หน่วยที่ 10 (ปิดบัญชี)

การบญั ชีเบ้ อื งตน้ 1 หน่วยที่ 10 การปิ ดบญั ชี โดย ครูศรุดา คงมีเงนิ แผนกวิชาการบญั ชี วิทยาลยั เทคนคิ ลพบุรี

แผนผงั ความคิด การปิ ดบญั ชีในสมุดรายวนั ทวั่ ไป การปิ ดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป การหายอดคงเหลือยกไปยกมา งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี

ความหมาย การปิ ดบญั ชี คือ การทาให้ตัวเลขในบัญชีตรงกบั ความเป็นจริง บัญชีรายได้และค่าใช้จ่ายจะถูกปิ ดยอดคงเหลือโอนไปบัญชี กาไรขาดทุน และ ยอดคงเหลือของบัญชีกาไรขาดทุนจะโอนไป ยังบัญชีทุนพร้อมๆ กับยอดคงเหลือของบัญชี ถอนใช้ส่วนตัว กิจการสามารถพิสูจน์ความถูกต้องของยอดคงเหลือจากบัญชี แยกประเภทได้โดยการทางบทดลองหลังปิ ดบญั ชี

ความหมาย การปิ ดบญั ชี (Closing Entries) หมายถึง การโอนบัญชีท่เี ก่ยี วข้อง กบั บัญชีทุน ซ่ึงเป็นบัญชีช่ัวคราว ได้แก่บญั ชีถอนใช้ส่วนตัว บัญชีรายได้ และบัญชีค่าใช้จ่าย ไปยังบัญชีทุน เพ่ือหายอดคงเหลือของบัญชีทุนท่ี ถูกต้อง ณ วันส้ินงวดบัญชี รวมท้ังการหายอด คงเหลือ ของบัญชี สินทรัพย์ และหน้ีสิน ซ่ึงหลังจากทาการปิ ดบัญชีแล้ว บัญชีท่ีเหลืออยู่ ได้แก่ บัญชีสนิ ทรัพย์ บัญชีหน้ีสนิ และบญั ชีทุน เพ่ือยกไปยังงวดบัญชี ถดั ไป

ข้นั ตอนการปิ ดบญั ชี ขน้ั ท่ี 1 ปิดบญั ชีหมวดรายไดเ้ ขา้ กาไรขาดทนุ เดบติ รายได.้...... 401 xxxx เครดติ กาไรขาดทนุ 303 xxxx

ตวั อย่าง ร้านเอมอรบิวต้ี มีบญั ชีรายไดค้ า่ บริการเสริมสวย 21,500 บาท จะบนั ทึก การปิ ดบญั ชีรายไดใ้ นสมุดรายวนั ทว่ั ไปไดด้ งั น้ี

จากสมุดรายวนั ทวั่ ไปผา่ นรายการไปสมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปที่เกี่ยวขอ้ ง ดงั น้ี - บญั ชีรายไดค้ า่ เสริมสวย ผ่านจากสมุดรายวนั ทว่ั ไปมายัง เม่อื จานวนเงนิ ด้านเดบิตและเครดิตเทา่ กนั แล้วขดี แยกประเภท เส้นท้งั สองฝ่งั ให้เทา่ กนั ก่อนรวมหน่ึงเส้นหลังรวม สองเส้น

จากสมุดรายวนั ทว่ั ไปผา่ นรายการไปสมุดบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปท่ีเกี่ยวขอ้ ง - บญั ชีกาไรขาดทุน ผ่านจากสมุดรายวันท่วั ไปมายัง แยกประเภท

ข้นั ตอนการปิ ดบญั ชี ขน้ั ท่ี 2 ปิดบญั ชีหมวดคา่ ใชจ้ า่ ยเขา้ กาไรขาดทนุ เดบติ กาไรขาดทนุ . 303 xxxx เครดติ ค่าใชจ้ ่าย 501 xxxx

จากตวั อยา่ ง ร้านเอมอรบิวต้ี มีบญั ชีค่าใชจ้ ่ายดงั น้ี เงินเดือนพนกั งาน 10,400 บาท ค่าสาธารณูปโภค 4,200 บาท ค่าใชจ้ ่ายเบด็ เตลด็ 800 บาท จะบนั ทึกการปิ ดบญั ชีค่าใชจ้ ่ายในสมุดรายวนั ทวั่ ไปได้ ดงั น้ี

