TTA Tibbiyotnoma gazetasi (2016-yil mart)

TIBBIYOTNOMA8 № 3 2016 YIL MART TIBBIYOTNOMA ТОШКЕНТ ТИББИЁТ АКАДЕМИЯСИ TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI NASHRI № 3 2016 YIL MART БЎЙИЧА БЎШ ПРОФЕССОР- НАВРЎЗ – ЎҚИТУВЧИ ХОДИМЛАР ТАРКИБИГА МЕҲР-МУРУВВАТ ТАНЛОВ ЭЪЛОН ҚИЛИНАДИ АЙЁМИ Доцентлар: Тиббий педагогик а факультетига қарашли “Факультет ва госпитал терапия” БАЙРАМ ТАБРИГИ Наврўз қадимий мил- Даволаш факультетига қарашли “Асаб кафедраси лий байрами (“Наврўз касалликлари” кафедраси Уйғониш ва янгиланиш, қут-барака элчиси байрами”) форс тилидан Тиббий педагогик а факульте- Наврўзи айём шукуҳидан диллар яйрамоқда. Тинч таржима қилинганда “янги Даволаш факультетига қарашли “УАШТ тига қарашли “Факультет ва госпитал ва осойишта юртимизга тўй-томошалар, байрам- кун” маъносини англа- ва эндокринология” кафедраси жарроҳлик” кафедраси лар ярашади. тади. Наврўз байрами 21 март куни нишонланади Катта ўқитувчилар: Тиббий педагогик а факультетига Мамлакатимизда Наврўз қадриятлари билан ва янги йилнинг бош- қарашли “Онкология ва нур ташхиси” ка- жорий йилнинг Соғлом она ва бола йили деб эълон ланиши ҳисобланади. Ушбу кун кеча билан Тиббий педагогик а факультетига федраси қилинишида ҳам ўзгача узвийлик мужассам. Айтиш кундузнинг тенглашиши, яъни кеча ва кундуз- қарашли “Анатомия ва ОЖТА” кафедраси жоизки, Наврўз ўзаро қадр-қиммат, хайру саховат, нинг бир хиллигидир – 12 соат. Мамлакатимиз Тиббий педагогик а факультетига меҳр-оқибат тимсолидир. мустақилликка эришгандан сўнг ўзбек халқининг Даволаш факультетига қарашли “Анес- қарашли “Травматология, ортопедия ХДЖ қадимий урф-одатлари ва анъаналари кучга тезиология ва реаниматология” кафедраси ва нейрожарроҳлик” кафедраси Эзгулик, саховатга йўғрилган уйғониш, яша- кирди, жумладан Наврўз байрамини нишонлаш риш айёми бу йил дилларимизни яна қувончу ўзига хос тусга эга бўлди. Бу байрам барча Даволаш факультетига қарашли “УАШТ ОМХ факультетига қарашли “Ижтимоий шодликка чулғади. Наврўз халқимизни тинчлик, халқларнинг дўстлик ва бирлик рамзига эга ва эндокринология” кафедраси фанлар” кафедраси баҳамжиҳатлик, хайру саховатга чорламоқда. бўлган умумхалқ байрамидир. Даволаш факультетига қарашли “УАШ Даволаш факультетига қарашли “Факуль- Ҳурматли ўқитувчи-профессорлар, талаба-ёш- Ҳақиқатдан ҳам, Наврўз – меҳр-мурувват, ин- акушерлик ва гинекология” кафедраси тет ва госпитал терапия” кафедраси лар! Сизларни мана шу гўзал, тароватли Наврўз сонпарварлик, инсонларни руҳан бирлаштирувчи айёми билан чин дилдан қутлаймиз. Сизларга байрамдир. Барча замонларда Наврўз орқали Ассистентлар: Даволаш факультетига қарашли “ИКП аввало соғлиқ-омонлик, оилаларингизга тинчлик- халқнинг маънавий дунёси намойиш этилган, тур- гематология ва лаборатория иши” кафед- хотиржамлик, бахт-саодат тилаймиз. Илмий муш тарзи, орзу-ўйлари, гўзалликка, нафосатга Тиббий профилактика факультетига раси изланишларингиз ва ўқишларингизда омад ёр бўлган муносабатлари ифодаланган. Ушбу хосиятли қарашли “Тиббий ва биологик кимё” кафедраси бўлсин. Наврўзи оламнинг ҳаётбахш нур-зиёси байрамни нишонлашнинг ўзига хос томонлари мав- Даволаш факультетига қарашли “Асаб қалбингизни поклаб, нурафшон айласин. жуд бўлиб, улар даврлар ўтиши билан мазмунан Тиббий профилактика факультетига касалликлари” кафедраси бойиб, такомиллашиб келмоқда. Наврўз байрами қарашли “Микробиология” кафедраси Ректорат муносабати билан мамлакатлараро уруш-жанжаллар Даволаш факультетига қарашли “Кўз ка- тўхтатилган, урушганлар ярашган, гина-кудуратлар “Тиббий профилактика факультетига салликлари” кафедраси унутилган, ота-она, қариндош-уруғлар, кексалар, қарашли “Травматология, ортопедия ХДЖ касалмандлар совға-салом билан йўқланган, янги ва нейрожарроҳлик” кафедраси Даволаш факультетига қарашли “УАШТ кийимлар кийилган. Ушбу байрамнинг кириб келиши клиник аллергология” кафедраси билан турли миллий таомлар тайёрланган: сумалак, Тиббий профилактик а факульте- ҳалим, кўк сомса, ош ва бошқалар. Мазкур таомлар тига қарашли “Болалар, ўсмирлар ва