การพัฒนาทักษะการสร้างงานกราฟิกสองมิติ โดยใช้สื่อการสอนออนไลน์ แบบผสมผสานในรายวิชางานกราฟิกสองมิติ สำหรับนักเรียนระดับปวช.๒ แผนกเทคโนโลยีสารสนเทศ

วจิ ัยในชัน้ เรียนเรอ่ื ง การพฒั นาทกั ษะการสรา2 งงานกราฟก4 สองมิติ โดยใช2สอื่ การสอนออนไลน? แบบผสมผสานในรายวชิ างานกราฟก4 สองมติ ิ นางสาวกฤตพร ข2ามสาม ตำแหนงH ครูพเิ ศษสอน ภาคเรียนที่ 1 ปกP ารศกึ ษา 2565 แผนกวิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศ วิทยาลัยการอาชพี สอง สำนักงานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา กระทรวงศึกษาธกิ าร

ชื่อเรือ่ ง การพัฒนาทักษะการสร-างงานกราฟ0กสองมิติ โดยใช-สื่อการสอนออนไลน> แบบผสมผสานในรายวชิ างานกราฟ0กสองมิติ ชือ่ ผว+ู ิจยั กฤตพร ขา- มสาม หน3วยงาน แผนกวิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศ วทิ ยาลยั การอาชีพสอง ปก6 ารศกึ ษา 2565 บทคดั ยอ3 การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค>เพื่อพัฒนาทักษะการสร-างงานกราฟ0กสองมิติ โดยใช-สื่อการสอนออนไลน> แบบผสมผสานในรายวิชางานกราฟ0กสองมิติ 1) พัฒนาทักษะการสร-างงานกราฟ0กสองมิติ โดยใช-สื่อการสอน ออนไลน>แบบผสมผสานในรายวิชางานกราฟ0กสองมิติ ให-มีประสิทธิภาพตามเกณฑ> E1/E2 เทZากับ 80/80 2) เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนท่ีพัฒนาทักษะการสร-างงานกราฟ0กสองมิติ โดยใช-สื่อการ สอนออนไลน>แบบผสมผสานในรายวิชางานกราฟ0กสองมิติ กZอนและหลังเรียน 3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของ นักเรียนที่มีตZอการพัฒนาทักษะการสร-างงานกราฟ0กสองมิติ โดยใช-สื่อการสอนออนไลน>แบบผสมผสานใน รายวิชางานกราฟ0กสองมิติ กลุZมตัวอยZางเป`นนักเรียนปวช.ชั้นปbที่ 2 วิทยาลัยการอาชีพสอง อ.สอง จ.แพรZ ภาค เรียนที่ 1 ปbการศึกษา 2565 ใช-วิธีการสุZมแบบกลุZม (Cluster Sampling) มีจำนวน 1 ห-อง 13 คน เครื่องมือท่ี ใช-ในการศึกษาครั้งนี้ ประกอบด-วย 1) สื่อเสริมทักษะออนไลน> 2) แบบทดสอบกZอนเรียนและหลังเรียน จำนวน 40 ข-อ และ 3) แบบประเมินความพึงพอใจ สถิติที่ใช-ในการวิเคราะห>ข-อมูล คือ คZาเฉลี่ย คZาร-อยละ และสZวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบวZา การพัฒนาทักษะการสร-างงานกราฟ0กสองมิติ โดยใช-สื่อการสอนออนไลน>แบบ ผสมผสานในรายวิชางานกราฟ0กสองมิติ ทสี่ ร-างขน้ึ มปี ระสิทธิภาพโดยใช-เกณ>เกณฑ> E1/E2 เทาZ กับ 80/80 มีคZา เ ท Z า ก ั บ 83.21/82.89 เ ป ` น ไ ป ต า ม เ ก ณ ฑ > ท ี ่ ก ำ ห น ด ไ ว - ด ั ช น ี ป ร ะ ส ิ ท ธ ิ ผ ล ( E.I.) ของสื่อเสริมทักษะออนไลน>รZวมกับการเรียนแบบผสมผสานกับรายวิชาคอมพิวเตอร>กราฟ0กสองมิติ มีคZาเทZากับ .63 และนักเรียนที่เรียนจากสื่อเสริมทักษะออนไลน>รZวมกับการเรียนแบบผสมผสานกับรายวิชางาน ก ร า ฟ 0 ก ส อ ง ม ิ ติ ม ี ค ว า ม พ ึ ง พ อ ใ จ อ ย ู Z ใ น ร ะ ด ั บ ม า ก ท ี ่ ส ุ ด โ ด ย ม ี ค Z า เ ฉ ล ี ่ ย เ ท Z า ก ั บ 4.59 และคZาสวZ นเบีย่ งเบนมาตรฐานเทZากับ .53

สารบัญ หน*า บทที่ 1 บทนำ .................................................................................................................….. 1 1. ความเปน+ มาและความสำคญั ของปญ7 หา ............................................................….. 1 2. วตั ถุประสงค>ของการวจิ ยั ....................................................................................... 3 3. ขอบเขตของการวจิ ัย .............................................................................................. 3 4. นยิ ามศัพท>เฉพาะ..................................................................................................... 4 5. ประโยชนท> ่ีคาดวาP จะไดRรบั ...................................................................................... 5 บทท่ี 2 เอกสารและงานวิจยั ที่เกย่ี วขอ* ง ................................................................................... 6 1. หลักสูตรประกาศนยี บัตรวิชาชพี พุทธศกั ราช 2562 โครงสราR งหลกั สตู ร รายวิชางานกราฟกW สองมิติ.………………………………………………………..………… 6 2. แนวคิด ทฤษฎเี กีย่ วกับการสอนออนไลน…> ……………………………………………………… 11 3. บทเรยี นออนไลน…> ……………........................................................................................21 4. การจดั การเรยี นการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning)…………………………. 28 5. การหาประสิทธภิ าพของสือ่ การเรียนร…Rู ………………………………………………………… 39 6. ผลสัมฤทธท์ิ างการเรียน........................................................................................ 42 7. ความพึงพอใจในการเรียนร.Rู .................................................................................. 45 8. งานวิจัยท่เี กยี่ วขRอง……………………………………………………………………………………. 49 9. กรอบแนวคดิ ในการวิจัย……………………………………………………………………………… 52 บทที่ 3 วิธดี ำเนนิ การวจิ ยั ...………………………………………………………………………………………. 53 1. ประชากรและกลุมP ตวั อยาP ง....................................................................……………. 53 2. ตัวแปรท่ีใชใR นการวจิ ยั .......................................................................................... 53 3. แบบแผนการวิจัย................................................................................................. 53 4. เครอ่ื งมือท่ใี ชRในการวจิ ัย …..……………………………………………………….…………….. 54 5. การสราR งและหาคณุ ภาพของเคร่ืองมอื ที่ใชใR นการวจิ ยั ......................................... 54 6. การเกบ็ รวบรวมขRอมลู ......................................................................................... 60 7. การวิเคราะห>ขอR มลู .............................................................................................. 61 8. สถติ ทิ ีใ่ ชใR นการวเิ คราะหข> Rอมลู ............................................................................. 62

สารบญั (ตBอ) หนา* บทที่ 4 ผลการวเิ คราะหขG *อมูล................................................................................................….. 66 1. ผลการการพัฒนาทักษะการสรRางงานกราฟWกสองมติ โิ ดยใชสR อ่ื การสอนออนไลน> แบบผสมผสานในรายวิชางานกราฟกW สองมติ ิ .............................................................66 2. ผลการเปรยี บเทยี บผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียน กอP นเรยี นและหลงั เรียนโดยใชR การพัฒนาทักษะการสราR งงานกราฟกW สองมติ ิ โดยใชRส่ือการสอนออนไลนแ> บบผสมผสานใน. รายวิชางานกราฟกW สองมติ ิ…..............................................................………. 67 3. ผลการศกึ ษาความพึงพอใจของนักเรียนในการพฒั นาทกั ษะการสราR งงานกราฟWกสองมิติ โดยใชสR ่อื การสอนออนไลนแ> บบผสมผสานในรายวิชางานกราฟWกสองมติ ิ.....................67 บทที่ 5 สรปุ อภปิ รายผลและข*อเสนอแนะ ................................................................................. 69 1. วัตถปุ ระสงค>ของการวจิ ัย........................................................................................... 69 2. สรุปผลการวจิ ยั ......................................................................................................... 69 3. อภิปรายผล............................................................................................................... 69 4. ขอR เสนอแนะ............................................................................................................. 72 บรรณานกุ รม............................................................................................................................... 74 ภาคผนวก.................................................................................................................................... 81 ภาคผนวก ก รายชอื่ ผเRู ชย่ี วชาญ…………………………………………………………………… 82 ภาคผนวก ข หนงั สอื ขอความอนุเคราะห>เปน+ ผเูR ชีย่ วชาญ...…………………………….. 83 ภาคผนวก ค เคร่อื งมือที่ใชRในการวจิ ัย.................................................................. 88 ภาคผนวก ง ตารางวนั และเวลาในการพฒั นาทักษะการสราR งงานกราฟกW สองมิติ โดยใชสR ่ือการสอนออนไลนแ> บบผสมผสานในรายวชิ างานกราฟกW สองมิติ………………… 89 ภาคผนวก จ ผลการวิเคราะห>ขRอมูล....................................................................... 99 ภาคผนวก ฉ ผลการหาประสิทธภิ าพของการพฒั นาทกั ษะการสราR งงานกราฟกW สองมติ ิ โดยใชRสอ่ื การสอนออนไลน> แบบผสมผสานในรายวิชางานกราฟกW สองมติ ิ.................. 106 ภาคผนวก ช ผลคะแนนจากการทดลองใชกR ารพัฒนาทกั ษะการสราR งงานกราฟWกสองมติ ิ โดยใชRสื่อการสอนออนไลน>แบบผสมผสานในรายวิชางานกราฟWกสองมิติ.................. 111 ภาคผนวก ซ ผลการสอบถามความพึงพอใจทีม่ ตี อP การเรียนโดยใชกR ารพฒั นาทักษะ การสราR งงานกราฟกW สองมติ ิ โดยใชRสือ่ การสอนออนไลน> แบบผสมผสานในรายวชิ า งานกราฟWกสองมติ ิ..................................................................................................... 113 ภาคผนวก ฌ ภาพกจิ กรรมการเรียนร.ูR ......................................................................... 115 ประวัตผิ *วู ิจยั ............................................................................................................................. 119

1 บทท่ี 1 บทนำ 1. ความเป0นมาและความสำคัญของปญ: หา ป\"จจุบันเป)นยุคแห.งข1อมูลข.าวสารและเทคโนโลยีสารสนเทศที่มีการเปลี่ยนแปลงอย.างรวดเร็ว ส.งผลถึงการดำเนินชีวิตตลอดจนการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตของผู1คนในยุคแห.งศตวรรษที่ 21 ที่เรียกว.าวิถี new normal ตลอดจนระบบการจัดการเรียนรู1ให1แก.ผู1เรียนซึ่งต1องมีการปรับเปลี่ยนไปอย.างมากเพื่อ เข1ากับสถานการณ\\ดังกล.าว แผนกวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ สาขาวิชาคอมพิวเตอร\\กราฟ^ก เกม และ แอนิเมชัน วิทยาลัยการอาชีพสอง เป)นสาขาที่มุ.งผลิตนักเรียนนักศึกษา ที่มีการจัดการเรียนการสอน ในด1านคอมพิวเตอร\\ที่หลากหลายเพื่อให1นักเรียนนักศึกษาที่สำเร็จการศึกษามีความรู1ความสามารถ ที่จะนำไปใช1ในอนาคตได1โดยทางสาขาวิชา ได1ให1ความสำคัญในทุกๆรายวิชาที่จัดการเรียนการสอน วิชางานกราฟ^กสองมิติเป)นหนึ่งในรายวิชาของหลักสูตร โดยเนื้อหารายวิชามุ.งเน1นให1นักเรียนพัฒนา งานทางด1านกราฟก^ สองมติ ิ พระราชบัญญัติการศึกษาแห.งชาติ พุทธศักราช 2562 หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2556 และหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง พุทธศักราช 2546 โดยมาตรฐาน การเรียนรู1เป)นข1อกำหนดคุณภาพของผู1เรียน เพื่อให1จัดการสอดคล1องกับสภาพความเปลี่ยนแปลง ทางเศรษฐกิจ สังคม และความเจริญก1าวหน1าทางวิทยาการเป)นการสร1างกลยุทธ\\ใหม. ในการพัฒนา คุณภาพการศึกษาให1สามารถตอบสนองความต1องการของบุคคลสังคมไทย ผู1เรียนมีศักยภาพ ในการแขง. ขันและร.วมมืออยา. งสร1างสรรค\\ในสงั คมโลก ในการศึกษาทางสายอาชีพนั้น สิ่งที่ผู1เรียนจะต1องถูกฝjกฝนนั้นจะเป)นวิชาที่ผู1เรียน ต1องนำไปใช1ในการประกอบอาชีพต.อไปในอนาคตทำให1ผู1จัดการเรียนการสอนในด1านวิชาชีพน้ัน จะต1องวางแนวทางในการศึกษาเพื่อให1ผู1เรียนได1มีความรู1ความสามารถตามแนวโน1มของภาวะ ตลาดแรงงานในป\"จจุบัน การที่ผู1เรียนเลือกเรียนทางสายอาชีพนั้นก็แสดงว.าผู1เรียนต1องเตรียม ความพร1อมที่จะเริ่มทำงานในสายอาชีพที่ผู1เรียนเลือกตามที่ต1องการเพื่อจะได1พัฒนาตนเองให1รองรับ และเป)นที่ต1องการของตลาดแรงงานในป\"จจุบันได1 ดังนั้นผ1ูเรียนจะต1องเป)นผู1ที่มีศักยภาพเพื่อแข.งขัน ในการประกอบอาชีพที่ตนได1เลือกเรียนตามสาขาวิชาต.างๆ ตามที่ถนัดทำให1ทางสถานศึกษาต1อง เตรียมความพร1อมในทุกๆ ด1านให1กับผ1เู รียน การเรียนแบบผสมผสาน (blended learning) เป)นพฤติกรรมการเรียนรู1ที่เกิดจากการใช1 กิจกรรมการเรียนการสอน สื่อ หรือวิธีการที่หลากหลายในกระบวนการเรียนการสอน หรือการ ฝjกอบรม ซึ่งสามารถตอบสนองความแตกต.างระหว.างบุคคลของผู1เรียนได1อย.างมีประสิทธิภาพ ทำให1 ผู1เรียนสามารถเรียนรู1ได1ตามความถนัดความสนใจด1วยสื่อที่เหมาะสมกับตนเอง(ปณิตา วรรณพิรุณ ,2554)

2 สื่อการเรียนการสอนแบบมัลติมีเดียเป)นสื่อที่ได1รับความนิยมกันอย.างแพร.หลายเนื่องจาก เป)นการใช1คอมพิวเตอร\\ร.วมกับโปรแกรมซอฟต\\แวร\\ในการสื่อความหมายโดยการผสมผสานสื่อหลาย ชนิด เช.น ข1อความกราฟ^ก (Graphic) ภาพเคลื่อนไหว (Animation) เสียง (Sound) และวีดีทัศน\\ (Video) เป)นต1น และถ1าผู1ใช1สามารถที่จะควบคุมสื่อให1นำเสนอออกมาตามต1องการได1จะเรียกว.า ส่ือ มัลติมีเดียปฏิสัมพันธ\\ (Interactive Multimedia) การใช1สื่อมัลติมีเดียในลักษณะปฏิสัมพันธ\\ก็เพื่อ ช.วยให1ผู1ใช1สามารถเรียนรู1หรือทำกิจกรรม รวมถึงดูสื่อต.างๆ ด1วยตนเองได1 (ทวีศักดิ์ กาญจนสุวรรณ ,2546) Moodlecloud คือชุดของ Server-Side Script สำหรับสถาบันการศึกษา หรือครูเพื่อใช1 เตรียมแหล.งข1อมูลกิจกรรมและเผยแพร.แบบออนไลน\\ผ.านอินเทอร\\เน็ตหรืออินทราเน็ต สามารถทำได1 หลายอย.าง เช.น สร1างแหล.งข1อมูลใหม.หรือเผยแพร.เอกสารที่ทำไว1 มีระบบติดต.อสื่อสารระหว.าง นักเรยี น เพ่ือนรวมช้ัน ผู1สอนและการใหค1 ะแนน(สชุ าย ธนวเสถยี ร,2556) จากการสอบถามอาจารย\\ผู1สอนประจำรายวิชาในการดำเนินการจัดการเรียนการสอนยังพบ ป\"ญหาที่เกิดขึ้นในระหว.างการจัดการเรียนการสอนพบว.าป\"ญหาหลักที่ทำให1รายวิชานี้มีป\"ญหาเริ่มจาก ผู1เรียนมีความแตกต.างกันทางด1านการรับรู1และพื้นฐานของแต.ละบุคคลทำให1การจัดการเรียนการสอน เป)นไปได1ข1าและผู1เรียนบางคนเรียนไม.ทันในชั่วโมง เนื่องจากการเรียนใช1วิธีการสอนแบบปฏิบัติสาธิต ร.วมด1วยประเด็นในด1านเนื้อหาพบว.าผู1เรียนขาดความรู1ความเข1าใจในเรื่องของหน1าที่และเครื่องมือที่ใช1 ในการสร1างงานกราฟ^กผู1เรียนขาดการทบทวนและฝjกทักษะเพิ่มเติมทำให1การเรียนการสอนเป)นไปได1 ช1าส.งผลให1ต1องลดเป‚าหมายการปฏิบัติงานของรายวิชาลง อีกทั้งผู1สอนยังไม.มีสื่อที่ใช1ในการปรับ พื้นฐานในเรื่องเหล.าน้ีพร1อมทั้งสามารถเก็บคะแนนจากการเรียนด1วยสื่ออีกทางหนึ่งโดยเฉพาะการนำ บทเรียนออนไลนม\\ าใช1เปน) ส่ือในการจัดการเรยี นการสอนอยา. งหลีกเลี่ยงไมไ. ด1 จากประสบการณ\\ในการจัดการเรียนการสอนนักเรียนในสายวิชาชีพโดยเฉพาะวิชาโปรแกรม กราฟ^กสองมิตินั้นเป)นวิชาที่มีความสำคัญโดยเฉพาะอย.างยิ่งในสาขาวิชาคอมพิวเตอร\\กราฟ^ก เกม และแอนิเมชัน เนื่องจากเป)นวิชาที่ผู1เรียนต1องใช1ทักษะต.าง ๆ ในการออกแบบและสร1างสรรค\\ผลงาน ให1ออกมาอย.างมีประสิทธิภาพ ตรงตามจุดมุ.งหมายของการเรียนการสอน แต.จากการที่ได1ทำการสอน มักพบป\"ญหาที่เกิดขึ้นระหว.างการจัดการเรียนการสอนว.า นักเรียนมีป\"ญหาในการใช1ทักษะต.าง ๆ ในการเรียนเกี่ยวกับการออกแบบผลงานต.างๆ ความแตกต.างกันทางด1านการรับรู1และพื้นฐานของแต. ละบุคคลทำให1การจัดการเรียนการสอนเป)นไปได1ช1าและผู1เรียนบางคนเรียนไม.ทันในชั่วโทง เนื่องจาก การเรียนใช1วิธีการสอนแบบปฏิบัติสาธิตร.วมด1วย ประเด็นในเนื้อหาพบว.าผู1เรียนขาดความรู1ความ เข1าใจในเรื่องของหน1าที่และเครื่องมือที่ใช1ในการสร1างงานกราฟ^ก นักเรียนขาดการทบทวนและฝjก ทักษะเพิ่มเติมทำให1การเรียนการสอนเป)นไปได1ช1า ส.งผลให1ต1องลดเป‚าหมายการปฏิบัติงานของ รายวิชาลง อีกทั้งผู1สอนยังไม.มีสื่อที่ใช1ในการปรับพื้นฐานในเรื่องเหล.านี้พร1อมทั้งสามารถเก็บคะแนน จากการเรยี นดว1 ยส่อื อกี ทางหนง่ึ

3 จากเหตุผลข1างต1น ผู1วิจัยจึงมีความม.ุงมั่นที่จะพัฒนาสื่อเสริมทักษะออนไลน\\ร.วมกับการเรียน แบบผสมผสานกับรายวิชางานกราฟ^กสองมิติข้ึน เพื่อส.งเสริมให1นักเรียนได1ทบทวนและ ฝjกทักษะเพิ่มเติมจากการเรียนการสอน ส.งเสริมการเรียนรู1ให1สามารถเข1าถึงความรู1ได1สะดวกรวดเร็ว มีการแสดงความคิดเห็นระหว.างผู1เรียน ครูผู1สอน และผู1ปกครองได1ทุกที่ ทุกเวลา มีการแจ1งเตือนเมื่อมี การตอบข1อซักถามระหว.างผู1สอน และนักเรียน ทำให1ผู1เรียนสามารถที่จะเรียนรู1เนื้อหาได1ดียิ่งข้ึน พฒั นาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตลอดจนพฒั นาทักษะการใช1ส่ือ ตอ. ไป 2. วตั ถปุ ระสงคขA องการวิจัย 1. เพื่อพัฒนาทักษะการสร1างงานกราฟ^กสองมิติ โดยใช1สื่อการสอนออนไลน\\แบบผสมผสาน ในรายวชิ างานกราฟก^ สองมิติ ให1มปี ระสทิ ธภิ าพตามเกณฑ\\ E1/E2 เทา. กับ 80/80 2. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนที่ใช1สื่อการสอนออนไลน\\แบบ ผสมผสานในรายวิชางานกราฟก^ สองมิติ กอ. นและหลงั เรยี น 3. เพื่อศึกษาหาประสิทธิภาพของการพัฒนาทักษะการสร1างงานกราฟ^กสองมิติ โดยใช1สื่อการ สอนออนไลนแ\\ บบผสมผสานในรายวิชางานกราฟ^กสองมติ ิ เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต.อการพัฒนาทักษะการสร1างงานกราฟ^กสองมิติ โดย ใช1สือ่ การสอนออนไลนแ\\ บบผสมผสานในรายวชิ างานกราฟ^กสองมิติ 3. ขอบเขตการวจิ ัย 3.1 ประชากรและกลุHมตัวอยาH ง 1. ประชากร ได1แก. นักเรียนประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นป‹ที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 ป‹การศึกษา 2565 แผนกวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ วิทยาลัยการอาชีพสอง อำเภอสอง จังหวัดแพร. จำนวน 1 ห1อง รวมนักเรยี น จำนวน 13 คน 2. กลุHมตัวอยHาง ได1แก. นักเรียนประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นป‹ที่ 2 ภาคเรียนที่ 1 ป‹ การศึกษา2565 แผนกวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ วิทยาลัยการอาชีพสอง อำเภอสอง จังหวัดแพร. จำนวน 13 คน ทไี่ ด1มาจากวิธกี ารสุม. แบบกลมุ. (Cluster Random Sampling) 3.2 ตวั แปรที่ศึกษา 1. ตัวแปรตLน ได1แก. การสอนโดยใช1สื่อการสอนออนไลน\\แบบผสมผสานในรายวิชา งานกราฟ^กสองมิติ 2. ตัวแปรตาม ไดแ1 ก. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และความพึงพอใจของนกั เรยี น 3.3 ขอบเขตดาL นเน้อื หา เนื้อหาสาระที่ใช1ในการวิจัย เป)นเนื้อหาสาระรายวิชางานกราฟ^กสองมิติ ตามหลักสูตร สถานศึกษา แผนกวิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศ วิทยาลยั การอาชพี สอง

