การสุขาภบิ าลอาคารทอี่ ยู่อาศัยและสถานทาการ3.ด้านการป้ องกันโรคติดต่อ (Provision Against Communication Diseases) 3.1. น้าดมื่ น้าใช้ (Water Supply) สาหรบั อาคารทอี่ ยอู่ าศยัจาเป็นจะต้องจดั ในปรมิ าณ คอื ชนบทควรมนี ้าสะอาดไว้ใช้ 30-50ลติ ร/คน/วนั ปรมิ าณน้าดมื่ 2 ลติ ร/คน/วนั ในเมอื งหรอื เทศบาลมีน้าประปาใช้ประมาณ 120 ลติ ร/คน/วนั และเมอื งใหญ่ควรมนี ้าประปาใช้อยา่ งนอ้ ย 200 ลติ ร/คน/วนั และในคุณภาพ คอื มคี วามสะอาดได้ตามมาตรฐานน้าดมื่ และน้าใช้
การสุขาภบิ าลอาคารทอี่ ยู่อาศัยและสถานทาการ 3.2. การกาจดั สง่ิ ขบั ถา่ ยจากร่างกาย (Excreta Disposal) สงิ่ปฏกิ ูลนอกจากจะทาใหเ้ กดิ ความสกปรก ความนา่ รงั เกยี จ มกี ลนิ่เหมน็ เป็นเหตุราคาญแลว้ ยงั เป็นแหลง่ กาเนดิ ของเช้อื โรคและแมลงท่ีเป็นพาหะนาโรคอกี ด้วย อาคารทอ่ี ยอู่ าศยั จาเป็นทจี่ ะต้องมกี ารกาจดั สง่ิ ปฏกิ ูลเหลา่ นอ้ี ยา่ งถูกต้องและปลอดภยั โดยจะต้องมสี ว้ มที่ถูกสุขลกั ษณะไว้สาหรบั ใชข้ บั ถ่ายแก่สมาชกิ ในครวั เรอื นอย่างเพยี งพอโดยจะต้องมสี ว้ มอย่างนอ้ ย 1 ทต่ี ่อผูอ้ ยู่อาศยั จานวน 5-6 คน.
การสุขาภบิ าลอาคารท่ีอยู่อาศัยและสถานทาการ 3.3. การกาจดั ขยะ (Refuse Disposal) ขยะในครวั เรอื นจะต้องได้รบั การเกบ็ รวบรวมลงในถงั ขยะทมี่ ี ฝาปิดมดิ ชดิเพอื่ ใหพ้ น้ จากการรบกวนของแมลง สตั ว์เลย้ี ง และขยะทเ่ีกบ็รวบรวมมานนั้ จะต้องนาไปกาจดั อยา่ งถูกวธิ แี ละปลอดภยั ซง่ึ จะเป็นหนา้ ทขี่ องหนว่ ยงานเทศบาล สาหรบั ในเขตชนบท จะต้องได้รบั การแนะนาจากเจา้ หนา้ ทอี่ นามยั และเจา้ หนา้ ทป่ี กครอง ถงึวธิ กี ารกาจดั ขยะทถ่ี ูกต้องเหมาะสม
การสุขาภบิ าลอาคารทอ่ี ยู่อาศัยและสถานทาการ 3.4. การกาจดั น้าโสโครก (Sewage Disposal) บา้ นพกั อาศยัจะต้องมกี ารรวบรวมและกาจดั น้าโสโครกอย่างถูกต้องและปลอดภยัเพอ่ื ป้องกนั ไม่ใหเ้ กดิ เป็นแหลง่ เพาะพนั ธ์ุเชอ้ื โรค พาหะนาโรคต่าง ๆและไม่ใหเ้ ป็นเหตุราคาญ ในเขตเทศบาลจะมรี ะบบท่อน้าโสโครกเพอื่ลาเลยี งน้าโสโครกออกไปยงั ท่อน้าโสโครกสาธารณะเพอื่ ทาการกาจดัอยา่ งถูกวธิ ี ส่วนครวั เรอื นในชนบทจะต้องจดั ให้มรี ะบบระบายน้าและกาจดั น้าโสโครกไว้ใชเ้ องโดยไมก่ ่อใหเ้ กดิ อนั ตรายต่อสงิ่ แวดลอ้ ม
การสุขาภบิ าลอาคารทอ่ี ยู่อาศัยและสถานทาการ 3.5. การเกบ็ รกั ษาอาหาร (Food Storage) อาหารสดจาพวกผกั ผลไม้ จะสามารถเกบ็ รกั ษาไว้ได้นานไว้ในทท่ี มี่ อี ุณหภูมไิม่เกนิ กว่า10๐ C ส่วนเนอ้ื สตั ว์ ไข่ อาจเกบ็ รกั ษาไว้ได้นานกว่า 7 วนั ถา้ เกบ็ไว้ในทท่ี มี่ อี ุณหภมู ไิมเ่ กนิ กว่า 4๐ C แต่ถา้ จะต้องเกบ็ รกั ษาอาหารไว้นานกว่านนั้ จาเป็นต้องใชว้ ธิ กี ารแช่แขง็ นอกจากน้ี ยงั จาเป็นต้องระวงั ไม่ให้เกดิ การปนเป้ือนต่าง ๆ เช่น ฝุ่นละออง แมลงและสตั ว์เลย้ี งฯลฯ เพอื่ ใหไ้ ด้อาหารทดี่ มี คี ุณค่าและปลอดภยั
การสุขาภบิ าลอาคารทอ่ี ยู่อาศัยและสถานทาการ 3.6. หอ้ งนอนมพี น้ื ทเ่ีพยี งพอ (Sufficient Space in Sleeping Rooms)ห้องนอนจะต้องมพี น้ื ทเี่พยี งพอ มคี วามเป็นระเบยี บเรยี บร้อย สะอาดอุณหภูมพิ อเหมาะ มกี ารระบายอากาศทเ่ีหมาะสม โดยพน้ื ทหี่ ้องนอนไม่นอ้ ยกว่า 9 ตารางเมตร สูงประมาณ 2.5 เมตร ไม่ควรนอนเกนิ กว่า2 คน/ห้องนอน ถา้ จดั เตยี งนอนคู่กค็ วรจะมพี น้ื ทอ่ี ย่างนอ้ ย 50ตารางฟุต/เตยี ง เตยี งนอนแต่ละเตยี งควรมรี ะยะกงึ่ กลางเตยี งห่างกนัไมน่ อ้ ยกว่า 6 ฟุต ซง่ึ จะช่วยป้องกนั การตดิ ต่อของโรคทางเดนิ หายใจ
