พืชใบเลี้ยงคู่และพืชใบเลี้ยงเดี่ยว

พื ชใบเลี้ยงคู่และพื ชใบเลี้ยงเดี่ยว

คำนำ เอกสารฉบับนี้จัดทำขึ้นเพื่อประมวลเนื้อหาสาระทีเกี่ยวข้องกับทฤษฎีการ เรียนรู้ โดยมีจุดประสงค์ให้ผู้จัดทำได้เรียนรู้จากการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับ พืชใบเลี้ยงเดี่ยวและพืชใบเลี้ยงคู่ โดยรวบรวมข้อมูลมาจากอินเทอร์เน็ต และหนังสือเรียน เพื่อนำไปใช้ร่วมประกอบการเรียนการสอน ทั้งนี้ขอขอบพระคุณคณาจารย์เป็นอย่างสูงที่ให้ข้อเสนอแนะตลอดการทำ เอกสารฉบับนี้ผู้จัดทำหวังว่ารายงานฉบับนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่นำไปใช้ ให้เกิดผลสัมฤทธิ์ตามความคาดหวัง ผู้จัดทำ นางสาวฉัตรชฎา เสมอใจ 20 สิงหาคม 2565

สารบัญ หน้า ก คำนำ ข สารบัญ 1 สถานการณ์ปัญหา 2 ภารกิจ 3-4 ฐานความช่วยเหลือ

สารบัญ หน้า 5 แหล่งความรู้เพิ่มเติม สาระการเรียนรู้ 6-11 ข้อสอบ 12-16

สถานการณ์ปัญหา แพรวชอบปลูกต้นไม้มาก ไม่ว่าจะเป็นพืชดอกหรือพืชผล แต่ทว่าวันนึ่งเธอซื้อเมล็ดพืชชนิดหนึ่งมาปลูกไว้ก็ต้อง แปลกใจที่ใบเลี้ยงหรือต้นอ่อน ที่งอกขึ้นมานั้นแตกต่าง จากพืชชนิดอื่นๆที่เธอเคยปลูกเธอจึงศึกษาค้นคว้าเกี่ยว กับพืชใบเลี้ยงเดี่ยวมีใบเลี้ยงแค่1ใบแต่พืชที่เธอปลูกวันนี้ คือพืชใบเลี้งคู่ที่มีใบเลี้ยง2ใบ แต่นอกจากจะแตกต่างกัน ที่ใบเลี้ยงแล้ว ลำต้นและดอกก็แตกต่างกันด้วยเช่นกัน

ภารกิจ 1.พืชใบเลี้ยงคู่และเดี่ยวมีลักษณะอย่างไร 2.จะสามารถแยกพืชใบเลี้ยงคู่และใบเลี้ยง เดี่ยวได้อย่างไร เพราะเหตุใด

ฐานความช่วยเหลือ นิยามของพืชใบเลี้ยงคู่ (Dicotyledon หรือ Magnoliopsida) คือ พืชที่มีใบเลี้ยง 2 ใบ เมื่อเริ่มงอกออก จากเมล็ดพันธุ์ เป็นพืชที่มีรากเป็นระบบรากแก้ว และเมื่อเจริญ เติบโตเต็มที่แล้ว จะไม่เกิดข้อและปล้องขึ้นชัดเจนตามบริเวณ ลำต้นเหมือนกับพืชใบเลี้ยงเดี่ยว พืชใบเลี้ยงคู่ มีเปลือกหนาและ มีเนื้อไม้แข็งแรง ขณะที่ท่อลำเลียงอาหารและน้ำของพืชกลุ่มนี้ จะจัดเรียงอยู่ภายในลำต้นอย่างเป็นระเบียบ จึงทำให้พืชใบเลี้ยง คู่มีการเจริญเติบโตทางด้านข้าง สามารถแผ่กิ่งก้านสาขาได้ดี

