TTA Tibbiyotnoma gazetasi (2014-yil may)

TIBBIYOTNOMA8 №5 2014-YIL MAY TIBBIYOTNOMA ТОШКЕНТ ТИББИЁТ АКАДЕМИЯСИ БЎЙИЧА БЎШ TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI NASHRI №5 2014-YIL MAY ПРОФЕССОР-ЎҚИТУВЧИ ХОДИМЛАР ТАРКИБИГА ТАНЛОВ ЭЪЛОН ҚИЛАДИ (МАЙ, 2014 йил) Кафедралар бўйича Даволаш факультетининг “Асаб касалликлари” БУЮК АЖДОДЛАРИМИЗ МЕРОСИ – кафедраси БУТУН ИНСОНИЯТНИНГ МАЪНАВИЙ Мудир Тиббий профилактика факультетининг “Фарма- Даволаш факультетининг “УАШТ ва клиник ал- БОЙЛИГИ кология” кафедраси лергология” кафедраси Доцентлар Самарқанд шаҳридаги Қабуллар уйида 15-16 май кунлари Даволаш факультетининг “ИКП, гематология, Даволаш факультетининг “УАШТ эндокриноло- “Ўрта асрлар Шарқ алломалари ва мутафаккирларининг тари- ХДТ ва касб касалликлари” кафедраси гия” кафедраси хий мероси, унинг замонавий цивилизация ривожидаги роли ва Тиббий педагогика факультетининг “Патология” аҳамияти” мавзусида халқаро конференция бўлиб ўтди. кафедраси Даволаш факультетининг “УАШ педиатрия” ка- Катта ўқитувчилар федраси 9 май — Хотира ва қадрлаш Тиббий профилактика факультетининг “Жамоат куни соғлиғини сақлаш мактаби” кафедраси Тиббий педагогика факультетининг “Патология” Тиббий профилактика факультетининг “Комму- кафедраси (3 та ўрин) ИНСОН ШАЪНИ УЛУҒ, нал ва меҳнат гигиенаси” кафедраси ХОТИРАСИ МУҚАДДАС Даволаш факультетининг “УАШ акушерлик ва ги- Тиббий педагогика факультетининг “ИКП гемато- некология” кафедраси логия ХДТ касб касалликлари” кафедраси Президентимиз Ислом Каримов нида тутган ўрни, илм-фан ва Президентимиз Ислом Каримов ташаббу- Ассистентлар ташаббуси билан ташкил этилган санъат ривожига қўшган ҳиссаси си билан 9 май — Хотира ва қадрлаш куни Тиббий профилактика факультетининг “Жамоат Тиббий педагогика факультетининг “Факультет ушбу халқаро анжуманда АҚШ, ҳақида сўз юритди. Мамлакати- мамлакатимизда умумхалқ байрами сифа- соғлиғини сақлаш мактаби” кафедраси ва госпитал терапия” кафедраси Буюк Британия, Италия, Хитой, мизда миллий қадриятларни ти- тида кенг нишонланди. Ҳар йили 9 май куни Тиббий профилактика факультетининг “Тери- Жанубий Корея, Германия, Япо- клаш, бой тарихимизни ўрганиш, эрталаб бу муаззам масканга муҳтарам таносил касалликлари” кафедраси (2 та ўрин) Тиббий педагогика факультетининг “Факультет ва ния, Ҳиндистон, Миср, Индоне- фан ва таълим тизимини ривож- Юртбошимиз ташриф буюради. Юртимиз- Тиббий профилактика факультетининг “Акушер- госпитал жарроҳлик кафедраси зия, Саудия Арабистони, Кувайт, лантиришга қаратаётган эътибо- нинг таниқли зиёлилари, жамоатчилик ва- лик ва гинекология” кафедраси Россия, Озарбайжон каби эллик- ри учун Президентимизга миннат- киллари иштирокида ўтадиган бу тадбирда Тиббий профилактика факультетининг “Болалар Тиббий педагогика факультетининг “Юқумли ва ка яқин мамлакатдан олимлар, дорлик билдирди. Мотамсаро она ҳайкали пойига гулчамбар- ва ўсмирлар овқатланиш гигиенаси” болалар юқумли касалликлари” кафедраси нуфузли халқаро ташкилотлар лар қўйилади. Қаттол уруш йилларида ёвуз- Тиббий профилактика факультетининг “Халқ тиб- раҳбарлари, олий таълим муас- Конференцияда ўрта аср- ликка қарши шиддатли жангларда қурбон биёти, реабилитология ва жисмоний тарбия” кафе- Тиббий педагогика факультетининг “Онкология сасалари профессорлари, илмий лар Шарқ алломалари ва мута- бўлган ҳамюртларимиз ёд этилади. Бугун драси (3 та ўрин) ва нур ташхиси” кафедраси (2 та ўрин) марказлар ва институтлар мута- факкирларининг ҳаёти ва ижоди, орамизда яшаётган 6 минг 600 нафардан Тиббий профилактика факультетининг “Травма- хассислари, экспертлар иштирок уларнинг тарихий мероси ва ил- зиёд Иккинчи жаҳон уруши қатнашчиларига тология, ортопедия ХДЖ ва нейрожарроҳлик” ка- Ҳарбий тиббиёт факультети этди. мий мактаблари фаолияти ҳақида давлатимиз томонидан ҳар томонлама эъ- федраси видеофильм намойиш этилди. тибор ва ғамхўрлик кўрсатилмоқда. бўйича Ўзбекистон Республикаси Президенти Ислом Каримов Давлатимиз раҳбарининг та- Хотира ва қадрлаш. Бу икки сўз замирида Катта ўқитувчи: халқаро конференциянинг очи- шаббуси билан истиқлол йил- халқимизнинг маънавий қиёфаси том маъ- Ҳарбий эпидемиология, гигиена, токсикология ва лиш маросимида нутқ сўзлади. ларида буюк аждодларимиз- нода ўз аксини топган. Чунки ўтганлар но- тиббиёт муҳофазаси кафедраси нинг номлари тикланди. Улар- мини яхшилик билан ёд этиш, уларнинг