบปกจ็ ะมสี จี างลง ดงั ภาพที่ 1.3 (ก) และ (ข) (ก) โครงสรา งของเซลลไ มเ นอ้ื แขง็
16 (ข) โครงสรางเซลลไมเน้ือออน ภาพที่ 1.3 แสดงโครงสรางการเรยี งตัวของเซลลของไม ท่ีมา : กวี หวงั นเิ วศนก ลุ , 2546 1.2.2 องคป ระกอบของไม 1.2.2.1 ลกั ษณะหนาตดั ของไม หากตัดขวางลําตนของตนไมขนาดใหญ (ที่มีอายุ 10 ปข้ึนไป) ใหเปนแผน บางคลายเขียง ดังภาพที่ 1. 4 จะมองเห็นไดวา ลําตนไมประกอบดวยสวนใหญ ๆ 2 สวน คือ เปลือกไมกับเนื้อไม โดยมีเยื่อเจริญ (Cambium) ซึ่งเปนเซลลชั้นบาง ๆ ค่ันอยูที่ทําหนาท่ี เก่ียวกับการเจริญเติบโตของตนไม แตหากพิจารณาใหละเอียดมากขึ้นจากเปลือกช้ันนอกเขา หาไสห รอื ใจไมท ่ีอยกู ลางลําตน จะเห็นวา ลําตนของตนไมจ ะประกอบดว ยสวนตาง ๆ ที่สําคัญ 7 สวน ดงั ตอ ไปน้ี 1.2.2.2 เปลือกไมชั้นนอก (Outer Bark) ซ่ึงเปนสวนที่อยูนอกสุดของลําตน โดยเปนเซลลท่ีตายแลวและแหงแข็ง มีหนาที่หอหุมลําตนไวเพ่ือปองกันอันตรายใหกับลําตน เชน การกดั แทะ และการเสียดสี เปน ตน 1.2.2.3 เปลอื กชน้ั ใน (Inner Bark) ซึ่งเปน เซลลทยี่ งั มีชวี ิต มีหนาท่ีลําเลียงอาหารท่ี ผา นการสงั เคราะหแลวจากใบโดยสง ไปเล้ียงสว นตา งๆ ของลาํ ตน เพอ่ื ใหไ มมีการเจรญิ เติบโต 1.2.2.4 เสนวงรอบป (Annual Growth Ring) ซ่ึงเปนเสนที่บงบอกถึงแนวตอของไมท่ี เจริญเติบโตขึ้นมาในแตละรอบปหรือแตละฤดู ซ่ึงถาไมอยูในทองถ่ินที่มีความอุดมสมบูรณมาก จะมีระยะหางของเสนวงรอบปนี้ก็จะหางมาก สีของเสนจะจาง แตถาในทองถ่ินท่ีใดไมมีความ สมบูรณหรือแหงแลง เสนวงรอบปก็จะถ่ี ซึ่งบงบอกถึงการเจริญเติบโตท่ีชา สีของเสนจะเขม
17 ซ่ึงโดยปกติประมาณกันวาเสนวงรอบปหนึ่งเสนจะเทากับอายุของตนไมหนึ่งป แตยกเวนตนไม บางชนิด เชน ไมส กั ในบางปที่สมบูรณมากก็อาจจะมีถึง 2 วง หรือกรณีตนไมท่ีเกิดใบรวงหมด ตน ก็อาจจะทําใหก ารเจริญเตบิ โตไมค รบวงรอบ 1.2.2.5 เยื่อเจริญ (Cambium) ซ่ึงเปนเซลลบาง ๆ ที่มีชีวิตอยูระหวางกระพี้กับ เปลือกช้ันใน ซ่ึงการเจริญเติบโตของเน้ือไม และเปลือกไมจะเกิดจากการแบงเซลลของเยื่อ เจริญ เซลลเยื่อเจริญที่แบงอยูดานในก็จะกลายเปนเน้ือไม ซึ่งเซลลท่ีแบงตัวดานนอกก็จะ กลายเปนเปลือกช้ันใน โดยจะคอยๆ ขยายตัวตามการเติบโตของลําตน โดยจะไปดันเปลือก ช้ันนอกใหแตกเปน ลายหรอื เปนรองตา ง ๆ ตามทเ่ี ราไดเ หน็ กนั ทั่วไป 1.2.2.6 กระพ้ี (Sapwood) ซ่ึงเปนสวนที่อยูถัดออกมาจากไมแกน ซ่ึงอยูระหวาง เปลือกชั้นใน และไมแก โดยเนื้อกระพ้ีจะมีสีจางกวาไมแกน มีหนาท่ีลําเลียงธาตุอาหารตางๆ ไปสูใบ อีกท้ังเปนที่เก็บสะสมอาหารจําพวกแปงและนํ้าตาล โดยเมื่อตนไมเจริญเติบโต เน้ือ ไมท่ีงอกขน้ึ มาใหมก ็จะทําหนา ท่ีแทนกระพ้ีเดมิ โดยกระพีเ้ ดมิ ก็จะกลายเปน ไมแกนแทนตอ ไป 1.2.2.7 ไมแกน (Heartwood) ซึ่งเปนสวนท่ีอยูถัดออกมาจากไสไม ซ่ึงแกนไม คือ เซลลต า ง ๆ ของตน ไมทีไ่ มท ํางานแลว โดยไมแ กน จะเปน สว นท่ีแขง็ ท่ีสุด มีหนาที่เปนโครงสราง ใหก บั ลาํ ตน ดงั นั้น ไมแกน จะมีเนือ้ สีเขม เนอื่ งจากยังมสี ารอาหารตาง ๆ ตกคางอยู ซึ่งไมแกน เปน ไมท ี่นํามาใชร ับน้าํ หนักไดเ ปน อยา งดีในงานกอสรางตา ง ๆ 1.2.2.8 ไสไ ม (Pith) หรือเรยี กอีกชื่อหน่ึงวา ใจไม ซ่ึงเปนสวนทอี่ ยูตรงกลางลํา ตน ของตนไม ซ่งึ เปนจุดเริ่มตนของการเจรญิ เติบโตของตนไม โดยจะทาํ ใหเ กดิ ลําตน ก่งิ กาน และใบ ดงั น้นั เมื่อตนไมมอี ายมุ ากข้ึน ไสไมก ็จะกลายเปน โพรง โดยถามองในแงคุณสมบัตขิ อง ไมก ถ็ อื วาไมที่มีโพรงจะสามารถรับนํา้ หนักไดต ่ําไมเ หมาะทจี่ ะนํามาใชในงานกอสราง ลักษณะ หนาตัดไม ดงั ภาพที่ 1.4 เปลอื กนอก กระพ้ี เปลอื กใน ไมแ กน วงรอบป เยอ้ื เจริญ
18 วงรอบป ภาพท่ี 1.4 แสดงลกั ษณะหนาตดั ของไม ท่มี า : กวี หวังนิเวศนกลุ , 2546 1.2.2. 9 ลายไมและตําหนิของไม ในการนําไมมาใชงานกอสรางนั้น จะตอง เรม่ิ จากการตดั โคน ตน ไมใหเ ปน ทอ น หรอื เรยี กวา ซุง (Log) เม่อื นาํ ซุงมาแปรรปู โดยการผา หรือเล่ือย ก็จะไดไมแปรรูปท่ีมีลายตาง ๆ (ซ่ึงในทางวิศวกรรมกอสรางเรียกวา เส้ียนไม) ตามลกั ษณะของการผา ตัวอยางการผาซงุ ดังภาพที่ 1.5 และลายไม ดงั ภาพที่ 1.6 เปลอื กชนั้ นอก กระพ้ี รูปแบบของการผา ไมแกน ภาพที่ 1.5 แสดงรปู แบบของการผาซงุ ลักษณะตา ง ๆ ท่ีมา : Woodworking For Industry, John L.Feirer
19 ภาพที่ 1.6 แสดงลายไมใ นลักษณะตางๆ ทม่ี า : www.google.co.th 1.2.2.10 ตําหนิของไม ไมเปนผลผลิตท่ีเกิดขึ้นตามธรรมชาติ จึงมี คุณสมบัติบางประการท่ีไมเหมาะสมในการนํามาใชเพ่ือการกอสราง คือ ตําหนิของไมท่ีเกิดขึ้น โดยธรรมชาติ ไดแก ตาไม รอยแตก และรอยปริเปลือกไม ความเอียงของเส้ียนไม รอยเสีย และรอยเปอน และความเสียหายเน่ืองจากแมลง เปนตน ดังนั้น กอนท่ีจะนําไมไปใชในงาน กอสราง ผูเก่ียวของจะตองตรวจความสมบูรณของชิ้นไม โดยไมใหมีตําหนิมากกวามาตรฐาน กําหนด เพราะถา เกนิ กจ็ ะสงผลตอการรบั กําลังของไมเม่ือนําไปใชงาน ซ่ึงโดยท่ัวไปตําหนิของไม อาจจะเกดิ จาก 2 สาเหตใุ หญ ๆ คอื 1) ตําหนิทเ่ี กิดจากโครงสรา งทางดานฟสิกส ไดแก ตาไม (Knot) ซึ่งตาไมกค็ ือสว นทก่ี งิ่ ไมย นื่ ออกมาจากลาํ ตน โดย ตาไมจะทําใหค วามตอ เน่อื งของเสย้ี นตองสะดุดไมราบเรียบ ซ่งึ ขนาดของตาไมจะมีผลเสยี ของ การรบั กาํ ลงั ในงานกอ สราง โดยอาจจะมีผลเสยี นอ ยในดานการรับแรงอัดถาเกิดอยใู นไมเ สา แตถ า นําไมท่ีมีตาไมไปทาํ คานหรอื ตง จะมีผลเสียตอการตานทานแรงดัดของคานหรือตงเปน อยางมาก ดังภาพที่ 1.7 (ก) (ข) (ค) (ง) (จ) (ฉ) (ก) เปลอื กฝง ใน (ข) รอยนกจิก (ค) รอยปริ (ง) รอยผุ
