สุข หนังสือเพิ่มเติม (ชั่วโมงที่ 1)

คำแนะนำในการใช้หนังสอื อา่ นเพมิ่ เตมิ ให้นักเรียนอา่ นคำแนะนำ และปฏบิ ัตกิ ิจกรรมแตล่ ะขน้ั ตอนต้งั แต่ตน้ จนจบ นักเรยี นจะได้รบั ความรอู้ ย่างครบถว้ น โดยปฏบิ ตั ติ ามขนั้ ตอน ดงั นี้ 1. ศึกษาสาระ/มาตรฐานการเรยี นรู้ ตวั ชีว้ ัด และจุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ เพอ่ื ใหท้ ราบวา่ เมื่อเรียนจบโดยใชห้ นงั สอื อ่านเพมิ่ เติมเลม่ นแ้ี ล้ว นักเรยี นสามารถเรียนรู้ อะไรบ้าง 2. ทำแบบทดสอบก่อนเรยี นจำนวน 10 ขอ้ แลว้ ตรวจคำตอบท่ีเฉลยไว้ เพอ่ื ใหร้ วู้ า่ นักเรียนมีความรู้พนื้ ฐานเกย่ี วกับเรอ่ื งทศ่ี ึกษามากน้อยเพียงใด 3. ศึกษาเนอื้ หา และทำกจิ กรรมตามท่ีกำหนดไว้ เพือ่ ให้มีความรู้ ความเข้าใจมากข้นึ 4. ทำแบบทดสอบหลังเรยี น จำนวน 10 ข้อ แล้วเปลยี่ นกนั ตรวจคำตอบ เพ่อื ประเมินผล ถ้าทำได้ 8 ข้อขน้ึ ไป ถือว่าผ่าน 5. นักเรยี นตอ้ งมีความซอื่ สตั ย์ต่อตนเอง ถา้ นักเรียนขาดความซื่อสัตยแ์ ลว้ จะไมป่ ระสบความสำเรจ็ ในการเรียนโดยใชห้ นงั สืออา่ นเพมิ่ เตมิ น้ี หนงั สืออา่ นเพิ่มเติม ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 ชดุ อนามยั ทุกช่วงวยั ใสใ่ จสขุ ภาพ เล่มท่ี 1 เร่ือง ชว่ งวยั ตา่ ง ๆ ของเรา

อ่านก่อน สอนอะไร สาระท่ี 1 การเจรญิ เตบิ โตและพฒั นาการของมนษุ ย์ มาตรฐาน พ 1.1 เขา้ ใจธรรมชาตขิ องการเจริญเตบิ โตและพัฒนาการของมนษุ ย์ ตัวชีว้ ัด ม 3/1 เปรียบเทียบการเปลีย่ นแปลงทางดา้ นร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สงั คม และสตปิ ัญญา แต่ละช่วงของชวี ติ สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง การเปลย่ี นแปลงดา้ นร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สงั คมและสติปญั ญาในแต่ละวัย ไดแ้ ก่ วยั ทารก วัยก่อนเรยี น วยั เรียน วยั รนุ่ วัยผู้ใหญ่ และวยั สูงอายุ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ นักเรยี นสามารถจัดทำตารางเปรียบเทยี บการเปลีย่ นแปลงทางด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคมและสตปิ ัญญา แตล่ ะชว่ งของชวี ติ ได้ หนังสืออ่านเพิ่มเติม ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3 ชดุ อนามัยทกุ ช่วงวยั ใส่ใจสุขภาพ เล่มที่ 1 เรอื่ ง ช่วงวยั ตา่ ง ๆ ของเรา

แบบทดสอบก่อนเรียน เล่มที่ 1 คำชแ้ี จง ใหน้ ักเรยี นเขียน  ทบั ตวั อกั ษร ก ข ค หรือ ง ทถี่ กู ทส่ี ดุ ในแต่ละข้อ (คะแนนเตม็ 10 คะแนน เวลา 15 นาที) 1) วยั ใดท่ีสามารถควบคุมอารมณ์ไดด้ ขี น้ึ แต่ไมช่ อบการถกู ลอ้ เลยี น หากไมพ่ อใจจะ แสดงออก ดว้ ยการไมเ่ ล่นด้วย หรือไม่พดู ด้วย และมีการแข่งขนั ในกล่มุ เพื่อนในด้าน การเรยี นและกีฬา ก. วยั ทารก ค. วยั รุ่น ข. วยั เรยี น ง. วัยผใู้ หญ่ 2) ผู้ท่ีมอี ิทธิพลตอ่ วัยรุ่นมากท่สี ดุ คือใคร ค. พ่อแม่ ก. ครู ง. พน่ี ้อง ข. เพอ่ื น 3) วยั ใดท่มี ีการเจริญเตบิ โตทางรา่ งกายรวดเรว็ กว่าวัยอื่น ๆ ก. วัยทารก ค. วัยร่นุ ข. วยั เรยี น ง. วัยผใู้ หญ่ 4) ชว่ งวยั ใดที่มอี ารมณเ์ ปลี่ยนแปลงมากทสี่ ุด ก. วัยเด็กก่อนเข้าเรียน ค. วัยทารก ข. วัยเดก็ เข้าเรียน ง. วยั รนุ่ หนังสอื อา่ นเพมิ่ เตมิ ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ 3 ชุด อนามัยทกุ ช่วงวยั ใสใ่ จสุขภาพ เลม่ ที่ 1 เรือ่ ง ชว่ งวยั ต่าง ๆ ของเรา