4 3.4 ระยะเวลาท่ีใชLในการวจิ ยั ระยะเวลาที่ใช1ในการวิจัยดำเนินการตั้งแต.เดือน พฤษภาคม พ.ศ.2565 ถึง เดือน กันยายน พ.ศ. 2565 และพัฒนาเครื่องมือที่ใช1ในการวิจัย ประกอบด1วย สื่อการสอนออนไลน\\แบบผสมผสาน ในรายวิชางานกราฟ^กสองมิติ แผนการจัดการเรียนรู1ประกอบการใช1สื่อออนไลน\\ แบบทดสอบ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และแบบสอบถามความพึงพอใจที่มีต.อการใช1สื่อในเรียน การทดลองใช1 รวมถึงการปรับปรุงแก1ไขจนเครื่องมือดังกล.าวมี ความถูกต1องสมบูรณ\\ ผู1วิจัยได1 ดำเนนิ การทดลองใช1กับกลม.ุ ตวั อยา. งในภาคเรยี นที่ 1 ปก‹ ารศกึ ษา 2565 4. นยิ ามศัพทเA ฉพาะ 1. พัฒนาทักษะการสรLางงานกราฟVกสองมิติ โดยใชLสื่อการสอนออนไลนAแบบผสมผสาน ในรายวิชางานกราฟVกสองมิติ หมายถึง บทเรียนที่จัดทำขึ้นเป)นสื่อการสอน ผ.านระบบเครือข.าย อินเทอร\\เน็ต สำหรับประกอบการเรียนรายวิชางานกราฟ^กสองมิติ ภายในบทเรียนประกอบด1วย โครงสร1างหลักสูตร คำอธิบายรายวิชา หน.วยการเรียนรู1 การวางแผนการจัดการเรียนรู1 เนื้อหา โดยเน1นการฝjกทักษะให1กับนักเรีนน เพื่อให1เกิดการเรียนรู1และความชำนาญในการสร1างสรรค\\ชิ้นงาน ให1มปี ระสทิ ธภิ าพตามเกณฑ\\ E1/E2 เท.ากบั 80/80 2. ประสิทธิภาพของสื่อบทเรียนออนไลนA หมายถึง คุณภาพของนวัตกรรมการจัดการเรียนร1ู ได1แก. บทเรียนออนไลน\\ผ.านการจัดการเรียนรู1โดยเน1นการฝjกทักษะให1กับนักเรียน เพื่อให1เกิดการเรียนรู1และความชำนาญในการสร1างสรรค\\ชิ้นงาน ให1มีประสิทธิภาพตามเกณฑ\\ E1/E2 เท.ากบั 80/80 ซง่ึ มคี วามหมายดงั น้ี 80 ตัวแรก E1 หมายถึง ค.าเฉลี่ยคิดเป)นร1อยละ 80 ของคะแนนที่นักเรียนทำได1ระหว.าง การจัดการเรียนรู1โดยใช1สื่อการสอนออนไลน\\แบบผสมผสานในรายวิชางานกราฟ^กสองมิติ ผา. นการจัดการเรียนรู1โดยเนน1 การฝกj ทักษะรายวชิ างานกราฟ^กสองมติ ิ 80 ตัวแรก E2 หมายถึง ค.าเฉลี่ยคิดเป)นร1อยละ 80 ของคะแนนที่นักเรียนทำได1 จากการทดสอบหลังเรียนรู1โดยใช1สื่อการสอนออนไลน\\แบบผสมผสานในรายวิชางานกราฟ^กสองมิติ ผ.านการจัดการเรียนร1ูโดยเน1นการฝกj ทักษะรายวิชางานกราฟ^กสองมิติ 3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง ความสามารถในการเรียนรู1ของนักเรียนจากการ เรียนโดยใช1สื่อเสริมทักษะออนไลน\\ผ.านการจัดการเรียนรู1โดยเน1นการฝjกทักษะรายวิชางานกราฟ^กสอง มติ ิซึ่งวดั ได1จากการทำแบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธิท์ างการเรยี นทผ่ี 1ูวจิ ยั สร1างขึ้น 4. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง เครื่องมือในการวัดความรู1 ความเข1าใจ เรอื่ ง งานกราฟ^กสองมิติ เปน) ข1อสอบแบบปรนัยชนิดเลอื กตอบ 4 ตวั เลือก จำนวน 40 ข1อ 40 คะแนน ที่ผู1วิจัยสร1างขึ้นเพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนภายหลังการเรียนโดยใช1สื่อ เสริมทักษะออนไลน\\ผ.านการจัดการเรียนรู1โดยเน1นการฝjกทักษะรายวิชางานกราฟ^กสองมิติ ทีผ่ ู1วจิ ยั สร1างขึน้

5 5. ความพงึ พอใจของนักเรยี น หมายถงึ ระดบั ความร1ูสกึ ความคดิ เหน็ และความพอใจของ นักเรียนที่มีต.อการเรียนโดยใช1สื่อการสอนออนไลน\\แบบผสมผสานในรายวิชางานกราฟ^กสองมิติ ผ.านการจัดการเรียนรู1 โดยเน1นการฝjกทักษะรายวิชางานกราฟ^กสองมิติ วัดได1จากแบบสอบถามความ พึงพอใจ ซ่งึ ผ1วู จิ ัยสรา1 งข้ึนตามวิธีของลิเคอรท\\ เป)นแบบประมาณคา. (Rating Scale) 5 ระดับ 5. ประโยชนAที่คาดวาH จะไดรL ับ 1. ได1สอ่ื การสอนออนไลน\\แบบผสมผสานในรายวชิ างานกราฟก^ สองมิติ ทมี่ ีประสิทธิภาพ 2. เป)นแนวทางสำหรับครูในการจัดกิจกรรมการเรียนรู1 โดยการประยุกต\\ใช1สื่อการสอน ออนไลนผ\\ า. นการจัดการเรยี นร1ูโดยโดยเน1นการฝกj ทกั ษะ ในรายวชิ าอ่ืน ๆ 3. นักเรียนมีศักยภาพในการเรียนรู1และมีทักษะเพิ่มเติมจากการเรียนการสอน เป)นบุคคล ทพ่ี รอ1 มเรยี นรูแ1 ละสามารถพฒั นาตนเองตลอดชวี ิต 4. นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้นหลังจากการเรียนโดยใช1สื่อการสอนออนไลน\\ ผ.านการจัดการเรยี นรูโ1 ดยเนน1 การฝjกทักษะรายวิชางานกราฟ^กสองมติ ิ 5. นักเรียนพึงพอใจต.อการเรียนโดยใช1สื่อการสอนออนไลน\\ผ.านการจัดการเรียนรู1โดยเน1นการ ฝjกทกั ษะรายวชิ างานกราฟ^กสองมติ ิ

6 บทท่ี 2 เอกสารและงานวจิ ัยที่เกยี่ วขLอง การวิจัยเรื่อง การพัฒนาทักษะการสร1างงานกราฟ^กสองมิติ โดยใช1สื่อการสอนออนไลน\\ แบบผสมผสานในรายวิชางานกราฟ^กสองมิติ ผู1วิจัยได1ดำเนินการศึกษา ค1นคว1า เอกสารและงานวิจัย ท่ีเก่ียวข1องกับการศกึ ษาวจิ ยั ตามลำดบั ดังน้ี 1. หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2562 โครงสร1างหลักสูตร ประเภทวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสอื่ สาร สาขาคอมพวิ เตอรก\\ ราฟก^ เกม และแอนิเมชัน 2. แนวคดิ ทฤษฎีเกย่ี วกบั สอ่ื การสอนออนไลน\\ 3. บทเรยี นออนไลน\\ 4. การจดั การเรยี นการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) 5. การหาประสิทธภิ าพของสอื่ การเรยี นร1ู 6. ผลสมั ฤทธิท์ างการเรยี น 7. ความพงึ พอใจในการเรยี นร1ู 8. งานวิจัยทเี่ กีย่ วข1อง 9. กรอบแนวคดิ ในการวิจัย 1. หลกั สตู รประกาศนยี บตั รวชิ าชพี พทุ ธศักราช 2562 โครงสราL งหลักสตู ร รายวชิ าคอมพิวเตอรA กราฟVกสองมิติ 1.1 จุดประสงคสA าขาวชิ า 1. เพื่อให1สามารถประยุกต\\ใช1ความรู1และ ทักษะด1านภายาและการสื่อสาร ทักษะการคิด และการแกป1 ญ\" หา ทักษะทางสงั คมและการดำรงชีวติ ในการพัฒนาตนเองและวชิ าชีพ 2. เพื่อให1มีความเข1าใจและสามารถประยุกต\\ใช1หลักการบริหารและจัดการวิชาชีพ การใช1เทคโนโลยีสารสนเทศและหลักการ งานอาชีพที่สัมพันธ\\เกี่ยวข1องกับการพัฒนาวิชาชีพ เทคโนโลยีสารสนเทศให1ทันต.อการเปลี่ยนแปลง และความก1าวหน1าของเศรษฐกิจ สังคม และเทคโนโลยี 3. เพื่อให1มีความเข1าใจในหลักการและกระบวนการทำงานในกลุ.มงานพื้นฐานด1านเทคโนโลยี สารสนเทศ 4. เพอ่ื ให1สามารถปฏบิ ัตงิ านได1เหมาะสมกับความรูค1 วามสามารถของตน 5. เพื่อให1สามารถปฏิบัติงานค1านเทคโนโลยีสารสนเทศในสถานประกอบการและประกอบ อาชีพอิสระ รวมท้ังการใช1ความรแู1 ละทกั ษะเปน) พืน้ ฐานในการศึกษาต.อในระดับสงู ขน้ึ ได1 6. เพื่อให1สามารถปฏิบัติงานและดำรงชีวิตโดยประยุกต\\ใช1หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง หลักการใช1พลังงานและ ทรัพยากรอย.างคุ1มค.า คำนึงถึงความปลอดภัยต.อตนเอง ผู1อื่นและการอนุรักษ\\ ส่งิ แวดลอ1 ม

7 7. เพื่อให1มีเจตคติที่ดีต.องานอาชีพมีความคิดริเริ่มสร1างสรรค\\ซื่อสัตย\\สุจริต มีระเบียบวินัย มคี วามรบั ผดิ ชอบต.อสงั คม ส่ิงแวดลอ1 ม ตอ. ต1านความรนุ แรงและสารเสพติด 1.2 มาตรฐานการศึกษาวิชาชีพ คุณภาพของผู1สำเร็จการศึกษาระดับคุณวุฒิการศึกษาประกาศนียบัตรวิชาชีพ ประเภทวิชา เทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสาร สาขาวิชาเทคโนโลยสี ารสนเทศ ประกอบดว1 ย 1. ดาL นคุณธรรม จรยิ ธรรมและคณุ ลกั ษณะท่ีพงึ ประสงคA 1.1 ด1านคุณธรรม จริยธรรมและจรรยาบรรณวิชาชีพ ได1แก. ความเสียสละ ความซ่ือสัตย\\ สุจริตความกตัญ”ูกตเวที ความอดกลั้น การละเว1นสิ่งเสพติดและการพนัน การมีจิตสำนึกและเจตคติ ที่ดีต.อวิชาชีพและสังคม ภูมิใจและรักษาเอกลักษณ\\ของชาติไทย เคารพกฎหมาย เคารพสิทธิของผู1อื่น ประพฤติปฏิบัติตามบทบาทหน1าที่ของตนเองตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย\\ทรงเป)น พระประมขุ มีจิตสาธารณะและมจี ิตสำนึกรักษส\\ ่งิ แวดล1อม 1.2 ด1านคุณลักษณะที่พึงประสงค\\ ได1แก. ความมีวินัย ความรับผิดชอบ ความมีมนุษย\\สัมพันธ\\ ความเชื่อมั่นในตนเอง ความรักสามัดดี ความสนใจใฝ•รู1 ความคิดริเริ่มสร1างสรรค\\ ความขยัน ประหยัด อดทนและการพง่ึ ตนเอง 2. ดาL นสมรรถนะแกนกลาง 2.1 ดา1 นความร1ู ได1แก. 2.1.1 หลักการใชภ1 าษาและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการสอื่ สาร 2.1.2 หลกั การใชเ1 หตุผล คดิ วเิ คราะห\\ แกป1 \"ญหาและการจดั การ 2.1.3 หลักการดำรงตนและอยรู. .วมกับผู1อืน่ ในสังคม 2.1.4 หลกั การปรบั ตัวและดำเนินชวี ติ ในสงั คมสมัยใหม. 2.2 ด1านทกั ษะ ไดแ1 ก. 2.2.1 ทักษะการส่อื สาร โดยใช1ภามาและเทคโนโลยีสารสนเทศ 2.2.2 ทักษะการคิดและการแก1ป\"ญหาโดยใช1หลักการและกระบวนการทาง วิทยาศาสตรแ\\ ละคณิตศาสตร\\ 2.2.3 ทักษะทางสังคมและการดำรงชีวิตตามหลักศาสนา วัฒนธรรมและความเป)น พลเมอื งและหลกั การพฒั นาบุคลิกภาพและสุขอนามัย 2.3 ด1านความสามารถในการประยุกตใ\\ ช1และความรบั ผดิ ชอบ ไดแ1 ก. 2.3.1 สื่อสารโดยใช1ภาษาไทย ภาษาต.างประเทศ และเทคโนโลยีสารสนเทศใน ชีวิตประจำวันและในงานอาชีพ 2.3.2 แก1ป\"ญหาในงานอาชีพโดยใช1หลักการและกระบวนการทางวิทยาศาสตร\\และ คณติ ศาสตร\\หนา1 ท่พี ลเมอื งพลศึกษา 2.3.3 ปฏิบัติตนตามหลักศาสนา วัฒนธรรม ค.านิยม คุณธรรม จริยธรรมทางสังคม และสิทธิ

8 2.3.4 พัฒนาบุคลิกภาพและสุขอนามัยโดยใชห1 ลักการและกระบวนการด1านสขุ ศึกษาและ 3. ดาL นสมรรถนะวชิ าชพี 3.1ด1านความรู1 ได1แก. 3.1.1 หลักการท่วั ไปของงานอาชพี ฉพาะและการวเิ คราะหเ\\ บ้ืองต1น 3.1.2 หลักการตัดสนิ ใจ วางแผนและแก1ไขป\"ญหา 3.1.3 หลกั การเลอื กใช1เคร่ืองมือ วสั ดอุ ปุ กรณ\\ในงานอาชพี 3.1.4 หลักการใชเ1 ทคโนโลยีสารสนเทศ 3.1.5 หลกั การจัดการงานอาชพี 3.1.6 หลักการคณติ ศาสตร\\คอมพวิ เตอร\\ 3.2 ดา1 นทกั ษะ ได1แก. 3.2.1 ทักษะการเลือกและประยุกต\\ใช1วิธีการ เครื่องมือและวัสดุขั้นพื้นฐานในการ ปฏบิ ตั งิ าน 3.2.2 ทักษะการปฏบิ ัตงิ านพนื้ ฐานอาชพี และงานเฉพาะตามแบบแผนที่กำหนด 3.2.3 ทกั ษะการคดิ วิเคราะห\\และแกป1 \"ญหาในการปฏิบตั ิงาน 3.2.4 ทักษะการใช1คอมพิวเตอร\\และเทคโนโลยีสารสนเทศเพอ่ื การเรียนรตู1 ลอดชีวติ 3.2.5 ทกั ษะดา1 นสุขภาวะและความปลอดภัยในการปฏิบตั ิงาน 3.3 คา1 นความสามารถในการประยุกตใ\\ ชแ1 ละความรบั ผดิ ชอบ ไดแ1 ก. 3.3.1 วางแผน ดำเนินงานตามหลักการและกระบวนการ โดยคำนึงถึงการ บริหารงานคุณภาพ การอนุรักษ\\พลังงาน ทรัพยากรและสิ่งแวดล1อม หลักอาชีวอนามัยและความ ปลอดภัย และกฎหมายทีเ่ ก่ยี วข1อง 3.3.2 ปฏิบตั งิ านพืน้ ฐานอาชีพเทคโนโลยีสารสนเทศตามหลักการและกระบวนการ 3.3.3 เลือก ใช1และบำรุงรักษาเครื่องมือ วัสดุ อุปกรณ\\ในงานอาชีพตามหลักการและ กระบวนการ โดยคำนงึ ถึงความประหยดั และความปลอดภัย 3.3.4 ประยุกต\\ใช1เทคโนโลยีคอมพิวเตอร\\และสารสนเทศ เพื่อพัฒนาและสนับสนุน งานอาชีพ 3.3.5 ใชง1 านคอมพวิ เตอรภ\\ ายใต1ระบบปฏิบัตกิ ารบนแพลตฟอร\\มต.าง ๆ ตามคู.มือ สาขางานเทคโนโลยีสารสนเทศ 3.3.6 ตัดสินใจ วางแผนและแก1ไขป\"ญหาในงานอาชีพเทคโนโลยีสารสนเทศที่ไม.อยู.ภายใต1การ ควบคุมในบางเรอื่ ง 3.3.7 ประยุกต\\ใช1ความรู1 ทักษะทางวิชาชีพเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการ แกป1 \"ญหาและการปฏบิ ตั งิ านเทคโนโลยีสารสนเทศ 3.3.8 ใหค1 ำแนะนำพน้ื ฐานท่ตี อ1 งใชก1 ารตัดสินใจและการปฏิบตั งิ านแก.ผู1ร.วมงาน

9 3.3.9 ให1บรกิ ารดา1 นเทคโนโลยีสารสนเทศตามหลักการและกระบวนการ 3.3.10 สร1างฐานข1อมลู เบ้ืองต1นตามขอ1 กำหนดของนกั วิเคราะหร\\ ะบบ สาขางานการโปรแกรมคอมพวิ เตอรA เว็บ และอุปกรณเA คลอื่ นท่ี 3.3.6 ตัดสินใจ วางแผนและแก1ไขป\"ญหาในงานอาชีพการ โปรแกรมคอมพิวเตอร\\ เว็บ และ อปุ กรณ\\เคลือ่ นทท่ี ี่ไมอ. ยูภ. ายใต1การควบคุมในบางเรือ่ ง 3.3.7 ประยุกต\\ใช1ความรู1 ทักษะทางวิชาชีพเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการ แกป1 ญ\" หาและการปฏบิ ัติงานการโปรแกรมคอมพิวเตอร\\ เว็บ และอปุ กรณเ\\ คล่ือนท่ี 3.3.8 ให1คำแนะนำพน้ื ฐานทตี่ อ1 งใชก1 ารตัดสินใจและการปฏบิ ัตงิ านแกผ. ู1รว. มงาน 3.3.9 เขียนโปรแกรมประยุกต\\ขนาคเล็กให1เหมาะสมกบั ความตอ1 งการของผใ1ู ชง1 าน 3.3.10 เขยี นโปรแกรมในคอมพิวเตอร\\ และอุปกรณเ\\ คลอื่ นทเ่ี บื้องตน1 ตามขอ1 กำหนดของ 3.3.11 พัฒนาเว็บด1วยภาษาเอชทเี อม็ แอลและกายาโปรแกรมคอมพวิ เตอรต\\ ามความต1องการ นกั วเิ คราะห\\ระบบ สาขางานระบบเครอื ขHายคอมพวิ เตอรA 3.3.6 ตัดสินใจ วางแผนและแก1ไขป\"ญหาในงานอาชีพระบบเครือข.ายคอมพิวเตอร\\ที่ไม.อย.ู ภายใตก1 ารควบคมุ ในบางเรอื่ ง 3.3.7 ประยุกต\\ใช1ความรู1 ทักษะทางวิชาชีพเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการ แก1ปญ\" หาและการปฏบิ ัติงานระบบเครือขา. ยคอมพิวเตอร\\ 3.3.8 ใหค1 ำแนะนำพนื้ ฐานทต่ี อ1 งใช1การตดั สินใจและการปฏบิ ตั งิ านแกผ. 1ูร.วมงาน 3.3.9 ติดตงั้ ปรบั ปรุง และใหบ1 ริการระบบเครอื ข.าย 3.3.10 รกั ษาความปลอดภยั คอมพวิ เตอรแ\\ ละระบบเครือข.ายตามหลักและกระบวนการ 3.3.11 ประยุกต\\ใชค1 วามรเ1ู ก่ียวกบั หลักการของระบบเครอื ข.ายโทรศัพท\\เคล่อื นท่ี สาขางานซอฟตแA วรรA ะบบสมองกลฝ:งตัวและไอโอที 3.3.6 ตัดสินใจ วางแผนและแก1ไขป\"ญหาในงานอาชีพซอฟต\\แวร\\ระบบสมองกลฝ\"งตัวและไอ โอทีทไ่ี ม.อยภ.ู ายใตก1 ารควบคุมในบางเร่อื ง 3.3.7 ประยุกต\\ใช1ความรู1 ทักษะทางวิชาชีพเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการ แก1ปญ\" หาและการปฏบิ ัตงิ านซอฟต\\แวร\\ระบบสมองกลฝ\"งตัวและไอโอที 3.3.8 ใหค1 ำแนะนำพื้นฐานทตี่ 1องใช1การตดั สนิ ใจและการปฏิบตั ิงานแก.ผู1รว. มงาน 3.3.9 แสดงความรแ1ู ละใช1งานเก่ียวกบั ระบบดิจทิ ลั ตามหลกั และกระบวนการ สาขางานคอมพิวเตอรAกราฟVก เกม และแอนิเมชัน 3.3.6 ตัดสินใจ วางแผนและแก1ไขป\"ญหาในงานอาชีพคอมพิวเตอร\\กราฟ^ก เกม และ แอนิเมชนั ท่ไี มอ. ย.ภู ายใตก1 ารควบคมุ ในบางเรือ่ ง 3.3.7 ประยุกต\\ใช1ความรู1 ทักษะทางวิชาชีพเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการ แกป1 \"ญหาและการปฏบิ ัตงิ านคอมพวิ เตอรก\\ ราฟก^ เกม และแอนิเมชัน

10 3.3.8 ใหค1 ำแนะนำพื้นฐานทตี่ 1องใชก1 ารตดั สนิ ใจและการปฏิบตั ิงานแกผ. รู1 ว. มงาน 3.3.9 ใช1งานเครอ่ื งมือสรา1 งงานคอมพิวเตอร\\กราฟ^ก เกม และแอนเิ มชันตามหลกั และ 3.3.10 สรา1 งงานคอมพิวเตอร\\กราฟ^ก เกม และแอนิเมชันตามความตอ1 งการกระบวนการ 1.3 โครงสรLางหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2562 ประเภทวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สารสาขาวชิ าเทคโนโลยีสารสนเทศ ผู1สำเร็จการศึกษาตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2562 ประเภทวิชา เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ จะต1องศึกษารายวิชาจากหมวด วชิ าต.าง ๆ รวมไม.น1อยกว.า 103 หน.วยกติ และเข1ารว. มกจิ กรรมเสรมิ หลกั สูตร ดงั โครงสรา1 งตอ. ไปน้ี 1. หมวดวชิ าสมรรถนะแกนกลาง ไมนH LอยกวาH 22 หนวH ยกติ 1.1 กลุ.มวชิ าภาษาไทย (ไม.น1อยกว.า 3 หน.วยกติ ) 1.2 กลุ.มวิชาภาษาต.างประเทศ (ไมน. 1อยกวา. 6 หน.วยกติ ) 1.3 กลม.ุ วชิ าวทิ ยาศาสตร\\ (ไมน. อ1 ยกว.า 4 หน.วยกติ ) 1.4 กล.มุ วชิ าคณติ ศาสตร\\ (ไมน. อ1 ยกวา. 4 หน.วยกติ ) 1.5 กลม.ุ วชิ าสังคมศกึ ษา (ไม.น1อยกวา. 3 หนว. ยกิต) 1.6 กลม.ุ วชิ าสุขศึกษาและพลศกึ ษา (ไม.น1อยกวา. 2 หนว. ยกิต) 2. หมวดวชิ าสมรรถนะวชิ าชีพ ไมนH อL ยกวHา ๗๑ หนHวยกติ 2.1 กลุ.มสมรรถนะวิชาชพี พื้นฐาน (21 หน.วยกติ ) 2.2 กล.ุมสมรรถนะวชิ าชีพเฉพาะ (24 หนว. ยกติ ) 2.3 กลุม. สมรรถนะวิชาชีพเลือก (ไม.นอ1 ยกวา. 18 หน.วยกติ ) 2.4 ฝjกประสบการณส\\ มรรถนะวิชาชีพ (4 หนว. ยกิต) 2.5 โครงงานพฒั นาสมรรถนะวิชาชพี (4 หน.วยกติ ) 3. หมวดวชิ าเลือกเสรี ไมHนอL ยกวาH ๑๐ หนวH ยกติ 4. กิจกรรมเสรมิ หลักสตู ร (2 ชวั่ โมงตHอสปั ดาห)A 103 หน.วยกติ รวม ไมน. อ1 ยกว.า 20901-2503 งานกราฟกV สองมิติ 1-2-2 1.4 จดุ ประสงคAรายวชิ า เพ่อื ใหL 1. เขา1 ใจการออกแบบสองมิติ 2. เข1าใจวธิ กี ารออกแบบความสมั พนั ธข\\ องสดั สว. นให1สามารถรบั รู1ไดเ1 หมอื นภาพสามมติ ิ 3. มกี จิ นิสยั ในการทำงานดว1 ยความประณตี รอบคอบและปลอดภัย ตระหนักถึงคุณภาพของ งานและมีจรยิ ธรรมในงานอาชพี