4.ด้านการป้ องกันอุบัตเิ หตุ (ProvisionAgainst Accidents) 4.1. ทาเลทต่ี ง้ั (Location) ได้แก่ ไม่ควรสร้างอาคารทอ่ี ยอู่ าศยั ใหต้ ดิ กบั ถนนใหญ่ แต่ถา้ จาเป็นทจ่ี ะต้องสร้างกจ็ ะต้องมรี วั้ กน้ั ประตูทางเขา้บรเิวณควรมลี กั ษณะทส่ี ามารถมองได้เป็นมุมกว้างจะช่วยลดอุบตั เิหตุจากการเขา้ ออกได้ ฯลฯ
การสุขาภบิ าลอาคารท่ีอยู่อาศัยและสถานทาการ 4.2. วสั ดุและการก่อสร้าง (Materials and Construction)วสั ดุทจ่ี ะนามาก่อสร้างอาคารทอ่ี ยอู่ าศยั ควรเป็นวสั ดุทม่ี คี วามแขง็ แรงทนทาน มคี ุณภาพดี สวยงาม หาง่ายในทอ้ งถนิ่ ทป่ี ลูกสร้างไมต่ ดิ ไฟง่าย เช่น หลงั คากระเบอ้ื ง กระเบอ้ื งซเีมนต์ แผน่เหลก็ ชุบสงั กะสี เป็นต้น การก่อสร้างอาคารทอ่ี ยอู่ าศยันอกจากจะถูกต้องตามกฏเกณฑ์ทมี่ ใีชอ้ ยู่ในทอ้ งถนิ่ แลว้ จะต้องเป็นไปตามหลกั เกณฑ์ทางด้านวศิ วกรรมด้วย
การสุขาภบิ าลอาคารที่อยู่อาศัยและสถานทาการ 4.3. การป้องกนั อคั คภี ยั (Fire Protection) ได้แก่ พน้ืหอ้ งครวั หรอื ผวิ พน้ื ทอี่ ยู่ใกลเ้ ตาไฟควรไดร้ บั การบุด้วยวสั ดุทนไฟ สายไฟฟ้ าและอุปกรณ์ไฟฟ้ าทเี่ก่าหรอื ชารดุ สมควรได้รบัการซ่อมแซมหรอื เปลย่ี นใหม่อยูเ่ สมอ การจดั หาเครอ่ื งดบั เพลงิไวใ้ ชป้ ระจาบา้ นและมกี ารทดสอบประสทิ ธภิ าพใหพ้ ร้อมใชง้ านได้เสมอ ประตูและหนา้ ต่างของตวั อาคารไมค่ วรตดิ ลูกกรงเหลก็ ดดั หรอื ถา้ ตดิ ควรเป็นชนดิ ทม่ี กี ุญแจเปิดปิดได้อย่างสะดวก ฯลฯ
การสุขาภบิ าลอาคารท่อี ยู่อาศัยและสถานทาการ 4.4. ความเป็นระเบยี บเรยี บร้อย (Orderliness)การจดั สง่ิ ของเครอื่ งใชต้ ่าง ๆ ใหเ้ ป็นหมวดหมู่ มีระเบยี บ ค้นหาได้งา่ ย ไมเ่ กะกะจะชว่ ยลดการเกดิ อุบตั เิหตุต่าง ๆ ได้ เช่นการเกบ็ เศษใบไม้ เศษกระดาษ ใหพ้ น้ จากการเป็นต้นเหตุของอคั คภี ยั การเกบ็ สารเคมที ม่ี พี ษิต่าง ๆ ใหพ้ น้ จากมอื เดก็ เป็นต้น
การสุขาภบิ าลอาคารที่อยู่อาศัยและสถานทาการ 4.5. การบารุงรกั ษา (Maintenance) อาคารท่ีอยอู่ าศยั จาเป็นทจี่ ะต้องได้รบั การบารุงดูแลรกั ษาใหอ้ ยู่ในสภาพทสี่ ามารถใชอ้ ยูอ่ าศยั ได้อย่างเป็นปกตสิ ุขเสมอ ไม่ทรุดโทรมจนกลายเป็นอนั ตรายต่อผูอ้ ยู่อาศยั ทง้ั น้ีรวมถงึ การดูแลรกั ษาความสะอาดภายในอาคารและบรเิวณของอาคารใหด้ อี ยูเ่ สมอด้วย
5.ด้านการป้ องกันเหตุราคาญ ( Provision Against Nuisances) เหตุราคาญ (Nuisances) เชน่ เสยี งรบกวน แสงจา้ ความสนั่ สะเทอื น กลนิ่ เหมน็ ฝุ่นละออง เขมา่ ควนั แกส็ พษิ ต่าง ๆ ฯลฯ ทกี่ ่อให้เกดิการรบกวนต่อความเป็นปกตสิ ุขของผูอ้ ยูอ่ าศยัจาเป็นทจี่ ะต้องถูกกาจดั และป้องกนั ให้หมดส้นิ ไป
การสุขาภบิ าลอาคารทีอ่ ยู่อาศัยและสถานทาการ -5.1 เหตุราคาญจากเสียง (Noise Nuisance) ส่วนมากมกั เกิดจากเครื่องจกั รกล เคร่ืองยนต์ ยานพาหนะ วิทยุ โทรทศั น์ เคร่ืองขยายเสียง เสียงพดู คุยของคน และเสียงสตั วร์ ้อง เป็นตน้ เสียง ในบา้ นพกั อาศยั ควรมีไดไ้ ม่เกิน 50 เดซิเบล สาหรับ ในหอ้ งนอนไม่ควรมีเสียงดงั เกินกวา่ 30 เดซิเบล