Даволаш факультетига қарашли “Умумий одамзод организмига фойдали бўлган кўп витамин- овқатланиш гигиенаси” кафедраси ва болалар жарроҳлик” кафедраси ларга бойдир. Уй, ҳовли, кўчалар супуриб-сидирил- ган, катта-катта майдонларда сайиллар, ўйин-кулги, Тиббий педагогика факультетига қарашли аскиябозлик, кураш, кўпкари ўтказилган, театр томо- “Педагогика ва психология” кафедраси шалари ташкил этилган. Одамлар бир-бирлариникига меҳмондорчиликка боришган, ерга биринчи уруғ Ҳужжатларни қабул қилиш муддати танлов эълон қилинган кундан бошлаб қадаш, қўш қўшиш маросимлари нишонланган. бир ой муддат ичида Тошкент Тиббиёт академияси ректоратининг девонхона Хуллас, Наврўз байрами миллий умумхалқ байрами бўлимига топширилади. Манзилимиз: Олмазор тумани, Фаробий кўчаси, 2-уй. сифатида жуда катта тайёргарлик ва шоду хуррам- лик билан ўтказиб келинган. Унинг мазмунида ким Тошкент Тиббиёт Академияси ректорати касаба уюшмаси Анатомия ва ОЖТА кафедраси профессори Наврўзни шоду хуррамлик билан кутиб олса ва Аҳмаджон Ғиёсович МИРЗАМУҲАМЕДОВнинг ўтказса, келгуси йил Наврўз келгунча унинг ҳаёти хурсандчиликларга бой бўлади деган ғоя ётади. вафот этганлиги муносабати билан марҳумнинг оила аъзоларига чуқур таъзия изҳор этади. (Давоми 2-бетда.) MUASSIS: MUHARRIR TAHRIR HAYATI: Gazeta Pentium-IV TOSHKENT Q.Nizomov (Bosh muharrir o’rinbosari), kompyuterida sahifalandi va Toshkent Ҳикмат Ҳикмат TIBBIYOT TURDIQUL O.Hazratov, D.Hidaуeva, D.Norgulov, Tibbiyot аkademiya RISOGRAFida AKADEMIYASI BOBOMURATOV L.Abduqodirova. 400 nusxada chop etildi. Manzilimiz: Gazeta Toshkent Matbuot va axborot Mualliflar fikri tahririyat nuqati nazaridan farqlanishi Дунёда энг яхши иш — холис ва пок boshqarmasida 2007-yil 15-yanvarda mumkin. Maqolalardagi ma`lumotlar uchun Toshkent shahri, Farobiy ният билан қилинган ишдир. 02-0049 raqam bilan ro’yxatga olingan mualliflar javobgardir ko’chasi, 2-uy Nashr uchun ma`sul Q. Nizomov Topshirish vaqti: 14.00

TIBBIYOTNOMA2 № 3 2016 YIL MART TIBBIYOTNOMA № 3 2016 YIL MART 7 Ҳар бир халқнинг турфа байрамлари бўлиши мумкин эмас. Охири баҳона топган- мен бир нарсани билмасам гапирмай- бор. Бироқ байрамни шунчаки ўйин- дек бўлдим. “Узр, мен умримда сценарий ман, ҳамма сени кутаяпти”, деди. Охири кулги, хурсандчилик дейиш унчалик ёзмаганман, бу ишни киночилар уддалай- айтганини қилдим. Бирпасда олам-жаҳон тўғри бўлмайди. Байрам — халқ тари- ди”, дедим. Баҳона ўтмади. “500 бетли ро- саволлар тушди. Улар орасида бир савол хи, маданияти ва маънавияти билан ман ёзган одамга 30 бетли сценарий ёзиш қайта-қайта такрорланган эди. “Наврўз боғлиқ жиддий ижтимоий ҳодиса. Шарқ нима бўпти” деб “мот қилишди”. Чиндан байрамининг динга алоқаси йўқ, шундай халқлари учун Наврўз шундай бай- ҳам ўша йили “Икки эшик ораси” романи халқ байрами нега бекор қилинади?” Шу рам. Наврўзнинг бошқа байрамлардан нашр этилган эди... Хуллас, икки ҳафтадан иш нотўғри бўлди, десам балога қоламан, фарқли бир жиҳати бор. У бирон тари- кейин тағин чақиришди. Биринчи савол “топшириқ”ни бажармай бир марта “шак- хий шахс, бирон тарихий воқеа, сиёсий “где сценарий?” бўлди. (У даргоҳда фақат коклик” қилганимнинг ўзи етарли. Бу иш ёки диний қарашлар билан боғлиқ рус тилида сўзланарди.). Ўн беш кун ўйлаб тўғри бўлди, десам виждонсизлик бўлади. эмас. Бу — соф табиий байрам. Кеча юрган гапимни айтдим. “Самарқандда, Шунинг учун бу қалтис саволга жавоб бер- ва кундузнинг тенглашуви, ернинг омоч Ургут районида Чорчинор деган жой бор. май қўяқолдим. Энди минбардан тушиб солишга етилиши, дарахтлар гуллаши Ҳар йили 21 март куни минглаб одамлар кетаётсам, олдинги қаторда ўтирган ёши — хуллас, янги кун, янги фаслнинг бош- тўпланади. Қайноналар янги туширган улуғроқ бир киши (домла бўлса керак) ланиши айнан шу кунга тўғри келади. келинини саломга олиб чиқади, хотинлар ўрнидан турди. “Бир савол жавобсиз қолди- Демак, ота-боболаримиз бу байрамни кўк сомса, сумалак пиширади, оқсоқол ку, — деди зарда билан. — Наврўзнинг хўп ўйлаб, тажрибадан ўтказиб удум деҳқонлар фотиҳаси билан ерга омоч соли- нима айби бор, нега тақиқланади?”