3. Particulatesอนุภาคแขวนลอยในอากาศ รูปของหยดของเหลวหรือของแขง็ เช่น ฝ่ ุนละอองเกสรดอกไม้ ควันไฟ วัตถุจากภเู ขาไฟ จากปล่องโรงงาน- aerosols จากท่อไอเสียรถยนต์ทาให้เกดิ หลอดลมอักเสบ ปัญหาการหายใจ บดบงั ทัศนวสิ ัย ดูดกลืนลาแสง visible light และการกระจัดกระจายได้- เกดิ จาก asbestos ซ่งึ เป็ น : oxide ผสมของ S , Mg , Fe , Al ,Ca , K , Na และ H2Oปัญหาระบบหายใจ มะเร็งปอด โรค silicosis (เหมืองท่มี ี silica)
4. ออกไซด์ของไนโตรเจนไนตรัสออกไซด์ (N2O)ไนตริกออกไซด์(NO)ไนโตรเจนไดออกไซด์ (NO2)แหล่ง : N2 + O2 2NONO O2 หรือ O3 NO2• การเผาไหม้ในกระบอกสูบรถยนต์ เกดิ Oxide ผสม ดงั สมการ CH3 CH3 CO2 + H2O +NOxCH3CCH2CH+ อากาศ(ปริมาณเพียงพอ CH3 CH3 isooctane
isooctane + อากาศ(ปริมาณจากดั ) CO + hydrocarbon + H2O + NOxNOx ในธรรมชาตปิ ระมาณ 0.001 ppm ถ้ามีมากเกนิ เป็ นโทษ ทาให้เกิดโรค bronchio constriction• NOx ทาปฏิกิริยากบั H2O (ละออง) HNO3• NOx เป็นองค์ประกอบของ photochemical smog
5. ไฮโดรคาร์บอน ในบรรยากาศไฮโดรคาร์บอน 85 % มาจากธรรมชาติ - เป็ นองค์ประกอบของการเกิด photochemical smog
ไฮโดรคาร์บอน (HC)•เป็นองค์ประกอบในนา้ มนั ปิ โตรเลียม เชน่ นา้ มนัก๊าซธรรมชาติ และถา่ นหิน•ปนเปื อ้ นในบรรยากาศเนื่องจากการเผาไหม้เชือ้ เพลิงเหลา่ นี ้•หรือการเผาไหม้เชือ้ เพลงิ ทางชีวภาพ เช่น ฟื น มลูสตั ว์
6. สมอก (Smog) มี 2 แบบ ก. ลอนดอนสมอก หรือสมอกคลาสสกิ INDUSTRIAL SMOG ข. ลอสแอนเจลสิ สมอก หรือสมอกโฟโตเคมีphotochemical smog
ก.INDUSTRIAL SMOG •เมืองใหญ่ ๆ ที่มีการจราจรคบั คง่ั เชน่ ลอสแองเจลสิ ลอนดอน •กรุงเทพกเ็ กิดเชน่ เดียวกนั ในชว่ ง บา่ ย ๆ ท่ีมีลมสงบ
ข.Photochemical Smog• เกิดเมอ่ื HC ทาปฏกิ ิริยากบั NOx ในท่ๆี มี แสงแดดเป็ นตวั กระต้นุ• ทาให้เกิดสารพิษหลายชนิด เชน่ โอโซน และสารกลมุ่ อลั ดไี ฮด์ คีโตน
ลอสแอนเจลสิ : แสงแดดจ้ำ อำกำศมปี รำกฏกำรณ์Thermal Inversion : เกดิ กลำงวนั
Photochemical smog (Cont.)