การสุขาภบิ าลอาคารทอ่ี ยู่อาศัยและสถานทาการ - 5.2เหตุราคาญจากความสนั่ สะเทือน(Motion Nuisance) ส่วนมากมกั เกิดจากเครื่องจกั รกล เครื่องยนต์ เครื่องจกั ร การขนส่งและการจราจร ซ่ึง นอกจากจะรบกวนต่อการอยอู่ าศยั แลว้ ยงั สามารถ ทาใหเ้ กิดความเสียหายต่อทรัพยส์ ินท้งั ทางตงและ ทางออ้ มไดด้ ว้ ย ที่พกั อาศยั จึงควรอยหู่ ่างไกลจาก สิ่งรบกวนแบบน้ี
การสุขาภบิ าลอาคารทอ่ี ยู่อาศัยและสถานทาการ - 5.3เหตุราคาญจากกลิ่น (Odor Nuisance) กล่ิน เหมน็ ในลกั ษณะต่าง ๆ สามารถก่อใหเ้ กิดความ ราคาญแก่ผพู้ กั อาศยั ได้ กลิ่นเหมน็ ส่วนใหญ่เกิดจาก การเน่าเปื่ อยของอินทรียสาร หรือปฏิกิริยาทางเคมี ของอินทรียสาร ดงั น้นั ท่ีพกั อาศยั ควรอยหู่ ่างจาก แหล่งทิ้งของเสียหรือแหล่งกาจดั ของเสีย เช่น ขยะ มูลฝอย อุจจาระ หรือน้าโสโครก และอยหู่ ่างจาก โรงงานหรือหอ้ งปฏิบตั ิการทางเคมีดว้ ย
การสุขาภบิ าลอาคารทอ่ี ยู่อาศัยและสถานทาการ -5.4 เหตุราคาญจากควนั (Smoke Nuisance) ควนั เป็นอนุภาคของคาร์บอนที่เกิดจากการเผา ไหมเ้ ช้ือเพลิงที่ไม่สมบรูณ์ ในควนั จะมีก๊าซ CO แขลนะาดCเOล2ก็ แจลึงะทอานใุภหาเ้ กคิดขเอปง็นคเาหรต์บุรอานคอาญื่นแๆลทะม่ีมีี ผลเสียต่อสุขภาพของผหู้ ายใจเอาควนั เขา้ สู่ ร่างกายดว้ ย
การทาความสะอาดหอ้ งน้า และการดูแลหอ้ งน้า ให้สะอาด ถูกสุขอนามยั การดูแลรักษาความสะอาดห้องนา้ , ห้องนา้เป็ นห้องท่ตี ้องเปี ยกน้า และมคี วามชื้นเกอื บตลอดเวลา (ท้งั ขับถ่าย ซักล้าง อาบน้า ฯลฯ)และเป็ นห้องทมี่ ีความเกยี่ วข้องกบั สุขภาพนามัยของคนในบ้านโดยตรง ดงั น้ัน เราจึงไม่ควรละเลยในเรื่องของความสะอาด ความเรียบร้อย และความปลอดภัยต่างๆ ภายในห้องน้า
การดูแลโถสวมหรือชกั โครก ฝารองน่ังสาหรับชักโครกน้ัน เป็ นส่วนทีต่ ้องสัมผสั กบั ร่างกายของเราโดยตรงควรทาความสะอาดทุกวนั หรือหลงั จากการใช้งานเสร็จ โดยให้ใช้นา้ ยาทาความสะอาดสุขภณั ฑ์ หรือใช้แอลกอฮอล์เช็ดทาความสะอาดกไ็ ด้ ส่วนตัวชักโครกด้านใน ให้ใช้น้ายาทาความสะอาด บีบไปให้ทั่ว โดยเฉพาะตามขอบด้านในแล้วใช้แปรงขดั ส้วมขดั ถูให้ทว่ั ไปจนถงึ คอห่านให้ลกึทส่ี ุดเท่าทจี่ ะทาได้
การทาความสะอาดหอ้ งน้า และการดูแลหอ้ งน้า ใหส้ ะอาดถูกสุขอนามยั การดูแลรักษาความสะอาดห้องนา้ , ห้องนา้ เป็ นห้องทต่ี ้องเปี ยกนา้ และมีความชื้นเกอื บตลอดเวลา (ท้งัขับถ่าย ซักล้าง อาบนา้ ฯลฯ)และเป็ นห้องท่ีมีความเกย่ี วข้องกบั สุขภาพนามัยของคนในบ้านโดยตรงดงั น้ัน เราจงึ ไม่ควรละเลยในเรื่องของความสะอาดความเรียบร้อย และความปลอดภัยต่างๆ ภายในห้องนา้
การดูแลฝักบวั อาบน้า ฝักบวั อาบนา้ เป็ นอกี ส่วนหน่ึง ทม่ี ักสะสมความสกปรกหรือเชื้อโรคเอาไว้ เราสามารถทาความสะอาดได้ โดยการนาฝักบัวไปแช่นา้ ส้มสายชูผสมกบั นา้ อ่นุประมาณ 3-4 ชั่วโมง หรือแช่ข้ามคนื ไว้ก็ได้ เสร็จแล้วจดั การล้างด้วยนา้ เปล่า แล้วเช็ดให้แห้ง แค่นีก้ เ็ สร็จแลว้
กาแพงหรือผนงั หอ้ งน้า มกั จะมีคราบสบ่หู รือคราบแชมพูกระเดน็ ไปติดอยู่ และหากไม่ทาความสะอาด กจ็ ะกลายเป็นคราบสกปรกดาๆไม่น่ามอง วธิ ีทาความสะอาด กเ็ พยี งผสมน้ายาลา้ งหอ้ งน้ากบั น้าเปล่า แลว้ นาไปเชด็ถูใหท้ วั่ ทิ้งไวส้ กั พกั แลว้ ลา้ งออกอีกคร้ังหน่ึง
