วิทย์ใบงาน ป.5 เทอม 1 หลักสูตรรใหม่

4. จากขอ้ ท่ีผา่ นมา แรงตา้ นการดึงกอ้ นหินบนพ้ืนแต่ละชนิดเท่ากนั หรือไม่ อยา่ งไร ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 5. สรุปผลการศกึ ษา ไดว้ า่ อยา่ งไร ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 6. หากแรงดึงกอ้ นหินเท่ากบั แรงเสียดทาน วตั ถุจะเคล่ือนท่ีหรือไม่ ………………………………………………………………………………………… 7. หากแรงดึงกอ้ นหินมากกวา่ แรงเสียดทาน วตั ถุจะเคล่ือนท่ีหรือไม่ ………………………………………………………………………………………… 8. หากเดก็ ๆ ตอ้ งการเลื่อนตู้ เดก็ ๆจะทาอยา่ งไร เพ่อื ความสะดวกและง่าย ………………………………………………………………………………………… 9. มือที่เป้ื อนสบู่ หรือ ยาสระผม จะสามารถเปิ ดฝาขวดน้าหรือยกขวดข้ึนไดง้ ่ายหรือยาก เพราะเหตุใด และจะแกป้ ัญหาน้ีไดอ้ ยา่ งไร ………………………………………………………………………………………… 10. เพราะเหตุใดตามชนบท จึงนิยมพนั เทปพลาสติกลามิเนตรอบเสาไฟฟ้า ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 51

แบบฝึ กหัดแรงเสียดทาน ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขท่ี............................  ให้เดก็ ๆ ช่วยทาเครื่องหมาย  หน้าข้อความทถ่ี ูก คะแนน.............. และทาเคร่ืองหมาย  หน้าข้อความทผี่ ดิ สนุกๆ ด้วยกนั นะ  1. แรงเสียดทานมีทิศตรงขา้ มกบั การเคลื่อนท่ีของวตั ถุ 2. วตั ถุผวิ เรียบเป็นมนั มีแรงเสียดทาน มาก 3. วตั ถุที่มีน้าหนกั มากจะทาใหเ้ กิดแรงเสียดทานมากกวา่ วตั ถุที่มีน้าหนกั นอ้ ย 4. แรงเสียดทานมีผลทาใหว้ ตั ถุหยดุ การเคลื่อนท่ีได้ 5. หากแรงที่ผลกั ตูม้ ากกวา่ แรงเสียดทาน จะทาใหต้ ูเ้ คลื่อนที่ 6. การเคลื่อนยา้ ยกล่องบนพ้นื ผวิ ท่ีขรุขระ เกิดแรงเสียดทานนอ้ ย 7. การเผาไหมข้ องอุกกาบาต เกิดจากการเสียดสีกบั ช้นั บรรยากาศ 8. การเล่นสเกต็ น้าแขง็ ตอ้ งอาศยั แรงเสียดทานในปริมาณมาก 9. แรงเสียดทานจะมีค่าเพิ่มข้ึนตามน้าหนกั ท่ีกดลงบนพ้ืนผวิ ที่สัมผสั 10. แรงเสียดทานจะมีค่ามากหรือนอ้ ยข้ึนอยกู่ บั ลกั ษณะของพ้นื ผวิ สัมผสั 52

แบบฝึ กหัดแรงเสียดทาน ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  ให้เดก็ ๆ ช่วยทาเคร่ืองหมาย  หน้าข้อความทถี่ ูก คะแนน.............. และทาเครื่องหมาย  หน้าข้อความทผ่ี ดิ สนุกๆ ด้วยกนั นะ  1. แรงตา้ นการเคล่ือนที่ของวตั ถุ คือ แรงเสียดทาน 2. แรงเสียดทานทาใหว้ ตั ถุที่กาลงั เคลื่อนท่ีเคล่ือนท่ีไดเ้ ร็วข้ึน 3. แรงเสียดทานมีทิศทางเดียวกบั การเคล่ือนท่ีของวตั ถุ 4. หากแรงดึงหรือแรงผลกั วตั ถุมีขนาดเท่ากบั แรงเสียดทานวตั ถุจะไม่เคล่ือนท่ี 5. หากแรงดึงหรือแรงผลกั วตั ถุมีขนาดมากกวา่ แรงเสียดทานวตั ถุจะไม่เคล่ือนที่ 6. แรงตา้ นการดึงถุงทรายบนพ้นื ซีเมนตน์ อ้ ยกวา่ บนพ้นื กระจก 7. ถา้ วตั ถุเคล่ือนท่ีไดน้ อ้ ย เกิดแรงเสียดทานมาก แสดงวา่ ผวิ สัมผสั ขรุขระ 8. การเคลื่อนยา้ ยตู้ เราไม่ตอ้ งการแรงเสียดทาน เพราะตอ้ งการใหอ้ อกแรงผลกั นอ้ ย 9. การลดแรงเสียดทานของรองเทา้ ผา้ ใบ โดยการทาใหม้ ีลวดลายใตพ้ ้ืนรองเทา้ 10. การใชน้ ้ามนั หล่อล่ืนท่ีบานพบั เป็นการเพ่มิ แรงเสียดทาน 53

แบบฝึ กหัดแรงเสียดทาน ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขท่ี............................  ให้เดก็ ๆ เตมิ คาตอบลงในช่องว่างอย่างมเี หตุผล ค่อยๆ คดิ นะ  คะแนน.............. 5 กก. 8 กก. 3 กก. 10 กก. ด.ช.พอดี ผลกั กล่อง 4 ใบที่มีน้าหนกั แตกต่างกนั ดงั ภาพ บนพ้นื ผวิ ชนิดเดียวกนั สมมติฐานการทดลอง คือ .............................................................................................................. ตวั แปรตน้ คือ ................................................................................................................................ ตวั แปรตาม คือ .............................................................................................................................. ตวั แปรควบคุม คือ ........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... สรุปผลการทดลอง ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 54

แบบฝึ กหัดแรงเสียดทาน ชื่อ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  ให้เดก็ ๆ เตมิ คาตอบลงในช่องว่างอย่างมเี หตุผล ค่อยๆ คดิ นะ  คะแนน.............. ด.ช.เป็นปล้ืม ดึงกล่องที่มีน้าหนกั เท่ากนั ดงั ภาพ บนพ้นื ผวิ ต่างชนิดกนั สมมติฐานการทดลอง คือ .............................................................................................................. ตวั แปรตน้ คือ ................................................................................................................................ ตวั แปรตาม คือ .............................................................................................................................. ตวั แปรควบคุม คือ ........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... สรุปผลการทดลอง ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 55

แบบฝึ กหัดแรงเสียดทาน ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  ให้เดก็ ๆ เตมิ คาตอบลงในช่องว่างอย่างมีเหตุผล ค่อยๆ คดิ นะ  คะแนน.............. ตาราง ผลของแรงที่ใชล้ ากวตั ถุใหเ้ ร่ิมเคล่ือนท่ีบนพ้ืนผวิ ชนิดต่างๆ (O-NET ปี 2558) ชนิดของพืน้ ผวิ ขนาดของแรงทท่ี าให้วตั ถุเริ่มเคล่ือนท่ี (นิวตนั ) กระเบ้ือง 700 ยาง 900 ไม้ 800 สมมติฐานการทดลอง คือ .............................................................................................................. ตวั แปรตน้ คือ ................................................................................................................................ ตวั แปรตาม คือ .............................................................................................................................. ตวั แปรควบคุม คือ ........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... สรุปผลการทดลอง ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 56

