Ata şiir-oyun tekerleme vb

◆◆◆◆ ◆◆◆◆ Al kardeşim Bir can Bal kardeşim İki can Ben yoruldum sen oyna Üç can Oynamazsan küserim Dört can Beybabama söylerim Beş can Beybabam hasta Altı can Çorbası tasta Yedi can Sekiz can ◆◆◆◆ Dokuz can On can Ala dana Hacivat benim amcam Kara dana Şükür bizi yaradana ◆◆◆◆ Evci geldi Evini aldı Bir iki dingilden Köpek geldi Bastım erik dalına Gönünü aldı Baktım şehir yoluna Bir mut On deve geliyor İki mut Birisine bindim Üç mut Ablama gittim Dört mut Ablam pilav pişirmiş On but İçine fare düşürmüş Conbut Fare on beş yaşında Kızıl külah başında ◆◆◆◆ Ben onu yiyemem Şu dolaptan kim çıkar Çoban ile kaynana Altın saçlı kız çıkar Oturmuşlar yan yana Çoban demiş ki ona ◆◆◆◆ Gel gidelim çardağa Yem verelim ördeğe Cik cik Ayşecik Ördek yemini yemeden Evi yakın Filiz Akın Ciyak miyak demeden Denizde yosun Necdet Tosun Attım mattım Masada ayran Nezahat Bayram Çıktım çıkardım Mutlu da mutlu Mine Mutlu 2

◆◆◆◆ ◆◆◆◆ Bir iki üç Çıt pıt Ebelik güç Nerden geldin Sonra dört - beş Ordan çık Haydi kardeş Kız saçların kıvırcık Altıya geç Sen bu oyundan çık Yediyle sekiz Bilgide tekiz ◆◆◆◆ Dokuzla on Oyuna kon Darıdır tartar Kar yağıyor Boğazını yırtar Karga bağırıyor Kırmızı buğday Gel beni kurtar ◆◆◆◆ ◆◆◆◆ Çıktım erik dalına Baktım tren yoluna Dolma kalem mürekkep Geliyor üç atlı Sana bir isim gerek Biri bey, biri ağa Ak çık, bak çık Ortadaki zengin paşa Nerden geldin ordan çık Zengin paşa hasta Çorbası tasta ◆◆◆◆ ◆◆◆◆ Dünyamız yusyuvarlaktır Ama ay ondan daha parlaktır Çıktım erik dalına Ev emerek Baktım tren yoluna Süt içerek İki tren geliyor Göster bana ............. renk Birine bindim ablama gittim (renkler söylenir.) Ablam pilav pişirmiş İçine sıçan düşürmüş ◆◆◆◆ Bu sıçanı ne yapmalı Minareden atmalı Elim elim elbişim Minarede bir kuş var Elimden uçtu kuşum Kanadında gümüş var Kuşum nereye gittin? Eniştemin cebinde Dala gittim Türlü türlü yemiş var Dal bana darı verdi Ben darıyı yere verdim Yer bana çimen verdi Ben çimeni koyuna verdim Koyun bana kuzu verdi Ben kuzuyu beye verdim Bey bana katır verdi Bindim katıra 3

◆◆◆◆ ◆◆◆◆ Eveleme develeme Hey beş geçi beş geçi Deve kuşu kovalama Hanı bunun erkeci Miski amber Erkeç gazanda gaynar Tazı tuzi Gelin çardakta oynar Annesinin kızı Çık çıkalım çardağa Ne zaman geldin? Yem atalım ördeğe Yazın geldim Ördek başını kaldırmış Yazıldım, bozuldum Al valla dastar Bir tahtaya dizildim Çık boyunu göster İncik boncuk Lapa çocuk ◆◆◆◆ Sen çık İğne iplik ◆◆◆◆ Düğme ilik Elbisenin yakası Hastayım hasta Getir bana makası Canım ister pasta Ölçtüm biçtim ayran içtim Kalk gidelim dansa Oyunda ebe seni seçtim Dansta yeriz pasta ◆◆◆◆ ◆◆◆◆ İne mine Heresine hüresine Ucu düğme Çıktım tavan arasına Fer ferince Buldum bir kırık sandık Kuş dilince Açtım baktım içine bir kırık altın Horoz öttü Almadım sarıdır diye Tavuk tepti İstanbul’a gittim Seliman kızı Verdiler bana bir kâse yoğurt Duva çekti Yemedim durudur diye Alçık balçık Tophane güllerini kopardım Sana dedim Darıdır diye Sen çık Balta ile kapalı çarşıya girdim Korudur diye ◆◆◆◆ Akdeniz’in ortasına bastım Kıyıdır diye O yalan bu yalan Ağrı Dağı’nın tepesine bastım Karıncaya vurdum palan Doğrudur diye Yedi yerden çektim kolan Beni karakola götürdüler Karıncaya bindim Delidir diye Deveyi önüme aldım Bu da mı yalan 4

◆◆◆◆ ◆◆◆◆ Ooo ondurma Elim elim epelek Canım ister dondurma Elden çıkan topalak Dondurmada bir kuş var Topalağın yarısı Kanadında gümüş var Yedi koyun derisi Eniştemin cebinde Il ıl ılgıdı Türlü türlü yemiş var Ilgıdıdan kalgıdı Şu oturan kuş mudur? ◆◆◆◆ Kanadı gümüş müdür? Çek şunu, çıkar şunu On yirmi otuz Kazanalım oyunu Kırk elli altmış Yetmiş seksen doksan yüz ◆◆◆◆ Dere tepe düz Ördek suda yüz Daldan dala atladım Sarı çiçek topladım ◆◆◆◆ Çiçeklerim döküldü Dere aldı götürdü Pooon pon Dere boyu çalılık Kızlara jipon Derede olur balık Erkeklere pantolon Oltamı attım Ninelere gözlük Balığı tuttum Dedelere baston Balık suya dalamaz Pooon pon Ebe beni bulamaz ◆◆◆◆ LEYLEK Leylek leylek havada Üşüdüm üşüdüm Yumurtası tavada Daldan elma düşürdüm Oynaşıyor çocuklar Elmamı yediler Dağda, kırda, ovada Bana cüce dediler Çağırın gelsin, et yesin Cücelikten bezdim Et yemezse ot yesin Derin kuyu kazdım Çıktım pınar başına Leylek leylek lekirdek Vurdum mülmer kuşuna Hani bana çekirdek Mülmer kuşu yellecik Çekirdeğin içi yok Giydim keten gömlecik Sarı kızın saçı yok Keten gömlek dizimde Arkadaşın suçu yok Sultan kızı gözümde Leylek leylek havada Sultan pekmez kaynatır Yumurtası tavada Kız kaşını oynatır Kızlar kahve kavurur Şıngırdaklı tavada 5

Ayağından gömerler, Ağ örer, balık tutmaz. Başını tokmakla döverler (Örümcek) (Çivi) Bahçede kırda dolaşır, Evini sırtında taşır. Dumanı tüter, isterse gider. Balık değildir, denizde yüzer. (Kaplumbağa) (Gemi) Bakarsın yay, bakarsın top, Bakarsın var, bakarsın yok. Al, yeşil renklerim var, Acım ve tatlım var. (Ay) Yemek, dolma olurum, Salataya da konurum. Gökte gördüm bir köprü, Rengi var yedi türlü. (Biber) (Gökkuşağı) Semeri var eşek değil, Boynuzu var öküz değil. Fırın içinde kürek. (Dil) (Salyangoz) Ne kanı var ne canı, Kanadı var kuş değil, Beş tanedir parmağı. Yolları yokuş değil. (Eldiven) (Uçak) Küçücük bakkal, Göklerdir benim yerim. Dünyayı yutar. Güneşi perdelerim. Yağmur, kar ve doluyu, (Ağız) Sizlere ben veririm. Rengi kandan kırmızı, (Bulut) Üstünde ayla yıldızı, Büyük küçük hepimiz, Suya girsem eririm, Ona saygı duyarız. Ağıza tat veririm. (Türk bayrağı) (Şeker) Yük üstünde yünlü yumak. Bilmece bildirmece, (Kedi) Resim yapar gündüz gece. Bulunurum bütün yaz, (Ayna) Yeşilim, herkes bilir. Salata bensiz olmaz, Havadan gelir top gibi, Turşum da çok sevilir. Suda erir hap gibi. (Salatalık) (Dolu) Pazardan aldım kapkara, Kireç değil, un değil, Eve geldim maskara. Pamuktan daha aktır. Kızardıkça kızardı, Şeker desem tadı yok, Yemeğimizi taşırdı. Yazık eriyecektir. (Kömür) (Kar) 6

Tepe arkasında, gümüş tepsi. Fırında pişer, (Ay) Mideye düşer. Tavan üstünde takur tukur, (Ekmek) Zannedersin halı dokur. Artık her yerde varım Tuşlarıma değince, (Fare) Güzel güzel yazarım. Kulağını büktükçe (Bilgisayar) Ağzı sulanır. Kat kat sefer tası. (Çeşme) İçinde insan sesi. Bize ışık verir, biraz sona erir. (Apartman) (Mum) Daldan dala atlarım, Sıcak yerden gelirim, Kuyruğumdan sarkarım. Dilim dilim yenirim. Sarıyım, mayhoşum ben, (Maymun) Aman ne de hoşum ben. Yazın giyinir, (Portakal) Kışın soyunur. Pulları var, gelin değil, (Ağaç) Suda bulunur kayık değil, Avuçta kayar sabun değil, Canlı gider, Bilemezsen karşımda eğil. Cansız kovalar. (Balık) (At arabası) Çiğnerim çiğnerim yemem. Üstünden el gider, (Sakız) Altından sel gider. İbiği tarak gibi, (Köprü) Kuyruğu orak gibi. Ateşe girer yanmaz, (Horoz) Suya girer ıslanmaz. Sıcağa koyma kurur, (Güneş) Suya koyma köpürür. Yükü var canlı cansız, (Sabun) Denizler olmaz onsuz, Balıklar gibi yüzer, Kapıyı açar, Ayaksız elsiz kolsuz; Kapamadan kaçar. (Gemi) (Rüzgâr) Mavi bir çarşafım var, Bütün dünyayı kaplar. (Gökyüzü) 7