ҳаёт Ўқитувчилар: ЮНЕСКО Бош директорининг нинг ҳаёти ва бебаҳо меросини йўлларига аждодларимиз меросига ибрат на- Ҳарбий дала жарроҳлиги кафедраси ўринбосари, Осиё ва Тинч океа- ўрганиш, қадамжоларини обод зари билан қараш, тирикларни эъзозлаш, Ҳарбий дала терапияси кафедраси ни минтақавий бюроси директори этиш ва асраб-авайлаш борасида яқинларимизнинг умри ва ҳаёти бизга инъ- Умумҳарбий тайёргарлик кафедраси (2 та ўрин) Хуберт Гизен ўрта асрлар Шарқ улкан ишлар амалга оширилди. ом этган неъматларнинг қадрига етиб яшаш алломаларининг дунё тамадду- халқимизнинг азалий қадриятлари сираси- Ҳужжатларни қабул қилиш муддати танлов эълон қилинган кундан бошлаб бир ой Давоми 2-бетда. га киради. муддат ичида Тошкент Тиббиёт Академияси ректоратининг Давоми 2-бетда. девонхона бўлимига топширилади. Манзилимиз: Олмазор тумани, Фаробий кўчаси, 2-уй. ТТА ректорати, касаба уюшмаси, анатомия ва ОХТА ка- Тошкент Тиббиёт Академияси ректорати касаба федраси жамоаси, кафедра доценти Адилбекова Дилором уюшмаси УАШ педиатрия кафедраси профессори, тиб- Бахтиёровнанинг акаси биёт фанлари доктори Шониёр Бахтиёрович БАЖАКОВнинг Равшан Ҳамидуллаевич УМАРОВнинг вафот этганлиги муносабати билан чуқур таъзия изҳор этади. бевақт вафот этганлиги муносабати билан марҳумнинг оила аъзолари ва яқинларига чуқур таъзия изҳор этади. MUASSIS: MUHARRIR TAHRIR HAYATI: Gazeta Pentium-IV Ҳикмат Ҳикмат TOSHKENT Q.Nizomov (Bosh muharrir o’rinbosari), kompyuterida sahifalandi va Toshkent TIBBIYOT TURDIQUL O.Hazratov, D.Hidaуeva, D.Norgulov, Tibbiyot аkademiya RISOGRAFida AKADEMIYASI BOBOMURATOV L.Abduqodirova. 400 nusxada chop etildi. Manzilimiz: Gazeta Toshkent Matbuot va axborot Mualliflar fikri tahririyat nuqati nazaridan farqlanishi Ёмонга минг яхшилик қил, boshqarmasida 2007-yil 15-yanvarda mumkin. Maqolalardagi ma`lumotlar uchun Toshkent shahri, Farobiy қадрингга етмайди. 02-0049 raqam bilan ro’yxatga olingan mualliflar javobgardir ko’chasi, 2-uy Gazeta bepul tarqatiladi Nashr uchun ma`sul Q. Nizomov Topshirish vaqti: 14.00

TIBBIYOTNOMA2 №5 2014-YIL MAY TIBBIYOTNOMA №5 2014-YIL MAY 7 БУЮК АЖДОДЛАРИМИЗ МЕРОСИ – БУТУН БОЛАЛАР ОРТОПЕДИЯ ҲИКМАТ БЎСТОНИ ИНСОНИЯТНИНГ МАЪНАВИЙ БОЙЛИГИ БЎЛИМИ ОЧИЛДИ (Давоми. Боши 1-бетда.) номия, этнография, тиббиёт, тарих, Мано, Қоҳира университети профессо- Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2013 йил 5 апрель куни №110 Ҳунарлининг иши беш. адабиёт, ахлоқ, фалсафа каби кўплаб ри Магида Маҳлуф, “Абу Али ибн Сино сонли буйруғи билан Тошкент Тиббиёт Академияси 2-клиникаси тар- *** Президентимиз таъкидлаганидек, соҳаларга оид асарлари, Самарқанд, Бу- – Франция” уюшмаси президенти, про- кибида Республика ихтисослаштирилган бўғимлар ва қўл-бармоқ Яхши таълим-тарбиянинг жамият тараққиётидаги ҳар қандай хоро, Хива, Тошкент, Шаҳрисабз, Термиз фессор Марк Боннел, бельгиялик про- жарроҳлик маркази қайта тикланиб, унинг ичида болаларга ихти- самараси ҳавас қилгулик ўзгаришлар, янгиликлар, айниқса, инсо- ва бошқа шаҳарлардаги қадимий обида- фессор Юль Янссенс, Нидерландиянинг сослаштирилган 10 ўрин жой ташкил этилди. бўлади. ният ривожига катта туртки берадиган жа- лар бутун башариятнинг маънавий мулки Утрехт университети доценти Вильфрид *** раёнлар, кашфиётлар ўз-ўзидан юз бер- ҳисобланади. де Грааф, Япониянинг Токаи университе- Республика ихтисослаштирилган бўғимлар ва қўл-бармоқ жарроҳлик Яшайверсанг кўраверасан. майди. Бунинг учун аввало асрий анъа- ти профессори, шарқшунос олим Масата- Маркази 1993 йил Ўзбекистонда хизмат кўрсатган фан арбоби, тибби- *** налар, тегишли шарт-шароит, тафаккур Халқаро анжуман иштирокчилари ка Такешита, Хитой Фан ва технологиялар ёт фанлари доктори, профессор Ш.