ฐานความช่วยเหลือ นิยามของพืชใบเลี้ยงเดี่ยว (Monocotyledon หรือ Liliopsida) คือ พืชที่มีใบเลี้ยงเพียงใบเดียว เมื่อเมล็ดพันธุ์เริ่ม งอก มีการเจริญเติบโตของลำต้นส่วนใหญ่อยู่ใต้พื้นดิน มีระบบ รากเป็นรากฝอย ซึ่งเมื่อพืชใบเลี้ยงเดี่ยวเจริญเติบโตเต็มที่แล้ว ตามบริเวณลำต้นจะเกิดข้อและปล้องขึ้นชัดเจน โดยที่ภายใน ลำต้นจะมีกลุ่มเนื้อเยื่อลำเลียงกระจัดกระจายอยู่อย่างไม่เป็น ระเบียบ จึงทำให้พืชใบเลี้ยงเดี่ยวไม่มีการเจริญเติบโตออกทาง ด้านข้าง ไม่มีกิ่งก้านสาขาเหมือนพืชยืนต้นขนาดใหญ่ทั้งหลาย

แหล่งความรู้เพิ่ มเติม https://ngthai.com/science/25103/monocotyledon/

สาระการเรียนรู้ พืช เป็นสิ่งมีชีวิตกลุ่มใหญ่ประเภทหนึ่งอยู่ในอาณาจักรพืช (Kingdom Plantae) ประกอบด้วย ไม้ยืนต้น ไม้ดอก พืชล้มลุก และเฟิร์น พบได้ทั้งบนบกและในน้ำ เป็นสิ่งมี ชีวิตที่เนื้อเยื่อส่วนใหญ่ประกอบด้วยหลายเซลล์ นิวเคลียสมีผนังเซลล์ ห่อหุ้ม เคลื่อนที่ไม่ ได้ ได้แค่เอียงตัว จะสามารถเห็นได้ชัดเจน เมื่อมีแดดส่อง พืชจะเอียงตัวไปที่แดด ไม่มี อวัยวะเกี่ยวกับความรู้สึก มีคลอโรฟิลล์ซึ่งเป็นสารสีเขียว ช่วยในการสังเคราะห์และเจริญ เติบโต นอกจากนี้ยังมีลักษณะพิเศษที่ต่างไปจากสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นก็คือการสังเคราะห์ ด้วยแสง แต่มีพืชจำพวกปรสิตประมาณ 300 ชนิดที่ไม่สังเคราะห์ด้วยแสงเอง แต่เกาะ ดูดอาหารจากพืชชนิดอื่น

สาระการเรียนรู้ พืช เป็นสิ่งมีชีวิตกลุ่มใหญ่ประเภทหนึ่งอยู่ในอาณาจักรพืช (Kingdom Plantae) ประกอบด้วย ไม้ยืนต้น ไม้ดอก พืชล้มลุก และเฟิร์น พบได้ทั้งบนบกและในน้ำ เป็นสิ่งมี ชีวิตที่เนื้อเยื่อส่วนใหญ่ประกอบด้วยหลายเซลล์ นิวเคลียสมีผนังเซลล์ ห่อหุ้ม เคลื่อนที่ไม่ ได้ ได้แค่เอียงตัว จะสามารถเห็นได้ชัดเจน เมื่อมีแดดส่อง พืชจะเอียงตัวไปที่แดด ไม่มี อวัยวะเกี่ยวกับความรู้สึก มีคลอโรฟิลล์ซึ่งเป็นสารสีเขียว ช่วยในการสังเคราะห์และเจริญ เติบโต นอกจากนี้ยังมีลักษณะพิเศษที่ต่างไปจากสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นก็คือการสังเคราะห์ ด้วยแสง แต่มีพืชจำพวกปรสิตประมาณ 300 ชนิดที่ไม่สังเคราะห์ด้วยแสงเอง แต่เกาะ ดูดอาหารจากพืชชนิดอื่น