แบบฝึ กหัดแรงเสียดทาน ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  ให้เดก็ ๆ เตมิ คาตอบลงในช่องว่างอย่างมีเหตุผล ค่อยๆ คดิ นะ  คะแนน.............. ออกแรงที่เท่ากนั ในชุดการทดลอง A B C และ D ลากแท่งไมใ้ หเ้ คลื่อนที่บนพ้ืนผวิ ชนิด ต่างๆจากจุด X ไปยงั จุด Y ดงั ภาพ (O-NET ปี 2560) ชุดการทดลอง พืน้ ผวิ เวลา (วนิ าท)ี A กระดาษ 6 B คอนกรีต 15 C หินอ่อน 9 D 12 อิฐ สมมติฐานการทดลอง คือ .............................................................................................................. ตวั แปรตน้ คือ ................................................................................................................................ ตวั แปรตาม คือ .............................................................................................................................. ตวั แปรควบคุม คือ ........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... สรุปผลการทดลอง ....................................................................................................................................................... 57

แบบฝึ กหัดแรงเสียดทาน ชื่อ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  ให้เดก็ ๆ เลือกคาตอบทถี่ ูกต้องอย่างมเี หตุผล สู้ๆ นะ  คะแนน.............. 1. ปัจจยั ที่ส่งผลต่อแรงเสียดทาน จะมีมากหรือนอ้ ย ข้ึนอยกู่ บั สิ่งใด ก. ชนิดและพ้ืนที่ผวิ สัมผสั ข. ลกั ษณะของพ้ืนผวิ สมั ผสั และน้าหนกั ของวตั ถุ ค. น้าหนกั ของวตั ถุ และ พ้นื ที่ผวิ สัมผสั ง. ถูกทุกขอ้ 2. ขอ้ ใด ไม่ เกิดแรงเสียดทาน ก. ลบกระดานดา ข. เค้ียวอาหาร ค. วางหนงั สือบนโตะ๊ ง. เขียนหนงั สือ 3. วตั ถุหน่ึงอยนู่ ่ิงบนพ้ืนราบ แผนภาพใน ขอ้ ใดแสดงทิศทางของแรงเสียดทานที่กระทาต่อวตั ถุ ไดถ้ ูกตอ้ ง ก. แรงเสียดทาน ข. แรงเสียดทาน แรงเสียดทาน แรงเสียดทาน แรงเสียดทาน ค. ง. แรงเสียดทาน แรงเสียดทาน 58

4. วตั ถุหน่ึงกาลงั เคล่ือนท่ีบนพ้ืนจากดา้ นขวาไปซา้ ย แลว้ เคลื่อนที่ชา้ ลง แผนภาพในขอ้ ใด แสดงทิศทางของแรงเสียดทานท่ีกระทาต่อวตั ถุไดถ้ ูกตอ้ ง ก. ข. แรงเสียดทาน แรงเสียดทาน แรงเสียดทาน ค. ง. แรงเสียดทาน แรงเสียดทาน แรงเสียดทาน 5. ด.ช.เป็นปล้ืม ลากกล่องชนิดเดียวกนั บนพ้ืนผวิ ชนิดเดียวกนั แต่มีน้าหนกั แตกต่างกนั ดงั ภาพ วตั ถุในขอ้ ใดเกิดแรงเสียดทานมากที่สุด ก. ข. 5 กก. 15 กก. ค. ง. 3 กก. 4 กก. 59

6. ด.ช.เป็นปล้ืม ลากกล่องชนิดเดียวกนั น้าหนกั เท่ากนั แต่มีพ้ืนผวิ แตกต่างกนั ดงั ภาพ วตั ถุในขอ้ ใดเกิดแรงเสียดทานมากท่ีสุด ก. ข. พ้ืนผวิ ขรุขระ พ้ืนผวิ เรียบ ค. ง. พ้ืนทราย พ้ืนกระเบ้ือง 7. ขอ้ ใด ไม่ถูกตอ้ ง เก่ียวกบั แรงเสียดทาน ก. เป็นแรงตา้ นการเคลื่อนที่ของวตั ถุ ข. จะเกิดบริเวณผวิ สัมผสั ของวตั ถุ ค. มีทิศทางเดียวกบั การเคล่ือนท่ีของวตั ถุ ง. หากมีแรงเสียดทานท่ีมากพอ ทาใหว้ ตั ถุหยดุ น่ิงได้ 60

8. ในขณะที่ A B และ C กาลงั ช่วยกนั ดึงกล่องไปทางขวามือ เพ่ือทาใหก้ ล่องเคลื่อนที่ไปบนพ้ืน ราบท่ีมีแรงเสียดทาน โดย A ออกแรง 10 นิวตนั B ออกแรง 10 นิวตนั และ C ออกแรง 20 นิวตนั ถา้ กล่องยงั คงอยนู่ ิ่ง ขอ้ ใดเป็นการเขียนแผนภาพแสดงขนาด และทิศทางของแรงใน แนวราบท่ีกระทาต่อกล่องไดถ้ ูกตอ้ ง กาหนดให้ 1 ช่องสเกล = 10 นิวตนั ก. AB C ข. AB C แรงเสียดทาน ค. BA C ง. AB C แรงเสียดทาน แรงเสียดทาน 9. วตั ถุกอ้ นหน่ึงวางบนพ้ืนเอียง ขอ้ ใดแสดงทิศทางของแรงเสียดทานที่กระทาต่อวตั ถุได้ ถูกตอ้ ง ก. แรงเสียดทาน ข. แรงเสียดทาน ค. แรงเสียดทาน แรงเสียดทาน ง. 10. ลากวตั ถุไปบนพ้ืนผวิ แบบใด เกิดแรงเสียดทานนอ้ ยท่ีสุด ก. พ้ืนเรียบ ข. พ้นื เอียง ค. พ้ืนขรุขระ ง. พ้นื แขง็ 61

11. ด.ช.เป็นปล้ืมออกแรงลากลงั ไมด้ ว้ ยแรง 1,000 N ไปตามแนวระดบั ที่มีแรงเสียดทาน 200 N อยากทราบวา่ ลงั ไมจ้ ะไดร้ ับแรงดึงสุทธิท้งั หมดเท่าใด แรงดงึ แรงเสียดทาน ก. 1,000 N ข. 1,200 N ค. 800 N ง. 1,300 N 12. กิจกรรมในขอ้ ใดตอ้ งใชแ้ รงเสียดทานมากที่สุด ง. b e และ f ก. การลากของบนพ้นื ทราย ข. วา่ ยน้า ค. จุดไมข้ ีดไฟ ง. ปี นเขา 13. กิจกรรมในขอ้ ใด เป็นการเพ่มิ แรงเสียดทานท้งั หมด a) การทาจารบีท่ีบานพบั ประตู b) ดอกยางของรถยนต์ c) เกา้ อ้ีมีลอ้ เลื่อน d) รองเทา้ สเกต็ e) การจุดไมข้ ีดไฟ f) ที่หา้ มลอ้ รถ ก. a c และ e ข. b d และ e ค. a d และ f 62

