ความฉลาดทางดิจิทัล DQ

ความฉลาดทางดจิ ทิ ลั (DQ) By นางสาวสปุ รยี า พลอยมะกล่า รหสั นกั ศกึ ษา 634110028 หม1ู่ คบ.2

คำนำ รายงานฉบบั น้ีจดั ทาข้ึนเพอ่ื ประกอบการเรียนวชิ านวตั กรรมและ เทคโนโลยสี ารสนเทศเพอื่ การส่ือสารการศึกาและการเรียนรู้ (PC62506) โดยมีจุดประสงคเ์ พ่อื ใหผ้ จู้ ดั ทาไดฝ้ ึ กการศึกษา คน้ ควา้ และนาสิ่งท่ีไดศ้ ึกาคน้ ควา้ มาสร้างเป็นชิ้นงานเกบ็ ไวเ้ ป็น ประโยชนข์ องตนเองและครูต่อไป ท้งั น้ี ขอขอบคุณอาจารยอ์ ยา่ งสูงท่ีกรุณาตรวจ ใหค้ าแนะนาเพ่ือ แกไ้ ข ใหข้ อ้ เสนอแนะผจู้ ดั ทาหวงั วา่ รายงานฉบบั น้ีคงมีประโยชน์ ต่อผทู้ ่ีนาไปใชใ้ หเ้ กิดผลตามความคาดหวงั นางสาว สุปรียา พลอยมะกล่า

ทกั ษะในกำรรักษำ ทักษะในกำรรักษำ ทกั ษะในกำรคดิ วเิ ครำะห์ อตั ลกั ษณ์ท่ดี ขี องตนเอง ข้ อมูลส่ วนตวั มีวจิ ำรณญำณทด่ี ี หนา้ 6 หนา้ 7 หนา้ 8

ทกั ษะในกำรจดั สรร ทักษะในกำรรับมือกบั กำร ทักษะในกำรบริหำรจัดกำร เวลำหน้ำจอ คุกคำมทำงโลกออนไลน์ ข้อมูลทผ่ี ู้ใช้งำนทงิ้ ไว้บน โลกออนไลน์ หนา้ 9 หนา้ 10 หนา้ 11

ทกั ษะในกำรรักษำควำม ทักษะในกำรใช้เทคโนโลยี บรรณำนุกรม ปลอดภยั ของตนเองในโลก อย่ำงมจี ริยธรรม หนา้ 14 ออนไลน์ ทกั ษะในกำรรักษำควำม ปลอดภัยของตนเองในโลก หนา้ 12 หนา้ 13 ทักอษอะนในไลกนำ์รใช้เทคโนโลยี อย่ำงมจี ริยธรรม

ทกั ษะในกำรรักษำอตั ลกั ษณ์ท่ีดขี องตนเอง Digital Citizen Identity ตอ้ งมีความสามารถในการสร้างสมดุล บริหารจดั การ รักษาอตั ลกั ษณ์ที่ดีของตนเอง ไวใ้ หไ้ ด้ ท้งั ในส่วนของโลกออนไลนแ์ ละโลกความจริง โดยตอนน้ีประเดน็ เรื่อง การสร้างอตั ลกั ษณ์ออนไลน์ถือเป็นปรากฏการณ์ใหม่ ที่ทาใหบ้ ุคคลสามารถ แสดงออกถึงความเป็นตวั ตนต่อสงั คมภายนอก โดยอาศยั ช่องทางการสื่อสารผา่ น เวบ็ ไซตเ์ ครือข่ายสงั คมในการอธิบายรูปแบบใหม่ของการสื่อสารแบบมีปฏิสมั พนั ธ์ ทางอินเทอร์เน็ต ซ่ึงเป็นการแสดงออกเกี่ยวกบั ตวั ตนผา่ นเวบ็ ไซตเ์ ครือข่ายสงั คม ต่างๆ

ทกั ษะในกำรรักษำข้อมูลส่วนตัว Privacy Management ดุลพินิจในการบริหารจดั การขอ้ มูลส่วนตวั โดยเฉพาะ การแชร์ขอ้ มูลออนไลนเ์ พื่อป้องกนั ความเป็นส่วนตวั ท้งั ของตนเองและผอู้ ่ืนเป็นส่ิงสาคญั ท่ีตอ้ งประกอบอยใู่ น พลเมืองดิจิทลั ทุกคน และพวกเขาจะตอ้ งมีความ ตระหนกั ในความเท่าเทียมกนั ทางดิจิทลั เคารพในสิทธิ ของคนทุกคน รวมถึงตอ้ งมีวจิ ารณญาณในการรักษา ความปลอดภยั ของขอ้ มูลตนเองในสงั คมดิจิทลั รู้วา่ ขอ้ มูลใดควรเผยแพร่ ขอ้ มูลใดไม่ควรเผยแพร่ และตอ้ ง จดั การความเส่ียงของขอ้ มูลของตนในสื่อสงั คมดิจิทลั ไดด้ ว้ ย