Ш. Ҳамраев ташаббуси билан таш- Кимни суйдиргинг келади, мактаби, маданий-маънавий муҳит мав- Амир Темур мақбараси, Расадхона, университети тарих ва археология фа- кил этилган. Марказ Ўрта Осиё ва Қозоғистон минтақасида ягона мар- кимни куйдиргинг. жуд бўлмоғи керак. Афросиёб ва Улуғбек музейлари би- культети раҳбари, профессор Ши Юнли, каз ҳисобланади. *** лан танишди. Улар истиқлол йилларида Ўзбекистон Фанлар академияси акаде- Ким бахтга етолмайди, Ана шундай эзгу мақсад ва тафак- Самарқанд шаҳрида амалга оширилган миги Эдвард Ртвеладзе ва бошқалар ўрта Марказда номига лойиқ энг нозик заргарлик жарроҳлик амалиётлар- ким асраб қололмайди. кур билан яшаган халқимиз жаҳон бунёдкорлик ва ободонлаштириш ишла- асрлар Шарқ алломаларининг ҳаёти, ил- ни қўл-бармоқларда бажариш ҳам йўлга қўйилган. Марказнинг 19 йиллик *** тараққиётига улкан ҳисса қўшган. Шарқу рига юксак баҳо берди. мий фаолияти ҳақида маъруза қилди. фаолиятида 4 нафар фан доктори ва 15 нафар фан номзодлари тайёр- Нотинч оила шамолда Ғарбни ўзаро боғлаган, буюк цивили- ланган. Бундан ташқари бўғимлар ва қўл-бармоқлар жарроҳлиги бўйича қолган қайиққа ўхшайди. зациялар туташган юртимиз ҳудудида Анжуманнинг ялпи мажлисида Шунингдек, мазкур халқаро конферен- марказ республикада методик марказ ҳисобланади. *** илм-фан, маданият азалдан ривожлан- АҚШнинг Жон Хопкинс университети цияда Тошкент Тиббиёт академиясидан Оила четдан аралашувни ган. Айниқса, ўрта асрларда она замини- қошидаги Марказий Осиё ва Кавказ ин- олти нафар олимларимизнинг иштирок Ўзбекистон Республикасида хизмат кўрсатган фан арбоби, профес- хоҳламайди. миздан минглаб олиму шоирлар, буюк ститути раиси, профессор Фредерик этиши бизларнинг қалбимизда фахр ва сор Ш.Ш. Ҳамраев раҳбарлигида марказга мурожаат қилган беморлар- *** мутафаккирлар етишиб чиққан. Улар- Старр, япониялик бобуршунос олим, Рю- ғурур туйғусини уйғотди. га тўғри ташхис қўйиш, даволаш, жарроҳлик амалиётлари ва беморлар- Одамларнинг гап-сўзлари нинг математика, физика, кимё, астро- коку университети профессори Эйжи ни реабилитация қилиш жараёнларида фаол иштирок этиб келишмоқда. юракни яралайди. Марказда стационар шароитда даволанаётган ҳар бир бемор эрталабки *** ИНСОН ШАЪНИ УЛУҒ, ОНА йиғилишда кафедра ва бўлим ходимлари томонидан муҳокама қилиниб, Қариганда ёшларга ХОТИРАСИ МУҚАДДАС даволаш режаларига таклифлар берилиб борилади. Марказга мурожа- қўшилиб кулги бўлма. Онажон меҳрингиздан илиқроқ ат қилган беморлар дастлаб маслаҳат поликлиникасида стандарт асо- *** (Давоми. Боши 1-бетда.) Бу кун ҳар биримизга ҳаётнинг ҳар ҳис топмадим, сида тўлиқ текширилиб имтиёзли ёки пуллик асосида стационар даво- Ёшлик ўзига ишонади. лаҳзаси ғанимат эканини, одам ва олам- га ётқизилади. Марказ таркибида физиотерапия, массаж, маънавият ва *** Қиёс этдим кўпларни сиздек маърифат хоналари бўлиб, беморларни даволаш жараёнларига хизмат Сен етгунча умр қадрига, нинг қадрига ўз вақтида етишимиз лозимлигини, инсондан фақат азиз топмадим. кўрсатиб келмоқда. Марказда барча беморлар тўлиқ қайта ва қўшимча Умр ўтиб кетган бўлади. эзгулик қолишини эслатиб туради. Бундай улуғвор тантана ту- ортопедик текширишлардан ўтказилади. Республика Ихтисослашти- файли уруш ва меҳнат фахрийлари ҳолидан хабар олиш, улар- Ҳатто кошоналарда пойингиздек ётмадим, рилган бўғимлар ва қўл-бармоқ жарроҳлик марказида ҳар йили минг- нинг узоғини яқин, оғирини енгил қилишга қаратилган савобли Онажон меҳрингиздан илиқроқ дан ортиқ республикамизнинг турли вилоятлари ҳамда МДҲ давлатла- юмушлар фарзандларимиз кўз ўнгида амалга оширилаётгани ридан мурожаат қилган беморларга малакали тиббий хизмат кўрсатиб алоҳида аҳамиятга эга. Зеро, давраларни тўлдириб ўтирган нуро- ҳис топмадим. келинмоқда. Марказда таянч ҳаракат тизимининг туғма ва орттирилган нийларимизнинг уруш йиллари ҳақидаги ҳикоялари ёшларимиз- Йўлингизда бир тикан, ё хас бўлиб ётайин, нуқсонлари, қўл-бармоқлар патологиясини даволаш бўйича замонавий ни бефарқ қолдирмайди, аксинча улар бугунги дориломон ҳаёт, Дилингизда дардларни олиб четга отайин. жарроҳлик амалиётлари ўтказилиб борилади. тинчлик-осудаликнинг бебаҳо неъмат эканлигини янада чуқурроқ Жар солиб дунёларга мен баралла айтайин. англаб етишади. Онажон ифорингиздан тотли Марказда қуйидаги жарроҳлик амалиётлари амалга оширилади: Давлатимиз раҳбари таъкидлаганидек, Хотира ва қадрлаш неъмат топмадим. бўғимлар артропластиклари, болалар ва катталар туғма ва орттирилган деганда биз, аввало, ўзимизни инсон сифатида англашни, ода- Дўстларимга улашдим кўп совға-саломлар, мийлик фазилатларимизни улуғлашни назарда тутамиз. Энг Ҳатто неча ётларга дедим таянч аппарат тизими нуқсонларининг коррекцияси, елка бўғими одатий муҳими, бу ҳаяжонли ва изтиробли сана ёш авлод қалбида Ва- тан ва юрт учун ғурур ва ифтихор туйғуларини уйғотишга хиз- ширин каломлар. чиқишларида пластика клиника методи бўйича, тиззи бўғимида артроско- мат қилади. Сизга келтирганларим бўлди пик жарроҳлик амалиётлари, сон суяги бошчаси реваскуляризацияси