Photochemical smog (Cont.)ผลกระทบ: ขนึ้ อยู่กบั ปริมำณ และระยะเวลำ• เกดิ กำรระคำยเคอื งในระบบทำงเดินหำยใจ• กระตุ้นให้โรคระบบทำงเดนิ หำยใจ เช่น หอบหืด ภูมแิ พ้ มี ควำมรุนแรงขนึ้• อนั ตรำยจะเพม่ิ สูงขนึ้ สำหรับผู้ออกกำลงั กำย• ในเดก็ : ทำให้เกดิ อำกำรแน่นหน้ำอก กำรชำของกล้ำมเนือ้
การเกดิ photochemical smogNO2 (primary pollutant) hv NO. + O. O. + O2 O3 O - hydrocarbon. O. + hydrocarbon aldehydes + Ketone ---------*O-hydrocarbon.+ hydrocarbon---------* =peroxyacyl nitrate (PAN)เป็ นสารมลพิษ ทาให้ตาอกั เสบ มีอาการทางระบบหายใจ
การควบคุมมลพษิ ทางอากาศ โดยทว่ั ๆไปมี 2 วิธี 1.) การควบคุมสารมลพษิ โดยการแยก - แยกมลพษิ จาก gas ท่ีไม่เป็ นพษิ โดยเฉพาะอย่างย่งิ particulates เคร่ืองมอื มีดังนี้ 1.1) เคร่ืองแยกแบบไซโคลน (Cyclone Separator) - มีตวั แยก - ใช้แรงเหว่ียง - particulate ตกตะกอน - particulate ขนาด > 50 ไมโครเมตร (ถ้าเลก็ กว่านีจ้ ะแยกไม่ดี)
1.2) เคร่ืองแยกแบบฉีดนา้ (Wet Scrubber) - ดดู อากาศเข้าไปผ่านท่ซี ่งึ มีละอองนา้ อ่มิ ตวั - particulate จะตกตะกอน - แยกอนุภำคขนำด 0.05 ไมโครเมตร แยกได้ 75 - 99 % - ก๊าซพษิ จะถกู แยกด้วย (การละลายนา้ )1.3) เคร่ืองแยกแบบไฟฟ้ าสถติ ย์ หรือแบบคอดเทรลล์ - แยกของแขง็ ของเหลว จากอากาศ - ผ่านอากาศไปท่ขี วั้ อิเลก็ โตรด - อนุภาคท่มี ีประจุตรงกันข้ามกบั ขัว้ จะถกู ดงึ ดดู - แยกอนุภาคขนาด 0.05 ไมโครเมตร เช่น ควนั ท่ไี ด้จากการเผาไหม้ เชือ้ เพลงิ จากโรงงาน
1.4) เคร่ืองแยกแบบใช้ผ้ากรอง (Fabric Filters) - การกรอง และสมบตั กิ ารดดู ซมึ - ใช้ผ้า กระดาษ หรือ fibrous mats สาหรับการกรอง - ใช้ทราย กรวด ถ่านโค้ก และถ่านกัมมันต์ สาหรับการดดูซับ - แยกอนุภาคได้ขนาด 0.01 ไมโครเมตร - แยกก๊าซบางชนิดได้ 2. การควบคุมมลพษิ โดยการแลกเปล่ียนสารมลพษิ วิธีท่ใี ช้ท่วั ไป และเป็ นวิธีท่สี าคญั ท่สี ุด คือการออกซไิ ดส์ด้วยอากาศท่อี ุณหภมู สิ ูง
ข้อดี กาจัดสารมลพษิ อะไรบ้าง - ก๊าซอนินทรีย์ - ไอของสารอนิ ทรีย์ - ผลติ ผลจาก oxidation : H2O CO2 ข้อเสีย - ค่าใช้จ่ายสูง เน่ืองจากใช้พลังงานมาก - สนิ้ เปลืองพลังงาน (ต้องเผาไหม้ท่ี 700 OC จงึ จะสมบูรณ์)วธิ ีอ่ืน ๆ กส็ ามารถใช้ได้ เช่น การทาให้สะเทนิ ของกรดหรือเบส กาจัดกรด เบสการออกซไิ ดส์ด้วยสารเคมีอ่ืน ๆ เช่น คลอรีน หรือ O3 เป็ นต้น
