ภูมิปัญญาด้านการตีดาบ

ภูมปิ ัญญาดา้ นการตดี าบ ช่างตีดาบอีกท่านแห่งบ้านขามแดงคือ สล่าบุญตัน ท่านเร่ิมฝึกหัดตีมีดต้ังแต่อายุ 13 ปี ประมาณปี พ.ศ.2507 กับพ่อซึ่งเป็นตระกูลท่ีสืบทอดการตีดาบมาตั้งแต่อดีต โดยพ่อของสล่าบุญตันเป็นผู้ถ่ายทอดให้ แรกเริ่มในการฝึกท่านได้ตีดาบก่อน จากนั้นท่านจึงหันมาตีมีดอีโต้ มีดทาครัวร่วมด้วยทาให้ไม่ได้ตีดาบ แบบตอ่ เนอื่ ง ท่านเล่าให้ฟังว่าดาบท่ีนิยมกันในสมัยก่อนจะเป็นดาบทรงใบข้าว และทรงว้ายลาปาง ซื้อขายกันคิด เป็นกามอื กาละ 1 บาท ใช้เหล็กองั กฤษหรอื เหลก็ หัวแดง หรือเหลก็ K99 และจากนน้ั กใ็ ช้เหลก็ แหนบในการ ตดี าบ ปัจจุบันสล่าบุญตันยังคงตีมีดเป็นหลัก และหันมาเร่ิมตีดาบอย่างจริงจัง เริ่มต้ังแต่เดือนพฤษภาคม 2557 เป็นต้นมา โดยการสนับสนุนส่งเสริมของอาจารย์พงพรรณ เรือนนันชัย เข้ามารื้อฟ้ืนปรับปรุงรูปแบบ ทั้งทรงดาบ ทรงใบง้าว จนทาให้เริ่มเป็นที่รู้จักของกลุ่มคนท่ีสนใจดาบเมืองจนถึงทุกวันนี้ จากการเก็บข้อมูล ภาคสนามพบว่าเตาตีดาบของสล่าบุญตัน มีลกู มอื ช่วยกันตีดาบ3 คน ปริมาณการตดี าบ จะตไี ด้ 3 เล่ม ต่อวัน และมกี ารเลย้ี งเจ้าเตา ด้วยเหล้าไห ไก่คู่ ในช่วงวนั ปีใหม่เมืองหรอื เทศการสงกรานต์ นายบญุ ตนั แกว้ เสมอใจ

ผลงานดาบและงา้ วของพอ่ สลา่ บญุ ตัน แกว้ เสมอใจ ผลงานตีมีดของพ่อสลา่ บญุ ตัน แก้วเสมอใจ