кли- 9 май — Хотира ва қадрлаш кунига бағишлаб академиямизда фақат аламлар, ҳам маънавий-маърифий тадбир ташкил этилди. Унга ижтимоий- Онажон сабрингиздан ортиқроқ ника методи бўйича, чаноқ сон бўғими декомпрессия-мобилизацияси кли- иқтисодий, маданий-маърифий соҳаларда узоқ йиллар меҳнат қилган табаррук ёшдаги нуроний отахонлару, онахонлар ва та- куч топмадим. ника методи бўйича, тизза бўғими орқа капсула пластикаси клиника мето- лабалар қатнашдилар. Уруш ва меҳнат фахрийларига байрам Кездим яёв юрганча ўн саккиз минг оламни, совғалари, ҳар жиҳатдан соғлом ва баркамол авлодни вояга ет- Қўлга созимни олиб куйлаб мунгли ноламни. ди бўйича, тизза бўғими синовкапсулэктомияси, тизза бўғими мобилиза- казишда муносиб ҳисса қўшган устоз-мураббийларга миннатдор- Дейсиз Оллоҳ паноҳида асра ҳар он боламни, чилик билдирилди. Тадбирда санъаткорлар иштирокида концерт Онажон сўзингиздан ширин бир цияси, таянч ҳаракат тизими деформацияларини тўғрилаш, ревматоло- намойиш этилди. гик деформацияларни коррекциялаш, сохта бўғимларни аутосуякпласт- сўз топмадим. тикаси, периферик нервларни тиклаш, эркин ва маҳаллий тери класти- Йўлдош МАҲМУДОВ, Товонимга кирса тукон, каси, пайларни тиклаш, аутотенопластика, суяк ва тоғай тўқимаси хавф- 1-ижтимоий фанлар кафедраси катта ўқитувчиси, сиз ўсмаларини олиб ташлаш ва ва аутопластикалари, аутонейропласти- сиз киприкда тердингиз, ка, тенолиз ва невролизлар, озиқлантирувчи тери пластикаси билан му- фалсафа фанлари номзоди Киймай кийдирдингиз-у, шакларини кўчириб ўтказиш, елка бўғими одатий чиқишларида пластика клиника методи бўйича, қўл-бармоқ суяклари ассептик некрозларида ре- емасдан едирдингиз. васкуляризация ва дистракцион-компрессион аппарат ўрнатиш, кафт су- Менга бир уммон қадар, якларини малоинвазив усулда астеосинтезлаш ва бошқалар. бахт-у иқбол бердингиз, М.Т. ШОРУСТАМОВ, Онажон ўзингиздан меҳрибонроқ топмадим. бўлим мудири Бекзод САМИНЖОНОВ Абдулаҳад ўғли, стоматология факультети талабаси Ҳикмат Ҳикмат Кўнгил — очиқ дераза: одамларнинг Ҳикмат гап-сўзлари унга отилган тошдир. Ҳикмат Манфаатпараст бировга бекорга ёрдам қилмайди.

TIBBIYOTNOMA6 №5 2014-YIL MAY TIBBIYOTNOMA №5 2014-YIL MAY 3 Зулматдан қоч, зиёга юз тут Фанимиз заҳматкашлари XXI аср Ғарб оммавий маданиятининг Ўзбекистон КАСБГА ФИДОЙИЛИК — БАХТ КАЛИТИ ёшларига салбий таъсири Тошкент Тиббиёт Академиясининг умумий ва болалар хирургияси кафедраси доценти, тиббиёт Ҳаммамизга маълумки, Президенти- зўравонлик, миллий қадриятларга ва иж- ришда ёшларнинг тарбияси ва салоҳияти фанлари номзоди, олий тоифали болалар жарроҳи, Ўзбекистон Республикаси Ёзувчилар уюш- миз томонидан “2014 йил — Соғлом тимоий манфаатларга беписандлик билан ўта муҳим объектив қонуниятдир. Энди маси аъзоси, Республика Халқ Табобати Академиясининг аъзоси Фақиров Алижон Зоҳидович бола йили” деб эълон қилинди. Ҳар муносабатда бўлиш каби иллатларни кел- фақат ва фақат шу юртни, шу элни севув- шу йилнинг 27 апрелида Турон Фанлар Академиясининг 2/4/14 – рақамли қарори билан Академи- бир оилани фарзандларсиз тасаввур тириб чиқармоқда. Бугунги кунда ёшлар чи, мамлакат ривожига хизмат қилувчи, янинг ҳақиқий аъзолигига қабул қилиниб академик дипломи билан тақдирланди. Шу муносабат қилиб бўлмайди. Фарзандларимизнинг орасида тақлидчилик ҳолатларнинг куча- унинг моддий ва маънавий қадриятларига билан ходимимизни суҳбатга тортдик. соғломлиги, етуклиги аввало мустаҳкам яётганлиги ва янада тобора авж олаётган- ҳурмат кўзи билан қаровчи ва маълум оилалар барқарорлигининг гаровидир. лиги кузатилмоқда. Бунда, хорижда кенг маънода уни тарғиб қилувчи фидойи — Ҳурматли Қаҳрамонлари, генераллик ҳарбий унво- юритдим. Ушбу бўлимда сурункали буй- Қолаверса, давлат ва жамиятда барка- тарқалган ахлоқий ва маънавий юриш- соғлом авлодни тарбия қилиш мамла- Алижон нига эга, асарлари хорижда чоп этилган рак етишмаслиги дарди билан азоб че- мол авлодлар етишиб чиқишининг омили туриш андозаларининг кинофильмлар, катнинг ҳар бир фуқаросининг энг асо- Зоҳидович, ав- ёзувчи ва шоирлар, 15 йилдан ортиқ тре- киб ўлимга маҳкум бўлган кўплаб бемор ҳисобланади. мода ва турли хил рекламалар орқали сий мақсадига айланиши ўта муҳим ма- валамбор Сиз- нерлик қилган жаҳон чемпионлари Акаде- болалар билан ишладим, уларнинг азоб ёшларимизнинг онгини маълум маънода саладир. Соғлом авлод тарбияси билан ни бундай юксак илмий унвон билан жа- миянинг ҳақиқий аъзолигига танлов асо- ва изтироблари мени тиббиётда диа- Мамлакатимизнинг қисқа тарихий дав- заҳарлаётганини сезиш қийин эмас. Нати- шуғулланаётган шахслар барча таълим моамиз ва рўзномамиз номидан сами- сида қабул қилиниши мумкин. Академи- гностика ва даволаш борасида янгили- ри шуни кўрсатдики, вайронакор, бузғунчи жада, ёшлар ўртасида китоб ўқишдан кўра муассасаларида таълим-тарбия олаёт- мий қутлаймиз ва илмий, ижодий изла- янинг фахрий аъзолигига эса талаблар клар қилишимга ундади.