5) ขอ้ ใดเปน็ ลักษณะของวยั ทอง ค. มีความตอ้ งการทางเพศสงู ก. มผี ิวพรรณเปล่งปลัง่ ง. ความจำเส่ือม จำอะไรไมไ่ ด้ ข. อารมณแ์ ปรปรวน หงดุ หงิดง่าย 6) ขอ้ ใดกลา่ วถูกตอ้ งเกย่ี วกบั วยั สงู อายุ ก. มีความตอ้ งการเปน็ อสิ ระจากครอบครวั ข. คบเพ่อื นตา่ งเพศ และนำไปสู่ชวี ิตสมรส ค. เปน็ บุคคลมักมโี รคประจำตัว ง. เปน็ บคุ คลทมี่ ีความรูแ้ ละประสบการณ์ 7) การทท่ี ารกแสดงอาการดีใจ อาการโกรธนัน้ เป็นพฒั นาการประเภทใด ก. รา่ งกาย ค. อารมณ์ ข. สติปัญญา ง. สังคม 8) การเปลย่ี นแปลงทเ่ี ดน่ ชดั ทส่ี ุดของวยั สูงอายุคอื ขอ้ ใด ก. มีความสขุ น้อยลง ค. สมรรถภาพทางเพศลดลง ข. รับประทานอาหารน้อยลง ง. มีบทบาททางสังคมมากขึ้น หนังสืออ่านเพิม่ เตมิ ชัน้ มัธยมศึกษาปีท่ี 3 ชดุ อนามัยทุกชว่ งวยั ใสใ่ จสขุ ภาพ เลม่ ที่ 1 เร่ือง ช่วงวยั ตา่ ง ๆ ของเรา

9) บคุ คลในขอ้ ใดมพี ัฒนาการเป็นไปตามวยั ก. เดก็ ชายเออายุ 2 ปี เริม่ มฟี นั นำ้ นมขน้ึ ซี่แรก ข. เด็กหญงิ บอี ายุ 3 ปี ส่งเสยี งรอ้ งเมอื่ ร้สู กึ หิวหรือเปียกแฉะจากการขับถ่าย ค. เดก็ ชายเจอายุ 4 ปี เริ่มกลวั คนแปลกหนา้ ผูกพนั กับพ่อแม่มากขึ้น ง. เด็กหญงิ เอฟอายุ 6 ปี สามารถพูดไดอ้ ยา่ งคล่องแคล่ว 10) ข้อใดกล่าวผิด ก. พัฒนาการแตล่ ะช่วงวัยจะเปน็ ไปตามลำดับคงทเี่ สมอ ข. พัฒนาการช่วงวยั รนุ่ จะเป็นพนื้ ฐานในการพัฒนาระยะต่อไป ค. การรูแ้ ละเข้าใจการเปลี่ยนแปลงของตนเองจะสามารถพฒั นาตนเองได้ดี ง. ความเชอื่ มั่นในตนเองจะมสี ว่ นชว่ ยส่งเสริมพัฒนาการทางด้านสตปิ ญั ญา ..................................................................................................... หนงั สืออา่ นเพิ่มเติม ชัน้ มธั ยมศึกษาปที ี่ 3 ชดุ อนามยั ทกุ ช่วงวยั ใสใ่ จสขุ ภาพ เล่มที่ 1 เรอื่ ง ชว่ งวยั ต่าง ๆ ของเรา

ช่วงวัยตา่ ง ๆ ของเรา ช่ัวโมงท่ี 1 “ครอบครวั ของเรา มีสมาชกิ อยู่ 5 คน ประกอบด้วย คณุ ปู่ คณุ ยา่ คณุ พ่อ คณุ แม่และฟา้ ใสคะ่ ตอนนี้ฟ้าใสอายุ 15 ปแี ล้วคะ่ เรยี นอยู่ช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 3 ฟ้าใสชอบ ฟงั เร่อื งราวตา่ ง ๆ ท่ีผู้ใหญ่เล่าให้เราฟงั วนั น้กี ็เชน่ กัน ฟ้าใสจะให้คุณแม่เล่าเรือ่ งราวตอน ฟ้าใสเป็นเดก็ ใหฟ้ งั เพอ่ื น ๆ อยากฟังด้วยกันไหมคะ ถ้าอยากฟัง ตามฟ้าใสมาเลยคะ่ ” หนงั สอื อา่ นเพิม่ เติม ชน้ั มัธยมศึกษาปที ่ี 3 ชุด อนามัยทุกช่วงวยั ใสใ่ จสขุ ภาพ เลม่ ที่ 1 เรือ่ ง ช่วงวยั ตา่ ง ๆ ของเรา