ทักษะในกำรคดิ วเิ ครำะห์มีวิจำรณญำณทด่ี ี Critical Thinking ความสามารถในการวเิ คราะห์แยกแยะระหวา่ งขอ้ มูลท่ีถูกตอ้ งและขอ้ มูลท่ีผดิ ขอ้ มูลที่มีเน้ือหาดีและขอ้ มูลท่ีเขา้ ข่ายอนั ตราย รู้วา่ ขอ้ มูลลกั ษณะใดที่ถูก ส่งผา่ นมาทางออนไลนแ์ ลว้ ควรต้งั ขอ้ สงสยั หาคาตอบใหช้ ดั เจนก่อนเชื่อและ นาไปแชร์ ดว้ ยเหตุน้ี พลเมืองดิจิทลั จึงตอ้ งมีความรู้ความสามารถในการ เขา้ ถึง ใช้ สร้างสรรค์ ประเมิน สงั เคราะห์ และสื่อสารขอ้ มูลข่าวสารผา่ น เครื่องมือดิจิทลั ซ่ึงจาเป็นตอ้ งมีความรู้ดา้ นเทคนิคเพอื่ ใชเ้ ครื่องมือดิจิทลั เช่น คอมพิวเตอร์ สมาร์ตโฟน แทบ็ เลต็ ไดอ้ ยา่ งเช่ียวชาญ รวมถึงมีทกั ษะในการรู้ คิดข้นั สูง เช่น ทกั ษะการคิดอยา่ งมีวจิ ารณญาณ ที่จาเป็นต่อการเลือก จดั ประเภท วเิ คราะห์ ตีความ และเขา้ ใจขอ้ มูลข่าวสาร มีความรู้และทกั ษะใน สภาพแวดลอ้ มดิจิทลั การรู้ดิจิทลั โดยมุ่งใหเ้ ป็นผใู้ ชท้ ่ีดี เป็นผเู้ ขา้ ใจบริบทที่ดี และเป็นผสู้ ร้างเน้ือหาทางดิจิทลั ที่ดี ในสภาพแวดลอ้ มสงั คมดิจิทลั

ทกั ษะในกำรจัดสรรเวลำหน้ำจอ Screen Time Management ทกั ษะในการบริหารเวลากบั การใชอ้ ุปกรณ์ยคุ ดิจิทลั รวมไปถึงการควบคุม เพอื่ ใหเ้ กิดสมดุลระหวา่ งโลกออนไลนแ์ ละโลกภายนอก นบั เป็นอีกหน่ึง ความสามารถท่ีบ่งบอกถึง ความเป็นพลเมืองดิจิทลั ไดเ้ ป็นอยา่ งดี เพราะเป็นท่ีรู้ กนั อยแู่ ลว้ วา่ การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศท่ีขาดความเหมาะสมยอ่ มส่งผลเสีย ต่อสุขภาพโดยรวม ท้งั ความเครียดต่อสุขภาพจิตและเป็นสาเหตุก่อใหเ้ กิดความ เจบ็ ป่ วยทางกาย ซ่ึงนาไปสู่การสูญเสียทรัพยส์ ินเพอ่ื ใชร้ ักษา และเสียสุขภาพใน ระยะยาวโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์

ทกั ษะในกำรรับมือกบั กำรคุกคำมทำงโลกออนไลน์ Cyberbullying Management จากขอ้ มูลทางสถิติล่าสุด สถานการณ์ในเรื่อง Cyber bullying ในไทย มีค่าเฉล่ียการกลน่ั แกลง้ บนโลกออนไลนใ์ นรูปแบบต่างๆ ท่ีสูงกวา่ ค่าเฉล่ียโลกอยทู่ ี่ 47% และเกิดในรูปแบบท่ี หลากหลาย อาทิ การด่าทอกนั ดว้ ยขอ้ ความหยาบ คาย การตดั ต่อภาพ สร้างขอ้ มูลเทจ็ รวมไปถึงการ ต้งั กลุ่มออนไลน์กีดกนั เพอ่ื นออกจากกลมุ่ ฯลฯ ดงั น้นั วา่ ท่ีพลเมืองดิจิทลั ทุกคน จึงควรมี ความสามารถในการรับรู้และรับมือการคุกคามข่มขู่ บนโลกออนไลนไ์ ดอ้ ยา่ งชาญฉลาด เพื่อป้องกนั ตนเองและคนรอบขา้ งจากการคุกคามทางโลก ออนไลน์ใหไ้ ด้