20 (จ) ตาผุ (ฉ) ตาแขง็ ตัน ภาพท่ี 1. 7 ตําหนขิ องไมลักษณะตา ง ๆ ทม่ี า : 2) ตําหนทิ ่เี กดิ จากผลดา นชวี วทิ ยา ไดแก (1) ปลวก (Termites) หรือแมลงเมา ที่เรารูจักกันดีจะมีอยู 2 ชนิด คือ ปลวกที่มีปกโดยจะชอบทํารังใตหลังคาบาน และปลวกท่ีชอบอยูใตดินจะคอย ๆ ทํารัง โดยไตข น้ึ มาตาม ผนงั บาน ปลวกเปนแมลงท่กี ัดกนิ และทาํ ลายไมท ั้งทอ นใชเวลาอยา งรวดเรว็ (2) เชื้อรา (Fungi) ซ่ึงเชื้อราเปนศัตรูท่ีสําคัญ มีลักษณะเปน รากฝอยลุกลามไปเร่ือย ๆ โดยเจาะกินเซลลูโลสในเนื้อไมเปนอาหาร ซ่ึงทําใหไมผุ เช้ือราจะ เจรญิ เตบิ โตไดตอ งอาศัยความชื้น อุณหภูมิ และอากาศที่พอเหมาะ โดยสามารถสังเกตไดวาไม ท่ีอยูใ กล ๆ พ้ืนดนิ หรือพ้ืนทกี่ ง่ึ เปยกแหง จะชว ยใหเชอื้ ราเจริญเติบโตไดด ี (3) แบคทเี รยี (Bacterial) ซึ่งแบคทีเรียเปนพวกท่ีเกาะกินอาหารอยูบน ผิวไม ซึ่งไมใชสาเหตุท่ีทําใหไมผุโดยตรง แตถาแบคทีเรียเกาะกันกินอาหารอยูบนผิวไมนาน กจ็ ะทาํ ใหไมเ กิดความเสยี หายไดเหมือนกัน (4) มอด (Weevils) ซงึ่ เปนแมลงปกแข็งตัวเล็ก ๆ ชอบกินเฉพาะแปงที่มี ในเน้ือไม โดยไมกินเนื้อไมเหมือนกับปลวก ความรุนแรงของการทําลายไมจึงนอยกวาปลวก ซึ่งถาเราพบเศษขุยคลายผงแปงลวงหลนเปนกอง เล็ก ๆ ใกล ๆ กับชิ้นไม โดยเราจะพบวามีรู เล็ก ๆ เทารเู ขม็ เตม็ ไปหมด รทู ี่มอดเจาะเขาไปกนิ แปง แลวถายมลู ออกมาเปน ผงน่ันเอง (5) เพรียง (Barnacles) ซึ่งเพรียงเปนตัวทําลายไมท่ีใชงานอยูในนํ้าแยก ออกเปน 2 พวก คอื (5.1) เพรียงทะเล ท่ีอยูตามแถบชายฝงทะเล โดยอาศัยอยูในไมท่ีปก อยูในทะเล เชน เสาบานชายทะเล ทาเทียบเรือ สะพานเรือ ฯลฯ ซึ่งจะกัดเจาะไมใหเปนรูเพ่ือ ฝงตวั อยูขางใน โดยไมท อนใดท่มี ีเพรยี งเกาะอยูมากก็อาจถูกเจาะจนหักพังไปได (5.2) เพรียงนํ้าจืด เปนชื่อเรียกตัวออนของแมลงชีปะขาว ซ่ึงจะพบการ ทําลายของเพรียงน้ําจืดในไมที่จมอยูในน้ําจืด หรือสวนประกอบของบานเรือน หรือเรือที่ใชงาน อยใู นนา้ํ จืด
21 1.3 ประเภทและคณุ สมบตั ิของไม 1.3.1 ประเภทของไม ตามขอกําหนดเกี่ยวกับไมของกรมปาไม แบงไมออกเปน 3 ประเภท โดยถือเอาคาความแข็งแรงในการดัดของไมแหง และความทนทานตามธรรมชาติของ ไมชนิดน้นั ๆ เปน เกณฑไ ดแ ก 1.3.1.1 ไมเน้ือออน มีความแข็งแรงต่ํากวา 600 กิโลกรัมตอตารางเซนติเมตร มีความทนทานตํ่ากวา 2 ป ไดแก ไมอินทนิล ไมสัก ไมยางแดง ไมพะยอม ไมพญาไม ไมทํามัง ไมต ะบูนขาว ไมก ะบาก ไมก ระเจา ไมกวาด 1.3.1.2 ไมเนื้อแข็งปานกลาง มีความแข็งแรง 600 ถึง 1000 กิโลกรัมตอ ตารางเซนติเมตร มีความทนทาน 6 ป ไดแก ไมเหียง ไมรกฟา ไมยูง ไมมะคาแต ไมพลวง ไมนนทรี ไมต าเสือ ไมตะแบก ไมตะเคียนหนู ไมต ะเคยี นทอง ไมก วาว 1.3.1.3 ไมเนื้อแข็ง มีความแข็งแรงสูงกวา 1,000 กิโลกรัมตอตารางเซนติเมตร มีความทนทานสูงกวา 6 ป ไดแก ไมเ คี่ยม ไมแอก ไมหลุมพอ ไมเสลา ไมสักข้ีควาย ไมเลียงมัน ไมรัง ไมยมหิน ไมมะคาโมง ไมมะเกลือเลือด ไมประดู ไมเต็ง ไมตะบูนดํา ไมตะครอหนาม ไมตะครอ ไข ไมแ ดง ไมก นั เกรา 3.1.1.1 ไมเ นื้อออน 1) ไมฉําฉา ลักษณะคุณสมบัติ ไมเนื้อหยาบไมแนนมีสีคอนขางจาง (ขาว) มีลวดลายสวยงาม มีนํ้าหนักเบา จัดอยูในประเภทไมเน้ือออน ทําการเล่ือย ผา ไส กบ ตกแตงชักเงาไดง าย ประโยชน ใชทําลงั กลองใสวัสดุอุปกรณ เครือ่ งมือตา ง ๆ ปจ จุบนั นิยมนํามาใชท ํา เครื่องเรือน เคร่ืองใชต าง ๆ หรอื เพอ่ื ใชต กแตงตาง ๆ 2) ไมสัก ลักษณะคุณสมบัติ เปนไมที่มีคุณภาพดีท่ีสุด นอกจาก ความแข็งแรงอยางเดียวเทาน้ันท่ีมีนอยไปหนอย แตก็แข็งแรงพอท่ีจะใชได เปนไมสูงขนาด ใหญ จะทําการโคนไมอายุประมาณ 150 ป เปนไมท่ีขึ้นเปนหมูในปาเบญจพรรณ เน้ือไมมีสี เหลืองนานเขาจะกลายเปนสีนํ้าตาลแก มีกล่ินหอม มีนํ้ามันในตัว มีเสี้ยนตรง เน้ือหยาบไม สม่ําเสมอกัน กรําแดด กรําฝน ไมคอยผุงาย หดตัวนอย ไมมีอาการบิดหรือแตกราว มอด ปลวกไมคอยรบกวน เม่ือเล่ือยออกจะเห็นลายไดชัดเจน เล่ือย ผา ไสกบ ตกแตง ชักเงาได งาย เปนไมท่ีผ่ึงใหแหงไดรวดเร็ว น้ําหนักตอลูกบาศกฟุตประมาณ 35–45 ปอนด ยังแบง เปน 3 ชนิด คือ สกั ทอง สักหิน สักข้ีควาย ไมสักทอง มีลวดลายสวยงามมาก ปจจุบันมี ราคาคอ นขา งแพง
22 ประโยชน ใชในการสรา งส่งิ ทต่ี อ งทาํ อยางประณีต ตองการความสวยงาม และทนทานตองรับนํ้าหนักหรือตานทานมาก เชน ทําประตู หนาตาง วัสดุ เคร่ืองใช เครื่องเรอื นตา ง ๆ และยังเปนสินคาออกทท่ี าํ รายไดป ล ะไมนอยทเี ดยี ว 1.3.1.2 ไมเ นื้อแข็งปานกลาง 1) ไมมะคาโมง ลักษณะคุณสมบัติ ไมมะคาโมงหรือไมมะคาใหญ หรือ ไมมะคาหลวงเปนไมเน้ือแกรงลําตนใหญแตไมสูงนัก ขึ้นตามปาดงดิบ และปาเบญจพรรณ เวน ทางภาคใต เน้ือไมเปน สีน้ําตาลเหลือง เสี้ยนคอนขางสน เน้ือหยาบมีริ้วแทรกแข็งเล่ือย ไสกบ คอนขางยาก ถาแหงดีแลวจะตกแตงงาย ขัด และชักเงาไดดี นํ้าหนักตอ 1 ลูกบาศกฟุต ประมาณ 60 ปอนด ประโยชน ใชทาํ เสา ไมหมอนรางรถไฟ และใชในงานกอสรางตาง ๆ เปน ไมชนิดใหปุมมีลายงดงาม ราคาแพง ใชทําพวกเคร่ืองเรือน เครื่องใช เชน ตู โตะ เกาอี้รับแขก เปนตน 2) ไมประดูชิงชัน ลักษณะคุณสมบัติ ไมประดูชิงชันหรือพยุงแกม หรือพยุง แดง เชียงใหมเรียกวา เกิดแดง ภาคอีสานเรียกวา ชิงชัน ภาคเหนือ เรียกวา ดูลาย เปนไม ประเภท เนื้อแขง็ ลําตน ขนาดปานกลางถึงขนาดใหญ ข้ึนอยูในปาเบญจพรรณทั่วไป เน้ือไมมีสี มวงแก สีเสนแทรกสีดําออน หรือ สีแกกวาพ้ืน เส้ียนมักสับสนเปนริ้วแคบ ๆ เนื้อละเอียด ปานกลาง แข็ง เหนียวมาก แข็งแรงทนทาน ไสกบ ตกแตง ชักเงาไดดี ตอกตะปูไดยาก เม่ือ ทําเสร็จแลวจะมี ความเรียบรอยสวยงามเปนมันดี เมื่อชักเงาแลวจะมีลายมีสีสันสวยงาม มาก นํา้ หนัก 1 ลกู บาศกฟตุ ประมาณ 67-70 ปอนด ประโยชน ใชทําพวกเครื่องเรือน เชน ตู โตะ เกาอี้รับแขก เกาอ้ี โยก ดา มเครือ่ งมือ รางกบ เกวยี น รถ แกะสลัก ทาํ หวี เปน ตน 3) ไมย าง ลักษณะ และคุณสมบัติเปนไมเน้ือออน และหยาบมีสีน้ําตาล ปนแดงใชในที่รมทนทานพอใช แหงชา ยืดหดงาย เลื่อยผางาย บิดงอตามดินฟาอากาศ ถา ไสตอนไมสด ๆ อยจู ะ ไมเรยี บดนี ัก เส้ียนมักจะฉีกติดกันเปนขุยออกมา ทําใหขัดหรือทานํ้ามัน ไมคอยดี ใชในการสราง รับนํ้าหนักมาก ๆ ไมได ใชในท่ีตองการกรําแดดกรําฝนมากไมได นอกจากจะทาสนี ้าํ มนั ปองกันไว นา้ํ หนักตอ 1 ลูกบาศกฟตุ ประมาณ 40-50 ปอนด ประโยชน ใชทําบานเรือน เคร่ืองเรือนเฉพาะที่มีราคาถูก ๆ สรางบานใช ทําฝา ฝา หรือสว นทไ่ี มตอ งรบั นาํ้ หนัก นิยมใชก นั เพราะราคาถกู หางา ย