ขณะนั้นแม่กำลงั นั่งอ่านหนังสอื ในห้องนั่งเล่นอยู่ ฟ้าใสไม่รอชา้ รบี เข้าไปหาแม่ พร้อมกบั นอนลงหนุนตักแม่ และขอให้แม่เล่าเรอื่ งราวตอนทเ่ี ธอยงั เป็นเด็กเลก็ ๆ ใหฟ้ ัง แมย่ ้มิ กอ่ นจะเรม่ิ ต้น พดู ว่า “เอาเรม่ิ ตั้งแต่ตอนที่ฟา้ ใส เปน็ เด็กทารกเลยดไี หมคะ” ฟา้ ใส พยักหน้ารับ แมจ่ ึงเริม่ เร่ืองราว “ตั้งแตแ่ รกคลอดจนถึง 1 ปีนัน้ แม่เรียกว่าฟ้าใสว่า วัยทารก ซ่ึงตอนนนั้ ร่างกายของฟ้าใสมกี ารเปลี่ยนแปลงมากมาย เชน่ แรกคลอดฟ้าใส หนกั ประมาณ 3,000 กรมั พอครบ 1 ปี นำ้ หนกั กเ็ พิ่มข้ึนประมาณ 3 เทา่ เลยทเี ดียว ดา้ นความสูงแรกคลอดกป็ ระมาณ 54 เซนตเิ มตร พอครบ 1 ปี ความสูงก็เพ่ิมขึ้นประมาณ 1.5 เท่าของความสูงเมอ่ื แรกคลอด สว่ นรอบศรี ษะเมอ่ื แรกคลอดกป็ ระมาณ 35 เซนติเมตร พอครบ 1 ปี กจ็ ะมขี นาดรอบศีรษะประมาณ 45 เซนติเมตร และท่สี ำคญั ฟนั ซีแ่ รกของฟ้าใสเร่มิ ขึ้น เมื่ออายุประมาณ 6 – 8 เดือน ซึ่งแม่สงั เกตเหน็ วา่ ฟา้ ใสมี นำ้ ลายไหลมากกว่าปกติ แกม้ แดง แล้วก็นอนหลบั ยากขน้ึ ชอบกดั หรอื เคีย้ วของท่ีมีพนื้ ผิว เรียบและแข็ง พอครบ 1 ปี ฟ้าใสก็มีฟนั ประมาณ 12 ซี่” เล่าจบแม่กม็ องดหู น้าฟ้าใส พรอ้ มกบั ลบู หัวของฟ้าใสไปมา ฟ้าใสหลบั ตาพร้ิม และบอกกบั แม่ว่า “ตอนเปน็ เด็กทารก ฟ้าใสคงน่ารักมากเลยใชไ่ หมคะคุณแม่ แล้วพัฒนาการด้านอนื่ ๆ ของฟ้าใสล่ะคะคุณแม่ เลา่ ต่อนะคะ ฟ้าใสอยากฟงั อกี ” หนงั สอื อ่านเพ่มิ เติม ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี 3 ชดุ อนามัยทุกชว่ งวยั ใสใ่ จสุขภาพ เลม่ ที่ 1 เรอื่ ง ช่วงวยั ตา่ ง ๆ ของเรา

“พัฒนาการดา้ นอารมณแ์ ละจิตใจของฟ้าใส ตอนเป็นวัยทารก ก็มพี ฒั นาการ ต่าง ๆ เชน่ ตอนชว่ งอายุ 1 – 3 เดือน ฟ้าใสจะรอ้ งไหง้ อแงเมอื่ รสู้ กึ หวิ หรอื รู้สึกเปยี กแฉะ จากการขบั ถา่ ย ลกู จะย้มิ เม่อื ถกู หยอกล้อและจะรอ้ งไหเ้ มอ่ื มีอารมณเ์ ศร้าหรือโกรธ รวมถงึ ชอบร้องเสียงดงั เม่ือดใี จ พออายุได้ 4 – 6 เดือน กเ็ ร่มิ หวั เราะเสียงดงั และแสดงอารมณ์ ต่าง ๆ ชดั เจนขน้ึ เช่น เม่ือโกรธ หรอื ถูกขัดใจ จะร้องไห้ฟมู ฟายใหญ่เลย แม่ต้องคอย ปลอบคอยโอ๋ พอถึงช่วงอายุ 7 – 9 เดือน ก็จะมีอารมณก์ ลวั เพิม่ ขึน้ ฟ้าใสจะชอบให้แม่อุ้ม และโอบกอด แต่พอถกู ดุกจ็ ะร้องไห้เสียงดงั พออายุ 10 – 12 เดอื น จะแสดงอารมณด์ ีใจ เสยี ใจมากขึน้ เมือ่ มคี นเลน่ ด้วยก็จะหัวเราะเสยี งดังชอบใจ” แม่เหน็ ฟา้ ใสฟงั อย่างต้งั ใจ จงึ เลา่ พัฒนาการด้านสงั คมใหฟ้ า้ ใสฟังต่อ หนังสอื อา่ นเพ่ิมเติม ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 3 ชดุ อนามยั ทกุ ชว่ งวยั ใส่ใจสขุ ภาพ เล่มที่ 1 เรอ่ื ง ช่วงวยั ต่าง ๆ ของเรา

“พฒั นาการด้านสังคมของฟ้าใส ตอนเปน็ วยั ทารก เม่อื ฟ้าใสอายุ 1 – 2 เดอื น จะชอบจอ้ งหนา้ และตอบสนองผู้หยอกลอ้ อายุ 3 เดือน ชอบใหม้ คี นมาอยใู่ กล้ ๆ เริม่ สบตา เร่มิ ส่งเสยี งอ้อแอ้ อายุ 4 – 5 เดอื น กจ็ ะสนใจเสยี งคนพดู กนั เปน็ อย่างมาก พออายุ 6 เดือน จะสนใจและผกู พันกับแม่มาก ไม่ยอมห่างแม่เลย และที่สำคญั คอื กลัวคนแปลกหน้าดว้ ย จนอายุ 12 เดือน ฟา้ ใสจึงเริ่มเรยี นรูก้ ารเล่นกบั ผอู้ ่ืนได้ โดยเฉพาะ ชอบเล่นกบั ญาตพิ ่นี ้องและคนใกล้ชดิ สว่ นพัฒนาการดา้ นสตปิ ัญญา ตอนฟ้าใสเปน็ วัย ทารก จะเรมิ่ เลียนเสยี งได้ชัดเจนมากขึ้น แสดงออกดว้ ยการเคลอ่ื นไหว การแสดงท่าทาง ตอบโต้ และเริม่ มคี วามสัมพันธก์ บั ผู้อ่ืนด้วยการเร่ิมพูดทีละคำ” พอแม่เลา่ จบ ฟ้าใสจงึ สบตาแม่และพูดขึ้นว่า “กวา่ ลูกจะโตจนถึงปา่ นน้ี คณุ พ่อ และคณุ แมค่ งลำบากไมน่ อ้ ยเลยใชไ่ หมคะ ถ้าลูกไมต่ งั้ ใจเรียน ทำตัวเหลวไหล คณุ พ่อ และคุณแม่ กค็ งเสยี ใจมากเลย” แม่ได้ฟังกต็ อบวา่ “แม่เช่อื วา่ ลกู ของแมเ่ ปน็ คนดี ไมท่ ำให้ พอ่ และแม่เสียใจหรอก จรงิ ไหมจะ๊ ” ฟา้ ใสยิ้มแลว้ รับปากด้วยนำ้ เสยี งที่หนกั แน่นวา่ “ฟ้าใสจะไม่ทำให้คุณพ่อและคณุ แมเ่ สียใจค่ะ” หนังสืออ่านเพ่มิ เตมิ ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ 3 ชุด อนามัยทกุ ชว่ งวยั ใสใ่ จสุขภาพ เล่มที่ 1 เรอื่ ง ชว่ งวยั ต่าง ๆ ของเรา