ภูมิปญั ญาการทาฝกั ดาบ ดา้ มดาบ เมื่อใบดาบเสร็จเรียบร้อย ข้ันตอนต่อไปคือการเอามาประกอบทาฝักและด้ามดาบ ซ่ึงในชุมชนบ้าน ขามแดง และชุมชนใกล้เคียง เช่น บ้านเหล่า บ้านสันทรายนั้น จะมีช่างท่ีรับทาด้ามและฝักดาบหลักๆแล้ว ประมาณ 2 คน โดยท่ีสั่งตีดาบเสร็จส้ินจากช่างตีดาบแล้ว สามารถเอาใบดาบนั้นๆ ไปให้ช่างเข้าด้ามเข้าฝัก ดาบตอ่ ไปได้ ซึ่งตอ้ งใชเ้ วลาในการส่งั ทาพอสมควร ช่างทาฝักและด้ามดาบท่านแรกคือ พ่อบุญช่วย มาปะละ อายุ 61 ปี (พ.ศ.2558) ได้เริ่มทาฝักและ ด้ามดาบต้งั แต่อายุ 14 ปี โดยได้เรียนร้วู ิธีการทาจากพ่อ ซึง่ จะทากันหลังจากว่างเวน้ จากการทานา ซง่ึ ในอดีต น้ันจะทาฝักและด้ามของดาบโชว์ (ดาบที่ทาสีดาและแดงวางขายตามร้านขายของที่ระลึก) และดาบท่ีใช้งาน จริง สมัยก่อนไม่มีเคร่ืองมือทุ่นแรงท่ีเป็นเครื่องจักรเหมือนดังปจั จบุ ัน ซึ่งเป็นงานฝีมือแทบท้ังสิ้น ไม้ที่ใช้ทาฝัก ดาบนั้นจะมีไม้ชุมเห็ดหรือไม้ส้มเห็ด, ไม้สัก, ไม้ซ้อ, ไม้งิ้ว, ไม้ตีนเป็ดหรือพญาสัตบรรณ, ปัจจุบันก็ยังใช้ไม้ เหล่านี้อยู่ ซ่ึงพ่อบุญช่วยจะหาซ้ือไม้เหล่าน้ีตามสวนและบ้านคนในละแวกใกล้เคียง แล้วตัดมาเก็บไว้พักนาน แรมปี เพื่อให้เนื้อไม้แห้งสนิทถึงจะนามาเหลาฝกั ดาบได้ นอกจากน้ียังรับทาฝักดาบตามที่ลกู ค้าต้องการ ลูกค้า จะเป็นผนู้ าไม้มาให้ เช่น ไมม้ ะเกลอื ไม้ชงิ ชนั เปน็ ต้น การทาฝักดาบจริงนั้นจะทาด้วยความละเอียด พิถีพิถัน ในหน่ึงวัน พ่อบุญช่วยจะสามารถทาได้ ประมาณ 3-4 ชุด (ฝักดาบและด้ามดาบ) โดยมีอุปกรณ์คือ มีดอีโต้, มีดเหลา, เล่ือย, เล่ือยวงเดือน, เต่าก้อม เตา่ กา่ บ,ี้ สวา่ นเจาะ, เครือ่ งขดั กระดาษทราย, กาวรอ้ น และดินสอ วิธีการทาดา้ มดาบ 1.ตดั ไม้ไผ่ให้ได้ความยาวประมาณ 2 ใน 3 ของใบดาบ 2.ถากตกแต่งต้นด้าม มขี นาดใหญ่ และเรยี วลงขนานกันไปจนถึงสุดปลาย มีขนาดจับได้พอดี มอื 3.ขดั ด้วยกระดาษทรายให้ผวิ ไม้เรยี บเนยี น 4.เจาะรูเพือ่ ใสก่ น่ั ดาบ วธิ ีการทาฝักดาบ 1.ตดั ไมย้ าวประมาณ 1 เมตร ถากตกแต่งคร่าวๆใหไ้ ดร้ ูปทรงของของฝักดาบ 2.ใช้เลื่อยวงเดือนผ่าไม้ออกเป็น 2 ซีก จากนั้นนาใบดาบมาทาบ และร่างเส้นดินสอตามทรง ของใบดาบลงบนไม้ 1 ซีก 3.ใชม้ ีดเหลา ควา้ นให้ได้เปน็ รอ่ งตามรปู ทรงที่วาดไว้ 4.วาดและคว้านไม้อกี ซกี แบบเดยี วกนั กับซกี แรก 5.นาไม้ท้งั สองซกี มาประกบกัน และนาใบดาบมาเสยี บเขา้ กับฝัก ถ้าหากใบดาบตดิ ขดั ก็จะทา การแกไ้ ขจนเสียบใบดาบไดพ้ อดไี ม่คบั และไม่หลวมเกนิ ไป

6.นาใบดาบท่ีใส่กับด้ามมาเสียบ ทาการเหลาแต่งขอบนอกของหน้าตัดฝักให้ได้ขนาดเท่ากัน กับต้นด้ามจับ ตกแต่งภายนอกโดยใช้เต่าก้อม และเต่าก่าบี้ ไสให้ได้รูปทรงที่สวยงามและ ไดข้ นาดทก่ี ะทัดรัด 7.ขัดแต่งฝักดาบด้วยกระดาษทรายเพื่อความละเอียดสวยงาม และนาท้ังฝักดาบและด้าม ดาบ เตรียมสง่ ไปใหช้ า่ งถกั หวายตอ่ ไป1 พ่อบุญชว่ ย มาปะละ ช่างทาฝกั ดา้ มดาบ 1สมั ภาษณ.์ พอ่ บุญชว่ ย มาปะละ ช่างทาฝัก ด้ามดาบบ้านเหล่า อาเภอห้างฉัตร จังหวัดลาปาง, วนั ท่ี 9 ตุลาคม 2557.