สาระการเรียนรู้ พืชใบเลี้ยงเดี่ยว คือ พืชที่เมื่อใบแรกแทงออกมาจากเมล็ด มีใบเดียว และเมื่อเติบโตขึ้นจะเห็น ลำต้นเป็นข้อปล้องอย่างชัดเจน ได้แก่ พืชจำพวกหญ้า ข้าว ข้าวโพด อ้อย ไผ่ พืชเหล่านี้จะมี ใบเรียงตัวเป็นเลขคี่หรือใบเดียว เส้นบนใบจะเรียงตัวแบบขนานไปตามแนวยาวของใบ ลำต้น มักเรียว และเป็นพืชล้มลุกเป็นส่วนมาก พืชในกลุ่มนี้มีระบบรากฝอย แน่นอนว่าพวกมันมีดอก และจำนวนกลีบดอกของพืชกลุ่มนี้จะมี 3 กลีบหรือทวีคูณของ 3 พืชใบเลี้ยงเดี่ยวมีมัดท่อ ลำเลียงแบบกระจัดกระจาย นั่นแปลว่า หากนำต้นพืชมาตัดขวางจะเห็นท่อลำเลียงกระจายไป ทั่ว ที่สำคัญคือ พืชใบเลี้ยงเดี่ยวไม่มีการเจริญออกด้านข้าง กล่าวคือ ไม่มีกิ่งก้านสาขาออก ด้านข้าง อายุของพืชกลุ่มนี้จะสั้นอาจมีอายุเพียง 1 ปีหรือมากกว่านั้นเล็กน้อย อย่างไรก็ดี พืช กลุ่มนี้โตได้ไวกว่าพืชใบเลี้ยงคู่มาก หากเป็นพืชกลุ่มการเกษตรก็จะเป็นกลุ่มที่ให้ผลผลิตได้ รวดเร็ว เช่น อ้อย ข้าวโพด ข้าว ซึ่งใช้เวลาไม่ถึง 1 ปีก็สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้แล้ว

สาระการเรียนรู้ พืชใบเลี้ยงคู่จะงอกออกจากเมล็ดพร้อมกับใบเลี้ยง 2 ใบ และเมื่อเจริญเติบโตเต็มที่แล้วจะเห็น ข้อและปล้องในส่วนของลำต้นไม่ชัดเจน เนื่องจากมันมักจะมีเปลือกแข็งห่อหุ้ม และยังมีการ เจริญเติบโตออกด้านข้าง มีกิ่งก้านสาขา แผ่ทุกทิศทางเพื่อเก็บเกี่ยวแสงแดดได้มากกว่า ราก ของพืชใบเลี้ยงคู่เป็นระบบรากแก้ว และนั่นทำให้ต้นของพืชใบเลี้ยงคู่มีความมั่นคงมากกว่า ทั้ง ยังมีอายุยาวนานกว่าพืชใบเลี้ยงเดี่ยวด้วยแกนกลางของลำต้นพืชกลุ่มนี้จะไม่มีท่อลำเลียง แต่จะ เป็นเนื้อไม้ซึ่งมีความแข็งแรงคงทน ส่วนท่อลำเลียงจะจัดเรียงเป็นวงอย่างมีระเบียบอยู่รอบ ลำต้น ส่วนใบของพืชกลุ่มนี้มีลักษณะกว้าง มีการแตกแขนงเป็นร่างแหออกจากแกนกลางของใบ จำนวนของกลีบดอกจะมี 4 - 5 กลีบ หรือทวีคูณของ 4 - 5 หากปลูกพืชใบเลี้ยงคู่เพื่อเก็บเกี่ยว ผลผลิต ส่วนใหญ่มักต้องใช้เวลา นานกว่าพืชใบเลี้ยงเดี่ยวถึงจะเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ ทั้งนี้ยังมี ความแตกต่างกันอีกมากระหว่างพืชใบเลี้ยงเดี่ยวและใบเลี้ยงคู่ อย่างเช่น ลักษณะโครงสร้างของ เกสร หรือปากใบ (Stomata) แต่มันยากที่จะสังเกตเห็นชัดด้วยตาเปล่า