วนั ต่อมา หลังจากทีฟ่ ้าใสกลบั จากโรงเรียน และทำการบา้ นเสร็จแลว้ จงึ เดินมา ทีส่ วนหลงั บ้าน ขณะนั้นปแู่ ละยา่ นง่ั เลน่ อยู่ในสวนหลงั บ้าน ฟ้าใสจึงเดินมาหาป่แู ละย่า เมื่อยา่ เห็นฟ้าใส ย่าจึงทกั วา่ “ทำการบ้านเสรจ็ แล้วเหรอจะ๊ ฟ้าใส” ฟ้าใสตอบวา่ “เสร็จแล้วคะ่ คณุ ปกู่ ับคณู ยา่ คะ เล่าเรือ่ ง ฟ้าใสตอนเป็นเด็กใหฟ้ ังได้ไหมคะ เมือ่ วาน คณุ แมเ่ ล่าถึงตอนท่ีฟา้ ใสเปน็ เด็กทารกให้ฟัง สนุกมากเลยคะ่ วันนเ้ี อาตอนท่ีฟา้ ใสเปน็ วัย กอ่ นเข้าโรงเรียนนะคะ คุณปู่ คณุ ย่า” ฟ้าใสรบเรา้ คุณย่าจึงตอบว่า “ได้สจิ ะ๊ หลานรัก ต้งั ใจฟงั นะ ย่าจะเล่าให้ฟัง” “ชว่ งวยั กอ่ นเรยี น เปน็ วยั ที่หลานอายุ 1 – 6 ปี ชว่ งนน้ั หลานกำลังซนเชียว แหละ เพราะเป็นชว่ งท่ีร่างกาย จากท่เี คยอว้ นจ้ำมำ่ ก็เรม่ิ ค่อย ๆ ยดื ตัวออก ตวั ผอมลง เริม่ เหน็ คอเรยี วยาวข้ึนและตวั สูงข้นึ ชอบว่งิ เล่นซุกซน ซง่ึ การเจรญิ เติบโตด้านน้ำหนกั และ ส่วนสูงในชว่ งนถ้ี อื ว่าชา้ กว่าตอนเปน็ วยั ทารกนะ พออายคุ รบ 6 ปี กม็ ีฟันน้ำนมครบ 20 ซ่ี ตอ่ มาฟันนำ้ นมของหลานกเ็ ร่ิมหลุดไปและมีฟนั แทง้ อกขึ้นมาแทน พอ่ กบั แมต่ อ้ งคอยสอน ให้หลานแปรงฟนั อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ตอนเชา้ และก่อนนอน เพอ่ื ให้ฟันแทอ้ ยกู่ บั เราไป นาน ๆ ไงล่ะ” หนังสอื อ่านเพ่ิมเติม ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ี่ 3 ชุด อนามยั ทกุ ช่วงวยั ใสใ่ จสขุ ภาพ เล่มท่ี 1 เรอ่ื ง ชว่ งวยั ตา่ ง ๆ ของเรา

“ส่วนดา้ นจติ ใจและอารมณ์ของหลานชว่ งวัยก่อนเรียน จะมอี ารมณ์ เปลี่ยนแปลงไดง้ า่ ย และบ่อยมาก เด๋ียวดใี จ เด๋ยี วโกรธ เดยี๋ วเสียใจ ร้องไห้งอแง ตอนอายุ ได้ 2 ปี หลานเรมิ่ ร้จู ักอิจฉาเดก็ คนอืน่ ๆ ที่มาเล่นของเลน่ ด้วยกนั ป่กู บั ย่าตอ้ งคอยพูด ปลอบวา่ ให้แบ่งกันเลน่ หลานถึงยอม จนหลานอายุได้ 4 ขวบ ถึงเรม่ิ ควบคมุ อารมณข์ อง ตนเองได้ดขี ้นึ รู้จักแบง่ ปันผู้อ่ืน ร้จู กั เล่นกบั เพอ่ื น ๆ ไดอ้ ย่างสนุกสนาน ส่วนด้านสังคม หลานจะชอบทำตัวขี้ออ้ น รู้จักทำตวั เปน็ ท่รี กั ของคนในครอบครัวเลยแหละ เมื่อเข้าเรียน ในระดบั อนบุ าลกม็ ีเพอ่ื นมากขนึ้ แต่กย็ งั มที ะเลาะกับเพ่ือนตอนเลน่ ดว้ ยกนั บา้ ง ดที ่ีคุณครู คอยบอก คอยอบรมสงั่ สอน หลานก็เช่ือฟังคุณครู และเลน่ กับเพื่อน ๆ ไดด้ ว้ ยดี” หนังสืออ่านเพิ่มเติม ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3 ชุด อนามยั ทกุ ชว่ งวยั ใสใ่ จสุขภาพ เล่มท่ี 1 เรอ่ื ง ช่วงวยั ต่าง ๆ ของเรา