ÇALIŞIRIZ, DİNLENİRİZ GÖZLER, KULAKLAR Çalışırız, dinleniriz, Gözler ne işe yarar? İşler bitince eğleniriz. Her şeye onlarla bakarım, İşleyen demir ışıldar, Her şeyi onlarla görürüm. Tembelliği hiç sevmeyiz biz. Kulaklar ne işe yarar? Pazartesi çamaşır yıkarız, Sesleri onlarla duyarım. Çamaşırı kar gibi yaparız. Dersimi onlarla dinlerim. Salı günü ütü ütüleriz. Burun ne işe yarar? Sökükleri yamarız, dikeriz. Çiçeği onunla koklarım. Her şeyi onunla koklarım. Çarşambalar dikiş günümüzdür, Eller ne işe yarar? Güzel dikiş yapmak ülkümüzdür. Her şeyi onlarla tutarım, Perşembe de evi temizleriz, Yazıyı elimle yazarım. Her tarafı gül gibi ederiz. Ağız ne işe yarar? Onunla ben yer ve içerim, Cuma günü taşları ovarız, Konuşur ve şarkı söylerim. Pırıl pırıl yapar, parlatırız. Söz ve Müzik: Mahir DİNÇER Cumartesi börek hazırlatırız. Pasta, sarma, çörek hazırlarız. OKULA GELDİM Okula geldim, öğrenci oldum. Pazar günü gezer eğleniriz, Arkadaş buldum, sevinçle doldum. Eve döner, bol bol dinleniriz. Oyun oynadık, güne doymadım. Ziller çalmasa, paydos olmasa. (Fransızcadan, M. Salman) Dersten çıkıldı, canım sıkıldı. GÜZEL ARI Okul ne güzel, yarın erken gel. Kırda uçan şen arılar, Oyun oynarız, güne doymayız. Renk renk çiçeklere konar. Okur yazarız, okul yuvamız. Bize bal yapmak için, Durmadan çalışırlar. Söz: Hamdi TUNÇER Vız, vız, güzel arı, Uç, uç, şirin arı. KUZUM Bilsen ne çok severiz, Mini mini bir kuzum var, Yaptığın tatlı balı. Çayırlarda gezer oynar. Bilsen ne çok severiz, Hep arkamdan koşar, gelir, Biz seni güzel arı. Yaramaz pek neşelidir. Söz ve Müzik: Mahir DİNÇER Yanından ayrılsam biraz, Hemen yanık yanık meler. Kırdaki otlara doymaz, Daha ister neler neler. Dr. Ali Rıdvan UNAR 8

PAZARA GİDELİM BENİM ATIM Pazara gidelim, Benim atım Sallabaş, Bir tavuk alalım. Acele yok, dur, yavaş. Pazara gidip, Katsa tozu dumana, Bir tavuk alıp, Ne üst kalır ne de baş... N’apalım? “Gıt gıt gıdak,” Çifte atar kızarsa “Gıt gıt gıdak,” diyelim. Niyetini bozarsa. Happuru happuru, Kimse başa çıkamaz Happuru happuru yiyelim. Günün biri azarsa... Pazara gidelim, “Deeeh!” deyince aldırmaz, Portakal alalım. Ayağını kaldırmaz. Pazara gidip, portakal alıp, Nasıl olur da buna Ne yapalım? Sabredenler çıldırmaz? Suyunu da sıkıp, Lıkır lıkır içelim. Ben de onu satarım, Yan gelirim, yatarım. Pazara gidelim, Kitap alır yerine, Bir kedi alalım. Şu çantama atarım. Pazara gidip, Bir kedi alıp, NE OLSAM? N’apalım? Ne olsam ben, ne olsam? “Miyav miyav,” Taksiye şoför olsam... “Miyav miyav,” diyelim. Kaptan olsam, bir gemi Happuru happuru, Bulmak lâzım değil mi? Happuru huppuru Pilot ister bir uçak, Yemeyelim. Gökyüzünde uçacak... Vatman olsam, tramvay TEMİZ ÇOCUK OL Kullanması ne kolay... Temiz çocuk ol, sağlıklı yaşa, Arabacı olursam, Yemekten önce elini yıka, Ya yokuşta kalırsam? Temiz çocuk ol. Makinistin treni, Temiz çocuk ol. Ya koparsa freni? Sağlıklı yaşa. Yok öylesi, şöylesi, Yemekten sonra dişini fırçala, Yaya kalır böylesi... Temiz çocuk ol. Söz ve Müzik: Mahir DİNÇER 9

YAZ MEYVELER Yemyeşil çayırlardan, Şu güzelim meyveler Çiçek dolu kırlardan Elma, armut, ayva, nar... Salınarak geldi yaz. Senin cennet yurdunda, Hevenk hevenk, bol bol var. Yüzü ne de ateşli, Sabah, akşam güneşli. Mandalina, portakal, Galiba kızgın biraz! Suyu tatlı, sanki bal. Şirin çocuk bizlerden Bahçeler yemiş dolmuş; Birer tane sen de al. Erik, çilek hep olmuş, Dalları bastı kiraz!.. GÜZ Soyunan ağaçların Rakım ÇALAPALA Dökülen yaprakları, Bir sarı yorgan gibi CUMHURİYET Örtüyor toprakları. Yirmi Dokuz Ekim’de, Cumhuriyet kuruldu, Çeşit çeşit renkleri Ulus özgür sesini, Soluyor çiçeklerin. Tüm dünyaya duyurdu. Kapanıyor gözleri Yaramaz böceklerin. Cumhuriyet bizlere, Armağandır Ata’dan. Çocuklara uzaktan Egemenlik sesleri, Haykırıyor esen yel: Yükseldi Ankara’dan. “Korunun ıslanmaktan, Yağmur var, geliyor sel...” Al bayrağım göklerde, Övünçle dalgalanır. Hasan Ali YÜCEL Cumhuriyet Bayramı, Hep kıvançlı kutlanır. KURALLARA UYARIM Dişlerimi fırçalar, Hülya ÖNEL Akşam erken yatarım. Erken kalkınca sabah, MEVSİMLER Yorgunluğu atarım. Bir yılda dört mevsim var, En güzeli ilkbahar. Yumurta, süt, peynir, bal, Çok güzel mevsimdir yaz, Kahvaltıda yiyorum. Meyvesi eksik olmaz. Giysilerimi giyip Sonbahara güz derler. Okula gidiyorum. Sararır bütün yerler. Kış soğuktur kar yağar, Öğretmenimi üzmem, Bir yılda dört mevsim var. Sözlerini dinlerim. Dostluk kurar herkesle, Arkadaşlık ederim. İsmail MALATYA 10

KARDAN ADAM OKUL TÜRKÜSÜ Babam bana dün sabah Çok severiz biz okulu, Bir kardan adam yaptı Kitabımız bilgi dolu. Gözlerine kömürler Okur, yazar her Türk oğlu, Burnuna havuç taktı. Yükselmenin budur yolu. Eski bir şapka koyduk Biz okullu çocuklarız; Kafasına sonunda Hem çalışır hem oynarız. Sımsıcak sevgi dolu Yüreciği onun da... Kâğıt, kalem, kitap, defter, Bizi bunlar adam eder. Gülümsüyor görünce Öğretmeni candan dinler, Onu komşu çocuklar Öğreniriz pek çok şeyler. Sıkı sıkı giyinip Gelip oynayacaklar. Biz okullu çocuklarız; Hem çalışır hem oynarız. Bağırır kardan adam: “Aman yavaş oynayın Hasan Ali YÜCEL Soğukta çok durup da Hemen hastalanmayın!” ÇOCUK Çiçek olur açılır, Sonra bakın siz işe Koku olur saçılır, Güneş sıcağıyla tam Ondan vaz mı geçilir? Çıkınca orta yere Eridi kardan adam... Çocuk evin şenliği, Yurdun egemenliği... Ahmet EFE Kuş olur dalımızda, OKULUMUZ Tat olur balımızda, Her yerden daha güzel, Ak akçe elimizde, Bizim için burası. Okul, sevgili okul, Çocuk evin şenliği, Neşe, bilgi yuvası! Yurdun egemenliği... Güzel kitaplar burda, Tarık ORHAN Birçok arkadaş burda. İnsan nasıl sevinmez, SAĞLIK Böyle yerde okur da? Mevsime göre giyin, Hiç üşütme kendini. Rakım ÇALAPALA Zamanında aşı ol, Sık sık yıka elini. Beytullah HATOĞLU 11

KÜMES HAYVANLARI ÇOCUKLAR Tavuklar haykırıyor, Sizin kadar güzel değil, Gıdak gıdak, gıt gıdak, Papatya, gül, karanfil. Nasıl boyun kırıyor, Ömür boyu tadarız biz, Şu çapkın horoza bak. Sizde, en güzel sevgiyi. Baba hindi kabarmış, Siz her şeyden güzelsiniz, Ne büyüklük, ne gurur. Küçük pamuk elleriniz, Hep kendini yaz ve kış. Tatlı şeker dilleriniz, Böyle metheder durur. Siz her şeyden güzelsiniz. Yine yalpa vurarak Çok mutludur anne baba, Dolaşıyor ördekler, Yaşınız gelmez hesaba. Su başında durarak Onların kalplerinde siz, Karşıya yüzecekler. Hep kalacaksınız. Yaşar Nabi NAYIR İbrahim MİNNETOĞLU KEDİM KİTABIM Ayak sesimden tanır, Kitap çok iyi arkadaş, Oyun başladı sanır, Bana neyi sorsam söyler. Kıpırdasam huylanır, Ne anlatsa, en sonunda, Boncuk gözlü ak kedim. Çalış, iyi, doğru ol, der. Sevildiğini bilir, Geceleri uyumaz o, Mırıltısı yükselir, Beni kaldırır erkenden. Koşar yanıma gelir, Okuldan bile güzeldir, Boncuk gözlü ak kedim. Kitabı çok severim ben. Evde bizi oyalar, Fazıl Hüsnü DAĞLARCA Avına birden dalar, Fareleri yakalar, ÖĞRETMENİM Boncuk gözlü ak kedim, Çok bilgili Pek sevgili Mevlüt KAPLAN Tatlı dilli Öğretmenim Masalı bol Yaşa var ol Kalbime dol Öğretmenim 12