Шу боисдан ян- ғоялар биринчи галда ёшлар онгини за- компьютер ўйинларининг олдида вақтини ган ёшларни айнан шу руҳиятга мослаш- нишларингизда янги зафарлар тилай- нисбатан ўзгачароқ бўлиб, миллати, жин- гича даволаш ва диагностика усулла- харлашга қаратилади. Оммавий ахборот ўтказиш, мазмунан саёз бўлган турли хил тириш бугунги куннинг энг муҳим талабла- миз. Авваламбор, ушбу Академия хусу- си, фуқаролиги, яшаш жойи, тили, ирқи ри бўйича 32 та ихтиро қилиб патент- воситаларида, таълим-тарбия муассаса- жанрдаги фильмларни томоша қилиш ридан бири ҳисобланади. Бу эса бугунги сида маълумот берсангиз? ва диний эътиқодидан қатъий назар лар ва муаллифлик гувоҳномалари ол- ларида бундан ташқари, маҳалла ва ота- одат тусига кириб бормоқда. Глобалла- глобаллашув ва тобора шиддат билан ри- — Бугунги кунда Ўзбекистон Респуб- қуйидаги шахслар танлов асосида қабул дим, 50 га яқин рационализаторлик та- оналаримиз томонидан ёшларимизга “Ом- шувнинг салбий оқибатларини, “оммавий вожланиб бораётган даврда ёшлар тарби- ликаси ўзининг барча кўрсаткичлари қилиниши мумкин; 10 босма тобоқдан клифлари киритдим. 1996 йилда севим- мавий маданият”нинг зарарли оқибатлари маданият” ниқобидаги аксил маданият ва ясига ниҳоятда огоҳ бўлишимизнинг асо- бўйича жаҳон андозалари даражаси- кам бўлмаган якка муаллифликда чоп ли шоиримиз Муҳаммад Юсуф ва Аб- тўғрисида тушунтиришлар олиб турли ғаразли, нохолис, ахборотлар хуру- сий шартидир. га кўтарилиб бормоқда. Республика- этган 1 та (ҳаммуаллиф бўлса 2 та), 5 дували Қутбиддин тавсияномалари би- борилмоқда. Лекин, шунга қарамасдан жининг таъсирини мумкин қадар камайти- миз Президенти, Юртбошимиз Ислом дан ортиқ илмий, илмий-оммабоп китоб- лан Ўзбекистон Республикаси Ёзувчилар баъзи ёшларимизда “Оммавий мадани- риш учун аҳоли, айниқса, ёшларнинг сиё- Ҳилола РУСТАМОВА, Каримовнинг шахсан ўзлари мустақил лар чоп этган, шунингдек кўплаб илмий уюшмасига қабул қилиндим. 1997 йилда ят” кўринишлари кузатилмоқда. Булар сий онгини, ҳуқуқий, ахлоқий, эстетик ма- Тиббий педагогика юртимиз илм аҳкомларининг даражала- мақолалар чоп этган фан докторлари ва болалар урологияси соҳасида қилган их- асосан кийинишида, қизиқишларида, бўш даниятини юксалтириш талаб этилади. факультети ИКП, ри ва мезонлари жаҳон андозаларига мос фан номзодлари, халқ хўжалигининг тур- тиром учун Улуғбек жамғармасининг 1 вақтни ўтказишда, дидларнинг саёзлашу- келиши учун бир қанча қарор ва фармон- ли соҳаларида якка ўзи камида 3 та ихти- даражали дипломи ва пул мукофоти би- вида, миллий қадриятларга муносабатда Хулоса қилиб шуни айтиш керакки мам- гематология, ХДТ ва касб лар қабул қилдилар. Жумладан, давла- ро ва кашфиёт қилган ва расман патент- лан тақдирландим. 1997 йилда Венгрия- намоён бўлмоқда. Булар эса беҳаёлик ва лакатимизни тараққий топтириш, юксалти- касалликлари кафедраси тимиз илм-фанининг турли соҳалари ва- ларга эга бўлган юқори малакали мута- да ўтказилган ихтиролар кўргазмасидан киллари – юқори малакали олим ва мута- хассислар, машҳур давлат ва жамоат ар- ҳам нуфузли ўрин олиб қайтдим.2002 доценти, т.ф.н хассисларни маънавий рағбатлантириш боблари, ҳарбий хизмат полковниклари, йилда болаларда пешоб таносил тизи- мақсадида Турон Фанлар Академияси халқ артистлари ва ҳофизлари, фахрий ми аъзоларининг пешоб тутолмасли- ТИББИЁТ ТАРАҚҚИЁТИНИНГ АСОСИЙ МЕЗОНЛАРИ! ташкил этилган. Ушбу Академия Ўрта унвон соҳиблари бўлган таниқли ёзувчи ги ва бепуштлик билан асоратланувчи Осиё халқлари тарихи институти Низо- ва шоирлар, 10 йилдан ортиқ тренерлик оғир норасолигини янгича хирургик даво- Инсон саломатлигини сақлаш давлат сиёсати даражасига кўтарилган бўлиб, бу соҳада кўплаб кенг кўламли мига кўра 2012 йилда таъсис этилган. қилган республика чемпионлари. Илмий лаш бўйича номзодлик диссертациясини ислоҳотлар олиб