องค์ความรู้การทำปลาส้ม

ชอ่ื – สกุล นายธรรมกานต มลู สาร ตาํ แหนง นักวิชาการพัฒนาชุมชนชาํ นาญการ สังกดั สํานักงานพฒั นาชุมชนอาํ เภอทรายมูล ชอ่ื องคความรู : ปลาสม อนิ ทรยี แ มสมหมาย ประวตั ิความเปน มา ดวยวิถชี าวบานคาํ ครตา ตอ งทําไรทํานา เล้ยี งสตั ว เพอื่ ใหเ กดิ มรี ายไดเลย้ี งครอบครัว และการเลี้ยง ปลาตะเพียนของบานคําครตา เล้ียงเพอื่ ลดรายจา ยของครอบครวั เหลือก็ขาย จากนนั้ ผนู ําชุมชนไดม คี วามคิด อยากจะแปรรูปเปนปลาสมอินทรยี  จงึ ไดน าํ ความรูจ ากปูยาตายายในการทาํ ปลาสม ใหมีความอรอยจําหนา ย ในชมุ ชน และหมบู า นใกลเ คียง จากการนําความรจู ากปยู าตายายมาทาํ ปลาสมอนิ ทรยี  ทาํ ใหเปนที่รูจกั ของชุมชุม สํานกั งานพฒั นา ชุมชนอาํ เภอทรายมลู ประมงจงั หวัดยโสธร และสว นราชการอื่น ๆ ไดเขาไปสง เสริมสนับสนนุ ใหไ ดรบั มาตรฐาน อย และไดร บั การคัดสรรสดุ ยอดหน่ึงตาํ บลผลิตภัณฑไ ทย ป พ.ศ. 2562 ไดระดับการคัดสรรเปน ผลิตภัณฑ ระดับสามดาว ขนั้ ตอนและ วธิ ีทาํ ปลาสม ปลาตะเพียน สว นผสม 1. ปลาตะเพยี น 2 กิโลกรัม 2. เกลอื ปน 2 ชอนโตะ 3. กระเทยี มบดหรือตํา ½ ถว ย 4. ขา วเหนยี วนึ่งสุก 1 ถวย วธิ ที าํ ปลาสม ปลาตะเพยี น 1. ขอดเกลด็ ปลาตะเพยี น ควกั ไสออกใหหมด ลางทําความสะอาด 2 – 3 นํ้า แลว บ้งั ปลาดา นละ สห่ี รอื หา แนว เตรยี มไว 2. ลางขา วสกุ ผานนํา้ สะอาด เพื่อใหย างขาวหลุดออก ผสมกับกระเทยี มและเกลือใหเขา กัน แลว นําไปคลกุ เคลากบั ปลา แลว นวดเบาๆ พอใหเ ขากัน 3. นาํ ปลาตะเพยี นทไ่ี ดใ สล งในถุงพลาสติก จากนั้นไลอ ากาศออกแลวมัดปากถุงใหแนน ท้งิ ไว ที่อณุ หภูมหิ อง 1-5 วนั หรือจนกระท่ัง ปลามรี สเปรีย้ ว ประโยชนท่ีชุมชนไดร บั 1. มอี าหารปลอดภยั ไมมีสารกนั บดู 2. ใชท รัพยากรในชุมชนใหเกดิ ประโยชนสูง เพื่อลดรายจายและเพ่ิมรายได

- 2– ปจจยั แหงความสําเร็จ 1. ปลาทผ่ี ลติ เปน ปลาอินทรยี  2. เพาะพันธปุ ลา เล้ยี งปลาดว ยผํา 3. จาํ หนายพันธุปลา และรับซื้อปลาคืน เพือ่ ทาํ ปลาสม 4. สรางเครือขายในการเลีย้ งปลา รบั ประกันราคาและซอื้ คืนจากสมาชิก 5. จาํ หนา ยในชุมชน และจาํ หนายทางโซเชยี ล 6. ไดร บั มาตรฐาน อย. และไดร ับการคดั สรรสดุ ยอดหนง่ึ ตาํ บลผลติ ภัณฑไ ทย ป พ.ศ. 2562 ไดร ะดับการคัดสรรเปนผลิตภัณฑ ระดบั สามดาว แกน ความรู 1. การมสี วนรว มของกลุมในการขับเคลอื่ นงานและกอใหเ กิดกระบวนการเรยี นรู 2. การสรางภาวะผูนําในการทํางานใหมรี ะบบ 3. การกําหนดเปาหมายและผลสมั ฤทธจ์ิ ากการทํางานรวมกัน