ทกั ษะในกำรบริหำรจดั กำรข้อมูลทผ่ี ้ใู ช้งำนทงิ้ ไว้บนโลกออนไลน์ Digital Footprints มีรายงานการศึกษาวจิ ยั ยนื ยนั วา่ คนรุ่น Baby Boomer คือ กลุ่ม Aging ที่เกิดต้งั แต่ปี พ.ศ. 2487 – 2505 มกั จะใชง้ านอุปกรณ์คอมพิวเตอร์หรือโทรศพั ทเ์ คล่ือนท่ีของ ผอู้ ื่น และเปิ ดใชง้ าน WiFi สาธารณะ เสร็จแลว้ มกั จะละเลย ไม่ลบรหสั ผา่ นหรือประวตั ิการใชง้ านถึง 47% ซ่ึงเส่ียงมาก ท่ีจะถูกผอู้ ่ืนสวมสิทธิ ขโมยตวั ตนบนโลกออนไลน์ และเขา้ ถึง ขอ้ มูลLสo่วreนmบiุคpsคuลmไดdoอ้ loยrา่ sงiงt ่าaยmดeาtยcoดnงัsนec้นั tetคuวr aาdมเป็ นพลเมือง ดิจิทลั จseึงdตdอ้ oงมeiีทusกั mษoะdคteวmามpoสrาinมcาiรdถidทun่ีจtะuเtขlaา้ bใoจธรรมชาติของ การใชช้ ีวติ ในโลกดิจิทลั วา่ จะหลงเหลือร่องรอยขอ้ มูลทิ้งไว้ เสมอ รวมไปถึงตอ้ งเขา้ ใจผลลพั ธ์ที่อาจเกิดข้ึน เพ่ือการดูแลส่ิง เหล่าน้ีอยา่ งมีความรับผดิ ชอบ

ทกั ษะในกำรรักษำควำมปลอดภัยของตนเองในโลกออนไลน์ Cybersecurity Management ความสามารถในการป้องกนั ขอ้ มูลดว้ ยการสร้างระบบความ ปลอดภยั ที่เขม้ แขง็ และป้องกนั การโจรกรรมขอ้ มูลไม่ให้ เกิดข้ึนได้ ถา้ ตอ้ งทาธุรกรรมกบั ธนาคารหรือซ้ือสินคา้ ออนไลน์ เช่น ซ้ือเส้ือผา้ ชุดเดรส เป็นตน้ ควรเปล่ียนรหสั บ่อยๆ และควรหลีกเลี่ยงการใชค้ อมพิวเตอร์สาธารณะ และ หากสงสยั วา่ ขอ้ มูลถูกนาไปใชห้ รือสูญหาย ควรรีบแจง้ ความ และแจง้ หน่วยงานที่เก่ียวขอ้ งทนั ที

ทกั ษะในกำรใช้เทคโนโลยอี ย่ำงมจี ริยธรรม Digital Empathy ความสามารถในการเห็นอกเห็นใจและสร้างความสมั พนั ธท์ ่ีดีกบั ผอู้ ื่นบน โลกออนไลน์ พลเมืองดิจิทลั ท่ีดีจะตอ้ งรู้ถึงคุณค่าและจริยธรรมจากการ ใชเ้ ทคโนโลยี ตอ้ งตระหนกั ถึงผลพวงทางสงั คม การเมือง เศรษฐกิจ และ วฒั นธรรม ท่ีเกิดจากการใชอ้ ินเทอร์เน็ต การกดไลก์ กดแชร์ ขอ้ มูล ข่าวสาร ออนไลน์ รวมถึงรู้จกั สิทธิและความรับผดิ ชอบออนไลน์ อาทิ เสรีภาพในการพดู การเคารพทรัพยส์ ินทางปัญญาของผอู้ ื่น และการ ปกป้องตนเองและชุมชนจากความเสี่ยงออนไลน์ เช่น การกลนั่ แกลง้ ออนไลน์ ภาพลามกอนาจารเดก็ สแปม เป็นตน้

บรรณำนุกรม Mr.Digital. ทกั ษะดิจิทลั กา้ วสู่ พลเมืองในศตวรรษท่ี 21 สืบคน้ 23 สิงหาคม 2564,จาก https://www.ops.go.th/main/index.php/knowledge- base/article-pr/1355-goto-citizens21st ดร.สรานนท์ อินทนนท ความฉลาดทางดิจิทลั สืบคน้ 24 สิงหาคม 2564 จาก http://cclickthailand.com/wp- content/uploads/2020/04/dq_FINAL.pdf

Thank you