วันพืชมงคล ห้องสมุดประชาชน "เฉลิมราชกุมารี"อำเภอปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา

ประวัติพระราชพธิ ี พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนงั คัลแรกนาขวญั เปน พระราชพิธี ๒ พิธรี วมกนั คือ ในพระอุโบสถพวรดั ะพรราะชศพรธิ ีรพี ตั ชืนมศงาสคลดาอรานั มเปน พธิ สี งฆ อยา งหนึง่ ซงึ่ จะประกอบพระราชพิธีวันแรก พระราชพธิ จี รดพระนังคลั แรกนาขวญั อันเปน พธิ พี ราหมณ อยางหนง่ึ ซ่งึ จะ ประกอบพระราชพธิ ีในวันรงุ ขน้ึ ณ มณฑลพธิ สี นามหลวง พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเปนพระราชพิธีที่มีมาแตโบราณตั้งแตครั้ง กรุงสุโขทัยเปนราชธานี ซึ่งในสมัยกรุงสุโขทัยนั้น พระมหากษัตริยไมไดลงมือไถนาเอง เปนแต เพยี งเสดจ็ ไปเปน องคป ระธานในพระราชพธิ ีเทา นน้ั ความมุง หมายอันเปน มลู เหตใุ หเ กดิ มีพระราชพิธีน้ีข้ึน พระบาทสมเด็จ พพรธิ ะีสจบิ ุลสจอองมเดเกอื ลนาเวจาาอยูหัว ไดพระราชทานพระบรมราชาธิบายไวในพระราชนิพนธเรื่อง พระราช \"การแรกนาท่ีตองเปนธุระของผูซึ่งเปนใหญในแผนดินเปนธรรมเนียมนิยม มีมาแต โบราณ เชน ในเมืองจีนส่ีพันปลวงมาแลว พระเจาแผนดินก็ลงทรงไถนาเองเปนคราวแรก พระ มเหสี เลยี้ งตวั ไหม สวนจดหมายเร่ืองราวอันใดในประเทศสยามน้ี ที่มีปรากฏอยูในการแรกนานี้ ก็มีอยูเสมอเปนนิตย ไมมีเวลาวางเวน ดวยการซ่ึงผูน้ันเปนใหญในแผนดินลงมือทําเองเชนนี้ ก็ เอพา่ือศัยจเะลใี้ยหงเปชีนวิตตัทวั่วอหยนางาแเกปรนาษตนฎเรหชตักุขนอํางใคหวมาีใมจตห้ังมมั่น่ันใแนลกะาครวท่ีาจมะเทจํารนิญาไพเพบรูลาะยเ ปแนหสงพิ่งสระํานคคัญรททั้งี่จปะวไดง แตการซึ่งมีพิธีเจือปนตางๆ ไมเปนแตลงมือไถนาเปนตัวอยาง เหมือนอยางชาวนาทั้งปวงลงมือ ไถนาของตนตามปกติ ก็ดวยความหวาดหว่ันตออันตราย คือ น้ําฝนนํ้าทามากไปนอยไป ดวง เพล้ียและสัตวตางๆ จะบังเกิดเปนเหตุอันตราย ไมใหไดประโยชนเต็มภาคภูมิ และมีความ แปลราะรทถ่ีจนะาเทสี่จ่ียะงใทหาไยดใปหรระูลโยวชงนหเ ตนม็าภจาะคไภดมูเปิเปนน ทกี่มํา่ันลองั กจมงึ ั่นตใอ จงโหดายทอาางศทัยี่จคะําแอกธไขิษแฐลาะนหเอาทาคางวทาีจ่มะสอัตดุ ยหเปนนุน ท่ตี ง้ั บาง ทําการซ่ึงไมมีโทษ นับวาเปนการสวัสดิมงคลตามซึ่งมาในพระพุทธศาสนาบาง บูชาเซน สรวงตามที่มาทางไสยศาสตรบาง ใหเปนการชวยแรงและเปนที่ม่ันใจตามความปรารถนาของ มนุษยซงึ่ คิดไมมที ี่สิน้ สุด\" •