การกาหนดนโยบายและวางแผนหรือควบคุมมลพิษใหก้ ารศึกษาและเผยแพร่ประชาสมั พนั ธ์ปรับปรุงสภาพการจราจร
ปรับปรุงคุณภาพน้ามนั เช้ือเพลิงและออกกฎบงั คบัใหใ้ ชเ้ ฉพาะน้ามนั ท่ีช่วยลดมลพษิ ทางอากาศการจดั ต้งั ศนู ยต์ รวจสอบและบารุงรักษายานพาหนะสนบั สนุนการพฒั นาเทคโนโลยที ี่ใชพ้ ลงั งานรูปแบบใหม่ๆ ท่ีไม่ก่อใหเ้ กิดมลพิษทางอากาศ
ปรับปรุงกฎหมาย เพ่ิมประสทิ ธิภาพการปฏิบตั ติ ามและการใช้บงั คบักฎหมายด้านการจดั การภาวะมลพิษทางอากาศเข้มงวดกบั มาตรการลดผลกระทบด้านภาวะมลพิษทางอากาศจากภาคอตุ สาหกรรม โดยตรวจสอบการปลอ่ ยมลสารตา่ งๆ จากภาคอตุ สาหกรรมให้อยใู่ นระดบั มาตรฐาน และให้มีการตดิ ตงั้ อปุ กรณ์ตรวจจบั ภาวะมลพษิ ทางอากาศจากโรงงานการดาเนนิ กิจการตา่ งๆ ต้องถกู ต้องตามมาตรฐานที่กาหนดไว้
วางผงั เมอื งให้เหมาะสมตามสภาพท้องถ่ินและสภาชมุ ชน โดยการแบง่ ออกเป็ นสว่ นตา่ งๆ1. เขตท่ีอยอู่ าศยั
2. เขตยา่ นธุรกิจการค้า
3. เขตการทอ่ งเท่ยี ว
4. เขตอตุ สาหกรรมหรือเขตสง่ เสริมอตุ สาหกรรม
โครงการ “ร่ วมป่ ั นฯเพ่มิ พลงั กายลดใช้พลงั งาน ต้านโลก ร้ อน” ปี 2556
การรณรงค์ให้ใช้รถจกั รยานยนต์ 4 จงั หวะแทนรถจกั รยานยนต์ 2 จงั หวะ เน่ืองจากรถจกั รยานยนต์ 2 จงั หวะเป็ นแหลง่ กาเนิดสาคญัของการปลอ่ ยฝ่ นุ ละอองออกสบู่ รรยากาศ การปรับเปล่ยี นมาใช้รถจกั รยานยนต์ 4 จงั หวะ จงึ ชว่ ยให้มกี ารปลอ่ ยฝ่ นุ ละอองสบู่ รรยากาศลดลง
รณรงค์และประชาสมั พนั ธ์ให้ประชาชนเข้าใจอนั ตรายที่เกิดจากภาวะมลพิษทางอากาศ และมสี ว่ นรวมในการป้ องกนั แก้ไขมใิ ห้เกิดภาวะมลพิษทางอากาศ
การเจริญเตบิ โตอยา่ งรวดเร็วของสภาพเศรษฐกิจ ทาให้กรุงเทพฯซง่ึ เป็นศนู ย์กลางของแหลง่ ธรุ กิจ และความเจริญมีจานวนประชากรเพิ่มขนึ ้ อย่างรวดเร็ว ทาให้เกิดความต้องการในการเดนิ ทาง และการขนสง่ มากยิ่งขนึ ้ สง่ ผลให้เกิดปัญหาจราจรตดิ ขดั เข้าขนั้ วิกฤต และนบั วนั จะทวคี วามรุนแรงมากขนึ ้ เร่ือยๆ การจราจรที่ติดขดั ทาให้รถเคลื่อนตวั ได้ด้วยความเร็วต่า ย่ิงมกี ารหยดุ และออกตวั บอ่ ยครัง้ ขนึ ้นา้ มนั กย็ ิ่งถกู เผาผลาญมากขนึ ้