11 1.5 สมรรถนะรายวชิ า 1. แสดงความรแู1 ละหลักการเกย่ี วกับการสร1างภาพสองมิติ 2. ปฏิบตั ิการสรา1 งการสรา1 งภาพสองมติ ิ ดว1 ยโปรแกรมสำเรจ็ รปู 1.6 คำอธบิ ายรายวิชา ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับการออกแบบสองมิติบนระนาบรองรับซึ่งตรวจสอบได1เพียงความ กว1างและความยาวเท.านั้น และสามารรับรู1ได1ด1วยสายตา การใช1เส1นแสดงขนาดสัดส.วนซึ่งสัมพันธ\\ กับการมองเห็นจริงสามารถแยกได1ว.าใกล1ใกล การสร1างบรรยากาศให1พร.ามัวและชัดเจนเฉพาะส่ิง ที่เลือก การแสดงความตื้นลึกโดยการใช1น้ำหนักของสีการแสดงความตื้นลึกด1วยการบังซ1อนกัน การแสดงความตื้นลึก ด1วยความโปร.งใสหรือวิธีเอ็กซ\\เรย\\ การจัดองค\\ประกอบของภาพ จัดทำโครงงาน ย.อยทางดา1 นงานกราฟ^กสองมิติ 2. แนวคดิ ทฤษฎเี กี่ยวกับส่ือการสอนออนไลนA 2.1. ความหมายของส่อื การเรียนการสอน คำว.า สื่อการเรียนการสอนตรงกับภาษาอังกฤษว.า \"Instruction Media\" Instruction มีความหมายว.า teach แปลว.า สอน Media เป)นคำพหูพจ มาจากคำเอกพจน\\ว.า medium แปลว.า สื่อ เมื่อรวมสองคำนี้เข1าด1วยกัน เป)น Instruction Media จึงมีความหมายว.า สื่อการสอน หรือสอื่ การเรยี นการสอน (เสาวณยี \\ สิกษาบัณฑิต 2528 หน1า 202) Jerrold E. Kemp และ Don C. Smelle (1989) กล.าวว.า นอกจากงานการเรียนรู1หรือ สถานการณ\\การเรียนรู1ซึ่งเป)นสิ่งสำคัญที่กำหนดถึงสื่อที่จะเลือกใช1แล1ว สิ่งสำคัญประการต.อมา ในการพิจารณาเลือกใช1สื่อการสอนคือ คุณลักษณะของสื่อ ซึ่งผู1สอนควรศึกษาคุณลักษณะของส่ือ แต.ละชนิดประกอบในการเลือกสื่อการสอนด1วย คุณลักษณะของสื่อ (Media Attributes) หมายถึง ศกั ยภาพของสื่อในการแสดงออกซึง่ ลกั ษณะต.างๆ เชน. การเคลื่อนไหว สี และเสยี ง เป)นต1น J. Romiszowski (1999) กล.าวว.า แนวทางอย.างง.ายในการพิจารณาเลือกใช1สื่อการสอนไว1ว.า ในการเลือกสื่อการสอนนั้นมีป\"จจัยหลายอย.างที่มีผลต.อการเลือกสื่อที่จำเป)นต1องนำมาพิจารณา ปจ\" จยั เหลา. นัน้ Brown and others. (1977 p. 5) กล.าวว.า สื่อการเรียนการสอน คือ อุปกรณ\\ทั้งหลายที่ สามารถช.วยเสนอความรู1ให1แก.ผู1เรียนจนเกิดผลการเรียนที่ดี ทั้งที่มีความหมายรวมถึงกิจกรรมต.างๆ ทไี่ มเ. ฉพาะแตส. ง่ิ ที่เปน) วตั ถุ หรือเครือ่ งมอื เท.านน้ั Gerlach, and Ely, (1982 p.282) อ1างถึงในกิดานนั ท\\ มลทิ อง (2540 หน1า 2) ให1ความหมาย ของคำว.า สื่อการเรียนการสอนว.า สื่อการสอนมีบทบาทเป)นกุญแจสำคัญในการวางแผนและการใช1 การสอนเชิงระบบ สื่อมีความหมายมากไม.ว.าจะเป)นบุคคล วัสดุ อุปกรณ\\วิธีการ หรือเหตุการณ\\ที่สร1าง เงื่อนไข ซึ่งสามารถทำให1ผู1เรียนเกิดความรู1ทักษะและทัศนคติต.างๆ ตามความหมายนี้ อาจารย\\ ตำรา และสง่ิ แวดล1อมในโรงเรยี นเป)นสื่อทั้งสน้ิ

12 ไชยยศ เรืองสุวรรณ (2533 หน1า 80) กล.าวว.า สื่อการเรียนการสอน หมายถึง สิ่งต.างๆ ที่ผู1สอน และผู1เรียนนำมาใช1ในระบบการเรียนการสอน เพื่อช.วยให1ผู1เรียนเกิดการเรียนรู1ตาม จุดมุ.งหมายของการเรียนการสอนได1อย.างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น เช.นเดียวกับมนตรี แมกสิกร (2526 หน1า 29) ได1กล.าวไว1ว.า สื่อการเรียนการสอน หมายถึง ตัวกลางที่ช.วยนำความรู1จากผู1สอนหรือแหล.ง ความรู1ไปยังผเ1ู รียน เพ่ือใหผ1 ูเ1 รียนบรรลจุ ุดประสงค\\ เชงิ พฤตกิ รรมตามที่ตอ1 งการ วาสนา ชาวหา (2525 หน1า 15) กล.าวว.า สื่อการเรียนการสอน หมายถึง สิ่งใดก็ตามที่เป)น ตัวกลางนำความรไ1ู ปสผู. เ1ู รียน และทำให1การเรยี นการสอนน้นั เป)นไปตามวัตถปุ ระสงค\\ที่วางไว1 พิมพ\\วรรณ เทพสุมาธานนท\\ (2531 หน1า 29) กล.าวว.า สื่อการเรียนการสอน หมายถึง ตัวกลางที่ช.วยนำความรู1จากผู1สอนหรือแหล.งความรู1ไปยังผู1เรียนเพื่อให1ผู1เรียนบรรลุจุดประสงค\\เชิง พฤติกรรมตามท่ตี 1องการ ชัยยงค\\ พรหมวงศ\\ (2523, หน1า 112) กล.าวว.า สื่อการสอนว.า วัสดุอุปกรณ\\และวิธีการ ประกอบการสอน เพื่อใช1เป)นสื่อกลางในการสื่อความหมายที่ผู1สอนประสงค\\ จะส.งหรือถ.ายทอดไปยัง ผู1เรียนไดอ1 ยา. งมีประสทิ ธภิ าพ สุวัฒน\\ วรานุสาสน\\ (2547, หน1า 53) กล.าวว.า สื่อการเรียนการสอนไว1ว.าสิ่งที่เอื้อต.อการ เรียนรู1ของนักเรียน ช.วยให1เกิดความรู1ความเข1าใจ ทักษะ เจตคติ และพัฒนาสมรรถภาพให1เป)นไปตาม วัตถุประสงค\\ที่ต1องการ หรือหมายถึง ตัวกลางที่ช.วยนำ และถ.ายทอดความรู1 จากครูผู1สอนไปยังผู1เรียน เพอื่ ใหผ1 เ1ู รียนมีความสามารถบรรลถุ งึ วัตถปุ ระสงค\\ทต่ี ง้ั ไว1 สุโชติ ดาวสุโข และสาโรจน\\ แพ.งยัง (2535) อาจารย\\ภาควิชาส.งเสริมและนิเทศศาสตร\\เกษตร และรองศาสตราจารย\\ ภาควิชาเทคโนโลยีการศึกษาของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร\\ ให1คำจำกัดความ ของสื่อการสอนไว1ว.า \"สิ่งใดๆ ก็ตามที่เป)นตัวกลางถ.ายทอดความรู1หรือช.วยในการเรียนรู1 ซึ่งผู1สอนและ ผเู1 รยี นเป)นผูใ1 ช1 เพ่ือช.วยให1การเรียนการสอนมปี ระสทิ ธภิ าพ “ยิง่ ข้ึน” ๒.๒ ความหมายการสอน ทิศนา แขมมณี (2551, หน1า 3-4) กล.าวว.า การสอน หมายถึง สภาพหรือลักษณะของ การจัดการเรียนการสอนที่จัดข้ึนอย.างมีระบบระเบียบ มีแบบแผนตามหลักปรัชญา ทฤษฎี หลักการ แนวคิด หรือความเชื่อต.าง ๆ โดยอาศัยวิธีสอนและเทคนิคการสอนต.าง ๆ เข1ามาช.วยให1สภาพ การเรียนการสอนนั้นเป)นไปตามหลักการที่ยึดถือ ดังนั้น คุณลักษณะสำคัญของรูปแบบการสอน จึงต1องประกอบด1วยสิ่งต.าง ๆ ต.อไปน้ี 1) มีปรัชญาหรือทฤษฎีหรือหลักการหรือแนวคิดหรือ ความเช่ือ ที่เป)นพื้นฐานหรือเป)นหลักการของรูปแบบการสอนนั้น ๆ 2) มีการบรรยายหรืออธิบาย สภาพหรือ ลักษณะของการจัดการเรียนการสอน 3) มีการจัดระบบ คือ มีการจัดองค\\ประกอบและ ความสัมพันธ\\ ขององค\\ประกอบของระบบให1สามารถผู1เรียนไปสู.เป‚าหมายอย.างมีประสิทธิภาพ โดยมีการพิสูจน\\ ทดลองถึงประสิทธิภาพของระบบน้ัน ดังน้ัน รูปแบบการเรียนการสอนจึงหมายถึง สภาพหรือลักษณะ ของการจัดการเรียนการสอน ที่จัดไว1อย.างเป)นระเบียบตามหลักปรัชญา ทฤษฎี หลกัการแนวคิดหรือ ความเชื่อต.าง ๆ โดยมีการจัดกระบวนการหรือข้ันตอนในการเรียนการสอน โดยอาศัยวิธีสอนและ

13 เทคนิคการสอนต.าง ๆ เข1ามาช.วย ทำให1สภาพการเรียนการสอนนั้น เป)นไปตามหลักการที่ยึดถือ ซึ่งได1รับการพิสูจน\\ ทดสอบหรือยอมรับ ว.ามีประสิทธิภาพ สามารถใช1เป)น แบบแผนในการเรียนการ สอนให1บรรลุวัตถุประสงค\\เฉพาะของรูปแบบน้ัน ๆ ซึ่งแต.ละรูปแบบ มีวัตถุประสงค\\ท่ีแตกต.างกัน กล.าวคือเป)นรูปแบบการเรียนการสอนที่ เน1นการพัฒนาด1าน พุทธิพิสัย(Cognitive domain), การพัฒนาด1านจิตพิสัย (Affective domain),การพัฒนาด1านทักษะ พิสัย (Psychomotor domain), การพัฒนาด1านทกั ษะกระบวนการ (Process skills), หรอื การบูรณาการ (Integration) ทง้ั น้ีรูปแบบ ดังกลา. วลว1 นเป)นรปู แบบการเรียนการสอนทีม่ ีลักษณะเนน1 ผู1เรียนเป)น สำคัญ กฤษณา สิกขมาน (2554) กล.าววา. การเรียนการสอนออนไลน\\ เป)นรูปแบบการเรียน การสอนที่มีการออกแบบการเรียนการสอนไวอ1ย.างเป)นระบบ มีการกำหนดวัตถุประสงค\\หรือ เป‚าหมายการจดัการเรียนการสอนไวอ1ย.างชัดเจน จัดการเรียนการสอนตามหลักทฤษฎีทางการศึกษา หลักการเรียนรู1และจิตวิทยาทางการศึกษาการถ.ายทอดความรู1 การนำเสนอเนื้อหาการจดัการเรียน การสอน และถ.ายทอดกลยุทธ\\การสอนใช1เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเป)นเครื่องมือ ซึ่งป\"จจุบันเน1นไปที่การใช1ระบบเครือข.ายอินเทอร\\เน็ต จึงทำให1ผู1เรียนสามารถเข1าถึงและเรียนรู1 โดยไม. จำกัดสถานที่และเวลา เนื้อหาบทเรียนของอีเลิร\\นนิ่งจะอย.ูในรูปแบบสื่อผสมอิเล็กทรอนิกส\\ (Electronic multimedia) ซึงออกแบบไว1ในลักษณะ ซอฟต\\แวร\\รายวิชา (Courseware) ประกอบด1วย สื่อผสม ได1แก.ข1อความ ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว เสียงและที่สำคัญ คือ ผู1เรียนสามารถ โต1ตอบกับ 14 บทเรียนและผู1สอนได1 การบริหารจัดการอีเลิร\\นนิ่งใช1ซอฟต\\แวร\\ประเภทบริหารจัดการ การเรียนรู1 (Learning management system: LMS) ทำหน1าที่ในการบริหารจัดการอย.างอัตโนมัติ เกือบทุก ข้ันตอนแทนการปฏิบัติด1วยมือ ตั้งแต.ขั้นตอนการลงทะเบียนเรียน จนถึงขั้นตอนการวัดและ ประเมนิ ผลการเรียนการสอน อภิญญา ป\"ญญาสิทธิ (2555, หน1า 11-12) กล.าววา. รูปแบบการเรียนซึ่งผู1เรียนไม.จำเป)น ต1องเดินทางมาเรียนในสถานที่เดียวกันในเวลาเดียวกัน โดยผ1ูเรียนจะต1องศึกษาเน้ือหาจาก E-learning courseware ซึ่งหมายถึง การเรียนการสอนทางคอมพิวเตอร\\ที่ได1รับการออกแบบและ พัฒนาอย.างมีประสิทธิภาพ เพื่อใช1ในการนำเสนอเน้ือหาความรู1ในลักษณะของสื่อประสม (Multimedia) มีการเน1นความเป)น Non-linear มีการออกแบบกิจกรรมซึ่งผู1เรียนสามารถตรวจสอบ ความเข1าใจได1โดยเน้ือหาของ E-learning courseware จะมีการแบ.งเป)นหน.วย ๆ (Module) เมื่อศึกษาด1วยตนเองแล1ว ผู1เรียนมีหน1าที่ในการอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น รวมทั้งการสอบถาม ปญ\" หาต.าง ๆ กับ เพ่ือนรว. มชน้ั ทางอเิ ล็กทรอนกิ ส\\ (ออนไลน\\) จากการศึกษาความหมายของสื่อการเรียนการสอนของนักวิชาการศึกษาในประเทศ และ ต.างประเทศ สรุปได1ว.า สื่อการเรียนการสอน หมายถึง วัสดุ อุปกรณ\\ วิธีการ และตัวกลางที่สามารถ ถ.ายทอดความรู1จากผู1สอนหรือแหล.งความรู1ต.างๆ ไปยังผู1เรียนเพื่อให1ผู1เรียนได1รับรู1เรื่องราวหรือความร1ู ไดอ1 ย.างมปี ระสิทธิภาพและบรรลุจดุ ประสงค\\ทวี่ างไว1

14 2.3 ความหมายของอินเทอรAเนต็ ความหมายของอินเทอร\\เน็ตมีนักวิชาการศึกษาได1ค1นคว1า และให1ความหมายเกี่ยวกับ อนิ เทอร\\เนต็ ไวดงั น้ี พรทิพย\\โล.เลขา (2537, หน1า 4-5) ได1ให1ความหมายของอินเทอร\\เน็ตวา. คือระบบ เครือข.าย คอมพิวเตอร\\ที่ใหญ.ที่สุดของโลก เป)นกระบวนการสื่อสารข1อมูลทางสาย (Online)ระหว.าง คอมพิวเตอร\\ต.างระบบและต.างชนิดรวมกบสายเคเบิล และผู1ใช1จำนวนมากอาศัยซอฟต\\แวร\\และ เครื่องช.วยสื่อสารต.าง ๆ ในแง.วิชาการInternet คือ เครือข.ายคอมพิวเตอร\\ที่สื่อสารกนัโดย Transmission control protocol/ internet protocol (TCP/ IP) ซึ่งหมายถึง กฎเกณฑ\\ที่คอย ควบคุม กระบวนการส.งข.าวสารไปมาระหว.างคอมพวิ เตอรห\\ ลายร1อยชนดิ ท่อี ยู.บนอนิ เทอรเ\\ น็ต กิดานัน มลิทอง (2539, หน1า 234) กล.าวว.าอินเทอร\\เน็ต คือ ระบบการเชื่อมโยงข.ายงาน คอมพิวเตอร\\ขนาดใหญ.มากครอบคลุมไปท่ัวโลก เพื่ออำนวยความสะดวกในการใช1บริการสื่อสาร ข1อมูลเช.น การบันทึกเข1าระยะไกลการถ.ายโอนแฟ‚ม ไปรษณีย\\อิเล็กทรอนิกส\\ และกลุ.มอภิปราย อินเทอร\\เน็ตเป)นวิธีในการเชื่อมโยงข.ายงานคอมพิวเตอร\\ที่มีอยู.ซึ่งขยายออกไปอย.างกว1างขวาง เพื่อการเขา1 ถึงของแต.ละระบบท่มี สี ว. นรว. มอย.ู เสาวคนธ\\ คงสุข (2548, หน1า 292) ได1ให1ความหมายของอินเทอร\\เน็ตว.าคือกลุ.ม เครือข.าย ย.อยของคอมพิวเตอร\\จำนวนมากที่เชื่อมต.อเข1ากันภายใต1มาตรฐานการสื่อสารโปรโตคอล (Protocol) เดียวกันจนเป)นสังคมเครือข.ายคอมพิวเตอร\\ขนาดใหญ.ซึ่งคอมพิวเตอร\\ที่อย.ูในเครือข.าย แต.ละเครื่อง สามารถส.งข1อมูลในรูปแบบต.าง ๆ เชน. ตวั อกั ษร (Text) ภาพ (Picture) เสยี ง (Voice) รวมทง้ั สามารถ สบื คน1 ข1อมูลข.าวสารจากแหล.งข1อมูลต.าง ๆ บนอินเตอรเ\\ นต็ ไดอ1ย.างรวดเร็ว จากการศึกษาความหมายของอินเทอร\\เน็ต สรุปได1ว.าเครือข.ายคอมพิวเตอร\\ที่มีขนาด ใหญ. มีการเชื่อมต.อระหว.างเครือข.ายหลาย ๆ เครือข.ายทั่ว โลกโดยใช1ภาษาที่ใชสื่อสารกันระหว.าง คอมพิวเตอร\\ที่เรียกว.า โพรโทคอล (Protocol)โดยอาศัยตัวเชื่อมเครือข.ายภายใต1มาตรฐานและ การเชื่อมโยงเดยี วกัน เพือ่ ให1เกิดการสอ่ื สารและการแลกเปลย่ี นขอ1 มลู รว. มกนั 2.4 ลักษณะรูปแบบการสอนออนไลนA ทิศนา แขมมณี (2561, หน1า 378-380) กล.าวว.าวิธีสอนโดยใช1บทเรียนแบบโปรแกรม (Programmed instruction) คือ กระบวนการที่ผสู1อนใช1ในการช.วยให1ผู1เรียนเกิดการเรียนรู1ตาม วัตถุประสงค\\ที่กำหนด โดยการให1ผู1เรียนศึกษาจากบทเรียนสำเร็จรูปด1วยตนเอง (ซึ่งมีลักษณะพิเศษ ที่แตกต.างไปจากบทเรียนปกติกล.าวก็คือเป)นบทเรียนที่นา เน้ือหาสาระที่จะให1ผู1เรียนได1เรียนรู1มา แดกเป)นหน.วยย.อย(Stall steps) เพื่อให1ง.ายแก.ผู1เรียนในการเรียนรู1และนำ เสนอแก.ผู1เรียนในลักษณะ ที่ให1ผู1เรียนสามารถตอบสนองสิ่งที่เรียน และตรวจสอบการเรียนรู1ของตนเองได1ทันที (Immediately feedback) ว.าผิดหรือถูก ผู1เรียนสามารถใช1เวลาในการเรียนรู1มากน1อยตามความสามารถ และ สามารถตรวจสอบผลการเรียนรู1ได1ด1วยตนเอง เพราะบทเรียนจะมีแบบสอบทั้งแบบสอบก.อน การเรียน (Pre-test) และแบบสอบหลงั การเรียน (Post-test) ไวใ1 หพ1 รอ1 ม

15 4.1 วตั ถุประสงค\\ วิธีสอนโดยใช1บทเรียนแบบโปรแกรมเป)นวิธีการที่มุ.งช.วยให1ผู1เรียนรายบุคคลได1 เรียนรู1ด1วย ตนเองตามความสามารถความตอ1 งการและความสนใจของคน 5.2 องค\\ประกอบสำคญั (ทีข่ าดไม.ได1) ของวิธสี อน 5.2.1 มผี 1ูสอนและผูเ1 รียน 5.2.2 มีบทเรียนแบบโปรแกรมในเรื่องที่ตรงกับความต1องการและความสนใจ ของผเู1 รยี น 5.2.3 มผี ลการเรียนรู1ของผเ1ู รยี นท่เี กิดจากบทเรยี นแบบโปรแกรม 6.3 ขั้นตอนที่สำคัญ (ทข่ี าดไม.ได)1 ของการสอน 6.3.1 ผ1สู อนศึกษาปญ\" หา ความตอ1 งและความสนใจของผเ1ู รียน 6.3.2 ผู1สอนเลือก แสวงหา สร1างบทเรียนแบบโปรแกรมในเรื่องที่ตรงกับ ป\"ญหา ความต1องการหรือความสนใจของผ1ูเรยี น 6.3.3 ผูส1 อนแนะนำการใชบ1 ทเรยี นแบบโปรแกรมใหผ1 ู1เรยี นเขา1 ใจ 6.3.4 ผสู1 อนใหผ1 1เู รียนศกึ ษาบทเรียนแบบโปรแกรมด1วยตนเอง 6.3.5 ผเ1ู รียนทดสอบการเรยี นรูข1 องตนด1วยตนเอง หรอื มารับการทดสอบจาก ผ1ูสอน 7.4 การใชว1 ธิ สี อนโดยการใช1บทเรยี นแบบโปรแกรมให1มปี ระสทิ ธิภาพ 7.4.1 การเตรียมการ ผู1สอนจำเป)นต1องศึกษาป\"ญหาความต1องการและความสนใจ ของผู1เรียนเป)นรายบุคคล เพื่อจะได1ทราบว.าควรให1บทเรียนเรื่องอะไรแก.ใครโดยทั่ว ไปการใช1 บทเรียนแบบไปรแกรมมีการใช1ใน 2 ลักษณะ คือใช1สอนเนื้อหาสาระใดสาระหนึ่งโดยให1ผู1เรียน ศึกษาเรียนรู1ด1วยตนเองตามความสามารถอีกลักษณะหน่ึงคือการให1สอนซ.อมเสริมการเรียน ตามปกติ โดยผู1เรียนที่อาจเรียนรู1ไม.ทัน เพื่อน หรือสอบไม.ผาน ผู1สอนอาจ ให1บทเรียนแบบ โปรแกรมแก.ผ1ูเรียน เพื่อไปศึกษาเพม่ิ เตมิ ดว1 ยตนเอง การสอนด1วยวิธิีนี้ผ1ูสอนจำเป)นต1องมีบทเรียนสำเร็จรูป ซึ่งมีลักษณะที่ช.วยให1 ผู1เรียนสามารถ เรียนรู1ได1ด1วยตนเอง ซึ่งเรียกว.า บทเรียนแบบโปรแกรม บทเรียนนี้จะเสนอเนื้อหาไปทีละน1อยในรูป ของ “กรอบ” หรือ “เฟรม” (Frame) หลังจากนำเสนอเนื้อหา/ มโนทัศน\\ไปแล1วจะมีคำถามทดสอบ การเรียนรู1ของผู1เรียน ซึ่งผู1เรียนสามารถตรวจคำตอบของคนได1จากค.าเฉลยที่ให1 ไว1บทเรียนแบบ โปรแกรมโดยทั่วไปมี 3 ลักษณะคือ 1) บทเรียนแบบเส1นตรงหรือที่เรียกว.า “Linear program” บทเรียนแบบนี้มีการนำเสนอกรอบเนื้อหาไปตามลำดับผู1เรียนจำเป)นต1องศึกษาเนื้อหาและตอบคำถาม ไปตามลำดับที่ให1ไว1 2) บทเรียนแบบสาขาหรือที่เรียกว.า “Branching program” บทเรียนแบบนี้ต.าง จากแบบเส1นตรงตรงที่การตอบสนองของผู1เรียนจะมีผลต.อลำดับการศึกษาบทเรียนของผู1เรียน ผู1เรียน เลือกคำตอบ ก,ข หรือ ค จะต1องพลิกไปศึกษาข1อคำตอบที่ต.างกัน เช.น คำตอบ ก เป)นคำตอบที่ผิด คำเฉลยจะให1เหตุผลและชี้แจงว.าเหตุใดจึงผิดและให1กลับไปเลือกคำตอบใหม. เมื่อเลือกคำตอบ ข เป)น คำตอบใหม.ก็ต1องเป^ดไปอ.านเฉลยและเหตุผล หลังจากตอบถูกแล1วจึงจะเรียนกรอบต.อไปได1