KİTAP SEVGİLİ ÖĞRETMENİM İnsana faydası çok, Sabahleyin en erken Kitaptan iyi şey yok. Yataktan kalkan benim Öykü, masal ve şiir, Okuluma koşarken, Yazılmış bize dair. Günaydın öğretmenim. Atasözü, bilmece, Okurum gündüz gece... Her zaman seversiniz, Küçük olsa da yaşım, Bilgiler verirsiniz. Bilgiyle dolar başım. Çalış, öğren dersiniz Kitabımı yıpratmam, Sevgili öğretmenim. Onları koruyorum. Çünkü çok seviyorum. Bu yurdun kızı oğlu, Tuttuk en aydın yolu Ali Osman ATAK Kalbim sevgiyle dolu, Hayatım öğretmenim. ÖĞRETMENİM Karanlık dünyama, Seval AYDEMİR Işıksın öğretmenim. Bilginin elçisi, VAR Canımsın öğretmenim. Ağacı kıskanırım Yemiş yüklü dalı var, Işıksın yolumda, Bahar olsun, güz olsun, Kuvvetsin kolumda, Ne güzel masalı var. Açtın kollarını bana, Canımsın öğretmenim. İmrenirim arıya, Petek petek balı var; Her sözün bir hazine, Konduğu çiçeklerin Bakışın ve sevginle, Pembesi var, alı var. Açtın her birimize kucak, Canımsın öğretmenim. Cahit Sıtkı TARANCI Kalpten izin silinmez, ATATÜRK Senden başkası övülmez, Türk’ü ölümden, Sevginin eşi bulunmaz, Odur kurtaran. Canımsın öğretmenim. Odur yeniden, Türklüğü kuran. Senem ŞENGÜN Bu memleketi, Cumhuriyeti, Atatürk etti, Bize armağan Hasan Ali YÜCEL 13

AÇIP KAPA İNSANLAR Açıp kapa, açıp kapa, Uzun insanlar, kısa insanlar, (Avuçlar dışa dönük eller açılıp kapanır.) (El ile uzun ve kısa işaretleri yapılır.) El çırpalım oy. Şişman insanlar, zayıf insanlar, (El çırpılır.) (Eller iki yandan içeri doğru hareket ettirilir.) Açıp kapa, açıp kapa, Mutlu insanlar, mutsuz insanlar, Kucağına koy. (Yüz mimikleri ile ifade edilir.) (Eller kucakta kavuşturulur.) Hızlı gidenler, yavaş gidenler. Yavaş, yavaş. (Parmaklarla gösterilir.) Parmakların tırmansın. Tembel insanlar, çalışkan insanlar. (Parmaklar göğüsten yukarı doğru yürütülür.) (Beden hareketleri ile canlandırılır.) Ağzını da aç ama, (Ağız açılır.) DEDEMİN GÖZLÜKLERİ Sakın elini koyma. Dedem uyurken, (Eller arkaya saklanır.) (Baş ve işaret parmakları ile gözlük yapılır.) Gözlüklerini yitirmiş. ÇAL KAPIYI (Gözlükler arkaya saklanır.) Çal kapıyı, Aramış, taramış, (Alna vurularak kapı çalma hareketi yapılır.) (Sağa sola bakılır.) Bak pencereden. (Gözlerin önünde Bir de bakmış, parmaklar gözlük gibi birleştirilir.) Başının üstünde. Çevir mandalı, (Burun bükülür.) (Saklanmış olan gözlük yuvarlakları, Gir içeri. (İşaret parmağı ile ağız gösterilir.) gözlük gibi başının üstüne konur.) Al bir sandalye, (Kulak memelerinden biri tutulur ve çekilir.) ON PARMAK Otur şuraya. (Kulak memelerinden diğeri çeki- Benim on parmağım var. (İki elin parmakları lir.) gösterilir.) Nasılsın bugün Ayşe, Fatma? (Çene tutulur.) Hepsi benim. (Eller parmaklar göğüste kavuş- turulur.) SAĞ EL, SOL EL Onlarla ben her şeyi yaparım, İşte sağ elim havaya kaldırırım, Sımsıkı kapar, (Her iki el yumulur.) (Sağ el yukarı kaldırılır.) Kocaman açarım. (Ellerin parmakları açılır.) Bu da sol elim, gökyüzünü tutarım. Birbirine kavuştururum, (Eller kavuşturulur.) (Sol el yukarı kaldırılır.) Arkama saklarım, (Eller arkaya saklanır.) Sağ el, sol elime bakar. (Eller karşılıklı tutulur.) Yukarı kaldırır, (Kollar yukarı gerilerek kaldırı- İşte böyle, şap şap yapar. (Alkışlanır.) lır.) Aşağı indiririm. (Kollar bedenin iki yanına sar- kıtılır.) Sonra kucağımda dinlendiririm. (Eller rahat bi- çimde kavuşturulur, kucağa konur.) 14

KÜÇÜK KIRLANGIÇ ALİ İLE AYŞE Bir küçük kırlangıç varmış, (İki el birleştirelerek daire yapılır.) Ali dışarı çıkmış. (Sağ el yumruk yapılır ve baş Bir yuvada yaşamış. (Eller yuva gibi yapılır.) parmak dışarıda bırakılır.) Havada uçarmış, (Ellerle uçma hareketi yapılır.) Ağaçların dalına konarmış. (Ağaca konma hare- Sağa bakmış, kimse yok. keti yapılır.) Sola bakmış, kimse yok. Bir gün bir solucanı yakalamış. (Yakalama hare- İçeri girmiş. (Baş parmak avuç içine saklanır.) keti yapılır.) Ayşe dışarı çıkmış, (Sol el yumruk yapılır, baş Sonra da böceği. parmak dışarıda bırakılır.) Fakat beni yakalayamadı. Sağa bakmış kimse yok, YAVRU ARI Sola bakmış kimse yok. Anneme bir yavru arı götürüyorum, (Eller karşı- İçeri girmiş. (Aynı hareketler yapılır.) lıklı getirilir ve içinde arı varmış gibi yapılır.) Ali tekrar dışarı çıkmış. Çok sevinecek. Sağa bakmış kimse yok, Anneme bir yavru arı götürüyorum, Sola bakmış kimse yok. Kimbilir ne diyecek. Birazcık bekleyeyim, demiş. Ufff... beni soktu. (Acı ile parmaklar açılır, eller Ayşe dışarı çıkmış, silkelenir.) Sağa bakınca Ali’yi görmüş. Aliciğim, Ayşeciğim deyip kucaklaşmışlar. (İki el SAYILAR sıkılır.) Gürbüz bir parmak, (Baş parmak gösterilir.) Ne hoştur sayı saymak. İKİ EV İşte bunlardan iki. (İki parmak gösterilir ve on parmağa kadar aynı hareketler yapılır.) Tepede iki ev var. (İki el yumruk yapılır, öne Şimdi de üç oldular, uzatılır.) Azıcık çoğaldılar. Dört oldu bunlar bakın, Bu evde Ayşe oturur. (Bir yumruk öne uzatılır, Şaşmayın siz sakın. baş parmak çıkarılır.) Beş kardeş ne güzeldir, Hepsi de bir eldedir. (Bir el gösterilir.) Bu evde Fatma oturur. (Öbür elle aynı hareket Bunlar da oldu altı, tekrarlanır.) Parmaklar ne çoğaldı. Altı, bir daha yedi, Bir gün Ayşe evden çıktı, (Baş parmak çıkarılır, Daha sayma bitmedi. gösterilir.) Bunlar da sekiz kardeş, Hepsi ikiz kardeş. (Parmaklar ikişer ikişer gös- Tepeye tırmandı. terilir.) Tepeden aşağı indi, (El yukarı aşağı hareket et- Şimdi dokuz oldular, tirilir.) Ne kadar çoğaldılar. Fakat kimseleri göremedi. (Baş parmak avuç içi- Parmaklarım on oldu, ne saklanır.) Eller parmakla doldu. (İki el birlikte gösterilir.) Küçük evine girdi. Ertesi gün Fatma evinden çıktı. (Aynı sözler tek- rarlanır.) Bir başka gün Ayşe ve Fatma, Evlerinden çıktılar. Tepeye tırmandılar tepeden indiler. Ve birbirlerini gördüler. Ayşe, Fatma’ya “Günaydın, nasılsın?” dedi, Sonra kol kola girdiler, Ve okula gittiler. (Buradaki isimler gruptaki çocukların isimleri ile değiştirilebilir.) 15

ASKERLER GÖZÜM ve KULAĞIM Beş küçük asker sırada duruyor. (Bir el öne uzatı- İşte gözüm, (Tek göz bir el ile kapatılır.) larak parmaklar açılır.) İşte kulağım. (Bir kulak el ile kapatılır.) Bu görmek için, (Baş ve işaret parmağından yu- Üçü dimdik duruyor, (İki parmak avuç içine sak- varlak yapılıp göze yerleştirilir.) lanır.) Bu duymak için, (El kulağın arkasına konarak İkisi oturuyor. ses duyuyormuş gibi rol yapılır.) Komutan geldi ve Hepsi sıraya dizildi. (Beş parmak tekrar açılır.) PENCERE ÖRÜMCEK Pencereye bak, (İki elin baş parmakları birleşti- Bir gün bir örümceğin canı çok sıkılmış. Bakmış rilerek işaret parmakları dışarı doğru uzatılır ve ki hava çok güzel, güneşlenmek ve hava almak için yüze yaklaştırılır.) hemen dışarı çıkmış ve dışarıdaki duvara tırmanmış, Kocaman bir kare. tırmanmış. (Bütün parmaklarımız açık olduğu Önünde duruyorum, hâlde, sağ elimizin küçük parmağı diğer elimizin Askerleri görüyorum. baş parmağı üzerine konularak tırmanma hare- Yürüyorlar rap rap rap! (Eller dizlere vurulur.) keti yapılır.) Bu sırada yağmur yağmaya başlamış. (Parmakla- BENİM BİR rımızla yağmur yağma taklidi yapılır.) KÜÇÜK BAHÇEM VAR Zavallı örümcek bir güzel ıslanmış. (İki el birbiri- Benim bir küçük bahçem var, nin içine alınır.) Onu çok dikkatli kazarım. Sonunda yağmur durmuş, güneş tekrar çıkmış. (Parmaklar tırmık gibi yapılır.) Örümcek üzerindeki ıslaklığı kurutunca, tekrar du- Çiçek tohumlarını buraya ekerim. vara tırmanmaya başlamış. (Tırmanma hareketi (El ile tohum ekme hareketi yapılır.) yapılır.) Yağmur yağacak, (Ellerle yağmur hareketi ya- pılır.) ÖRDEK AİLESİ Yağmur yağacak! Bu baba ördek, (Baş parmak gösterilir.) Bu da anne ördek. (Diğer eldeki baş parmak BEDENİM gösterilir.) El çırpmak için iki elim var, (İki el çırpılır.) Bunlar da yavrular. (Elin diğer parmakları gös- Koklamak için burnum, (Koklama hareketi ya- terilir.) pılır.) Vak vak diyorlar, (İki el üstünde konup gaga ya- Düşünmek için başım, (Baş sallanır.) pılır.) Nefes almak için ciğerlerim, (Nefes alınır.) Derede yüzüyorlar. (Yüzme hareketleri yapılır.) Görmek için gözlerim, (Gözler gösterilir.) Bir balık görünce, İşitmek için kulaklarım, (Kulak gösterilir.) Yakalayıp yiyorlar. (Yeme hareketi yapılır.) Benim işte böyle, Güzel bir bedenim var. (Bedenin tümü gösterilir.) 16