23 1.3.1.3 ไมเ นอ้ื แขง็ 1) ไมแดง คุณลักษณะและคุณสมบัติ ไมแดง เปนไมประเภท เน้ือแข็ง มีลําตนขนาดใหญข้ึนอยูทั่วไปในปาเบญจพรรณ เน้ือไมมีสีแดงเร่ือๆ หรือสีนํ้าตาลแกมแดง เสย้ี นเปน ลกู คลืน่ ละเอยี ดพอประมาณ แข็ง เหนียว มีความแข็งแรงทนทาน มีลายสวยงาม ทําการ เล่ือย ไสกบ ตกแตงตอกตะปูไดยาก เม่อื ทาํ เสรจ็ แลวมีความเรยี บรอ ยสวยงามชักเงาไดดี ประโยชน ใชในการกอสรางอาคารบานเรือน เชน ทําเสา ข่ือ คาน ตง กระดานพื้นสะพาน เกวียน เรือ หมอนรถไฟ เคร่ืองเรือน เครื่องมือทางกสิกรรม และเครอื่ งมือตาง ๆ เปน ตน 2) ไมเต็ง ลักษณะคุณสมบัติ เปนไมขนาดใหญมีอยูทั่วไป ระยะแรก จะเปน สีนํ้าตาลออน ทิ้งไวนานจะเปนสีน้ําตาลแกแกมแดง เสี้ยนหยาบ ทําใหไสกบตกแตง ไดย าก แตไ มแ ข็งและเหนียว เหมาะแกการสรางสว นที่รบั นา้ํ หนักไดดี มีความแข็งแรงทนทานดี มาก ทนตอ แสงแดดและน้าํ ฝน เนื้อไมมกั จะมีรอยราวปรากฏใหเห็น หัวไมมักแตกงาย ฉะนั้น ไมเตง็ จึงมักจะไมคอยใชใ นการสรา งสิง่ ประณตี ประโยชน ใชก ับงานตรากตรําตอ งการความแข็งแรงทนทาน เชน ทาํ โครงเกาอนี้ วม เกาอี้ชิงชา สะพาน หมอนรางรถไฟ ใชใ นการสรางบา นเรือนทีต่ อ งรบั นํา้ หนัก มาก ๆ เชน ตง คาน กระดานพ้ืน ไมโ ครงหลังคา และดามเครอื่ งมือกสกิ รรม 3) ไมรงั ลักษณะ และคุณสมบัติ ไมร ัง หรือไมเรยี ง เปน ไมขนาดกลาง ถึงใหญข้ึนเปน หมู ๆ ในปาแดง เนอ้ื ไมม ีสนี ํ้าตาลเหลือง เสยี้ นสับสน เนอ้ื หยาบแขง็ แรงทนทาน มาก เลือ่ ย ไสกบ ตกแตง คอ นขา งยาก ประโยชน ใชกับงานประเภทท่ีตองการรับแรง เชน ทําเสา หมอนรางรถไฟ สรางบานเรอื น การกอ สรา งตา ง ๆ ทํารถ เรือ เคร่ืองมือกสิกรรม เน่ืองจาก ไมชนิดนี้แข็งแรง และทนทานมากจึงนิยมใชการกอสรางท่ีตองการความแข็งแรงทนทาน ลักษณะเหมอื นกบั ไมเต็ง มจี าํ หนา ยในทองตลาดทั่วไป 1.3.2 คุณสมบตั ขิ องไม การนําไมไปใชใ หเ กิดประโยชนอยางสูงสุด เราจําเปนตองรูถึงคุณสมบัติ ของไมแตละชนิด เพือ่ ทีจ่ ะไดเลอื กใชใ หเ หมาะสมกับงานแตละประเภท เพราะไมเกิดจากตนไม เหลายชนิดมีคุณสมบัติในดานตางๆ ทจ่ี ะนํามาใชประโยชนจะมีความแตกตางกัน ไมแตละชนิด ยอมเหมาะสมกับงานแตละอยางไมเหมือนกัน เชน ในงานกอสราง ไมก็จะตองมีความ แข็งแรงและทนทาน ในการประดิษฐเครื่องเรือน เปนงานตองการความสวยงาม และความ ละเอียดในการเขา ไม ไมกจ็ ะตองมสี ีและลวดลายเนื้อไมท ี่สวยงาม เปนตน
24 คุณสมบัตขิ องไมใ นงานกอสรางแบงตามการนําไปใชในงานกอสรา งและ งานที่เกี่ยวขอ ง มรี ายละเอยี ดดังน้ี 1.3.2.1 คณุ สมบัตขิ องไมทั่วไป ในดานตา งๆ ที่จะนาํ มาใชประโยชน (พงศ โสโน, สารานุกรมไทยสําหรับเยาวชนฯ เลม ท่ี 3, 2553) จะมีความแตกตางกันไป ซึ่ง จะตองคาํ นึงถงึ ลวดลายในไม การหดหรือการพองตัว ความยากงายในการไสกบตกแตง โดย ลกั ษณะของเสน ใย รวมทัง้ ความยากงายในการทําสี ซ่ึงคณุ สมบตั ขิ องไมในงานกอสราง ประกอบดวย 1) ความช้ืน ความชืน้ อาจมแี ตกตา งกันระหวา งรอ ยละ 60 ถึง 300 หรือสูงต่ํากวา นนั้ ปรมิ าณความชน้ื ไมแหง จะมีคาเปลย่ี นแปลง อยูร ะหวา งรอยละ 10 ถงึ 16 2) นา้ํ หนัก ใชว ิธีเทยี บเปนทศนิยมของนํา้ หนักน้ําทม่ี ปี รมิ าตรเทา กนั ซึง่ เรียกกันวา ความถว งจําเพาะเนือ้ ไมแ ทๆ จะมคี าความถว งจําเพาะโดยเฉลยี่ ประมาณ 1.54 3) การหดและการพองตัว เกิดข้นึ เมอ่ื ไมเสยี ความชน้ื หรอื ไดรับความชน้ื เพิ่มมากขนึ้ ในระดับทม่ี ีความช้ืนตํ่ากวาจดุ หมาด จะตอ งเลือกใชไมท ีม่ ีความชนื้ ใหเหมาะสม กับงาน ซ่ึงจะปองกันการรอยแตก เม่ือไมมกี ารหดหรือพองตวั ภายหลงั การหดหรือพองตวั ของไมท าํ ใหไมเ กดิ การเปล่ียนรูปรา งไปจากเดิม แสดงดงั ภาพท่ี 1.8 และเกดิ การแตก เสียหายดงั ภาพท่ี 1.9 สวนแนวขวาง โกง แนวยาว โคง แนวทะแยง บิด ไมแปรรปู พอง ภาพที่ 1.8 ตัวอยา งการเสียรปู จากการหดตวั ที่มา: http://guru.sanook.com/enc_preview.php?id=634&source_location=2
25 รอยแตกเกิดจากการหดตวั ภาพที่ 1.9 ตัวอยางการเสยี รูปจากการหดตวั ท่มี า: http://guru.sanook.com/enc_preview.php?id=634&source_location=2 4) ความแข็งแรง เปนคุณสมบตั ิสําคญั ทจ่ี ะตองพิจารณาเมอ่ื นําไมม า ใชกอสรางบานเรอื นหรอื งานอ่นื ๆ ในลกั ษณะเดียวกัน แรงทเี่ ขา มากระทําตอไมท ใี่ ชใ นการ กอ สรางนั้น แยกไดเปน 3 ประเภท คือ แรงดึง ซงึ่ มีผลทําใหไ มแ ยกออกจากกัน แรงอดั หรือ แรงบบี จะมีผลใหไมบ ีบตวั เขา หากัน และแรงเฉือน ทําใหไมส ว นหนงึ่ ไถลเลื่อนเคลื่อนคลาด ออกไปจากสวนขา งเคียงเดิม 5) ความทนทาน เปนความสามารถในการตอ ตานหรือตานทานตอ ตัวการทําลายไมตา งๆ ที่สาํ คัญ คอื รา ซงึ่ เปน พืชช้ันต่ํา ทําใหไมผุ หรอื เสยี สี มอด แมลง พวกชีปะขาว เพรียงน้ําจดื และปลวก เปน ตน โดยมขี อกําหนดดานความทนทานดังตอ ไปนี้ (1) ความทนทานในรม เปน สภาพท่ีพนจากแดดฝน หรือไมมี โอกาสถกู นาํ้ ซาํ้ ซากได หรืออยกู ลางแจงถกู แดดถกู ฝนไดต ามกาลเวลา และไมค วรใหไมเ ปยก ชืน้ อยูน าน (2) ความทนทานในท่แี ฉะชืน้ กรณีการใชตดิ ดินหรือท่เี ปย กชมุ อยเู สมอเปน เวลานานๆ ในนํา้ จดื และน้ําเคม็ ตองปลอดจากมอด หากไมมมี าตรการปอ งกัน ปลวกทดี่ ีก็อาจไดรับอนั ตรายจากปลวกได (3) ความทนทานในท่กี ลางแจง และที่แฉะชื้น มีความลอแหลม ตออนั ตรายจากรา มอด และปลวก
26 (4) ความทนทานทจี่ มอยูใตนํ้า ตอ งปลอดภัยจาก รา มอด และปลวก แตย ังมเี พรยี งทาํ ลายไดอ ยู สําหรบั ไมท่ีอยูใ ตด นิ ในระดับลกึ กวาดินผิวพน ระดบั ทีม่ ี ซากพชื หรือถา อยใู ตระดับนาํ้ ในดินจะมีความปลอดภยั จากตัวการทําอันตรายตอเนือ้ ไม 1. 3.2.2 คุณสมบัตขิ องไมเ นอ้ื แขง็ เปนไมทีม่ วี งปมากกวา ไม เน้ือออน เพราะมีการเจริญเติบโต ชากวา คือ ตองมีอายุหลายสิบป จงึ จะนํามาใชง านได ลกั ษณะทั่วไปของไมจะมีเนื้อมนั ลาย ละเอียด เนือ้ แนน มนี ้ําหนักมาก แข็งแรงทนทานเชน ไมแดง ไมสกั ไมเ ต็ง ไมม ะคา เปนตน 1.3.2.3 คุณสมบตั ิของไมเ นื้อแข็งปานกลาง ทนทาน เลือ่ ย ไสกบตกแตง ไดงา ย ยืดหดตวั เล็กนอย เชน ไมตะแบก ไมยาง ไมน นทรี ไมต ะกู เปน ตน 1.3.2.4 คุณสมบตั ิของไมเนอ้ื ออน นํ้าหนกั เบา ไมทนทาน ยดื หดตวั ได งาย ราคาถูก เล่ือย ไสกบตกแตง ไดงาย เชน ไมฉําฉา ไมไ ผ ไมม ะพราว เปน ตน 1.4. ขนาดและมาตรฐานของไม ไมแปรรูปและการกอ สรางนั้นไดมกี ารกาํ หนดขนาดและมาตรฐานของไมไ ว ดังน้ี 1. 4.1 ขนาดของไม มีการกําหนดขนานตามขอกําหนดมาตรฐาน ผลติ ภณั ฑอ ตุ สาหกรรมของกระทรวงอุตสาหกรรม (มอก.) ดังภาพท่ี 1.10 (ก) (ข) (ค)และ(ง) เปนภาพตวั อยางไมแปรรปู ในรูปแบบตา งๆ ทีม่ ีการนาํ ไปใชง าน และขนาดของไมท ี่มกี ารนําไปใช งานดงั ตอไปน้ี 1. 4.1.1 ไมฝา มขี นาด ½ - 3/4 นวิ้ กวาง 4 - 6 น้วิ และ 8 - 10 นว้ิ 1.4.1.2 พนื้ ไม มขี นาด 1, 1½ - 2 นิ้ว, 2½- 3 นิ้ว กวาง 3 - 12 น้ิว 1.4.1.3 ไมเ สา มีขนาด 4 x 4 นวิ้ , 5 x 5 นิ้ว, และ 6 x 6 นิว้ 1.4.1.4 ไมระแนง มขี นาด 1x1 น้วิ 1.4.1.5 ไมกลอน มขี นาด ½-3/4 นว้ิ x 2-3 นิ้ว และ 1-2 นิ้ว x 1½-2 น้วิ