จากสมุดรายวนั ทวั่ ไปผา่ นรายการไปสมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปท่ีเกี่ยวขอ้ ง - บญั ชีเงินเดือนพนกั งาน เม่อื จานวนเงินด้านเดบิตและเครดิตเทา่ กนั แล้วขีด เส้นท้งั สองฝ่งั ให้เทา่ กนั ก่อนรวมหน่ึงเส้นหลังรวม สองเส้น

จากสมุดรายวนั ทวั่ ไปผา่ นรายการไปสมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปท่ีเก่ียวขอ้ ง - บญั ชีค่าสาธารณูปโภค เม่อื จานวนเงินด้านเดบติ และเครดิตเทา่ กนั แล้วขีด เส้นท้งั สองฝ่งั ให้เทา่ กนั ก่อนรวมหน่ึงเส้นหลังรวม สองเส้น

จากสมุดรายวนั ทวั่ ไปผา่ นรายการไปสมุดบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปที่เก่ียวขอ้ ง - บญั ชีคา่ ใชจ้ ่ายเบด็ เตลด็ เม่อื จานวนเงินด้านเดบติ และเครดิตเทา่ กนั แล้วขดี เส้นท้งั สองฝ่งั ให้เทา่ กนั ก่อนรวมหน่ึงเส้นหลังรวม สองเส้น

จากสมุดรายวนั ทวั่ ไปผา่ นรายการไปสมุดบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปท่ีเก่ียวขอ้ ง - บญั ชีกาไรขาดทุน ผ่านจากสมุดรายวันทว่ั ไปมายัง แยกประเภท

ข้นั ตอนการปิ ดบญั ชี ขน้ั ท่ี 3 ปิดกาไรขาดทนุ เขา้ บญั ชีทนุ กรณีเป็นกาไรสทุ ธิ (ผลรวมรายได้ - ผลรวมค่าใชจ้ า่ ย) เดบติ กาไรขาดทนุ 303 xxxx เครดติ ทนุ 301 xxxx กรณีขาดทนุ สุทธิ (ผลรวมรายไดน้ อ้ ยกว่าค่าใชจ้ า่ ย) เดบติ ทนุ . 301 xxxx เครดติ กาไรขาดทนุ 303 xxxx

ข้นั ตอนการปิ ดบญั ชี จากตัวอย่าง การปิ ดบญั ชีรายได้ และค่าใชจ้ ่ายของร้านเอมอรบิวต้ี จากข้นั ที่ 1 มีรายไดจ้ านวน 21,500 บาท (บญั ชีกาไรขาดทุนดา้ นเครดิต) และข้นั ท่ี 2 มีค่าใชจ้ ่ายจานวน 15,400 บาท (บญั ชี กาไรขาดทุนดา้ นเดบิต) จะมีผลการดาเนินงานคือมีผลกาไร 6,100 บาท จะบนั ทึกการปิ ดบญั ชี ในสมุดรายวนั ทวั่ ไปไดด้ งั น้ี

จากสมุดรายวนั ทวั่ ไปผา่ นรายการไปสมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปท่ีเก่ียวขอ้ ง - บญั ชีกาไรขาดทุน ผ่านจากสมุดรายวันท่วั ไปมายัง เม่อื จานวนเงนิ ด้านเดบติ และเครดิตเทา่ กนั แล้วขดี แยกประเภท เส้นท้งั สองฝ่งั ให้เทา่ กนั ก่อนรวมหน่ึงเส้นหลังรวม สองเส้น

จากสมุดรายวนั ทว่ั ไปผา่ นรายการไปสมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปท่ีเกี่ยวขอ้ ง - บญั ชีทุน-เอมอร ผ่านจากสมุดรายวันท่วั ไปมายัง แยกประเภท

ข้นั ตอนการปิ ดบญั ชี ขน้ั ท่ี 4 ปิดถอนใชส้ ว่ นตวั เขา้ บญั ชีทนุ เดบติ ทนุ 301 xxxx เครดติ ทนุ 301 xxxx

จากตวั อย่าง ร้านเอมอรบวิ ต้ี มบี ัญชีถอนใช้ส่วนตวั จานวน 1,500 บาท จะบนั ทกึ การปิ ดบญั ชีถอนใช้ในสมุดรายวันทว่ั ไปได้ดังน้ี