วสั ดุ อปุ กรณ์ ในการทาดา้ มและฝกั ดาบ

พอ่ ช่วย ขณะเหลาฝักดาบด้วยกบไสไม้ ดาบเมอื ง ท่ที าดา้ มและฝักเรยี บรอยแลว้ ซึง่ จพตอ้ งนาเอาไปถกั หวายตอ่

พ่อสมจิตร สักแก่นแก้ว อายุ 60 ปีชาวบ้านเหล่า ตาบลเวียงตาล เป็นอีกหนึ่งท่านที่รับจ้างทาด้าบ และฝกั ดาบ โดยท่านเรม่ิ อาชีพการทาฝักดาบมาได้ประมาณ 40 ปีแล้ว โดยเริม่ จากการสังเกตจากช่างที่ทาฝัก ดาบ และเร่ิมฝึกฝนด้วยตนเองจนยึดมาเป็นอาชีพเสริมจนถึงปัจจุบัน โดยรับทาฝักดาบท่ีใส่ได้จริงโดยการ ว่าจ้างของช่างตีดาบ เช่น พ่อเล้ียงขวัญชัย พ่อสล่าทัน ซึ่งระยะเวลาในการทาฝักใส่ดาบแต่ละเล่มใช้เวลา ประมาณ 1 ช่วั โมง ใชไ้ ม้เนอื้ ออ่ นในการทาซ่ึงจะทาใหต้ วั ฝักดาบมีน้าหนักเบา พ่อสมจิตร สักแก่นแกว้ น่งั เหลาฝกั ดาบ

ภมู ปิ ญั ญางานถกั หวาย เมื่อดาบนาไปเข้าด้ามและฝักเรียบร้อยแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือการถักหวายรัดปลอก(ฝักดาบ) ซึ่งใน ชุมชนบ้านเหล่า มีแม่พลอย ศิริ อายุ 63 ปี เป็นผู้สร้างสรรค์งานดังกล่าว ซึ่งท่านเร่ิมฝึกหัดคร้ังแรกกับพ่ออุ๊ ยป๋ึง ซึ่งเป็นคุณปู่ของยายพลอย ต้ังแต่อายุ 8 ปี โดยใช้เวลาฝึกทาหลังจากเลิกเรียนแล้ว เรียนรู้ตั้งแต่ กระบวนการเหลาหวาย และถกั หวายจนยายพลอยทาเองเปน็ ทุกข้นั ตอนการสารหวายลายถักดงั กล่าวชาวบ้าน จะเรียกวา่ “การถกั ปอบสาม” แมพ่ ลอย ศิริ ยายพลอยเล่าว่าเมื่อจบการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีท่ี 4 ก็ได้ออกมารับจ้างถักหวายใส่ฝักดาบและ ด้ามดาบ ในราคายุคน้ันเร่ิมท่ีฝักละ 70 สตางค์โดยใช้หวายจากจังหวัดเชียงรายเป็นวัสดุหลักในการถักปอบ หวาย ในปัจจุบันยายพลอยใช้หวายกาหลง ซ่ึงซ้ือมาจากจังหวัดเชียงใหม่ นาเข้ามาจากประเทศอินโดนีเซียใน ราคากิโลกรมั ละ 260 บาท สาหรบั อุปกรณ์สาคญั ของงานถกั ปอบหวายคือมดี เหลาและผ้ารองมอื วิธกี ารทาปอบหวาย 1.ตัดหวายแห้งเป็นทอ่ นยาว 40-60 เซนตเิ มตร นามาจกั ซอยย่อยออกเปน็ เส้น 2.ใชม้ ดี เหลา เหลาหวายให้เป็นเส้นเรยี วเลก็ และละเอยี ด 3.นาเส้นหวายมาพันรอบฝักดาบ หรือด้ามดาบ เป็นการวัดขนาดของปอบหวาย แล้วถอด ออกมาถกั 4.เมื่อถักเสร็จแล้ว ก็นาปอบหวายสวมรดั เข้าไปตรงตาแหนง่ ท่ีวัดไว้