16 ดังนั้น ลำดับในการศึกษาบทเรียนของผู1เรียนแต.ละคนจึงอาจไม.เหมือนกัน 3) บทเรียนแบบไม.แยก กรอบ บทเรียนนี้เหมือนกับบทเรียนแบบเส1นตรงเพียงแต.ไม.เสนอเนื้อหาในรูปของกรอบแต.จะเสนอ สาระตอ. เนอ่ื งกนั เป)นความเรยี งต.อกันไปเรอื่ ย ๆ บทเรียนแบบโปรแกรมที่ใช1สอนอาจเป)นบทเรียนที่มีผู1ได1จัดทำไว1แล1วซึ่งปกติมักเป)นเรื่องท่ี เป)นป\"ญหาในการเรียนรู1ของเด็กจำนวนมาก บทเรียนในกรณีนี้มักเป)นบทเรียนที่นิสิต นักศึกษา ครู อาจารย\\ หรือนักวิชาการได1จัดทำเป)นวิทยานิพนธ\\หรือผลงานวิชาการเผยแพร.ออกไป อย.างไรก็ตาม ผลงานในลักษณะนี้ยังมีไม.มากนักและเรื่องที่มีอย.ูอาจไม.ตรงกับความต1องการของครูผู1สอนซึ่งมีจำนวน มาก ดังน้ัน การสร1างบทเรียนแบบโปรแกรมขึ้นใช1เองจึงเป)นเรื่องที่ครูผู1สอนควรจะดำเนินการเพื่อจะ ได1ตอบสนองตอ. ความตองการเฉพาะเร่ืองของตน ในการสร1างบทเรียนแบบโปรแกรม ผู1สร1างจะต1องวิเคราะห\\เนื้อหาที่จะสอนและนำเนื้อหา สาระมาแตกย.อยและเรียงลำดับให1เหมาะสมเพื่อให1ง.ายต.อการเรียนรู1หลังจากนั้นจึงนำเสนอเนื้อหา สาระนั้นทีละน1อยไปตามลำดับ และมีข1อคำถามที่ท1าทายความคิดของผู1เรียนและมีคำตอบเฉลยให1ไว1 ด1วย หลังจากนั้นควรมีการทดลองนำบทเรียนไปใช1กับกลุ.มย.อยแล1วปรับปรุง จากนั้นจึงนำไปใช1กับ กลม.ุ ใหญเ. พอื่ หาประสทิ ธิภาพของบทเรยี น 3.4.2 การดำเนินการ ผู1สอนให1ผู1เรียนทำแบบทดสอบก.อนเรียนและชี้แจงวิธีการ เรียนจากบทเรียนแบบโปรแกรมให1ผู1เรียนซักถามจนเป)นที่เข1าใจแล1วจึงให1ผู1เรียนศึกษาบทเรียน โดย ผู1เรียนแตล. ะคนใช1เวลามากนอ1 ยแตกตา. งกนัไปได1 3.4.3 การประเมินผล หลังจากที่ผู1เรียนศึกษาบทเรียนจนจบแล1วผู1สอนจึงให1ทำ แบบสอบหลงั เรียน และตรวจใหค1 ะแนน 3.5 ข1อดีและข1อจำกัดของวิธีสอนโดยใชบ1 ทเรยี นแบบโปรแกรม 3.5.1 ข1อดี 3.5.1.1 เปน) วธิ สี อนท่สี .งเสรมิ ใหผ1 เู1 รยี นศกึ ษาด1วยตนเอง 3.5.1.2 เปน) วธิ สิี อนท่ชี ว. ยใหผ1 เ1ู รียนเปน) รายบคุ คลสามารถเรยี นรู1ได1ตาม ความสามารถของตนเปน) การตอบสนองความแตกตา. งระหวา. งบุคคล 3.5.1.3 เปน) วธิ สี อนที่ช.วยลดภาระครแู ละชว. ยแก1ปญ\" หาการขาดแคลนครู 3.5.2 ข1อจำกัด 3.5.2.1 เป)นวิธิีสอนที่พึ่งบทเรียนแบบโปรแกรม หากไม.มีบทเรียนหรือบทเรียนไม. มีคุณภาพดพี อก็ยอ. มส.งผลต.อการเรียนรข1ู องผเ1ู รียน 3.5.2.2 การสร1างบทเรียนให1มีคุณภาพที่ดีเป)นเรื่องที่ต1องใช1เวลาและมีความย.ุง ยากในการจัดทำผ1ูสรา1 งจำเป)นตอ1 งมคี วามร1คู วามเข1าใจในการสร1างบทเรียน 3.5.2.3 บทเรียนแบบโปรแกรมที่ดียังมีปริมาณน1อย บทเรียนแบบโปรแกรม ที่มี คณุ ภาพไม.ดพี อจะไมน. ำสนใจและไมส. ามารถดึงดูดความสนใจของผเู1 รียนและทำให1ผเู1 รียนเบอ่ื หนา. ยได1

17 2.5 องคAประกอบสำคญั ของรูปแบบการสอนออนไลนA องค\\ประกอบของ E-learning เป)น 4 ส.วน ได1แก. เนื้อหาของบทเรียนระบบการบริหารการ เรียน การติดต.อสื่อสารและการประเมินผลการเรียนโดยแต.ละส.วนจะต1องได1รับการออกแบบ มาเป)นอย.างดีเพื่อใหท1 ั้งสี่ส.วนเมื่อประกอบเขา1 ด1วยกันแล1วจะทำให1ระบบสามารถทำงานประสานกันได1 อย.างลงตวั องค\\ประกอบดังกล.าว ได1แก. 1. เนื้อหาของบทเรียน (Content) คือ เนื้อหาที่เป)นองค\\ความรู1ที่เจ1าของวิชาหรือผู1จัดทำ เนื้อหาวิชา (Content provider) ได1พัฒนาขึ้นมาเป)นบทเรียนแหล.งความรู1ทางวิชาการที่สำคัญและมี จำนวนมากคือแหล.งข1อมูลจากสถาบันการศึกษาในระดับต.าง ๆ ตั้งแต.ระดับประถมมัธยม อาชีวศึกษา และอุดมศึกษา ส.วนเนื้อหาของบทเรียนที่มาจากหน.วยงานอื่นที่ไม.ใช.สถาบันการศึกษาก็อาจเป)น เนื้อหาสำหรับการฝjกอบรมพนักงานในระดับต.าง ๆ ขององค\\กร เช.น การฝjกอบรมแต.ละครั้งมักจะจัด ขึ้นที่สำนักงานใหญ.ทำให1มีป\"ญหาเรื่องการเดินทางและสถานที่พักแก.พนักงานที่มาจากสาขา ต.างจังหวัดโดยมีค.าใช1จ.ายที่ค.อนข1างสูงและยังทำให1การปฏิบัติงานในสาขาของพนักงานเหล.าน้ันขาด ความต.อเนื่อง ด1วยเหตุนี้บริษัทจึงแก1ป\"ญหาด1วยการนำเอาระบบ E-learning ไปใช1ในการฝjกอบรม พนักงาน 2. ระบบการบริหารการเรียน (LMS: Learning management system) ระบบบริหารการ เรียนนั้นจะช.วยนำส.งเนื้อหาบทเรียนไปยังผู1เรียน (Course delivery) มีการบริหารจัดการการเรียน (Learning management) และตดิ ตามตรวจสอบ (Measuring) โดยระบบจะดแู ล ติดตาม ตรวจสอบ และรายงานผลตั้งแต.ผู1เรียนได1เริ่มลงทะเบียน จนกระทั่งเรียนจบระบบทำให1ผู1ที่เกี่ยวข1องทุกฝ•าย ได1แก. เจ1าของวิชาหรือผ1ูจัดทำเนื้อหาบทเรียน (Content provider) ผู1สอน (Instructor) ผู1เรียน (Learner) และผู1จัดการโครงการ (Manager) และผู1ให1บริหาร (Operator) ทำงานร.วมกันได1อย.างมี ประสทิ ธิภาพ ระบบจะเริ่มทำงานโดยส.งบทเรียนตามคำขอของผู1เรียนผ.านเครือข.ายคอมพิวเตอร\\ ได1แก. อินเทอร\\เน็ต อินทราเน็ต ไปแสดงที่ Web browser ของผู1เรียนจากน้ันระบบก็จะติดตามและบันทึก ความก1าวหน1ารวมท้ังสร1างรายงานกิจกรรมและผลการเรียนของผ1ูเรียนในทุกหน.วยของการเรียนอย.าง ละเอยี ดจนกระทง่ั จบหลักสตู ร 3. การติดต.อสื่อสารโดยท่ัวไปแล1วรูปแบบการเรียนที่เรียกว.าการเรียนการสอนทางไกล (Distance learning) มักจะเป)นการเรียนด1วยตนเองโดยไม.ต1องเข1าชั้นเรียนปกติซึ่งผู1เรียนจะเรียนจาก สื่อการเรียนการสอนประเภทสิ่งพิมพ\\วิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน\\ และอื่น ๆ E-learning จัดเป)น การเรียนทางไกลแบบหนึ่งแตกต.างจากการเรียนทางไกลโดยทั่วไป คือ เป)นการนำรูปแบบการ ติดต.อสื่อสารแบบ 2 ทาง มาใช1ประกอบในการเรียนเพื่อเพิ่มความสนใจในการตื่นตัวของผู1เรียนที่มีต.อ บทเรียนให1มากยิ่งขึ้น เช.น ในระหว.างการเรียนถ1ามีคำถามซึ่งเป)นการทดสอบย.อยในบทเรียนเมื่อคำ ถามปรากฏขึ้นมาผ1ูเรียนก็ต1องเลือกคำตอบและส.งคำตอบกลับมายังระบบในทันทีเหตุการณ\\ดังกล.าว จะทำใหผ1 ูเ1 รียนรกั ษาระดับความสนใจในการเรียนได1เปน) ระยะเวลามากข้ึน

18 ในการติดต.อแบบ 2 ทางจะมีเครื่องมือที่จะช.วยใหผ1ูเรียนได1ติดต.อสอบถามปรึกษาหารือและ แลกเปลี่ยนความคิดเห็นระหว.างผ1ูเรียนกับผู1สอนหรือครูกับนักเรียนในระหว.างเรียนกับเพื่อนร.วมชั้น คนอื่น ๆ โดยเครือ่ งมือที่ใช1ในการตดิ ต.อส่อื สารอาจจะแบ.งได1 2 ประเภท ดงั นี้ ประเภท Real-time ได1แก. Chat (message, voice) white board/ text slide, Real-time annotations, Interactive poll, Conferencing และอื่น ๆ เปน) ต1น ประเภท Non real-time ได1แก. Web-board, E-mail 4. การสอบหรือการประเมินผลของการเรียนการประเมินผลของการเรียนในแต.ละบทหรือแต. ละหลักสูตรของการเรียน ซึ่งถือเป)นองค\\ประกอบที่สำคัญที่จะทำให1การเรียนแบบ E-learning เป)น การเรียนรู1ที่สมบูรณ\\กล.าวคือ ในบางวิชาจำเป)นต1องมีการวัดระดับความรู1ก.อนเข1ามาเรียนเพื่อให1 ผู1เรียนได1เลือกเรียนในบทเรียนหรือหลักสูตรที่เหมาะสมมากที่สุด ซึ่งจะทำให1การเรียนที่จะเกิดขึ้นเป)น การเรียนที่มีประสิทธิภาพสูงสุด เมื่อเข1าสู.บทเรียนในแต.ละหลักสูตรก็จะมีการสอบย.อยท1ายบทและ การสอบใหญ.ก.อนที่จะจบหลักสูตร ระบบบริหารการเรียนจะเรียกข1อสอบที่จะใช1มาจากระบบบริหาร คลังข1อสอบ (Test bank system) ซึ่งเป)นส.วนย.อยที่รวมอย.ูในระบบบริหารการเรียน (LMS: E- learning management system) 2.6 แนวคดิ สำคัญในการจดั การเรียนการสอนออนไลนA แนวคิดสำคัญในการจัดการเรียนการสอน คือ กระบวนการสอนที่เหมาะสมกับแนวทางใน การจัดการเรียนการสอนรูปแบบของบทเรียนออนไลน\\ ซึ่งใช1เป)นเครื่องมือสำคัญสำหรับวิธีสอนตาม หลักการจัดการเรียนการสอนได1ถูกต1องตามกระบวนการ พร1อมท้ังจะช.วยให1เป)นระบบระเบียบในการ นำเสนอข1อมูลทางการเรียนการสอนแก.ผ1ูเรียนอย.างมีคุณภาพ ประกอบกับมีความสอดคล1องกับ หลักการการจัดการเรียนร1ูของทศิ นา แขมมณี (2561) ดงั รายละเอยี ดตอ. ไปนี้ 5.1 การจัดการเรียนการสอนโดยเน1นกระบวนการเรียนรู1ด1วยตนเอง (Instruction emphasizing self-learning process) (ทิศนา แขมมณี, 2561, หน1า 145-146) 5.1.1 หลกั การ ผู1เรียนทุกคนมีความสนใจใฝ•รู1อย.ูเป)นธรรมชาติหากได1รับการส.งเสริมให1รับผิดชอบ การเรียนรู1ของตนและได1รับการฝjกฝนทักษะที่จำเป)นต.อการศึกษาหาความรู1ด1วยตนเอง ผู1เรียนจะ สามารถเรยี นรูใ1 นส่งิ ทต่ี นสนใจได1ตลอดชวี ติ 5.1.2 นยิ าม การจัดการเรียนการสอนโดยเน1นกระบวนการเรียนรู1ด1วยตนเอง หมายถึง การจัด สภาพการณ\\ของการเรียนการสอนที่ผู1สอนเป^ดโอกาสให1ผู1เรียนดำเนินการศึกษาหาความรู1ด1วยตนเอง ผ1ูเรียนสามารถเลือกหัวข1อ เนื้อหาวิธีการและสื่อการเรียนการสอนได1ตามความสนใจโดยมีผู1สอนช.วย ส.งเสริมให1ผู1เรียนเกิดความใฝ•รู1ช.วยพัฒนาทักษะในการเรียนรู1ด1วยตนเองและช.วยให1คำปรึกษาแนะนำ ตามความเหมาะสมเกี่ยวกับการหาแหล.งความรู1วิธิีการศึกษาค1นคว1าหาความรู1 การวิเคราะห\\และสรุป ขอ1 ความร1ู

19 5.1.3 ตัวบ.งช้ี 5.1.3.1 ผู1เรียนมีการเลือกหัวข1อ เนื้อหาวิธีการ และสื่อการเรียนการสอนได1ตาม ความสนใจ หรอื ความถนดั 5.1.3.2 ผู1สอนมีการจัดเตรียม หรือออกแบบเนื้อหา/วัสดุ/ สื่อ/กิจกรรมให1ผู1เรียน สามารถเรียนรดู1 1วยตนเอง 5.1.3.3 ผู1สอนมีการพูดคุยกับผู1เรียนเกี่ยวกับการศึกษาหาความรู1ด1วยตนเอง โดยให1 คำแนะนำหรอื ให1ความรู1เก่ียวกับหวั ขอ1 เนื้อหาวธิ ีการและส่อื การเรยี นการสอนท่ีผเ1ู รยี นเลอื ก 5.1.3.4 ผ1ูเรียนมีการดำเนนิ การศึกษาหาความรู1ดว1 ยตนเอง 5.1.3.5 ผ1ูสอนมีการพบปะคุยกับผู1เรียนเป)นระยะ ๆ มีการนำผลงานการศึกษา ค1นคว1าด1วยตนเองมาพูดคุยอภิปรายในแง.มุมต.าง ๆ เพื่อตรวจสอบความเข1าใจและความถูกต1องของ ข1อความรู1 มีการชี้แนะสิ่งที่ผิดพลาดมีการพูดคุยกันถึงประเด็นป\"ญหาต.าง ๆ และมีการกระต1ุนให1ผู1 เรียนเกิดความใฝร• ู1ใฝ•เรยี นตอ. ไป 5.1.3.6 ผู1สอนมีการวัดและประเมินผลการเรียน ท้ังทางด1านเนื้อหาและ กระบวนการเรยี นรด1ู 1วยตนเอง 5.2 การจัดการเรียนการสอนแบบทางไกล (Distance instruction) (ทิศนา แขมมณี, 2561, หนา1 152-153) 5.2.1 หลักการ เทคโนโลยสี ารสนเทศช.วยทำใหก1 ารส่ือสารไร1ขอ1 จำกัดในเร่ืองของเวลาและ ระยะทาง และสามารถนำมาใช1ประโยชน\\ทางด1านการศึกษาได1การจัดการเรียนการสอนทางไกลโดยให1 ผ1ูสอนถ.ายทอดความรู1ผ.านทางสื่อมวลชน และสื่อโทรคมนาคมต.าง ๆ สามารถช.วยให1ผู1เรียนจำนวน มากที่อยู.ในที่ต.าง ๆ ได1เรียนรู1โดยที่คุณภาพการศึกษาไม.แตกต.างไปจากการจัดการเรียนการสอน ตามปกติ 5.2.2 นยิ าม การจัดการเรียนการสอนทางไกล หมายถึง การสอนที่ผู1สอนและผู1เรียนอย.ูต.าง สถานที่กันแต.สามารถติดต.อสื่อสารมีปฏิสัมพันธ\\กันในกิจกรรมการเรียนการสอนได1ด1วยการใช1สื่อและ เทคโนโลยีในรูปแบบต.าง ๆ โดยการเรียนการสอนอาจเป)นแบบทางเดียว (One-way distance 21 education) คือ ผู1สอนและผู1เรียนที่อย.ูต.างสถานที่กันสามารถติดต.อปฏิสัมพันธ\\กันได1โดยใช1ส่ือ โทรศัพท\\ โทรทัศน\\ และเทคโนโลยีการประชุมทางไกลผ.านจอภาพ (Video conferencing) (สุรชัย สิกขาบัณฑิต, 2541, หน1า 53-61) นอกจากนั้น ยังมีการจัดการเรียนการสอนเสริมทางไกลผ.าน อนิ เทอรเ\\ นต็ และใหผ1 เ1ู รยี นปฏสิ ัมพนั ธก\\ ับผส1ู อนดว1 ยไปรษณยี อ\\ เิ ลก็ ทรอนกิ ส\\อกี ดว1 ย

20 5.2.3 ตัวบ.งช้ี 5.2.3.1 ผ1สู อนและผู1เรียนอยตู .างสถานที่กัน 5.2.3.2 ผ1ูสอนมีการออกแบบการเรียนการสอน โดยการวิเคราะห\\และกำหนด เนื้อหาแนวคิด วัตถุประสงค\\ และกิจกรรมการเรียนการสอนที่เหมาะสมกบัการถ.ายทอดผ.าน สือ่ มวลชน หรอื สอ่ื โทรคมนาคม 5.2.3.3 ผ1สู อนมีการถา. ยทอดความรผู1 .านทางสอื่ มวลชน หรอื ส่ือโทรคมนาคม 5.2.3.4 ผ1ูสอนและผ1ูเรียนมีการติดต.อสื่อสารมีปฏิสัมพันธ\\กันผ.านทางสื่อมวลชน หรือสื่อโทรคมนาคมต.าง ๆ (หากเป)นการเรียนการสอนทางไกลแบบ 2 ทาง) 5.3 การจัดการเรียนการสอนผ.านเครือข.ายเวิลด\\ไวด\\เว็บ (Web-based instruction) (ทิศนา แขมมณี, 2561, หนา1 153-155) 5.3.1 หลักการ เทคโนโลยีต.าง ๆ โดยเฉพาะคอมพิวเตอร\\เป)นแหล.งทรัพยากร สารสนเทศท่ี กว1างขวางมาก บุคคลทั่วทุกมุมโลกสามารถเข1าถึงข1อมูล และใช1ประโยชน\\จากข1อมูลได1 การให1 ผู1เรียนควบคุมการเรียนรู1ของตนเองโดยการสืบค1นข1อมูล ความรู1จากเครือข.ายต.าง ๆ ใน คอมพิวเตอร\\ จะชว. ยใหผเ1ู รียนเกิดการเรียนรอู1 ยา. งกวา1 งขวางดว1 ยคา. ใช1จ.ายท่ถี กู 5.3.2 นิยาม การจัดการเรียนการสอนผ.านเครือข.ายเวิลด\\ ไวด\\ เว็บ (Khan, 1997, pp. 49-52) หมายถึง การออกแบบการเรียนการสอนโดยการจัดห1องเรียนเสมือนจริง (Virtual classroom) ที่จำลองสภาพชั้นเรียนปกติเป)นช.องทางในการสื่อสารระหว.างผู1สอนและผู1เรียน ผู1สอน จะออกแบบการเรียนรู1ให1ผู1เรียนสืบค1นข1อมูลความรู1จากเครือข.ายต.าง ๆ ในคอมพิวเตอร\\ที่สำคญั ได1แก. เครือข.าย อินเทอร\\เน็ต และเครือข.ายเวิลด\\ไวด\\เว็บ (World wide web) โดยอาศัยโปรแกรมไฮเปอร\\ มีเดีย (Hypermedia) ในการสอนจะใช1คุณลักษณะและทรัพยากรของอินเทอร\\เน็ตมาสร1างหรือ ออกแบบ การเรียนรู1อย.างมีความหมาย เช.น อาจกำหนดให1นำองคป\\ ระกอบ (เช.น E-mail, Listservs, Newsgroups’, Conferencing tools ฯลฯ) ที่มีอย.ูในเครือข.ายมาใช1เพียงอย.างเดียวหรือหลายอย.าง ร.วมกันก็ได1ทำให1การเกิดรูปแบบการเรียนการสอนที่หลากหลาย ซึ่งขึ้นอยู.กับการจัดระบบระเบียบ การใช1เทคโนโลยีที่เกี่ยวข1องกับการเรียนการสอนทางไกลบนเวิลด\\ ไวด\\ เว็บ การเรียนการสอนแบบน้ี ผู1เรียนสามารถกระทำได1ด1วยตนเองหรืออาจออกแบบให1มีการปฏิสัมพันธ\\ระหว.างผ1ูเรียนและผู1สอน หรือระหวา. งผู1เรยี นด1วยกนั เองก็ได1และสามารถประเมินผลการเรยี นรู1ผ.านเครอื ขา. ยได1 5.3.3 ตัวบ.งชี้ 5.3.3.1 ผู1สอนมีการออกแบบการเรียนการสอนโดยมีการวิเคราะห\\และกำหนด เนื้อหาสาระแนวคิด วัตถุประสงค\\กิจกรรมการเรียนการสอน รวมทั้งมีการจัดระบบระเบียบการใช1 เทคโนโลยีต.าง ๆ และเขียนด1วยภาษา HTML สร1างไว1บนเว็บไซต\\ผ.านทางอินเทอร\\เน็ตซึ่งโดยท่ัวไปจะ มอี งคป\\ ระกอบสำคญั ดังนี้

21 5.3.3.1.1 ส.วนของโฮมเพจ (Home page) เป)นเว็บเพจแรกของเว็บไซต\\ มี เนื้อหาเกี่ยวกบัรายวิชา เช.น ชื่อรายวิชา ชื่อผ1ูสอน สถานที่ติดต.อรวมท้ังการแนะนำอื่น ๆ ที่จะช.วยให1 ผเู1 รียนเข1าใจมากขึ้นเกยี่ วกบั รายวชิ านั้น 5.3.3.1.2 ส.วนช.องภาพรวมรายวิชา (Course overview) แสดงวัตถุ ประสงค\\ ของรายวชิ า สังเขปรายวิชา คำอธบิ ายเกี่ยวกับ หวั ขอ1 การเรยี นหรือหน.วยการเรยี น 5.3.3.1.3 ส.วนของบทบาทและหนา1 ทข่ี องผทู1 ่ีเกย่ี วขอ1 ง 5.3.3.1.4 ส.วนของกิจกรรมที่มอบหมายให1ทำการประเมินผลการ กำหนดเวลาเรยี น การส.งงาน 5.3.3.1.5 ส.วนของการเสนอแหลง. ทรพั ยากรทสี่ นับสนนุ การศึกษาค1นคว1า 5.3.3.1.6 สว. นของตัวอยา. ง เช.น ตัวอยา. งรายงาน ตวั อยา. งแบบทดสอบ 5.3.3.1.7 ส.วนของข1อมูลทั่วไป เช.น การลงทะเบียน ค.าใช1จ.ายการติดต.อ ผูส1 อน สถานศกึ ษา หรือหน.วยงาน เปน) ต1น 5.3.3.2 ผู1สอนมีการปฐมนิเทศผู1เรียน โดยมีการแจ1งวัตถุประสงค\\เนื้อหาและวิธีการ เรียนการสอน 5.3.3.3 ผู1สอนมีการสำรวจความพร1อมของผู1เรียน และเตรียมความพร1อมของ ผู1เรียนโดยอาจมีการทดสอบ และสร1างเว็บเพจเพิ่มขึ้นเพื่อให1ผู1เรียนที่มีความรู1พื้นฐานไม.เพียงพอได1 เรยี นเสรมิ หรือใหผ1 เู1 รยี นถา. ยโอนข1อมูลจากแหลง. ต.าง ๆ ไปศกึ ษาเพม่ิ เติมด1วยตนเอง 5.3.3.4 ผ1ูเรยี นดำเนนิ การเรียนรู1ด1วยตนเอง ตามระบบระเบยี บทกี่ ำหนดไวโ1 ดยอาศัย เครือข.ายเวิลด\\ ไวด\\เว็บ เครือข.ายอินเทอร\\เน็ตและอื่น ๆ และอาจมีปฏิสัมพันธ\\โต1ตอบติดต.อกัน ระหว.างผู1เรียนและผู1สอน หากกำหนดไวใ1 นแบบการเรียนหรอื แผนการสอน 5.3.3.5 ผเู1 รยี นมกี ารทำการทดสอบเพ่ือประเมนิ ผลการเรยี นร1ผู า. นเครอื ขา. ย 3. บทเรยี นออนไลนA 3.1 ความหมายของบทเรียนออนไลนA ศรณั ย\\ พรมสวัสด์ิ (2557, หน1า 7) กลา. วว.า การเรียนการสอนผา. นเว็บ หมายถึง บทเรยี นผา. น เว็บ (Web-based instruction) คือ กระบวนการเรียนการสอนผ.านระบบเครือขายอินเทอร\\เน็ตที่มี รูปแบบของไฮเปอร\\มีเดีย โดยอาศัยทรัพยากรอินเทอร\\เน็ตและเวิลด\\ไวด\\เว็บ รวมท้ังเครื่องมือ สื่อสาร ในการสรา1 งสรรคก\\ จิ กรรมการเรียนทำใหเ1 กิดการเรียนร1ูสามารถเรยี นได1ทุกที่ทุกเวลา เขมณัฏฐ\\ มิ่งศิริธรรม (2559, หน1า 59) กล.าววา. บทเรียนออนไลน\\ หมายถึง สื่อที่ใช1สำหรับ การเรียนการสอนในรูปแบบ E-learning และเป)นการจัดการศึกษารูปแบบใหม.ที่สามารถอำนวยความ สะดวกให1กับผู1เรียนในยุคป\"จจุบันโดยผู1เรียนสามารถแสวงหาความรู1จากเนื้อหาบทเรียนที่จัดเตรียมไว1 ผ.านทางเครือข.ายอินเทอร\\เน็ตได1ทุกที่ทุกเวลาตามความต1องการ และความสามารถของบุคคลซึ่งการ เรยี นการสอนแบบ E-learning สามารถศึกษาได1ทง้ั แบบบุคคลและแบบกล.มุ