สวนพิธีกรรมนอกเหนือจากการทําใหเปนตัวอยางตามที่ทรงจําแนกไว ๓ อยาง โดย ๒ อยางแรกที่วา \"อาศัยคําอธษิ ฐานเอาความสตั ยเ ปน ทต่ี ัง้ บาง ทาํ การซึง่ ไมมีโทษนับวาเปน การสวัสดิมงคลตามซึ่งมาในพระพุทธศาสนาบาง” นั้น ทรงหมายถึง พิธีพืชมงคลอันเปนพิธี สงฆที่กระทํา ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม สวนอีกอยางหนึ่งที่วา \"บูชาเซนสรวงตามท่ีมาทาง ไสยศาสตรบ า ง” นนั้ ทรงหมายถึง พธิ จี รดพระนังคลั แรกนาขวัญ อันเปน พธิ ีพราหมณ พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเปนพิธีการเพ่ือความเปน สิริ มงคลและบํารุงขวญั เกษตรกร กําหนดจัดขึน้ ในเดอื นหกของทุกป ซ่ึงระยะน้ีเปนระยะเหมาะสมท่ี จะเริ่มตนการทํานาอันเปนอาชีพหลักของประชาชนคนไทย แตไมไดกําหนดวันท่ีแนนอนไว เหมอื นกบั วันในพระราชพิธอี ืน่ สวนจะเปนวันใดในเดือนหกหรือเดือนพฤษภาคมท่ีมีฤกษยามท่ี เหมาะสมตองตามประเพณกี ็ใหจ ัดขึ้นในวนั นนั้ ทงั้ นี้ ในปพุทธศักราช ๒๕๖๓ ประเทศไทยและนานาประเทศท่ัวโลกตองเผชิญกับ สถานการณการแพรระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (Covid-19) ซึ่งมีมาตรการและขอ ปฏบิ ตั ิทางสาธารณสุขหลายประการเพือ่ ปองกนั การแพรกระจายของโรค ดังนน้ั กระทรวงเกษตรและสหกรณจึงขอพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัยงดการ ประกอบพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญในปนี้จากเดิมท่ีสํานักพระราชวังได กาํ หนดใหประกอบพระราชพธิ ีในวนั อาทิตยท่ี ๑๐ และวันจันทรท ี่ ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ โดยขอ พระราชทานพระบรมราชานุญาตประกอบพิธี ปลกุ เสกเมลด็ พนั ธขุ าวพระราชทานและพชื พันธตุ า ง ๆ ในวันอาทิตยที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ โดยนําพันธุขาวทรงปลูกพระราชทานในฤดูทํานาป ๒๕๖๒ และพันธุพืชตาง ๆ มาเขาประกอบพิธี พรอมท้ังพิธีหวานหวานขาวในแปลงนาทดลอง สวนจิตรลดา ในวันจันทรท่ี ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ เพ่ือความเปนสิริมงคลและสรางขวัญ กําลังใจแกเ กษตรกรทุกสาขาท่วั ประเทศ