จากสมุดรายวนั ทว่ั ไปผา่ นรายการไปสมุดบญั ชีแยกประเภททวั่ ไปท่ีเกี่ยวขอ้ ง - บญั ชีถอนใชส้ ่วนตวั เม่อื จานวนเงนิ ด้านเดบิตและเครดิตเทา่ กนั แล้วขีด เส้นท้งั สองฝ่งั ให้เทา่ กนั ก่อนรวมหน่ึงเส้นหลังรวม สองเส้น

จากสมุดรายวนั ทวั่ ไปผา่ นรายการไปสมุดบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปท่ีเก่ียวขอ้ ง - บญั ชีทุนเอมอร ผ่านจากสมุดรายวนั ท่วั ไปมายัง แยกประเภท

สรุปข้นั ตอนการปิ ดบญั ชี

สรุป การปิ ดบัญชีจะเป็ นข้ันตอนท่ีจะต้องทาในวันส้ินงวด และจะบันทึกในสมุด รายวันท่วั ไปแล้วผ่านรายการไปยังสมุดบญั ชีแยกประเภทท่วั ไปซ่ึงจะมผี ลทาให้ บัญชีแยกประเภทบัญชีรายได้ บัญชีค่าใช้จ่าย บัญชีถอนใช้และบัญชีกาไร ขาดทุนมียอดคงเหลือเป็นศูนย์คือมียอดเท่ากันท้งั สองด้านซ่ึงบัญชีเหล่าน้ีเป็น บัญชีช่ัวคราว(norminal accounts)ท่จี ะเปิ ดข้ึนระหว่างงวดและจะปิ ดไปในวัน ส้ินงวดไปเข้าบัญชีท่ีแท้จริง(real accounts)ท่ีเก่ียวข้องในท่ีน้ีคือบัญชีทุน นอกจากน้ีผลของการปิ ดบัญชีจะทาให้ทราบผลการดาเนินงานของกิจการใน งวดบัญชีน้ันว่ามีกาไรหรือขาดทุนเท่าใดเพ่ือเป็ นแนวทางท่ีกิจการจะวาง แผนการดาเนินต่อไป

การปิ ดบญั ชีสินทรพั ย์ หน้ สี ิน และส่วนของเจา้ ของ(ทุน) จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ นกั เรียนสามารถ 1. สามารถปิ ดบัญชีสินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจ้าของ(ทุน) เพ่ือจัดทางบ ทดลองหลังปิ ดบัญชีได้การบันทกึ บัญชีของกิจการจะจาแนกเป็น 5 ประเภทคือ สินทรัพย์ หน้ีสนิ ส่วนของเจ้าของรายได้ และค่าใช้จ่าย เม่ือกจิ การปิ ดบัญชีประจางวด เพ่ือหาผลการ ดาเนินงานโดยบันทึกผ่านจากสมุดรายวันท่ัวไปไปยังสมุดบัญชีแยกประเภทท่วั ไป ทาให้ บัญชีรายได้ ค่าใช้จ่ายและบัญชีท่เี ก่ยี วข้องปิ ดไป ยังคงเหลือบัญชีอกี 3 ประเภทคือ บัญชี ประเภทสินทรัพย์ หน้ีสิน และส่วนของเจ้าของ(ทุน)ท่ีต้องปิ ดในบัญชีแยกประเภทท่วั ไป เพ่อื นายอดคงเหลือไปแสดงในงบดุลต่อไป

การหายอดคงเหลือยกไปของบญั ชีสินทรพั ย์ หน้ สี ินและส่วนของเจา้ ของ(ทุน) การหายอดคงเหลอื ยกไปของบัญชีสนิ ทรัพย์ หน้สี นิ และสว่ นของเจ้าของ(ทุน)มี 2 กรณี กรณีที่ 1 บญั ชีทีม่ รี ายการเพยี งดา้ นเดียว การหายอดคงเหลือยกไป ดงั น้ ี ข้นั ที่ 1 ในดา้ นตรงขา้ มกบั รายการในบญั ชีน้นั 1.1 วนั เดือนปี ให้เขียนวันท่ี ณ วนั ส้นิ งวด 1.2 ในช่องรายการ ให้เขยี นคาว่า “ยอดยกไป” 1.3 ในช่องจานวนเงนิ เดบิตหรือเครดิตแล้วแต่กรณี เขียนจานวนเงนิ ท่เี ท่ากนั 1.4 ใส่เคร่ืองหมาย ถูก ในช่องหน้าบัญชี 1.5 ขีดเส้นเด่ยี วใต้จานวนเงนิ และเขยี นจานวนเงนิ รวมท่เี ทา่ กนั ท้งั เดบิตแล เครดติ และขีดเส้นคู่ใต้จานวนเงนิ รวมให้ตรงกนั