OYUNLAR Oyunun Adı: Hayvanat Bahçesi Oyunun Adı: Benimle Gelir misin? Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyun Süresi: 10 dakika Oyun Süresi: 15 dakika Oyuncu Sayısı: Tüm sınıf Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Çocuklar salonda birbir- Oyunun Açıklaması: Çocuklar oyun alanında lerinden 1 m uzaklıkta dağınık olarak dururlar. Her büyük bir daire oluştururlar. Yüzleri, dairenin içine çocuğun durduğu yere küçük bir daire çizilir. Her dönüktür. Aralarından bir ebe seçilir. Ebe, daire- çocuğa bir hayvan ismi verilir. Aralarından bir ebe nin dışında dolaşırken bir çocuğun sırtına dokunur seçilir. Ebenin dairede yeri yoktur, ortada durur. ve “Benimle gelir misin?” der. Sonra dairenin et- Öğretmen iki hayvanın ismini aynı anda söyler. Bu rafında koşmaya, sıçramaya veya sekerek gitmeye hayvan isimlerini taşıyan çocuklar birbirleri ile yer başlar. Dokunulan çocuk ebenin yaptığı hareketleri değiştirirler. Bu sırada ebe onların yerlerini kapma- yaparak ebeyi yakalamaya çalışır. Ebeyi yakalaya- ya çalışır. Dairesini ebeye kaptıran çocuk ebe olur. mazsa ve ebeye dairedeki yerini kaptırırsa ebe olur. Oyun bu şekilde devam eder. Oyunun Adı: Kapıcı Memo Oyunun Adı: Mendil Kapmaca Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyun Süresi: 10 dakika Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyuncu Sayısı: 8 - 10 kişi Oyunun Açıklaması: Çocuklar, salonda orta- Oyun Süresi: 15 dakika ya çizilen düz çizgide durur ve kendilerine bir renk seçerler. Bu çocuklar aynı zamanda yumurtadırlar. Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Aralarından bir ebe seçilir. Bu da “Kapıcı Memo” olur. Kapıcı Memo kapıyı çalar. Oyunun Açıklaması: Çocuklar iki gruba ayrı- — Tık tık. lırlar. Oyun alanında birbirinden 6-8 metre uzakta Çocuklar: çizilmiş olan düz çizginin gerisinde dururlar. Sol ve — Kim o? sağ baştan sayarlar. Her çocuğun bir sayısı vardır. Memo: İki grubun ortasında duran çocuğun elinde bir men- — Ben Kapıcı Memo. dil vardır. Elinde mendil olan çocuk bir sayıyı söyler. Çocuklar: Her iki gruptan o sayı sahibi çocuklar ortaya koşa- — Ne istiyorsun? rak mendili kapmak ve diğer çocuğa yakalanmadan — Yumurta. tekrar kendi grubundaki yerine koşmak zorundadır. Çocuklar, Bunu başaran çocuğun grubu bir sayı kazanır. Şayet — Hangi renk, diye sorarlar. Kapıcı Memo, mendil alan çocuk, diğer çocuğa yakalanırsa o grup — Sarı yumurta, der. bir sayı kazanır. Sarı yumurta olan çocuk kaçar. Kapıcı Memo onu yakalamaya çalışır. Yakalanan çocuk ebe olur. Oyunun Adı: Kurbağalar ve Leylekler Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyun Süresi: 10 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Oyun alanına iç içe iki büyük daire çizilir. İçerideki daire “göl” olur. Diğer daire içinde kurbağalar “kuvak kuvak” diye sesler çıkararak dolaşırlar. Dairenin dışında ise leylekler daire içine girerek kurbağaları yakalamaya çalışırlar. Göle atlayan kurbağalar kurtulur. Yakalanan kurba- ğa ise leylek olur. 17

Oyunun Adı: Sopadan Atla Geç Oyunun Adı: Ayşe Teyze Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyun Süresi: 10 dakika Oyun Süresi: 10 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması : Oyuncular arka arkaya Oyunun Açıklaması: Çocukların arasından tek sıra şeklinde dururlar. Aralarından iki oyuncu bir ebe seçilir. Bu ebe “Ayşe teyze” veya “Ahmet seçilir. Bu oyuncular 3-4 m uzakta yere diz çöker- amca” olur. Çocuklar oyun alanında dağınık hâlde ler. 1 m uzunluğundaki sopayı karşılıklı tek elleriyle dururlar. Çocuklardan biri ebeye yaklaşır, tutarlar. Çocuklar bu yükseklikten atlar ve tekrar sı- — Ayşe teyze, bahçeye çıkabilir miyim, der. raya geçerler. Sopa yavaş yavaş yükseltilir. Sopaya Ayşe teyze, değen veya sopadan atlayamayan çocuk oturan ço- — Ne lazım, ne alacaksın, diye sorar. cuklardan biri ile yer değişir. Oyun bu şekilde devam Çocuk, eder. — Elma alacağım. der. Ayşe teyze, Oyunun Adı: Sekerek Yer Kapmaca — Kaç tane, diye sorar. Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Çocuk, Oyun Süresi: 15 dakika — 10 tane, der. Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Bunun üzerine bütün çocuklar ağaçtan elma ko- Oyunun Açıklaması: Oyun alanında çocuklar parıyor gibi on kere zıplarlar. Oyun meyve ve sayısı dağınık hâlde dururlar. Her çocuğun durduğu yer değiştirilerek oynanır. tebeşirle küçük bir daire çizilerek belirlenir. Bir ebe seçilir ve ebe ortada durur. Çocuklar kendi arala- Oyunun Adı: Orası - Şurası - Burası rında işaretleşerek yer değiştirirler. Yer değiştirme Oyunun Yeri: Salon veya bahçe sekerek olur. Bu sırada ebe, boş gördüğü daireyi se- Oyun Süresi: 40 dakika kerek kapmaya çalışır. Ebe kimin yerini kaptı ise o Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu çocuk ebe olur. Oyun bu şekilde devam eder. Oyunun Açıklaması: 3 tane, içine 5 - 6 kişi- nin sığacağı daireler çizilir. 1. dairenin içine “O” 2. Oyunun Adı: Dereden Atlama dairenin içine “Ş” ve 3. dairenin içinde “B” harf- Oyunun Yeri: Salon veya sınıf leri yazılır. Sonra oyunu oynayacak kişiler dairenin Oyun Süresi: 10 dakika yanında grup hâlinde toplanırlar. Öğretmen orası Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu dediğinde öğrenciler hep beraber tek ayak sekerek Oyunun Açıklaması: Oyun alanının ortasına “O” dairesine giderler. Geç ve yanlış gidenler oyun aralığı (90-100 cm) olan iki çizgi çizilir. Burası de- dışı kalırlar. Yine şurası dediğinde geri geri “Ş” da- redir. Çocuklar arka arkaya tek sıra olurlar ve dere- iresine hızla giderler. Yine yanlış yapanlar oyun dışı den 3-4 m uzakta dururlar. Öğretmenin işareti ile iki kalırlar. Son olarak burası dendiğinde “B” dairesi- çizgi arasından (dereden) atlamaya çalışırlar. Dereye ne bu defa zıplayarak giderler. Öğretmen öğrenci- düşen çocuk oyun dışı kalır. Dere genişletilerek oyu- leri şaşırtmak için oyun içinde yanlış daireyi göste- na devam edilir. rip başka daire adı söyler. Bu arada birçok öğrenci yanlış yöne gideceğinden oyun dışı kalacaktır. Hiç şaşırmadan en sona kalan öğrenci oyunu kazanır ve arkadaşları tarafından alkışlanır. 18

Oyunun Adı: Zehirli Eşya Oyunun Adı: Güzel Kelebek Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyun Süresi: 5 dakika Oyun Süresi: 10 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Çocuklar oyun alanında yere yarım daire şeklinde otururlar. En başta oturan Oyunun Açıklaması: Oyun alanında çocuklar çocuğun elinde kalem, tarak vs. bulunur. Müzikle dağınık hâlde dururlar. Öğretmenin elinde bir tef beraber eşya elden ele dolaştırılır. Müzik kesildiği an vardır. Çocuklara “Ben bir kelebek gördüm, uyuyor- elinde eşya kalan çocuk, oyun dışı kalır. Oyun bu du ve kanatları kapalıydı.” der. Çocuklar çömelip şekilde bir oyuncu kalıncaya kadar devam eder. küçücük olurlar, elleri ile başlarını kapatırlar. Öğret- men tefe hafifçe vurur. Kelebekler (çocuklar) yavaş Oyunun Adı: Don yavaş kıpırdanmaya başlarlar. Tefle beraber yavaş Oyunun Yeri: Salon veya sınıf yavaş ayağa kalkarlar. Kollarını açarlar. Salonda Oyun Süresi: 10 dakika kelebek gibi uçma hareketi yaparak koşarlar. Öğ- Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu retmenin tefe tek ritim vurmasıyla çocuklar tekrar Oyunun Açıklaması: Çocuklar oyun alanında kapanırlar. Oyun böyle devam eder. dağınık hâldedirler. Aralarından bir ebe seçilir. Ebe, çocuklar arasında dolaşmaya başlar. Bir çocuğa Oyunun Adı: Koşmalı Tünel Topu yaklaşır ve “Don!” der. O çocuk olduğu yerde kalır, Oyunun Yeri: Salon veya sınıf kıpırdayamaz. Arkadaşları ona dokunarak onu kur- Oyun Süresi: 15-20 dakika tarmaya çalışırlar. Ebe, kurtarmaya gelen çocuklar- Oyuncu Sayısı: Tüm sınıf dan birisini yakaladığı taktirde yakalanan çocuk ebe olur ve oyun baştan oynanır. Oyunun Açıklaması: Oyuncular iki gruba ayrı- lır. Gruplar yan yana dizilir. Her oyuncu kendi yerini Oyunun Adı: Uçan Top tebeşir ile belirler. Özellikle grupların baş ve sonu- Oyunun Yeri: Salon nun kesin bir işaretle hatasız belirtilmesi gerekir. Oyun Süresi: 10 -15 dakika Oyuncu Sayısı: 5 kişi ya da daha fazla Top, oyuncuların açık bacakları arasından yuvar- olabilir. lanarak hareket eder ve sondaki oyuncu topu yaka- Oyunun Açıklaması: Bir çocuk topu havaya ata- lar, koşarak birinci oyuncunun önüne gelir ve topu rak bir arkadaşının ismini söyler. İsmi söylenen kişi açık bacaklar arasındaki tünelden yuvarlar bu arada topu havada yakalarsa başka bir arkadaşının ismini tüm oyuncular birer geri gitmişlerdir. Her oyuncu söyleyerek topu tekrar havaya atar. Top havadayken bir kere koşar ve en sonunda herkes kendi eski ye- diğer arkadaşları kaçar. Eğer top yere düşerse ebe rine gelir. Başlangıç durumuna ilk gelen grup oyunu topu yakalar yakalamaz durun diye bağırır. Herkes kazanır. olduğu yerde kalır. Ebe, top ile duran arkadaşların- dan herhangi birini vurmaya çalışır. Top, arkadaşla- Oyunun Adı: Sağ - Sol rından birisine değerse bir puanı silinir ve vurduğu arkadaşı ebe olur. Ama değmezse ebenin bir pua- Oyunun Yeri: Salon veya sınıf nı silinir ve oyun beş puandan sıfır puan kalıncaya kadar oynanır. Puanı kalmayan çocuk, arkadaşları Oyun Süresi: 10 dakika tarafından cezalandırılır. Oyun böyle devam eder. Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Çocuklar oyun alanında iki gruba ayrılırlar ve yüzleri birbirine bakacak şekil- de gruplar karşılıklı dururlar. Öğretmen “Sağa dön!” komutu verir. Çocuklar sağa döner. “Sola dön!” komut verir. Çocuklar sola dönerler. Öğretmen komutları çocukları şaşırtacak şekilde verir. Şaşıran çocuğun takımı eksi puan alır. Oyun sonunda en az eksi puan alan grup kazanır. 19