ความเชื่อ เมื่อประมาณ 8 ปีที่ผ่านมา ครูโอ หรือคุณพรชัย ตุ้ยดง ท่ีปรึกษาชมรมคนรักดาบ จังหวัดเชียงใหม่ได้ นาขันครูมาให้ยายพลอยดแู ลรักษาไว้ เน่ืองจากยายพลอยไดน้ าดาบตีใหมม่ าใสป่ อบหวายแลว้ ยงั รบั ดาบเก่ามา ซ่อมด้วย ซ่ึงเกรงว่าอาจจะเป็นดาบผีปู่ย่า ดาบประจาตระกูล ดาบท่ีเคยฆ่าฟันคนตายมาก่อน ดาบท่ีใช้ตัด พราย ซ่ึงส่ิงเหล่าน้ีอาจทาให้คนถักหวายรวมถึงคนในครอบครัวพบในสิ่งท่ีไม่ดีเข้ามาในชีวิต และเกิดอาถรรพ์ กับดาบของลูกค้าท่านอ่ืนอีกด้วย จึงทาให้เกิดขันครูดาบข้ันและจะทาการเล้ียงครูเดือน 9 เหนือ ด้วย ไก่ และ ผลไม้ หวาย

หวายทไ่ี ดร้ บั การจักและเหลาเปน็ เส้นแลว้ มีดเหลา ใชใ้ นการจกั เสน้ หวายเพอื่ เตรียมถกั