พระราชพธิ พี ชื มงคล ประกาศพระราชพิธพี ชื มงคลน้ัน เปน คาถาภาษาบาลพี ระราชนิพนธ ในรัชกาลท่ี ๔ อา น ทาํ นองสรภญั ญะ จบแลวดําเนินความภาษาไทยเปน คํารอยแกว เน้ือความเปน คําอธิษฐาน ๔ ขอดังน้ี ขอ ๑ เปนคํานมัสการสรรเสริญพระคุณพระพุทธเจาวาทรงดับทุกขได มีพระหฤทัยคงที่ ทรงปลูกธรรมใหงอกงามจํารูญแกบรรดาสาวกพุทธเวไนยสืบๆ มา แมวาโลกจะเรารอนดวยเพลิง กิเลส พระสัทธรรมอันมีผลเปนอมตะก็ยังงอกงามไดดวยเดชะพระบารมีของพระองค บัดน้ีเรา ท้ังหลายบูชาพระพุทธเจาพระองคน้ันกับพระธรรมและพระสงฆ แลวจะปลูกพืช คือ บุญในพระ รตั นตรยั อนั เปนเนอื้ นาบญุ อยางดี พืชคือบุญนี้ เมล็ดผลเปนญาณความรูอันเปนเคร่ืองถายถอนทุกขใน โลก สามารถสงผลใหไดทั้งในปจจุบันและในกาลภายหนาสืบๆ ไป ตามกาลอันควรจะใหผลเปน อปุ การะนานาประการ ขอใหพืชคือบุญที่เราหวานแลว จงใหผลตามความปรารถนา อนึง่ ขอใหขาวกลา และบรรดาพืชผลท่ีหวานที่เพาะปลูกลงในที่นั้นๆ ท่ัวราชอาณาเขต จงงอกงามจํารูญตามเวลา อยา เสียหายโดยประการใดๆ ขอ ๒ ยกพระคาถาท่ีพระพุทธเจาตรัสแสดงการทํานาของพระองคแกพราหมณชาวนาผู หนึ่งวา \"ศรัทธา-ความเชื่อเปนพืชพันธุขาวปลูกของเรา ตบะ-ความเพียร เผาบาป เปนเมล็ดฝน ปญญา-ความรอบรูเปนแอกและไถ หิริ-ความละอายใจ เปนงอนไถ ใจเปนเชือกชัก สติ-ความระลึก ได เปนผาลและปฎัก เราจะระวงั กายระวังวาจาและสํารวมระวังในอาหาร ทําความซ่ือสัตยใหเปนทอ ไขน้ํา มโี สรัจจะ-ความสงบเสง่ียมเปนท่ีปลดไถ มีวิริยะ-ความเพียรเปนแรงงานชักแอกไถ เปนพาหนะ นาํ ไปสทู ่ีอนั เกษมจากเคร่อื งผูกพันท่ไี ปไมกลับ ทีไ่ ปแลว ไมเศรา โศก การไถของเราเชน น้ี มีผลเปนอมตะ มิรูตาย บุคคลมาประกอบการไถเชนวาน้ีแลว ยอมพนจากทุกขสิ้นทุกประการ” ดังน้ี มายกขึ้นเปนคํา อธิษฐานวาท่ีพระพุทธเจาตรัสนี้ เปนความสัตยจริง ดวยอํานาจแหงความสัตยน้ี ขอใหขาวกลาและ พืชผลท่ีหวานที่เพาะปลกู จงงอกงามทว่ั ภมู ิมณฑลอนั เปน ราชอาณาเขต ขอ ๓ ยกพระคาถาอนั เปน ภาษิตของพระเตมยี โพธสิ ตั ว ความวา \"บุคคลผไู มประทษุ ราย มิตร โคยอมจํารูญพูนเกิดแกเขา พืชที่หวานในนาของเขายอมงอกงามจําเริญ เขายอมไดรับบริโภคผล แหง พชื พนั ธุทหี่ วา นแลว ” และวา \"บุคคลผูไมประทุษรายมิตรอันศัตรูหมูอมิตรไมอาจย่ํายีไดดุจไมไทรมี รากและยา นอันงอกงามพายไุ มอ าจพดั พานใหลมไปไดฉ ันนั้น” มาตง้ั เปนสตั ยาธษิ ฐานวา ดว ยอํานาจสัจ วาจานี้ ขอใหขาวกลา และพืชผลทหี่ วา นเพาะปลูกในภมู ิมณฑลท่ัวราชอาณาเขต จงงอกงามไพบลู ย ขอ ๔ อา งพระราชหฤทัยของพระเจา แผนดิน ซ่ึงทรงพระเมตตากรุณาแกประชาราษฎร ต้งั พระราชหฤทยั จะบาํ รุงใหอยเู ย็นเปน สุขทว่ั หนาเปนความสตั ยจ รงิ ดวยอาํ นาจความสตั ยน ี้ ขอให ขา วกลา และพืชผลงอกงามบริบูรณท ั่วราชอาณาเขต

