KM การจัดการความรู้กระบวนการพัฒนาหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง

การจัดการความรู้กระบวนการพัฒนาหมบู่ า้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง อาเภอกุดชุม จังหวัดยโสธร โดย นายธานี สีวัง พฒั นาการอาเภอกดุ ชมุ ++++++++++++++++++ แผนท่ี อาเภอกดุ ชมุ จังหวดั ยโสธร หมบู่ ้านเป้าหมาย อำเภอกดุ ชุม เป็นอำเภออนั ดับที่ 2 ในจำนวน 9 อำเภอ ในเขตพน้ื ทจ่ี ังหวัดยโสธร ระยะทำง จำกจงั หวัดถึงอำเภอกดุ ชุม ประมำณ 37 กโิ ลเมตร พืน้ ท่ี 544 ตำรำงกโิ ลเมตร (210 ตำรำงไมล)์ จำกำร สำรวจขอ้ มูล จปฐ. ปี 2562 ประชำกร 16,982 ครัวเรือน ชำย 26,699 คน หญิง 26,369 คน รำยได้ เฉล่ยี 69,424 บำทต่อคนตอ่ ปี ปญั หำในภำพรวม (ข้อมูล จปฐ.) ปี 2562 1. ครวั เรอื นไม่มีกำรออมเงนิ จำนวน 1,828 ครัวเรือน 2. คนในครวั เรือนสูบบหุ ร่ี จำนวน 3,007 คน 3. คนในครัวเรอื นดม่ื สรุ ำ จำนวน 2,733 คน

-2- 4. คนอำยุ 60 ปีขึน้ ไป ไมม่ ีอำชีพ ไม่มีรำยได้ 73 คน 5. เด็กอำยุ 6-14 ปี ไดร้ บั กำรศกึ ษำภำคบงั คบั ไม่ได้เรียนตอ่ และไม่ได้ฝกึ อำชีพ จำนวน 38 คน 6. คนอำยุ 35 ปีขึน้ ไป ไม่ได้รบั กำรตรวจสุขภำพ จำนวน 120 คน 7. รำยได้เฉลีย่ ของคนในครวั เรือนต่ำกวำ่ 38,000 บำท ตอ่ คนต่อปี จำนวน 42 คน 8. คนอำยุ 15-59 ปี อ่ำนไม่ออก เขียนไม่ได้ จำนวน 73 คน 9. ครวั เรอื นไมม่ ีควำมมนั่ คงในท่อี ยู่อำศัย จำนวน 6 ครวั เรอื น 10. คนอำยุ 6 ปขี ึ้นไปไมอ่ อกกำลงั กำย จำนวน 22 คน จำกขอ้ มูล จปฐ. ปี 2562 อำเภอกดุ ชุม ประสบปัญหำดำ้ นสขุ ภำพ รำยได้ มำกท่สี ุด จึงมีควำม จำเปน็ ตอ้ งพัฒนำคน ชุมชน หม่บู ำ้ น ตำมหลักปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียง ใหม้ ีสุขภำพร่ำงกำยแข็งแรง สง่ เสรมิ กำรประกอบอำชีพ สรำ้ งงำน สร้ำงรำยได้ เพือ่ พัฒนำคุณภำพชวี ิตใหผ้ ่ำนเกณฑ์ควำมจำเปน็ พ้นื ฐำน (จปฐ.) มคี วำมมน่ั คงทำงอำหำร สงิ่ แวดลอ้ มยัง่ ยืน พรอ้ มทง้ั มีภูมิค้มุ กันทำงสงั คม กำรพฒั นำหมู่บ้ำนเศรษฐกิจพอเพียง ยุทธศำสตร์ชำติ 20 ปี ( พ.