ศาลหลักเมืองเจียงก๋าง

ประวตั คิ วามเปน็ มา ตามประเพณีและความเช่ือ ของคนเหนือ (ล้านนา ล้านช้าง) ต้องมีเสาหลักเมือง ไว้เพ่ือเป็นที่ ยึดเหนี่ยว ทางจิตวิญญาณให้ ผู้ ค น มี ค ว า ม รั ก ใ ค ร่ ส มั ค ร ส ม า น สามัคคีปองดองตลอดจนเป็นการ คุ้มครองปก ปัก รักษาให้ ผู้คน ตลอดจนสรรพส่ิงท้ังหลายทั้งปวง ให้แคล้วคลาดภยันตรายอยู่เย็น เปน็ สขุ สบื ไป

เสาหลกั เมอื ง พทุ ธศาสนกิ ชนชาวอาเภอ เชียงกลาง จังหวัดนา่ น ร่วมกัน สรา้ งเสาพระหลกั เมือง ขน้ึ โดย ทาเป็นเสาก่อดว้ ยอิฐถอื ปูน ก่อ ฐาน 4 เหลีย่ มลดหล่นั เป็นชั้น ตัวเสาสูงประมาณ 1 เมตรคร่ึง ฐานสูงประมาณ 1 เมตรเศษ ทาดว้ ยปูนขาว เสาพระหลักเมอื ง ซึ่งอยู่ในศาลาจตรุ มุข ซึ่ง เสา หลกั เมืองสงู ประมาณ 3 เมตร

เสาหลักเมอื งเจียงกา๋ ง ฐานประดับดว้ ย ไม้แกะลวดลาย ลงรกั ปิดทอง ยอดเสาแกะสลกั เปน็ รูป พรหมพักตร์ มีชอื่ เมตตา กรุณา มทุ ิตา อุเบกขา อีกท้งั เพอ่ื ปอ้ งกันอริ ราชศตั รู มิใหม้ ีโรคภยั เกิดแก่ เจ้าฟา้ มหากษัตริย์ และผู้ครองนครบ้านเมอื ง พ่อค้า ประชาชน รวมถึง พทุ ธศาสนิกชน ทกุ หมูเ่ หล่า ทม่ี คี วาม เคารพศรัทธา สักการะ ท่ีสืบทอดกันมา เปน็ เวลายาวนาน ของชาวจงั หวดั นา่ น

การกอ่ สรา้ ง วันศุกรท์ ่ี 13 กรกฎาคม 2561 ข้ึน 1 ค่าเดือน 9 เหนอื วันศกุ ร์ เป็นวัน ธงชยั เปน็ วนั อธบิ ดี ขน้ึ 1 ค่าจ้างแก้วส่โู รง ธรรม ฟา้ ตแี ส่งได้เศษ 5 ดีนักแล เวลา 9 โมง 39 นาที ทาพธิ ยี กเสาอกศาลาศาลหลักเมืองมี พิธกี รรมทางพทุ ธและพราหมณเ์ ริ่มทาการ ก่อสร้างตัง้ แตเ่ ดือนกรกฎาคม ถึง เดอื น พฤศจกิ ายน 2561 ใช้เวลากอ่ สรา้ ง 4 เดอื น

ความสาคัญ ตัวเสาหลกั เมอื ง มคี าถาอยู่ 4 บท เปน็ หนงั สือต๋ัวเมอื ง ซ่อนอยูท่ งั้ 4 ด้าน ประกอบดว้ ย * เมตตามหานยิ ม * เสนห่ ม์ หานิยม * ความขลังอยยู่ งคงกระพันและ * แคล้วคลาดจากภยั ภยนั ตรายท้งั ปวง

ความสาคญั ยอดเสา แกะสลกั เป็นรปู พรหม 4 หน้า พรหมวิหาร 4 หรอื พรหมวหิ าร ธรรม เป็นหลกั ธรรมประจาใจเพอ่ื ใหต้ น ดารงชีวติ ได้อยา่ งประเสริฐและบริสุทธิ์ เฉกเช่น พรหม เปน็ แนวธรรมปฏิบัติ ของผู้ทปี่ กครอง และการอย่รู ่วมกับผู้อ่ืน ประกอบด้วยหลกั ปฏบิ ัติ 4 ประการ