พิธปี ลุกเสกเมลด็ พนั ธุข า วพระราชทาน การประกอบพธิ ี เนื่องจากในปพุทธศักราช ๒๕๖๓ ประเทศไทยและนานาประเทศท่ัวโลกตองเผชิญ กับสถานการณการ แพรระบาดของโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (Covid-19) ซึ่งมีมาตรการและ ขอปฏิบัติทางสาธารณสุขหลายประการเพื่อปองกันการแพรกระจายของโรค ดังน้ัน กระทรวง เกษตรและสหกรณจึงขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตประกอบ \"พิธีปลุกเสกเมล็ดพันธุขาว พระราชทานและพชื พันธตุ าง ๆ\" ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวัง ในวันอาทติ ยท ่ี ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ โดยนําพันธุขาวทรงปลูกพระราชทานในฤดูทํานาป ๒๕๖๒ และพันธพุ ืชตา ง ๆ มาเขาประกอบพิธี พรอมท้งั \"พธิ หี วา นขา วในแปลงนาทดลอง สวนจิตรลดา\" ในวันจนั ทรท่ี ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ เพ่อื ความเปนสิริมงคลและสรางขวัญกําลังใจแกเกษตรกร ทุกสาขา ท่ัวประเทศ ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระเจา อยูหัว ทรงพระกรุณาโปรดอาราธนาใหสมเด็จพระ อริยวงศาคตญาณ (อัมพร อมพฺ โร) สมเด็จพระสงั ฆราช สกลมหาสังฆปรณิ ายก เสด็จไปทรงเปน ประธานในการประกอบพิธีปลุกเสกเมล็ดพันธุขาวพระราชทานและพืชพันธุตาง ๆ พรอมทั้งพระ มหาราชครูพิธีศรีวิสุทธิคุณ เปนประธานฝายพราหมณ ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวัง ในวันอาทิตยท่ี ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ โดยพระราชทาน พระบรมรา ชานญุ าตใหอ ญั เชิญพระคนั ธารราษฎรใ หญ (ประทบั น่ัง) และพระคันธารราษฎรจ ีน (ประทบั นง่ั ) ที่ ประดิษฐาน ณ หอพระคันธารราษฎร วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ไปประดิษฐานเปนพระพุทธรูป ประธานในพิธี ปลุกเสกเมล็ดพันธุขาวพระราชทานและพืชพันธุตาง ๆ พรอมท้ังทรงกรุณาโปรด เกลา ฯ ให พลเอก สุรยุทธ จุลานนท ประธานองคมนตรี ปฏิบัติหนาท่ีประธานฝายฆราวาสในพิธี ปลุกเสกเมล็ดพันธุขาวพระราชทานและพืชพันธุตาง ๆ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวัง ในวันอาทิตยท่ี ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ เวลา ๑๗.๐๐ น. และปฏิบัติหนาท่ี ประธานในพิธีหวานขาวในแปลงนาทดลอง สวนจิตรลดา ในวันจันทรที่ ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ เวลา ๑๐.๐๐ น. โดยมีปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ เปนผูหวานขาว เพื่อเปนเมล็ดพันธุ สาํ หรบั การประกอบพระราชพิธพี ชื มงคลจรดพระนงั คัลแรกนาขวญั ในปพทุ ธศักราช ๒๕๖๔

พระยาแรกนา นายอนันต สวุ รรณรตั น ปลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ สถานทที่ าํ งาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ เลขท่ี ๓ ถนนราชดาํ เนนิ นอก แขวงบา นพานถม เขตพระนคร กรงุ เทพมหานคร ๑๐๒๐๐ ประวตั สิ ว นตวั นายอนันต สุวรรณรัตน เกดิ เมอ่ื วันท่ี ๑๖ ธนั วาคม ๒๕๐๒ เปน บุตรของ นาย เพมิ่ สวุ รรณรตั น และ นางก้มิ สวุ รรณรัตน สมรสกบั นางพชั พร สวุ รรณรตั น มีบุตร ๑ คอื นายนพนนท สุวรรณรตั น