ศ. 2560-2579 ) มุ่งกำรพฒั นำเพ่อื ใหบ้ รรลวุ สิ ัยทัศน์ “ประเทศมคี วำม มั่นคง มง่ั คง่ั ยั่งยนื เป็นประเทศพฒั นำแลว้ ดว้ ยกำรพัฒนำตำมปรชั ญำของเศรษฐกจิ พอเพียง” แผนพัฒนำ เศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชำติ ฉบับท่ี 12 (2560-2564) ได้กำหนดยุทธศำสตร์กำรสรำ้ งควำมเป็นธรรม ลด ควำมเหล่ือมล้ำในสงั คม ประกอบกบั รฐั บำลกำหนดนโยบำยกำรลดควำมเหลอ่ื มล้ำของสังคมและกำรสร้ำง โอกำสเข้ำถึงบริกำรของรัฐ ท่ีมุ่งหวังแกไ้ ขปัญหำเกย่ี วกบั ปำกท้องของประชำชนในระดับลำ่ ง เพือ่ มุ่งหวัง กระจำยควำมเจริญและโอกำสทำงเศรษฐกิจไปสู่ภมู ิภำคอย่ำงท่ัวถึงมำกข้ึน และเพอื่ นำไปสู่กำรลดช่องว่ำงของ รำยไดร้ ะหว่ำงภำคและมกี ำรกระจำยรำยได้ทเ่ี ป็นธรรมมำกข้ึน อีกทัง้ ได้กำหนดให้หลักปรัชญำของเศรษฐกิจ พอเพียง เป็นรำกฐำนกำรสร้ำงควำมเข้มแข็งจำกภำยในเพ่อื ก้ำวสู่ประเทศ 4.0 ดว้ ยแนวคดิ และนวตั กรรมที่จะ สรำ้ งควำมเปน็ อยู่ของคนในประเทศได้อย่ำงมนั่ คง มั่งคง่ั ย่งั ยืน อำเภอกดุ ชุม ไดร้ ับมอบหมำยให้เป็นหน่วยประสำนขบั เคลอื่ นกจิ กรรมกำรพัฒนำหม่บู ้ำนตำมหลกั ปรชั ญำของเศรษฐกิจพอเพียง จำนวน 15 หมู่บำ้ น ครัวเรือนเป้ำหมำยหมู่บ้ำนละ 30 คน โดยมีกิจกรรมหลกั คือ 1. สัมมำกำรเรียนรู้วถิ ีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง จำนวน 1 วนั 2. กำรจดั ทำแผนพัฒนำวถิ ีชีวติ เศรษฐกิจพอเพียง 3.ส่งเสริมและสนบั สนนุ กำรขับเคลอ่ื นกจิ กรรมกำรน้อมนำหลกั ปรัชญำของเศรษฐกจิ พอเพียงไปสู่กำร ปฏบิ ัติของครวั เรอื นเปำ้ หมำย กระบวนการดาเนนิ งานพฒั นาหมบู่ า้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง 1. กำรเตรยี มกำร 1.1 ศกึ ษำรำยละเอียดแนวทำงกำรดำเนนิ งำนกจิ กรรมตำมยุทธศำสตรก์ รมกำรพฒั นำชุมชน ประจำปี งบประมำณ พ.ศ. 2563 โครงกำรพฒั นำหมบู่ ้ำนเศรษฐกิจพอเพียง กิจกรรมหลัก พฒั นำหมูบ่ ำ้ นเศรษฐกจิ พอเพยี ง กจิ กรรมยอ่ ยท่ี 1 พฒั นำหมบู่ ้ำนเศรษฐกิจพอเพยี ง ส่งเสริมกระบวนกำรบริหำรจัดกำรชุมชน สัมมนำ กำรเรียนรู้วถิ ีชีวติ เศรษฐกจิ พอเพียง จัดทำแผนพัฒนำวถิ ีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง และสง่ เสริม สนับสนนุ กำร ขบั เคลื่อนกจิ กรรมกำรน้อมนำหลกั ปรัชญำของเศรษฐกจิ พอเพียงไปสกู่ ำรปฏบิ ัติของครัวเรอื นเป้ำหมำย 1.2 สอ่ื สำร สร้ำงกำรรับรู้กบั เจ้ำหน้ำทีพ่ ัฒนำชุมชน หน่วยงำนภำคีกำรพัฒนำ กลมุ่ องค์กร เครอื ข่ำย ที่เกีย่ วขอ้ ง