ตวั อย่าง บญั ชวี สั ดุในการเสรมิ สวยในแยกประเภท ใส่ยอดยกไปทาเคร่ืองหมาย  ใสย่ อดยกมาทาเคร่ืองหมาย  เพ่ือข้นึ งวดบญั ชีใหม่

กรณีที่ 2 บัญชีท่มี ีหลายรายการท้งั สองด้าน การหายอดคงเหลือยกไป ดงั น้ี ข้นั ที่ 1 ให้รวมจานวนเงนิ ท้งั ด้านเดบิตและด้านเครดติ ของบญั ชี แล้วคานวณหาผลต่าง ข้ันท่ี 2 นาผลต่างท่ไี ด้ใส่เป็นยอดยกไปด้านท่นี ้อยกว่า ข้นั ท่ี 3 รวมจานวนเงินท้งั สองด้านให้เท่ากนั หลังจากท่ยี กยอดไปแล้ว ข้ันท่ี 4 ขีดเส้นก่อนรวมหน่ึงเส้นหลังรวมสองเส้นด้วยหมึกสแี ดง ข้ันท่ี 5 นาจานวนเงิน “ยอดยกไป” มาใสอ่ กี ด้านหน่ึง “ยอดยกมา” พร้อมใส่เคร่ืองหมาย  เพ่ือนาผลไปดาเนินงานในงวดถัดไป

10,000 .รวมเงนิ ดา้ นเครดติ หาผลต่างของเงนิ เดบติ และเครดิต (30,000 – 20,000) และใส่ยอดยกไปยอดยกมา

เดก็ ๆ ทาแบบน้ีในบัญชีสนิ ทรัพย์ หน้ีสนิ และส่วนของเจ้าของ ทุกบัญชี แล้วจึงนายอดยกมาในแต่ละด้านของแต่ละบัญชีไปจัดทา งบทดลองหลังปิ ดบญั ชีนะค่ะ (ยอดยกมาอยู่ด้านไหนใส่ด้านน้ันของงบทดลอง จาไว้นะเดก็ ๆ)

งบทดลองหลงั การปิ ดบญั ชี (post closing trial balance) เม่ือมีการปิ ดบัญชีโดยหายอดคงเหลือยกไป และยอดยกมาของ บัญชีประเภททรัพย์สินหน้ีสิน และส่วนของเจ้าของ(ทุน) แล้ว จะต้ องจั ดทา งบ ทดลองข้ ึน อีกคร้ั งเพ่ื อการต รวจสอบ ควา ม ถูกต้องของยอดคงเหลือเดบิต และเครดิต ของบัญชีท่เี หลือ เรา เรียนกว่างบทดลองหลังการปิ ดบัญชี (post closing trial balance) จากตัวอย่างร้านเอมอรบิวต้ีงบทดลองหลังการปิ ด บญั ชีได้ดังน้ี



สรุป หลังจากบัญชีประเภทรายได้ และค่าใช้จ่ายได้ถูกปิ ดโดยมียอดคงเหลือ เป็นศูนย์และได้ยกไปบัญชีทุนแล้ว บัญชีประเภทสินทรัพย์ หน้ีสนิ และ ส่วนของเจ้าของ จะต้องคานวณหายอดคงเหลือยกไป ณ วันส้ินงวด และยอดยกมา ณ วันแรกของการดาเนินงานงวดบัญชีต่อไปกิจการจะ จัดทางบทดลองหลังการปิ ดบัญชีเพ่ือพิสูจน์ความถูกต้องของการปิ ด บัญชีซ่ึงรายการท่ีแสดงในงบทดลองหลังการปิ ดบัญชีจะประกอบด้วย บัญชีประเภทสนิ ทรัพย์ หน้ีสนิ และส่วนของเจ้าของ(ทุน)เทา่ น้ัน