. даражасига кўтарган. Наврўз шуниси нади. Одамлар бир-бирига яхши тилаклар Бир зум довдираброқ турдим-да, хаё- НАВРЎЗ – МЕҲР-МУРУВВАТ АЙЁМИ билан гўзал ва қадрли! лимга зўр фикр келди. Афсуски, шўро за- Ўткир ҲОШИМОВ, “Домла, — дедим тавозе монида кўп миллий Ўзбекистон халқ ёзувчиси билан. — Даврамизда (Давоми. Боши 1-бетда.) Наврўз – м уҳаббат, севги, онгу тафаккурида мустаҳкамланиб, уларнинг эртанги қадриятлар қатори БЎРОНЛАРНИ ЕНГГАН кўпни кўрган устозимиз, садоқат байрами. Наврўз муно- кунга ишонч тобора кучайиб бораётгани жамиятимизнинг бугунги сиёсий-ижтимоий муҳитини ифода этаётганини Наврўз ҳам бир чеккага Ўзбекистон халқ ёзув- сабати билан никоҳ тўйлари ўтказилган, йигит-қизлар кузатиш қийин эмас. Айнан мана шундай маънавий иқлим суриб қўйилди. Қизиғи чиси Саид Аҳмад ака бир-бирлари билан аҳду паймон қилишган, гуллар ҳадя охирги йилларда мамлакатимизда қўлга киритилаётган, этишган. Янги тушган келин қўлидан чой ичиш мақсадида ўзгаларнинг ҳавасини тортаётган ютуқ ва марраларга шундаки, ўттизинчи йил- НАВРЎЗ ўтирибдилар. Бу саво- “келин кўрди”га боришган. Наврўз байрами бир кундан эришишда, эркин ҳаёт ва демократик жамият қуришда, лар қатағонидан бир лингизга шу киши жавоб бир ойгача нишонланган бўлиб, уни тантана қилиш билан ҳеч шубҳасиз, энг кучли замин ва гаров бўлиб хизмат боғлиқ турли урф-одатлар, удумлар, расм-русумлар авлод- қилмоқда, десак, ҳақиқатни айтган бўламиз. қадар эсон-омон ўтиб, берадилар!” Ёнига келиб дан-авлодга ўтиб келмоқда. Халқимизда “Яхши одам – кўзидан, яхши йил – ўтган аср ўрталарида “ОНА БИТТА, ВАТАН ЯГОНА” асаридан сатрлар ўтиришим билан устоз Уч минг йилдан зиёд тарихга эга бўлган Наврўзи олам Наврўзидан маълум” деган чуқур мазмунли мақол бор. Бу тағин жонлангандек жаҳл аралаш пичирлади: – шарқона янги йил ўзининг янгиланиш, баҳор нафасини йилги Наврўзимизнинг ҳар томонлама хосиятли, қутлуғ бошлаб келиши, халқимизнинг табиати, онгу тафаккури, қадамлар билан бошланаётганига ҳаммамиз гувоҳ бўлиб бўлган Наврўз саксо- “Ярамас, шу савол туши- қалби-шуурига чуқур сингиб кетгани, ҳар қайси оила, ҳар турибмиз. Шу кунларда Ватанимизнинг бепоён ҳудудларида, қайси хонадонга шоду хуррамлик олиб кириши билан шаҳар ва қишлоқларида, сўлим гўшаларида Наврўз сай- нинчи йилларга келиб яна қувғин қилинди. билдиради, аразлашиб қолганлар яра- шини билиб, аввал сен гапиргин, дегандим, биз учун энг қадрли, азиз ва суюкли миллий байрамдир. илларини кексаю ёш – барча юртдошларимиз катта хур- Бу дилбар фаслда диёримизда яшаётган ҳар бир инсон сандчилик ва баланд руҳ билан ўтказаётгани бунинг яққол Мустақиллик йилларида дунёқараши шади” ... “Это же Навруз?!” дейишди ҳам расво қилдинг-ку буёғини!” ён-атрофимиздаги табиатнинг нақадар ранг-баранг ва исботидир. Ўқув юртимизда ҳам байрам тантаналарига гўзал, қандай бетакрор ва жозибали эканини беихтиёр тайёргарлик ишлари, Наврўзолди тадбирлари кенг кўламда шаклланган авлодга тушунарли бўлиши ҳайрат, ҳам таҳдид билан. Навбаҳор билан Устоз ҳам кўп нарсалар ҳақида гапир- яна бир бор ҳис этади. Офтоб ерни қиздириб, куртаклар ўтказилиши аллақачоноқ бошлаб юборилган. Академия очилиб, борлиқ уйғониши билан одамзотнинг қалби, ҳудудига орасталик, файз бахш этиш ниятида ҳашарлар учун бир нарсани эслатиб фойдадан холи Наврўзнинг фарқи йўқлигини, Наврўз бай- дилар, ажойиб ҳазиллар билан ҳаммани баҳри-дили ҳам очилиб, унинг вужуди, қон-қони, суяк- уюштирилиб кўчалар тартибга солинди, ариқ-зовурлар суягига янги куч-қувват, ғайрат ва азму шижоат кириши тозаланди, дарахтларга шакл берилиб, оқланди, янги бўлмаса керак. Шундай қилиб, саксонинчи рами ҳеч қандай динга, жумладан, Ислом к улдирдилару Наврўз масаласига табиийдир. Бу шукуҳли айёмда ёшу қари, ҳар қайси инсон кўчатлар ўтқазилди. Барча факультет талабалар турар жой- ўзини мўъжизакор табиатнинг узвий бир қисми эканини ларида катта дошқозонларда Наврўзнинг “шоҳона” таоми йиллар бошида марказкомнинг машҳур ва динига ҳам алоқадор эмаслиги, юртимизда йўламадилар. Буни