27 ก. ไมซ งุ แปรรปู ข. ไมแปรรูป ค. ไมแปรรูปเพื่อการจําหนา ย ง. การจดั เกบ็ เพ่ือ ภาพท่ี 1.10 ตัวอยา งไมแปรรปู ในรูปแบบตางๆ ท่ีมา: http://takuyak.igetweb.com/index.php?mo=14&newsid=77962 http://xn--12cb7gd5b3bd9lwb.net/ c และ http://v-jointrubber.blogspot.com/2011/01/blog-post_4016.html 1.4.2 มาตรฐานของไม ตามมาตรฐานผลติ ภัณฑอตุ สาหกรรมของ กระทรวงอตุ สาหกรรมหรือ มอก. ในปจ จบุ ัน ซง่ึ จะประกอบดวย มาตรฐานของไมแปรรปู นนั้ มี มิติ (ขนาด) เปนมิลลเิ มตร (มม.) ซ่งึ กาํ หนดตาม มอก.421-2535 ดังนี้ 1.4.2.1 ขนาด ไมแปรรปู ตามมาตรฐานน้ี มขี นาดดังตอไปนี้ 1) ความหนา มีขนาด 12, 16, 19, 22, 25, 32, 38, 44, 50, 63, 75, 88, 100, 113, 125, 138, 150 และ 200 มม. 2) ความกวา ง มีขนาด 25, 38, 50, 63, 78, 88, 100, 113, 125, 150, 175, 200, 225, 250, 275, 300, 350 และ 400 มม. (ยกเวนไมส ักเหลีย่ ม ให ถือตามขนาดไมสกั เหล่ียมแปรรูป มาตรฐานผลติ ภัณฑอุตสาหกรรม, มอก.422) 3) ความยาว มีขนาดเริม่ ต้ังแต 0.30 ม.และมีความยาว เพิม่ ข้ึนชว งละ 0.15 ม. สว นไมก ระยาเลย เร่ิมตัง้ แต 0.30 ม. และมคี วามยาวเพิ่มขึน้ ชว งละ 0.30 ม.
28 1.4.2.2 การเรยี กชื่อขนาด ใหเ รยี งลาํ ดบั ความหนา X ความ กวา ง X ความยาว 1.4.2.3 การแปรรูป ตอ งแปรรูปสวนความยาวไมตามความยาว ทอ นซุงดา นตง้ั 1.4.2.4 ความเรยี บ เปนแนวเสนตรง มีขนาดสม่ําเสมอกันตลอด ความยาวของแผนและภาคตดั ขวางหวั ทา ยตองเปนสเ่ี หลยี่ มมมุ ฉาก 1.4.2.5 ขอกาํ หนดมาตรฐานผลิตภณั ฑอุตสาหกรรม ทเี่ กย่ี วของ กับไมแปรรูป ไดกําหนดคาความแข็งหรือคาสมบตั เิ ชงิ กล ซงึ่ ขอกําหนดมาตรฐาน ผลติ ภณั ฑไมตามขอกําหนดมาตรฐาน ผลติ ภัณฑอุตสาหกรรมทค่ี วรรู ไดแก มอก. 421-2525 หมายถึง ไมแ ปรรูปและขอกําหนดทวั่ ไป มอก. 422-2525 หมายถงึ ไมส ักแปรรูป มอก. 423-2525 หมายถงึ ไมก ระยาเลยแปรรปู มอก. 424-2525 หมายถงึ ไมแ ปรรูปสําหรบั งานกอสรางทวั่ ไป มอก. 427-2525 หมายถึง ไมแปรรปู อบ มอก. 516-2527 หมายถงึ ไมอ ดั นํ้ายา CCA เปนตน 1.5. การเลือกใชไ ม การเลอื กใชไ มใ หเหมาะกับประโยชนการงาน โดยเลอื กตามประเภทของไมแ ปร รูปซง่ึ การเลือกไมท ี่จะนํามาใชง านตองพจิ ารณาดังน้ี 1. 5.1 การเลือกไมใชงานท่วั ไป ตามลักษณะงาน ดังน้ี 1.5.1.1 งานรบั น้ําหนกั โดยตรง ใชใ นการกอ สรางท่ไี มต อ งการความประณีต มากนัก ซึ่งไมไ มค วรมีรอยชํารดุ เสียหาย เชน มตี า ผุ แตกรา ว ปดงอ คด โคงและผานการผงึ่ มา 1.5.1.2 งานประณีต เปนไมท่ีไมตองรับน้ําหนักหรือตานแรงมาก โดยนําไม ไปประกอบเปนรูปรางตางๆ ท่ีตองการความสวยงามมากกวาความแข็งแรง โดยเปนงานท่ีทํา ตองใชฝ มอื 1.5.1.3 งานทั่วๆ ไป ควรใชไมท่ีตายยืนตน ซึ่งการผ่ึงแหงในตัวดี ซ่ึงเน้ือไม จะมคี วามละเอียดเหนียวแนน มีแนวตรง ขัดมันและชักเงาไดดี ซ่ึงไมแตละประเภทมีเกณฑการ ใชงานดังน้ี 1) ไมเนื้อออน เปนไมท่ีมีเน้ือคอนขางเหนียว ทําการเล่ือยไสกบ ตกแตง ไดง า ย ลกั ษณะเนื้อมสี ซี ดี จาง น้ําหนกั เบา ขาดความแข็งแรงทนทาน รับนาํ้ หนักไดไมดี 2) ไมเนื้อแข็งปลานกลาง เปน ไมท มี่ ีเน้ือแข็งปานกลาง ทําการเล่ือย ไสกบ ตกแตง ไดย าก ลักษณะเนือ้ ไมม สี ีเขม คอ น ไปทางสีแดง มีความแขง็ แรงทนทาน
29 3) ไมเนื้อแกรง เปนไมที่มีเน้ือแกรงทําการเล่ือยไสกบตกแตงได ยากมาก ลักษณะเนื้อไมเปน มันในตัวแนน มีสเี ขมจดั จนถงึ สีดํา มีความแข็งแรงทนทานดมี าก 1. 5.2 การเลือกใชไมในงานกอสราง ไมท่ีใชในการกอสรางมีดังน้ี (กวี หวัง นเิ วศนก ุล, 2552) 1.5.2.1 ไมกระดาน นิยมทํามาจากไมแดง ไมเต็ง ไมตะเคียนทองและไม ยางขาว เปนแผนไมลักษณะแบนๆ ใชสําหรับทําเปนพื้นบานจะมีขนาด 1x4 น้ิว 1x6 น้ิว และ 1x8 น้ิว สว นทใ่ี ชส ําหรบั ทาํ เปน ฝาหรือเชงิ ชายอาจมีขนาด ½ x 6 นว้ิ ½ x 8 น้วิ เปนตน 1.5.2.2 ไมคานหรือตง ไมที่นิยมนํามาใชมีอยูหลายชนิด เชน ไมแดง ไม เต็ง ไมร งั ไมประดู และไมม ะคาโมง จะใชไ มป ระเภทเนอื้ แข็งเทาน้ัน ขนาดโดยท่ัวไปของตง คือ 1½ x 5 น้ิว และ ½ x6 นิ้ว @ 0.50 เมตร สวนขนาดของคานทั่วไปคือ 2x6 นิ้ว 2x8 น้ิว และ 2x10 นว้ิ 1.5.2.3 ไมอเส ขื่อ อกไก และจันทัน ซ่ึงใชมีหลายชนิด เชน ไมแดง ไม เต็ง ไมร ัง ไมประดู และไมม ะคาโมง ขนาดโดยทั่วไปของจันทันคือ 1½ x 5 น้ิว และ 2x6 น้ิว @ 100 เมตร 1.5.2.4 ไมเสา ใชมีหลายชนิด เชน ไมแดง ไมเต็ง ไมรัง ไมประดู และไม มะคาโมง ไมท่ีตองทําหนาท่ีแบกรับนํ้าหนักของอาคารท้ังหมด ขนาดของเสาไมจะตองเปนรูป สี่เหลี่ยมจัตุรัสเทาน้ัน เชน 4x4 น้ิว หรือ 6x6 นิ้ว หรือ 8x8 นิ้ว หรือเสากลม ซ่ึงมักจะใชกับ บา นทรงไทยเดิม 1.5.2.5 ไมแป และไมระแนง เปนไมที่ตองทําหนาที่รองรับกระเบ้ือง หลังคาซ่งึ มนี ําหนักไมม ากนัก ชนิดของไมท ีใ่ ชจ งึ สามารถใชไมเนื้อออนได เชน ไมยาง ขนาดของ แปทวั่ ไปคือ 1 ½ x 3 น้ิว @ 1.00 เมตร สวนขนาดของระแนงทั่วไปคือ 1½ x 1½ หรือ 2x2 น้ิว @ 0.32 เมตร 1.5.2.6 ไมเครา ไมที่ใชจึงเปนไมเนื้อออนไดแก ไมยาง ซ่ึงตองแบกรับ นํ้าหนกั ไมม ากนัก ชนิดของ ขนาดของไมเคราทว่ั ไปคอื 1½ x3 น้ิว @ 0.60 เมตร 1.5.2.7 ไมวงกบประตูหรือหนาตาง ใช ไมสัก ไมแดง ไมมะคา และไม ตะเคียนทอง ควรเปน ไมท ีม่ ีความแขง็ แรงปานกลางและไมห ดตวั ไดงาย โดยมีขนาดคือ 2x2 นว้ิ 1.5.2.8 ไมแบบ ไมที่ใชเปนไมเนื้อออน อาทิ ไมกะบาก ใชทําแบบหลอ ใหกับงานคอนกรีต และใชสําหรับงานโครงสรางชั่วคราว ขนาดของไมแบบท่ัวไปคือ 1x6 นิ้ว หรอื 1x8 น้ิว