14. จงพจิ ารณาการออกแบบสิ่งประดิษฐต์ ่อไปน้ี (O-NET) ก. การออกแบบชุดนกั กีฬาวา่ ยน้า ข. การออกแบบดอกยางรถยนต์ ค. การออกแบบรถแข่ง ง. การออกแบบจรวด การออกแบบส่ิงประดิษฐ์ ท่ีตอ้ งการลดแรงเสียดทาน คือขอ้ ใด ก. ก ข ค ข. ข ค ง ค. ก ข ง ง. ก ค ง 15. กาหนดประโยชนข์ องแรงเสียดทาน ดงั น้ี (O-NET ) A. การสวมร้องเทา้ ผา้ ใบวิ่ง B. การใชพ้ ้นื เอียงขนของข้ึนที่สูง C. การใชต้ ลบั ลูกปื นในระบบลอ้ และเพลา D. การทาพ้ืนผวิ ถนนคอนกรีตใหห้ ยาบ E. การใชร้ ถเขน็ ของในหา้ งสรรพสินคา้ F. การทาผวิ ยางรถยนตใ์ หม้ ีร่องรอยเป็นลวดลาย ขอ้ ใดเป็นการใชป้ ระโยชนจ์ ากการเพมิ่ แรงเสียดทาน ก. A D F ข. A C F ค. B C E ง. B E F 63

16. ตาราง ระยะทางท่ีกล่องเคล่ือนท่ีบนพ้นื ผวิ ลกั ษณะต่างๆ เม่ือออกแรงผลกั เท่ากนั ในระยะเวลาเท่ากนั (O-NET) ชนิดพืน้ ผวิ ระยะทางทกี่ ล่องเคล่ือนท่ีได้ (เมตร) A 2.1 B 2.5 C 2.7 D 3.0 จากขอ้ มูลในตาราง พ้ืนผวิ ที่ก่อใหเ้ กิด แรงเสียดทานน้อยทส่ี ุด คือขอ้ ใด ก. A ข. B ค. C ง. D 64

17. มะลิ ทดสอบแผน่ ยาง ชนิด A และชนิด B โดยวางแผน่ ยางชนิด A บนพ้นื แลว้ ออกแรงดึงแผน่ ยางในทิศทางขนานกบั พ้ืน ดงั ภาพ พร้อมท้งั บนั ทึกระยะทาง ท่ีแผน่ ยางเคลื่อนที่ไดใ้ นเวลา 10 วนิ าที (O-NET) จากน้นั ทาซ้าโดยเปลี่ยนแผน่ ยางเป็นชนิด B ซ่ึงมีมวลเท่ากบั ชนิด A แลว้ ออกแรงดึง ขนาดเท่าเดิม ไดผ้ ลเป็นดงั ตาราง หากตอ้ งการเลือกแผน่ ยางจากขา้ งตน้ ไปทาพ้นื รองเทา้ เพอ่ื ป้องกนั การลื่นลม้ ควรเลือกเผน่ ยาง ชนิดใด เพราะเหตุใด ก. ชนิด A เพราะแผน่ ยางเกิดแรงเสียดทานมากกวา่ ข. ชนิด A เพราะแผน่ ยางเกิดแรงเสียดทานนอ้ ยกวา่ ค. ชนิด B เพราะแผน่ ยางเกิดแรงเสียดทานมากกวา่ ง. ชนิด B เพราะแผน่ ยางเกิดแรงเสียดทานนอ้ ยกวา่ 65

18. ออกแรงท่ีเท่ากนั ในชุดการทดลอง A B C และ D ลากแท่งไมใ้ หเ้ คล่ือนท่ีบนพ้ืนผวิ ชนิด ตา่ งๆจากจุด X ไปยงั จุด Y ดงั ภาพ (O-NET) ชุดการทดลอง พืน้ ผวิ เวลา (วนิ าท)ี A กระดาษ 6 B คอนกรีต 15 C หินอ่อน 9 D 12 อิฐ แรงเสียดทานในชุดการทดลองใดมีค่า มากท่ีสุด ก. A ข. B ค. C ง. D 19. ทดลองออกแรงผลกั วตั ถุกอ้ นหน่ึงใหเ้ ริ่มเคล่ือนท่ีไปบนพ้นื ผวิ ที่แตกต่างกนั 3 ชนิด คือ A B และ C ผลการทดลองพบวา่ บนพ้ืนผวิ A B และC ตอ้ งออกแรงผลกั วตั ถุ 10 15 และ 8 นิวตนั ตามลาดบั (O-NET) หากเปรียบเทียบพ้ืนผวิ ท่ีมีค่าแรงเสียดทานมากไปนอ้ ย เป็นไปตามขอ้ ใด ก. C < A < B ข. A < B < C ค. B < A < C ง. A < C < B 66

20. การทดลองลากวตั ถุชนิดหน่ึงบนพ้นื ผวิ ต่างชนิดกนั ไดผ้ ลดงั ตาราง ตาราง ผลของแรงท่ีใชล้ ากวตั ถุใหเ้ ริ่มเคลื่อนท่ีบนพ้ืนผวิ ชนิดต่างๆ (O-NET) ชนิดของพืน้ ผวิ ขนาดของแรงทท่ี าให้วตั ถเุ ริ่มเคลื่อนท่ี (นิวตัน) กระเบ้ือง 700 ยาง 900 ไม้ 800 ขอ้ ใดคือตวั แปรตน้ ของการทดลองน้ี ก. มวลของวตั ถุ ข. ชนิดของพ้ืนผวิ ค. ขนาดของแรง ง. ระยะทางที่วตั ถุเคล่ือนที่ 67

เสียง เกิดจากการสั่นสะเทือน ของแหลง่ กาเนิดเสียง  องค์ประกอบของการได้ยนิ   แหล่งกาเนิดเสียง  ตวั กลาง ไดแ้ ก่ : ของแขง็ ของเหลว แก๊ส  อวยั วะรับเสียง (หู) ตวั กลางเสียง : เสียงเคลื่อนที่ผา่ นตวั กลางท่ีเป็นของแขง็ ไดเ้ ร็วสุด รองลงมา คือ ของเหลว และชา้ สุด คือ แก๊ส ของแขง็ เช่น กอ้ นหิน ของเหลว เช่น น้า แกส๊ เช่น อากาศ เสียงไม่สามารถเคล่ือนทผ่ี ่านสุญญากาศ ได้ 68