เทพคี ูหาบทอง/เทพคี หู าบเงนิ เทพีคูห าบทอง เทพคี หู าบเงนิ

พระโคแรกนา พระโค ในทางศาสนาพรามหณ หมายถึง เทวดาผูทําหนาที่เปนพาหนะ ของพระอิศวรซ่งึ เปรียบไดกับการใชแรงงานและความเขมแข็ง และเปนสัตวเล้ียง ท่ีพระกฤษณะและพระพลเทพดูแลซ่ึงเปรียบไดกับความอุดมสมบูรณ ดังนั้น ใน การประกอบพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ จึงไดกําหนดใหใชพระโคเพศ ผูเขารวมพระราชพิธีเสมอมาต้ังแตรัชกาลท่ี ๑ เพ่ือเปนตัวแทนของความเขมแข็ง และความอุดมสมบูรณ กระทรวงเกษตรและสหกรณไดมอบหมายใหกรมปศุสัตวเปน หนวยงานดําเนินการคัดเลือกโคเพ่ือเปนพระโคตามหลักเกณฑ กลาวคือ จะตอง เปนโคที่มีลักษณะดี รูปรางสมบูรณ มีความสูงไมนอยกวา ๑๕๐ เซนติเมตร ความยาวลําตัวไมนอยกวา ๑๒๐ เซนติเมตร ความสมบูรณรอบอกไมนอยกวา ๑๘๐ เซนติเมตร โคทั้งคูจะตองมีสีเดียวกัน ผิวสวย ขนเปนมัน กิริยามารยาท เรียบรอย ฝกงาย สอนงายไมดุราย เขาลักษณะโคงสวยงามเทากัน ตาแจมใส หู ไมมีตําหนิ หางยาวสวยงามดี มีขวัญหนา ขวัญทัดดอกไมซายขวา และขวัญหลัง ถูกตอ ง มีขาและกบี ขอเทา แขง็ แรง มองดดู านขางลําตวั จะเปนสเี่ หลี่ยม ในป ๒๕๖๓ กรมปศสุ ตั ว ไดท าํ การคัดเลือกพระโคแรกนาขวัญ จํานวน ๒ คู คือ พระโคแรกนาขวญั ๑ คู ไดแ ก พระโคพอ พระโคเพยี ง พระโคสํารอง ๑ คู ไดแ ก พระโคเพิ่ม พระโคพลู

พระโคแรกนาขวญั พระโคพอ มคี วามสงู ๑๖๕ เซนติเมตร ความยาวลําตัว ๒๒๓ เซนตเิ มตร ความสมบูรณ รอบอก ๒๑๓ เซนตเิ มตร อายุ ๘ ป พระโคเพยี ง มคี วามสงู ๑๖๙ เซนตเิ มตร ความยาวลําตวั ๒๓๘ เซนตเิ มตร ความสมบูรณ รอบอก ๒๐๕ เซนติเมตร อายุ ๘ ป นายสมชาย ดาํ ทะมิส บรจิ าคทรพั ยซ ือ้ พระโคพอ แลว มอบใหกรมปศุสตั ว นํานอ มเกลาฯ ถวายพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช ใชเปนพระโคแรก นาขวญั ประจาํ ปพ ทุ ธศักราช ๒๕๖๓ นายอาคม วัฒนากลู บรจิ าคทรพั ยซือ้ พระโคเพียง แลว มอบใหก รมปศสุ ตั ว นํานอมเกลาฯ ถวายพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ใชเปนพระโคแรก นาขวญั ประจําปพ ทุ ธศกั ราช ๒๕๖๓

พระโคสาํ รอง พระโคเพมิ่ มีความสูง ๑๕๙ เซนตเิ มตร ความยาวลําตัว ๒๓๐ เซนติเมตร ความ สมบูรณ รอบอก ๒๐๑ เซนตเิ มตร อายุ ๑๐ ป พระโคพลู มีความสูง ๑๕๗ เซนตเิ มตร ความยาวลําตัว ๒๓๘ เซนติเมตร ความ สมบูรณ รอบอก ๒๐๕ เซนติเมตร อายุ ๑๐ ป นายทฤษดี ชาวสวนเจริญ อดีตอธิบดกี รมปศสุ ตั วบ ริจาคทรพั ยซ อ้ื พระโคเพิม่ แลวมอบให กรมปศสุ ตั ว นาํ นอ มเกลาฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดุลย เดช ใชเปนพระโคสํารองประจําปพุทธศกั ราช ๒๕๖๓ พระบาทสมเด็จนพายรวะปจิ รารมณนิ ท ภรมกุ หพาบิ ภูลูมยพิ  มลออบดพลุ รยะเดโคชพใลู ชใเปหนก รพมรปะโศคสุ สัตําวรอ นงาํ ปนรอ ะมจเาํ กปลพ าุทฯธถศวัการยาช ๒๕๖๓ พระโคแรกนาขวญั และพระโคสาํ รอง ประจําปพุทธศักราช ๒๕๖๓ เปนโคพนั ธุ ขาวลาํ พนู มสี ีผวิ ขาวอมชมพู ขนสขี าวสะอาด ทั้งลาํ ตัวไมมจี ุดดา งดํา หรอื สีอื่นบนลําตัว เขา มีสขี าว ลาํ ตัวเปนลาํ เทียน เขาท้งั สองขา งมีลักษณะโคง สวยงาม ดวงตาแจมใสสีนา้ํ ตาลออ น ขคนวตามาสสีชมมบพรู ณู บแ รขิเง็วแณรจงมเกูวขลาาวยนื กแีบลสะขีเดาวนิ สขงนาหางเปน พวงสขี าวยาว ลําตวั ชว งขาหลงั และกีบมี