30 1. 5.3 คุณสมบัตขิ องไมท ี่ใชในงานกอ สรา ง ไมท ่ีใชใ นงานกอสรา งไดแกไ ม เนื้อแข็ง ไมเนื้อแข็งปานกลาง และไมเนือ้ ออ น (พงศพนั วรสนุ ทโรสถ 2552 : 25-29) ซง่ึ มีการ ใชใ นงานโครงสรา ง งานช้ินสวนประกอบอาคาร และงานตกแตงอาคาร ซึ่งแบง ไดต าม คณุ สมบตั ิของไมไดด ังน้ี 1. 5.3.1 ไมเ น้ือแขง็ ท่ีใชป ระโยชนในงานกอสรา งมหี ลายประเภท ดังนี้ 1) ไมเตง็ เปนไมเน้ือแข็งประเภทหนึ่งที่นยิ มนํามาใชงานในสว น ของการกอสรางบานเรอื นท่ีอยอู าศยั ซงึ่ ไมเ ต็งลาํ ตนมขี นาดปานกลางถงึ ใหญมากเปนไมทีม่ ี อายุยืนยาวเชนกันไมเตง็ เปนไมที่นิยมมาก ในปจ จุบันน้ีเนอื่ งจากเปนไมจรงิ ทด่ี ีและราคาไมแพง มาก นิยมใชก ันในอตุ สาหกรรมเฟอรนิเจอร รวมถึงงานตกแตงทัง้ ภายในและภายนอก อาทิ เสา เรอื นไม ไมพ ้นื ไมบันได ไมฝาเพดาน บวั ไม คานไม หรือไมแ ปรรปู ท่ัวไป ซ่งึ ลกั ษณะตวั อยา งไม เต็งไดแ สดงดงั ภาพที่ 1.11 (ก) และ (ข) ก. ทอ นซงุ ไมเต็ง ข. ไมเตง็ แปรรูป ภาพที่ 1.11 ตวั อยา งทอ นซุงและไมเตง็ แปรรูปนํามาใชงาน ทีม่ า: http://xn--72c1a9a7hsavl.com/ และhttp://bksubpana.igetweb.com/?mo=3&art=408267 2 ) ไมแดง เนื้อไมมีสีนํ้าตาลอมแดง แข็งแรงและทนทานเปน พิเศษ ไมผุพังงาย ทนตอปลวกและเชื้อรา เปนไมเน้ือแข็งและดูสวยงามดวยโทนสีแดง สําหรับ คณุ สมบตั ิเน้ือไมของไมแดงนั้น มีความแข็งแรง ทนทานสูง มีอายุการใชงานนานกวา 10-25 ป จึงทําใหราคาไมแดงมีราคาแพง ใชในงานกอสราง อาทิ ไมปูพื้น ทํารางรถไฟ ทําทาเรือ หรือ นิยมใชไมแดงในการทาํ เปน เสาบาน ไมคาน ซ่งึ ตวั อยา งไมแดงแปรรรูปและการใชงานพ้ืนปารเก ไดแ สดงภาพที่ 1.12 (ก)และ(ข)
31 (ก) กระดานไมแดง (ข) ปารเกรไมแดง ภาพที่ 1.12 ไมก ระดานแปรรูปและการประยุกตใ ชงานปพู ื้นปารเกรไมแดง ท่ีมา: http://sangprapai.com/main/lumber.php และ http://www.mplustimber.com/pyinkado_th.html 3) ไมตะเคยี นทอง เปนตนไมใหญและสูงมากข้ึนเปน หมู ตามปาดบิ ชนื้ ทวั่ ไป ลักษณะเน้อื ไมมสี เี หลืองหมนสนี ้ําตาลอมเหลืองมักมเี สน สขี าวหรือเทาขาว มเี สย้ี นของไมตะเคยี นทองมักสับสนเนอื้ ละเอยี ดปานกลางแข็ง เหนยี ว ทนทาน ทนปลวกไดด ี เมือ่ นําไปเลอื่ ยใสกบตกแตงและชักเงาไดด ีมาก นิยมใชในการกอสรา งอาคาร ไมหมอนราง รถไฟ ซ่งึ ตวั อยางไมตะเคยี นทองและไมตะเคยี นแปรรูปไดแสดงไวในภาพที่ 1.13 (ก) และ(ข) (ก) ลาํ ซุงไมต้ ะเคียน (ข)ไมต้ ะเคียนแปรรูป ภาพท่ี 1.13 ลกั ษณะซุงและการแปรรปู ไมตะเคียน ท่ีมา: http://www.xn--42c7an3ah6frb0f6a3c.com/ และ http://www.siammasterwood.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=539011283
32 4 ) ไมร ัง เปนไมในตระกูลเดียวกับไมเต็งซ่ึงจัดอยูในวงศไมยาง และ เปน ไมย ืนตน ผลัดใบ โดยทวั่ ไปพบอยูใ นปา เต็งรงั มีขนาดกลางถึงขนาดใหญ โดยทว่ั ไปนาํ ไปใชใ นการ กอสรางท่ีเก่ียวของกับการรับนํ้าหนักมากๆ อาทิ คาน พ้ืน เสา ไมหมอนรถไฟหรือสะพาน เปนตน ซงึ่ ตวั อยา งลักษณะของลําตนไมรงั และไมรงั แปรรปู แสดงดังภาพที่ 1.14 (ก)และ(ข) ก) ลําตนไมรัง ข) ไมรังแปรรปู ภาพที่ 1.14 ตวั อยางไมรังและไมรงั แปรรปู ที่มา: http://www.suansavarose.com/index.php?mo=3&art=174600 และ http://www.designlikeus.com/material_view.php?select_mate_id=10 5) ไมต ะแบก ขึ้นในปา เบญจพรรณช้นื และปา แลง ท่ัวๆ ไปซงึ่ จะมลี กั ษณะเน้อื ไมสีเทาจนถงึ สีน้ําตาลอมเทาเส้ียนตรงหรอื เกือบตรง เนอื้ ละเอยี ดปาน กลางเปนมัน มีความแข็งและเหนียว ซ่งึ ทนทานไดดถี า ใชใ นรมไม ซึ่งนยิ มใชท ําเสาบาน ทํา เรอื แพ เกวียน เครอื่ งมือกสิกรรมและเคร่อื งเรือน เปนตน ซงึ่ ลกั ษณะตัวอยา งลําตน ตะแบกและไมต ะแบกแปรรูปเพอื่ การนาํ ไปใชงานดังแสดงในภาพท่ี 1.15 (ก)และ(ข) ก. ลําตนตะแบก ข. ไมตะแบกแปรรปู ภาพท่ี 1.15 ตวั อยา งลําตน ตะแบกและการแปรรูปไมตะแบก ที่มา: ชลดา แสงคลอย, 2553 และ http://www.rakbankerd.com/agriculture/wb/show.php?Category=agriculture&No=17677
33 6) ไมสัก เปนตนไมขนาดใหญพบในปาเบญจพรรณทาง ภาคเหนือ และบางสวนของภาคกลางและตะวันตก จะเน้ือไมเปนสีเหลืองทอง และเม่ือทิ้งไว นานๆ จะกลายเปนสีน้ําตาลและมีกลิ่นเหมือนหนังฟอกเกาๆ มีสีเสนสีแกแทรก เสี้ยนตรง เนื้อ หยาบและไมสมาํ่ เสมอ โดยปลวกมอดไมทาํ อันตราย ซ่ึงมีตัวอยางลําตนและซุงไมสักแปรรูปใน รปู ดังแสดงในภาพที่ 1.16 (ก) (ข) (ค) และ(ง) ก. ปา ไมส กั ข. ลําตนไมส กั ค. ซงุ ไมสกั ง. ไมแ ปรรูป ภาพท่ี 1. 16 ตัวอยา งไมส ักและการแปรรูป ท่มี า: http://xn--12cb7gd5b3bd9l wb.com 7) ไมเคี่ยม เปนไมยืนตนขนาดกลางถึงขนาดใหญสูง 20–40 เมตร มีเรือนยอดเปนพุมทึบทรงเจดียตํ่าๆ ลําตนตรง เปลือกเรียบสีนํ้าตาลเขม มีเน้ือละเอียด แข็ง เหนียว หนัก แข็งแรงมาก ใชทําหมอนรางรถไฟ หรือโครงสรางท่ีตองการความแข็งแรงมาก สะพาน แพ พน้ื เปน ตน ซ่งึ ลักษณะลาํ ตน และเนอ้ื ไมเ ค่ียมแปรรปู แสดงในภาพที่ 1.17 (ก) และ(ข)
34 ก. ลําตน ไมเคยี ม ข. ไมแปรรปู ภาพท่ี 1.17 ตวั อยางลําตนไมเคยี มและการแปรรูป ทีม่ า: http://www.biogang.net/biodiversity_view.php?menu=biodiversity&uid=22502&id=133832 8) ไมประดู หรือไมชิงชังหรือไมพยุง เปนตนไมสูงใหญพบ ในปาเบญจพรรณช้ืนและปาแลงท่ัวไป ในพ้ืนท่ีๆ มีชุกชุมทางภาคเหนือและภาคอีสาน (เวนใน ภาคใต) ลักษณะเนื้อไมมีสีแดงอมเหลืองถึงสีแดงเหมือนสีอิฐแก สีเสนเสี้ยนแกกวาสีพื้น เนื้อ ละเอียดปานกลาง แข็งและทนทาน ไสกบตกแตงไดดีและชักเงาไดดี ใชในการกอสราง ทํา เครื่องเรอื น รวมทง้ั ส่งิ อื่นๆ ท่ีตอ งการความแขง็ แรงทนทาน ลักษณะลําตนไมประดูและตัวอยาง ไมแ ปรรปู แสดงไวใ นภาพที่ 1.18 (ก) และ (ข) ก. ลําตน ไมประดู ข. ไมแ ปรรูป ภาพท่ี 1.18 ลักษณะลําตนและตวั อยางไมประดแู ปรรูป ที่มา: ชลดา แสงคลอ ย, 2553 และ http://www.designlikeus.com/material_view.php?select_mate_id=10