22 สุวัฒน\\ บันลือ (2559, หน1า 252) กล.าวว.า บทเรียนผ.านเว็บ หรือบทเรียนออนไลน\\ หมายถึง การเรียนการสอนออนไลน\\เป)นรูปแบบที่มีการออกแบบรูปแบบการเรียนการสอนไว1อย.างเป)นระบบมี การกำหนดวัตถุประสงค\\หรือเป‚าหมายการจัดการเรียนการสอนไว1อย.างชัดเจน จัดการเรียนการสอน ตามหลักทฤษฎีทางการศึกษา หลักการเรียนรู1และจิตวิทยาการศึกษา การถ.ายทอดความรู1การนำ เสนอเนื้อหาการจดักิจกรรมการเรียนการสอน โดยถ.ายทอดกลยุทธ\\ การสอนจากการใช1เทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสารเป)นเครื่องมือให1ผู1เรียนสามารถเข1าถึงและเรียนรู1โดยไม.จำกัดสถานที่และ เวลา กิดานันท\\ มลิทอง (2539อ1างถึงใน สุมนา สุขพันธ\\, 2561, หน1า 587) กล.าวว.า บทเรียน ออนไลน\\หมายถึงการเรียนการสอนผ.านเว็บเป)นการใช1เว็บในการเรียนการสอนโดยอาจใช1เว็บเพื่อนำ เสนอบทเรียนในลักษณะสื่อหลายมิติของวิชาทั้งหมดตามหลักสูตรหรือใช1เพียงการนำเสนอข1อมูล บางอย.างเพื่อประกอบการสอนก็ได1 รวมทั้งใช1ประโยชน\\จากคุณลักษณะต.าง ๆ ของการสื่อที่มีอย.ูใน อินเทอร\\เน็ต จากการศึกษาความหมายบทเรียนออนไลน\\ของนักวิชาการทางการศึกษา สรุปได1ว.า บทเรียน ออนไลน\\หมายถึงการเรียนจัดการเรียนการสอนผ.านเครือข.ายอินเทอร\\เน็ตที่มีการออกแบบรูปแบบ การเรียนการสอนไว1อย.างเป)นระบบและมีการกำหนดวัตถุประสงค\\หรือเป‚าหมาย การจัดการเรียนการ สอนไว1อย.างชัดเจนจัดการเรียนการสอนตามหลักทฤษฎีทางการศึกษาหลักการ เรียนรู1 และจิตวิทยา การศึกษา ซ่ึงนำเสนอบทเรียนในลกัษณะสื่อหลายมิติ ทั้งนี้การใช1เครื่องมือที่เรียกว.า “บทเรียน” ผ.าน เครือข.ายอินเทอร\\เน็ตเป)นการสื่อสารกระบวนการจัดการเรียนการสอนอย.างสร1างสรรค\\อีกทั้งยังช.วย ส.งเสริมการเรียนรู1ได1ทุกที่ทุกเวลา และทุกรูปแบบของเทคโนโลยี ที่สามารถเชื่อมต.อระบบเครือข.าย อินเทอรเ\\ น็ตได1 3.2 คุณลักษณะของบทเรียนออนไลนA Parson (n.d. อ1างถึงใน ศรัณย\\พรมสวัสด์ิ, 2557, หน1า 9) กล.าวว.า การเรียนการสอนผ.าน เว็บมี 3 ลักษณะ ได1แก. 1) การเรียนการสอนผ.านเว็บแบบรายวิชาอย.างเดียว (Stand-alone course) คือเว็บรายวิชาเป)นเว็บที่มีการบรรจุเนื้อหา (Content) หรือเอกสารในรายวิชาเพื่อการสอนเพียงอย.าง เดียวเป)นเว็บรายวิชาที่มีเครื่องมือและแหล.งที่เข1าไปถึงและเข1าหาได1โดยผ.านระบบอินเทอร\\เน็ต ลักษณะของการเรียนการสอนผ.านเว็บที่มีลักษณะเป)นแบบวิทยาเขตมีนักศึกษาจำนวนมากที่เข1ามาใช1 งานจริงแต.มีลกัษณะการสื่อสารส.งขอ1มูลระยะไกลและมกั จะเป)นการสื่อสารทางเดียว 2) การเรียนการ สอนผ.านเว็บแบบเว็บสนับสนุนรายวิชา (Web supported course) เป)นเว็บรายวิชาที่มีลักษณะเป)น รูปธรรมที่มีลักษณะเป)นการสื่อสารสองทางที่มีปฏิสัมพันธ\\ระหว.างผู1สอนและผู1เรียนและมีแหล.ง ทรัพยากรทางการศึกษาให1มาก มีการกำหนดงานให1ทำบนเว็บ การกำหนดให1อ.านมีการร.วมกัน อภิปรายการตอบคำถามมีการสื่อสารอื่น ๆ ผ.านคอมพิวเตอร\\มีกิจกรรมต.าง ๆ ที่ให1ทำในรายวิชามีการ เชื่อมโยงไปยังแหล.งทรัพยากรอื่น ๆ เป)นต1น และ 3) การเรียนการสอนผ.านเว็บแบบศูนย\\กลาง การศึกษา (Web pedagogical recourse) เป)นเว็บที่มีรายละเอียดทางการศึกษา การเชื่อมโยงไปยัง

23 เว็บอื่น ๆ เครื่องมือวัตถุดิบและรวมรายวิชาต.าง ๆ ที่มีอยู.ในสถาบันการศึกษาไว1ด1วยกันและยังรวมถึง ข1อมูลเกี่ยวกับสถาบันการศึกษาไว1บริการท้ังหมด และเป)นแหล.งสนับสนุนกิจกรรมต.าง ๆ ทาง การศกึ ษา ทงั้ ทางด1านวิชาการและไมใ. ชว. ิชาการโดยการใช1ส่อื ท่หี ลากหลาย สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (2561, หน1า 2) กล.าวว.า ลักษณะบทเรียนออนไลน\\มีอยู. 5 ประการ คือ 1) ต1องเป)นดิจิตอล 2) สะดวกต.อการพกพา 3) ต1องสามารถเชื่อมโยงกับเครือข.ายได1 เป)นประจำ 4) อำนวยความสะดวกแก.ผู1ใช1ในภารกิจหลายประการ ได1แก. การสื่อสารการเก็บข1อมูล การบันทึก ไฟล\\ภาพ และเสียง ฯลฯ และ 5) เปน) เทคโนโลยีทป่ี รากฏใชอ1 ยา. งแพร.หลาย วิวัฒน\\ มีสุวรรณ\\ (2561, หน1า 3-11) กล.าวว.า การประยุกต\\ใช1เทคโนโลยีสมัยใหม.มาใช1ในการ เรียนการสอนเพื่อส.งเสริมพัฒนาการของผ1ูเรียน เป^ดโอกาสให1ผู1เรียนได1รับประสบการณ\\ตรง ได1เรียนรู1 จากสิ่งต.าง ๆ ด1วยตนเองมีความเชื่อมั่นในตัวเอง มีความรับผิดชอบในการเรียนและเป^ดโอกาสให1 ผู1เรียนได1มีส.วนร.วมในการเรียนรู1มากที่สุด การผสมผสานสื่อการสอนหลาย ๆ อย.างเข1าด1วยกันและ จัดการเรียนรู1อย.างเป)นระบบ ซึ่งผ1ูเรียนเป)นทั้งผ1ูใช1และผู1ผลิตที่สามารถสร1างสื่อได1ด1วยตนเอง ทั้งใน รูปแบบข1อความ เสียง ภาพ วีดีโอ วัสดุจริง และหรือแบบจำลอง ซึ่งสื่อเหล.านี้เมื่อนำมารวมกันหรือใช1 ร.วมกันอย.างมีระบบมีรูปแบบที่เหมาะสมหรือที่เรียกว.า “สื่อประสม” โปรแกรมในคอมพิวเตอร\\ สามารถสรา1 งสอื่ หรือรวมสอื่ ต.าง ๆ เข1าดว1 ยกนั ได1 จากการศึกษาคุณลักษณะสำคัญของบทเรียนออนไลน\\สรุปได1ว.า กระบวนการประยุกต\\ใช1 เทคโนโลยีสมัยใหม.มาใช1ในการเรียนการสอนเพื่อส.งเสริมพัฒนาการของผู1เรียนและเป^ดโอกาสให1 ผู1เรียนได1รับประสบการณ\\ตรงและได1เรียนรู1จากสิ่งต.าง ๆ ด1วยตนเองในรูปแบบข1อความ เสียง ภาพ วีดีโอ วัสดุจริง และหรอื แบบจำลองเพอื่ เป^ดโอกาสใหผ1 เู1 รียนได1มีส.วนร.วมในการเรยี นร1มู ากทส่ี ดุ 3. องค\\ประกอบสำคัญของบทเรียนออนไลน\\ (เขมณัฏฐ\\ มิ่งศิริธรรม, 2559, หน1า 74-75) 3.1 บทเรียนออนไลน\\ (Online of lesson) 3.2 โปรแกรม Google classroom 3.3 ระบบอินเตอร\\เน็ต (Internet network system) 3.4 ตวั อักษร (Text) 3.5 มัลตมิ เี ดยี (Multimedia) ภาพท่ี 2-1 องค\\ประกอบทส่ี ำคญั ของบทเรยี นออนไลน\\

24 4. แนวคดิ ในการออกแบบบทเรยี นออนไลนA 4.1 กระบวนการจัดการเรียนการสอนบทเรียนออนไลน\\ด1วยแอปพลิเคชัน Facebook โดยใช1เครือ่ งคอมพวิ เตอรด\\ 1วย Web browser ภาพท่ี 2 การใช1งานดว1 ยดว1 ย Web browser 4.2 กระบวนการจัดการเรียนการสอนบทเรียนออนไลน\\ด1วยแอปพลิเคชัน Google classroom โดยใช1ไอโฟนโฟน/ไอแพดด1วยระบบปฏบิ ตั กิ าร IOS ภาพท่ี 3 การใชง1 านดว1 ยไอโฟนโฟน/ไอแพดด1วยระบบปฏิบตั กิ าร IOS

25 4.3 กระบวนการจัดการเรียนการสอนบทเรียนออนไลน\\ด1วยแอปพลิเคชัน Google classroom โดยใชส1 มาร\\ทโฟน/แท็บแลต็ ดว1 ยระบบปฏบิ ตั กิ ารอลั ดรอย ภาพท่ี 4 การใช1งานดว1 ยสมาร\\ทโฟน/แท็บแลต็ ด1วยระบบปฏบิ ตั ิการอลั ดรอย 4.2 ประโยชนAของบทเรยี นออนไลนA ประโยชน\\ของการเรียนการสอนผ.านเว็บหรือบทเรียนออนไลน\\มีมากมายหลายประการ ทั้งน้ีขึ้นอยู.กับวัตถุประสงค\\ของการนำไปใช1ในการจัดการเรียนการสอน ซึ่งเป)นมิติใหม.ของเครื่องมือ และกระบวนการในการเรียนการสอน โดยมีนักวิชาการศึกษากล.าวถึงประโยชน\\ของ การเรียนการ สอนบทเรยี นออนไลน\\ไว1 ดังน้ี ถนอมพร เลาหจรัสแสง (2554, หน1า 87-94) กล.าวว.า การสอนบนเว็บมีประโยชน\\อย.ูหลาย ประการ ได1แก. 4.2.1 การสอนบนเว็บเป)นการเป^ดโอกาสให1ผู1เรียนที่อย.ูห.างไกลหรือไม.มีเวลาในการมาเข1าช้ัน เรียนได1เรียนในเวลาและสถานที่ ๆ ต1องการ ซึ่งอาจเป)นที่บ1านที่ทำงานหรือสถานศึกษาใกล1เคียงท่ี ผู1เรียนสามารถเข1าไปใช1บริการทางอินเทอร\\เน็ตได1 การที่ผู1เรียนไม.จำเป)นต1องเดินทางมายังสถานศึกษา ที่กำหนดไว1จึงสามารถช.วยแก1ป\"ญหาในด1านของข1อจำกัดเกี่ยวกับเวลาและสถานที่ศึกษาของผ1ูเรียน เป)นอยา. งดี 4.2.2 การสอนบนเว็บยังเป)นการส.งเสริมให1เกิดความเท.าเทียมกันทางการศึกษาผู1เรียนที่ ศึกษาอยู.ในสถาบันการศึกษาในภูมิภาคหรือในประเทศหนึ่งสามารถที่จะศึกษาถกเถียง อภิปราย กับ อาจารย\\ครูผ1ูสอนซ่ึงสอนอย.ูทสี่ ถาบันการศึกษาในนครหลวงหรอื ในต.างประเทศก็ตาม 4.2.3 การสอนบนเว็บนี้ยังช.วยส.งเสริมแนวคิดในเรื่องของการเรียนรู1ตลอดชีวิตเนื่องจากเว็บ เป)นแหล.งความรู1ที่เป^ดกว1างให1ผู1ที่ต1องการศึกษาในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง สามารถเข1ามาค1นคว1าหาความร1ู ได1อย.างต.อเนื่องและตลอดเวลาการสอนบนเว็บสามารถตอบสนองต.อผู1เรียนที่มีความใฝ•รู1รวมทั้งมี ทกั ษะในการตรวจสอบการเรียนรดู1 1วยตนเอง (Meta-cognitive skills) ได1อย.างมปี ระสิทธิภาพ 4.2.4 การสอนบนเว็บช.วยทลายกำแพงของห1องเรียนและเปลี่ยนจากห1องเรียนสี่เหลี่ยมไปสู. โลกกว1างแห.งการเรียนรู1เป^ดโอกาสให1ผ1ูเรียนสามารถเข1าถึงแหล.งข1อมูลต.าง ๆ ได1อย.างสะดวกและมี

26 ประสิทธิภาพสนับสนุนสิ่งแวดล1อมทางการเรียนที่เชื่อมโยงสิ่งที่เรียนกับป\"ญหาที่พบในความเป)นจริง โดยเน1นให1เกิดการเรียนรู1ตามบริบทในโลกแห.งความเป)นจริง (Contextualization) และการเรียนร1ู จากปญ\" หา (Problem-based learning) ตามแนวคิดแบบ Constructivism 4.2.5 การสอนบนเว็บเป)นวิธีการเรียนการสอนที่มีศักยภาพ เนื่องจากที่เว็บได1กลายเป)น แหล.งค1นคว1าข1อมูลทางวิชาการรูปแบบใหม.ครอบคลุมสารสนเทศทั่วโลกโดยไม.จำกัดภาษาการสอน บนเว็บ ช.วยแก1ป\"ญหาของข1อจำกัดของแหล.งค1นคว1าแบบเดิมจากห1องสมุด อันได1แก.ป\"ญหาทรัพยากร การศึกษาที่มีอย.ูจำกัดและเวลาที่ใช1ในการค1นหาข1อมูล เนื่องจากเว็บมีข1อมูลที่หลากหลายและเป)น จำนวนมากรวมท้ังการที่เว็บใช1การเชื่อมโยงในลักษณะของไฮเปอร\\มิเดีย (สื่อหลายมิติ) ซึ่งทำ ให1การ ค1นหาทำไดส1 ะดวกและงา. ยดายกว.าการคน1 หาขอม1 ูลแบบเดิม 4.2.6 การสอนบนเว็บจะช.วยสนับสนุนการเรียนรู1ที่กระตือรือร1น ท้ังนี้เนื่องจากลักษณะของ เว็บ ที่เอื้ออำนวยให1เกิดการศึกษาในลักษณะที่ผู1เรียนถูกกระตุ1นให1แสดงความคิดเห็นได1อยู.ตลอดเวลา โดยไม.จำเป)นต1องเป^ดเผยตวัตนที่แท1จริง ตัวอย.าง เช.น การให1ผ1ูเรียนร.วมมือกันในการทำกิจกรรมต.าง ๆ บนเครือข.ายการให1ผู1เรียนได1มีโอกาสแสดงความคิดเห็นและแสดงไว1บนเว็บบอร\\ด หรือการใหผ1 1ูเรียน มีโอกาสเข1ามาพบปะกับผู1เรียนคนอื่น ๆ อาจารย\\หรือผ1ูเชี่ยวชาญในเวลาเดียวกันที่ห1องสนทนา เป)นตน1 4.2.7 การสอนบนเว็บเอื้อให1เกิดการปฏิสัมพันธ\\ซึ่งการเป^ดปฏิสัมพันธ\\นี้อาจทำได1 2 รูปแบบ คือ ปฏิสัมพันธ\\กับผู1เรียนด1วยกันและ/ หรือผู1สอนปฏิสัมพันธ\\กับบทเรียนในเนื้อหาหรือสื่อการสอนบน เว็บ ซึ่งลักษณะแรกนี้จะอยู.ในรูปของการเข1าไปพูดคุย พบปะ แลกเปลี่ยนความคิดเห็นกนั แล1วส.วนใน ลักษณะหลังน้ันจะอย.ูในรูปแบบของการเรียนการสอน แบบฝjกหัด หรือแบบทดสอบที่ผู1สอนได1จัดหา ไวใ1 หแ1 ก.ผเ1ู รียน 4.2.8 การสอนบนเว็บยังเป)นการเป^ดโอกาสสำหรับผู1เรียนในการเข1าถึงผู1เชี่ยวชาญ สาขาต.าง ๆ ทั้งในและนอกสถาบันจากในประเทศและต.างประเทศท่ัวโลกโดยผู1เรียนสามารถติดต.อสอบถาม ป\"ญหาขอข1อมูลต.าง ๆ ที่ต1องการศึกษาจากผู1เชี่ยวชาญจริงโดยตรงซึ่งไม.สามารถทำได1ในการเรียนการ สอนแบบด้ังเดิม นอกจากนี้ยังประหยัดทั้งเวลาและค.าใช1จ.ายเมื่อเปรียบเทียบกับการติดต.อสื่อสารใน ลักษณะเดิม ๆ 4.2.9 การสอนบนเว็บ เป^ดโอกาสให1ผ1ูเรียนได1มีโอกาสแสดงผลงานของตนสู.สายตาอื่นอย.าง ง.ายดาย ท้ังนี้ไม.ได1จำกัดเฉพาะเพื่อน ๆ ในช้ันเรียนหากแต.เป)นบุคคลทั่วไปท่ัวโลกได1 ดังน้ัน จึงถือเป)น การสร1างแรงจูงใจภายนอกในการเรียนอยางหนึ่งสำหรับผู1เรียน ผู1เรียนจะพยายามผลิต ผลงานที่ดีเพ่ือ ไม.ให1เสียชื่อเสียงตนเอง นอกจากนี้ผู1เรียนยังมีโอกาสได1เห็นผลงานของผู1อื่นเพื่อนำมาพัฒนางานของ ตนเองให1ดยี ิ่งขน้ึ 4.2.10 การสอนบนเว็บเป^ดโอกาสให1ผู1สอนสามารถปรับปรุงเนื้อหาหลกัสูตรให1ทันสมัยได1 อย.าง สะดวกสบายเนื่องจากข1อมูลบนเว็บมีลักษณะเป)นพลวัตร (Dynamic) ดังนั้น ผู1สอนสามารถ อัพเดตเนื้อหาหลักสูตรที่ทันสมัยแก.ผู1เรียนได1ตลอดเวลา นอกจากนี้การให1ผู1เรียนได1สื่อสารและแสดง

27 ความคิดเห็นที่เกี่ยวข1องกับเนื้อหาทำให1เนื้อหาการเรียนมีความยืดหยุ.นมากกว.าการเรียนการสอน แบบเดิมและเปลี่ยนแปลงไปตามความต1องการของผู1เรียนเป)นสำคัญ การสอนบนเว็บสามารถนำเสนอ เนื้อหาในรปู ของมัลติมีเดีย ได1แก. ขอ1 ความ ภาพนงิ่ เสยี ง ภาพเคลื่อนไหว วดี ีทัศน\\ เป)นต1น 4.3 ขอL ควรคำนงึ ในการพัฒนาบทเรียนออนไลนA ข1อควรคำนึงในการพัฒนาบทเรียนออนไลน\\ หรือบทเรียนผ.านเว็บมีมากมายหลายประการ ทั้งนี้ ขึ้นอยู.กับวัตถุประสงค\\ของการนำไปใช1ในการจัดการเรียนการสอน ซึ่งมีนักวิชาการ ศึกษา กล.าวถึงข1อควรคำนงึ และข1อจำกดของการเรียนการสอนบทเรยี นออนไลน\\ไว1 ดังน้ี ปาริชาติ พองพรหม (2554, หน1า 35) กล.าวว.า ข1อจำกัดของบทเรียนบนเว็บ มีดังนี้ คือ 1) ขาดปฏิสัมพันธ\\ระหว.างผ1ูเรียนกับผ1ูสอน 2) ผู1สอนต1องใช1เวลานานในการเตรียมการสอน เนื่องจาก ผู1สอนต1องเตรียมการทั้งเนื้อหาการเรียนและเนื้อหาการใช1งานโปรแกรม 3) ในบางแห.งอาจมีป\"ญหา ด1านการติดต.อสื่อสารเช.น การส.งผ.านข1อมูลผ.านสายโทรศัพท\\ล.าช1า หรือระบบโทรศัพท\\เข1าไปไม.ถึงทำ ให1ไม.สามารถใช1บริการได1 4) ผู1สอนไม.สามารถควบคุมชั้นเรียนได1เหมือนช้ันเรียนตามปกติ 5) ผู1เรียน ต1องรูจ1 กั ควบคมุ ตวั เองในการเรียนได1เปน) อยา. งดีจงึ จะประสบความสำเร็จทางการเรยี นได1 มนัสนันท\\ บุตรสอน (2558, หน1า 17) กล.าวว.า ผู1เรียนอาจจะขาดความสนใจในบทเรียนหาก เนื้อหาและรูปแบบที่นำเสนอไม.น.าสนใจและอาจทำให1เกิดป\"ญหาในการพัฒนาความฉลาดทาง อารมณ\\ (E.Q.) ในการอยู.ร.วมกันกับผู1อื่นในสังคมเพราะการเรียนแบบออนไลน\\น้ันเป)นการเรียนรู1ด1วย ตวั เองโดยไมไ. ด1พบปะเพ่ือนฝูงหรือครูอาจารย\\ สมใจ พุทธาพิทักษ\\ผล, วรางคณา จันทร\\คง, สุมัจฉรา มานะชีวกุลและนิตยา เพ็ญศิรินภา (2561, หน1า 13) ที่รายงานการพัฒนาบทเรียนออนไลน\\ เรื่องระบบหลักประกันสุขภาพสำหรับ บุคลากรด1านสุขภาพในประเทศไทย พบว.า ผ1ูเรียนส.วนใหญ.มักเคยใช1สื่อสังคมออนไลน\\ในการสื่อสาร ระหว.างกันหรือเพื่อการสันทนาการแต.ยังคงมีประสบการณ\\ในการใช1สื่อออนไลน\\เพื่อการเรียนรู1 คอ. นข1างนอ1 ย จากการศึกษาข1อควรคำนึงในการพัฒนาบทเรียนออนไลน\\หรือบทเรียนผา. นเว็บในการพัฒนา บทเรียนออนไลน\\ของนักวิชาการศึกษา สรุปได1ว.า การพัฒนาบทเรียนออนไลน\\ต1องคำนึงถึง องค\\ประกอบที่สำคัญสำหรับการจัดการการเรียนรู1ผ.านเครือข.ายอินเทอร\\เน็ต นอกเหนือจากการ เตรียมเนื้อหาคือความพร1อมของอุปกรณ\\ระบบเครือข.ายรวมถึงทักษะการใช1คอมพิวเตอร\\และ อินเตอร\\เน็ตของผู1เรียนและผู1สอนต1องมีความรู1และทักษะท้ังด1านคอมพิวเตอร\\และเครือข.าย อินเตอร\\เน็ต โดยเฉพาะอย.างยิ่ง การพัฒนาบทเรียนออนไลน\\ต1องมีความหลากหลายในเนื้อหาท่ี สามารถให1ผู1เรียนแต.ละกลุ.มเลือกเรียนได1ด1วยตนเองและมีกิจกรรมวัตถุประสงค\\ที่ชัดเจน สามารถ กระตุ1นผ1ูเรียนให1เกิดแรงจูงใจในการเรียน ตลอดจนเลือกใช1สื่อการสอนที่เหมาะสมกับความพร1อม ของเทคโนโลยีและงบประมาณ