Oyunun Adı: Kurtla Kuzu Oyunun Adı: Uyuyan Prenses (Prens) Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyuncu Sayısı: 10 - 15 kişi Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyunun Açıklaması: Oyuncuların içinden kurt ve kuzu rolünü oynayacak iki kişi seçilir. Diğer oyun- Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu cular el ele tutuşarak bir daire oluştururlar ve kuzuyu dairenin içine alıp kurdu dışarıda bırakırlar. Kuzu- Oyunun Açıklaması: Çocuklar salonda daire yu korumak için kurdun içeri girmesini engellerler. hâlinde otururlar. Dairenin ortasına bir sandalye, Kurt içeri girdiğinde kuzuyu dışarı çıkarıp kurdun sandalyenin altına bir küçük top veya mendil konu- çıkmasını engellerler. Kurt kuzuyu yakaladığında lur. Çocuklar arasından bir ebe seçilir. Ebe, prens ya oyun sona erer. Yeniden kurtla kuzu seçilir ve oyun da prenses olarak sandalyeye oturur. Öğretmenin yenilenir. “Başla!” komutu ile çocuklar hep bir ağızdan “Uyu prensesim/prensim uyu.” diye bağırırlar. Ebe göz- Oyunun Adı: Tilki Avı lerini kapatır. Bu esnada çocuklardan birisi sessizce ebeye yaklaşır ve sandalyenin altındaki topu/mendili Oyunun Yeri: Salon veya bahçe alır, yerine geçer. Çocuklar “Uyan prensesim/pren- sim uyan.” diye bağırırlar. Ebe gözlerini açar ve topu Oyun Süresi: 10 dakika ya da mendili alan çocuğu bulmaya çalışır. Bulursa ebe ile mendili / topu alan çocuk yer değiştirir. Bu- Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu lamazsa oyuna devam edilir. Oyunun Açıklaması: Salona veya bahçeye düz Oyunun Adı: Bir Zamanlar Mısır’a Kraldı bir çizgi çizilir. Çocuklar bu çizginin gerisinde yan yana dururlar. Çocuklar arasından bir ebe seçilir. Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Ebe ortada durur. Ebe çizgi gerisinde duran çocuk- ların yanına gelir ve “Haydi arkadaşlar tilki avına Oyun Süresi: 10 dakika gidelim.” der. Çocuklar ebeyi takip ederek salonda dolaşırlar. Ebe “Bum-bum!” diye bağırdığında ço- Oyuncu Sayısı: 12-18 kişi cuklar hızla çizgi gerisine doğru koşarlar. Çizgiyi ilk geçen çocuk ebe olur. Oyuna devam edilir. Oyunun Açıklaması: Oyuncu sayısından bir eksik olmak kaydıyla sandalyeler sırt sırta gelecek Oyunun Adı: Tren Kompozisyonu şekilde yerleştirilir. Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyunu yöneten kişi; “Bir Zamanlar Kraldı Mısır’a” Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu şarkısını söyler. Bu arada öğrencilerden sandalyele- Oyunun Açıklaması: Katılım oranına göre rin etrafında dönmeleri istenir. “Sen oyna” naka- oyuncular 6-7 kişilik 3-4 grup oluştururlar. Her ratında öğretmen isim vererek öğrenciyi dönme grubun 6-7 m önüne bir engel konur. Derin kolda pozisyonunda oynatırken, düzen bozulmadan dön- tek sıra olan grupların önünde bulunan 1 numaralı me devam eder. Öğretmen sustuğu anda oyuncular oyuncular, verilen komutla beraber, koşarak engeli sandalye kapmaya çalışırlar. Açıkta kalan, oturama- dolaşırlar. Grubun önünde duran 2 numaralı oyun- yan oyuncu bir sandalye ile birlikte oyun dışı bırakı- cunun eline dokunarak onunla birlikte engeli koş- lır. Diğer oyuncular tek kişi kalıncaya kadar oyuna ması istenir. Böylece 3, 4, 5, 6 ve 7. oyuncular da devam edilir. 1. olan oyuncuya ödül verilir. engeli koşarak dolaşırlar. Oyuna ara verilmeden bu kez son oyuncudan başlayarak ikinci tur yapılır ve Şarkının Sözleri; oyuncular teker teker yerinde kalır. Oyunu önce bi- tiren takımlara göre derecelendirme yapılır. Bir zamanlar Kraldı Mısır’a Şimdi muhtaç eski bir hasıra Suyumuzu kaynatalım, çocukları oynatalım Sen oyna Özge sen oyna, Sen oyna Batuhan sen oyna. 20

Oyunun Adı: Elle Top Sürme Oyunun Adı: Top Yerleştirme Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyun Süresi: 15 - 20 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyun Süresi: 10 dakika Oyunun Açıklaması: Öğretmen, öğrencileri de- rin kolda sıraya dizer. 8 kişilik bir grup öğretmenin Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu solunda, diğer grup sağında durur. Öğrenciler ba- caklarını omuz genişliğinden biraz daha fazla açarak Oyunun Açıklaması: Çocuklar eşit sayıda iki beklerler.Grupların başındaki öğrencilerde bir tane gruba ayrılırlar ve belirlenen çizgi gerisinde arka ar- top vardır. kaya dururlar. 8-10 m karşıya birer sandalye konur. Öğretmen “Başla!” deyince öndeki öğrenci topu İlk oyuncularda birer tane futbol topu vardır. Öğ- bacak arasından arkadaki öğrenciye verir. Bu şekil- retmenin “Başla” komutu ile ilk sıradaki öğrenciler de öğrenciler topu yere düşürmeden en arkadaki topu yerde elle sürüyerek sandalyeye kadar gider, öğrenciye ulaştırır. Topu alan arkadaki öğrenci hızlı etrafından döner ve geri gelir. Topu 2. sıradaki ar- bir şekilde öne gelerek bacak arasından topu arka- kadaşının eline verir ve sıranın arkasına geçer. Önce daşına verir. Oyun bu şekilde devam eder. Topu bitiren grup kazanır. Oyun elle dripling (top sürme) grup başına en erken getiren grup oyunu kazanır. yapılarak da oynanabilir. Oyunu kaybeden gruba istenilen bir ceza verilir. Oyunun Adı: Top Düşürme Oyunun Adı: Yakan Top Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyun Süresi: 40 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyunun Açıklaması: 6 kişilik 2 grup oluşturu- lur (Grup sayısı daha fazla da olabilir.). Oyun alanı Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu isteğe göre belirlenir (Oyuncu sayısına göre alan kü- çültülür veya büyültülür.). A grubu içeriye girer. B Oyunun Açıklaması: Sınıf iki eşit gruba ayrılır grubu da 2’ye ayrılarak alanı sınırlayan çizgilere di- ve öğrenciler belirlenen alanda karşılıklı yan yana zelerek A grubu elemanlarını topla vurmaya çalışır. sıra olacak şekilde dururlar. Alanın ortasına kasa, Vurulan kişi oyunun dışına çıkar. Bütün oyuncular kasanın üzerine bir top yerleştirilir. İlk oyuncuların vurulduktan sonra diğer grup içeriye geçer (Oyunun elinde birer tane top bulunur. Gruplar karşılıklı ola- sonunda A grubundan 1 kişi yanmadan 10 kez top- rak sırayla toplarıyla kasa üzerinde duran topa atış lardan kaçabilirse A grubu tekrar içeriye geçer.). Bu yaparlar ve topu düşürmeye çalışırlar. Topu düşü- defa A grubu B grubunda bulunan oyuncuları vur- ren grup 1 puan alır. Belirlenen sürenin sonunda maya çalışır. Eğer oyunculardan herhangi biri topu fazla puan alan takım oyunu kazanır. havada yakalarsa bir can kazanmış olur. İsterse vu- rulan ve oyundan çıkan takım arkadaşını tekrar oyu- Oyunun Adı: Top Atma na dahil eder veya kendi de bu hakkı kullanabilir. A grubunun tüm oyuncuları yanarsa B grubuyla yer Oyunun Yeri: Salon veya sınıf değiştirir. Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Çocuklar oyun alanında iki gruba ayrılırlar ve arka arkaya sıra olurlar. Grup- lardan seçilen iki öğenci grupların 4-6 m ilerisinde dururlar ve ellerinde birer top vardır. Öğretmenin “Başla!” komutu ile eline topu alan çocuklar, topu ilk sıradaki çocuklara atarlar. İlk sıradaki çocuk topu tutar ve tekrar arkadaşına atarak kendi sırasının ar- kasına geçer, top ikinci çocuğa atılır ve oyun devam eder. İlk önce bitiren grup kazanır. Oyun 3-4 kez tekrarlanır. Oyun parmak veya manşet pası şeklin- de de oynanabilir. 21