35 9) ไมมะคาเต เปนตนไมขนาดกลางถึงขนาดสูงใหญ พบใน ปา แดงและปา เบญจพรรณแลงท่ัวไป ซ่ึงลกั ษณะเนอ้ื ไมเปนสนี ้ําตาลออนถึงสีนํ้าตาลแก มีเส้ียน สับสนและเนื้อคอนขางหยาบแตสม่ําเสมอ มีความมันเลื่อม มีแข็งและทนทานตอทนมอดและ ปลวกไดดี แตเลื่อยและไสกบตกแตงไดยาก นิยมใชทําทําไมหมอนรางรถไฟ ทําเคร่ืองเกวียน เครอ่ื งไถนา เครื่องเรือน เปนตน ซึ่งลกั ษณะลาํ ตนไมมะคาเตและการตัวอยางการแปรรูปแสดง ในภาพที่ 1.19 (ก) และ(ข) ก. ลําตนไมมะคาเต ข. ไมแปรรูป ภาพท่ี 1.19 ลกั ษณะตนไมมะคา เตและตัวอยา งแผน แปรรูป ท่ีมา: http://www.thaitambon.com/tambon/ttrvList.asp?ID=420801 และ http://www.makawood.com/eng/index.htm 10 ) ไมช นั เน้อื ไมม ลี ักษณะเปน สนี ํ้าตาลออนถึงแก เสยี้ นตรงพอประมาณ เนอ้ื หยาบและสบั สนแข็งพอประมาณ มคี วามเหนยี วและทนทาน เม่ือ นาํ ไปเลอ่ื ยและไสกบตกแตง ไดยากบางคร้งั เรยี กวาเตง็ ดง ใชทาํ หมอนรางรถไฟ ใชกอ สรา ง อาคาร อาทิ ทําโครงสราง ตง คาน โครงหลงั คา พ้ืนปารเ ก เปน ตน 1.5.3.2 ไมเ นื้อแข็งปานกลาง เปน ไมทมี่ คี วามแขง็ แรง 600 ถึง 1000 กก./ ตร.ซม. โดยมคี วามทน อาทิ ไมเ หยี ง ไมกาเปอร ไมยางไมกระบากหรือไมกะบากไมกระทอน และอื่นๆ ซึ่งนยิ มนํามาใชในงานกอสรางโดยท่ัวๆ ไป อาทิ ไมฝ า ไมคราว ฝา เพดาน ไมแบบ หลอ เปน ตน โดยมีคุณสมบัติและประโยชนทคี่ วรทราบดงั ตอไปนี้ 1) ไมยาง เปน ไมเนอื้ แข็งปลานกลางมีลักษณะเน้อื ไมเปน สแี ดง เรอื่ หรอื สีน้ําตาลหมน เสย้ี นมักตรง เนือ้ หยาบ แขง็ ปานกลาง ไสกบ หรอื ตกแตงไดงาย ใชใน การกอ สรางเหมาะสําหรบั งานในรม นยิ มใชท ําเคราฝา ไมครา วฝาเพดาน เสยี้ นไมหยาบเหนียว
36 ทาํ ใหตอกตะปูงาย เล่ือยและไสกบตกแตงไดด ี มีลําตนไมส ูงใหญ สงู ชะรูด ไมม กี ่ิงทลี่ าํ ตน มัก ข้นึ เปน หมใู นปาดบิ ชื้น ดังแสดงตวั อยา งลําตนไมยางและการแปรรปู ในภาพท่ี 1.20 (ก)และ(ข) ก. ลําตน ไมย าง ข. ไมแปรรูป ภาพที่ 1.20 ลักษณะตนยางและการแปรรูปไมย าง ท่มี า: http://www.takuyak.com/index.php?mo=3&art=264221 และ http://nongbuakeawwoods.com/sara.php?action=sara1_2_1 2 ) ไมนนทรี เปนไมยืนตนขนาดกลางถึงขนาดใหญ โดยมีลักษณะเน้ือไม เปนสีชมพูออนถึงสีน้ําตาลแกมชมพู เปนมันเลื่อม เส้ียนตรงหรือเปนลูกคล่ืนหรือสับสนบาง เล็กนอยเส้ียนตรงหรือเปนลูกคลื่น ใชทําไมพ้ืนเพดานและฝา ทําเครื่องเรือน ทําหีบใสของตางๆ ตัวอยา งลําตน ไมน นทรแี ละการแปรรปู เพื่อนาํ ไปใชง าน แสดงในภาพท่ี 1.21 (ก) และ (ข) ก ลําตนไมน นทรี ข การนํามาทาํ เครือ่ งเรือน ภาพที่ 1.21 ลักษณะตน ของตนนนทรีและการนาํ มาใชงาน ที่มา : ชลดา แสงคลอย, 2553 และhttp://www.thaidreamhost.com/ webboard/detail.php?mem_id=&ser=board2&lan=&board_id=5632&pageid=1&cat_id=15
37 3) ไมกระบาก (หรือไมก ะบาก กระบากขาว กระบากโคก กระบากดาํ กระบากชอ) มีลําตนขนาดใหญสูง 20-30 ม. โดยลักษณะเน้ือไมโดยรวมเปนสีตั้งแตนวลเหลืองถึง นํ้าตาลออนแกมแดง มีเส้ียนมักตรงและเน้ือหยาบแตสม่ําเสมอ มีความแข็งแรง และเหนียว แตมี ขอเสยี คอื เน้ือเปน ทรายทําใหก ดั คมเครื่องมอื ใชทําแบบหลอ คอนกรีตไดดีเพราะถูกน้ําแลวไมบิดงอ ซึ่งลักษณะลาํ ตนและการแปรรูปเพ่ือนาํ ไปใชงาน ดงั แสดงในภาพที่ 1.22 (ก) และ (ข) ก. ลําตน ไมก ระบาก ข. ไมแปรรปู ภาพที่ 1.22 ลกั ษณะตน ไมก ระบากและการแปรรปู ท่มี า: http://www.oknation.net/blog/print.php?id=89646 และ http://nongbuakeawwoods.com/sara.php?action=sara1_2_2 4) ไมมะมว งปา ไมใหญในปาดิบชื้นและปาเบญจพรรณหรือ ตามที่ชุมชื้นทวั่ ไป ลักษณะเนื้อไมไมมีแกนมากนกั เปน สีนํา้ ตาลไหม เส้ียนคอ นขา งตรงเนอื้ เปน มนั เลก็ นอ ย แข็ง เหนยี ว เลือ่ ยและไสกบไดง าย ใชทําเครอ่ื งเรอื น เครื่องเฟอรนเิ จอรแ ละดาม เคร่ืองมอื เครอ่ื งใช ซึ่งลกั ษณะลําตน และไมแ ปรรูปแสดงในภาพที่ 1.23 (ก)และ (ข) ก. ลําตนไมมะมวงปา ข. ไมแปรรูป ภาพท่ี 1.23 ลกั ษณะลําตนและเนือ้ ไมแ ปรรปู ไมมะมวงปา ท่มี า: ชลดา แสงคลอย, 2553 และhttp://nongbuakeawwoods.com/sara.php?action=sara1_2_5
38 5) ไมชุมแพรก เปนไมยืนตนขนาดกลางถึงขนาดใหญ ชนิดไมผลัดใบ มีความสูงประมาณ 15-35 ม. ซึ่งเนื้อไมเมื่อเลื่อยใหม ๆ สีแดงเขมเม่ือถูก อากาศจะเปนสีน้ําตาลอมแดงเปนมัน มีเส้ียนตรงเปนริ้วหาง เหนียว แข็ง ถาใชในรวมจะ ทนทานดี เลอ่ื ยและไสกบตกแตง ไดง า ย ชกั เงาไดด ี 1. 5.3.3 ไมเนื้อออน เปนไมท่ีมีวงปกวางมาก เนื่องจากเปนไมโตเร็ว ลําตนใหญ เนื้อคอนขางเหนียว แตสามารถนํามาทํางานไดงาย เนื้อไมมีสีจางหรือคอนขางซีด อาทิ ไมฉ ําฉา ไมเ หียง ไมโมก ไมก ระทอน ไมยมหอม ไมจ ําปาปา ไมส นตางประเทศ เปนตน ซึ่ง มคี ุณสมบตั แิ ละประโยชนใ นการนาํ ไปใชง านทค่ี วรทราบมดี งั ตอไปนี้ 1) ไมกานเหลือง โดยท่ัวไปไมขนาดกลางถึงขนาดใหญ ไมกานเหลืองสวนมากจะ ข้ึนตามริมนํ้าแมน้ําลําธารหรือในท่ีชุมชื้น ดังแสดงในภาพท่ี 1. 24 (ก)และ(ข) นิยมใชงานตกแตงภายในอาคาร มีเนื้อไมสีเหลือง ปนแสด มีเส้ียนตรงละเอียด เล่ือยไสกบไดง ายชักเงาไดดี ใชท าํ พนื้ ฝา เคร่อื งเรอื น หบี ใสข อง เปน ตน ก. ลําตน ไมกานเหลือง ข. นําไมมาใชงานพน้ื และผนงั ภาพท่ี 1.24 ลําตนไมกานเหลอื งและการนําไมม าใชงาน ทีม่ า: http://poookkk.blogspot.com/ และ http://nongbuakeawwoods.com/sara.php?action=sara1_3_2 2) ไมสยาขาว เปน ตนไมขนาดใหญ ข้ึนตามไหลเขาและบนเขาในปา ดิบทางภาคใต โดยลกั ษณะเน้อื ไมเ ปน สชี มพอู อ นแกมขาวถึงสนี ้าํ ตาลออนแกมแดง มเี น้ือหยาบ ออ นและคอนขางเหนยี ว ใชทาํ ใบพดั เครอื่ งเรือนและสวนของอาคารทีอ่ ยูในรม โดยเปลือกไม ใชท ําไมอ ัด เปน ตน ซึ่งลักษณะลาํ ตนและตัวอยา งการนําไปใชง าน ดงั แสดงในภาพที่ 1.25 (ก) และ(ข)
39 ก. ลําตนไมส ยาขาว ข. นําไมมาใชงานเปน ใบพัด ภาพท่ี 1.25 ลักษณะลาํ ตนไมส ยาขาวและการนําไปใชงาน ทม่ี า: http://yalanama.blogspot.com/2007/08/blog-post_4717.html และ http://nongbuakeawwoods.com/sara.php? action=sara1_3_1 3) ไมม ะยมปา (หรือกะยมปา ดีงตู น ) ไมย นื ตนขนาดกลางมลี ําตน คลายตน มะยม ข้ึนในปา ดบิ ชนื้ มีเนื้อไมไ มมีแกน สีจาง เส้ียนตรง นยิ มใชทํากา นไมขีดไฟ กลัก ไมข ีดไฟ ซง่ึ ลกั ษณะลําตน และเนื้อไม ดังแสดงในภาพที่ 1.26 (ก) และ(ข) ก. ลาํ ตน ไมมะยมปา ข. ไมแ ปรรูป ภาพที่ 1.26 ลักษณะลําตนและตวั อยางไมแปรรปู ไมม ะยมปา ที่มา: ชลดา แสงคลอย, 2553 และ http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=imaginer&month=07-06-2009&group=2&gblog=82