ใบหู กระดูกคอ้ น คน้ อ กระดูกทงั่ กระดูกโกลน คน้ อ เส้นประสาท คอเคลีย เยอื่ แกว้ หู รูหู หู (Ear) ของมนุษยแ์ บง่ ออกเป็น 3 ช้นั หูช้ันนอก ไดแ้ ก่ ใบหู เป็นกระดูกออ่ นจะทาหนา้ ท่ีรับและรวบรวมคลื่นเสียงใหผ้ า่ นเขา้ ช่องหู รูหู เป็นทางผา่ นของเสียง เยอื่ แกว้ หู (Eardrum) เป็นเยอื่ บางๆ ก้นั อยู่ สามารถสัน่ ไดเ้ มื่อไดร้ ับคลื่นเสียงเหมือนกบั หนงั หนา้ กลองเม่ือถูกตีและส่งแรงส่นั สะเทือนเขา้ ไปในหูช้นั กลาง หูช้ันกลาง ไดแ้ ก่ กระดูกคอ้ น กระดูกทงั่ กระดูกโกลน ทาหนา้ ที่รับแรงสัน่ สะเทือนและขยายเสียงตอ่ จากเยอื่ แกว้ หู ก่อนส่งตอ่ ไปยงั หูช้นั ใน หูช้ันใน ไดแ้ ก่ คอเคลีย (Cochlea) เป็นรูปกน้ หอย ภายในบรรจุของเหลวและเซลลข์ นจานวนมากที่ทาหนา้ ท่ีรับ เสียงจากกระดูกโกลนในหูช้นั กลาง ก่อนแปลงเป็นสัญญาณส่งไปยงั เส้นประสาท ทอ่ คร่ึงวงกลมในหูช้นั ใน (Semicircular canal) เป็นส่วนที่ทาหนา้ ท่ีในการควบคุมการทรงตวั อยดู่ า้ นหลงั ของหูช้นั ใน จะรับรู้เก่ียวกบั การเอียง การหมุนของศีรษะตลอดจนการทรงตวั มีลกั ษณะ เป็นหลอดคร่ึงวงกลม 3 หลอด วางต้งั ฉากกนั เส้นประสาทหูเส้นท่ี 8 ส่งสัญญาณประสาทไปยงั สมองเพอื่ แปลความหมาย 69

เสียงสูง เสียงตา่ หูมนุษยส์ ามารถไดย้ นิ เสียงในช่วง ความถี่ 20 – 20,000 เฮิรตซ์ ความถี่ (Frequency) จานวนรอบของการสัน่ ของ แหล่งกาเนิดเสียงใน 1 วนิ าที มีหน่วยเป็น เฮิรตซ์ (Hz) เสียงต่า หรือ ทุ้ม วตั ถุมีมวลมาก วตั ถุมีมวลนอ้ ย แหล่งกาเนิดเสียงดสั่นดว้ ยความถี่นอ้ ย แหล่งกาเนิดเสียงดส่นั ดว้ ยความถ่ีมาก คล่ืนความถตี่ ่า คลื่นความถีส่ ูง คล่ืนใตเ้ สียง คลื่นเสียงท่ีมนุษยไ์ ดย้ นิ คลื่นเหนือเสียง อินฟราซาวด์ อลั ตราซาวด์ 70

ความดงั ของเสียง มนุษยไ์ ดย้ นิ เสียงต้งั แต่ 0 จนถึง 120 เดซิเบล ระดบั ความเข้มของเสียง มีหน่วยเป็น เดซิเบล (dB) ซ่ึงมีเคร่ืองวดั ความเขม้ เสียง คือ เดซิเบลมิเตอร์ แหล่งกาเนิดเสียงสัน่ ดว้ ยพลงั งานนอ้ ย เสียงค่อย แหล่งกาเนิดเสียงสั่นดว้ ยพลงั งานมาก เสียงดงั แอมพลจิ ูด A เสียงค่อย แอมพลจิ ูด A เสียงดงั แอมพลจิ ูด (Amplitude, A) คือ ความสูงของยอดคลื่น หรือทอ้ งคล่ืนของเสียง 71

ความดงั ของเสียง B ข้ึนอยกู่ บั 1. พลงั งานในการสัน่ ของแหล่งกาเนิดเสียง C A  ตีกลองแรงๆจะเสียงดงั กวา่ ตีกลองเบาๆ 2. ระยะห่างจากแหล่งกาเนิดเสียง  เดก็ ณ ตาแหน่ง A อยใู่ กลเ้ สียงกลอง D มากกวา่ จะไดย้ นิ เสียงดงั กวา่ ตาแหน่ง B C และ D ตามลาดบั ระดับความเข้มเสียง (เดซิเบล) ภาพจาก https://www.goodscience.com 72

มลพษิ ทางเสียง รบกวนการพกั ผอ่ น นอนหลบั ก่อใหเ้ กิดความราคาญและรบกวน การสื่อสารที่ใชเ้ สียง รบกวนการทางานและประสิทธิภาพ ของการทางานลดลง เกิดความเครียดและเสียสุขภาพจิต อนั ตรายต่อระบบการไดย้ นิ เกิดอาการ หูอ้ือชวั่ คราว หรือถา้ ดงั มากอาจทาให้ หูหนวกได้ การป้องกนั เกย่ี วกบั มวลภาวะของเสียง  อยหู่ ่างแหล่งกาเนิดเสียง  ใชแ้ ผน่ ดูดกลืนเสียงบุผนงั หรือผา้ ม่าน  ปลูกตน้ ไมป้ ้องกนั เสียงรบกวนของยานพาหนะ  แนวกาแพงป้องกนั เสียงยานพาหนะบนทางด่วน  เครื่องครอบหูป้องกนั เสียงในโรงงานอุตสาหกรรม 73

แบบฝึ กหัดเรื่อง เสียง ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  ให้เดก็ ๆ บอกแหล่งกาเนิดเสียงตามโจทย์ระบุ  คะแนน.............. แหล่งกาเนิดเสียงตามธรรมชาติ ธรรมชาติ แหล่งกาเนิดเสียงท่ีมนุษยส์ ร้างข้ึน ค้างคาวใช้หูแทนตา จริงหรือ ??? คา้ งคาวหาตาแหน่งที่อยขู่ องวตั ถุโดยใชเ้ สียงสะทอ้ น ที่เรียกวา่ Echolocation เพื่อนาทางและล่าเหยอ่ื โดยปล่อยคลื่นเหนือเสียงออกมา (เสียงท่ีมีความถี่สูง >20 kHz หรือ อลั ตร้าโซนิค) เสียงที่ส่งออกไปจะกระทบสิ่งตา่ งๆ แลว้ สะทอ้ นกลบั มายงั หู ทาใหค้ า้ งคาว รู้ขนาด รูปร่าง และตาแหน่งของส่ิงต่างๆ แทนการมองเห็นดว้ ยตา ขอบคณุ ข้อมูล : หนงั สือเรียน สสวท. ป.5 และ https://mgronline.com 74

แบบฝึ กหัดเรื่อง เสียง ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  ให้เดก็ ๆ ดูภาพของแหล่งกาเนิดเสียงด้านล่าง และพจิ ารณาว่า คะแนน.............. เกดิ เสียงหรือไม่ เพราะเหตุใด  .......................................... .......................................... เพราะ................................. เพราะ................................. .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... เพราะ................................. เพราะ................................. .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... เพราะ................................. เพราะ................................. .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... เพราะ................................. เพราะ................................. .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... เพราะ................................. เพราะ................................. .......................................... .......................................... 75

แบบฝึ กหัดเรื่อง เสียง ชื่อ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  เดก็ ๆ ช่วยเขยี นอธิบายวธิ ีการที่ทาให้แหล่งกาเนิดเสียง คะแนน.............. สามารถเกดิ เสียงได้  .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... 76

แบบฝึ กหัดเร่ือง เสียง ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขท่ี............................  เดก็ ๆ ตดั ภาพจากหน้าถดั ไป แล้วนามาตดิ ในช่องว่างให้ถูกต้อง ตคามะแกนานร.............. เกดิ เสียงการดีด เกดิ เสียงจากการสี เกดิ เสียงจากการตี เกดิ เสียงจากการเป่ า 77