борилмоқда. Ўзбекистон ўз мустақиллигини қўлга киритгандан бошлаб жамиятимизнинг барча Турон Фанлар Академияси фанларнинг ходим унвони эса Турон Фанлар Акаде- ҳимоя қилдим, 2005 йилдан ТТА хирур- соҳалари қаторида тиббиёт илмига алоҳида эътибор қаратилди. турли соҳа вакиллари – юксак малака- мияси Президиуми қарори билан милла- гия ва болалар хирургияси кафедрасида ли олим ва мутахассисларни маънавий ти, фуқаролиги, яшаш жойи, ирқи, диний доцент лавозимига ўтказилдим ва бу- Албатта, умрини тиббиётга бахш этмоқчи бўлган кўпчилик чексиз имкониятларни яратиб берди. Фақат биздан та- рағбатлантириш мақсадида уларга акаде- эътиқодидан қатъий назар Академиялар, гунги кунгача шу қутлуғ масканда ишлаб ёшлар, инсон саломатлигини сақлаш, беморлар дардига лаб қилинадиган асосий мезон яратилган имкониятлардан мик (Академиянинг ҳақиқий аъзоси), фах- институтлар, академик лицейлар, касб- келмоқдаман.2005 йилдан Ўзбекистон шифо топиш қолаверса, мустақил Ўзбекистоннинг ҳам маъна- тўғри фойдалана билиш, тиб илмини қатъий эгаллаш ва рий академик (фахрий аъзо) илмий ун- ҳунар коллежларида фаолият юритаётган Республикаси Халқ табобати Академи- вий, ҳам жисмонан соғлом фуқаролари умрига умр, ёшига ёш мустақилликни мустаҳкамлаб, инсон саломатлигини сақлашга вонлари, шунингдек ўқитувчи педагоглар- олий маълумотли ўқитувчи ва педагог- яси ҳақиқий аъзолигига қабул қилиндим. қўшиш каби улуғ ишларни амалга оширишни азалдан мақсад ўз ҳиссамизни қўшиш. Қарийб 22 йил мобайнида аҳолимизнинг ни илмий-тадқиқот ишларига жалб қилиш ларга, агар улар мустақил дарслик, ўқув Фаолиятим мобайнида 40 дан ортиқ ил- қилиб, олган. ўртача умр кўриши 67 ёшдан 73 ёшга, аёлларда 75 ёшга етган- мақсадида уларга илмий ходим унвони қўлланмаси ва 5 дан ортиқ илмий мақола мий, илмий-оммабоп китоблар, 500 га лигига эришганимиз инсон саломатлигини сақлашдаги улкан бериш ҳуқуқига эга. Уларга Турон Фан- мустақил чоп этган бўлса берилади. Улар яқин илмий ва оммабоп мақола, тезислар Тошкент Тиббиёт академияси шифокор кадрлар тайёрлаш- ютуғимиздир. Аҳолининг узоқ умр кўришидек самарали ишлар- лар Академияси Президиуми қароридан академиянинг ҳақиқий аъзоларидан бири- чоп этдим. Республика Давлат телеради- даги энг намунали ва “байроқдор” илм масканларидан бири- да албатта, шифокорларнинг ўрни муҳим. Истиқболда биз ҳам кўчирма, диплом ва гувоҳномалар топ- га илмий ишлар қилиши учун 3 йил муд- оси орқали мунтазам равишда чиқишлар дир. Академияда кенг билим олиш учун имкониятлар яратил- халқимизнинг бундан-да кўпроқ умр кўришини таъминлашга ширилади. датга бириктириб қўйилади. уюштириб соғлом турмуш тарзи ва сало- ган бўлиб, энг замонавий услубларда машғулотлар ўтказилиб хизмат қиламиз деган умиддаман. Бу мен ва тенгдошларимиз- — Ҳурматли Алижон Зоҳидович, матликни муҳофаза қилишни тарғиб эт- борилмоқда. Эндигина 1-курс талабаси бўлишимга қарамай, га буюк фахр туйғусини беради. Академиянинг ҳақиқий аъзолиги, фах- — Ҳурматли Алижон Зоҳидович, ил- дим. Йиллар мобайнида қилган изланиш бу соҳани тўғри танлаганимга амин бўлиб келмоқдаман. Нега- рий аъзолиги ва илмий ходими унво- мий ва ижодий ишларингиз кўлами ху- ва тадқиқотларим бежиз кетмаган экан, ки, инсон саломатлигини сақлашдек шарафли касб эгаси бўлиш Хулоса ўрнида айтишим мумкинки, тиббиёт тараққиётининг нига сазовор бўлиш учун мезонлар сусида гапириб берсангиз? илмий, ижодий ишларим кўлами Ака- учун ҳозирданоқ ўқиб изланишим, тиббиётнинг барча сиру- асосий мезонлари қаторида қуйидагиларни такроран қайд этиш бир–биридан фарқ қиладими? демиянинг энг юқори ҳақиқий аъзолиги асрорларини ўрганиб олиш истаги мени янада олға қадам таш- мумкин: 1.Ватанга муҳаббат ва фидойилик; 2.Чуқур билим ва — Саволингиз жуда ўринли! Акаде- — Мен 1981 йилда Самарқанд вило- талабларига тўлиқ мос келиб бир овоз- лашимга асос бўлмоқда. Таҳсил олаётган барча тенгдошларим касбга садоқат; 3.