40 4 ) ไมมะพราว เปนไมเ นื้อออน ซงึ่ มีความหนาแนนตรงริมขอบ มากกวาตรงกลางตน ตอนกลางๆ มคี วามหนาแนน 400 ถงึ 600 กก./ลบ.ม. นิยมใชส าํ หรบั งานสว นประกอบของอาคาร และนํามาเปน เฟอรน เิ จอรที่สวยงามได ดงั ตัวอยา งในภาพที่ 1.27 (ก) และ (ข) ก. ลาํ ตนไมมะพราว ข. ตวั อยางการนําไปใชงาน ภาพที่ 1.27 ลกั ษณะตน มะพราวและตวั อยางการนําไปใชงาน ทม่ี า:ชลดา แสงคลอย, 2553 และ http://www.jadsan.com/product.aspx? shop_id=10&product_id=113&po 5) ไมอดั สามารถแบง ออกตามลกั ษณะการใชง านได 3 ประเภท คือ (1) ประเภทใชงานภายใน โดยไมอัดท่ียึดติดดวยกาวยูเรีย ฟอรม าดีไฮด โดยมีความทนทานตอสภาพลมฟาอากาศไดปานกลาง ซ่ึงเหมาะสําหรับใชงาน ภายในอาคารหรือในท่ีซึ่งไมถูกกับความช้ืน หรือฝน เชน ประตู ฝาเพดาน งานเฟอรนิเจอร กั้นผนังหอ งภายในอาคาร ฯลฯ โดยใชสัญลกั ษณประทบั ตราดว ยหมึกสีมว ง (2) ประเภทใชงานภายนอก โดยไมอัดที่ยึดติดดวยกาวพีนอล ฟอรมาดีไฮด โดยมีความทนทานตอสภาพลมฟาอากาศไดดี ซึ่งเหมาะสําหรับใชงานภายนอก อาคาร หรือในที่ซ่ึงถูกนํ้าหรือเปยกชื้น เชน ประตูหองน้ํา งานตอเรือ งานแบบหลอ คอนกรตี กนั้ ผนงั หองภายนอกอาคาร ฯลฯ โดยใชสญั ลกั ษณป ระทบั ตราดวยหมกึ สีแดง
41 (3) ประเภทใชงานช่ัวคราว โดยไมอัดท่ีผลิตดวยกาว ไมทนตอ ความเปย กชื้น ซ่ึงเหมาะสําหรับใชงานช่ัวคราวเทานั้น เชน กั้นหองคนงานช่ัวคราว ลังบรรจุ ภัณฑที่ไมส มั ผัสกบั ความชนื้ และใชในงานทาํ ปา ยโฆษณาในระยะส้ัน ฯลฯ ไมอัดที่บริษัทผูผลิตออกมาจําหนาย มีขนาดมาตรฐานท่ัวไปคือ 1.20 2.40 เมตร (โดยมีขนาดจริงคือ 1.22 2.44 เมตร) โดยมีความหนามาตรฐานท่ัวไป คือ 4, 6, 10, 15 และ 20 มลิ ลเิ มตร การใชง านของไมอ ัด ดังแสดงในภาพที่ 1.28 ภาพท่ี 1.28 แสดงการใชไมอ ัดเปนผลิตภัณฑป ระตู ผลติ ภณั ฑจากอุตสาหกรรมไมอัดไดเกิดข้ึนเนื่องจากปาไมถูกทําลายและมี จํานวนเหลือนอยลงทุกป ในสมัยรัฐบาลจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัตน จึงไดมีนโยบายที่จะปฏิรูป การใชไมของประเทศใหเปนไปโดยประหยัดตามหลักวิชาการ เศรษฐกิจ พรอมท้ังสะดวกแก การใชงานตาง ๆ เชน งานกอสราง งานเคร่ืองเรือนตาง ๆ งานอุตสาหกรรมตางๆ ดวยเหตุนี้ บริษัท ไมอัดไทย จํากัด จึงไดกอตั้งขึ้นเม่ือวันท่ี 4 พฤศจิกายน 2494 เพ่ือสนองนโยบาย ของรัฐดังกลา ว โดยมรี ายละเอยี ดและกรรมวิธี ดงั น้ี - ไมอัด (Plywood) ซึ่งเรียกอีกอยางวา ไมอัดสลับช้ัน คือ การนําไมบาง ๆ หลาย ๆ แผน มาประกอบใหยึดติดกันดวยกาว โดยมีการจัดวางไมบางแตละแผนจะตองมีแนว เสี้ยนขวางตั้งฉากกนั ซึ่งจะชวยเพิม่ คุณสมบัตดิ า นความแขง็ แรง พรอมทั้งลดการขยายตัวหรือ หดตวั ในระนาบของแผน ใหเกดิ ข้นึ นอ ยท่ีสุด
42 - ไมบาง (Veneer) คือ แผนไมบาง ๆ ที่ไดจากการปอกหรือฝานจากทอนซุง ซ่ึงจํานวนของไมบางที่ประกอบเปนไมอัดน้ันโดยปกติจะใช 3 ช้ัน แตถาไมอัดมีความหนา มากกวา 6 มลิ ลเิ มตร อาจตองใชไ มบ าง 5 ชั้นหรอื มากกวา - ซุง (Log) ซ่ึงซุงท่ีนํามาใช อาจใชไมสัก ไมยาง ไมจําปา ไมมะปน ไมยม หิน และ ไมกระยาเลย ฯลฯ โดยกอนจะนําซุงเขาสูกระบวนการผลิตจะตองทําการตัดซุง ออกเปนทอน ๆ โดยใหมีความยาวพอดีกับเคร่ืองปอกหรือฝาน หลังจากนั้นจึงนําซุงไปตมหรื อนึ่งเสียกอน เพื่อใหเน้ือซุงออนตัว โดยสะดวกตอการปอกหรือฝานเปนแผนบาง ๆ ไดงาย โดยสารเคมที ีอ่ ยใู นเน้ือไมบางชนิดจะมปี ฏกิ ิริยาที่จะชว ยรกั ษาเนอ้ื ไมดว ย 1.6. การเก็บกองไม การปองกนั และรักษาเน้อื ไม ไมเ ปนวัสดกุ อ สรา งท่ีตองมีการกองเกบ็ รักษาใหเหมาะสม มฉิ ะนนั้ จะเกิดสภาพ เสอื่ ม ผุผงั หรอื มีเชื้อราขึ้น จะทาํ ใหนําไปใชงานไดไมเ หมาะสม ซง่ึ การเกบ็ กองและการรกั ษา ควรดําเนนิ การดงั นี้ 1.6.1 การเก็บกองไม ดังแสดงในภาพที่ 1.29 (ก) (ข) (ค) และ (ง) ซ่ึงแสดง ลักษณะการเก็บไมในโรงงานเก็บหนาสถานท่ีกอสราง โดยการเก็บกองไม ควรมีหลังคาปดคุม มดิ ชดิ และไมถูกนํ้าฝน โดยควรมีฝาเปนแผงกะบังลมซึ่งสามารถบังคับกระแสอากาศได และไมควร ใหมีเศษไมและขยะมูลฝอย ซ่ึงจะเปนท่ีอยูของสัตวกัดแทะหรือตัวแมลงที่อาศัยอยูในไมได ซ่ึงการ สรางโรงเก็บไมและบริเวณการปฎิบัติงานประกอบไมในบริเวณโรงเก็บควรเวนชองทางเดินหรือ ชองทางสําหรับการขนถายบริเวณตรงกลางโรงเก็บหรือดานขางโดยรอบๆ ประมาณไมตํ่ากวา 1.5 เมตร ถาโรงเก็บไมมีบริเวณกวางควรมีที่จัดผ่ึงไมดวย และตองมีการปองกันการเกิดอัคคีภัย ทอี่ าจเกดิ ขนึ้ ในโรงเกบ็ ไมด ว ย ก. การผ่งึ และการเก็บไม ข. โรงเก็บไมแบบ
43 ค. โรงเกบ็ แบบโปรงพื้นท่ที ํางาน ง. โรงเก็บแบบ ภาพท่ี 1.29 ตัวอยา งโรงเก็บไมก ารผ่งึ ไม และโรงเก็บแบบถาวร ท่ีมา: http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=guqin&month=05-06- 2008&group=5&gblog=4 http://www.spk-sawmill.com/customize-ABOUTUS-102372- 1.html http://nuthida.blogspot.com/ และ http://www.thaiwoodproduct.com/?p=17&a=723 1.6.2 การปองกันรักษาเนื้อไม การผุของไมเกิดจากการกระทําของฟงใจ (Fungi) ซ่งึ เปนจุลินทรียท่ีมุงทําลายใยไมโดยจะกัดกินเย้ือไม (Tissue) เปนอาหาร การทําลาย ของฟง ใจจะจะเกิดจากปจจยั ดังตอไปน้ี - มีอาหารทฟ่ี ง ใจชอบ - มีปรมิ าณอากาศท่เี คล่อื นไหวนอ ย - มีสภาพความช้นื ทพ่ี อเหมาะ - มอี ณุ หภูมทิ พี่ อเหมาะกับฟง ใจ ถาขาดปจจัยใดปจจัยหน่ึงการทําลายของฟงใจจะไมเกิดข้ึน จะทําใหไมมีอายุการใชงานที่ ยาวนานและมีคุณภาพดี ดังน้ัน จึงมีความจําเปนจะตองมีการรักษาเนื้อไมอยางดีที่สุด การปองกันรักษาเนื้อไมท่ีดีท่ีสุดก็คือ การทําใหอาหารของฟงใจเปนพิษ โดยการทา หรือพน นํ้ายาหรือการอาบนํ้ายาที่เปนพิษเขาไปในเนื้อไม เราสามารถแบงการปองกันรักษาเนื้อไม ออกเปน 2 วธิ ใี หญ ๆ คือ 1.6.2.1 วิธีการทาหรือพน เปนวิธีการปองกันรักษาเน้ือไมท่ีงายและคาใชจาย ต่าํ โดยการเอาแปรงทาหรือใชเ ครื่องพนท่ีไม โดยการทา หรือใชเครื่องพน ควรทําอยางนอย