การถกั ปอบ หวายทีล่ ะวงเส้น ปอบหวาย 1 วง

ฝกั ดาบ ทถี่ กั ปอบเสรจ็ แลว้ ดา้ มดาบ ทถ่ี ักปอบเสร็จแลว้

นอกจากงานถักปอบหวายจะมีแม่พลอย ศิริ เป็นผู้สรรสร้างงานแล้ว ภายในชุมชนบ้านเหล่า ตาบล เวียงตาล อาเภอห้างฉัตร จังหวัดลาปางยงั มีผู้ท่ีสามารถถักปอบหลายได้อีกหลายท่าน ได้แก่ แม่ฟองจันทร์ คา เรอื น อายุ 56 ปี,แมท่ องใบ เขียววงศต์ ัน อายุ 57 ปี,แม่ทองย้อย เขียววงศต์ ัน อายุ 57 ปแี ม่สภุ าพ คาเรือน อายุ 61 ป,ี และ นางเหรยี ญทอง รัตนน์ นท์ อายุ 47 ปี ซึง่ ล้วนแลว้ แตเ่ ปน็ คนบา้ นเหลา่ แทบท้งั สนิ้ จากการสอบถามผู้ท่ีสามารถถักปอบหวายได้ พูดตรงกันว่าเริ่มการถักหวายตั้งแต่เป็นเด็ก ทาสืบต่อ จากบิดามารดา แรกเริ่มทาจากดาบโชวป์ ัจจุบันหันมาทาดาบจรงิ ทาส่งขายให้ ลูกค้าทางจังหวัดเชยี งใหม่ และ พระขจรศักดิ์ ธมฺมวโร โดยคิดราคาตามความยาวของใบดาบเร่ิมตั้งแต่ 500-600 บาท ใช้เวลาในการถัก หวาย 1 ชุดเป็นเวลา 5-6 วัน (ตามความละเอียดของหวาย) ถือว่าภูมิปัญญาการถักหวายดังกล่าวเป็นการสบื ทอดภูมิปัญญามาจากบรรพบุรุษ ที่ยงั คงได้รับการรกั ษาและสืบต่อไวภ้ ายในชุมชนได้เปน็ อย่างดี ภูมปิ ญั ญางานถกั สายดาบ เม่ืองานตัวดาบเสร็จแล้ว ก็จะนาดาบเหลา่ น้นั ไปทาการตกแต่งตามความต้องการของเจ้าของ ไม่ว่าจะนาไปย่างคา(รมควัน) การนาไปทารัก ทาชาด, หรือถ้าเป็นบุคคลมีฐานะก็จะนาไปหลูบเงิน หลูบคา ตามรูปแบบลักษณะท่ีตนต้องการ นากจากตัวดาบจะสาเร็จแล้ว ส่วนที่จะต้องจัดเตรียมหาไว้ด้วยเชน่ กัน น่ันก็ คอื เชือกสายดาบ ซึง่ จะมไี วส้ าหรับสะพายพาดบา่ หรอื สะพายหลงั เพ่ือความสะดวกในการพกพาและการใช้งาน การสะพายดาบของชายล้านนาในอดีตนั้นมีหลายแบบแล้วแต่จุดประสงค์ของการใช้งาน ถ้าเป็นการสะพาย ดาบติดตัวไปในชีวิตประจาวันหรือไปงานต่างๆ ก็มักจะสะพายง่ายๆ แล้วแต่ความสะดวก แต่หากว่าต้องเดิน ทางไกลหรือตอ้ งขี่ม้าก็จะสะพายดาบให้กระชับมากขึ้น สายดาบหรือเชือกดาบทามาจากผา้ ฝ้ายหรือผ้าไหมนามาสานหุ้มผา้ ที่ฉีกเป็นเส้นหรืออาจจะใชว้ ิธีการ เย็บเป็นปลอกแล้วถักหัวท้ายซึ่งชุมชนบ้านเหล่าน้ัน นิยมทาเชือกดาบแบบถักสานหุ้มผ้าซึ่งต้องอาศัยการทา คา้ ง(ก้าง) ในการถักสานเชือกดาบในแต่ละเสน้ จากการลงพ้ืนท่ีสารวจข้อมูล พบว่าภายในชุมชนบา้ นเหล่า มผี ู้ ทถี่ ักสานเชอื กดาบประมาณ 3 ท่าน ไดแ้ ก่ แม่บัวผดั ทรายใจ, แม่พลอย ศิริ และแม่ไหล มลู เมืองมา โดยจะทา ส่งใหก้ บั ชา่ งดดี าบหรือให้กบั เจ้าของดาบที่สงั่ ทาไว้ จากการสัมภาษณ์แม่บัวผดั ทรายใจ อายุ 78 ปี ทราบว่าในสมัยก่อนนั้น ยายบัวผัดเกิดในครอบครัว ที่มอี าชพี เกี่ยวข้องกบั ดาบ กอ่ นที่จะหนั มาถักสายดาบนัน้ ยายบัวผัด มีอาชีพเปน็ แมค่ ้าดาบมาก่อน พออายุมาก ขึ้นยายบัวผัดจึงเลิกจากการค้าขายดาบ แต่ก็ไม่ได้ละทิ้งในงานที่เกี่ยวกับดาบ ปัจจุบันยายบัวผัดอาศัยอยู่บ้าน เพียงคนเดียว เปดิ บา้ นมุมเล็กๆขายของชา และถักสายมดั ดาบไปด้วยเพ่ือคลายเหงา เหน่ือยกพ็ กั ผ่อน ยายบัว ผัดถักสายดาบมาเป็นเวลา 10 กว่าปีแล้ว ซ่ึงเกิดจากการฝึกฝนด้วยตนเอง ยายบัวผัดสามารถถักได้วันละ 2 เส้น หรอื ประมาณ 8 เมตรซอ้ื ฝา้ ยดบิ จากร้านในเมอื งลาปางและทาส่งให้กบั พระปลดั ขจรศักด์ิ ธมมฺ วโร วัสดุหลักสาคัญของการถักสานสายดายคือฝ้ายดิบ สาหรับถักและด้ายสายสิญจน์ เชือกคอตตอน สาหรบั ทาไส้ ส่วนอุปกรณท์ มี่ ีความสาคญั คือ กมุ้ สาหรบั ถัก มะแหละ ลกู ตมุ้ ก๋งกา๊ งกง๋ ป๊ดั เป็นต้น

วธิ กี ารถักสายดาบ 1.นาฝา้ ยดบิ มาใส่ก๋งก๊าง5 กั้น จากน้ันนาปลายเงื่อนทง้ั 5 กัน้ มาใส่กง๋ ปั๊ด หมนุ ก๋งปดั๊ เพอ่ื รวบ เปน็ 5 เส้น 2.จากน้ันนาฝ้ายดิบออกจากก๋งป๊ัด มาร่อนใส่ในมะแหละรูละ 5 เส้น จานวน 3 รู และพัน เก็บไว้กับลูกตุ้ม 3.นาไส้เชือกมารอ่ นใสก่ บั กุม้ ถกั แลว้ นาเส้นฝ้ายดบิ มาถกั ล้อมรอบไส้เชือก แมบ่ วั ผัด ทรายใจ