รูปภาพสาหรับตดั แปะ สาหรับแบบฝึ กหดั ก่อนหนา้ น้ี 78

แบบฝึ กหัดเร่ือง เสียง ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขท่ี............................  ให้เดก็ ๆ ช่วยเขยี นคาตอบให้สมบูรณ์ครบถ้วนนะ  คะแนน..............        หู (Ear) ของมนุษยแ์ บ่งออกเป็น ............................... ช้นั หูช้ันนอก ไดแ้ ก่ .......................... : ................................................................................................................. .......................... : ................................................................................................................. .......................... : ................................................................................................................. หูช้ันกลาง ไดแ้ ก่ ....................................................... : ................................................................................... หูช้ันใน ไดแ้ ก่ .......................... : ................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .......................... : ................................................................................................................. 79

แบบฝึ กหัดเรื่อง เสียง ชื่อ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขท่ี............................  ให้เดก็ ๆ นาคาทีก่ าหนดให้เตมิ ลงในช่องว่าง เกยี่ วกบั หน้าที่ คะแนน.............. ของส่วนประกอบของหูให้ถูกต้องนะ พร้อมสนุกกนั รึยงั  ยสู เตเชียน แกว้ หู กระดูกโกลน ของเหลว กน้ หอย ใบหู กระดูกทง่ั การทรงตวั เยอื่ แกว้ หู คอเคลีย 3 กระดูกคอ้ น เส้นประสาทหู ท่อรูปคร่ึงวงกลม เวยี นศรีษะ หูช้นั นอก ประกอบดว้ ยกระดูกอ่อนซ่ึงยดื หยนุ่ และพบั งอได้ สามารถมองเห็นไดจ้ าก ภายนอก คือ……………… ดา้ นในสุดของหูช้นั นอก คือ ……………….หรือ ......................... ทาหนา้ ท่ีเป็นตวั ก้นั ระหวา่ งหูช้นั นอกและหูช้นั กลาง เปรียบเสมือนเคร่ืองขยายเสียง และส่งผา่ น ไปยงั หูช้นั กลาง ในหูช้นั กลาง ประกอบดว้ ยกระดูก 3 ชิ้น คือ .................................... ..................................... ..................................... นอกจากน้ีในหูช้นั กลาง ยงั ประกอบดว้ ย ท่อ ......................................... ซ่ึงเชื่อมระหวา่ งหูช้นั กลาง และหลงั โพรงจมูก โดยท่อน้ีจะทาหนา้ ที่ปรับความดนั ใหห้ ูช้นั กลางใหเ้ ท่ากบั ความดนั บรรยากาศภายนอก หูช้นั ในประกอบดว้ ยส่วนรับฟังเสียง เรียกวา่ ............................เป็นรูป.......................... และส่งต่อไปยงั .................................เส้นท่ี 8 นอกจากน้ีในหูช้นั ในยงั มีอวยั วะท่ีควบคุม ระบบ............................... เรียกวา่ ....................................จานวน ...............ท่อ ภายในบรรจุ ..................................ที่ควบคุมระบบการทรงตวั ของร่างกาย ซ่ึงถา้ มีความผดิ ปกติ จาทาใหผ้ ปู้ ่ วย มีอาการ.................................ได้ 80

แบบฝึ กหัดเรื่อง เสียง ชื่อ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  เดก็ ๆ ช่วยเตมิ คาตอบให้สมบูรณ์ครบถ้วนนะ  คะแนน.............. เราได้ยนิ เสียงได้อย่างไร....นะ   องคป์ ระกอบของการไดย้ นิ เสียง  ..........................................................  ..........................................................  .......................................................... เขียนอธิบายข้นั ตอนการไดย้ นิ เสียง ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 81

แบบฝึ กหัดเรื่อง เสียง ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  ให้เดก็ ๆ วงล้อมรอบเครื่องดนตรีทที่ าให้เกดิ เสียงสูง เสียงตา่ คะแนน.............. กรับเสภา ทาดว้ ยไมแ้ ก่น ยาวประมาณ 20 ซม. หนาประมาณ 5 ซม. เหลาเป็น รูป 4 เหลี่ยม แต่ลบเหล่ียมออกเพื่อมิใหบ้ าดมือ และใหส้ ามารถกลิ้งตวั ของมนั เอง กลอกกระทบกนั ไดโ้ ดยสะดวก ใชบ้ รรเลงประกอบในการขบั เสภาขบั เสภา 82

แบบฝึ กหัดเร่ือง เสียง ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  ให้เดก็ ๆ ช่วยโยงเส้น ข้อความที่ตรงกบั ความหมายของภาพ  คะแนน.............. เม่ือใชน้ ิ้วกดไมบ้ รรทดั แลว้ ปล่อย โดยใหไ้ มบ้ รรทดั ที่พน้ ขอบโตะ๊ ยาวไม่เทา่ กนั ตามภาพ มีมวลมาก วตั ถุส่ันเร็ว เสียงสูง เสียงทุม้ ความถ่ีต่า มีมวลนอ้ ย วตั ถุสั่นชา้ เสียงต่า เสียงแหลม ความถ่ีสูง มีมวลมาก วตั ถุสนั่ เร็ว เสียงสูง เสียงทุม้ ความถ่ีต่า มีมวลนอ้ ย วตั ถุสน่ั ชา้ เสียงต่า เสียงแหลม ความถ่ีสูง 83

แบบฝึ กหัดเร่ือง เสียง ชื่อ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  ให้เดก็ ๆ ทาเครื่องหมาย ลงใน  หน้าข้อความทท่ี าให้ คะแนน.............. ประโยคเป็ นจริง ค่อยๆคดิ นะ  1. เสียงเกิดจาก  การเคลื่อนที่ของวตั ถุ  การสัน่ สะเทือนของวตั ถุ 2. เสียงเคลื่อนท่ีจากแหล่งกาเนิดเสียง  ทุกทิศทาง  แนวตรง 3. เสียงเดินทางผา่ น........................ไดเ้ ร็วกวา่  ราวบนั ได  อากาศ 4. ภายในคลอเคลียจะมี....................รับการส่ันสะเทือนของคล่ืนเสียง  เซลลข์ น  อากาศ 5. ..........................หมายถึง จานวนรอบท่ีวตั ถุสนั่ ใน 1 วนิ าที  ความดงั  ความถี่ 6. แหล่งกาเนิดเสียงที่สั่นดว้ ยความถ่ีมาก จะเกิดเสียง  เสียงสูง  เสียงต่า 7. เสียงสูง เสียงต่า ของกีตาร์เกิดจาก  ขนาดและความความยาวของสายกีตาร์  แรงในการดีดของสายกีตาร์ 8. แหล่งกาเนิดเสียงสน่ั ดว้ ยพลงั งาน......................จะทาใหไ้ ดย้ นิ เสียงเบา  มาก  นอ้ ย 9. หูมนุษยส์ ามารถไดย้ นิ เสียงในช่วงความถ่ี ระหวา่ ง ...............ถึง 20,000 เฮิรตซ์  0  20 10. เมื่อไดย้ นิ เสียงดงั มากๆ เราควร  วง่ิ หนี  ใชว้ สั ดุป้องกนั เช่น เครื่องอุดหู 84