คันไถ คันไถท่ีใชในพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ นอมเกลานอม กระหมอมสรางถวาย พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรม นเกาษถตบรพกิตรผรูเลเพ้ียื่งอโใคชนใมนหพนรอะงรโาพชพอิธําเีดภังอกลโพาธวาตรลามอดจังมหานวั้ัดนราสชรบาุรงี เเมป่ือนคปัน พไถ.ศท.ี่ท๒ํา๕จ๓าก๙ไมโสดมยอกลซุม่ึง ชุดคันไถประกอบดว ย เศยี รนาคถงึ ปล๑า.ยคไันถไ๖ถ.๕ข๙นาเดมคตวรามทสาสงู แีวดดั งจชาากดพต้ืนลถอึงดเศคยี นั รไนถาคที่ห๒วั .๒ค๖นั ไเถมทตํารเปแนลเศะยี ครวพาญมายนาาวคจลางก ลกั ปด ทอง ลวดลายประดับคันไถเปนลายกระจังตาออ ยลงลกั ปด ทองตลอดคัน ปลายไถหุม ผา ขาวขลิบทองสําหรับมอื จบั ๒. แอกเทียมพระโค ยาว ๑.๔๕ เมตร ตรงกลางแอกประดับดวยรูปครุฑยุดนาค หลอดวยทองเหลืองลงลักปดทองอยูบนฐานบัว ปลายแอกท้ังสองดานแกะสลักเปนรูปเศียร พญานาคลงลักปดทอง ลวดลายประดบั เปน ลายกระจงั ตาออยลงลักปด ทองตลอดคัน ท่ีปลาย แอกแตล ะดา นมลี กู แอกท้ังสองดานสาํ หรบั เทียมพระโคพรอมเชือกกระทาม ๓. ฐานรอง เปนทสี่ าํ หรับตั้งรองรบั คนั ไถพรอ มแอก ทําดวยไมเ น้อื แขง็ ทาดวยสี แดงชาด มีลวดลายประดับเปนลายกระจังตาออยลงลกั ปด ทอง ทั้งดา นหวั ไถและปลายไถ ๔. ธงสามชาย เปนธงประดับคันไถติดต้ังอยูบนเศียรนาค ทําดวยกระดาษและผา สักหลาด เขียนลวดลายลงลักปดทองประดับดวยกระจกแวว มีพูสีขาวประดับดานบนเปน เครื่องสูงชนิดหนึ่งเพ่ือประดับพระเกียรติ ธงสามชายมีลักษณะเปนรูปสามเหลี่ยม ฐานยาว ๔๑ เซนตเิ มตร สูง ๕๐ เซนตเิ มตร และเสาธงยาว ๗๒ เซนติเมตร