ฝา้ ยดบิ และการเตรยี มเส้นใยฝา้ ย

เสน้ ฝา้ ยท่รี ่อนใส่ในมะแหละรลู ะ 5 เส้น จานวน 3 รู และพันเกบ็ ไวก้ บั ลกู ต้มุ เชือกทเี่ ตรียมไวพ้ ันกับลกู ตมุ้ แลว้ นามารอ่ นใสก่ บั กมุ้ ถัก

การถักสานเชือกดาบ การถักสานเชือกดาบ

นอกจากน้ี ยังมีแม่ไหล มูลเมืองมา อายุ 62 ปีครอบครัวท่ีมีอาชีพค้าขายดาบโชว์ ทาให้ป้าไหลคลุก คลอี ยู่กับอาชีพทเี่ กี่ยวขอ้ งกบั ดาบ ตราบจนถึงปจั จบุ ันปา้ ไหลยังได้สืบทอดองค์ความร้ขู องการถกั เชือกสายดาบ ซ่ึงเกิดจากการส่งเสริมของ พระขจรศักด์ิ ธมฺมวโร เจ้าอาวาสวัดดอนไชย ได้ริเร่ิมรวมกลุ่ม ร้ือฟื้นการถักหวาย และถักเชือกสายดาบ มาเป็นเวลาประมาณ 6 ปแี ลว้ ทาเป็นอาชีพเสรมิ ชว่ งวา่ งเว้นจากการทานาทาสวน แมไ่ หล มลู เมอื งมา ภมู ิปญั ญางานสานกุบ๊ ละแอ กุ๊บเสิกหรอื กุบ๊ ศกึ ก๊บุ เสกิ หรอื กุบ๊ ศกึ คือ หมวกปกี กว้าง ยอดแหลม โครงสร้างสานด้วยไมไ้ ผ่ แลว้ ทารกั ทับผิวหลายๆชั้น ก่อนขัดผิว จนพ้ืนผิวเรียบเนียนเป็นเนื้อเดียว แล้วนามาประดับโดยการปั้นรักกระแหนะ ด้วยลวดลาย ทารัก แลว้ ปิดทอง หมวกในลกั ษณะน้ี ใช้เป็นเคร่อื งประดับยศและใช้สาหรับเจ้าเมืองหรือเหล่าแม่ทัพคนสาคัญๆ ใน หวั เมอื งฝา่ ยเหนือ รวมไปถึงใช้สาหรับสวมออกศึก ซงึ่ ปัจจบุ ันสามารถชมกบุ๊ ศกึ ของจริงได้ในพิพธิ ภณั ฑว์ ัดพระ ธาตุลาปางหลวง, วัดพระเจดยี ซ์ าวหลัง, วัดเชยี งราย, และวดั ประแก้วดอนเตา้ สชุ าดาราม เปน็ ตน้