қарангки, бояги қайсар чуқур англайди, табиий муҳитни асраб-авайлаб, у билан бўлмиш сумалаклар пиширилди, сумалак сайли ўтказилди. ҳамоҳанг бўлиб, бу осуда ҳаётнинг ҳар бир кунининг Қозон атрофига йиғилган ёш талаба йигит-қизларимизнинг машъум ўн олтинчи пленуми бўлди. Кейин- бу байрам минг йилдан бери нишонланиб “домла” “диғоним-диғон” дейдиганлар хи- қадрига етиб яшаш кераклигини яна ва яна бир бор идрок ҳазил-мутойибалари, ўйин-кулгилари, қўшиқ ва лапарлари этади. Бу қутлуғ яшариш палласида еру кўк бағрида рўй оламни тутди, барчага завқ-шавқ бағишлади. Миллатимиз чалик “ўзбек иши”, “пахта иши” баҳонасида келишини айтдим. Ҳарқалай мени аяди- лидан экан. Саид Аҳмад ака минбардан ту- бераётган ўзгаришларни қалбидан ўтказаётган одамлари- урф-одатларини тараннум этувчи “Талабалик баҳори” фе- мизнинг дилларида қувонч, тилларида шукроналик ҳисси стивали айни Наврўз байрами арафасида ўтказилди. Ушбу Ўзбекистон бошига солинган кулфатлар, лар: партиявий жазо бериб, “Шарқ юлдузи” шиб кетаётганида дик этиб ўрнидан турди. пайдо бўлади. Шу мунаввар кунларда ҳар қайси инсон фестивалда барча факультет талабалари фаол иштирок вужудида яқинларига меҳр-оқибат кўрсатиш, табаррук этдилар ва фаол иштирок этган факультет жамоалари акасини дафн этиш учун мозористонга журналининг бош муҳаррирлигидан ҳайдаб “Саволга сиз ҳам жавоб бермадингиз-ку, қарияларимизнинг дуосини олиш, етим-есирларнинг қимматбаҳо совғалар билан мукофотландилар. Талабалар бошини силаш, бемор ва муҳтож одамларга беминнат турар жойларида “Энг яхши хона”, “Энг ораста хона” каби борган укани партиядан ўчириш деган юбормадилар. Шунисига шукр қилдим. домулло?!” деди овозини баралла қўйиб. ёрдам ва кўмак беришдай савобли, барчамизнинг юрак- кўрик-танловлар ўтказилди. Ёшлар ўртасида турли спорт юрагимизга сингиб кетган туйғулар ўзини ёрқин намоён мусобақалари уюштирилди. ғайриинсоний қилиқларнинг дебочаси ўша Дарвоқе, Наврўз билан боғлиқ яна “Ҳов, манга қара, — деди Саид Аҳмад этади. Айнан мана шундай халқимизга мансуб фази- латлар, бағрикенглик ва ҳамжиҳатлик, аҳиллик ва ўзаро Л.АБДУҚОДИРОВА, пленумдан бошланди. Тўқайга ўт кетса, бир ҳангома эсимдан чиқмайди. Ўшандан ака таҳдид билан. — Нима, мен сенга ҳурмат каби олижаноб қадриятлар одамларимизнинг ТТА ХҚҚ раиси ҳўлу қуруқ баравар ёнади, деганларидек, кейин бир-икки йил ўтиб устозим Саид ҳукуматманми? Анави редактор билмаган Ислом дини пайдо бўлмасидан бир ярим Аҳмад ака билан Самарқандга бордик. нарсани мен қаердан билай?! Наврўз нега минг йил аввал мавжуд бўлган Наврўз Университет домлалари — дўстларимиз тақиқланганини билгинг келаётган бўлса, “диний байрам” сифатида қатағонга уч- ғалати воқеани айтиб беришди. “Динга шу бугунги кунни дафтарингга ёзиб қўй, са- ради. Ҳолбуки, Исо алайҳиссалом номи қарши курашувчи” комиссия универси- волингга уч йилдан кейин жавоб оласан!”. билан бевосита боғлиқ бўлган Рождество тетга борган. Аудиторияларни кўрган, Буни қарангки, Саид Аҳмад аканинг гапи- — Америкада, Янги йил байрами эса ётоқхоналарга кирган. Қарашса, талаба га фаришталар омин деган эканми, орадан шўролар юрти ва жумладан, Ўзбекистонда қизлар ётоқхонада узун лозим кийиб кўп ўтмай Наврўз тикланди. Тикланибгина ҳам мунтазам нишонланар эди... Хуллас, у юрганмиш. Шунақанги тўполон бўпти, қолмай, Мустақиллик шарофати билан рас- бўлди-бу бўлди, халқимизнинг гўзал бай- шунақанги тўполон бўпти! Узун лозим ман халқ байрами сифатида нишонланади- рами бўронлар чангалида қолди. Шундай “эскилик сарқити” экан. Шуни гапириш- ган бўлди... Шу тариқа Истиқлол туфайли кунлардан бирида, 1986 йили мени “юқори ган эди, Саид Аҳмад ака “Сенлар ҳам ота-боболаримизнинг минг йиллар давом идора”га таклиф қилишди. Марказкомдаги қизиқсанлар, демадингларми?” деган “сод- этган удуми — миллий қадриятларимиз раҳбарлардан бирининг жиддий топшириғи далик” билан... Бундан ҳам қизиғи универ- белгиси Наврўз байрами ҳар қандай “аяма- борлигини айтдилар. Каминага жиддий ситетнинг катта залида талабалар билан жузлару”, “аҳмон-даҳмон”лар, ҳар қандай “партийное поручение” берилди. “Сизга учрашувда бўлди. Беш-олти юз одам! таҳдидлару бўронлардан омон-эсон ўтиб, икки ҳафта муҳлат: “Навбаҳор” деган сце- Ҳамманинг кўзи устозда! Негадир Саид янги кун, янги йил, янги орзулар, янги тила- нарий ёзасиз, шу сценарий бўйича баҳор Аҳмад аканинг менга меҳри “ошиб-тошиб” клар мустажоб бўладиган байрам сифатида байрами ўтказилади”. Бу ишни қилмайман, кетди. Нуқул “биринчи бўлиб сен сўзга нишонланадиган бўлди. деб рад этишдан маъно йўқ: балога чиқасан” , дейди. “Ундай қилолмайман, Шу кунларга етказгани учун Яратганга қоласиз. Рози бўлиш ҳақида эса гап ҳам ноқулай бўлади”, десам, “Хўп деявергин, шукроналар бўлсин! Ҳикмат Яхши суҳбатдош бўлишнинг фақат Ҳикмат бир усули бор: бу диққат билан тинглай билишдир. Жасоратсизнинг рўёбга чиқиши қийин. Ҳикмат Ҳикмат

TIBBIYOTNOMA6 № 3 2016 YIL MART TIBBIYOTNOMA № 3 2016 YIL MART 3 БАЙРАМ ТАДБИРИ БЎЛИБ соғлиқни сақлаш аълочиси” кўкрак ЎТДИ нишони билан тақдирланди. Шу билан бирга Олий ва ўрта махсус “8 март Халқаро хотин-қизлар меъморчилик усулида яратилган таълим вазирлиги, Республика куни” муносабати билан Тош- Тошкент, Самарқанд, Фарғона хотин-қизлар қўмитаси, Ўзбекистон кент Тиббиёт академияси ва наққошлик усулидаги меъморчи- Республикаси соғлиқни сақлаш унинг клиникалари, Тошкент лик санъати билан танишилди. ходимлари маркази кенгаши фах- Давлат Стоматология институ- рий ёрлиқлари билан ТТАда фа- ти билан ҳамкорликда Алишер Тадбирни ҳар икки олийгоҳ олият кўрсатаётган бир қатор Навоий номидаги Давлат опера ректорлари очиб бердилар. Шун- профессор-ўқитувчилар ҳамда хо- ва балет театрида профессор- дан сўнг тақдирлаш маросими димлар муносиб тақдирландилар. ўқитувчилар ва ходимларга бўлиб ўтди. Болалар касалликла- Байрамга атаб ўтказилган тадбир бағишланган концерт дастури ри кафедраси мудири профессор театр артистлари ижросидаги тақдим этилди. Концерт авва- Барно Турдиходжаевна Холмато- опера ва балет концерти билан лида театр биносининг миллий ва Соғлиқни сақлаш вазирлиги- якунланди. нинг “Ўзбекистон Республикаси Барно АБДУҚОДИРОВА ТЕРРОРИЗМ ВА ЭКСТРЕМИЗМ АСР ВАБОСИ ТАЛАБАЛАР АНЖУМАНИ Ўзбеклар азалдан иймони бут, маънавияти вазифалардан бири келажак авлодни комил шахс си- Тошкент Тиббиёт академиясида таҳсил олаётган талаба-ёшлар ўртасида анъанавий тарзда етук, эътиқодда холис халқдир. Халқимизнинг фатида шаклланишини таъминлашдан иборат. одоб-ахлоқ, ширин муомалада намуналиги, ўтказиб келинаётган тадбир “Соғлом халқ, соғлом миллат — буюк ишларга қодир бўлади” деб юриш-туришида самимийлиги, олди-сотди ва Айниқса ёшлар онгида ғоявий бўшлиқнинг олдини бошқа умумий турмушдаги ҳалоллиги ҳамма олишнинг педагогик профилактикасини яратиш лозим. номланди. халқларга маълум ва машҳурдир. Бунинг учун таълим муассасаларида психологик таъ- сир ўтказишнинг аҳамиятини ошириш, ёшлар онгида Тадбир аввалида соғлом турмуш Ўтмишда бўлганидек, ҳозирги кунда ҳам дунёнинг ёт ғояларга қарши мафкуравий иммунитетни шакллан- турли бурчакларида, жумладан, мамлакатимизда тириш талаб қилинади. Шунингдек, таълим муассаса- тарзини акс эттирувчи, мафкура- диний экстремистик гуруҳлар пайдо бўлиб улар ларида психологик ўрганиш хизматини жорий этиб, ўзларининг ғаразли мақсадларини амалга ошириш, турли хил қизиқишга мойил талаба-ёшларни аниқлаб, вий таҳдидларга қарши курашишга мусулмонларнинг онги ва тушунчасини чалкаш- уларнинг дунёқарашларини илмий, диний, ахлоқий тириш мақсадида Қуръон оятлари ва ҳадис маъ- томондан асослаб, жамият тараққиётини белгиловчи қаратилган ижодий ишлар кўргазмаси ноларини ўз фойда ва хоҳишларига буриш билан бунёдкор ғояга йўналтиришга эришмоқ зарур. шуғулланмокдалар. Терроризм муайян гуруҳ манфаат- бўлиб ўтди. лари йўлида зўравонлик, суиқасд, портлатиш, гаровга Бугунги глобаллашув жараёнида ахборот техноло- олиш, беқарорлик келтириб чиқариш, аҳолининг кенг гиялари, айниқса интернет ёшлар кундалик ҳаётининг Мазкур тадбир мамлакатимизда бу- қатламларида ваҳима, қўрқув уйғотиш ва ҳоказоларни ажралмас қисмига айланди. Шу жараёнда