สตั ยาธษิ ฐาน การเสยี่ งทาย การต้ังสตั ยาธษิ ฐานหยบิ ผานงุ แตง กาย (การเสยี่ งทายผา นงุ ) \"ผานุงแตงกาย” ผา นงุ ซง่ึ พระยาแรกนาตงั้ สัตยาธษิ ฐานหยบิ นน้ั เปน ผาลาย มดี ว ยกนั ๓ ผืน คือ หกคบื หา คบื และสคี่ ืบ ผา นุง นีจ้ ะวางเรียงบนโตกมีผาคลุม เพอ่ื ใหพ ระยา แรกนา ขวญั หยิบ ถา หยิบไดผ นื ใดก็จะมคี าํ ทาํ นายไปตามกันคอื ถาหยิบผา ได ๔ คบื พยากรณวา น้ําจะมากสักหนอย นาในทดี่ อนจะไดผ ลบรบิ ูรณด ี นา ในท่ีลมุ อาจจะเสียหายบา ง ไดผลไมเ ต็มที่ ถา หยิบไดผ า ๕ คืบ พยากรณวา น้ําในปน ้ีจะมีปริมาณพอดี ขาวกลาในนาจะไดผ ล บริบูรณ และผลาหาร มงั สาหาร จะอดุ มสมบรู ณดี ถาหยบิ ไดผ า ๖ คืบ พยากรณว า นา้ํ จะนอย นาในที่ลมุ จะไดผ ลบริบูรณดี แตน าในท่ี ดอน จะเสยี หายบา ง ไดผ ลไมเตม็ ท่ี

สัตยาธษิ ฐาน การเสย่ี งทาย การเสยี่ งทายของกนิ ๗ ส่ิง ของกิน ๗ ส่งิ ทีต่ ัง้ เลี้ยงพระโคนนั้ มี ขาวเปลือก ขาวโพด ถัว่ เขียว งา เหลา น้ํา และหญา ถา พระโคกินสง่ิ ใดก็จะมีคาํ ทาํ นายไปตามนัน้ คือ ถา พระโคกิน ขา ว หรอื ขา วโพด พยากรณว า ธัญญาหาร ผลาหาร จะบรบิ รู ณด ี ถา พระโคกิน ถั่ว หรือ งา พยากรณวา ผลาหาร ภกั ษาหาร จะอดุ มสมบูรณดี ถาพระโคกนิ น้ํา หรือ หญา พยากรณวา น้ําทา จะบริบรู ณพอสมควร ธัญญาหาร ผลาหาร ภักษาหาร มงั สาหารจะอดุ มสมบรู ณ ถา พระโคกนิ เหลา พยากรณว า การคมนาคมจะสะดวกข้ึน การคาขาย กับตางประเทศดีข้ึน ทําใหเ ศรษฐกิจรงุ เรอื ง

พันธขุ าว บัญชรี ายชือ่ พนั ธขุ า วและนา้ํ หนัก ฤดนู าป ๒๕๖๒ โครงการนาทดลองในโครงการ สวนพระองคสวนจิตรลดา ท่ีนาํ เขา ในพิธีปลกุ เสกเมลด็ พนั ธขุ า วพระราชทานและพืชพันธตุ า ง ๆ สําหรบั ป ๒๕๖๓ น้ี กรมการขา วไดดําเนินการขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต นาํ พนั ธุข า วทั้งหมด ๕ พันธุ รวมนา้ํ หนกั เมลด็ พนั ธขุ าวท้งั สน้ิ ๑,๔๕๘ กโิ ลกรมั จดั สง ใหสาํ นกั เมล็ดพนั ธขุ าวกรมการขาว จดั เปน “พันธขุ าวทรงปลกู พระราชทาน” และบรรจใุ นซองพลาสตกิ แจกจายเพอ่ื เปน มง่ิ ขวญั และสริ ิมงคลในการประกอบอาชพี การเกษตรตามประเพณนี ิยม เพอ่ื ให เปนไปตามพระราชประสงคสบื ไป



รวบรวม/เรยี บเรยี ง นางสาวพรรตั น จิตตว กิ รม บรรณารกั ษ หองสมดุ ประชาชน “เฉลิมราชกมุ าร”ี อาํ เภอปก ธงชยั ทปี่ รกึ ษา/บรรณาธกิ าร นางยพุ าพร วฒั นศิรินทรเทพ บรรณารกั ษช าํ นาญการพเิ ศษ หองสมดุ ประชาชน “เฉลิมราชกมุ าร”ี อาํ เภอปก ธงชยั ขอมูลจาก:สาํ นักงานปลดั กระทรวงเกษตรและสหกรณ