-3- 1.3 มอบหมำยพฒั นำกรประสำนงำนตำบล ร่วมกับภำคีกำรพัฒนำคดั เลือกพ้นื ท่เี ปำ้ หมำย โดยควำม เหน็ ชอบของ ศจพ.อ.เนน้ หมู่บำ้ นที่มคี รวั เรือนตกเกณฑ์ จปฐ. มำกท่ีสดุ พร้อมทั้งมอบหมำยพฒั นำกรร่วมกับ ผนู้ ำหมบู่ ้ำนจัดเวทีประชำคมคดั เลอื กครวั เรือนเปำ้ หมำย (กลุม่ หัวไวใจส้)ู 1.3 จัดต้ังคณะทำงำน ชุดปฏบิ ัติกำรเพ่อื สร้ำงกำรมสี ว่ นร่วมจำกทกุ ภำคส่วน 1.4 จัดทำคมู่ อื แนวทำงกำรขับเคล่ือนกิจกรรม จดั ทำสอ่ื เพอื่ ใช้เป็นเครือ่ งมือในกำรดำเนนิ กจิ กรรม 1.5 จดั ทำแผนปฏบิ ตั ิงำนขับเคลือ่ นกิจกรรม จัดประชุมคณะทำงำนมอบหมำยภำรกิจ 2. ขัน้ ตอนกำรดำเนนิ งำน 2.1 คณะทำงำน ชุดวทิ ยำกร ดำเนนิ กำรจัดกิจกรรมกำรดังน้ี 2.1.1 จดั สัมมนำกำรเรียนรู้วิถีชีวิตเศรษฐกิจพอเพียง เพ่ือสร้ำงควำมเข้ำใจ และตระหนกั ถึง ควำมสำคัญกำรนอ้ มนำหลกั ปรชั ญำของเศรษฐกจิ พอเพียงไปสูก่ ำรปฏิบัติ กำรพัฒนำหมบู่ ้ำนแต่ละขั้นตอนท่ี กำหนด กำรถ่ำยทอดควำมรู้ประสบกำรณ์จำกปรำชญช์ ุมชน กำรสำธิตกำรผลติ หน้ำกำกอนำมัย กำรใหค้ วำมรู้ เรือ่ งโรคติดเชื้อโคโรนำ่ 2019 (โควดิ 19) มอบหมำยภำรกจิ ให้ครัวเรอื นเป้ำหมำยคน้ หำปัญหำ ควำม ตอ้ งกำร แนวทำงแก้ไขในกำรประกอบอำชีพของตนเอง หมบู่ ำ้ น นำครัวเรือนเป้ำหมำยศกึ ษำ ดงู ำนครวั เรอื น ต้นแบบในหมู่บ้ำน 2.1.2 กำรจดั ทำแผนพัฒนำวถิ ีชีวิตเศรษฐกจิ พอเพียง โดยให้เวทีประชำคมครวั เรอื น เปำ้ หมำย ผู้นำชุมชน ปรำชญ์ชุมชน ประเมนิ ผลกำรพัฒนำหมบู่ ำ้ นตำมตวั ชี้วดั กระทรวงมหำดไทย (4 ด้ำน 23 ตวั ชว้ี ัด) ประเมนิ ควำมสขุ มวลรวม (GVH) ค้นหำปญั หำควำมตอ้ งกำรท่ีแท้จริงของครัวเรือน หม่บู ้ำน และ จัดทำแผนกำรพัฒนำตนเอง กำรพฒั นำหมบู่ ำ้ น พร้อมทัง้ วิเครำะห์อำชีพ ปจั จยั กำรผลิตท่เี หมำะสมในกำรสรำ้ ง ควำมม่นั คงด้ำนอำหำร กำรพัฒนำสิ่งแวดล้อมที่ย่ังยืน รวมท้ังกำรสร้ำงภมู ิคมุ้ กันทำงสังคม 2.1.3 สง่ เสรมิ และสนบั สนนุ กำรขบั เคลอ่ื นกจิ กรรมกำรนอ้ มนำหลักปรชั ญำของเศรษฐกิจ พอเพยี งไปสูก่ ำรปฏบิ ตั คิ รัวเรือนเป้ำหมำย โดยมอบปจั จยั กำรผลิตด้ำนอำหำร กำรปรบั ปรุงสงิ่ แวดล้อม และ กำรสร้ำงกจิ กรรมควำมสัมพนั ธท์ ำงสังคมตำมที่เวทปี ระชำคมครัวเรอื นเป้ำหมำยเสนอ 2.2 ติดตำม สนับสนนุ กำรดำเนินงำนทุกขั้นตอน ให้คำปรกึ ษำ แก้ไขปญั หำ 2.3 รำยงำนผลระหวำ่ งกำรดำเนินงำนใหผ้ ู้เก่ียวขอ้ งทรำบ 3. ขน้ั ตอนหลงั จำกดำเนินกิจกรรมเสรจ็ 3.1 ประเมนิ ผลกำรดำเนนิ งำนตำมโครงกำร ประเมินควำมพึงพอใจ วิเครำะห์ถอดบทเรียน จดั องค์ควำมรู้ 3.2 สรำ้ งเครอื ข่ำยกำรเรียนรู้ กำรนำหลกั ปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียงไปสู่กำรปฏิบัติ สร้ำงกำร เรยี นร้ใู นรปู แบบพี่สอนนอ้ ง โดยใหค้ รัวเรอื นเปำ้ หมำยขยำยผลไปยงั ครัวเรือนอืน่ ๆ อยำ่ งนอ้ ย 1 ตอ่ 10 3.3 สร้ำงเครือข่ำยกำรเรียนรรู้ ะหวำ่ งหมู่บำ้ นเดมิ (ปี 2562) กับหมู่บ้ำนใหม่ 3.4 คดั เลอื กครัวเรือนตน้ แบบในกำรดำรงชีวิตตำมหลกั ปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพยี ง มอบรำงวัล สรำ้ งขวัญ กำลงั ใจ อำจจะแตง่ ต้งั เปน็ ครหู มบู่ ำ้ น 3.5 ประชำสัมพนั ธผ์ ลกำรดำเนนิ งำนทำงสอ่ื ต่ำงๆ เพือ่ สร้ำงกำรรับรู้ กำรมสี ว่ นร่วม มีควำมร้สู ึกเป็น เจ้ำของกิจกรรม ปัจจัยส่คู วามสาเร็จ 1. ควำมรู้ ควำมเข้ำใจ ควำมพอใจ (ควำมชอบ ศรัทธำ)ในกำรหลกั ปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียงของ เจ้ำหน้ำทพ่ี ัฒนำชุมชน ผ้นู ำชุมชน ครวั เรือนเปำ้ หมำย (ระเบดิ จำกข้ำงใน) 2. กำรคดั เลอื กหมู่บำ้ นเปำ้ หมำย ต้องเปน็ หมบู่ ้ำนทม่ี ีควำมพร้อม ผนู้ ำมคี วำมเข้มแข็ง ลกั ษณะ ภูมิศำสตรเ์ อ้ืออำนวย สำมำรถเชื่อมโยงกบั แหล่งผลติ ตลำด หรือแหลง่ เรียนรู้ไดอ้ ย่ำงสะดวก

-4- 3. ควำมพรอ้ มของวสั ดุ อุปกรณ์ คู่มอื กำรปฏบิ ัตงิ ำน คณะทำงำนจำกภำคสว่ นต่ำงๆให้ควำมสำคญั ให้ ควำมรว่ มมอื 4. เช่อื มโยงกำรนอ้ มนำหลกั ปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพียงไปสู่กำรปฏิบัติอย่ำงเป็นรูปธรรม กับ สถำนกำรณ์ปัจจบุ นั เช่นกำรแพรร่ ะบำดของโรคติดเช้ือโคโรนำ 2019 (โควดิ 19) ควำมต้องกำรปัจจัยส่ีใน สถำนกำรณ์ฉกุ เฉนิ 5. จัดกจิ กรรมเพือ่ นอ้ มรำลึกถึงพระบำทสมเดจ็ พระบรมชนกำธเิ บศร มหำภมู ิพลอดลุ ยเดชมหำรำช เช่น กจิ กรรมต้ังปณิธำนทำควำมดดี ้วยหัวใจ เปน็ ตน้ 6. กำรติดตำม สนบั สนนุ โดยคณะกรรมกำร หัวหนำ้ ส่วนรำชกำร ภำคีกำรพฒั นำ อยำ่ งตอ่ เน่ือง พร้อม ทง้ั มอบรำงวลั ให้ขวญั กำลังแก่คณะทำงำน เจ้ำหน้ำที่ทีเ่ กี่ยวขอ้ ง ..............................