28 4. การจดั การเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) 4.1 ประวัตคิ วามเป0นมาของการจัดการเรยี นการสอนแบบผสมผสาน การจัดการเรียนการสอนแบบผสมผสาน หมายถึง กระบวนการเรียนรู1 ที่ผสมผสานรูปแบบ การเรียนรู1ที่หลากหลาย ไม.ว.าจะเป)นการเรียนรู1ที่เกิดขึ้นในห1องเรียน ผสมผสานกับการเรียนรู1นอก ห1องเรียนที่ผู1เรียนและผู1สอนไม.เผชิญหน1ากัน หรือการใช1แหล.งเรียนรู1ที่มีอยู.หลากหลาย กระบวนการ เรียนรู1และกิจกรรมเกิดขึ้นจากยุทธวิธีการเรียนการสอนที่หลากรูปแบบ เป‚าหมายอยู.ที่การให1ผู1เรียน บรรลุเป‚าหมายการเรียนรู1เป)นสำคัญการสอนด1วยวิธีการเรียนรู1แบบผสมผสานนั้น ผู1สอนสามารถใช1 วิธีการสอนสองวิธหี รือมากกวา. ในการเรียนการสอน เชน. ผู1สอนนำเสนอเนอ้ื หาบทเรยี นผา. นเทคโนโลยี ผนวกกับการสอนแบบเผชิญหน1า แต.หลังจากนั้นผู1สอนนำเนื้อหาบทความแขวนไว1บนเว็บ จากนั้น ติดตามการดำเนินกิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช1อีเลินนิ่ง ด1วยระบบ LMS : Learning Management System ด1วยเครื่องคอมพิวเตอร\\ในห1องปฏิบัติการ หลังจากนั้นสรุปบทเรียน ดว1 ยการอภปิ รายร.วมกับอาจารย\\ผ1สู อนในห1องเรียน การเรียนรู1แบบผสมผสาน (Blended Learning) อ.าน \"เบล็น-เดด เลิร\\นนิ่ง\" ถือเป)นการ เรียนรู1ที่มีการวางแผนการจัดกระบวนการเรียนแบบเผชิญหน1าที่ใช1วิธีการสอนที่หลากหลายผสมผสาน กับการเรียนระบบออนไลนท\\ น่ี ำเทคโนโลยีเขา1 ใช1ให1ผเ1ู รยี นเข1าถงึ การเรียนรู1ไดร1 วดเร็วมากขน้ึ เฮเลน และซีแมน (Allen and Seaman. 2010 : 4 ได1อธิบายไว1ว.าการเรียนแบบผสมผสาน เป)นการเรียนที่ผสมกันระหว.างการเรียนแบบเผชิญหน1าและการเรียนออนไลน\\ โดยนำเสนอเนื้อหา ส.วนใหญ.ผ.านเครือข.ายอินเทอร\\เน็ต เช.น การสนทนาออนไลน\\และยังคงมีส.วนที่ให1ผู1เรียนและผู1สอน พบปะกัน โดยมีสัดส.วนในการนำเสนอเนื้อหาผ.านระบบออนไลน\\อยู.ระหว.างร1อยละ 30-70 ของเน้ือหาการเรยี นทัง้ หมด \" Blended learning systems combine face-to-face instruction with computer- mediated instruction\" ฮอร\\นและสตอกเกอร\\ (2011) แห.ง Innosight Institute ได1นิยามเกี่ยวกับการเรียนแบบ ผสมผสานของผู1เรียนในระดับ K-12 หมายถึง การเรียนรู1ที่ผู1เรียนได1รับมวล ประสบการณ\\ทางการ เรียนรู1อย.างเป)นอิสระผ.านระบบเครือข.ายคอมพิวเตอร\\โดยนักเรียนสามารถควบคุมตัวแปรทาง การเรยี นรดู1 1วยตนเองท้ังในด1านเวลา สถานที่ แนวทางการเรียนร1ูและอตั ราการเรียนรูข1 องตนเอง \" A blended learning program uses a combination of e-learning and classroom instruction\" เกรแฮม (2012) แห.งมหาวิทยาลัย Brigham Young University ประเทศ สหรัฐอเมริกาได1 สรุปนิยามของการเรียนแบบผสมผสานไว1ว.า เป)นระบบการเรียนการสอนที่ผสมผสานระหว.าง การ เรียนแบบเผชิญหน1ากับการสอนผา. นระบบเครือขา. ยคอมพิวเตอร\\

29 \" Blended learning is any time a student learns at least in part at a supervised brick-andmortar location away from home and at least in part through online delivery with some element of student control over time , place , path and/or pace\" เบอร\\นาท (2012) ได1สรุปว.า การเรียนแบบผสมผสานหรือ Blended Learning หมายถึง โปรแกรมทางการเรียนรู1ที่ใช1วิธีการผสมผสานระหว.างการเรียนรู1จากสื่ออิเล็กทรอนิกส\\หรือ E-learning กบั การสอนในช้นั เรยี น จากนิยามดังกล.าวสรุปได1ว.า การเรียนรู1แบบผสมผสาน (Blended Learning) การเรียน การสอนที่มี การวางแผนการจัดกระบวนการเรียนการสอนแบบเผชิญหน1าที่ใช1วิธีการสอนที่ หลากหลายผสมผสานกับการเรียนการสอนระบบออนไลน\\ที่นำเทคโนโลยีเข1าใช1ให1ผู1เรียนเข1าถึงการ เรียนรูไ1 ด1รวดเร็วมากขึน้ ภาพที่ 1 Model แสดงนิยามความหมายของการเรียนร1ูแบบผสมผสาน (Blended Learning) ที่มา: limitlesseducation.net จากภาพที่ 1 สรุปได1ใน 3 มิติสำคัญ ดังที่ Graham, Allen and Ure (2003) ได1กล.าวไว1คือ การผสมผสานการสอนผ.านสื่อการสอน การผสมผสานวิธีการเรียนการสอน และการผสมผสาน ระหวา. งการสอนแบบเผชญิ หนา1 กบั การสอนออนไลน\\ 4.2 ความสำคัญของการเรยี นแบบผสมผสาน (Blended Learning) มีเหตุผลและความจำเป)นหลายประการที่ก.อให1เกิดการเรียนรู1แบบ Blended Learning ซึ่งจากการทบทวนงานวจิ ยั ทผ่ี .านมาพบวา. การเรยี นรแู1 บบผสมผสาน (Blended Learning) เกิดผลใน เชิงคุณลกั ษณะทีพ่ งึ ประสงคท\\ างการเรยี นร1ูใน 3 มติ ิสำคญั ตามท่ี เกรแฮม (2012) ไดอ1 ธบิ ายไว1ดงั นี้ 1. เกดิ การปรับปรุงพฒั นาในเชิงวชิ าการ (Improved Pedagogy) เป)นเหตผุ ลสำคญั ของการจัดการเรียนรู1แบบผสมผสาน ทั้งนี้เนื่องจากป\"จจุบันการจัดสภาพการณ\\ทางการเรียนรู1รวมท้ัง การฝjกอบรมให1ความรู1ผู1สอน (Instructors) มักจะมุ.งเน1นเฉพาะยุทธศาสตร\\ของการสอนหรือฝjกอบรม เพื่อให1เกิดความรู1ในลักษณะการถ.ายทอดเนื้อหาแบบส.งผ.าน (Transmission) มากกว.าการสร1าง ปฏิสัมพันธ\\ทางการเรียนร.วมกัน (Interaction) ครูผู1สอนมักจะมุ.งเน1นการสอนแบบบรรยายมากกว.า การนำเทคโนโลยีเข1ามาประยุกต\\ใช1 หลังจากระบบการเรียนรู1แบบทางไกลได1เกิดขึ้นมาพร1อมกับการ

30 พัฒนาระบบข1อมูลสารสนเทศได1ก1าวหน1าอย.างรวดเร็วนั้น ทำให1รูปแบบการเรียนแบบ Blended Learning ได1ถูกนำมาใช1และเกิดประสิทธิภาพทางการเรียนรู1เพิ่มมากขึ้น ส.งผลต.อยุทธศาสตร\\ของการ เรียนการสอนในหลากหลายรูปแบบทั้งการเรียนแบบร.วมมือ การเรียนแบบเพื่อนช.วยเพื่อน และการ เรียนโดยเนน1 ผู1เรยี นเปน) ศนู ยก\\ ลาง 2. เพิ่มประสิทธิภาพในการเข1าถึงข1อมูลการเรียนรู1และมีความยืดหยุ.น (Increased Accessand Flexibility) การเรียนในรูปแบบผสมผสาน (Blended Learning) จะช.วยในการสร1าง ประสิทธิภาพทางการเรียนรู1ของผู1เรียนให1มีโอกาสในการสร1างองค\\ความรู1และเข1าถึงแหล.งข1อมูลได1 อย.างกว1างขวางและยืดหยุ.นตามสภาพการณ\\หรือความพร1อมของผู1เรียนได1ในทุกระดับ ประสิทธิภาพ ของการเข1าถึงนั้นจำแนกได1 3 ลักษณะตามที่ Graham and Dziuban (2008) กล.าวไว1คือ ประสิทธิภาพการเข1าถึงในระดับองค\\กรหรือสถาบัน (Institutions) ประสิทธิภาพการเข1าถึงในระดับ โปรแกรมหรือโครงการ (Programs) และท1ายสุดประสิทธิภาพการเข1าถึงในระดับเนื้อหารายวิชา (Courses) 3. ประสิทธิภาพในเชิงงบประมาณหรือการลงทุน (Cost Effectiveness) การ จัดการเรียนรู1แบบผสมผสานเป)นยุทธศาสตร\\สำคัญในการเพิ่มประสิทธิภาพของการลงทุนในด1านการ จัดการศึกษาโดยเฉพาะอย.างยิ่งในระดับการเรียนอุดมศึกษาหรือในมหาวิทยาลัย ซึ่งการเรียนรู1ใน รูปแบบผสมผสานจะก.อให1เกิดการสร1างระบบการเรียนที่ลุ.มลึกและกว1างไกลในหลากหลายรูปแบบ และสนองต.อผู1เรียน ได1ตามอัตภาพและตามสถานการณ\\ เกิดความคุ1มทุนและคุ1มค.าในการใช1 งบประมาณเพื่อการศึกษาของหน.วยงานหรือสถาบันการศึกษาการจัดการศึกษาในบริบทของประเทศ ไทยนั้น การใช1 Blended Learning มีความสำคัญโดยเห็นได1จากแผนพัฒนาการศึกษาฉบับที่ 11 กระทรวงศึกษาธิการได1เล็งเห็นถึงความสำคัญของการจัดการศึกษา โดยมีการนำเทคโนโลยีเข1ามาเป)น ส.วนหนึ่งในการค1นคว1าของผู1เรียน รวมถึงเป)นตัวช.วยในการจัดการเรียนการสอนของครูผู1สอน ดังน้ัน รูปแบบการเรียนการสอนที่สนับสนุนการมีปฏิสัมพันธ\\กันของผู1เรียน โดยใช1บทเรียนท่ีมีความยืดหยุ.น เน1นการสืบค1น ให1การเรียนรู1ที่มีการส.งเสริมสนับสนุนผู1เรียน โดยยึดผู1เรียนเป)นสำคัญ คือ การเรียนรู1 แบบผสมผสาน (Blended Learning) ซึ่งเป)นกระบวนการเรียนรู1ที่เกิดจากการจัดการเรียนการสอน หลากหลายวิธี โดยคำนึงถึงผู1เรียน สภาพแวดล1อม เนื้อหา สถานการณ\\ เพื่อตอบสนองการเรียนรู1และ ความแตกต.างระหว.างบุคคล โดยสามารถจัดการเรียนการสอนทั้งภายในห1องเรียนและนอกห1องเรียน โดยมีการนำเทคโนโลยีทางการศึกษาแบบออนไลน\\และออฟไลน\\มาเป)นส.วนประกอบ ทั้งนี้เพื่อส.งเสริม ให1ผู1เรียนเกิดการเรียนรู1สูงสุด เกิดทักษะ และเกิดการเรียนรู1ที่ทำให1บรรลุตามวัตถุประสงค\\เพื่อให1 บรรลุเป‚าหมายของแผนการศึกษาที่ต1องการให1คนไทยเรียนรู1ตลอดชีวิตอย.างมีคุณภาพ เป)นคนดี คนเก.ง มคี วามสขุ มภี ูมคิ 1ุมกนั รเ1ู ท.าทันเวทีโลก

31 4.3 องคAประกอบการเรยี นแบบผสมผสานการเรียนแบบผสมผสาน แบ.งองค\\ประกอบออกเป)น 12 กลุ.ม โดยจัดเป)น 2 องค\\ประกอบหลักได1แก. องค\\ประกอบ ออฟไลน\\ 6 กลมุ. และองค\\ประกอบออนไลน\\ 6 กลุม. ดังตารางท่ี 1 (Thorne, 2003) ตารางที่ 1 องค\\ประกอบของการจัดการเรียนแบบผสมผสาน เฮเลน และ ซีแมน (Allen and Seaman. 2007- 4) ได1ศึกษาเกี่ยวกับอัตราส.วนของการ จัดการเรียนรู1แบบผสมผสานของ สมาคมสโลน (The Sloan Consortium) แห.งสหรัฐอเมรกิ า ซึ่งเปน) องค\\กรที่ส.งเสริม และสนับสนุนความร.วมมือแลกเปลี่ยนความรู1และการปรับปรุงการศึกษาผ.านระบบ ออนไลน\\ ไดจ1 ดั กลุม. อตั ราการใชร1 ะบบออนไลน\\ในการเรยี นการสอนเป)น 4 ประเภท ดังน้ี 1. ประเภทดั้งเดิมหรือประเภทในห1องเรียน (Traditional Classroom-Based) เป)นการ จัดการเรียนรู1ในชั้นเรียนแบบเผชิญหน1ากัน (Face to Face) ซึ่งจะใช1วิธีการบรรยายการใช1กระดาน หรือแผน. ใสเป)นต1น โดยไมใ. ช1วธิ กี ารสอนแบบออนไลน\\เลย 2. ประเภทเวบ็ ชว. ย (Web-Facilitated) ใชว1 ิธีการสอนแบบออนไลน\\ ร1อยละ 1-29 และยังคง เป)นการสอนในชั้นเรียนหรือการสอนแบบเผชิญหน1ากัน (Face to Face) โดยใช1ระบบการ จัดการรายวิชา(CMS: Course Management Systems) ใช1หน1าเว็บเพื่อประกาศให1ผู1เรียนทราบ เรื่องตา. ง ๆ ท่เี กย่ี วข1องอาทิ คำอธบิ ายรายวชิ าและการบา1 น 3. ประเภทผสมผสาน (Blended Hybrid) ใช1วิธีการสอนแบบออนไลน\\ ร1อยละ 30-70 นั่น คือผสมผสานระหว.างการสอนแบบออนไลน\\กับการสอนในชั้นเรียน สื่อการสอนส.วนมากใช1วิธีการ แบบออนไลน\\ เชน. มกี ารปรึกษาหารือออนไลน\\และมกี ารประชุมแบบเผชิญหน1ากนั 4. ประเภทออนไลนห\\ รืออเี ลริ \\นน่งิ (Online/E-learning) ใชว1 ิธีการสอนแบบออนไลน\\ รอ1 ยละ 80 ขึ้นไป สื่อการสอนส.วนใหญ.หรือทั้งหมดจะอยู.ในรูปแบบออนไลน\\อาจจะไม.มีการประชุมแบบ

32 เผชิญหน1ากันและอาจจะไม.มีการเรียนในชั้นเรียนเลยอธิบายในรูปแบบตารางตามที่ อินทิรา รอบรู1 (2553) ทศี่ กึ ษาอตั ราในการนำเสนอเนื้อหาบทเรยี นของการเรียนแบบต.าง ๆ สรุปไดด1 ังตารางที่ 2 จากการศึกษาอัตราส.วนของการจัดการเรียนแบบผสมผสานสรุปได1ว.า อัตราส.วนในการเรียน แบบผสมผสานที่เหมาะสมควรอยู.ในระหว.าง 60 –70 % อยู.ในช.วงที่เป)นการเรียนที่ผสมกันระหว.าง การเรียนแบบเผชิญหน1า การเรียนออนไลน\\ ใช1เครือข.ายอินเทอร\\เน็ต สนทนาออนไลน\\และมีส.วนที่มี การพบปะกนั 4.3 การออกแบบการจดั การเรยี นการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) ในการออกแบบการเรียนการสอนแบบผสมผสานให1ประสบผลสำเร็จในการจัดการเรียนรู1น้ัน นักออกแบบการเรียนการสอน (instructional designer) ต1องคำนึงถึงจุดประสงค\\ของการเรียนที่ กำหนดไว1 ระยะเวลาในการเรียน รวมถึงความแตกต.างของรูปแบบการเรียนรู1และรูปแบบการคิดของ ผู1เรียนเพื่อใช1เป)นข1อมูลพื้นฐานในการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน การออกแบบบทเรียน และ การประเมินผลการเรียน จากจุดเด.นของการเรียนการสอนแบบผสมผสานที่ทำให1ความสัมพันธ\\และ ปฏิสัมพันธ\\ระหว.างผู1เรียนกับผู1สอนและเพื่อนผู1เรียนคนอื่นๆ ทำให1ผู1เรียนและผู1สอนใกล1ชิดกันมากขึ้น ทำให1ผู1เรียนสามารถแลกเปลี่ยนประสบการณ\\ระหว.างกันได1โดยสะดวก สามารถเข1าใจเพื่อนร.วมช้ัน เรียนและเคารพเพื่อนร.วมชั้นเรียนมากขึ้น ส.งผลให1ผู1เรียนมีความมั่นใจในตนเองมากขึ้น นอกจากน้ี ผู1เรียนยังได1รับผลป‚อนกลับจากการเรียนได1โดยทันที ซึ่งเป)นการส.งเสริมพัฒนาการในการเรียนของ ผู1เรียนแต.ละคนให1เต็มตามศักยภาพที่ผู1เรียนแต.ละคนมี มีผู1เสนอแนวทางในการออกแบบบทเรียนบน เว็บแบบผสมผสาน ดงั น้ี

33 The Training Place เสนอแนวทางในการพัฒนารูป แบบการจัดการเรียนการสอนบนเว็บ แบบผสมผสาน โดยพัฒนาจากรูปแบบการออกแบบระบบการเรียนการสอน ADDIE ประกอบด1วย 5 ขน้ั ตอนดังนี้ 1. ขน้ั วิเคราะหแ\\ ละการวางแผน ประกอบด1วย 1.1. การวเิ คราะห\\ผ1ูเรียน การปฏิบตั ิการ องคก\\ รรปู แบบการเรียน และความตอ1 งการ ของระบบเพ่อื ใช1ในการพัฒนาหลกั สูตร 1.2. วเิ คราะหท\\ รพั ยากรทส่ี นบั สนนุ ต.อการจดั กจิ กรรมการเรียน 1.3. วเิ คราะหค\\ วามตอ1 งการของผเ1ู รียน การวางแผน การนำไปใช1 การทดสอบ และ การประเมนิ ผล 1.4. การวเิ คราะหแ\\ ผนงาน กระบวนการทำงานการนำไปใช1ในภาพรวม เพือ่ นำไปส.ู การสรา1 งวงจรในการพฒั นาและปรบั ปรุงรปู แบบกระบวนการทำงานท่ีวางไว1 1.5. การวิเคราะห\\ความต1องการขององคก\\ ร 2. ข้นั การออกแบบ ประกอบด1วย 2.1 กำหนดจุดประสงค\\การเรียนร1ู (objectives) 2.2 การออกแบบใหต1 อบสนองต.อความแตกต.างระหว.างบคุ คลของผเู1 รียน (personalization) 2.3 การออกแบบประเภทของการเรยี นรู1 (taxonomy) 2.4 การออกแบบบรบิ ททเ่ี ก่ยี วข1อง (local context) ไดแ1 ก. บา1 น การทำงาน (onthe-job)การฝjกปฏิบัติ (practicum) ห1องเรียน / ห1องปฏิบัติการ แ ละการเรียนรู1ร.วมกัน (collaboration) 2.5 การออกแบบผู1เรียน (Audience) ได1แก. การเรียนด1วยการนำตนเอง (self- directed) การเรียนแบบเพ่ือนช.วยเพื่อน (peer-to-peer) การเรียนแบบผ1ูฝjกสอนและผู1เรียน (trainer-learner) และการเรยี นแบบผใ1ู หค1 ำปรึกษากับผ1เู รียน (mentor-learner) 3. ข้นั การพฒั นาการพฒั นาการเรียนแบบผสมผสาน ประกอบดว1 ย 3องค\\ประกอบ ดังน้ี 3.1 องค\\ประกอบแบบไม.ผสานเวลา (asynchronous) ได1แก. ไปรษณีย\\ อิเล็กทรอนิกส\\กระดานข1อความ เวทีเสวนาและการสนทนาแบบปฏิสัมพันธ\\ เครื่องมือที่ใช1องค\\ความร1ู เป)นฐาน ระบบอิเล็กทรอนิกส\\เพื่อสนับสนุนการเรียน (EPSS) ระบบบริหารจัดการเนื้อหาเรียนรู1 ระบบ บริหารจัดการเรียนรู1 เครื่องมือนิพนธ\\ เว็บ บราวเซอร\\ ระบบติดตามความก1าวหน1าของผู1เรียน บทความ เว็บฝjกอบรม การติดตามงานที่มอบหมายการทดสอบ การทดสอบก.อนเรียนการสำรวจ การ ชี้แนะแบบมีส.วนร.วม เครื่องมืออำนวยความสะดวกในการเรียนรู1 และการประชุมที่มีการบันทึกเสียง และฟง\" ซ้ำได1

34 3.2 องค\\ประกอบแบบผสานเวลา (synchronous) ได1แก. การประชุมผ.านเสียง การ ประชุมผ.านวีดีทัศน\\ การประชุมผ.านดาวเทียม ห1องปฏิบัติการแบบออนไลน\\ ห1องเรียนเสมือนการ ประชุมผา. นระบบออนไลน\\ และการอภิปรายออนไลน\\ 3.3 องค\\ประกอบแบบเผชิญหน1า (Face-to-Face) ได1แก. ห1องเรียนแบบดั้งเดิม ห1องปฏิบัติการ การเผชิญหน1าการประชุม การเรียนแบบเพื่อนช.วยเพื่อน มหาวิทยาลัยที่ปรึกษา กลุ.ม ผเ1ู ชี่ยวชาญ ทีมสนบั สนุน และ การแนะนำในการเรียน 4. ขั้นการนำไปใช1 ในการนำระบบการเรียนการสอนบนเว็บแบบผสมสานไปใช1 ต1องกำหนดประเด็นแนวทาง การนำไปใช1การวางแผนการนำไปใช1 การวางแผนการใช1เทคโนโลยี และการวางแผนในประเด็นอื่นๆ ที่อาจเกี่ยวข1องให1ชัดเจน เพื่อให1ผู1ที่เกี่ยวข1องกับการนำระบบการเรียนการสอนบนเว็บแบบผสมสาน ไปใช1 ได1แก. ผู1เรียน เพื่อนร.วมเรียน ผู1สอน และสถาบันการศึกษา เกิดการยอมรับและมีความเข1าใจที่ ถกู ตอ1 ง เพ่ือใหก1 ารจดั การเรยี นการสอนบนเวบ็ แบบผสมผสานบรรลเุ ป‚าหมายที่กำหนดไว1 5. ขนั้ ประเมินผล การวัดและการประเมินผลสำหรับการจัดการเรียนการสอนบนเว็บแบบผสมสาน ทำโดยการ ประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน (achieve objectives) ของผู1เรียนโดยเทียบกับเกณฑ\\มาตรฐาน รวมถงึ การประเมินงบประมาณค.าใชจ1 .ายในการพัฒนาระบบการเรยี นการสอน จากขั้นตอนออกแบบการจัดการเรียนการสอนแบบผสมผสาน (Blended Learning) ทั้ง 5ขั้นตอนสรุปได1ว.าทุกขั้นตอนล1วนมีความสำคัญที่ส.งผลให1การเรียนแบบผสมผสานประสบ ความสำเร็จไดซ1 ่งึ ผ1ูสอนหรือผ1ทู ่ีเกยี่ วข1องตอ1 งพจิ ารณาให1ถถี่ 1วนกอ. นการนำไปส.ูการปฏบิ ตั จิ ริง 4.4 บทบาทของผูเL รยี นและผูสL อนในการเรียนแบบผสมผสาน บทบาทของผู1เรียนและผู1สอนโดยการเรียนแบบผสมผสานได1จากการศึกษาจากงานวิจัยและ แนวคิดของนักการศึกษา สุพรรณี แสงชาติ (2552), ซุห\\ (2005) ผู1เขียนค1นพบว.า ผู1สอนจะต1องเป)นผู1 กำหนดวิธีการสอนแบบต.าง ๆ เตรียมเอกสาร สื่อและแหล.งการเรียนรู1รวมถึงเทคโนโลยีที่นำมาใช1ใน การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยมีบทบาทเป)นผู1ฝjก (Coach) และผู1สนับสนุน (Facilitator) กระตุ1นให1ผู1เรียนเกิดการเรียนรู1ด1วยตนเอง สร1างสิ่งจูงใจและเสริมสร1างทักษะการเรียนรู1ผ.านการใช1 เทคโนโลยีสารสนเทศ เข1าไปช.วยเหลือผู1เรียนเมื่อพบป\"ญหาที่ยากเกินกว.าผู1เรียนจะแก1ป\"ญหาได1 ส.วน ผู1เรียนมีบทบาทสำคัญ ได1แก. เป)นผู1ศึกษาหาความรู1 ทั้งจากกิจกรรมการเรียนการสอนแบบดั้งเดิม (Face-to- Face: F2F) แบบการประยุกต\\วิธีการในการบูรณาการ E-Learning ด1วยการจัดการเรียน (Learning Management System หรือ LMS) โดยใช1คอมพิวเตอร\\ในห1องเรียนร.วมกับการสอนแบบ ปกติ และแบบออนไลน\\สามารถใช1สื่อเทคโนโลยีอย.างเต็มศักยภาพของตนเองรวมถึงความพร1อมใน เรือ่ งสัญญาณระบบเครือข.ายท่สี นับสนุนการเรยี นรอ1ู ยา. งต.อเน่อื ง

35 สรุปได1ว.าบทบาทของผู1เรียนและผู1สอนโดยการเรียนแบบผสมผสานนั้น ผู1สอนจะต1องเป)นผู1 กำหนดวิธีการสอนแบบต.าง ๆ เตรียมเอกสาร สื่อและแหล.งการเรียนรู1รวมถึงเทคโนโลยีที่นำมาใช1ใน การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยมีบทบาทเป)นผู1ฝjก (Coach) และผู1สนับสนุน (Facilator) กระตุ1นให1ผู1เรียนเกิดการเรียนรู1ด1วยตนเอง สร1างสิ่งจูงใจและเสริมสร1างทักษะการเรียนรู1ผ.านการใช1 เทคโนโลยีสารสนเทศเข1าไปช.วยเหลือผู1เรียนเมื่อพบป\"ญหาที่ยากเกินกว.าผู1เรียนจะแก1ป\"ญหาได1 ส.วน ผู1เรียนมีบทบาทสำคัญ ได1แก. เป)นผู1ศึกษาหาความรู1 ทั้งจากกิจกรรม การเรียนการสอนแบบดั้งเดิม และแบบออนไลน\\สามารถใช1สื่อเทคโนโลยีอย.างเต็มศักยภาพของตนเองรวมถึง ความพร1อมในเรื่อง สัญญาณระบบเครือข.ายที่สนบั สนนุ การเรียนรอ1ู ย.างต.อเนอื่ ง 4.5 ประโยชนขA องการเรยี นการสอนแบบผสมผสาน ข1อได1เปรียบของการเรียนรู1แบบผสมผสาน เมื่อเปรียบเทียบกับการเรียนแบบเผชิญหน1าท่ี จำกัดเฉพาะการเรียนในห1องเรียนอย.างเดียวหรือการเรียนออนไลน\\อย.างเดียว เกรแฮม (2012), สมใจ จนั ทรเ\\ ต็ม(2553) และสมบรู ณ\\ กลางมณี (2554) ไดก1 ล.าวถึงไวน1 น้ั ผู1เขยี นสรุปได1ดงั น้ี 1. ช.องทางการรับส.งแบบทางเดียวนั้นมีข1อจำกัดที่จะทำให1บรรลุผลการเรียน และการถ.าย โอนความรู1อย.างแน.นอน ดังนั้น การเรียนการสอนแบบผสมผสานจึงทำให1เกิดช.องทางการเรียนรู1ที่ กว1างขวางขึ้นและสามารถกระจายความรู1ได1มากขึ้น เพราะสามารถแลกเปลี่ยนเรียนรู1ได1ทั้งการเรียน แบบเผชิญหน1าและการเรียนออนไลน\\ 2. การผสมผสานระหว.างการเรียนการสอนในชั้นเรียนและการเรียนการสอนแบบอีเลิร\\นน่ิง ให1การเรียนการสอนมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากขึ้นกว.าการเรียนการสอนเพียงรูปแบบเดียว เท.าน้ัน 3. ช.วยพัฒนาทักษะการเขียน และกระบวนการเรียนรู1โดยอาศัยอินเทอร\\เน็ต ด1วยเหตุที่ ผู1เรียนส.วนใหญ.อาจไม.กล1าแสดงความเห็นในห1องเรียน ก็สามารถแสดงความคิดเห็นได1เต็มที่ผ.านทาง ระบบออนไลน\\เป)นการส.งเสริมให1ผู1เรียนมีความกระตือรือร1นที่จะค1นคว1าหาความรู1มากขึ้น เป)นการฝjก ใหผ1 เู1 รียนมีความม่ันใจขึ้น เม่อื ตอ1 งเข1ากลุ.มแลกเปลย่ี นความคดิ เห็นในชน้ั เรียน 4. ช.วยปรับปรุงการสอน (Improve Pedagogy) ทำให1เกิดการปฏิสัมพันธ\\ในการสอนมาก ยิ่งขึ้นซึ่งเน1นการสร1างกลยุทธ\\ในการเรียน ให1ผู1เรียนมีความกระตือรือร1น (Active Learning Strategy) กลยุทธ\\การเรียนรู1ระหว.างผู1เรียนด1วยกันมากขึ้น (Peer-to-Peer Learning Strategy) และกลยุทธ\\ การเรียนการสอนที่เน1นผู1เรียนเป)นสำคัญ (Learner-Centered Strategy) ให1มีมากขึ้นในการเรียน การสอน 5. เพิ่มทักษะการติดต.อสื่อสารและช.องทางการปฏิสัมพันธ\\ (Interactive Learning) ได1หลาย ทางระหว.างผู1สอนกับผู1เรียน และผู1เรียนกับผู1เรียนมากกว.าใช1วิธีการสอนแบบใดแบบหนึ่งเพียงวิธีเดียว ตัวอย.าง เช.น การอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็นอาจทำในห1องเรียนแล1วต.อด1วยทางออนไลน\\หรือ อาจเริม่ จากการแลกเปล่ียนความคิดเห็นโตต1 อบทางออนไลน\\แลว1 นำกลบั มาอภปิ รายต.อในหอ1 งเรยี น

36 6. เพิ่มประสิทธิภาพและผลของการลงทุน (Increased Cost-Effectiveness) การลงทุน ทางด1านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารโดยเฉพาะทางด1านโครงสร1างสารสนเทศพื้นฐานเป)น ค.าใช1จ.ายที่ มหาศาล ดังนั้นแต.ละสถาบันการศึกษาจำเป)นต1องพิจารณาหาวิธีการใช1เทคโนโลยี ดังกล.าวให1คุ1มค.ากับการลงทุน และเกิดประสิทธิผลให1ได1มากที่สุด การเพิ่มปริมาณและวิธีการใช1 เทคโนโลยีเพื่อให1เกิดประโยชน\\ต.อการเรียนการสอนในชั้นเรียนจะช.วยให1เกิดความคุ1มค.าจาก การศึกษาเกี่ยวกับประโยชน\\ของการเรียนการสอนแบบผสมผสานพบว.าการเรียนการสอนแบบ ผสมผสานทำให1การเรียนการสอนบนเว็บมีประสิทธิภาพมากขึ้นเพราะเป)นการลดข1อจำกัดของการ เรียนการสอนบนเว็บ การเรียนการสอนแบบผสมผสานจึงเหมาะสมที่จะนามาพัฒนาการเรียนการ สอนในสถาบนั การศกึ ษาให1มปี ระสทิ ธิภาพมากยงั ขนึ้ 7. เพิ่มความยืดหยุ.นและเป^ดโอกาสให1ผู1เรียนมากยิ่งขึ้น (Increased Access and Flexibility)การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนแบบผสมผสานเป)นการเพิ่มความยืดหยุ.นและเป^ดโอกาส ในการเรียนรู1ให1กับผู1เรียนมากขึ้น โดยการจัดการเรียนรู1ในชั้นเรียนจะช.วยส.งเสริมการมีปฏิสัมพันธ\\กับ เพื่อนมนุษย\\และการจัดการเรียนรู1แบบออนไลน\\เอื้อประโยชน\\แก.ผู1เรียนในด1านการเข1าถึงข1อมูลและ การเพิ่มช.องทางในการสื่อสาร ซึ่งจะเป)นการเพิ่มคุณภาพและประสิทธิภาพการจัดการเรียนรู1ให1มาก ยิ่งขึน้ 8. สนับสนุนให1ผู1เรียนเกิดการเรียนรู1ด1วยตัวเอง (Self-directed learning) เน1นผู1เรียนเป)น ศูนย\\กลาง (Student Centered) โดยผู1เรียนสามารถค1นคว1าบทเรียนได1ทุกเวลา ทุกสถานที่ ตามศกั ยภาพของผเู1 รยี นในการเรียนออนไลน\\พรอ1 มไปกบั การเรียนแบบเผชิญหนา1 9. ช.วยให1ผู1เรียนรู1จักการเชื่อมโยงความรู1และทำให1เกิดการพัฒนาความคิดวิเคราะห\\เชิง วิจารณญาณและความคิดสร1างสรรค\\โดยใช1เทคโนโลยีสมัยใหม.เป)นเครื่องมือในการค1นคว1าอ1างอิง จากแหล.งความรน1ู อกห1องเรยี นทำให1เกดิ การแลกเปลี่ยนเรยี นรูก1 นั ภายในกลม.ุ โดยมผี 1สู อนใหค1 ำแนะนำ 10. ช.วยให1ผู1เรียนสามารถทำแบบฝjกปฏิบัติรายงานหรือโครงงานที่ได1รับมอบหมาย รวมถึง ทำแบบทดสอบได1ดีขึ้น เพราะสามารถเรียนซ้ำบทเรียนส.วนที่ไม.เข1าใจได1หลายๆ ครั้ง ในการเรียน ออนไลนแ\\ ละเม่อื มปี \"ญหาก็สามารถเขา1 มาหาคำตอบในห1องเรยี นได1อีกครั้ง สรุปได1ว.า การเรียนรู1แบบผสมผสาน (Blended Learning) ก.อให1เกิดประโยชน\\ทั้งต.อผู1สอน ผู1เรียน องค\\กรทางการศึกษาอย.างมาก ด1วยว.าการเรียนแบบผสมผสาน เป)นการพัฒนาประสิทธิภาพ การจัดการเรียนการสอนทั้งแบบในชั้นเรียนปกติ ผสมผสานกับการเรียนการสอนแบบออนไลน\\ ทำให1 การเรียนการสอนมีความสะดวกรวดเร็วในการเข1าถึงบทเรียน และมีประสิทธิภาพมากกว.าการเรียน การสอนเพียงรูปแบบเดียว นอกจากนี้ยังช.วยพัฒนาผู1เรียนให1เกิดทักษะทางเทคโนโลยีสารสนเทศ ใน การสืบค1นข1อมูลทางอินเทอร\\เน็ต พัฒนาทักษะการติดต.อสื่อสารและช.องทางปฏิสัมพันธ\\ระหว.าง ผู1เรียนกับผู1สอน ผู1เรียนกับผู1เรียน ส.งเสริมให1เกิดการเรียนรู1ด1วยตนเอง ช.วยเชื่อมโยงความรู1และทำให1 เกิดการพัฒนาความคิดวิเคราะห\\กระตุ1นให1ผู1เรียนเกิดการกระตือรือร1น และยืดหยุ.นเกี่ยวกับเวลาและ สถานที่ตลอดจนแหลง. ข1อมลู ตา. งๆ ในการเรยี น

37 4.6 แนวคิดและทฤษฎที ีเ่ กี่ยวขอL งกบั การเรยี นรูแL บบผสมผสาน (Blended Learning) เฮเลน และซีแมน (Allen and Seaman. 2010 p. 4) กล.าวว.าการเรียนแบบผสมผสานเป)น การเรียนที่ผสมกันระหว.างการเรียนแบบเผชิญหน1าและการเรียนออนไลน\\ โดยนำเสนอเนื้อหาส.วน ใหญ.ผ.านเครือข.ายอินเทอร\\เน็ต เช.น การสนทนาออนไลน\\และยังคงมีส.วนที่ให1ผู1เรียนและผู1สอนพบปะ กัน โดยมีสัดส.วนในการนำเสนอเนื้อหาผ.านระบบออนไลน\\อยู.ระหว.างร1อยละ 30-70 ของเนื้อหาการเรียนทั้งหมด \"Blended learning systems combine face-to-face instruction with computer-mediated instruction\" ฮอร\\นและสตอกเกอร\\ (2011) แห.ง Innosight Institute กล.าวว.า การเรียนแบบผสมผสาน ของผู1เรียนในระดับ K-12 หมายถึง การเรียนรู1ที่ผู1เรียนได1รับมวล ประสบการณ\\ทางการเรียนรู1อย.าง เป)นอิสระผ.านระบบเครือข.ายคอมพิวเตอร\\โดยนักเรียนสามารถควบคุมตัวแปรทาง การเรยี นรู1ด1วยตนเองท้ังในด1านเวลา สถานท่ี แนวทางการเรยี นร1แู ละอตั ราการเรียนรู1ของตนเอง \" A blended learning program uses a combination of e-learning and classroom instruction\" เกรแฮม (2012) แห.งมหาวิทยาลัย Brigham Young University ประเทศ สหรัฐอเมริกา กล.าวว.า การเรียนแบบผสมผสานไว1ว.า เป)นระบบการเรียนการสอนที่ผสมผสานระหว.าง การเรียน แบบเผชิญหน1ากับการสอนผ.านระบบเครือข.ายคอมพิวเตอร\\ \"Blended learning is any time a student learns at least in part at a supervised brick-andmortar location away from home and at least in part through online delivery with some element of student control over time , place , path and/or pace\" เบอร\\นาท (2012) กล.าวว.า การเรียนแบบผสมผสานหรือ Blended Learning หมายถึง โปรแกรมทางการเรียนรู1ที่ใช1วิธีการผสมผสานระหว.างการเรียนรู1จากสื่ออิเล็กทรอนิกส\\หรือ E-learning กับการสอนในชั้นเรียน Bonk and Graham; Allen and Seaman (2006) กลา. ววา. การจดั การเรียนแบบผสมผสาน หรือที่เรียกว.าการเรียนรู1สองระบบนำมาผสมผสานกัน มีความยืดหยุ.นหรือเผยแพร.การเรียนรู1สู.ผู1เรียน เปน) ท่ยี อมรับของผ1ูเรยี นและนำมาปรับใชก1 บั การเรยี นการสอนในระดับอดุ มศึกษาในสหรัฐอเมริกา Smith (2001) กล.าวว.า การเรียนบนเว็บแบบผสมผสานว.าเป)นการจัดการเรียนการสอน ทางไกลใช1เทคโนโลยีที่ทันสมัย เช.น โทรทัศน\\ อินเทอร\\เน็ต ข1อความเสียง และการประชุม ทางโทรศัพท\\เป)นต1น ผสมผสานกับจัดการศึกษาแบบดั้งเดิม (Traditional Education) ซึ่งสอดคล1อง กับแนวคิดของ Coil and Moonen (2001) กล.าวว.า การเรียนบนเว็บแบบผสมผสาน เป)นการ ผสมผสานระหว.างการเรียนแบบเผชิญหน1ากับการเรียนแบบออนไลน\\เข1าด1วยกัน ซึ่งมีทั้งส.วนประกอบ ที่เป)นการเรียนในห1องเรียนและการเรียนแบบออนไลน\\โดยใช1จุดเด.นของการเรียนแบบออนไลน\\เติม เต็มช.องว.างของการเรียนในห1องเรียน และสอดคล1องกับแนวคิดของ Driscoll (2002) ให1นิยามของ การเรียนบนเว็บแบบผสมผสาน ว.าเป)นการผสมผสานเทคโนโลยีเทคโนโลยีการสอนในทุกรูปแบบเช.น

38 วีดิทัศน\\ ซีดีรอม การเรียนการสอนบนเว็บ ภาพยนตร\\ เข1ากับการเรียนแบบเผชิญหน1า (Face-to- Face) ระหว.างผู1เรยี นกบั ผู1สอน กนกพร ฉันทนารุ.งภักดิ์ (2548) กล.าวว.า การเรียนการสอนแบบผสมผสาน หมายถึง การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนผสมผสานระหว.างการเรียนการสอนบนเว็บและการเรียนการสอนใน ชั้นเรียนปกติซึ่งเป)นการผสานความก1าวหน1าทางเทคโนโลยีกับการเรียนแบบดั้งเดิมเพื่อช.วยขจัด ข1อจำกัดของการจัดการเรียนการสอนบนเว็บโดยการใช1การเรียนการสอนบนเว็บกับการเรียน แบบดัง้ เดิมในชั้นเรียนปกติ มนต\\ชัย เทียนทอง (2549) กล.าวว.า การเรียนการสอนแบบผสมผสาน หมายถึง การบูรณา การระหว.างการเรียนรู1แบบเผชิญหน1าในชั้นเรียนโดยมีผู1สอนเป)นผู1นำกับการเรียนรู1แบบออนไลน\\ซึ่ง เน1นผู1เรียนเป)นสำคัญโดยใช1เทคโนโลยีคอมพิวเตอร\\และเทคโนโลยีการสื่อสารเพื่อให1การเรียนการสอน มปี ระสทิ ธภิ าพสูงสดุ ประพรรธน\\ พละชีวะ (2550) กล.าวว.า การเรียนแบบผสมผสานว.าเป)นการบูรณาการการ เรียนออนไลน\\ผ.านระบบเครือข.าย (Online Learning) และ การเรียนในห1องเรียนแบบดั้งเดิม (Traditional Classroom) ที่มีการเรียนแบบเผชิญหน1า (Face-to-Face Meeting) เข1าด1วยกันโดยใช1 สิ่งอำนวยความสะดวกในอินเทอร\\เน็ตเป)นสื่อและเครื่องมือในสภาพแวดล1อมการเรียนการสอน อิเล็กทรอนิกส\\เพื่อสนับสนุนการจัดการเรียนการสอนและเน1นการมีปฏิสัมพันธ\\จากการเรียนการสอน บนเว็บและการมีส.วนร.วมในการเรียนปกติโดยใช1เวลาในการเรียนบนเว็บ 50 เปอร\\เซ็นต\\ และในช้นั เรียนปกติ 50 เปอร\\เซ็นต\\ สายชล จินโจ (2550) กล.าวว.า การเรียนการสอนแบบผสมผสานว.าเป)นการบูรณาการ ระหว.างการเรียนรู1แบบเผชิญหน1าในชั้นเรียนโดยมีผู1สอนเป)นผู1นำกับการเรียนรู1แบบออนไลน\\โดยมี ผู1เรียนเป)นผู1นำโดยใช1บทเรียนคอมพิวเตอร\\ในลักษณะต.างๆเพื่อให1การเรียนการสอนมีประสิทธิภาพ สูงสุดภายใต1สภาพแวดล1อมของชุมชนแห.งการเรียนรู1โดยใช1เทคโนโลยีเครือข.ายคอมพิวเตอร\\เป)น ชอ. งทางในการส.งผา. นความร1แู ละการตดิ ต.อสือ่ สาร ปณิตา วรรณพิรุณ (2551) กล.าวว.า การเรียนการสอนแบบผสมผสาน หมายถึง การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่ผสมผสานระหว.างการเรียนการสอนบนเว็บโดยใช1การเรียนด1วย ตนเองบนเว็บสำหรับการเรียนเนื้อหาภาคทฤษฎีและการเรียนบนเว็บแบบสดสำหรับกิจกรรมการ เรียนการสอนตามกระบวนการเรียนการสอนโดยใช1ป\"ญหาเป)นหลักร.วมกับการเรียนในชั้นเรียนแบบ ดั้งเดิมสำหรับการศึกษาเนื้อหาภาคปฏิบัติแบ.งสัดส.วนการเรียนออกเป)นการเรียนบนเว็บร1อยละ 50 และการเรียนในชัน้ เรยี นรอ1 ยละ 50 โดยประมาณ จินตวีร\\ คล1ายสังข\\ (2553) กล.าวว.า การเรียนการสอนแบบผสมผสาน หมายถึง การเรียนการ สอนที่นำเสนอเนื้อหาวิชาโดยผสมผสานวิธีออนไลน\\และวิธีพบปะในชั้นเรียนโดยการเรียนแบบ ผสมผสานจะเป)นการดึงคุณสมบัติเด.นของการเรียนการสอนในชั้นเรียนและการเรียนการสอน ออนไลนโ\\ ดยคำนึงถึงความเหมาะสมและประโยชน\\ทางการศกึ ษาสูงสุดที่ผู1เรยี นจะได1เป)นสำคัญ

39 เนาวนิตย\\ สงคราม (2553) กล.าวว.า การเรียนการสอนแบบผสมผสานเป)นการเรียนการสอน ที่สอนโดยการใช1แบบการเผชิญหน1า (Face-to-Face)และ การเรียนรู1ผ.านออนไลน\\ (Online Learning)จากแนวคิดทีก่ ล.าวมาขา1 งต1นสามารถ สรุปความหมายของการจัดการเรียนบนเว็บแบบผสมผสานตามแนวคิดการผสมผสาน เทคโนโลยีการเรียนการสอนทุกรูปแบบกับการเรียนการสอนในชั้นเรียนแบบดั้งเดิมที่มีการเผชิญหน1า ระหว.างผู1เรียนกับผู1สอนเข1าด1วยกัน โดยใช1เทคโนโลยีสารสนเทศเข1ามาช.วยอำนวยความสะดวกในการ ติดต.อสื่อสาร ผ.านระบบเครือข.ายอินเทอร\\เน็ตเพื่อสนับสนุนการจัดการเรียนการสอน โดยเน1นการมี ปฏสิ มั พันธ\\จากการเรียนออนไลนผ\\ า. นระบบเครือ 5. การหาประสทิ ธิภาพของส่ือการเรียนรูL 5.1 ประสิทธิภาพของสื่อการเรียนรLู จากการศึกษาเอกสารแนวคิด ทฤษฎีเกี่ยวกับประสิทธิภาพของสื่อการเรียนรู1 ได1มีนักการ ศกึ ษากล.าวไว1หลากหลาย ดังต.อไปนี้ ชัยยงค\\ พรหมวงศ\\ (2536: 494 - 497) กล.าวว.า การทดสอบประสิทธิภาพตรงกับภาษา องั กฤษ คำวา. “Development Testing” หมายความว.า การตรวจสอบพัฒนาการ เพ่ือใหง1 านดำเนนิ ไปอย.างมีประสิทธิภาพ นั้นคือ การนำสื่อการสอนไปทดลองใช1 (Try out) เพื่อปรับปรุงแล1วนำไป ทดลองสอนจริง (Trial Run) นำผลที่ได1มาปรับปรุงแก1ไขเสร็จแล1ว จึงผลิตออกมาเป)นจำนวนมากซึ่งมี ข้นั ตอนการดำเนนิ การ ดงั นี้ 1. การทดสอบแบบหนึ่งต.อหนึ่ง (1 : 1) เป)นการทดสอบกับผู1เรียน 3 คน โดยใช1เด็กอ.อน เด็ก ปานกลาง และเด็กเก.ง คำนวณหาประสิทธิภาพแล1วปรับปรุงให1ดีขึ้น โดยปกติคะแนนที่ได1จากการ ทดสอบแบบเดี่ยวนี้จะมีคะแนนต่ำกว.าเกณฑ\\มากแต.ไม.ต1องวิตก เมื่อปรับปรุงแล1วจะสูงมากก.อน นำไปใชท1 ดสอบแบบกลุ.ม E /E ทีไ่ ด1จะมคี .า 60/60 2. การทดสอบแบบกลม.ุ ยอ. ย (1 : 10) เป)นการทดสอบกบั ผูเ1 รยี น 6-10 คน (คละผ1เู รียนที่เก.ง กับอ.อน) คำนวณหาประสิทธิภาพเสร็จแล1วปรับปรุง ในคราวนี้คะแนนของผู1เรียนจะเพิ่มขึ้นเกือบเท.า เกณฑ\\ โดยคา. เฉลย่ี จะหา. งจากเกณฑ\\ประมาณ 10 เปอร\\เซน็ ต\\ นน่ั คือ E /E ท่ไี ด1 จะมีคา. 70/70 3. การทดสอบภาคสนาม (1 : 30) เป)นการทดสอบกับผูเ1 รยี น 30 คน คำนวณหาประสทิ ธิภาพ แล1วทำการปรับปรุงผลลัพธ\\ที่ได1ควรใกล1เคียงกับเกณฑ\\ที่ตั้งไว1 หากต่ำกว.าเกณฑ\\ไม.เกิน 2.5 เปอร\\เซ็นต\\ ก็ให1ยอมรับ หากแตกต.างกันมากผู1สอนต1องกำหนดเกณฑ\\ประสิทธิภาพของสื่อการสอนใหม. โดยยึด สภาพเป)นจริงเปน) เกณฑ\\ ไชยยศ เรืองสุวรรณ (2546: 139) กล.าวถึงเกณฑ\\มาตรฐานของการประเมินประสิทธิภาพ โดยไดก1 ำหนดเกณฑ\\มาตรฐาน 90/90 ดังนี้ ตัวแรก คือ คะแนนรวมของการทำแบบฝjกหัดในระหว.างการเรียนด1วยบทเรียนได1ไม.ต่ำกว.า รอ1 ยละ 90