таълим ишлатишни англатади. Ваҳоланки, ҳақиқий комил даргоҳи раҳбарлари ўқувчи-ёшларнинг дарсга келиш гунги кунда амалга оширилаётган дав- мўминнинг аломати йўловчига азият етказадиган (тош- давомати, тартиб-интизомини назоратга олишиб, ми, шиша парчасими, тиканми бошқа) нарсаларни уларнинг шахсий техника воситалардан оқилона фой- лат сиёсатининг устувор йўналишлари, олиб ташлашлигидан ҳам билинади. даланишлари учун ноутбук ва нетбук компьютерлари, замонавий телефон аппаратлари, флешка каби турли кенг кўламли ислоҳотларнинг мазмуни- Терроризм ва экстремизм инсоний меъёрлар, ускуналардаги маълумотларни мунтазам равишда тек- умуминсоний қадриятлар ва ахлоқий фазилатларга ширувдан ўтказиб боришлари мақсадга мувофиқдир. ни, қабул қилинган қонун ҳужжатлари қарши қаратилгани учун энг оғир ва ваҳшиёна жиноят “Ахборот асри” деб аталаётган ҳозирги замонда маъ- ҳисобланиб келган. Энг ачинарлиси, бундай ғоялар лумот олиш ва ахборот алмашишнинг қулай воситаси ва Давлат дастурининг моҳиятини таъсирига ёшларнинг жалб этилиши ташвишланарли интернетдир. Бироқ бу тармокда ҳамма нарса аралаш ҳолдир. Ёшлар онгини бундай зарарли иллатлардан қуралаш – оқ билан қора, эзгулик билан ёвузлик ўрин англаш, юртимиз тинчлигига раҳна муҳофаза қилиш учун самарали усуллар ишлаб чиқиш олган. Маълумот тарқатиш, бизнес ва реклама учун бугунги кун таълим соҳасининг долзарб вазифасига катта майдонга айланган глобал тармоқни назорат солувчи ёвуз кучларнинг мафкуравий айланган. “Муассасалар” деганда биз таълим муас- қилишнинг имкони йўқ. Бундай таҳликали замонда ёш- сасаларини кўзда тутишимиз лозим. Демак, бундан ларнинг онгига фақат эзгу амалларни сингдира олиш хуружларига қарши талаба-ёшларнинг террорчилик фаолиятининг олдини олиш таълим муас- учун педагоглардан юксак маҳорат талаб этилади. сасаларида педагогик профилактик чоралар мажмуини иммунитетини, она-юртга муҳаббат, кучайтириш орқали амалга ошириш даркор. Бугунги С.АЛИМОВА, кунда таълим муассасалари олдида турган энг муҳим Ижтимоий фанлар кафедраси қалбида фахр ва ғурур туйғуларини катта ўқитувчиси, и.ф.н. ошириш, Тошкент Тиббиёт академи- ясида таҳсил олаётган талабаларда “Мен Ўзбекистон Республикасида яша- шим билан ғурурланаман — Тошкент Ҳар йили талабалар анжумани ўзида эзгу ғояларни Тиббиёт академиясида ўқишим билан фахрланаман” акс эттирган ном остида ўтказилиши одат тусига кир- деган эзгу ғояни сингдириш, ўз интилиши билан мамла- ган бўлиб, бу галги V анжуман талабаларимиз томони- катимиз тараққиётига дахлдорлик туйғуларини уйғотиш дан мамлакатимизда ёшларга кўрсатилаётган имкони- мақсадида ташкил этилди. ятлар Ўзбекистон Республикасида ёшларга оид дав- лат сиёсатининг мазмун-моҳияти, Президентимизнинг Анжуманда “Ўзбекистоннинг ёшларга оид дав- асарларида кўтарилган долзарб масалалар “Кеча ким лат сиёсати — ёшлар нигоҳида”, “Интернетдаги эдиг-у бугун ким бўлдик?”, “Эртага ким бўлишимиз, таҳдидлардан ҳимоя”, “Глобаллашув шароитида маъ- қандай янги марраларни эгаллашимиз керак?” навий таҳдидлар”, “Соғлом она ва бола — баркамол ғояларининг кўтарилганлиги билан ҳам аҳамиятлидир. авлод шаклланишининг кафолати” мавзуларида тала- балар томонидан чиқишлар қилинди. Қутбиддин НИЗОМОВ Ҳикмат Яхши кишилар — юксак ахлоқий Ҳикмат етуклик ва юксак ахлоқий обрў билан ажралиб турадилар. Чўян — қалин бўлса-да, мўрт. Ҳикмат Пўлат — юпқа бўлса-да, кескирдир. Ҳикмат

TIBBIYOTNOMA4 № 3 2016 YIL MART TIBBIYOTNOMA № 3 2016 YIL MART 5 ЗУЛФИЯХОНИМ ХХI аср инсоният ҳаётига нафақат янги (Давоми. Боши 4-бетда.) Ўзбекистон Чунки, Ватан бу сизнинг киндик Ватандан эмассиз, сиз йўқсиз, мав- ИЗДОШЛАРИ илғор технологияларни, балким янгича қонингиз тўкилган тупроқ, ота-бобо- жуд эмассиз, сиз одам–ҳазрати ин- дунёқараш, “янгича маърифат ва маъна- Оллоҳнинг на- ларингизнинг хоки ётган ер, аждод- сон эмассиз. Бу заминнинг ҳар бир Президентимиз ташаббуси билан таъсис этилган Зулфия номи- вият”, янги мафкураларни олиб кирди ва ларингизнинг тарихи, асрлар мобай- зарраси, ҳар бир хаси фирдавс, даги давлат мукофоти