กระจกในหอ้ งน้า มกั จะโดนท้งั นา้ สบู่ เจล ครีมโกนหนวด หรือยาสีฟันกระเดน็ ไปเปื้ อนเป็ นประจา ซึ่งถ้าเปื้ อนแล้ว ควรรีบจัดการทาความสะอาดทนั ที ด้วยผ้าหมาดๆ ไม่ควรปล่อยทงิ้ ไว้นาน จนแห้งติดกระจก จะทาให้เช็ดออกยากขึน้นั่นเอง และหากกระจกเป็ นคราบสกปรกมากๆ กใ็ ช้นา้ ยาเช็ดกระจก กบั หนังสือพมิ พ์เช็ด หรือใช้แอลกอฮอล์ผสมนา้ ในการทาความสะอาดกไ็ ด้ จะทาให้กระจกกลบั มาใสสะอาดเหมอื นเดมิ
การดูแลพ้นื หอ้ งน้า ควรทาความสะอาดอย่างน้อยสัปดาห์ละคร้ัง ด้วยนา้ ยาล้างห้องนา้ โดยเทลงไปบนพนื้ ห้องนา้ ทิง้ ไว้ 10 นาทีแล้วค่อยจัดการขัดพนื้ ด้วยแปรงขัดพนื้ เพอ่ื ขัดตะไคร่นา้ (ท่ีเป็ นสาเหตุทาให้พนื้ ลน่ื จนอาจเกดิ อนั ตรายได้) ให้หมดจดแล้วราดนา้ สะอาดเพอ่ื ล้างนา้ ยาออกให้หมดอกี คร้ังหน่ึงและหากเป็ นไปได้ ควรให้แสงแดดส่องเข้ามาในห้องนา้ หรือเปิ ดประตูหน้าต่างห้องนา้ ไว้บ้างเพอ่ื ช่วยระบายอากาศความชื้น กลนิ่ เหมน็ และสิ่งหมกั หมมต่างๆ
การดูแลอ่างลา้ งหนา้ อ่างลา้ งหนา้ เมื่อใชไ้ ปนานๆ จะมีคราบด่างดูสกปรกติดอยู่ ซ่ึงเราสามารถทาความสะอาดดว้ ยการใชผ้ า้ ชุบน้าสม้ สายชูขดั ถูบนรอยคราบเหล่าน้นั ลา้ งออกอีกคร้ังดว้ ยน้าผสมสบู่ ตามดว้ ยน้าสะอาด อ่างลา้ งหนา้ กจ็ ะดูสะอาดเหมือนใหม่ทนั ตาเห็นเลย
การดูแลส่วนประกอบอื่นๆ หอ้ งน้า สาหรับที่รองสบู่ มกั จะมีน้าขงั หรือมีคราบสกปรกสะสมอยู่ ทาใหเ้ กิดเป็นเช้ือราไดด้ งั น้นั ควรหมนั่ ขดั ทาความสะอาด และเชด็ ใหแ้ หง้ อยเู่ สมอถา้ มีตูเ้ กบ็ ของ หรือช้นั วางของในหอ้ งน้า กค็ วรหมนั่ ทาความสะอาดบ่อยๆและเช็ดให้แหง้ ทุกซอกทุกมุม เน่ืองจากมกั จะเปี ยกน้า หรืออบั ช้ืนอยู่เกือบตลอดเวลาที่แขวนผา้ หรือราวแขวนผา้ ควรหมน่ั เช็ดทาความสะอาดเช่นกนั และไม่ควรใชส้ าหรับการตากเส้ือผา้เพราะในหอ้ งน้ามีความช้ืน ทาใหแ้ หง้ ยากหากจะตากผา้ ควรตากไวข้ า้ งนอก ใหโ้ ดนแสงแดด หรือที่ที่มีลมพดั ผา่ น
ท่อประปา ท่อประปาทาหน้าท่ีในการลาเลยี งนา้ ดี หรือนา้ ประปา จ่ายผ่านอปุ กรณ์ต่างๆ เช่น ก๊อกนา้ฝักบวั อาบนา้ ฟลชั วาล์ว และหม้อนา้ ชักโครกเป็ นต้น ท่อเมนประปาท่ใี ช้ตามบ้าน ใช้กนั ท่ีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 3/4 นิว้ – 1 นิว้ วสั ดุทใ่ี ช้ทาท่อประปาในบ้านเมื่อก่อนใช้ ท่อเหลก็ อาบสังกะสีจากน้ันกพ็ ฒั นามาเป็ นท่อ พวี ซี ี ท่อพีอี
ชนิดของท่อประปาท่อประปา แบ่งได้ 5 ประเภท 1. ท่อประปาเหลก็ อาบสงั กะสี ทาจากเหลก็ กลา้ ซ่ึงเป็นสนิมไดย้ าก ผา่ นการอาบ สงั กะสี สามารถทาเกลียวไดง้ ่าย ท่อเหลก็ อาบสงั กะสี ส่วนใหญ่จะผลิต มายาว 6 เมตร ปลายท่อทาเกลียวมาให้พร้อม มีแบบหนาปานกลาง ท่ีท่อจะคาดสีน้าเงิน และอยา่ งหนาท่ีท่อคาดสีเหลือง ขอ้ ดี มีความแขง็ แรง รับน้าหนกั ไดด้ ี ทนทานต่อแรง กระแทกได้ ไม่หกั งอ ทนต่อความดนั และอุณหภูมิท่ีสูงๆ เช่น เคร่ืองทาน้าร้อน ขอ้ เสีย ราคาค่อนขา้ งแพง ถา้ ใชไ้ ปนานๆ อาจเกิดสนิม ได้ โดยเฉพาะที่ฝังอยใู่ นดิน อาจเป็นอนั ตราย ถา้ นาน้าในท่อ มารับประทาน