ก๊บุ ละแอ ก๊บุ เสกิ หรอื กบุ๊ ศึกสมบัตสิ ว่ นตัว อาจารยพ์ งษ์พรรณ เรือนนนั ชัย พ่อแสวง ศิริ อายุ 64 ปี ชาวบ้านเหล่า เริ่มสานกุ๊บละแอ เป็นเวลาประมาณ 5 ปีแล้ว เน่ืองจาก พ่อ แสวง มีความสามารถในด้านการจกั สาน ตะกรา้ กระบงุ อาจารยพ์ งษพ์ รรณเรือนนันชยั จงึ เลง็ เห็นฝีมือในด้าน การจักสานของพ่อแสวง ไดน้ ากุบ๊ ละแอมาเป็นตัวอย่างให้ดู พ่อแสวงจงึ ทดลอง ฝึกหัดสานจนมคี วามเชี่ยวชาญ สามารถต่อยอดสานกุ๊บได้หลากหลายรูปทรง ตามที่ลูกค้าต้องการ ในระยะหลังนอกจากจะสานกุ๊บละแอ ใน รปู แบบดง้ั เดมิ เป็นประจาแลว้ ยังมลี กู คา้ นาแบบทตี่ ้องการมาเปน็ ตวั อย่างให้พ่อแสวงสานอกี ด้วย รูปทรงที่สาน อยู่เป็นประจาคือ ทรงกุ๊บละแอทรงกุ๊บกะโล่ และทรงกุ๊บกะโล่ทรงสูงปีกสนั้ จาหน่ายในราคาใบละ 500 บาท ซึ่งใช้เวลาว่างเว้นจากการทานา ในเวลาเร่งด่วน ใช้เวลา 2 วันเต็มจะได้กุ๊บ 1 ใบ ถ้าใช้เวลาว่างเหลือจากงาน อื่น ใช้เวลา5-7 วนั ต่อ 1 ใบ ในการสาน การสานกุ๊บละแอ ท่ีพ่อแสวง ศิริ สานข้ึนรูปนั้นจะใช้หวายที่จักสาเร็จแลว้ (หวายฟอก) ซ้ือจาก อาเภอ หางดง จังหวัดเชียงใหม่ ซ่ึงขนาด 2 มิลลิเมตรกิโลกรัมละ 480 บาท และขนาด 3 มิลลิเมตร กิโลกรัมละ 360 บาท โดยมีวัสดุหลักในการทาคือ ไม้สัก ไม้ไผ่บง ไม้ไร่ลอ หวาย เข็ม ด้าย กาวร้อน ส่วนอุปกรณ์ก็จะมี พมิ พ์ ทใ่ี ชเ้ ปน็ ต้นแบบกลึงจากปูนปลาสเตอร์ มมี ีด, มดี เหลา, และกรรไกร]

การสานกุ๊บละแอ 1.นาเสน้ ตอกมามดั ยอดตั้งครอบตน้ แบบปนู ปลาสเตอร์ โดยเสน้ ตัง้ จะเป็นตอกไมบ้ งหรือไม้ ไร่ลอ 2.นาเสน้ นอนทเ่ี ปน็ หวาย ขนาดประมาณ 3 มลิ ลเิ มตร มาสานโดยใชล้ ายสอง สานวนตง้ั แต่ ยอดก๊บุ ลงไปเร่ือยๆจน ถงึ สุดปกี กุ๊บต้นแบบ ตัดแตง่ เส้นต้ังทีเ่ ป็นส่วนเกนิ ปลายปีกออก 3.เหลาไมไ้ ผ่เป็นเส้น ขนาด 2 มลิ ลเิ มตรมาเย็บเกบ็ ใสข่ อบปกี ก๊บุ และใสห่ รู อ้ ยเชอื กรัดคาง 4.กลึงไม้สักเพอื่ เสียบยอดกุบ๊ เป็นยอดแหลม พ่อแสวง ศริ ิ

หวายและมดี เหลา วสั ดแุ ละอุปกรณห์ ลักในการสานกุ๊บละแอ

พมิ พล์ ะแอ ทีท่ าจากปูนพลาสเตอร์ การสานกุ๊บละแอ

กุบ๊ ละแอท่ีสานขึน้ รูปเสรจ็ แล้ว ก๊บุ ละแอท่สี านข้นึ รูปแลว้ เกบ็ รดั ขอบเรยี บร้อยกอ่ นนาไปตกแตง่ ในข้นั ตอนตอ่ ไป