การสนั ดาปของนา้ มนั เชือ้ เพลงิ ไมส่ มบรู ณ์ และ มีการระบายสารมลพิษทางทอ่ ไอเสียในสดั สว่ นที่เพมิ่ มากขนึ ้ ดงั นนั้ บริเวณท่ีใกล้ถนนท่ีมีการจราจรติดขดั จะมีปัญหามลพิษทางอากาศทรี่ ุนแรง สารมลพิษท่ีระบายเข้าสบู่ รรยากาศทเี่ กิดจากการคมนาคมขนสง่ ได้แก่ ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ ก๊าซออกไซด์ของไนโตรเจน สารประกอบไฮโดรคาร์บอน ฝ่ นุ ละอองขนาดเล็กกวา่ 10 ไมครอน สารตะกวั่ และก๊าซซลั เฟอร์ไดออกไซด์
สนับสนุนให้มกี ำรใช้ระบบกำรขนส่ง ทมี่ ีมลพษิ น้อยส่งเสริมกำรใช้ระบบขนส่งมวลชน เช่น กำรโดยสำรรถสำธำรณะ และรถไฟฟ้ ำแทนกำรขบั รถส่วนบุคคล
“ทำงเดยี วกนั ไปด้วยกนั ” ควบคุมกำรเพมิ่ ของจำนวน ยำนพำหนะส่ วนบุคคล กำหนดเงอ่ื นไขกำรใช้ยำนพำหนะเพอื่ เข้ำโซนจรำจรแออดั
ลดสำรภำวะมลพษิ ทำงอำกำศ จำกแหล่งกำเนิดโดยกำรเปลย่ี นแปลงคุณภำพเชื้อเพลงิ ใช้เครื่องยนต์ทม่ี มี ลพษิ น้อย ปรับปรุงกระบวนกำรผลติ และลดมลพษิ จำกยำนพำหนะ
สง่ เสริมการใช้พลงั งานหมนุ เวียน ที่มาจากธรรมชาติ เชน่ พลงั งานแสงอาทติ ย์ เพ่ือลดภาวะมลพษิ ทางอากาศจากการเผาไหม้เชือ้ เพลิงประเภทถ่านหิน
การป้ องกันและลดสารพษิ จากยานพาหนะ การที่จะป้ องกนั ไมใ่ ห้รถยนต์ของทา่ นปลอ่ ย สารพิษสสู่ ิง่ แวดล้อม ผ้เู ป็นเจ้าของหรือผ้ขู บั ข่ีจะต้องหมน่ั บารุงรักษาสภาพของเครื่องยนต์ มีการปรับแตง่ เคร่ืองยนต์ให้อยใู่ นสภาพทดี่ ีอยเู่ สมอ รวมถึงลกั ษณะการขับข่ี ซง่ึ มี ข้อแนะนาดงั นี ้ 1. ใช้นา้ มนั ไร้สารตะกว่ั สาหรับรถเครื่องยนต์เบนซนิ หรือนา้ มนั ดีเซลกลน่ั อณุ หภมู ิต่า สาหรับรถเครื่องยนต์ดีเซล 2. เปลย่ี นนา้ มนั เคร่ืองตามกาหนดเวลา 3. หมน่ั ตรวจดรู ะบบกรองอากาศ โดยทาความสะอาดหรือเปล่ียนใหม่ 4. หลกี เลี่ยงการบรรทกุ เกินอตั รากาลงั รถ 5. ควรออกรถให้น่ิมนวลและไมเ่ ร่งเครื่องเกินความจาเป็น 6. ติดตงั้ อปุ กรณ์กรองไอเสยี (Catalytic Concerter) เพ่ือชว่ ยให้ไอเสยี ท่ีปลอ่ ยออกมามี มลพิษ
การเปลี่ยนนา้ มนั เคร่ือง
การเลอื กใช้อปุ กรณ์สาหรับกาจดั สารมลพิษนนั้ ขึน้ อยกู่ บัปัจจยั หลายอยา่ ง เช่น อณุ หภมู ิ ความชืน้ การละลาย ขนาดของอนภุ าค ความเข้มข้น ปริมาณของสารมลพิษ และลกั ษณะของกระบวนการผลติ ดงั นนั้ จึงสามารถแยกอปุ กรณ์กาจดั สารมลพิษทเี่ หมาะสมกบั ลกั ษณะปัญหา ดงั นี ้