Эътиқод мустаҳкамлиги ва ташаббускорлик. миянинг ҳақиқий аъзолигига номзодлар яти, Ургут туманида ўрта мактабни ол- дан қабул қилиндим. Академия Прези- ҳам бу фикрларимни қўллаб-қувватлаши шубҳасиз. Демак, ке- Зеро, Юртбошимиз айтганидек, “... қадимий Ўзбекистон замини қуйидаги талабларга жавоб бера оли- тин медалга, 1991 йилда Тошкент Ме- диумининг аъзоси, тарих фанлари док- лажакда малакали кадрлар тизимида бизнинг ҳам ўрнимиз бор- кўп асрлар давомида фан ва маърифат ўчоғи, жаҳон цивилиза- ши лозим;Ҳар бири 10 босма тобоқдан дицина педиатрия институтини бола- тори, профессор, Ўзбекистон халқ арти- лиги дилимиздаги улкан орзуларни янада орттиради. Ибн Сино, цияси марказларидан бири бўлиб келган, илму маърифатга ин- ортиқ якка ўзи чоп этган 3 та моногра- лар хирургияси ихтисослиги бўйича им- сти, севимли хонандамиз Ҳожиакбар ака Ал-Беруний, Мирзо Улуғбек сингари кўплаб аждодларимизга во- тилиб яшаш эса халқимиз менталитетининг ажралмас қисмига фия, 5 дан ортиқ ихтиро ва патент, 5 дан тиёзли диплом билан тугатганман. 1998 Ҳамидов ишларим натижалари билан та- рислигимизни чуқур билим эгаллаб намоён қилмоғимиз даркор. айланиб кетган”. ортиқ илмий-оммабоп китоблар, дарсли- йилгача ТошМПИнинг одам анатомия- нишиб унга юксак баҳо берди ва “ Сиз клар, ўқув қўлланмалар ҳамда 100 дан си, болалар травматологияси, нейро- медицинанинг санъаткори экансиз” деб Бу йил давлатимиз мустақиллигининг 23 йиллигини кенг Собитжон ҚУРБОНОВ, ортиқ илмий мақолалар чоп этган фан хирургияси ва хирургияси кафедрала- қўлимни сиқиб қўйди, Бу мен учун жуда нишонлаймиз. Мустақиллик биз ёшларга, умуман халқимизга даволаш факультети 103-гуруҳ талабаси докторлари ва номзодлари, йирик давлат рида ассистент лавозимларида ишлаш катта мақтов ва шараф эди. ва жамоат арбоблари, Осиё давлатлари билан бирга Республика болалар опе- ратив нефрологияси ва сунъий буйрак Суҳбатдош Қутбиддин Низомов бўлимида жарроҳ сифатида фаолият Ҳикмат Ҳамма ерда яхшини мақтаб тилдан Ҳикмат қўймайдилар, ахир, бунга ёмон қандай чидасин?! Одамни тарбиялайдиган ҳам, бузадиган ҳам Ҳикмат муҳит. Ҳикмат

TIBBIYOTNOMA4 №5 2014-YIL MAY TIBBIYOTNOMA №5 2014-YIL MAY 5 Миллий Академик драма театрининг 100 йиллиги олдидан Зулматдан қоч, зиёга юз тут 1 июнь — Халқаро болаларни ҳимоя қилиш куни МАЪНАВИЙ-МАЪРИФИЙ УЧРАШУВ МИЛЛИЙ ХАВФСИЗЛИККА ТАҲДИД ВА ҲУШЁРЛИК БОЛАЛИК Тошкент Тиббиёт академиясида Ўзбекистон халқ артисти Ёдгор Саъдиевнинг ўқитувчи- талабалар билан бевосита учрашуви бўлиб ўтди. Ақидапарастлик — замонавий исломда мавжуд уч йўналишдан (қолган ик- Ёшлик даври жўшқин сой, китаси — традиционализм ва модернизм) бири ислом ақидапарастлигининг Унда бизга сирдош ой. Тадбирни Т.А. Бобомуратов нутқ парварлик руҳида халқи, ватани берилганлиги, айниқса фильмда асосий ғояси — “соф ислом” қатъиятларига қайтиш мақсади эса — исломий Болалигим, пошшолигим, сўзлаб очиб берди ва сўз навбатини учун фидойи бўлиши, илмни кучли айтиладиган буюк ибора “Унинг па- давлат ва тараққиёт йўлини жорий этишдан иборат. Шодликларга жуда бой. тадбирнинг асосий иштирокчиси эгаллашлари, талабаларнинг ти- лаги тоза” тўғрисидаги сўзларига Ёдгор Саъдиевга берди. нимсиз билим олишлари тўғрисида алоҳида тўхталиб ўтганлиги жуда Ҳозирги кунда “ислом уйғониш”, “ислом феномени”, “исломнинг сиёсий- Қанча яшасанг унда, алоҳида такрорлади. катта қизиқиш билан тингланди. лашуви” ва шунча ўхшаш бир қатор тушунчалар учраб туради. Тўймайсан, камда. Ёдгор Саъдиев сўзини бошлар Болаликка дўстларим, экан, авваламбор ушбу 2014 йил- Ёдгор Саъдиев ҳамма учун Актёр нафақат актёр, бал- Ўзбекистон давлатининг мустақиллиги, барқарорлик, фуқаровий тотув- Ҳеч бир шодлик етмасда. нинг Президентимиз И. Каримов то- қизиқарли ўзининг шахсий ҳаёти, ки моҳир нотиқ, истеъдодли ликни сақлаб қолиш, юрт хавфсизлигини таъминлаш нуқтаи назаридан бу монидан “Соғлом бола йили” деб санъат соҳасидаги ютуқлари, танқидшунос, сухандон, режис- ҳодисалар барчамизда жиддий ташвиш туғдириши табиий. Сабаби — экс- Ёшлик шундай беғубор, номланганлиги ва ушбу масала- ҳозирда амалга ошираётган фа- сёр, шеъриятга ва қўшиқчиликка тремизм ва ақидапарастлик Ўзбекистон халқи учун назарий маълумотги- Ҳар кунинг гўё баҳор. ни изчил амалга оширишида айнан олиятлари ва келажакдаги ай- қизиқишлари билан ҳам бизга та- на эмас. Ундан кетгинг келмайди, ҳозирги кундаги барча шифокорлар нишдир. Тадбир давомида у ўзининг Унда йўқдир, ғам озор. ва даволаш муассасаларининг роли рим режала- чиройли шеърлари ва қўшиқларини 1999 йил 16 февраль Тошкент террори туфайли тўкилган бегуноҳ қонлар ҳамда ТТАсида етишиб чиқаётган ри тўғрисида бевосита жонли ижро қилиб бериб ҳеч кимнинг ёдидан чиққани йўқ. Президентимиз Ислом Каримов таъкидла- Болалигим, пошшолигим, бўлажак шифокор ёшларнинг вази- тўхталиб ўтди. бутун залнинг олқишига яна бир бор ганидек, “... Биз дин бундан буён ҳам аҳолини