ทาเนียบภูมปิ ญั ญางานดาบศาสตราวุธนครลาปาง 1. งานตดี าบ 1.1 นายบุญตนั สทิ ธิไพศาล(โกเนีย้ ว) อายุ 67 ปี เกดิ เมื่อ 25 กรกฎาคม พ.ศ.2490 ทอ่ี ยู่ 139 ม.6 บ้านขามแดง ต.ห้างฉัตร อ.หา้ งฉัตร จ.ลาปาง เบอรโ์ ทร 089-3718482 1.2 นายประพันธ์ แสนใหม่ (สล่าทัน) อายุ 62 ปี เกิดเม่ือ 22 เมษายน 2495 ทอี่ ยู่ 29/2 บา้ นขามแดง ม.6 ต.ห้างฉัตร อ.หา้ งฉตั ร จ.ลาปาง เบอรโ์ ทร 085-1072421 1.3 นายบุญตัน แก้วเสมอใจ อายุ 63 ปี เกิด วันอังคารที่ 10 พฤษภาคม 2494 ที่อยู่ 220 ม.2 บ้านห้างฉตั รเหนือ ต.หา้ งฉตั ร อ.หา้ งฉัตร จ.ลาปาง โทรศพั ท์ 089-6358624 2. งานประกอบดา้ มและฝกั ดาบ 2.1 นายบญุ ชว่ ย มาปะละ อายุ 61 ปี เกดิ วันที่ 31 ธนั วาคม 2496 ท่ีอยู่ 40/1 ม.2 บ้านเหล่า ต.เวียงตาล อ. ห้างฉัตร จ.ลาปาง โทรศพั ท์ 088-8041719 2.2 นายสมจติ ร สกั แก่นแก้ว อายุ 60 ปี เกิดเม่ือ มิถุนายน พ.ศ. 2497 ทีอ่ ยู่ 33 ม.2 บ้านเหลา่ ต.เวยี งตาล อ.หา้ งฉัตร จ.ลาปาง เบอรโ์ ทร 0907707694 3. งานถักปอบหวายดาบ 3.1 นางพลอย ศิริ อายุ 63 ปี เกดิ วันที่ 9 มิถุนายน 2494 ทอ่ี ยู่ 40/2 บ้านเหล่า ต.เวียงตาล อ.หา้ งฉตั ร จ.ลาปาง โทรศัพท์ 083-8655543 3.2 นางสภุ าพ คาเรือน อายุ 61 ปี เกดิ เม่ือ มนี าคม พ.ศ. 2496 ที่อยู่ 26 ม.2 บ้านเหล่า ต.เวยี งตาล อ.ห้างฉัตร จ.ลาปาง เบอรโ์ ทร –

3.3 นางเหรยี ญทอง รตั น์นนท์ อายุ 47 ปี เกิดเม่ือ 13 มกราคม พ.ศ. 2510 ที่อยู่ 75 ม.2 บ้านเหล่า ต.เวียงตาล อ.ห้างฉตั ร จ.ลาปาง เบอร์โทร 093-1156043 3.4 นางทองย้อย เขียววงศ์ตัน อายุ 57 ปี เกดิ เมื่อ 25 มกราคม พ.ศ.2500 ที่อยู่ 44 ม.2 บา้ นเหล่า ต.เวยี งตาล อ.หา้ งฉัตร จ.ลาปาง เบอร์โทร – 3.5 นางทองใบ เขียววงศต์ ัน อายุ 57 ปี เกดิ เม่ือ 9 ตลุ าคม พ.ศ.2500 ทอ่ี ยู่ 67 ม.2 บา้ นเหล่า ต.เวยี งตาล อ.ห้างฉตั ร จ.ลาปาง เบอร์โทร 090-0286215 3.6 นางฟองจันทร์ คาเรือน อายุ 56 ปี เกดิ เมื่อ 10 กรกฎาคม พ.ศ.2501 ทอ่ี ยู่ 107 ม.2 บา้ นเหล่า ต.เวยี งตาล อ.หา้ งฉตั ร จ.ลาปาง เบอร์โทร 087-1732510 4. งานถกั สายดาบ 4.1 นางบัวผดั ทรายใจ อายุ 78 ปี เกิดเมื่อ มีนาคม 2478 ทอ่ี ยู่ 103 ม.2 บ้านเหลา่ ต.เวยี งตาล อ.ห้างฉัตร จ.ลาปาง โทรศัพท์ 084-7659518 4.2 นางไหล มูลเมืองมา อายุ 62 ปี เกิดเม่ือ มนี าคม 2496 ทอ่ี ยู่ 9 ม.1 บ้านสันทราย ต.เวียงตาล อ.หา้ งฉัตร จ.ลาปาง โทรศัพท์ 054-338665 5. งานสานกุ๊บละแอ 5.1 นายแสวง ศิริ อายุ 64 ปี เกิดเม่ือ 1 ธันวาคม 2493 ที่อยู่ 40/2 ม. 2 บ้านเหลา่ ต.เวยี งตาล อ.หา้ งฉตั ร จ.ลาปาง โทร 083-8655543