“ด้านสตปิ ัญญาตอนชว่ งอายุ 1 – 3 ปี เปน็ วัยท่สี ตปิ ัญญาของหลานคอ่ ย ๆ พฒั นาขน้ึ มคี วามสนใจส่ิงใหม่ ๆ ชอบเลยี นแบบผใู้ หญ่ ปู่กบั ยา่ จึงตอ้ งคอยบอกพ่อกบั แม่ อยู่บอ่ ย ๆ วา่ เราตอ้ งปฏบิ ตั ติ ัวเป็นแบบอยา่ งที่ดีให้กบั ลกู โดยเฉพาะการใชค้ ำพดู ทสี่ ภุ าพ อ่อนหวาน เพอ่ื ให้เกิดการเลยี นแบบในส่ิงทด่ี ี เพราะหลานเริ่มพดู รู้เรือ่ งมากขึ้น ใชภ้ าษา คลอ่ งขึ้น แตก่ ม็ ีความสนใจสิ่งต่าง ๆ ในช่วงเวลาทสี่ ้ัน ๆ จนอายุ 4 ปี หลานก็เริ่มพูดเป็น ประโยคไดส้ มบรู ณ์ขึน้ ร้คู ำศัพทม์ ากขน้ึ ที่สำคัญหลานเร่ิมนบั เลขไดด้ ้วย รจู้ ักเวลา ชอบซักถามนู่นน่นั น่ี และตอ้ งการคำอธิบายโดยละเอียดดว้ ยนะ” เลา่ ถึงตอนนี้ ปู่จงึ พูด แซวขึน้ ว่า “เอาเรื่องไมเ่ บานะเราน่ี” ฟ้าใสได้แตอ่ มยิ้ม ยา่ จึงเล่าต่อว่า “พอหลานอายุได้ 5 ปี หลานกใ็ ช้ประสาทสมั ผัสต่าง ๆ ได้ดีขน้ึ มคี วามอยากรู้อยากเห็นสง่ิ ต่าง ๆ รอบตัว และรู้จกั ใช้เหตผุ ลในการพูดหรืออธบิ ายมากขึ้น พออายุ 6 ปี เร่อื งพดู นี่ ยกให้ทหี่ นึ่งเลย พดู ได้คล่องแคล่ว ร้จู กั เหตุและผล ชอบอ่านหนังสอื ทม่ี รี ูปภาพสวย ๆ ช่างซักถาม สนใจ แลกเปลีย่ นความคิดเหน็ กบั เพ่อื น ๆ และสามารถทำงานรว่ มกับเพอื่ น ๆ และผใู้ หญไ่ ด้ดี เลยทีเดียว” หนังสืออา่ นเพม่ิ เติม ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3 ชดุ อนามยั ทกุ ชว่ งวยั ใส่ใจสขุ ภาพ เลม่ ที่ 1 เรือ่ ง ชว่ งวยั ต่าง ๆ ของเรา

พอเล่าจบย่าก็ถามฟ้าใสว่า “เรือ่ งราวของหลานตอนวัยกอ่ นเรียน ก็มเี ทา่ น้ี แหละ หลังจากนัน้ หลานพอจะจำเรอื่ งราวของตวั เองได้บ้างหรอื เปล่าจะ๊ ” ฟ้าใสจึงตอบว่า “พอฟ้าใสเข้าเรยี นชั้นประถม ศกึ ษา ฟ้าใสก็พอจะจำเร่ืองราวของตวั เองได้บ้างคะ่ นึกยอ้ น ไปแลว้ กม็ ีความสขุ นะคะ ฟ้าใสมีคุณปู่ คุณย่า คุณพอ่ และคุณแม่ ทรี่ ักฟ้าใสมาก ฟ้าใส ขอบคุณ คณุ ปู่กับคณุ ยา่ มากนะคะ ท่ีเลา่ เร่อื งราวดี ๆ ใหฟ้ ้าใสฟัง เดี๋ยวฟา้ ใสขออนุญาตไป ช่วยคณุ แมท่ ำกบั ข้าวในครวั ก่อนนะคะ” พูดจบฟ้าใสกเ็ ดินเข้าบ้าน เพอื่ ไปชว่ ยแม่ ทำกับข้าวในครวั หนงั สืออา่ นเพมิ่ เติม ชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ 3 ชุด อนามัยทุกช่วงวยั ใสใ่ จสุขภาพ เล่มที่ 1 เรือ่ ง ช่วงวยั ต่าง ๆ ของเรา

เชา้ วนั เสารท์ ีแ่ สนสดชื่น หลังจากที่ฟ้าใสทำภารกจิ สว่ นตัวเสรจ็ เรยี บร้อยแลว้ เธอจึงมาช่วยพอ่ พรวนดินในแปลงดอกไม้ ทก่ี ำลงั ออกดอกบานสะพรัง่ ขณะทฟี่ ้าใสกำลัง ช่วยพอ่ อยูใ่ นสวนดอกไม้ ฟ้าใสก็พูดข้ึนว่า “ตอนทีฟ่ า้ ใสเปน็ เด็กวยั เรียน ชว่ งอายุ 6 – 12 ปี ฟ้าใสจำได้ว่า ฟา้ ใสชว่ ยคุณพอ่ ถอนหญ้าในแปลงดอกไม้เป็นประจำ” พ่อจงึ ตอบว่า “ใช่ ตอนนน้ั ลูกตวั ผอม ๆ แขนขายงั เกง้ กา้ งอยู่เลย และลูกกต็ วั โตกว่าเด็กผชู้ ายใน รุ่นเดยี วกันดว้ ยนะ เวลาพ่อใช้ใหท้ ำอะไร ลกู จะคลอ่ งแคล่ว วอ่ งไว แล้วก็แขง็ แรงด้วย มีทักษะการใช้มือและนิว้ มือไดด้ ีขึน้ จึงสามารถทำกจิ กรรมต่าง ๆ กบั พ่อแม่ไดส้ บายเลย” ฟา้ ใสไดฟ้ ังถึงกบั ย้มิ ร่าพรอ้ มกับพูดวา่ “ดา้ นจิตใจและอารมณ์ของฟา้ ใส ตอนน้นั สงั คม สว่ นใหญ่ของฟา้ ใสจะอย่ทู ่ีโรงเรยี น ซึง่ ฟ้าใสจะพยายามทำตัวให้เปน็ ทย่ี อมรับในกลมุ่ เพ่อื น ฟา้ ใสไมช่ อบใหเ้ พือ่ นมาล้อเลยี น ถ้ามีเพื่อน ๆ มาทำแบบนัน้ ฟ้าใสกจ็ ะไมพ่ ูดและไม่เลน่ ดว้ ย” คุณพอ่ ไดย้ ินดงั น้นั จงึ พดู ว่า “ดีแล้วล่ะลกู ทล่ี กู ไม่ไปทำรา้ ยเพอื่ น ๆ เวลาทีไ่ ม่พอใจ เพราะมันเป็นการกระทำทไ่ี มด่ ีเอาเสยี เลย” หนังสอื อา่ นเพมิ่ เติม ช้นั มัธยมศึกษาปที ี่ 3 ชุด อนามยั ทกุ ช่วงวยั ใส่ใจสุขภาพ เล่มท่ี 1 เรื่อง ชว่ งวยั ตา่ ง ๆ ของเรา