фан, таълим, адабиёт, маданият ва санъат, ҳаёт тарзини жуда жадаллаштириб юборди. зари тушган шундай маконки, унинг нида йиғган маданияти, маънавияти, ҳар бир одами кўзимизга тўтиё спорт соҳаларида изланаётган, аъло ўқиши, фаоллиги билан тенг- Ҳамма соҳаларда маълумотлар шунчалик мероси. бўлиши керак. дошларига намуна бўлаётган қизлар сафини тобора кенгайтириш, кўпки, уларни нафақат таҳлил қилиш, ҳатто тарихини, маънавий меросини, уму- уларни юксак мақсадлар сари руҳлантиришда қанот бўлмоқда. ўқиб улгуриш ҳам қийин бўлиб қолди. Одам Ватан бу сизга ҳаёт бахш этган Ўзингизга раво кўрган нарсани бу маълумотлар уммонида ғарқ бўлиши, минсоний қадриятларини дунёнинг она ер, жолангизга қон берган зи- ўзгага ҳам раво кўришингиз ва Жорий йилда ҳам 14 нафар иқтидорли қизга Зулфия номидаги ўзлигини йўқотиб қўйиши ҳеч гап эмас. лол сув, танангизга нону туз берган ўзингизга раво кўрмаган нарсани давлат мукофоти топширилгани ва бугунги кунда 240 нафар истеъ- бирорта мамлакатида кўрмайсиз. тупроқ, ўстирган, ундирган, кўз ўзгага ҳам раво кўрмаслигингиз дод соҳибаси ушбу мукофотга лойиқ топилгани мамлакатимизда Лекин, шундай қадрият, шундай туйғу қорачиғидек асраган ошиён. керак. Шундагина сиз эл фарзан- баркамол авлодни вояга етказиш, қизларнинг ижтимоий ҳаётдаги борки, одам қандай шароитда бўлишидан Аммо, Ватанни фақат гўзаллигию- ди, Ватан фарзанди бўла оласиз. фаоллигини ошириш йўлида кўрсатилаётган улкан ғамхўрликнинг қатъий назар ўзгармай устувор бўлиб Ватанни севмаслик мумкин Фақат шуни англаб етганларгина амалдаги ифодасидир. Уларнинг 54 нафари адабиёт, 47 нафари қолиши керак. Бу туйғу гўдак билан бойлиги учун севмайдилар ва ва- эмас, чунки, сиз мана шу “она бахтли бўла олади. Қолган ҳаммаси санъат, 24 нафари фан, 42 нафари таълим йўналишларидаги туғилади, она сути ва ота тарбияси билан Ватан”нинг бир бўлагисиз, демак сароб! ютуқлари учун ушбу мукофотга сазовор бўлган. Аҳамиятли йўғрилади ва бир умр бирга бўлади. тан танланмайди. Ҳурматли сиз Ватансиз. Севмасангиз сиз бу жиҳатларидан яна бири, 2014 йилда бўлиб ўтган халқ депутатлари маҳаллий вакиллик органларига сайловларида халқ вакиллари МЕН НЕЧУН Юртбошимиз “Ватанни севмоқ Ўзбекистоним этиб сайланган хотин-қизлар орасида 8 нафар Зулфия номидаги СЕВАМАН давлат мукофоти совриндорлари бор. Қолаверса, халқимизнинг имондандир”деганларидек, имонли ардоқли шоираси номидаги мукофот билан тақдирланган қизлар ЎЗБЕКИСТОННИ эндиликда етакчи илмий-инновацион марказлар, олий ўқув юрт- кишиларнинг барчаси Ватанини лари, компания ва идоралар, ташкилотларда самарали фаолият Бу она Ватан туйғуси. Она Ватанга олиб бормоқда. Уларнинг аксарияти йирик халқаро анжуманлар, бўлган муҳаббат, садоқат, фахр туйғуси. севади, тупроғини кўзларига тўтиё санъат фестиваллари, спорт мусобақаларида муваффақиятли иш- тирок этиб, Ватанимиз довруғини юксалтиришга ҳисса қўшмоқда. Биз она Ватанимиз Ўзбекистонни қанча қилади, ардоқлайди, кўз қорачиғидек мадҳ этсак, олқишласак, фахрлансак ва Тошкент Тиббиёт академияси хотин-қизлар қўмитасининг севсак арзийди. Бутун дунё ўта мураккаб, асрайди. Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг нотинч бир даврни бошидан кечираётган 8 март Халқаро хотин-қизлар кунини Олий ва ўрта махсус, касб- бир даврда Ўзбекистон кўп миллатли Бир ўлка бор, ер - суви бобомдан мерос, Мозийдан боболар қилганда хитоб, ҳунар таълим муассасаларида кенг нишонлашга тайёргарлик кўриш халқларимизга тинчликни, мусаффо осмон- Суянган тоғлари, фақат унга хос, Ожиз қолар дунёда, юз-минглаб китоб ва уни ўтказиш юзасидан амалга ошириладиган чора-тадбирлар ни, осуда меҳнатни, фаровон ҳаётни берди. Қанча мадҳ айласанг, яна шунча оз, Ундадир, энг олий, муқаддас шитоб режаси доирасида 1 март куни Тошкент Тиббиёт академияси 4-сонли Асрлар қаъридан чиққан достоним, Имон-эътиқоду, ҳикматлар коним ТТЖда даволаш факультети маънавият бўлими ташаббуси ва ТТА Кўпчилик олимларнинг маълумотлари- Ҳам кўҳна, навқирон Ўзбекистоним. Ҳам кўҳна, навқирон Ўзбекистоним. хотин-қизлар қўмитаси билан ҳамкорликда “Зулфияхоним қизлари эл га қараганда Ўзбекистоннинг баҳорини, ардоғида” мавзуида Зулфия номидаги давлат мукофоти совриндори ёзини, кузи ва қишини дунёнинг бирор бир Бойчибор ел каби югурган ерлар, Томирингда Тўмарис, Темурнинг қони даволаш факультети 2-курс талабаси Нигора Тўймуродова билан давлатида учратмайсиз. Баҳор айёмида Ҳам кўҳна, кўзларга тўтиё дерлар, Фатҳ этди дунёни Алишер номи, учрашув ўтказилди. Бўлиб ўтган учрашувнинг асосий мақсади қиру адирларимиз, тоғларимиз, боғларимиз Полвонларинг олдида тиз чўккан шерлар, Ҳатто тиб илмининг Синодир жони Зулфия номидаги давлат мукофоти соҳибасининг ижтимоий шундай жаннатларга монанд бўладики Эл ғурури, шонини сақлар диёрим, Чингизга дарс берган, Жалол султоним фаоллигини янада ошириш, ёшларга оид давлат сиёсатини таълим уни таърифлашга сўз бойлигимиз камлик Ҳам кўҳна, навқирон Ўзбекистоним. Ҳам кўҳна, навқирон Ўзбекистоним. масканлари, маҳаллаларда кенг тарғиб этиш, улғайиб келаётган қилади. Бу она заминни бизларга турли авлод онгу шуурини турли мафкуравий таҳдидлардан ҳимоялаш, тенги ва таърифи йўқ ризқ берадиган ёзи, Бундадир ўзбекнинг ўзига беклари, Қуёш нурларин сочади мўл-мўл, қизларнинг Ватан, жамият олдидаги масъулиятини кучайтиришда том маънода олтин кузи бор. Ҳатто кумуш Одам* авлодининг мард фарзандлари Оқибат дастурхон бўлади мўл-кўл, Зулфияхоним издошларининг имконияти ва салоҳиятидан кенгроқ деб таърифланадиган қишимиз ҳам ҳар Шунинг чун, ҳеч кимга йўқдир зорлари, Бу машаққатли, лекин ҳалол йўл, фойдаланиш ҳам тадбирнинг бош мақсадларидан бўлди. турли жониворларга ризқ беришга қодир. Юз ўттиз миллатли ширин забоним Беминнат нону туз берган бўстоним, Ҳам кўҳна, навқирон Ўзбекистоним. Ҳам кўҳна, навқирон Ўзбекистоним. 8 март – Халқаро хотин-қизлар байрами муносабати билан Энг асосийси фахрланса арзийдиган та- ташкил этилган маънавий-маърифий тадбирда ТТА профессор- рихимиз, маънавий меросимиз бор. Шу юртда ер юзин барчин ойлари, Ўғлонлари ҳеч кимдан кам эмас, ўқитувчилари ҳамда талаба-ёшлар иштирок этди. Елкаси ер кўрмаган, эл ўғлонлари. Ширин сўз, сухандон, лочин сўз демас, Бу юртнинг дунё билган энг зўр Тангри қўллаб турган, алп полвонлари, Ул билан дилкашлик қилмасанг бўлмас, Тадбирда сўзга чиққан нотиқлар ҳамда мукофот соҳибаси Соҳибқирон – ўз Темури, дунё шеърияти- Алпомиш, Барчинга бўлган маконим, Сен билан бахтлидир ўтган ҳар оним, Юртбошимиз раҳнамолигида ёшларни буюк аждодларимизга нинг дарғаси Алишери, дунё аҳлини лол Ҳам кўҳна, навқирон Ўзбекистоним. Ҳам кўҳна, навқирон Ўзбекистоним. муносиб инсонлар этиб вояга етказиш, уларнинг тўлақонли билим қолдирган гўзал ва латофатли, кучли ва олиши, касб-ҳунар сирларини эгаллаши учун барча шароит ва қўрқмас Тўмариси, фалакиёт илмининг Қайда бор? Бундайин жамалак сочлар! Бу юртга бағрингни бермасанг бўлмас, имкониятлар яратилаётганини таъкидладилар. султони –Улуғбеги, тиб илмининг султони Сарв қомат, оҳу кўз, камалак қошлар, Фарзандим деб эркалар, Синоси, ҳақиқат олдида ўлимга ҳам тик Ногоҳ хаёлимни мозийга бошлар, Тадбирда “Зулфияхоним қизлари” клуби аъзолари иштирокида қарай оладиган Бобурлари бор. Бу юртнинг Халқим удумини сақлаган қоним, кафтидан қўймас, мушоира бўлди, куй-қўшиқлар ижро этилди. улуғларини санаб саноғига етиб бўлмайди. Ҳам кўҳна, навқирон Ўзбекистоним. Воҳаларин кўриб, кўзинг ҳеч тўймас, Меҳмондўст, оқкўнгил, тоза виждоним Лола АБДУҚОДИРОВА, Давоми 5-бетда. Аждодлар удумин унутмай яша, Ҳам кўҳна, навқирон Ўзбекистоним. ТТА ХҚҚ раиси Ножинс, нопоклардан ўзингни асра, Ғурурла халқингни олдинга бошла, Мени афу этгин, эй она диёр, Саховат булоғи, меҳр – маконим Мадҳинг баёнига жуда ожизман. Ҳам кўҳна, навқирон Ўзбекистоним. Қалбимдан сўзларим тушмас қаламга, Кўрмасдан мен ошиқ бўлганман сенга. Одам* – Одам ато Бахшилар тилида мангу достоним, Доим гулла, яшна, Ўзбекистоним! Мирҳоким ПЎЛАТОВ, Тиббий педагогика факультети декани муовини Ҳикмат Яхши гапириш учун етарли ақлга, сукут Ҳикмат сақлаш учун мулоҳазага эга бўлмаслик бахтсизликдир. Қўрқув — ақлни адаштиради. Ҳикмат Ҳикмат