2. ท่อ PVC (PVC ยอ่ มาจาก Poly Vinyl Chloride ) ส่วนใหญ่ มีความยาว 4 เมตร ยกเวน้ ท่อ PVC บางประเภท ซ่ึงอาจยาว3 หรือ 6 เมตรบา้ ง แบ่งแยกการใช้ งาน ตามสีต่างๆ เช่น สีฟ้ า สีเหลือง สีเทา หรือสีขาวข้อดี นา้ หนักเบา (1/5 ของเหลก็ ) ราคาถูกกว่า สามารถดดั งอได้ และ ไม่เกดิ สนิมนา้ในท่อจะสะอาดกว่าขอ้ เสียไม่สามารถทนต่อแรงกระแทกแรงๆไดไ้ ม่ทนต่อความดนั และอณุ หภูมิท่ีสูงชนิดของท่อพวี ีซี (PVC.)ท่อพวี ีซี (PVC.) แบ่งตามชนิดการใชง้ าน โดยใชส้ ี ดงั น้ี 1. ท่อสีเหลือง เป็นท่อสาหรับร้อยสายไฟฟ้ า และสาย โทรศพั ท์ เพราะสามารถทนต่อความร้อนไดอ้ ยา่ งดี 2. ท่อสีฟ้ า เป็นท่อที่ใชก้ บั ระบบน้า เช่น น้าดี น้าเสีย และการระบายสามารถทนแรงดนั น้าไดม้ ากนอ้ ยตามประเภท การใชง้ าน (มีหลายเกรด)
ท่อ PVC สีฟ้ า เป็นท่อใชง้ านสาหรับ ระบบน้าด่ืม หรือ งานท่อระบายน้า มีความหนาตามระดบั การรับแรงดนั ต้งั แต่ ช้นั PVC 5 ,8.5 และ13.5 ตาม มาตรฐาน มอก.17-2532 ช้นั หนาสุดกค็ งเป็น PVC 13.5ตวั เลข13.5 เป็นคา่ แรงดนั ใชง้ าน มีหน่วยเป็น kgf/cm2
3. ท่อสีเทา เปน็ ท่อท่ีใช้สาหรับการเกษตร หรือน้าทิง้ กไ็ ด้ ราคาค่อนข้างถูก ไมค่ อ่ ยแขง็ แรง ควรจะเด4. ท่อไซเลอร์ ภายนอกเปน็ ท่อเหล็ก GSP. ภายในเปน็ทอ่ PE.ขอ้ ดี มีความแขง็ แรง รบั นา้ หนกั ไดด้ ี ทนทานต่อแรงกระแทกได้ ไมห่ ักงอ ทนต่อความดันได้มากกว่า 20บาร์ และอณุ หภูมิสูง ถึง 95 องศา ไม่เปน็ สนิม เหมาะสาหรบั ใช้ติดต้ังใน โรงแรม อาคารขนาดใหญ่สถานที่ ๆ ต้องการความทนทานสงู หรือสถานที่ ที่ยากตอ่ การซ่อมแซม ขอ้ เสยี ราคาสงู
4. ท่อพีพอี าร์ เกิดจากการ Random Copolymer Polypropyleneซ่ึงเป็ นเมด็ พลาสติกคุณภาพสูง(Thermo Plastic) ท่ีนกั วิทยาศาสตร์ไดค้ ิดคน้ พฒั นาทางดา้ นเทคโนโลยรี ะบบท่อประปาพลาสติกภายใต้คุณสมบตั ิดา้ นฟิ สิกส์ และเคมีทาใหท้ ่อพลาสติกท่ีทาดว้ ยวสั ดุพิเศษ ขอ้ ดี การเชื่อมต่อระหวา่ งท่อ กบั ขอ้ ต่อ ใชว้ ิธีการใหค้ วามร้อน โดยคุณสมบตั ิพเิ ศษของจึงทาใหท้ ่อและขอ้ ต่อสามารถเชื่อมผสานกนั เป็นเน้ือเดียว จึงมนั่ ใจวา่ จะไม่เกิดปัญหาการรั่วซึม ท่ีบริเวณจุดต่อเช่ือมระหวา่ งท่อและขอ้ ต่อ ทนอุณหภูมิไดส้ ูง ถึง 95 องศา แขง็ แรง ทนแรงดนั ไดส้ ูงถึง 20บาร์ อายกุ ารใชง้ าน ยาวนานกวา่ 50 ปี ไม่เป็นสนิม สะอาด สามารถใชเ้ ป็นท่อน้าดื่มได้ เหมาะสาหรับใชต้ ิดต้งั ใน บา้ นพกั อาศยั คอนโด ตึกแถว อาคารขนาดเลก็ ขนาดใหญ่ ขอ้ เสีย ไม่สามารถทนต่อแรงกระแทกแรง ๆ ไม่เหมาะกบั การติดต้งัใตพ้ ้นื ดิน หรือพ้ืนคอนกรีตที่มีการทรุดตวั มาก
5. ท่อ PE – Poly Ethylene ท่อโพลีเอทิลีน (HDPE) เป็นวสั ดุทางเคมีท่ีมีค่าความหนาแน่นสูง “ไม่นอ้ ยกวา่ 950 Kg/m3″ ที่มีคุณสมบตั ิทางเคมี,ไฟฟ้ าและทางกลที่ดีเยย่ี ม สามารถท่ีจะนามาประยกุ ตใ์ ชเ้ ป็นวสั ดุที่เหมาะสม กบัสภาวะการใชง้ านในวงการต่างๆ ในปัจจุบนั ซ่ึงท่อโพลีเอทิลีน หรือ เอชดีพีอี หรือบางหน่วยงานกเ็ รียกวา่ ท่อพีอี PE น้นั กค็ ือท่อโพลีเอทิลีน(HDPE) ท่ีผลิตจากวสั ดุโพลีเอทิลีนที่มาจากข้นั ตอนทางเคมีท้งั สิ้น- น้าหนกั เบา 1/5 ของท่อเหลก็ สะดวกในการเคลื่อนยา้ ย- ยดื หยนุ่ ไดด้ ี ทนแรงกระแทก- ไม่มีสารพิษ- ขดเป็นมว้ นได้ (ยาวสูงสุดไดถ้ ึง 400 เมตร)- ทนสารเคมี อายกุ ารใชง้ านยาวนาน- ทนแสงอาทิตย์- ผวิ ในท่อเรียบ ของเหลวไหลสะดวก