Oyunun Adı: Top Kaçırma Oyunun Adı: Patates Ekme Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyun Süresi: 10 dakika Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyuncu Sayısı: 12-14 kişi Oyunun Açıklaması: Çocuklar oyun alanında Oyunun Açıklaması: Oyuncular 2 takıma ay- büyük bir daire oluştururlar. Yüzleri daire içine ba- rılır ve derin kolda sıralanırlar. Takımlar başlama kan çocuklar, bacaklarını açarlar. Aralarından bir çizgisinin arkasına dizilirler. Her takımın önüne 1 m ebe seçilir ve ebe dairenin ortasında durur. Ebenin çapında 1 daire çizilir ve içine 2 adet top konur. Bu elinde bir top vardır. Ebe herhangi bir çocuğun daireden 2-4 m mesafede 2 daire daha çizilir. Baş- bacakları arasından topu atarak geçirmeye çalışır. lama işaretinden sonra ilk oyuncu topları alıp her Bunu fark eden çocuk elleriyle ve ayaklarıyla topun daireye birer adet bırakıp koşarak geri döner ve 2. geçmesine engel olur. Top geçerse oyuncu ile ebe arkadaşının eline vurup sıranın arkasına geçer. 2. yer değiştirir. Ebe topu geçirinceye kadar dener. oyuncu ise bu topları toplayıp ilk daireye getirir. İlk sıralanan takım galiptir. Oyunun Adı: Açıkgöz Oyunun Adı: Sıçrayan Halka Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyun Süresi: 10 dakika Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyuncu Sayısı: 12-14 kişi Oyunun Açıklaması: Çocuklar oyun alanında Oyunun Açıklaması: Öğrenciler bir halka oluş- büyük bir daire oluştururlar. Aralarından bir ebe se- tururlar. Halkanın ortasına ebe olan öğrenci çıkar çilir. Ebe dairenin ortasında durur. Oyuncularda bir ve eline ucunda ağırlık olan bir ip alır. Ağırlık olarak top vardır. Topu çocuklar havadan birbirlerine atar- sert olmayan maddeler kullanılır. Ebe ipi çevirmeye lar. Ebe topu tutmaya çalışır. Tutarsa topu atan ço- başlar ve ipi yavaş yavaş uzatarak diğer öğrencilerin cukla yer değiştirir. Oyuna bu şekilde devam edilir. ayaklarına değdirmeye çalışır. Halkadaki öğrenciler ip üzerinden atlayarak ipten kurtulmaya çalışırlar. Oyunun Adı: Penguen Yarışı İpe değen oyuncu ebe olur. Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyunun Adı: İstop Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyunun Açıklaması: Derin kolda dizilmiş iki Oyun Süresi: 10 - 15 dakika grubun ilk oyuncularına birer top verilir. Oyuncu- Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu lar topu dizleri arasına sıkıştırarak karşıdaki hedefe Oyunun Açıklaması: Çocuklar daire şeklinde doğru penguen yürüyüşü ile ilerlerler. Belirlenen dizilir. Dairenin ortasında elinde top olan bir ebe noktaya geldiklerinde topu orada bırakıp koşarak bulunur. Ortada bulunan ebe, diğer oyunculardan arkadaşlarının eline vurur ve sıranın arkasına geçer. birinin adını veya önceden verilen numaralarını yük- İkinci oyuncu koşarak hedefe ulaşır ve topu bacak- sek sesle söyleyerek topu yukarı atar veya yere vur- larının arasına alıp penguen yürüyüşü ile sıradaki ar- durarak sıçratır. Bu arada diğer oyuncular istediği kadaşına kadar getirir. Oyun bu şekilde devam eder. yönde kaçarlar. Adı söylenen oyuncu topu tutunca Önce bitiren grup galip ilan edilir. Top yere düştüğü istop diye bağırır. Diğerleri ise bulundukları yerde an tekrar alınıp oyuna devam edilir. hareketsiz dururlar. Topu tutan çocuk kendisine en yakın arkadaşını vurmaya çalışır. Bunu başarırsa yer değiştirilir ve oyun devam eder. Vuran oyuncu elin- de topla kesinlikle yürüyemez. 22

Oyunun Adı: Taklit Et Beni Oyunun Adı: Aksak Yakalama (Elimin Değdiği Yer) Oyunun Yeri: Spor salonu Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyun Süresi: 10-15 dakika Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyuncu Sayısı: 20 kişi Oyuncu Sayısı: Sınıfın tamamı Oyunun Açıklaması: Çocuklar salonun ortasın- da daire oluşturacak şekilde sıralanırlar. Oyunun Açıklaması: Sınıftan bir öğrenci ebe olur. Diğer öğrenciler salonun etrafına yayılırlar. Daireyi oluşturan öğrencilerin ortasına oyunu oy- Ebe neresini tutarsa (başını, kolunu) diğer oyuncular natacak espri yeteneği yüksek bir öğrenci geçerek da ebenin tuttuğu yerin aynısı tutmak zorundadır. birbirinden farklı hareketler yapar. Oyuna katılan Ebe kovalamaya başladığında kimin neresine doku- kişiler, oyunu oynatan kişinin yaptığı hareketleri ay- nursa dokunduğu kişi ebe olur ve dokunulan yeri nen yapmak zorundadırlar. tutarak diğer oyuncuları yakalamaya çalışılır. Oyun bu şekilde devam eder. Örneğin; oyunu oynatan kişi tişörtünü, ayakkabı- sını, çorabını bile çıkarırsa oyuna katılan bireyler bu hareketleri eksiksiz yapmak zorundadırlar. Oyunun Adı: Şapka Kimde Kaldı? Oyunun Adı: Kartal ile Kanarya Oyunu Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyunun Yeri: Salon Oyun Süresi: 40 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıfın tamamı Oyun Süresi: 15 - 20 dakika Oyunun Açıklaması: Gönüllü öğrencilerden biri seçilir. Bu öğrenci kartal olur. Diğer öğrenciler Oyuncu Sayısı: Sınırsız de kanarya olur. Araç - Gereç: Müzik seti, şapka Öğretmen “Kartal geliyor!” diye bağırınca ka- naryalar kaçmaya başlar. Yakalanacağını anlayan Oyunun Açıklaması: Oyuncular salon içinde kanaryalar ikişer ikişer sırt sırta vererek öylece du- dağınık hâlde sıralanırlar. Müzik eşliğinde şapkayı rurlar. Bu eşlemeyi yapan kanaryaları kartal yakala- birinin başına koyup dans etmeye başlarlar. Ba- yamaz. Tek olarak yakalanan kanarya kartal olur. şında şapka olan çocuk dans ederken şapkayı bir Bu kez de yeni kartal diğer kanaryaları yakalar. arkadaşının başına koyar. Başına şapka konan ço- cuk şapkayı alıp bir başkasının başına koyar. Müzik durduğunda şapka kimin başında kalırsa oyundan çıkar. Şapka elde uzun süre tutulmamalıdır. Şapkayı elinde uzun süre tutan oyuncu oyundan çıkarılır. En son kalan kişi oyunun galibi sayılır. Oyunun Adı: Kim Daha Çabuk? Oyunun Adı: Davul Zurna Bir, İki, Üç Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyunun Yeri : Spor salonu veya bahçe Oyun Süresi: 40 dakika Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyuncu Sayısı: 16 kişi Oyuncu Sayısı: 20 ve üzeri Oyunun Açıklaması: Sınıfta 16 kişi seçilerek bunlar arasından bir ebe belirlenir. Bu ebe duvara Oyunun Açıklaması: Oyuncular düzgün bir da- döner. Grup, ebenin 5 metre uzağındadır. Ebe, du- ire oluştururlar ve sağdan sayarlar. Herkes sayısını vara arkası dönükken “Davul, zurna, bir, iki, üç.” bilmek zorundadır. Ebe dairenin ortasına geçip kol- der ve oyunculara döner. Diğer oyuncular ise ebe- larını yana açar ve iki komşu sayı söyler (5,6). Bu nin arkası dönükken ebeye yaklaşırlar. Ebe, oyuncu- sayıları taşıyan öğrenciler zıt yönde koşup dairenin lara döndüğünde herkes hareketsiz durur. Hareketli etrafında bir tur atarlar ve kendi durdukları yerden olarak yakalanan oyuncu, oyundan çıkar. Ebeye merkeze gidip ebenin eline vururlar. İlk gelen galip yakalanmadan ebeye ilk ulaşan kişi oyunu kazanır. sayılır. 23

Oyunun Adı: Fare Kapanı Oyunun Adı: Öt Kuşum Öt Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyunun Yeri: Sınıf, salon veya bahçe Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıfın tamamı Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Önce sınıf mevcudu he- Oyunun Açıklaması: Sınıftan bir ebe seçilir. saplanır. Sınıf mevcudundan dört öğrenci dışarıda Ebe gözlerini kapatır. Öğretmen, oyunculardan bi- kalacak şekilde diğer öğrenciler sahanın ortasında rine sessizce işaret verir. İşaret edilen oyuncu, ses halka oluşturur. Dışarıda kalan (halkaya katılmayan) tonunu değiştirerek bir kuş sesi çıkarır. Gözü kapalı dört öğrenciden ikisi halkanın iç kısmında, ikisi dı- olan ebe, bu sesin kime ait olduğunu bulmaya çalı- şında kalacak şekilde durup ellerini havada köprü şır. Ebeye 3 tahmin hakkı verilir. Bulamazsa ceza kuracak şekilde birleştirirler. Halkayı oluşturan öğ- alır. Bulursa kuş taklidi yapan oyuncu, ebe ile yer renciler komutla birlikte köprünün altında dönme- değiştirir. ye başlarlar. Yine komutla beraber dururlar. Köprü (kapan) altında kalanlar oyundan çıkar. Öğrenciler Kuş taklidi yerine diğer hayvanların taklidi de ya- kapanın altında kalmamaya çalışırlar. Sonda kalan pılarak oyunu çeşitlendirmek mümkündür. iki öğrenci oyunu kazır. Oyunun Adı: El Sıkış, Selam Ver, Koş Oyunun Adı: Tembel Çocuk Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyun Süresi: 40 dakika Oyunun Yeri: Sınıf, salon veya bahçe Oyuncu Sayısı: Sınıfın tamamı Oyunun Açıklaması: Öğrencilerle salonda ge- Oyun Süresi: 10 - 15 dakika niş bir çember oluşturulur. Çember haricinde bir öğrenci ebe seçilir. Ebe, çember etrafında koşarak Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu çemberdeki bir öğrencinin sırtına dokunur. Ebe ile sırtına dokunulan öğrenci zıt yönde koşmaya baş- Oyunun Açıklaması: Çocuklar ikişer ikişer eşle- larlar. Karşılaştıkları yerde el sıkışıp tokalaşarak boş şerek oyun alanına dağılırlar. Eşlerden birisi çöme- yeri doldurmaya çalışırlar. Açıkta kalan ebe olur. lir, ellerini dizlerine koyar, başını öne eğerek uyuma Böylece oyun devam eder. taklidi yapar. Diğerleri eşlerinden yaklaşık iki adım geride bekler. Müzik başlayınca ayaktaki eşler uyu- Oyunun Adı: Kulaktan Kulağa Kelime makta olan arkadaşlarına seslenirler: Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyun Süresi: 10 - 15 dakika “Haydi kalk artık, Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Öğrenciler sıraya dizilir. Etrafına bak artık, Öğrencilerden biri ebe seçilir. Ebenin kulağına bir kelime söylenir. Bu kelime sıra ile yanındaki öğren- Güneş doğdu, sabah oldu cinin kulağına söylenir. En sondaki öğrenci kendisi- ne söylenen kelimeyi yüksek sesle söyler. İlk kelime Tembel çocuk kalk artık.” ile son kelime karşılaştırılır, eğer yanlış bir kelime söylenmişse söyleyene ceza verilir, yok eğer kelime- Bu arada, “Güneş doğdu, sabah oldu.” ler aynı ise ebe cezalandırılır. sözlerini tekrarlarken kollarını yandan yukarı kal- dırır, güneşin doğuşunu taklit ederler. Daha sonra, uyur taklidi yapan eşinin sırtına hafifçe dokunur ve uyandırmak isterler. Aynı zamanda bir ayak üzerin- de sıçramalarla, eşinin etrafında birkaç kez dola- şırlar. Uyanan eşler doğrulur, arkadaşlarına katılır, beraberce yürümeye geçerler. Gerekirse eşler deği- şerek yeniden oyuna başlanır. 24