ฟ้าใสพูดตอ่ ไปว่า “ตอนนัน้ ฟ้าใสเอง แอบอิจฉา น้องทีอ่ ยขู่ ้างบ้านเรา ที่ตอนน้ัน พ่อกับแม่ของเค้าเอาใจไมย่ อมหา่ ง แต่คุณพ่อกับคณุ แม่ของฟ้าใสกลับไม่คอ่ ยสนใจฟ้าใส เหมอื นทเี่ คย” พอ่ ได้ยินเช่นนั้น จึงอธบิ ายให้ฟ้าใสฟังวา่ “การทีพ่ อ่ และแมไ่ ม่ใหค้ วามสนใจ ลกู เหมอื นตอนทเ่ี ป็นเด็กเลก็ ๆ กเ็ ป็นเพราะว่า พ่อและแม่เหน็ วา่ เด็กวยั เรยี น เปน็ วยั ที่ ควรไดฝ้ ึกทำกิจกรรมต่าง ๆ ด้วยตัวเอง เพือ่ ใหต้ นเองมที ักษะในการใชก้ ล้ามเน้อื ส่วน ต่าง ๆ ของร่างกายไดด้ ีข้นึ จึงปล่อยใหล้ ูกอาบน้ำเอง แต่งตัวเอง รบั ประทานอาหารเอง หรอื ขัดรองเทา้ เองไง” เมือ่ ฟ้าใสได้ฟังท่ีคณุ พอ่ อธิบายก็เขา้ ใจ และกลา่ วต่อไปวา่ “แตถ่ ึง ยังไง เร่อื งเรียนและเร่อื งกฬี า ฟา้ ใสก็ไมย่ อมแพ้ใครนะคะ เพราะตอนน้นั หากใครเรียน หนังสอื เกง่ หรือว่าเล่นกฬี าเก่งแล้วละ่ ก็ จะเป็นท่ียอมรบั และเป็นท่ชี น่ื ชมของเพื่อน ๆ ในหอ้ งเลยแหละค่ะ” พอ่ ไดฟ้ ังถึงกลับอดหัวเราะไม่ได้ จึงพูดว่า “ดแี ลว้ ล่ะลกู ทีล่ ูกตั้งใจ เรยี นและเลน่ กีฬา แตไ่ ม่ใชแ่ ค่เพ่ือใหเ้ พือ่ น ๆ ยอมรับนะ แต่มันคอื สิ่งทเ่ี ราทกุ คนควรทำ เพอื่ อนาคตทด่ี แี ละเพือ่ สุขภาพร่างกายทแ่ี ข็งแรงของเราด้วย” หนังสอื อ่านเพ่มิ เติม ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 3 ชดุ อนามัยทกุ ชว่ งวยั ใส่ใจสขุ ภาพ เล่มท่ี 1 เรอ่ื ง ชว่ งวยั ต่าง ๆ ของเรา

ขณะน้นั แม่เอาอาหารว่างมาให้พ่อและฟา้ ใสพอดี จงึ นงั่ ฟังสองพอ่ ลกู คุยกนั อยู่ ใกล้ ๆ “ตอนนนั้ ฟา้ ใสชอบเลน่ กบั เพ่ือน ๆ หรอื ทำกจิ กรรมต่าง ๆ กับเพอื่ น ๆ เปน็ กลุม่ ฟา้ ใสไม่ชอบเลน่ คนเดียวเลย เวลาอยู่กบั เพอื่ นแลว้ ฟา้ ใสรูส้ ึกสนุกสนาน อบอุ่นใจ แล้วพวก เราในหอ้ งยังมีความเห็นใจกนั ช่วยเหลือกนั ด้วยนะคะ ในหอ้ งของฟ้าใสมีกฎของห้องใหเ้ รา ปฏิบตั ิตาม เชน่ คุณครูไม่ให้รับประทานอาหารในหอ้ งเรียน หรือไมใ่ ห้สวมรองเทา้ เขา้ หอ้ งเรยี น เราทกุ คนกป็ ฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด” ฟ้าใสกลา่ วอยา่ งภมู ใิ จ จากนน้ั แมก่ ็เลา่ เสริมอีกวา่ “ในชว่ งวยั เรยี นนน้ั ลูกมีพฒั นาการดา้ นสตปิ ัญญา เก่ยี วกับการเรียนรู้จากสงิ่ ท่ี อยใู่ กล้ตวั ไปหาส่ิงทอี่ ยู่ไกลตวั ออกไป กระบวนการคดิ เปน็ ระบบและเป็นรูปธรรมมากข้นึ มเี หตผุ ล รจู้ ักแก้ปญั หา รูจ้ กั เปรียบเทียบหาความสัมพนั ธร์ ะหว่างของสองส่ิง มคี วามอยาก รู้อยากเห็นมากขึน้ เขา้ ใจภาษาพูดและสามารถควบคมุ การเคลอื่ นไหวได้ดี นอกจากนี้ยงั รจู้ ักวางแผน มีความคิดสรา้ งสรรค์ และที่สำคัญ ลูกมคี วามรับผิดชอบ และมีความซื่อสัตย์ ในการทำงาน มากข้ึน” แมพ่ ดู จบ พ่อจึงกล่าวว่า “เราไปลา้ งมอื แลว้ มารบั ประทานขนม กันกอ่ นดีไหม พอ่ ชกั หวิ แล้วนะ” ฟ้าใสได้ฟงั ก็ไม่รอชา้ รีบไปล้างมอื แลว้ มาน่ังรบั ประทาน อาหารว่าง ที่แมเ่ ตรยี มมาให้ อยา่ งเอรด็ อรอ่ ย หนังสืออ่านเพม่ิ เตมิ ชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 3 ชดุ อนามยั ทุกช่วงวยั ใส่ใจสุขภาพ เล่มที่ 1 เรอ่ื ง ชว่ งวยั ตา่ ง ๆ ของเรา