แบบฝึ กหัดเร่ือง เสียง ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขท่ี............................  ให้เดก็ ๆ ทาเครื่องหมาย ลงใน  หน้าข้อความทที่ าให้ คะแนน.............. ประโยคเป็ นจริง ค่อยๆคดิ นะ  1. เสียงเป็น ........................... เพราะ ไม่มีน้าหนกั ไม่ตอ้ งการท่ีอยู่  พลงั งาน  สสาร 2. เมื่อเคาะสอ้ มเสียงแลว้ จ่อปลายส้อมเสียงที่ผวิ น้า ผวิ น้าจะกระเพอ่ื มเป็น  วงคล่ืน  เป็นเสน้ ตรงทิศทางเดียว 3. เสียงไม่สามารถเดินทางผา่ น  แก๊สออกซิเจน  สุญญากาศ 4. ตวั กลางเสียงขณะท่ีเดก็ ๆ ยนื คุยกนั  อากาศ  แกส๊ ออกซิเจน 5. กระดูกรูปคอ้ น อยใู่ นหูช้นั  นอก  กลาง 6. ถา้ วตั ถุสน่ั สะเทือน.....................จะทาใหไ้ ดย้ นิ เสียงต่า  ชา้  เร็ว 7. เสียงทุม้ เสียงแหลม ข้ึนอยกู่ บั  ความถ่ีของเสียง  ความดงั ของเสียง 8. dB เป็นหน่วยของ  ความถี่ของเสียง  ความดงั ของเสียง 9. ถา้ อย.ู่ ........................แหลง่ กาเนิดเสียงจะทาใหไ้ ดย้ นิ เสียงดงั  ใกล้  ไกล 10. ถา้ เราไดย้ นิ เสียงต้งั แต่..............เดซิเบลข้ึนไป เกินวนั ละ 8 ชม. จะเป็นอนั ตรายต่อหู  80  85 85

แบบฝึ กหัดเรื่อง เสียง ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขท่ี............................  เดก็ ๆ ช่วยเครื่องหมาย  หน้าข้อความทถี่ ูก คะแนน.............. และทาเครื่องหมาย  หน้าข้อความท่ีผดิ สนุกๆด้วยกนั นะ  1. เสียงเกิดจากการสน่ั สะเทือนของวตั ถุ 2. แหล่งกาเนิดเสียง คือ สิ่งท่ีเสียงเคล่ือนท่ีผา่ น 3. เสียงไม่สามารถเดินทางผา่ นตวั กลางที่เป็นของเหลวได้ 4. เยอ่ื แกว้ หู อยใู่ นหูช้นั กลาง 5. ถา้ ตอ้ งการเสียงกีตาร์เสียงสูง ทาไดโ้ ดยดีดสายกีตาร์เส้นท่ีเลก็ ท่ีสุด 6. เม่ือกดปลายไมบ้ รรทดั ลงแลว้ ปล่อย โดยใหป้ ลายไมบ้ รรทดั ท่ียน่ื พน้ ขอบโตะ๊ มีความยาวไม่เท่ากนั จะเกิดการสัน่ ที่ไม่เท่ากนั 7. เมื่อเคาะระฆงั ใบใหญ่ ซ่ึงเป็นแหล่งกาเนิดเสียงที่มีมวลมากจะทาใหเ้ กิดเสียงสูง 8. การไดย้ นิ เสียงดงั ค่อย ไม่ข้ึนกบั ระยะห่างของแหล่งกาเนิดเสียง 9. การตีวตั ถุแรงข้ึน จะทาใหร้ ะดบั เสียงสูงต่าของเสียงเปล่ียนไป 10. เสียงดงั อาจทาใหเ้ ยอื่ แกว้ หูสนั่ ทะเทือนอยา่ งรุนแรงจนฉีกขาด 86

แบบฝึ กหัดเร่ือง เสียง ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขท่ี............................  เดก็ ๆ ช่วยเคร่ืองหมาย  หน้าข้อความที่ถูก คะแนน.............. และทาเคร่ืองหมาย  หน้าข้อความที่ผดิ สนุกๆด้วยกนั นะ  1. คลื่นเสียง เหมือน คล่ืนน้า 2. เสียงพดู ของมนุษยเ์ กิดจากการสัน่ สะเทือนของกล่องเสียง 3. พลงั งานจาการสั่นของแหล่งกาเนิดเสียงจะแผอ่ อกไปทุกทิศทางเป็นทรงกลม 4. เยอื่ แกว้ หู เป็นอวยั วะแรกท่ีสนั่ สะเทือนเม่ือไดร้ ับคลื่นเสียง 5. จานวนรอบท่ีวตั ถุสน่ั ใน 1 วนิ าที มีหน่วยเป็น เฮิรตซ์ 6. เสียงดงั ที่สุดที่มนุษยท์ นฟังไดซ้ ่ึงกาหนดโดยองคก์ ารอนามยั โลก คือ 120 dB 7. ถา้ แหล่งกาเนิดเสียงมีการสัน่ สะเทือนมาก จะมีพลงั งานมาก เสียงจะทุม้ 8. การเกิดเสียงดงั เสียงค่อย ข้ึนอยกู่ บั ความถ่ีของเสียง 9. ความดงั ค่อยของเสียง คือสิ่งเดียวกบั ระดบั สูงต่าของเสียง 10. สมองทาหนา้ ที่แปลความหมายของเสียง 87

แบบฝึ กหัดเรื่อง เสียง ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขท่ี............................  ให้เดก็ ๆ ช่วยเขยี นคาตอบให้สมบูรณ์ครบถ้วนนะ  คะแนน.............. 1. เสียงเคลื่อนท่ีออกจากแหล่งกาเนิดเสียงในลกั ษณะใด  ........................................................................................................................................ 2. จากภาพ จงเรียงลาดบั ตวั กลางที่เสียงเคลื่อนท่ีผา่ นไดเ้ ร็วสุดไปชา้ สุด อากาศ กอ้ นหิน นม ................................... ..................................... ................................. 3. เพราะเหตุใดเดก็ ชายเป็นปล้ืม จึงเอาหูแนบพ้ืนดินเพือ่ ฟังเสียงสตั วป์ ่ าที่อาจอยใู่ กลๆ้ 88

4. จากภาพ จงใชใ้ นการตอบคาถาม กระด่ิงไฟฟ้า นากระดิ่งไฟฟ้าแขวนไวใ้ นครอบแกว้ ที่ปิ ดสนิท ค่อยๆ สูบเอาอากาศออกจน สูบอากาศออกจากครอบแกว้ ภายในเป็นสุญญากาศ เม่ือเปิ ดสวติ ชไ์ ฟ จนภายในเป็ นสุ ญญากาศ เดก็ ๆจะไดย้ นิ เสียงหรือไม่ อยา่ งไร ................................................................. ................................................................. ................................................................. เม่ือใชน้ ิ้วกดไมบ้ รรทดั แลว้ ปล่อย โดยใหไ้ มบ้ รรทดั ท่ีพน้ ขอบโต๊ะยาวไม่เท่ากนั ตามภาพ ภาพ ก ภาพ ข 5. จากภาพท้งั สอง หลงั จากปล่อยนิ้วมือ ไมบ้ รรทดั ส่วนใดท่ีเกิดการส่นั ......................................................................................................................................... จากภาพท้งั 2 จงเติมคาลงในช่องวา่ ง อยา่ งมีเหตุผล ภาพ ก  มวลของไมบ้ รรทดั ท่ีส่ัน มีมวล...................... ความเร็วของการสั่น .....................  ความถ่ี.......................เกิดเสียง........................ ภาพ ข  มวลของไมบ้ รรทดั ท่ีสั่น มีมวล...................... ความเร็วของการสน่ั .....................  ความถ่ี.......................เกิดเสียง........................ 89

