เอกสารประกอบการสอน เรื่อง ธรรมนำชีวิต

ธรรมนำชวี ติ

หลกั ธรรม หลกั หมายถงึ เสาที่ปักไว้ ที่ ธรรม หมายถึง คุณความดี ผูก ท่ีม่ัน เคร่ืองหมาย เคร่ืองยดึ เหนี่ยว คาสั่งสอนในศาสนา หลักประพฤติ เคร่ืองจับยึด สาระท่ีมั่นคงอันเป็นที่ตั้ง ปฏิบัติในศาสนา ความจริง ความ (ราชบัณฑติ ยสถาน.2546 : 1271) ยุติธรรม ความถูกต้อง กฎ กฎเกณฑ์ ก ฎ ห ม า ย ส่ิ ง ท้ั ง ห ล า ย สิ่ ง ข อ ง (ราชบณั ฑติ ยสถาน. 2546 : 553) จากความหมายของ “หลัก” และ “ธรรม” ดังกล่าวแล้ว อาจสรุปได้ว่า หลักธรรม หมายถึง หลักคาสอนทางศาสนา ท่ีเป็นความจริง เป็นความดีงาม ความถูกต้อง เมื่อนาไปปฏิบตั แิ ลว้ ชว่ ยให้เกดิ ความดงี ามในชีวิต และสงั คมอยรู่ ว่ มกัน อย่างปกตสิ ุข ขอ้ มูลเพิ่มเตมิ http://www.ipesp.ac.th/learning/panomprai/html/n1-2.html

คุณธรรม คุณธรรม ตรงกับภาษาอังกฤษ ว่า “ Morality หรือ Virtue” ซึ่งมีผู้ให้ ความหมายไวห้ ลากหลายความหมาย เช่น พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2543 คุณธรรม หมายถึง สภาพคุณ งามความดี เป็นสภาพคุณงามความดีทางความประพฤติและจิตใจ ซึ่งสามารถแยก ออกเปน็ 2 ความหมาย คอื 1) ความประพฤติดงี าม เพื่อประโยชน์สุขแก่ตนและสังคม ซึ่งมี พ้ืนฐานมาจากหลักศีลธรรมทางศาสนา ค่านิยมทางวัฒนธรรม ประเพณี หลักกฎหมาย จรรยาบรรณวิชาชีพ 2) การรู้จักไตร่ตรองว่าอะไรควรทา ไม่ควรทา และอาจกล่าวได้ว่า คุณธรรม คือ จริยธรรมแต่ละข้อทีนามาปฏิบัติจนเป็นนิสัย เช่น เป็นคนซื่อสัตย์ เสียสละ อดทน มีความรับผดิ ชอบ พุทธทาสภกิ ขุ/...

คณุ ธรรม พุทธทาสภิกขุ (2505, 3) ได้ให้อรรถาธิบายคาว่า คุณธรรม ไว้ว่า คุณ หมายถึง ค่าที่มีอยู่ในแต่ละสิ่ง ซึ่งเป็นท่ีต้ังแห่งความยึดถือ เป็นไปได้ท้ังทางดีและทางร้าย คือ ไม่ว่า จะทาให้จิตใจยินดีหรือยนิ ร้าย ก็เรียกว่า “คุณ” ซึ่งเป็นไปตามธรรมชาติของมัน ส่วนคาว่า ธรรม มีความหมาย 4 อย่าง คือ 1) ธรรมะ คือ ธรรมชาติ 2) ธรรมะ คือ กฎของธรรมชาติ ที่เรามีหน้าที่ต้องเรียนรู้ 3) ธรรมะ คือ หน้าท่ีตามกฎของธรรมชาติ เรามีหน้าที่ต้องปฏิบัติ 4) ธรรมะ คอื ผลจากการปฏบิ ตั หิ น้าท่ีนนั้ เรามีหน้าทจี่ ะต้องมี หรือใช้มนั อย่างถูกตอ้ ง ทิศนา แขมมณี (2546, 4) คุณธรรม หมายถึง คุณลักษณะหรือสภาวะภายใน จิตใจของมนษุ ยท์ เ่ี ป็นไปในทางที่ถกู ตอ้ ง ดีงาม ซึ่งเปน็ ภาวะนามธรรมอยู่ในจิตใจ สรปุ ได้วา่ /...