ปัญหาคุณภาพน้าและการแกไ้ ข1.1 ท่อประปา(1) ท่อประปาเก่าเป็ นสนิม ท่อเหลก็ อาบสังกะสีท่ใี ช้งานเป็ นเวลานานเกนิ กว่า 5 ปี อาจเป็ นสนิม ทาให้นา้ ประปามคี ราบแดง เนื่องจากตะกอน สนิมปะปนอยู่ ดังน้ัน หากพบว่าท่อเก่าเป็ นสนิมควรรีบเปลย่ี นใหม่ ทนั ที(2) ท่อ / อปุ กรณ์ประปาแตกรั่ว หากพบว่ามีการร่ัวไหลเกดิ ขึน้ ท้งั ทเ่ี กดิ ขึน้ เลก็ ๆ น้อย ๆ จากถังชักโครกหรือถงั เกบ็ นา้ ทล่ี กู ลอยชารุด ทาให้นา้ ไหลทงิ้ อยู่ตลอดเวลา ไปจนถึงการรั่วไหลมากอนั เกดิ จากท่อแตกรั่ว ใต้ดนิ ทม่ี องไม่เห็น ควรรีบซ่อมแซมอุปกรณ์เหล่าน้ันให้อยู่ ในสภาพทดี่ ีอยู่เสมอ (วธิ ีการตรวจสอบการรั่วไหลได้แนะนาไว้ในข้อ 2.2) เพราะท่อและ อุปกรณ์ทร่ี ั่วทาให้นา้ สูญเสียไปมาก และอาจเป็ นเหตุให้สิ่งสกปรกเข้าไป ในเส้นท่อได้หากท่านใช้ เคร่ืองสูบนา้
1.2 เครื่องสูบนา้ การตดิ ต้งั เครื่องสูบนา้ ทสี่ ูบโดยตรงจากเส้นท่ออาจดูดส่ิง สกปรกจากบริเวณใกล้เคยี ง เช่น นา้ ขุ่นจากท่อแตกรั่ว หรือนา้ แดงจาก ท่อสนิม เข้ามาในระบบท่อประปาในอาคารได้ ดงั น้ันควรติดต้งั ถังพกั นา้ เพอ่ื สารอง นา้ ไว้ก่อน แล้วจงึ สูบจากถังพกั นา้ น้ันจ่ายไปยงั ท่อประปา ภายในอาคาร จะได้นา้ ท่ีสะอาดปลอดภยั1.3 เคร่ืองกรองนา้ เครื่องกรองนา้ ที่ใช้งานมานานโดยไม่ล้างหรือเปลยี่ นไส้กรอง อาจเป็ นแหล่งสะสมเชื้อโรคและแบคทเี รียได้ ควรทาความสะอาด เครื่องกรองนา้ อยู่เสมอ โดยข้อเทจ็ จริงเคร่ืองกรองนา้ ไม่ใช่ส่ิงจาเป็ น สาหรับการใช้ นา้ ประปา1.4 ถังพกั นา้ / ถงั เกบ็ นา้ ควรล้างทาความสะอาดอย่างน้อยทุก 6 เดอื น หากไม่มี การล้างถังพกั นา้ /ถังเกบ็ นา้ เลย ส่ิงมชี ีวติ เลก็ ๆ ทเี่ ลด็ รอดเข้าไป จะเจริญเตบิ โตเพมิ่ พูนขนึ้ เร่ือย ๆ ทาให้นา้ ประปาปนเปื้ อนสิ่ง สกปรกโดยไม่รู้ตวั ถงั พกั นา้ มกั เป็ นสาเหตุสาคัญท่ที าให้นา้ไม่ได้มาตรฐาน
การติดต้งั ถงั พกั น้า ควรติดต้งั ถงั พกั น้าใหส้ มั พนั ธ์กบั ปริมาณน้าใชใ้ นอาคารบา้ นเรือน ถงั พกั น้าที่ใหญ่เกินไป จะทาความสะอาดไดย้ าก มีท้งัแบบ ติดต้งั บนดินและใตด้ ิน ควรมีขนาดพอเกบ็ น้าไวใ้ ชป้ ระมาณ1-2 วนั เท่าน้นั เพราะหากเกบ็ น้าไวน้ านกวา่ 1-2 วนั ปริมาณคลอรีนตกคา้ ง ในน้าประปาจะระเหยไปหมด เช้ือโรคหรือแบคทีเรียอาจเขา้ มา ปะปนในน้าได้ ควรเลือกถงั พกั น้าชนิดที่ทนทานและปราศจากสารพษิ เพราะคลอรีนในน้าประปาอาจทาปฏิกิริยากบั โลหะบางชนิดใหเ้ กิด การผกุ ร่อนและเป็นสนิมได้
การเลือกขนาดถงั พกั น้า จานวนผใู้ ชน้ ้า (คน) ใชถ้ งั ขนาดความจุ (ลิตร )บา้ นพกั อาศยั สานกั งาน 1,000 5 20 1,200 6 25 1,600 7-8 32 2,000 9-10 40 3,000 11-15 60
วธิ ีทาความสะอาดถงั พกั น้า ใส่น้าใหเ้ ตม็ ถงั พกั น้า แลว้ ใส่คลอรีนน้าหรือคลอรีนผง โดยใหใ้ ช้ ปริมาณคลอรีน / ปริมาณน้า ตามสัดส่วนดงั น้ี – คลอรีนชนิดน้า 5 %ควรใชน้ ้ายาคลอรีน 100 ซี.ซี./น้า 1 ลกู บาศกเ์ มตร (คิว) – คลอรีนชนิดน้า 10 %ควรใชน้ ้ายาคลอรีน 50 ซี.ซี./น้า 1 ลกู บาศกเ์ มตร (คิว) – คลอรีนชนิดผง ควรใชป้ ระมาณ 8 กรัม/น้า 1 ลกู บาศกเ์ มตร (คิว) กวนนา้ และคลอรีนให้เข้ากนั เพอ่ื ให้คลอรีนทาปฏิกริ ิยากบั นา้อย่างทว่ั ถงึ แช่ไว้ประมาณ 3 ช่ัวโมง แล้วจงึ ปล่อยนา้ คลอรีนออกจากถังพกั นา้ ให้หมด คลอรีนจะฆ่าเชื้อโรคภายในถัง จากน้ันจงึ ใส่นา้ ประปา ท่สี ะอาดลงไป จะทาให้นา้ ประปาท่นี าไปใช้ในอาคารเป็ นนา้ ทมี่ คี ุณภาพดี สะอาด ปราศจากเชื้อโรค