1. ห้องดกั ฝ่ ุน (Setting chamber) เป็ นห้องหรือภาชนะขนาดใหญ่ ฝ่ นุ ทเี่ คล่ือนผา่ นจะตกลงยงั พนื ้ห้องด้วยนา้ หนกั ของมนั เอง จงึ เหมาะสมกบั ฝ่ นุ หยาบๆ ขนาดใหญ่ หรือฝ่ นุ ทีม่ นี า้ หนกั มาก ระบบนีส้ ว่ นใหญ่เป็ นระบบกาจดั ขนั้ ต้น (Primary treatment) ก่อนจะผา่ นไปยงั ระบบท่มี ีประสทิ ธิภาพสงู กวา่
2. ไซโคลน (Cyclone) เป็ นอปุ กรณ์ดกั ฝ่ นุ โดยอาศยัหลกั การของแรงหนีศนู ย์กลางไซโคลนแบบธรรมดาใช้ดกัฝ่ นุ ขนาด 50 ไมครอน (0.05 มม.) ขนึ ้ ไปได้ดี โรงงานท่ีใช้ไซโคลนในการดกั ฝ่ นุ ละออง เชน่ โรงเลอ่ื ยไม้ โรงงานผสมอาหารสตั ว์ ไซโล ขเี ้ถ้าแกลบ และฝ่ นุ ละอองจากการขดัโลหะ เป็ นต้น
3. ระบบผ้ากรอง (Bag filter) เป็ นระบบขจดั ฝ่ นุ ละอองขนาดเลก็ ละเอยี ดโดยอาศยั การกรองด้วยถงุ ผ้า ระบบนีใ้ ช้ดกั ฝ่ นุ ละอองจาก การผสมเคมแี ละยาง จากการขดั ไม้และโลหะจากการหลอมตะกว่ั หรือโลหะ
4. ระบบดกั ฝ่ ุนโดยอาศัยประจไุ ฟฟ้ า (Electrostatic precipitator) ระบบนีใ้ ช้ดกั ฝ่ นุ ละเอยี ดเชน่ เดียวกบั Bag filter เหมาะ สาหรับโรงงานขนาดใหญ่ เชน่ โรงงานปนู ซีเมนต์ โรงงานถลงุ เหล็ก เป็ นต้น ระบบนีต้ ้องนาเข้าจากตา่ งประเทศ
5. ระบบสเปรย์นา้ (Spray chamber) เป็ นระบบขจดั ฝ่ นุละออง หรือก๊าซที่มปี ระสทิ ธิภาพตา่ สาหรับดกั ฝ่ นุ ขนาดใหญ่ เชน่ ขีเ้ถ้าแกลบ และฝ่ นุ ละอองจากการหลอมโลหะ
6. ระบบดกั บนผวิ ตวั กลาง (Packed scrubber) เป็ นระบบขจดั มลสารท่ีเป็ นก๊าซ หรือขจดั ฝ่ นุ ละอองขนาดเล็กปานกลาง ใช้ กบั ลกั ษณะงานทว่ั ไป เชน่ ระบบขจดั ไอกรดจากการชบุ โลหะ ระบบขจดั ไอสารเคมี ในกรณีท่ีไอสารนนั้ ๆ สามารถถกู ดดู ซบั หรือละลายในของเหลวทใี่ ช้ฉีดเป็ นตวั กลางดดู ซบั ในระบบได้ ระบบขจดั ฝ่ นุ ละอองและไอสารเคมีจากการหลอมโลหะ และ ระบบขจดั กล่ินจากโรงงานปลาป่ น เป็ นต้น
7. ระบบฉีดดกั แบบเวนจรู ี (Venturiscrubber) หลกั การทางานโดยให้ปริมาณอากาศเสยี ไหลผา่ นตวั ระบบท่ีเป็ นชอ่ งแคบ ด้วยความเร็วสงู มากๆในขณะทใ่ี ช้ของเหลวฉีดเพ่อื ชะหรือดดูซบั ทนั ที
Search