กข 6. จากภาพท้งั 2 จงเติมคาลงในช่องวา่ ง อยา่ งมีเหตุผล ภาพ ก  มวลของเสน้ เอน็ ท่ีส่นั มีมวล...................... ความเร็วของการสนั่ .....................  ความถี่.......................เกิดเสียง........................ ภาพ ข  มวลของเส้นเอน็ ท่ีสั่น มีมวล...................... ความเร็วของการสั่น .....................  ความถ่ี.......................เกิดเสียง........................ ภาพจาก http://clipart-library.com 7. จากภาพจงตอบคาถามดา้ นล่าง ขวดหมายเลขใดที่มีมวลของน้ามากท่ีสุด..............เม่ือใชช้ อ้ นเคาะจะเกิดเสียง....................... ขวดหมายเลขใดที่มีมวลของน้านอ้ ยท่ีสุด..............เม่ือใชช้ อ้ นเคาะจะเกิดเสียง....................... 90

  8. จากภาพหากใชช้ อ้ นเคาะขวดหมายเลข 2 แลว้ แกว้ เกิดเสียงโนต้ “ซอล” อยากทราบวา่ หากใชช้ อ้ นเคาะขวดหมายเลข 1 จะทาใหเ้ กิดเสียงโนต้ ........................................... หากใชช้ อ้ นเคาะขวดหมายเลข 3 จะทาใหเ้ กิดเสียงโนต้ ........................................... 9. หากนกั ดนตรีตอ้ งการใหเ้ กิดเสียงสูง เสียงต่า ในการเล่น ไวโอลิน ตอ้ งทาอยา่ งไร 10. จากภาพ จงใชใ้ นการตอบคาถาม หากดีดสายกีตาร์ ณ ตาแหน่ง ท่ีกาหนด จะเกิดเสียงสูง หรือ เสียงต่า หากนาไมเ้ คาะ ไซโลโฟน ณ ตาแหน่ง ที่กาหนด จะเกิดเสียงสูง หรือ เสียงต่า 91

11. จากภาพจงใส่ลกั ษณะของคลื่นเสียง และระดบั ของเสียง 12. หากตอ้ งการใหเ้ มด็ ขา้ วสารกระเดน็ ข้ึนสูงกวา่ น้ี ตอ้ งออกแรงตีแผน่ พลาสติกอยา่ งไร......................................................................... ทาใหม้ ีพลงั งานในการส่ัน................................ และเกิดเสียงท่ีมีลกั ษณะอยา่ งไร....................... 13. ปัจจยั ท่ีมีผลต่อความดงั ค่อยของเสียง คือ ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 14. จงเรียงลาดบั ความดงั ของเสียงจากเสียงเบาไปเสียงดงั จากแหล่งกาเนิดเสียงต่อไปน้ี เสียงเคร่ืองตดั หญา้ เสียงเสียงลมหายใจ เสียงพดู คุย เสียงที่เจาะถนน เสียงเครื่องบิน ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 92

15. จากภาพจงใชใ้ นการตอบคาถาม B CA D  ถา้ หากตีกลองเสียงดงั พอสมควร เดก็ ๆ แต่ละคนไดย้ นิ เสียงแตกต่างกนั อยา่ งไร ................................................................................................................................................  เสียงจากกลองเคลื่อนที่ไปในทิศทางใดบา้ ง มีลกั ษณะเป็นอยา่ งไร ................................................................................................................................................  เดก็ แต่ละคนไดร้ ับพลงั งานจากการสัน่ สะเทือนของแหล่งกาเนิดเสียง หรือความเขม้ ของเสียงแตกต่างกนั อยา่ งไร และมีผลแตกต่างกนั หรือไม่อยา่ งไร ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................  เดก็ แต่ละคนไดร้ ับความถี่ของแหล่งกาเนิดเสียง แตกต่างกนั อยา่ งไร และมีผลแตกต่าง กนั หรือไม่อยา่ งไร ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ 93

16. จากภาพ จงเขียนคาตอบลงในช่องวา่ ง เคาะแรง เกิดเสียงลกั ษณะใด เสียง..................... และ เคาะเบา เกิดเสียงลกั ษณะใด เสียง.............................. เสียง..................... และ เสียง.............................. 17. เมื่อใชน้ ิ้วกดไมบ้ รรทดั แลว้ ปล่อย โดยใหไ้ มบ้ รรทดั ที่พน้ ขอบโตะ๊ ยาวไม่เท่ากนั ตามภาพ ภาพ ก ภาพ ข สมมติฐานการทดลอง คือ .............................................................................................................. ตวั แปรตน้ คือ ................................................................................................................................ ตวั แปรตาม คือ .............................................................................................................................. ตวั แปรควบคุม คือ ........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... 94

18. จากภาพ แขวนแผน่ เหลก็ ชนิดเดียวกนั ที่มีความหนาเท่ากนั แต่มีขนาดแตกต่างกนั ถา้ ตีแผน่ เหลก็ ดว้ ยแรงท่ีเท่ากนั แลว้ ใหฟ้ ังเสียงที่เกิดข้ึน สมมติฐานการทดลอง คือ .............................................................................................................. ตวั แปรตน้ คือ ................................................................................................................................ ตวั แปรตาม คือ .............................................................................................................................. ตวั แปรควบคุม คือ ........................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... 19. จากภาพดา้ นบน ใหเ้ รียงลาดบั แผน่ เหลก็ ที่ทาใหเ้ กิดเสียงต่าสุด ไปเสียงสูงท่ีสุด ...................................................................................................................................................... 20. มลภาวะทางเสียง คือเสียงที่ก่อใหเ้ กิด.....................................แก่ผฟู้ ัง และมีผลทาใหเ้ กิด .......................................................... .............................................................. .......................................................... .............................................................. 95