Oyunun Adı: Eşini Bul Oyunun Adı: Dön Dön Dönelim Oyunun Yeri: Sınıf, salon veya bahçe Oyunun Yeri: Sınıf, salon veya bahçe Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Kız çocukları el ele tutuşur, Oyunun Açıklaması: Bir ebe ortada bekler, di- bir halka yaparlar. Aynı sayıda erkek arkadaşları da ğerleri sekerek ebenin etrafında dolaşır. “Eşini bul, bu halkanın dışında ve eşlerinin arkasında dururlar. eşini.” diye müziğin ritmine uyarlar. Ancak ebe, “Dön dön dönelim, dön dön dönelim.” sözlerini “Eşin yoksa, işini bul!” deyince oyuncular istedikleri hep beraber söylerken halkadaki oyuncular ellerini bir taklit hareketini yapmaya başlarlar. Kimi oduncu kalçalarına koyar, yerinde sekerek dönmeye başlar. olur, bir ağaç kesmeye başlar. Kimi marangoz olur, “El ele verelim, dans edelim, tahta rendelemeye başlar vb. Eş olalım, eş olalım, Ebe yeniden, “Eşini bul, eşini.” sözlerini söyleyin- El ele verelim, kardeş olalım.” dizelerinde el ele ce bu sefer çocuklar birer eş seçer, etrafında seke- tutuşur, halka etrafında küçük adımlarla sekerek yü- rek dolaşırlar. rümeye geçerler. “Kızlar içeri, erkekler el çırp.” dizesinde kızlar Oyunun Adı: Yeni Yıl, Yeni Yaş kendi aralarında el ele tutar, halka etrafında kısa bir tur atarken, eşleri de yerlerinde el çırparak tempo Oyunun Yeri: Sınıf, salon veya bahçe tutarlar. Oyun böylece sürdürülür. Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Adı: Trafik Oyunu Oyunun Açıklaması: Doğum günü kutlanacak Oyunun Yeri: Sınıf, salon veya bahçe çocuk ortada, diğerleri onun etrafında halka olur. El Oyun Süresi: 10 - 15 dakika ele tutuşurlar. Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Çocuklar müziğin başlaması ile kısa adımlarla hal- Oyunun Açıklaması: Çocuklar oyun alanında kanın ortasına doğru yürümeye başlarlar ve: değişik taşıt adlarını alırlar (otomobil, kamyon, oto- büs, minibüs vb.). Müzik eşliğinde; “Yeni yılın, yeni yaşın kutlu olsun “Yeşil ışık geç!” sözleri ile çocuklar istedikleri yön- Kutlu olsun.” şarkısını söylerler. Daha sonra ikinci lere koşarlar, ancak, dizeye geçerken halkayı bozmadan geri geri giderler “Kırmızı ışık, dur!” ve uyuma taklidi ile yemek yeme taklitleri yaparlar: “Sarı ışık bekle!” sözlerine sıra gelince, oyuncular kendilerine bir eş bulur, kol kola girer, tek kalan ebe “Çok uyu, çok yemek ye, çok çalış. olur. Değişiklik: Trafik ışıklarına benzeyen (yeşil, kır- Çok çalış.” mızı, sarı) kartonlar kesilir, belli oyunculara verilir, Üçüncü dizeye gelince, halkanın etrafında kolla- oyunu bunlar yönetir. rını yukarı kaldırır, ayak uçları üzerinde yükselirken ilerlerler: “Büyü, büyü, büyü, büyü, büyü, büyü Büyü, büyü” Son dizede de, “Yeni yılın yeni yaşın kutlu olsun Kutlu olsun.” diyerek arkadaşlarına yaklaşır, hal- kayı küçültür ve arkadaşlarını kucaklamak isterler. NOT: Bu rond çocukların doğum günlerinde uy- gulanması hâlinde daha çok canlılık kazanır. 25

Oyunun Adı: Evimiz - Köyümüz Oyunun Adı: Gel Bize, Katıl Bize Oyunun Yeri: Sınıf, salon veya bahçe Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyun Süresi: 10 Dakika Oyunun Açıklaması: Müzik önce çocuklara din- letilir. El çırparak tempo tutulur. Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyun düzeni: Çocuklar el ele tutuşarak, büyük bir halka oluştu- Oyunun Açıklaması: Çocuklar oyun alanında rurlar. Yüzler halkanın ortasına dönüktür. dağınık dururlar. Oyun sahasının ortasına düz bir I. Oyuna başlama: çizgi çizilir. Çizginin bir tarafı evimiz, diğer tarafı “Gel bize katıl bize köyümüz olur. Öğretmen “Evimiz” dediğinde tüm Hem oyuna hem söze” çocuklar evin olduğu alana koşarlar. “Köyümüz” İki dize birlikte söylenirken kısa adımlarla halkanın dediğinde köyün olduğu alana koşarlar. Şaşıran ço- ortasına yürünür. Beklemeden geri dönülür ve, cuklar oyun dışı kalırlar. “Türkü söyleyip oy oy Oynayalım loy loy.” sözleri ile yine kısa adımlarla Oyunun Adı: Taşıtlar halka büyütülür. Öğrenciler eski yerlerini alırlar. II. Oyuna katılanlar el ele tutuşmuş durum- Oyunun Yeri: Sınıf, salon veya bahçe da, bir sıralı geniş kolda dizilir ve, Oyun Süresi: 10 - 15 dakika “Üç adımla sağa koş Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Bir adım sola koş.” sözleri söylenirken çapraz Oyunun Açıklaması: Çocuklar ikişerli olarak adımlarla sağa sola ilerlenir. birbirlerinin arkasına dizilir, ellerini öndekinin omuz- “Bak ne güzel ne de hoş larına koyarlar. En önde duranın kolları dirsekten Oynayalım loy loy bükülü olarak bekler. İlk iki dize beraberce söyle- Hopla haydi sağa koş nirken: (Trenler dizi dizi / Ne hoş götürdü bizi) öne Hopla haydi sola koş” doğru yürümeye geçilir. Sözler bitince hep beraber, Sözleri ile yukarıda gösterilen figürleri tekrarlarlar. “Çuff, çuff, çuff, çuff” seslerini çıkararak eski yer- NOT: Öğretmen oyuna daha değişik biçim ve ha- lerine gelirler. Eller kalçada beklenir. reketler verebilir (Yerinde sıçranırken el çırpılabilir, çocuklar karşılıklı sıralanır, ileri - geri gidişlerle hare- İkinci dizede eşler yine birbiri arkasına dizilir an- ketler zenginleştirilebilir.). cak kollar serbest kalır, tren tekerleği çevriliyormuş gibi hareketler yapılır ve, “Çok gezen çok bilirmiş. Yapalım sık sık gezi.” diyerek kol kola girilir, şar- kının ahengine uyularak oyun alanı ikişer ikişer do- laşılır. İkinci dörtlüğe gelince, “Otobüsler kamyonlar, Uçaklarla balon var. Her taraf taşıt dolu, En son modelleri var.” sözleri ile her çocuk iste- diği bir taşıtın taklidini yaparak oyun alanında yürür ve koşar. Şarkının sözleri bitince tekrar ikişer olur yerlerine dönerler. 26