แบบที่ 1 การตดิ ต้งั เคร่ืองสูบนา้ โดยมถี ังพกั นา้ บนดนิ
แบบท่ี 2 การติดต้งั เคร่ืองสูบน้าโดยมีถงั พกั น้าใตด้ ิน
วิธีการเดินท่อประปา การเดนิ ท่อนา้ เบอื้ งต้นโดยทั่วไปแล้วการเดินท่อประปาภายในบา้ น จะมอี ยู่ 2 ชนิด คือ 1. การเดินท่อแบบลอย คือ การเดินท่อติดกับผนัง หรือวางบนพ้นื การเดินท่อแบบน้ีจะเห็นได้ชัดเจนสามารถซ่อมแซมได้ง่าย เมอื่ เกิดปั ญหาแต่จะดไู มส่ วยงาม 2. การเดินท่อแบบฝั ง คือ การเจาะสกัดผนัง แล้ว เดินท่อ เมอื่ เรียบร้อยแล้วก็ฉาบปูนทับ หรือเดินซ่อนไว้ใต้เพดานก็ได้ ซ่ึงจะดเู รียบร้อยและสวยงาม แต่เมอื่ มปีั ญหาแล้ว
วิธีการเดินทอ่ ประปาในสว่ นท่ีอยใู่ ต้ดิน การเดนิ ท่อประปาในส่วนทอ่ี ยูใ่ ต้ดนิ การเดนิ ท่อประปาจะมที งั้ ท่อส่วนทอี่ ยู่บนดนิและบางส่วนจะต้องอยูใ่ ต้ดนิ ในส่วนทอ่ี ยู่บนดนิ อาจใชท้ ่อ PVC หรอื ท่อเหลก็ ชุบสงั กะสี (GAVANIZE) กไ็ด้ แต่สาหรบั ท่อ ทอ่ี ยูน่ อกอาคาร โดยเฉพาะท่อทอ่ี ยู่ใต้ดนิ บรเิวณใต้อาคาร ควรใช้ท่อ PE ท่อชนดิ นม้ี คี ุณสมบตั พิ เิศษ ในการบดิ โค้งได้ในกรณเีดนิ ผา่ นเสาตอมอ่ หรอื คานคอดนิ สาหรบั ท่อธรรมดา จะมขี อ้ ต่อมากซงึ่ เสย่ี งต่อการรวั่ ซมึ และทสี่ าคญั เมอ่ื มกี ารทรุด ตวั ของอาคาร หากเป็นท่อ PVC หรอื ท่อเหลก็ ชุบสงั กะสี จะทาให้ท่อแตกร้าวได้ แต่ถา้ เป็นท่อ PE จะมคี วามยดื หยุ่นกว่า ถงึ แมจ้ ะมรี าคาทสี่ ูง แต่กค็ ุ้มค่า เพราะถา้ เกดิ การรว่ั ซมึ แลว้ จะไม่สามารถทราบได้เลยเพราะอยูใ่ ต้ดนิ จะซ่อมแซมยาก
วิธีการใช้สต๊อปวาล์วเมอ่ื ติดต้ังสขุ ภัณฑ์ โดยทั่วไปการติดระบบประปากับสขุ ภัณฑ์เพยี งต่อ ท่อน้าดีกับตัวเครื่องสขุ ภัณฑ์สามารถใช้งานได้แล้ว แต่ ถ้าเกิดปั ญหาที่จะต้องการซ่อมแซม ก็จะต้องปิ ดมเิ ตอร์ น้าด้านนอก เพอ่ื หยุดการใช้น้า ซึ่งจะทาให้ภายในบา้ น ท้ังหมดไม่สามารถใช้น้าได้ทางออกที่ดีก็คือ ให้ เพมิ่ สต๊อปวาล์วในบริเวณส่วนที่จ่ายน้าเข้ากับสขุ ภัณฑ์ เพอ่ื ท่ีเวลาทาการซ่อมแซมสามารถที่จะปิ ดวาล์วน้าได้ โดยที่น้าในห้องอ่ืนๆก็ยังสามารถใช้งานได้
วธิ ีการตรวจสอบระบบประปา ตรวจสอบอุปกรณ์ภายในบา้ น โดยปิ ดก๊อกที่มีอยทู่ ้งั หมดแลว้ สงั เกตท่ีมาตรวดั น้า ถา้ ตวั เลขเคลื่อน แสดงวา่ มีการร่ัวไหลเกิดข้ึน ซ่ึงอาจเกิดจากการรั่วซึม หรือมีอุปกรณ์บางอยา่ งแตกหกั หรือชารุด กจ็ ดั การหาช่างมาแกไ้ ขใหเ้ รียบร้อย นอกจากภายในบา้ นแลว้ ยงั สามารถตรวจสอบการร่ัวไหลของน้าในเส้นท่อท่ีอยนู่ อกบา้ น โดยสงั เกตพ้ืนดินบริเวณท่อแตกร่ัวน้นั จะมีน้าซึมอยตู่ ลอดเวลา และบริเวณน้นั จะทรุดตวั ต่ากวา่ อื่น นนั่ คือ สาเหตุท่ีทาใหน้ ้าประปาไหลอ่อนลง กค็ วรแจง้ ไปยงั สานกั งานประปาในเขตน้นั การวางระบบท่อน้าในที่น้ีจะกล่าวถึงการวางท่อน้าประปา หรือท่อน้าดีเพอื่ นาไปใช้ตามส่วนต่างๆของบา้ น และวางท่อน้าทิ้งจากจุดต่างๆของบา้ นลงสู่ท่อระบายน้า โดยจะเนน้ การวางท่อแบบฝัง เพราะเป็นระบบท่ีนิยมใชก้ นั ทวั่ ไปสาหรับอาคารบา้ นเรือนใน ปัจจุบนั และเป็นระบบท่ีอาจก่อใหเ้ กิดปัญหาไดโ้ ดยง่ายหากทาไวไ้ ม่ดีต้งั แต่แรก