энг олий руҳий, ахлоқий ва Қўмсар сени, бу кўнглим. фалари ҳақида алоҳида тўхталиб Санъаткорнинг сазовор бўлди, ҳаттоки жонли иж- маънавий қадриятларидан, тарихий ва маданий меросдан баҳраманд қилиш Ҳозирча улғайишни, ўтди. Шундан сўнг Миллий Академик айниқса “Шай- родан завқланган талабаларимиз тарафдоримиз. Лекин биз ҳеч қачон диний даъватлар ҳокимият учун кураш- Хоҳламайди, бу қалбим. театрининг юбилейига бағишланган танат” фильми- ўртага тушиб рақсга тушишди. га, сиёсат, иқтисодиёт ва қонуншуносликка аралашиш учун байроқ бўлишига масалага чуқур тўхталди. Миллий даги бош роль йўл қўймаймиз. Чунки бу ҳолни давлатимизнинг хавфсизлиги, барқарорлиги Сенда шодлик бир олам, Академик драма театри даража- Асадбек шах- Ёдгор Саъдиев тадбирни якун- учун жиддий хавф-хатар деб ҳисоблаймиз”. Сенда йўқдур, ғам-алам. сига етиб келишида жуда кўплаб си ҳақидаги фик- лар экан бутун ТТАсига унинг Бе ташвиш суриб хаёл, таниқли актёрларнинг чин дилдан рлари жуда ҳам ўқитувчи-талабаларига ўзининг Мамлакатимизнинг бугунги шароитида ислом экстремизми ва Эркалар кулиб онам. ҳаракат қилгани ва ижод қилиб кел- қизиқарли бўлди. чуқур миннатдорчилигини бил- ақидапарастлигининг таҳдиди айнан нималарда ва қандай разилона гани, мустақиллик йилларидан кей- Асадбекнинг ва- дирди ва шундай юксак эътибор, ҳаракатларда намоён бўлмоқда? Шу ерда шу ҳақда мулоҳаза юритсак: Беғуборлик ортда қолди, ин кенг имкониятлар яратилганлиги танпарварлиги, ҳурмат-эҳтиромдан нафақат хур- Бу кунлар ёдда қолди. ва ҳозир 100 йиллиги муносабати би- халқ манфаати- санд, балки жуда ҳам бахтли экан- Биринчидан, Ўзбекистон мусулмонларининг ислоҳотчи давлатга бўлган Қанчалик уринмайин, лан таъмирлаш ишлари кетаётганли- ни ўйлаши, халқ лигини айтиб ўтди. ишончини йўққа чиқариши. Барқарорлик, миллатлараро тотувликни бузиш- Болалик ташлаб кетди. ги тўғрисида батафсил гапириб ўтди. мустақиллиги, ватан озодлиги га интилишида. Натижада ўзига хос демократиямизни, халқаро майдонда йўлида ҳаракат қилганлиги, пиро- М.Р.ҲИДОЯТОВА, обрў-эътибори ортиб бораётган дунёвий давлатимизни ҳамда кўп миллат- Ёшлик даври жўшқин сой, Талабаларимизга нисбатан вард ушбу жирканч дунёдаги Ички касалликлар УАШ тай- ли, кўп динли жамиятимизни обрўсизлантиришга интилишида. Унда бизга сирдош ой, жуда мамнунлик билан ТТА софдил инсон қиёфасини ёритиб ёрлаш ва клиник аллергология Болалигим, пошшолигим, Иккинчидан, кўринишидан жозибадор, аммо бақироқ ва оломонбоп, Шодликларга жуда бой. га ижодий учрашувга таклиф кафедраси ассистенти асоссиз даъватлар ҳисобига одамлар, айниқса, ёшларимизни орқаларидан қилинганлиги ва шифокорларни ке- эргаштириш, уларни ўз соҳиблари иродасига қул этиш мақсадларида. Давронбек УРУНОВ лажакдаги мақсадлари, уларнинг Давлатали ўғли, ватан олдидаги бурчлари, ватан- Учинчидан, ўзларини чин мусулмон, ислом манфаатлари йўлида кура- шувчилар деб ҳисоблайдиган, нотўғри ва мудҳиш тасаввурларни халқимизга ТТА даволаш факультети зўрлаб қабул қилдиришни истайдиган мутаассиб экстремистлар, террор- 1-босқич талабаси чилар ва жангариларнинг янгидан-янги авлодларини вужудга келтиришда. Тўртинчидан, мусулмон мамлакатлар жамоатчилиги орасида Ўзбекистон ҳукуматини даҳрийликда айблаб, туҳматлар, дунёнинг бошқа мамлакатла- ри орасида эса, Ўзбекистон демократия талабларига ошкора риоя этмаяп- ти, деган уйдирмалар тарқатиш. Бешинчидан, ислом тараққиёти билан исломий бўлмаган, яъни илмий- дунёвий ривожланиш ўртасида кескин қарама-қаршиликни такомиллашти- риш мақсадида. Олтинчидан, омма онгига амалдаги қонунчилик эмас, дин, хусусан, ис- лом барча иқтисодий, сиёсий ва халқаро муаммолар ва зиддиятларни ҳал қиладиган, шу жумладан, моддий-маънавий табақаланишга йўл қўймайдиган восита, деган фикрни тиқиштириш ва ҳоказоларда. Биз эътиборингизга ҳавола қилаётган “Миллий хавфсизликка таҳдид ва ҳушёрлик” мавзуси турган гапки, ўта жиддий ва масъулиятли масаладир. Бу масалага ҳали кўп эътибор қаратишимизни, ҳар доим сезгир ва ва ҳушёр бўлишимиз, “ўз уйимизни ўзимиз асрашимиз” кераклигини қайта-қайта таъ- кидлаган бўлар эдик. Ана шундагина мустақил Ўзбекистонимизга ички ва ташқи томондан хавф солаётган ҳар қандай таҳдидларнинг олдини олган бўлар эдик. Йўлдаш МАҲМУДОВ, фалсафа фанлари номзоди, Ўғилжон АБДУКАРИМОВА, тиббий профилактика факультети талабаси Ҳикмат Ҳикмат Вақт, бу — имконият. Ҳикмат Ҳикмат Шошган кўп янглишади.