พรหมวหิ าร4 1.เ ม ต ต า คื อ ค ว า ม รั ก ใ ค ร่ ปรารถนาดีอยากให้เขามีความสุข มี จิ ต อั น แ ผ่ ไ ม ต รี แ ล ะ คิ ด ท า ประโยชน์แก่มนุษย์สัตว์ทั่วหน้า 2.กรุณา คือ ความสงสาร คิดช่วย ให้พ้นทุกข์ ใฝ่ใจในอันจะปลด เ ป ล้ื อ ง บ า บั ด ค ว า ม ทุ ก ข์ ย า ก เดือดร้อนของปวงสตั ว์

3. มุทิตา คือ ความยินดี ในเมื่อผู้อื่นอยู่ ดีมีสุข มีจิตผ่องใสบันเทิง ประกอบ ด้วยอาการแช่มชื่นเบิกบานอยู่เสมอ ต่อสัตว์ทั้งหลายผู้ดารงในปกติสุข พลอยยินดีด้วยเม่ือเขาได้ดีมีสุข เจริญ งอกงามยิ่งขึ้นไป 4.อุเบกขา คือ ความวางใจเป็นกลาง อั น จ ะ ใ ห้ ด า ร ง อ ยู่ ใ น ธ ร ร ม ต า ม ที่ พิจารณาเห็นด้วยปัญญา คือมีจิต เรียบตรงเท่ียงธรรมดุจตาชั่ง ไม่เอน เอียงด้วยรกั และชัง

ความหมาย เสา สูง 5 ศอก หมายถึง ศลี 5 ท่เี ราชาวพทุ ธยึด เป็นทีพ่ ึ่งและพงึ ปฏบิ ตั ิ ฐานศาลาศาลหลกั เมอื ง มีขนาด 7 คณู 7 ศอก ฐานรอบนอก มีขนาด 7 คณู 7 วา อันมีความหมายถึง \"อริยะทรพั ย์ 7 ประการ\"

\"อริยะทรัพย์ 7 ประการ\" มีดงั นี้ 1. ศรทั ธา หมายถึง ความเชอ่ื อยา่ งมเี หตผุ ล 2. ศีล คือ เครอ่ื งควบคุมความประพฤติทงั้ กายและวาจาใหต้ ั้งอยู่ดว้ ยความดงี าม 3. หริ ิ คอื ความละอายท่จี ะทาชั่ว .

4. โอตตัปปะ คือ ความเกรงกลัวตอ่ การทาช่ัวและบาปกรรม 5. พาหุ สจั จะ หมายถงึ ความเปน็ ผู้ ใฝ่รู้ 6. จาคะ หมายถึงการได้เปน็ ผใู้ ห้ และการเสยี สละ 7. ปัญญา หมายถึงความร้แู ละความ เข้าใจอย่างท่องแท้ .

คากล่าวบูชาสักการะองคพ์ ระหลกั เมอื งเจยี งกา๋ ง นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสมั พุทธธสั สะ (3 จบ) ศรโี รเม เทพเทวานงั พระหลักเมือง เทวานงั พระภูมิ เทวานัง ทปี ธูปจะปุบฝงั สกั การะ วนั ทนงั สปู พยัญชนะ สมั ปนั นังโภชนานัง สารนี งั อุททะกงั วะรัง เตปติ ุมเห อานรุ ักษซ์ ันตุ อาโรซเยนะ สุเขนะจะฯ

พธิ บี วงสรวง ทุกๆวนั ท่ี 17 พฤศจิกายน ของทกุ ๆปี ชาวอาเภอเชยี งกลาง จะทาพธิ ี บวงสรวงศาลหลกั เมอื ง เพอื่ ความเปน็ สริ มิ งคลของชาวเชยี งกลาง

พธิ ีบวงสรวง เดิมพนื้ ทขี่ องอาเภอเชยี งกลาง อยู่ในเขตการปกครองของอาเภอทุ่งชา้ ง ต่อมาไดม้ ีประกาศกระทรวงมหาดไทยให้แยกตาบลเปือ ตาบลเชยี งกลาง ตาบลเชียงคาน และตาบลนาไรห่ ลวง (ปจั จบุ ันอยใู่ นเขตการปกครองของ อาเภอสองแคว) ออกจากการปกครองของอาเภอทุ่งชา้ ง รวมจดั ตัง้ เปน็ กง่ิ อาเภอเชยี งกลาง และไดร้ ับการยกฐานะเป็น อาเภอเชยี งกลาง เมือ่ วนั ที่ 16 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2514 ตามประกาศ ราชกจิ จานเุ บกษา เล่มที่ 88 ตอนที่ 123 หนา้ 745





E-kook สง่ เสรมิ การอา่ น : นางวนดิ า สมทุ รอาลยั