Oyunun Adı: En İyi Avcı Oyunun Adı: Kim Yerinde Yok? Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyunun Yeri: Sınıf Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Oyun sahasının üç kö- Oyunun Açıklaması: Oyuncular 2 veya 3 gruba şesine birer ebe yerleştirilir. Diğer oyuncular oyun ayrılır. Gruplar arasında bir ebe seçilir. Ebe, kimin sahası içinde serbest dolaşırlar. Oyuna başlama işa- nerede olduğuna dikkatlice bakar ve dışarı çıkar. retinden sonra ebeler sahaya girerler ve olabildiğin- Gruplardan bir kişi yer değiştirir. Daha sonra ebe ce fazla oyuncuya dokunmaya çalışırlar. Yakalanan içeri girer. Lider, ebeye “Kim yerinde yok?” soru- oyuncu hangi ebe tarafından yakalandıysa onun kö- sunu sorar. Ebe kimin yerinde olmadığını bulmaya şesine gider. Bütün oyuncular yakalandıktan sonra çalışır. 3 tahmin hakkı vardır. Bulamaz ise ceza alır. lider, oyunu bitirir. En fazla oyuncu yakalayan ebe galip sayılır. Daha iyi sonuç elde etmek için oyun Çeşitlendirme: Oyun gruplara ayrılarak oynatı- belirli bir zaman içinde oynatılmalıdır. lırsa “ebe” grubu adına yarışır; gruplara ayrılmamış- sa ferdi yarışır. Oyunun Adı: Yüzük Bulmak Oyunun Adı: Denizde Dalga Var Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyun Süresi: 15 - 20 dakika Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyuncu Sayısı: 15-20 kişi Oyunun Açıklaması: Bir yüzük saklayıcı ve bir Oyun Süresi: 10 dakika de ebe belirlenir. Öğrenciler daire oluşturur. Ellerini açarlar. Yüzük saklayıcı yüzüğü herkesin elinde do- Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu laştırır ve birinin eline bırakır. Bu işlem gizli bir şekil- de yapılır. Yüzük saklayıcı, ebeye döner ve yüzüğün Oyunun Açıklaması: Çocuklar arasında bir ebe kimde olduğunu sorar. Ebe isim söyler ve bilemezse seçilir. Çocuklara birer balık ismi verilir. Balıklar sa- ceza alır. Bu ceza; taklit, şarkı söyleme, fıkra vb. londa serbest olarak dururlar ve durdukları yerleri olabilir. Ebe cezasını çektikten sonra yüzük saklayı- tebeşirle küçük daireler çizerek belirlerler. Ebe bir cı, ebenin söylediği isme yönelir ve yüzüğün kimde balık ismi söyler. İsmi söylenen balık ebenin arkası- olduğunu ona da sorar. Yüzük bulununcaya kadar na geçer ve belinden tutarak ebeyle birlikte salonda bu böyle sürer. Yüzüğü bulan kişi yüzük saklayıcı dolaşırlar. Ebe istediği sayıda balığı çağırdıktan son- olmaya hak kazanır. ra “Denizde dalga var!” diye bağırır. Bunun üzerine çocuklar dairelere koşup otururlar. Açıkta kalan ço- Oyunun Adı: Çan - Çan cuk ebe olur. Oyunun Yeri: Okul bahçesi veya spor salonu Oyun Süresi: 10 - 15 dakika Değişiklik: Çocuklara sebze ve meyve ismi de Oyuncu Sayısı: En az 5, en fazla 10 kişi verilebilir. Oyunun Açıklaması: Oyuncu grubu oturarak bir daire oluşturur. Bir Oyunun Adı: Komşu kişi ebe seçilir. Oyuncular ebenin yaptığı hareketle- rin aynısını 2 - 4 sn arasında çabucak yapmalıdırlar. Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Yapamayan oyunculara ebe ceza verir. Oyun Süresi: 40 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Oyuncular bir daire oluş- tururlar. İçlerinden biri ebe seçilir. Ebe oyuncular- dan birinin önüne gelir. “Komşunu sever misin?” diye sorar. Diğer oyuncu “Evet.” der. Ebe “En çok kimi seversin?” der. Oyuncu, arkadaşlarından ikisi- nin ismini söyler. İsmi verilen kişiler yer değiştirmek zorundadır. Ebe yer değiştiren oyuncuların yerlerini kapmaya çalışır. Ebe birinin yerini kaparsa yerini kaptıran ebe olur. 27

Oyunun Adı: Sana Topu Vereyim mi? ÖNERİLER: Öğrencilerin; Oyunun Yeri: Salon veya bahçe 1. Koşma sırasında yürümemeleri, ayak değiştir- Oyun Süresi: 15 dakika memeleri istenmeli ve gözlenmelidir. Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu 2. Kalabalık bir sınıf ise öğretmen, bir yardımcı Oyunun Açıklaması: Çocuklar arasında bir ebe tespit ederek yarışmayı yardımcıya izletmelidir. seçilir. Ebenin elinde bir top vardır. Diğer çocuklar salona serbest olarak dağılırlar ve bulundukları yeri Oyunun Adı: Atom Oyunu tebeşir ile daire çizerek belirlerler. Ebe bir çocuğun Oyunun Yeri: Spor salonu yanına gider. “Sana topu vereyim mi?” der. Çocuk Oyun Süresi: 15 - 20 dakika “Ben istemem başkasına ver.” der. Ebe bu şekilde Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu üç çocuğun yanına gider. Hepsi de aynı cevabı ve- Oyunun Açıklaması: Oyuncular spor salonu rir. Ebe elindeki topu yere bırakır. Bu esnada üç içinde dağılırlar. Salonun tamamını kullanacak şe- çocuk yer değiştirmek zorundadır. Ebe bu yerlerden kilde hafif tempo koşu şeklinde dolaşırlar. Oyun- birini kaparsa o yerin sahibi olan çocuk ebe olur. cuların birbirlerinden ayrı olmaları gerekmektedir. Oyuna bu şekilde devam edilir. Grup hâlinde dolaşmamalıdırlar. Oyunu oynatan kişi (öğretmen) oyuncuların sayısına göre bir rakam Oyunun Adı: Engelli Stafet söylediğinde oyuncular söylenen sayıda birbirleri ile Oyunun Yeri: Salon veya bahçe birleşerek bir grup oluştururlar Örneğin; 30 kişilik Oyun Süresi: 15 - 20 dakika grupta 4 denildiğinde 7 tane grup oluşur. 2 kişi Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu açıkta kalır ve bunlar oyun dışında kalır. Oyun bu Araç - Gereç: Top, lobut, şişe vs. şekilde sürer ve iki kişi kalana kadar devam eder. Oyunun Açıklaması: Eşit sayıdaki grupların 8-10 m önlerine, 15-20 cm çapında 5-6 daire çizi- Oyunun Adı: Tek Çek lir. Verilen komutla beraber ilk oyuncular, dairelerin Oyunun Yeri: Salon veya bahçe sayısı kadar cismi, koşarak dairelerin içine koyar- Oyun Süresi: 10 - 15 dakika lar ve grubun önündeki oyuncunun yanına koşarak Oyuncu Sayısı: 8 - 10 kişi onun eline vurup sıranın arkasına geçerler. İkinci Oyunun Açıklaması: Oyuncular, içinde rahat oyuncu da cisimleri toplayarak sıradaki arkadaşına hareket edebilecekleri bir alana yerleştirilir (kare verir ve sıranın arkasına geçer. Böylece cisimleri sü- veya daire). Oyunu yöneten kişi, alan dışında kalır. rekli yerleştirip toplarlar. En az hata yapan ve önce Oyunculardan; 1 denildiğinde sağ dizlerini çekmele- bitiren grup galip ilan edilir. ri, 2 denildiğinde sol dizlerini çekmeleri, 3 denildi- ğinde kendi eksenleri etrafında dönmeleri, 4 denildi- Oyunun Adı: Kol Kola Sek Sek ğinde ise oturup kalkmaları istenir. Oyunu yöneten Oyunun Yeri: Spor salonu veya okul bahçesi kişi aniden, önceden belirtilen rakamlı komutları Oyun Süresi: 10 - 15 dakika söyler. Söylenen komuta uyan hareketi yapmayan, Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu şaşıran, duraksayan oyun dışı kalır. Oyunu dışardan Oyunun Açıklaması: Sınıf mevcuduna göre izleyen diğer öğrenciler oyunu yöneten kişiye yar- öğrenciler beşer veya altışar gruplara ayrılır. Sınıfın dımcı olurlar. En son kalan oyuncu oyunu kazanır. seviyesine göre 20-25 metre ara ile paralel iki çizgi çizilir. Başlangıç çizgisi üzerinde gruplar kol kola gir- miş bir durumda başlama komutunu bekler. Hakemin (öğretmen) komutu ile gruplar seke seke diğer çizgiye ulaşmaya çalışır. Birinci olan grup ödüllendirilir. 28

Oyunun Adı: Şapkayı Kap Kaç Oyunun Adı: Ağaçlar ve Sincaplar Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyunun Yeri: Salon veya bahçe Oyun Süresi: 15 dakika Oyun Süresi: 10 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Çocuklar iki eşit gruba ay- Oyunun Açıklaması: Çocuklar üçerli olarak rılırlar ve salonda çizilen çizginin gerisinde yan yana gruplara ayrılırlar. Çocuklar arasından bir ebe se- dururlar. Çocuklara birer numara verilir. Salonun çilir. Bu sincaptır. Üçerli olan çocuklar salona dağı- ortasına bir tabure ve onun üzerine bir şapka konur. nık gruplar hâlinde yerleşirler. Ellerini birbirlerinin Öğretmen bir numara söyler. O numaralı çocuklar omuzlarına koyarak birleşirler ve ağaç olurlar. Ebe, koşarak gelip taburenin üzerindeki şapkayı kaparlar. yani sincap olan çocuk alanda dolaşır. Öğretmenin Şapkayı alan çocuk, diğer çocuğa yakalanmamak düdük işaretini alan çocuklar birbirlerinden ayrılırlar için istediği hareketi yapabilir (oturur, sek sek koşar, ve alanda serbest olarak koşarlar. Öğretmenin ikin- takla atar). Diğer çocuk şapkalı çocuğun yaptığı her ci düdüğü ile aynı eşlerle olmamak koşuluyla tekrar hareketi yapmak zorundadır. Şapkayı yakalanma- üçerli ağaç olurlar. Ebe bu sırada üçerli gruplara dan kendi grubuna götüren çocuğun grubu 1 puan karışarak ağaç olur. Açıkta kalan çocuk ebe olur. alır. Yakalanırsa diğer grup 1 puan alır. Öğretmen Oyun devam eder. başka bir numara söyleyerek oyunu tekrar başlatır. Fazla puan alan grup oyunu kazanır. Oyunun Adı: Kurdele Bağlama - Çözme Oyunun Adı: Sebze, Meyve Oyunu Oyunun Yeri: Salon veya sınıf Oyunun Yeri: Sınıf Oyun Süresi: 10 dakika Oyun Süresi: 40 dakika Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyuncu Sayısı: Sınıf mevcudu Oyunun Açıklaması: Çocuklar iki eşit gruba ay- Oyunun Açıklaması: Öğrenciler 2 gruba ayrılır. rılırlar. Belirlenmiş başlangıç çizgisi gerisinde arka Bir gruba sebzeler, diğer gruba meyveler ismi verilir. arkaya dururlar. İlk öğrencilerin ellerinde birer tane İki grup derin kolda dizilir. Her iki grubun karşısına, kurdele vardır. Başlangıç çizgisinden 8-10 m ileri- belirli bir uzaklıkta iki daire çizilir. Oyun yönetici- ye birer sandalye konur. Öğretmenin başla işareti si, “Sebzeler, meyveler yerine!” diye bağırır. Bütün ile ilk çocuklar koşarak sandalyenin yanına gelir. oyuncular koşarak kendi çemberinin içine girer. Ellerindeki kurdeleleri sandalyenin bacağına bağla- Geç kalan oyuncuya, dükkâna giremeyen oyuncu yıp koşarak geri gelirler. Sıradaki arkadaşının eline adı verilir. Kendi grubuna sayı kaybettirir. Oyun yö- vurup sıranın arkasına giderler. 2. çocuk koşarak neticisi 2. bir işaretle “Pazar yerine!” diyerek bağırır sandalyeye gelir, bağlı olan kurdeleyi çözer, koşa- ve takımlar eski hâline geçer. Eski hâlini almayan rak geri gelir ve sıradaki arkadaşına kurdeleyi verir. öğrenciler, yine takımına puan kaybettirir. Oyun böyle devam eder. Önce bitiren grup kazanır. 29