หลังจากนัน้ พ่อกเ็ ปดิ ประเดน็ คำถามว่า “แล้วฟา้ ใสรู้ไหมวา่ ตอนนีฟ้ า้ ใสเป็นวยั อะไร” ฟ้าใสคิดอยู่ครู่หนึ่งแลว้ ตอบวา่ “วยั ต้ังแต่ 12 – 20 ปี เขาเรียกวา่ วยั รุ่นค่ะ ฟ้าใส อายุ 15 ปี ฟ้าใสก็ต้องเป็นวยั รุน่ สคิ ะ” พ่อไดฟ้ ังคำตอบของฟา้ ใส จึงกล่าวชมฟ้าใสวา่ “เก่งมากลกู พ่อ แลว้ ธรรมชาติของวัยรุ่นเป็นยังไง ไหน...ลองเล่าให้พ่อฟังหน่อยซิ” ฟา้ ใส รีบอธิบายพฒั นาของวยั รุ่นให้พอ่ ฟงั “วยั รุ่นจะมพี ัฒนาการด้านร่างกายทเี่ หน็ ไดช้ ัดเจน เชน่ มีน้ำหนักและสว่ นสงู เพมิ่ ขึ้นอย่างรวดเร็ว แขนขายาว มือใหญข่ ึ้น ขนาดของหวั ใจ และปอดเพิม่ ขนึ้ ผู้หญิงจะมีสะโพกผาย หน้าอกขยายใหญข่ ้นึ มีประจำเดือน ผชู้ ายจะมี กลา้ มเนือ้ ใหญ่ กว้างและแข็งแรงขนึ้ มขี นตามแขน หนา้ แขง้ อวัยวะเพศ เสียงแตกห้าว และมกี ารผลติ น้ำอสจุ ิ” แม่จึงกล่าวเสนอแนะว่า “นนั่ คือ เราตอ้ งหม่นั ดูแลรกั ษา ความสะอาดของร่างกายอยเู่ ป็นประจำ และยง่ิ เราเปน็ ผู้หญงิ ก็ต้องรู้จัก รกั นวลสงวนตัว เพราะการที่ผู้หญงิ เรามีประจำเดือน ก็หมายถงึ ความพรอ้ มในการมลี ูกนน่ั เอง” หนงั สอื อา่ นเพ่ิมเติม ชั้นมัธยมศกึ ษาปีท่ี 3 ชุด อนามัยทุกชว่ งวยั ใสใ่ จสุขภาพ เลม่ ที่ 1 เรื่อง ชว่ งวยั ต่าง ๆ ของเรา

ฟา้ ใสตงั้ ใจฟังทีแ่ มพ่ ูดด้วยความสนใจ แม่กล่าวตอ่ ไปอกี ว่า “เนอ่ื งจากฮอรโ์ มน ตา่ ง ๆ ในร่างกายมีการเปลย่ี นแปลงจึงส่งผลให้อารมณ์และจติ ใจมีการเปลยี่ นแปลงตามไป ด้วย มคี วามรู้สกึ ทีร่ ุนแรง ไมว่ ่าจะเป็นความรัก ความโกรธ ความอจิ ฉา ริษยา ลกู จะเริ่ม สนใจเพศตรงข้าม มีความเชอื่ มน่ั ในตัวเองสูง จะเชือ่ เพอ่ื นมากกว่าพอ่ แม่ ผปู้ กครอง เพราะตอ้ งการเปน็ ท่ียอมรับของกลุม่ เพ่ือน มคี วามอยากรอู้ ยากเห็น และตอ้ งการเป็น อิสระมากขึ้น แมพ่ ูดถกู ใช่ไหม” ฟ้าใสรีบตอบทันที “คุณแมพ่ ดู ถูกหมดทุกอย่างเลยค่ะ บางคร้ังฟ้าใสกอ็ ยากเป็นอิสระจากครอบครัว อยากอยู่กับเพอื่ น ๆ ตลอดเวลาเลย ชอบทำ อะไรเหมือนเพอื่ น ทัง้ พฤติกรรม การแตง่ กาย คำพูด รวมทั้งกริ ยิ าทา่ ทางด้วย เพอื่ ใหเ้ ป็นที่ ยอมรบั ของเพื่อน ๆ เพือ่ นของฟา้ ใสสว่ นใหญ่ ก็จะมเี พอื่ นผูช้ ายหรือรนุ่ พผี่ ู้ชายมาจบี นะคะ แต่ฟ้าใสคดิ วา่ มันยงั ไมถ่ ึงเวลา เราควรตั้งใจเรียนก่อน ไม่อยา่ งน้ัน อาจมีปัญหาตามมา มากมาย” พอ่ และแม่ได้ฟังกพ็ ูดเปน็ เสียงเดียวกันวา่ “จริงจะ๊ ลูก” หนังสอื อ่านเพิ่มเตมิ ชนั้ มธั ยมศึกษาปีท่ี 3 ชดุ อนามัยทกุ ช่วงวยั ใส่ใจสขุ ภาพ เลม่ ที่ 1 เรอื่ ง ชว่ งวยั ต่าง ๆ ของเรา