แบบฝึ กหัดเร่ือง เสียง ช่ือ .................................................................... ช้ัน ...............................เลขที่............................  ให้เดก็ ๆ เลือกคาตอบทถี่ ูกต้องอย่างมเี หตุผล สู้ๆ นะ  คะแนน.............. 1. ตวั กลางใด ที่เสียงเดินทางผา่ นไดเ้ ร็วที่สุด ก. เหลก็ ข. น้าเปล่า ค. อากาศ ง. สุญญากาศ 2. ขอ้ ใดกล่าวได้ ถูกต้อง ก. เสียงสามารถเดินทางผา่ นสุญญากาศได้ ข. นกั บินอวกาศสามารถไดย้ นิ เสียงอุกกาบาตชนดวงจนั ทร์ได้ ค. คลื่นเสียงเดินทางจากแหล่งกาเนิดเสียงมีลกั ษณะแผน่ ขนานกบั พ้ืนโลก ง. เราเห็นฟ้าแลบก่อนไดย้ นิ ฟ้าร้อง เพราะแสงเดินทางในอากาศไดเ้ ร็วกวา่ เสียง 3. แหล่งกาเนิดเสียงของมนุษย์ คือ ก. เส้นเสียง ข. กล่องเสียง ค. ลูกกระเดือก ง. คอหอย 4. จากภาพ เสน้ เชือกของโทรศพั ทข์ องเล่นของปูนและ ด.ช.เป็นปล้ืม เป็นตวั กลาง เช่นเดียวกบั ตวั กลางในขอ้ ใด ก. เหลก็ โตะ๊ ประตู ข. ผนงั แกว้ น้า อากาศ ค. น้าเปล่า อากาศ ประตู ง. ควนั อากาศ แก๊สออกซิเจน 5. ขอ้ ใด ไม่ใช่ องคป์ ระกอบของการไดย้ นิ เสียง ก. แหล่งกาเนิดเสียง ข. ตวั กลางเสียง ค. อวยั วะรับเสียง ง. สมอง 96

6. ขอ้ ใดกล่าวได้ ไม่ ถูกตอ้ ง ก. วตั ถุที่สั่นดว้ ยความถี่ต่า จะทาใหเ้ กิดเสียงทุม้ ข. การเกิดเสียงสูงต่า ข้ึนอยกู่ บั ความถี่เสียง ค. แหล่งกาเนิดเสียงท่ีมีมวลมาก ทาใหเ้ กิดเสียงสูง ง. เสียงผหู้ ญิงมีความถ่ีมากกวา่ ผชู้ าย จึงทาใหม้ ีเสียงสูงกวา่ 7. หากใชช้ อ้ นเคาะดว้ ยความแรงเท่าๆกนั จากขวดดา้ นซา้ ยไปขวา จะไดย้ นิ เสียงอยา่ งไร ก. เสียงค่อยๆ ต่าลง ข. เสียงค่อยๆ สูงข้ึน ค. เสียงค่อยๆ ดงั ข้ึน ง. เสียงค่อยๆ เบาลง 8. การไดย้ นิ เสียงดงั - ค่อย ข้ึนอยกู่ บั ปัจจยั ใด ก. พลงั งานในการสัน่ สะเทือนของแหล่งกาเนิดเสียง ข. ระยะห่างจากแหล่งกาเนิดเสียงกบั อวยั วะรับเสียง ค. ถูกตอ้ งท้งั ก และ ข ง. มีขอ้ ถูกเพยี ง 1 ขอ้ 9. เสียงใดมีระดบั ความเขม้ เสียงสูงท่ีสุด ก. เคร่ืองเจาะถนน ข. เคร่ืองบินไอพน่ ค. เครื่องจกั รโรงงาน ง. เสียงลมพดั 97

10. เสียงในขอ้ ใดที่ ไม่ ทาใหเ้ กิดมลภาวะทางเสียง ก. เสียงเคร่ืองบินขนาดใหญ่ขณะข้ึนและลงสนามบิน ข. เสียงดีดกีตาร์ ค. เสียงรถตดั หญา้ ง. เสียงเคร่ืองเจาะถนน 11. การป้องกนั อนั ตรายท่ีเกิดจากมลภาวะทางเสียงควรทาอยา่ งไร ก. หลีกเลี่ยงการสัมผสั กบั เสียงดงั ทุกประเภท ข. ถา้ หลีกเล่ียงไม่ได้ ควรใชอ้ ุปกรณ์ป้องกนั ค. จากดั ระยะเวลาในการสมั ผสั กบั เสียงดงั ใหน้ อ้ ยท่ีสุด ง. ถูกตอ้ งทุกขอ้ 12. ขณะที่นกั ดนตรีดีดกีตาร์ดว้ ยตวั ดีด (ป๊ิ ก) ผฟู้ ังไดย้ นิ เสียงกีตาร์ไดเ้ น่ืองจากเหตุใด (O-NET) ก. สายกีตาร์กระทบกบั ตวั กีตาร์เกิดเสียงออกมา ข. สายกีตาร์สน่ั เพราะถูกดีดจึงทาใหเ้ กิดเสียงออกมา ค. สายกีตาร์ไม่ทาใหเ้ กิดเสียง แต่ตวั ดีดทาใหเ้ กิดเสียงออกมา ง. สายกีตาร์ท่ีถูกดีดสั่นแลว้ กระทบสายกีตาร์ที่อยตู่ ิดกนั ทาใหเ้ กิดเสียงออกมา 13. จากรูปนกั เรียนคิดวา่ ชาวอินเดียแดงใชป้ ระโยชนจ์ ากสมบตั ิขอ้ ใดของเสียง (สสวท.) ก. เสียงแหลมมีความถี่สูง ข. ความดงั ของเสียงอยทู่ ี่พ้ืนดิน ค. เสียงหนกั กวา่ จะตกลงสู่พ้นื มากกวา่ ง. อตั ราเร็วเสียงแปรตามชนิดของตวั กลาง 98

14. จากการทดลอง นกั เรียนสามารถไดย้ นิ เสียงเคาะชอ้ นใตผ้ วิ น้าไดช้ ดั เจน การทดลองน้ี ตรวจสอบเร่ืองใด (O-NET) ก. น้าเป็นตวั กลางในการเคลื่อนท่ีของเสียง ข. ชอ้ นเป็นตวั กลางในการเคล่ือนท่ีของเสียง ค. ขนาดของชอ้ นมีผลต่อการเกิดเสียงใตน้ ้า ง. ปริมาณน้ามีผลต่อระดบั ความเขม้ ของเสียง 15. กีตาร์เป็นเครื่องดนตรี ที่ประกอบดว้ ยสายกีตาร์หลายเส้นที่มีขนาดต่าง ๆ กนั เม่ือกดสายกีตาร์ท่ีตาแหน่งเดียวกนั แลว้ ดีด ขอ้ ใดกล่าวถูกตอ้ ง (O-NET) ก. เส้นที่หนาส่ันเร็วกวา่ เสน้ ที่บาง ข. เส้นที่หนาส่นั ชา้ กวา่ เสน้ ที่บาง ค. เสน้ ท่ีหนาสน่ั เท่ากบั เส้นที่บาง ง. เสน้ ท่ีหนาไม่เกิดการสน่ั แต่เสน้ ท่ีบางเกิดการส่ัน 99

16. รัดกล่องพลาสติกดว้ ยยาง A และยาง B ซ่ึงเหมือนกนั ทดสอบดึงยาง A ข้ึนดงั ภาพ แลว้ ปล่อยยาง ฟังเสียงท่ีเกิดข้ึน จากน้นั ทดสอบเช่นเดิมกบั อยา่ ง B แต่ดึงข้ึนใหส้ ูงกวา่ ยาง A (O-NET) เสียงที่เกิดข้ึนจากการดึงยางแต่ละเสน้ มีสิ่งใดต่างกนั และต่างกนั อยา่ งไร ก. ความถี่ของเสียง โดยยาง A เกิดเสียงสูงกวา่ ข. ความถี่ของเสียง โดยยาง B เกิดเสียงสูงกวา่ ค. ความดงั ของเสียง โดยยาง A เกิดเสียงดงั กวา่ ง. ความดงั ของเสียง โดยยาง B เกิดเสียงดงั กวา่ 100