คุณธรรม สรุปได้ว่า คุณธรรม เป็นคุณลักษณะของความรู้สึกนึกคิด หรือสภาวะจิตใจที่ เป็นไปในแนวทางที่ถูกต้องและดีงาม ที่ส่ังสมอยู่ในจิตใจของมนุษย์เป็นเวลายาวนาน เป็น ตัวกระตุ้นให้มีการประพฤติปฏิบัติอยู่ในกรอบท่ีดีงาม คุณธรรมเป็นสิ่งที่ดีงามทางจิตใจ เป็นคุณค่าของชีวิตในการบาเพ็ญประโยชน์ ช่วยเหลือเก้ือกูลแก่เพื่อนมนุษย์ ให้เกิดความ รักสามคั คี ความอบอุ่นม่ันคงในชวี ิต ดังนน้ั คณุ ธรรมเป็นบ่อเกิดของจรยิ ธรรม https://www.gotoknow.org/posts/567761

จริยธรรม จรยิ ธรรม ตรงกับคาในภาษาอังกฤษว่า “ Moral หรอื Morality หรอื Ethics หรือ Ethics rule ” มาจากคาวา่ จรยิ ะ + ธรรมะ พจนานกุ รมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 ให้ความหมายไว้ดังนี้ จริย แปลว่า ความประพฤติ หรือกริยาท่ีควรประพฤติ ธรรม แปลว่า สภาพคุณงามดีและมีผู้ให้ความหมาย ของคาว่า “จริยธรรม” ไวห้ ลายคน เชน่ พระพรหมคุณาภรณ์(2546, 15) ได้กล่าวถึง จริยธรรม ไว้ว่า เป็นเร่ืองของการ ดาเนินชีวิตในด้านต่าง ๆ ดังน้ี 1) พฤติกรรมทางกาย วาจา และการใช้อินทรีย์ ในการสัมพันธ์ กับส่ิงแวดล้อม 2) จิตใจของเรา ซ่ึงมีเจตจานง ความตั้งใจ แรงจูงใจที่จะทาให้เรามีพฤติกรรม สัมพันธ์กับส่ิงแวดล้อมอย่างไร ตามภาวะและคุณสมบัติต่าง ๆ ของจิตใจนั้นๆ 3) ปัญญา ความรู้ ซึ่งเป็นตัวช้ีทางให้ว่าเราจะสัมพันธ์อย่างไรจึงจะได้ผล และเป็นตัวจากัดขอบเขตว่าเรา จะสัมพันธ์กับอะไร จะใช้พฤติกรรมได้แค่ไหน เรามีปัญญา มีความรู้แค่ไหน เราก็ใช้พฤติกรรม ไดใ้ นขอบเขตน้นั ถา้ เราขยายปญั ญาความรอู้ อกไป เราก็มพี ฤตกิ รรมทซี่ บั ซอ้ นและได้ผลดยี งิ่ ข้ึน พระราชชยั กว/ี ...

จรยิ ธรรม พระราชชัยกวี (ภิกขุพุทธทาส อินทปัญโญ) (2511, 8) ได้ให้ความหมาย จริยธรรม หมายถงึ สงิ่ ท่พี งึ ประพฤติจะต้องประพฤติ วิทย์ วิศทเวทย์ (2538, 12) ได้ให้ความหมาย จริยธรรม คือ ความประพฤติ ตาม ค่านิยมที่พึงประสงค์ โดยใช้วิชาจริยศาสตร์มาวิเคราะห์แยกแยะว่าส่ิงใดดี ควรกระทาและสิ่ง ใดชวั่ ควรละเว้น สรุปได้ว่า จริยธรรม เป็น ความประพฤติ กริยา หรือส่ิงที่ควรประพฤติ ปฎิบัติ ในทางทถ่ี ูกต้อง ดีงามและเหมาะสม ซ่ึงจะสะท้อนคุณธรรมภายในให้เห็นเปน็ รูปธรรม https://www.gotoknow.org/posts/567761

คณุ ธรรม กบั จรยิ ธรรม ? จากความหมายท่กี ล่าวมาขา้ งตน้ สรุปไดว้ ่า คณุ ธรรม เป็นลักษณะความรู้สึกนึกคิดทางจิตใจ ความรู้สึกผิดชอบชั่วดีใน แต่ละบุคคล ส่วน จริยธรรม เป็นลักษณะการแสดงออกของร่างกาย ทางการประพฤติ ปฏิบัติ ซ่งึ สะทอ้ นคณุ ธรรมภายในให้เหน็ เปน็ รูปธรรม https://www.gotoknow.org/posts/567761