“สว่ นด้านสติปญั ญา ฟ้าใสสังเกตตัวเองและเพ่อื น ๆ ได้ว่า เซลล์สมองพฒั นา มากขึ้น มีชว่ งความสนใจนานขน้ึ สามารถปรบั ตัวเขา้ กบั สถานการณ์ใหม่ ๆ ได้ดีขน้ึ อีกทั้ง ยังมคี วามเข้าใจส่ิงท่ีเปน็ นามธรรมมากขน้ึ เขา้ ใจและรู้จักการพดู ด้วยถอ้ ยคำทล่ี ึกซึง้ หรอื เปรยี บเทยี บได้ดีข้นึ มีความจำดี แต่อาจขาดความรอบคอบ และการยบั ยัง้ ช่งั ใจ ชอบเรียนรู้ด้วยการลงมือปฏิบตั ิ” พ่อจงึ ใหเ้ หตผุ ลว่า “เพราะ การชอบเรยี นรดู้ ้วยตนเอง นี่แหละ บางคร้งั ก็มกี ารลองผิดลองถกู ซง่ึ อาจทำให้เกิดปัญหาท่ียากจะแก้ไขได้ เชน่ การติดสารเสพติด หรอื มีพฤตกิ รรมทางเพศท่ไี ม่เหมาะสม ดังนัน้ วยั รุน่ จึงควรร้จู ักยับยง้ั ชัง่ ใจ พอ่ แม่เองกต็ อ้ งพยายามทำความเข้าใจลกู คอยสังเกต ใหค้ ำแนะนำ และใหก้ ำลังใจ เมื่อลูกมีปัญหา เพ่อื ใหล้ กู นนั้ มกี ารพฒั นาไปในทางท่ีถกู ต้อง และเหมาะสม เติบโตเปน็ ผู้ใหญ่ทมี่ ีคณุ ภาพต่อไป” ฟา้ ใสรีบกล่าวเสริมทันทวี ่า “เป็นผใู้ หญ่ที่มีคุณภาพเหมือน คุณพอ่ และคุณแม่ ใชไ่ หมคะ” แม่ยิ้มพรอ้ มกบั พยกั หนา้ หนงั สืออ่านเพ่ิมเตมิ ชนั้ มัธยมศึกษาปที ี่ 3 ชุด อนามยั ทุกชว่ งวยั ใสใ่ จสขุ ภาพ เลม่ ที่ 1 เรอื่ ง ช่วงวยั ต่าง ๆ ของเรา

กจิ กรรมที่ 1 คำชแี้ จง ใหน้ กั เรยี นเปรียบเทยี บการเปลีย่ นแปลงของวยั ทารกกบั วยั กอ่ นเรยี น ลงในตารางเปรียบเทยี บทก่ี ำหนดให้ (คะแนนเต็ม 10 คะแนน เวลา 10 นาท)ี วัยทารก ส่ิงทเ่ี หมอื นกัน วัยก่อนเรยี น ........................................... ........................................... ........................................... ............................................ ........................................... ........................................... ........................................... ............................................ ........................................... ........................................... ........................................... ............................................ ........................................... ........................................... ........................................... ............................................ ........................................... ........................................... ........................................... ............................................ ........................................... ........................................... ........................................... ............................................ ........................................... ........................................... ............................................ ........................................... ............................................ ........................................... ............................................ ........................................... ............................................ ........................................... ............................................ ........................................... ............................................ ........................................... ............................................ หนงั สืออา่ นเพ่มิ เติม ชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ 3 ชดุ อนามยั ทกุ ชว่ งวยั ใส่ใจสุขภาพ เลม่ ที่ 1 เร่อื ง ชว่ งวยั ต่าง ๆ ของเรา

กิจกรรมท่ี 2 คำช้ีแจง ให้นักเรียนเปรียบเทยี บการเปล่ียนแปลงของวัยเรยี นกบั วยั รุ่น ลงในตารางเปรียบเทียบทก่ี ำหนดให้ (คะแนนเตม็ 10 คะแนน เวลา 10 นาที) สิ่งทเี่ หมือนกัน ด้านร่างกาย ส่ิงที่แตกต่างกัน .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... สิ่งทเ่ี หมือนกนั ด้านจติ ใจและอารมณ์ ส่ิงท่แี ตกตา่ งกนั .................................................................. ................................................................... ........................................... ....................... ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... หนงั สอื อ่านเพม่ิ เติม ชัน้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 3 ชดุ อนามยั ทกุ ชว่ งวยั ใส่ใจสขุ ภาพ เล่มท่ี 1 เรอื่ ง ช่วงวยั ตา่ ง ๆ ของเรา

ส่ิงที่เหมือนกัน ดา้ นสังคม สงิ่ ทแ่ี ตกตา่ งกัน .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... ส่ิงท่เี หมอื นกัน ด้านสติปญั ญา ส่ิงทแี่ ตกตา่ งกนั .................................................................. ................................................................... ........................................... ....................... ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... .................................................................. ................................................................... หนังสืออา่ นเพม่ิ เตมิ ชั้นมัธยมศึกษาปที ่ี 3 ชุด อนามยั ทกุ ช่วงวยั ใสใ่ จสุขภาพ เลม่ ที่ 1 เรือ่ ง ช่วงวยั ต่าง ๆ ของเรา