44 สองคร้ัง เพราะวาจะทําใหน้ํายาซึมเขาไปในเนื้อไมอยางทั่วถึง ทําใหไมมีความคงทนใชงานได ยาวนาน 1.6.2.2 วิธีการอาบน้ํายา เปนวิธีการปองกันรักษาเนื้อไมท้ังท่ีเปนซุง หรือท่ี ผานการแปรรูปมาแลวก็ได วิธีการคือ การนําไมท่ีตองการอาบน้ํายาลงไปแชในถังอัดนํ้ายา โดยจะทําการอัดนํ้ายาดวยแรงอัดภายในถัง ซึ่งจะทําใหนํ้ายาสามารถซึมเขาไปในเน้ือไมได อยา งทัว่ ถึง วธิ กี ารอัดน้าํ ยาสามารถแบงออกไดอ กี 2 วิธีดงั น้ี 1) การอัดนํ้ายาแบบไมเต็มเซลล (Empty Cell Process) ซ่ึงเปนการอัด น้ํายาเพียงเพ่ือใหน้ํายาซึมเขาไปในเซลลและเกาะติดอยูตามผิวของผนังเซลลของไมเทาน้ัน 2) การอัดน้ํายาแบบเต็มเซลล (Full Cell Process) ซง่ึ การอดั นํา้ ยาดวยวิธีนี้มีจุดประสงคเพ่ือตองการใหน้ํายาสามารถซึมเขาไปในเซลล เนอื้ ไมมากท่ีสุดเทา ท่ีจะมากได น้ํายารักษาเนื้อไม เปนนํ้ายา หรือสารเคมีท่ีนํามาใชในการปองกัน รักษาเนื้อไมใหมีอายุ การใชงานท่ียาวนาน มีอยูหลายชนิด ผูใชจะตองเลือกใหใหเหมาะกับ ลักษณะของงานนัน้ ๆ มรี ายละเอยี ด ดังนี้ (1) ครีโอโสต (Coal – Tar Creosote) ซึ่งเปนนํ้ามันท่ีเปนผล พลอยไดม าจากการกล่นั น้าํ มันดิบ และถานหนิ ซงึ่ มีสีดําหรือสีน้ําตาล โดยมีคุณสมบัติในการ รกั ษาเนอื้ ไม เพราะวาเปนสารท่ีมีพิษตอเช้ือรา และแมลงตาง ๆ ซึ่งแทรกซึมเขาเน้ือไมไดงาย หาซ้ือไดงาย แตมีกลิ่นเหม็น ไมละลายในน้ํา ทาสีบานไมไดเหมาะสําหรับการทาเสาเข็มไม โคนเสาใตถนุ บา น หรอื โครงหลังคาไมบนผา เพดาน (2) น้ํามันปโตรเลียม(Petroleum) ซ่ึงเปนน้ํามันปโตรเลียมดิบ หรืออาจจะใชนํ้ามันเคร่ืองเกาท่ีผานการใชงานมาแลว ที่เรียกวา นํ้ามันข้ีโล โดยนํามาผสม กับน้ํามันครีโอโสตในสัดสวนคร่ึงตอครึ่ง เพื่อทําใหทาไดงายข้ึน ซึ่งมีคุณสมบัติปองกันแมลง เจาะไช และปอ งกนั การผุ ใชใ นการทาไมห รอื เสาไมท ีส่ มั ผสั กับพนื้ ดนิ (3) ซิงคคลอไรด (Zine Choride) ซ่ึงเปนผงสีขาวหาซ้ือได งาย มรี าคาถูก ไมม ีกล่นิ สามารถทาสีบานได เนือ้ ไมท่ไี ดร บั สารนี้เขา ไปก็จะชวยทําใหทนไฟได ดีขึ้น ละลายในน้ําได แตจะไมเหมาะกับงานในที่โลงแจง ตองเปนไมท่ีแหง โดยมีคุณสมบัติใน การปอ งกนั พวกเห็ดรา และแมลงเจาะไมตา ง ๆ ยกเวนปลวก เหมาะสําหรับงานไมท่ีอยูในท่ีรม ทไ่ี มสัมผสั กับพน้ื ดิน
45 (4) สารหนู (Arsenic) ซึ่งเปนสารทีเ่ ปน พิษตอ แมลง และเช้อื รา ตา ง ๆ แตในการทาสารหนูลงบนเนอ้ื ไมน้นั จะตอ งทําอยา งระมดั ระวัง เพราะสารหนจู ะมีแกส ท่ี เปนอนั ตรายตอ สุขภาพของผคู นท่อี ยอู าศยั บรเิ วณนั้น ๆ (5) โซเดียมฟลอู อไรด (Sodium Fluoride) ซ่ึงเปน ผลึกสีขาว ละลายน้ําไดดี แตไ มค วรใชในทท่ี มี่ หี นิ ปูน เพราะจะทําใหเกดิ ปฏกิ ริ ิยาจบั ตวั เปน กอน ซงึ่ ไม เหมาะกบั งานท่ีอยใู นทโ่ี ลง แจง โดยมคี ณุ สมบตั ิในการปอ งกันพวกเหด็ ราและแมลงเจาะไมต าง ๆ เหมาะสําหรบั งานไมที่อยใู นทีร่ ม ที่ไมส ัมผสั กบั พ้นื ดิน นอกจากนี้ยังมนี ํ้ายาหรือสารเคมอี ีกหลายชนิด ที่ใชในการรักษา เน้ือไม ซึ่งก็ขนึ้ อยกู ับผูใชตองเลือกใชใหเหมาะสม สําหรับผลิตภัณฑท ี่รกั ษาเน้ือไมท ่เี ปน ท่ีรจู ัก กนั เชน สารเชลลไ ดรท ใชป องกนั ปลวก มอด เชื้อรา และแมลงตาง ๆ และสารทิมเบอร ซิลด ใชปองกนั เชือ้ ราและกนั นํ้าซมึ เขาเน้ือไม ฯลฯ และผลติ ภัณฑทีป่ องกนั เฉพาะผิวไม เชน เชลแลก็ แล็กเกอร ยูนิเทน น้ํามนั วานชิ และสนี ้ํามันตา ง ๆ เปนตน **************************
46 แบบฝก หัด/ใบงาน หนว ยท่ี 1 เรอ่ื ง ไม ชอื่ -สกุล................................ชัน้ ....................แผนกวชิ า..................เลขที่............. ตอนท่ี 1 คาํ สัง่ ใหนักเรยี นตอบคําถามใหถ ูกตองและสมบูรณท ่สี ดุ 1. โครงสรางของตนไมมีสวนประกอบท่สี ําคัญอะไรบาง 2. จงอธิบาย “ไมแกน “(Heartwood) 3. จงอธิบาย “ตาไม “(Knots) 4. จงเขยี นช่อื ไมเน้อื แข็งมา 3 ชอ่ื 5. จงเขยี นชื่อไมเ นื้อแข็งปานกลางมา 3 ชือ่ 6. การเรียกชื่อขนาดของไมโดยเรยี งลําดบั อยา งไร
47 7. ไมส กั เมื่อแปรรปู แลวสามารถนําไปใชงานอะไรบาง เขียนมา 3 งาน 8. ไมย างเมือ่ แปรรูปแลว สามารถนาํ ไปใชง านอะไรบา ง เขยี นมา 3 งาน 9. ไมอัดสามารถแบงออกตามลักษณะการใชงานได 3 ประเภท คือ 10. การปอ งกันรกั ษาเนื้อไมสามารถแบง ออกเปน 2 วิธีใหญ ๆ คือ
48 ตอนท่ี 2 คาํ สั่ง จงนําตัวตัวอักษรท่อี ยูห นา วงเลบ็ ดานขวา มาใสไวหนา ขอดานซาย ที่เห็นวามีความสมั พันธกัน .................... 1. ไมบาง A) Fungi ................... 2. ซุง B) Fiber ................... 3. ไมอัด C) Heartwood ................... 4. ตาไม D) Sapwood ................... 5. เช้ือรา E) Veneer .................... 6. เสน ใย F) Log .................... 7. กระพ้ี G) Knots .................... 8. ผนงั เซลล H) Plywood .................... 9. ไมแ กน I) Cambium ................... 10. เย่อื เจริญ J) Cell Wall
49 แบบทดสอบหลังเรยี น หนวยที่ 1 ไม รหัสวิชา 2108-1002 รายวชิ า วัสดุกอ สราง 1 ระดบั ชั้น ปวช.1 สาขาวิชาชางกอสรา ง วิทยาลยั เทคนิคดสุ ิต ตอนท่ี 1 คาํ ชีแ้ จง จงเลือกคําตอบท่ถี ูกตองท่สี ดุ เพียงคาํ ตอบเดียว (10 คะแนน) 1. สว นไหนของตน ไมท ท่ี าํ หนา ที่รบั แสงอาทิตยเพื่อนํามาปรุงอาหาร ก. ก่งิ ไม ข. ราก ค. ใบ ง. ลําตน 2. Wood Cell คืออะไร ก. เซลลไม ข. เซลลใบ ค. เซลลกง่ิ ไม ง. เซลลต นไม 3. เซลลท ่ที าํ หนาทีใ่ หความแขง็ แรงแกลําตน คอื ก. เซลลลําเลยี ง ข. เซลลไม ค. เซลลร งั สี ง. เซลลคา้ํ จุน 4. ไมแกน มีชือ่ ภาษาองั กฤษวาอยา งไร ก. Heartwood ข. Hoartwood ค. Heortwood ง. Haartwood 5. ไมช นิดใดตอไปน้ีจัดเปนไมเ น้อื ออ น ก. ไมน นทรี ข. ไมต ะแบก ค. ไมส กั ง. ไมร งั 6. ขอ ใดเปนคณุ สมบัติของไมเนื้อแขง็ ก. มนี ้ําหนกั เบา ยืดหดตวั ไดง า ย ข. ทนทาน เล่ือยและไสกบไดงา ย ค. ลักษณะเน้อื ไมหยาบและมีสจี าง ง. ลกั ษณะเน้อื ไมเ ปน มัน เน้อื แนน มีนํ้าหนักมาก มลี ายไมล ะเอยี ด 7. หนวยของไมอดั มาตรฐานท่วั ไป เชน 4, 6, 10, 15 และ 20 คอื อะไร ก. มิลลเิ มตร ข. เซนติเมตร ค. เดซเิ มตร ง. โดซิเมตร
Search