ในช่วงก่อนท่อนา้ ท่ีใช้กนั โดยทวั่ ไปตามบ้านจะเป็ นท่อเหลก็ อาบสังกะสีซึ่งมคี วามแข็งแรงไม่แตกหักง่าย แต่เมอ่ื ใช้ไปนานๆจะมีปัญหาเร่ืองสนิมจงึ เกดิ ความไม่ปลอดภัยในการใช้นา้ เพอื่ การบริโภคจากท่อชนิดนี้ ต่อมามกี ารนาท่อนา้ ทท่ี าจากพลาสติกโพลไี วนิลคลอไรด์ (PVC) หรือท่ีเรียกว่าท่อพวี ซี ี มาใช้แทนท่อเหลก็ ซึ่งกม็ ผี ู้นามาใช้เพมิ่ ขึน้ เรื่อยๆเน่ืองจากมีราคาถูกกว่าและไม่เป็ นววิ ฒั นาการทางด้านพลาสติกมีความก้าวหน้าขนึ้ มาก ท่อพวี ซี ีท่ผี ลติ ขึน้ มีความแขง็ แรงทนทานนา้ หนักเบา ไม่เป็ นสนิม ราคาและยงั ทนต่อการกดั กร่อนของสารเคมีต่างๆได้หลายชนิด จึงเป็ นทนี่ ิยมใช้กนั แพร่หลายทัว่ ไป แต่อย่างไรกต็ ามท่อนา้ ทที่ าจากเหลก็ กย็ งั คงใช้กนั อยู่ในบางจุดทต่ี ้องการความแขง็ แรงเป็ นพเิ ศษ เช่น จุดทต่ี ้องรับนา้ หนักหรือแรงกระแทก จุดทต่ี ้องรับความดันสูงหรือจุดทต่ี ้องทนต่ออณุ หภูมสิ ูงๆ เป็ นต้น
หลกั การต่อท่อ1. สารวจเส้นทางเดนิ ท่อและบันทกึ ไว้อย่างละเอยี ด2. พยายามใช้ท่อให้ส้ันทสี่ ุด และสะดวกในการใช้งานมากทสี่ ุด3. หลกั เลยี่ งการใช้ข้องอ และสามทาง เนอ่ื งจากทาให้แรงดนั นา้ ลดลง4. การขนั เกลยี วข้อต่อต่างๆ ไม่ควรขนั แน่นเกนิ ควร5. การต่อท่อ PVC ควรเช็ดทาความสะอาด ก่อนทานา้ ยาประสาน6. ควรเลอื กใช้ท่อให้เหมาะสมกบั สภาพบริเวณ เช่น บริเวณท่ีเปี ยกชื้นควรเดนิ ท่อฝังดนิ และควรใช้ท่อ PVC7. หากท่อเมนประปาอยู่ไกล ควรใช้ท่อลดขนาด เช่น ท่อเมนย่อยขนาด1 นิว้ ท่อใช้งานภายในบ้านควรมีขนาด 1 นิว้ เป็ นต้น
การกาหนดขนาดความยาวของท่อ ที่นิยมมี 3 วธิ ี1. กาหนดขนาดจากปลายท่อถึงปลายท่อ ไม่รวมขอ้ ต่อ2. กาหนดขนาดจากปลายท่อถึงเส้นผา่ ศูนยก์ ลางขอ้ ต่อ3. กาหนดขนาดจากเสน้ ผา่ ศนู ยก์ ลางขอ้ ต่อถึงเสน้ ผา่ ศูนยก์ ลางขอ้ ต่ออีกดา้ นหน่ึง4.การตดั ท่อเพอ่ื การประกอบน้นั จะตดั ท่อใหม้ ีความยาวตามขนาดท่ีกาหนดไม่ได้ จะตอ้ งตดั ใหส้ ้นั กวา่ โดยลบความยาวออกประมาณ 1/4 นิ้ว เม่ือสวมขอ้ ต่อแลว้ จะไดร้ ะยะตามท่ีตอ้ งการ
การตดั ท่อพลาสติก1. จบั ท่อใหไ้ ดข้ นาดความตอ้ งการ ขจดั รอยเยนิ บริเวณปลายท่อใหเ้ รียบร้อย2. ทาความสะอาดปลายท่อท่ีจะต่อ แลว้ ทดลองสวมดูเพอื่ ทดสอบความแน่น3. ทาน้ายาบริเวณผวิ ท่อดา้ นนอก และขอ้ ต่อดา้ นใน ทิ้งไว้ประมาณ 15 วนิ าที4. ประกอบท่อเขา้ กบั ขอ้ ต่อโดยดนั ใหส้ ุด กดไวป้ ระมาณ 10วนิ าที5. ตรวจสอบบริเวณรอยต่อวา่ แน่นหรือไม่ แลว้ เชค็ น้ายาส่วนเกินออก
การต่อท่อโลหะ1. จบั ท่อดว้ ยปากกาหรือประแจจบั ท่อใหแ้ น่น ใหป้ ลายท่อยน่ื ออกมาเลก็ นอ้ ย2. ตรวจสอบความเรียบร้อยของเกลียว3. ใชเ้ ทปพนั เกลียวพนั ประมาณ 4 – 5 รอบ4. หมุนขอ้ ต่อเขา้ กบั ท่อดว้ ยมือจนตึงก่อน ระวงั อยา่ ใหป้ ี นเกลียว5. ใชป้ ระแจจบั ท่อจบั บริเวณขอ้ ต่อ แลว้ หมุนประมาณ 1– 2 รอบใหต้ ึงพอดีๆ
การต่อขอ้ แบบเสียบ1. ตดั ท่อใหไ้ ดข้ นาดตามท่ีตอ้ งการ ขจดั รอยเยนิ บริเวณปลายท่อใหเ้ รียบร้อย2. สวมเหลก็ รัดเขา้ กบั ปลายท่อที่จะต่อ เสียบขอ้ ต่อเขา้ กบั ปลายท่อดนั จนสุด3. เลื่อนเหลก็ รัดมาท่ีขอ้ ต่อ ใชไ้ ขควงขนั สกรูที่เหลก็ รัดใหแ้ น่น
Search