สาระการเรียนรู้ นอกจากใบเลี้ยงและใบแท้ที่กล่าวไปในข้างต้น พืชยังมีใบชนิด อื่น ๆ ที่เกิดขึ้นตามหน้าที่และตำแหน่งจำเพาะของมัน ใบแท้เอง ก็สามารถแบ่งได้อีก 2 แบบด้วยกัน คือ ใบเดี่ยว (Simple leaf) ซึ่งเป็นใบที่ติดกับก้านใบเดี่ยวๆ โดยงอกออกมาจาก ลำต้น และใบประกอบ (Compound leaf) ซึ่งประกอบด้วยใบ มากกว่า 2 ใบขึ้นไปและมักเข้าคู่กันอย่างสมมาตร หากไม่นับใบ ที่ปลายก้านใบ ใบทั้งหมดนี้จะติดอยู่กับก้านใบเพียงก้านเดียว

สาระการเรียนรู้ ใบบางประเภทก็มีการปรับเปลี่ยนให้ทำหน้าที่อื่นๆ เช่น เพื่อการ สะสมอาหาร เรียกว่า Storage leaf และใบเลี้ยงเองก็จัดอยู่ใน กลุ่มนี้ ใบดอก ซึ่งเป็นใบที่ได้รับสิทธิพิเศษในการเปลี่ยนสีเพื่อ ประโยชน์ในการดึงดูดแมลงเพื่อมาผสมพันธุ์ เนื่องจากกลีบดอก อาจจะมีขนาดเล็กไม่สะดุดตา พืชจึงปรับมาใช้ใบเข้าช่วย เช่น เฟื่ องฟ้า หรืออาจเปลี่ยนเป็นเกราะป้องกันอย่างต้นเหงือกปลา หมอซึ่งเปลี่ยนใบกลายเป็นหนาม เป็นต้น

ข้อสอบ 1.พืชใบเลี้ยงคู่จะมีรากระบบแบบใด? ก.รากแก้ว ข.รากฝอย ค.รากพิเศษ ง.ถูกทุกข้อ

ข้อสอบ 2.ลำต้นของพืชใบเลี้ยงเดี่ยวมีลักษณะอย่างไร? ก.เป็นข้อปละปล้องอย่างชัดเจน ข.ไม่เป็นข้อปล้อง ค.ลำต้นคดเคี้ยวไม่เป็นรูปทรงที่แน่นอน ง.ไม่ถูกทุกข้อ

ข้อสอบ 3.พืชใบเลี้ยงเดี่ยวมีการเจริญเติบโตของลำต้นอย่างไร ก.ลำต้นส่วนใหญ่จะเจริญเติบโตเหนือพื้นดิน ข.ลำต้นส่วนใหญ่จะเจริญเติบโตใต้ดิน ค.ลำต้นส่วนใหญ่จะเจริญเติบโตโดย การใช้ลำต้นพันกับกิ่งไม้เพื่อยึดตัว ง.ลำต้นส่วนใหญ่มักจะเจริญเติบโตโดยการปักชำ

ข้อสอบ 4.ผักบุ้งเป็นพืชใบเลี้ยงอะไร ก.ใบเลี้ยงเดี่ยว ข.ใบเลี้ยงคู่ ค.ใบเลี้ยงพิเศษ ง.ถูกทั้ง ก และ ข

ข้อสอบ 5.ข้อใดต่อไปนี้เป็นพืชใบเลี้ยงคู่ทั้งหมด ก.ถั่ว มะม่วง อ้อย ข.ข้าวโพด ไผ่ พริก ค.ขิง กระเทียม ปาล์ม ง.พริก ถั่ว มะม่วง