40 ตวั หลัง คอื คะแนนรวมของการทำขอ1 สอบหลังการเรยี นไมต. ่ำกว.ารอ1 ยละ 90 โดยเกณฑก\\ ารประเมินประสิทธภิ าพของส่ือประสมมี 2 ประเภท คอื 1. ประเมินพฤติกรรมต.อเนื่อง คือ ประเมินพฤติกรรมย.อยหลาย ๆ พฤติกรรม เรียกว.า “กระบวนการ (Process)” ของผูเ1 รียนท่สี งั เกตจากการประกอบกจิ กรรมกลมุ. และเดย่ี ว 2. ประเมินพฤติกรรมขั้นสุดท1าย คือ ประเมินผลลัพธ\\ (Products) ของผู1เรียนโดยพิจารณา จากผลการทดสอบหลงั เรยี น เผชิญ กิจระการ (2544 : 46 - 51) กล.าวว.า การหาค.าประสิทธิภาพของสื่อการเรียนการสอน ใด ๆ มีกระบวนการที่สำคัญอยู. 2 ขั้นตอน ได1แก. ขั้นตอนของการหาประสิทธิภาพตามวิธีการหา ประสิทธิภาพเชิงเหตุผล (Rational Approach) และขั้นตอนของการหาประสิทธิภาพตามวิธีการหา ประสิทธิภาพเชิงประจักษ\\ (Empirical Approach) ทั้งสองวิธีนี้ควรทำควบคู.กันไป จึงจะมั่นใจได1ว.า สื่อหรือเทคโนโลยีการเรียนการสอนที่ผ.านกระบวนการหาประสิทธิภาพเป)นที่ยอมรับได1 มีรายละเอียด ดงั นี้ 1. วิธีการหาประสิทธิภาพเชิงเหตุผล (Rational Approach) วิธีการนี้เป)นการหา ประสิทธิภาพโดยใช1หลักของความรู1 และเหตุผลในการตัดสินคุณค.าของสื่อการเรียนการสอน โดย อาศัยผู1เชี่ยวชาญ (Panel of Experts) ซึ่งเป)นการหาความเที่ยงตรงเชิงเน้ือหา (Content Validity) และความเหมาะสมในด1านความถูกต1องของการนำไปใช1 (Usability) ผลจากการประเมินของ ผู1เชีย่ วชาญแตล. ะคนจะนำมาหาประสทิ ธภิ าพโดยใช1สตู รดงั น้ี CVR = 2Ne - 1 N เม่ือ CVR แทน ประสทิ ธภิ าพเชงิ เหตุผล (Rational Approach) Ne แทน จำนวนผูเ1 ชี่ยวชาญ (Number of Panelists who Had Agreement) N แทน จำนวนผู1เชย่ี วชาญทงั้ หมด (Total Number of Panelists) ผู1เชี่ยวชาญจะประเมินสื่อการเรียนการสอนตามแบบประเมินที่สร1างขึ้นในลักษณะของ แบบสอบถามชนิดมาตราส.วนประมาณค.า (Rating Scale) (นิยมใช1มาตราส.วนประมาณค.า 5 ระดับ) นำค.าเฉลี่ยที่ได1จากแบบประเมินของผู1เชี่ยวชาญแต.ละคนไปแทนค.าในสูตร สำหรับค.าเฉลี่ยของ ผู1เชี่ยวชาญที่ยอมรับจะต1องอยู.ในระดับมากขึ้นไป คือค.าเฉลี่ยตั้งแต. 3.50 – 5.00 ถ1าได1ค.าไม.ถึงเกณฑ\\ ท่ีกำหนดจะตอ1 งปรบั ปรุงแก1ไขสอ่ื และนำไปใหผ1 เ1ู ช่ียวชาญพจิ ารณาใหม. 2. วิธีการหาประสิทธิภาพเชิงประจักษ\\ (Empirical Approach) วิธีการนี้จะนำสื่อไปทดลอง ใช1กับกลุ.มนักเรียนเป‚าหมาย การหาประสิทธิภาพของสื่อ เช.น บทเรียนคอมพิวเตอร\\ช.วยสอน (CAI) บทเรียนโปรแกรม ชุดการสอน แผนการสอนแบบฝjกทักษะ เป)นต1น ส.วนมากจะใช1วิธีการหา

41 ประสิทธิภาพด1วยวิธีนี้ ประสิทธิภาพที่วัดส.วนใหญ. จะพิจารณาจากเปอร\\เซ็นต\\การทำแบบฝjกหัดหรือ กระบวนการเรยี น หรอื แบบทดสอบยอ. ย โดยแสดงเป)นคา. ตัวเลข 2 ตัว เชน. E /E = 85/85 , E /E = 90/90 เปน) ต1น โดยเกณฑ\\ประสิทธิภาพ (E /E ) จะมีความหมายแตกต.างกันหลายลักษณะ เช.น E /E = 80/80 ดังนี้ เกณฑ\\ 80/80 ในความหมายที่ 1 ตัวเลข 80 ตัวแรก (E ) คือ นักเรียนทั้งหมดทำแบบฝjกหัด หรือแบบทดสอบย.อยได1คะแนนเฉลี่ยร1อยละ 80 ถือเป)นประสิทธิภาพของกระบวนการ ส.วนตัวเลข 80 ตัวหลงั (E ) คอื นกั เรียนท้งั หมดทที่ ำแบบทดสอบหลังเรยี น (Posttest) ได1คะแนนเฉลีย่ รอ1 ยละ 80 ส.วนการหาคา. E และ E ใช1สูตร ดังน้ี (เผชิญ กิจระการ, 2544 : 49 - 50) E1 = åX ´100 N A เมือ่ E แทน ประสิทธภิ าพของกระบวนการ å X แทน คะแนนรวมของแบบฝjกหดั หรอื ของแบบทดสอบย.อยทกุ ชดุ รวมกัน A แทน คะแนนเต็มของแบบฝกj หดั ทกุ ชดุ รวมกัน N แทน จำนวนนกั เรียนทง้ั หมด E2 = åy ´100 N B เมื่อ E แทน ประสทิ ธภิ าพของผลลพั ธ\\ å y แทน คะแนนรวมของแบบทดสอบหลงั เรียน B แทน คะแนนเตม็ ของแบบทดสอบหลังเรยี น N แทน จำนวนนักเรยี นท้ังหมด เกณฑ\\ 80/80 ในความหมายที่ 2 ตัวเลข 80 ตัวแรก (E ) คือ จำนวนนักเรียนร1อยละ 80 ทำแบบทดสอบหลังเรียน (Posttest) ได1คะแนนร1อยละ 80 ทุกคน ส.วนตัวเลข 80 ตัวหลัง (E ) คอื นกั เรยี นท้ังหมดทำแบบทดสอบหลงั เรยี นคร้งั นัน้ ไดค1 ะแนนเฉลี่ยร1อยละ 80 เกณฑ\\ 80/80 ในความหมายที่ 3 ตัวเลข 80 ตัวแรก (E ) คือจำนวนนักเรียนทั้งหมด ทำแบบทดสอบหลังเรียน (Posttest) ได1คะแนนเฉลี่ยร1อยละ 80 ส.วนตัวเลข 80 ตัวหลัง (E ) คือคะแนนเฉลี่ยร1อยละ 80 ที่นักเรียนทำเพิ่มขึ้นจากแบบทดสอบหลังเรียน (Posttest) โดยเทียบกับ คะแนนทท่ี ำได1กอ. นการเรียน (Pretest)

42 เกณฑ\\ 80/80 ในความหมายที่ 4 ตัวเลข 80 ตัวแรก (E ) คือ จำนวนนักเรียนทั้งหมด ทำแบบทดสอบหลังเรียนได1คะแนนเฉลี่ยร1อยละ 80 ส.วนตัวเลข 80 ตัวหลัง (E ) หมายถึง จำนวน นกั เรยี นท้งั หมดทำแบบทดสอบหลงั เรียน แต.ละขอ1 ถูกมีจำนวนร1อยละ 80 กล.าวโดยสรุปว.า เกณฑ\\ในการหาประสิทธิภาพของสื่อการเรียนการสอนจะนิยมตั้งเป)นตัวเลข 3 ลักษณะ คือ 80/80 85/85 และ 90/90 ทั้งนี้ขึ้นอยู.กับธรรมชาติของวิชาและเนื้อหาที่นำมาสร1างส่ือ ขึ้น ถ1าเป)นวิชาค.อนข1างยากก็อาจตั้งเกณฑ\\ไว1 80/80 หรือ 85/85 สำหรับวิชาที่มีเนื้อหาง.าย ก็อาจตั้ง เกณฑ\\ไว1 90/90 นอกจากนี้ยังตั้งเป)นเกณฑ\\เป)นค.าความคลาดเคลื่อนไว1เท.ากับร1อยละ 2.5 นั่นคือ ถ1าตั้งเกณฑ\\ไว1ที่ 90/90 เมื่อคำนวณแล1วค.าที่ถือว.าใช1ได1คือ 87.5/87.5 หรือ 87.5/90 ดังนั้น ประสิทธิภาพของสื่อและเทคโนโลยีการเรียนการสอน จะมาจากผลลัพธ\\ของการคำนวณ E และ E เป)นตัวเลขตัวแรกและตัวหลังตามลำดับ ถ1าตัวเลขเข1าใกล1 100 มากเท.าไรยิ่งถือว.าสื่อ การเรียนการ สอนนั้นประสทิ ธภิ าพมากขึน้ 6. ผลสมั ฤทธิ์ทางการเรียน 6.1 ความหมายของสมั ฤทธ์ทิ างการเรยี น ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน มีผู1เชี่ยวชาญและนักวิชาการได1ให1ความหมายของผลสัมฤทธิ์ไว1 ดังนี้ กรมวิชาการ (2544: 46 - 51) ได1ใหค1 วามหมายวา. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง ปริมาณ และทักษะของความร1ูในสาขาวิชาที่บุคคลได1รับลักษณะการจัดองค\\ประกอบและ โครงสร1างของ ความร1ูและการใช1ประโยชน\\โครงสร1างของความร1ู ในการแก1ป\"ญหาในการคิดเชิง สร1างสรรค\\ ในการ ประเมนิ ความน.าเช่อื ถอื ของขอ1 อ1างและในการศึกษาค1นคว1าต.อไป อารมณ\\ สนานภ.ู (2539: 45) ได1ให1ความหมายว.า ผลสัมฤทธ์ทิ างการเรียน เปน) ผลมาจากการ กระทำที่ต1องอาศัยความสามารถทั้งทางร.างกายและสติป\"ญญา ดังนั้น ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนจึงเป)น ขนาดของความสำเร็จที่ได1จากการเรียน โดยอาศัยความสามารถเฉพาะตัวบุคคล ผลสัมฤทธิ์การเรียน อาจได1มาจากกระบวนการที่ไม.ต1องอาศัยการทดสอบ เช.น อาจจะได1จากการสังเกต การตรวจการบ1าน หรืออาจได1มาในรูปของระดับคะแนนที่ได1จากโรงเรียนซึ่งต1องอาศัยกระบวนการที่ซับซ1อนและ ระยะเวลาทน่ี าน หรืออาจไดม1 าด1วยการวดั จาก แบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธิท์ างการเรยี นทว่ั ไป ไพศาล หวังพานิช (2523: 21) ได1ให1ความหมายว.า ผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียน (Academic Achievement) หมายถึงคุณลักษณะและประสบการณ\\การเรียนรู1ที่เกิดขึ้นจาก การฝjกอบรมหรือจาก การสอน จึงเป)นการตรวจสอบความสามารถหรือความสัมฤทธิ์ผล (Level of Accomplishment) ของบคุ คลวา. เรยี นรู1แลว1 มีความสามารถอยา. งไร ลวน สายยศ และอังคณา สายยศ (2531: 51) ได1ให1ความหมายของ แบบทดสอบวัด ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนว.าเป)นแบบทดสอบที่วัดความร1ูของผู1เรียนที่ได1เรียนไปแล1ว ซึ่งมักจะเป)น คำถามให1ผเ1ู รยี นตอบดว1 ยกระดาษ และดนิ สอ (Paper and Pencil Test)

43 บุญชม ศรีสะอาด (2532: 37) ได1ให1ความหมายว.าของแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ว.า หมายถึง แบบทดสอบที่ใช1ความร1ู ความสามารถของบุคคลในด1านวิชาการซึ่งเป)นผล จากการเรียนร1ูในเนื้อหา สาระ และตามจุดประสงค\\ของวิชาหรือเนื้อหาที่สอบนั้น จากความหมายผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ข1างต1น พอสรุปคำจำกัดความ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนได1ว.า หมายถึง คุณลักษณะและความสามารถ ของบคุ คลอันเกดิ จากการเรยี นการสอน เปน) การ เปลี่ยนแปลงพฤตกิ รรมและประสบการณ\\ การเรยี นร1ู ที่เกิดจากการฝjกอบรม หรือจากการสอน การวัดผลสัมฤทธิ์จึงเป)นการตรวจสอบความสามารถ หรือ ความสัมฤทธผ์ิ ล (Level of Accomplishment) ของบุคคลวา. เรยี นร1ูแลว1 เท.าไร ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเป)นผลมาจากองค\\ประกอบทางด1านสติป\"ญญา (Intellectual Factor) และองค\\ประกอบทางด1านที่ไม.ใช.สติป\"ญญา (Non-intellectual Factor) การที่บุคคลจะ ประสบผลสำเร็จทางการศึกษามากน1อยเพียงใดนั้น ขึ้นอยู.กับองค\\ประกอบทั้งสองนี้ องค\\ประกอบ ทางด1านสติป\"ญญาเป)นป\"จจัยสำคัญส.วนหนึ่งที่มีผลต.อการเรียนร1ูหรือสัมฤทธิ์ผลทางการเรียน เป)น ความสามารถในการคิดของบุคคล อันเป)นผลมาจากการสะสมของประสบการณ\\ต.าง ๆ รวมถึง ความสามารถที่ติดตัวมาแต.กำเนิด ซึ่งความสามารถเหล.านี้วัดได1 หลายทางเป)นต1นว.า วัดสมรรถภาพ ทางสมอง วัดความถนัดทางการเรียน ความคิดสร1างสรรค\\ และความสามารถในการแก1ป\"ญหาส.วน องค\\ประกอบด1านที่ไม.ใช.สติป\"ญญา ก็มีอิทธิพลต.อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนไม.น1อยซึ่งได1แก. ทัศนคติที่มี ต.อวิชาที่เรียน รูปแบบการสอน สภาพแวดล1อมของสถานศึกษา คุณภาพการสอนของผู1สอน ลักษณะ การคบเพือ่ น การศกึ ษาของบิดามารดา เปน) ต1น (อารมณ\\ สนานภ.ู. 2539) เดโช สวนานนท\\ (2512: 46 - 51) ผลสัมฤทธิ์ หมายถึง ความสำเร็จที่ได1รับจาก ความพยายาม เพื่อให1บรรลุเป‚าหมายที่ต1องการหรือระดับของความสำเร็จที่ได1รับในแต.ละด1าน โดยเฉพาะหรอื โดยทวั่ ไป อัจฉรา สุขารมณ\\ และอรพินทร\\ ชูชม (2540: 38) กล.าวไว1ว.า ผลสัมฤทธิ์ทางการ เรียน หมายถึง ขนาดของความสำเร็จได1จากการทำงานที่ต1องอาศัยความสามารถทางร.างกายหรือ สมอง ดังนั้นผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนจึงเป)นขนาดของความสำเร็จที่ได1จากการเรียน ความสามารถ เฉพาะตัวของแต.ล.ะบุคคล โดยตัวบ.งชี้ถึงผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนอาจได1มาจากการะบวนการที่ไม.ต1อง อาศัยการทดสอบ เช.น จากการสังเกต หรือการตรวจการบ1าน หรืออาจอยู.ในรูปของเกรดที่ได1จาก โรงเรียน ซึ่งต1องอาศัยกรรมวิธีที่ซับซ1อนและช.วงเวลาในการประเมินอันยาวนาน หรืออีกวิธีหนึ่งอาจ วัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด1วยแบบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนทั่วไป จะพบว.า การวัดผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนที่นิยมใช1กันทั่วไป มักอยู.ในรูปของเกรดที่ได1จากโรงเรียน เนื่องจากให1ผลที่น.าเชื่อถือได1 มากกว.า เพราะการประเมินผลการเรียนของนักเรียน ครูจะต1องพิจารณาองค\\ประกอบอื่นๆ หลายด1านจึงย.อมดีกว.าการแสดงขนาดของความล1มเหลวหรือความสำเร็จทางการเรียนจากการ ทดสอบนกั เรียนดว1 ยแบบวัดผลสมั ฤทธ์ทิ างการเรียนท่วั ๆ ไป เพยี งครง้ั เดียว

44 การแบ.งความสามารถในการเรียนของนักเรียนตามผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยพิจารณา จากเกรดท่ีได1รบั ดังต.อไปน้ี 0 หมายถงึ ผลการเรียนตำ่ กวา. เกณฑข\\ ั้นตำ่ ไดค1 ะแนนตำ่ กวา. 50 คะแนน 1 หมายถงึ ผลการเรียนผา. นเกณฑข\\ ัน้ ต่ำทก่ี ำหนด ไดค1 ะแนน 50-54 คะแนน 1.5 หมายถึง ผลการเรียนพอใช1 ไดค1 ะแนน 55-59 คะแนน 2 หมายถึง ผลการเรยี นน.าพอใจ ได1คะแนน 60-64 คะแนน 2.5 หมายถงึ ผลการเรียนคอ. นขา1 งดี ได1คะแนน 65-69 คะแนน 3 หมายถงึ ผลการเรียนดี ไดค1 ะแนน 70-74 คะแนน 3.5 หมายถึง ผลการเรียนดมี าก ได1คะแนน 75-79 คะแนน 4 หมายถึง ผลการเรยี นดีเย่ยี ม ได1คะแนนตงั้ แต. 80 คะแนน ขนึ้ ไป จากความหมายที่กล.าวมาทั้งหมด สรุปความหมายของผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนได1ว.า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หมายถึง ความสำเร็จทางการเรียนของนักเรียนในด1านความรู1 ทักษะกระบวนการปฏิบัติ ท่ีเกิดขึ้นหลังจากผ.านกระบวนการเรียน ซึ่งพิจารณาจากคะแนนโดยใช1 แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ที่ผ1ูวิจัยสร1างขึ้น โดยกำหนดพฤติกรรมที่ต1องการวัด คือ ความรู1 ความเขา1 ใจ การนำไปใช1 6.2 ลกั ษณะการวดั ผลสมั ฤทธทิ์ างการเรียน ไพศาล หวังพานิช (2523: 21 - 22) ได1แบ.งการวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตาม จุดม.ุงหมายและลักษณะวชิ าทส่ี อน ซึง่ สามารถวัดได1 2 แบบ คอื 1. การวัดด1านปฏิบัติการ เป)นการตรวจสอบระดับความสามารถในการปฏิบัติ หรือทักษะของผู1เรียน โดยมุ.งเน1นให1ผู1เรียนได1แสดงความสามารถดังกล.าว ในรูปการกระทำจริงให1 ออกเป)นผลงาน เช.น วิชาศิลปศึกษา พลศึกษา การช.าง เป)นต1น การวัดแบบนี้จึงต1องใช1ข1อสอบ ภาคปฏิบัติ (Performance Test) 2. การวัดด1านเนื้อหา เป)นการตรวจสอบความสามารถ เกี่ยวกับเนื้อหาวิชาซึ่งเป)น ประสบการณ\\การเรียนร1ูของผู1เรียน รวมถึงพฤติกรรม ความสามารถในด1านต.าง ๆ สามารถวัดได1 โดยใช1 “ข1อสอบวัดผลสมั ฤทธ์”ิ 6.3 เคร่ืองมอื ที่ใชใL นการวดั ผลสัมฤทธ์ทิ างการเรียน ล1วน สายยศ และอังคณา สายยศ (2531: 34) ได1แบ.งแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ ได1เป)น 2 พวก คอื 1. แบบทดสอบของผู1สอน หมายถึง ชุดคำถามที่ผู1สอนเป)นผู1สร1างขึ้น ซึ่งเป)นข1อคำถาม เกี่ยวกับความร1ูที่ผู1เรียนได1เรียนในห1องเรียนว.า ผู1เรียนมีความรู1มากแค.ไหน บกพร.องที่ ตรงไหน จะได1สอนซ.อมเสริม หรือเป)นการวัดดูความพร1อมที่จะเรียนบทเรียนใหม. ซึ่งขึ้นอยู.กับ ความต1องการ ของผ1ูสอน

45 2. แบบทดสอบมาตรฐาน แบบทดสอบประเภทน้ีสร1างขึ้นจากผู1เชี่ยวชาญในแต. ละสาขาวิชา หรือจากผู1สอนที่สอนวิชานั้น แต.ผ.านการทดลองคุณภาพหลายครั้ง จนกระทั่ง คุณภาพดี พอ จึงสร1างเกณฑ\\ปกติของแบบทดสอบนั้น สามารถใช1เป)นหลักเปรียบเทียบผลเพื่อ ประเมินค.าของ การเรยี นการสอนในเรือ่ งใด ๆ ก็ได1 แบบทดสอบมาตรฐานจะมคี ู.มือดำเนินการสอบ บอกวิธีสอบและมี มาตรฐานในด1านการแปลคะแนนด1วย (อำนวย รุ.งรัศมี. 2525: 61) ได1 ให1ความหมายว.า การวัดผลสัมฤทธิท์ างการเรียนจะตอ1 งสอดคลอ1 งกบั วตั ถุประสงค\\เชิงพฤติกรรม 3 ด1าน คอื 2.1 ด1านความร1ูความคิด (Cognitive Domain) พฤติกรรมด1านนี้เกี่ยวข1องกับ กระบวนการต.าง ๆ ทางด1านสติป\"ญญาและสมอง เช.น การจดจำข1อเท็จจริง ความเข1าใจ ความคิด การ ต้ังสมมตฐิ าน และปญ\" หา 2.2 ด1านความรู1สึก (Affective Domain) พฤติกรรมด1านนี้เกี่ยวข1องกับการเจริญ เติบโตและพฒั นาการในดา1 นความสนใจ คุณคา. ความซาบซง้ึ และทัศนคติ หรอื เจตคติ ต.าง ๆ 2.3 ด1านปฏิบัติการ (Psycho-Moto Domain) พฤติกรรมด1านนี้เกี่ยวข1องกับการ พฒั นาทักษะในการปฏิบัติและการดำเนนิ การ เช.น การทดลอง เปน) ตน1 ในการวจิ ยั คร้ังนี้ ผ1ูวจิ ัยไดว1 ัดผลสัมฤทธ์ทิ างการเรยี นโดยใชแ1 บบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธ์ิทางการ เรียนทีส่ ร1างขน้ึ เป)นแบบปรนัย 4 ตวั เลือก 7. ความพงึ พอใจในการเรียนรูL จากการศึกษาเอกสารแนวคิด ทฤษฎีเกี่ยวกับความพึงพอใจในการเรียนรู1 ได1มีนักการศึกษา กล.าวไวอ1 ยา. งหลากหลาย ดังตอ. ไปน้ี 7.1 ความหมายและความสำคัญของความพงึ พอใจ มอร\\ส (ศุภสิริ โสมาเกตุ. 2544: 48 อ1างถึง Morse. 1955: 27) ได1ให1ความหมายของความพึง พอใจ หมายถึง ทุกสิ่งทุกอย.างที่สามารถถอดความเครียดของผู1ที่ทำงานให1ลดน1อยลง ถ1าเกิดความเครียดมากจะทำให1 เกิดความไม.พอใจ และในการทำงานและความเครียดนี้จะมีผลมาจาก ความต1องการของมนุษย\\ เมื่อมนุษย\\มีความต1องการมากจะเกิดปฏิกิริยาเรียกร1องหาวิธีตอบสนอง ความเครยี ดก็จะลดนอ1 ยลงหรือหมดไป ความพึงพอใจก็จะมากข้ึน แอบเป^´ลไวท\\ (ประเทือง จันทไทย. 2545: 56 ; อ1างถึง Applewhite. 1965: 6) กล.าวว.า ความพึงพอใจเป)นความรู1สึกส.วนตัวของบุคคลในการปฏิบัติงาน ซึ่งมีความหมายกว1างรวมไป ถึง ความพึงพอใจสภาพแวดล1อมทางกายภาพด1วย การมีความสุขที่ทำงานร.วมกันกับคนอื่นที่เข1ากันได1 มีทศั นคตทิ ีด่ ีต.องานด1วย กูµด (Good. 1973: 161) ได1ให1ความหมายว.า ความพึงพอใจหมายถึง สภาพหรือระดับความ พึงพอใจที่เป)นผลมาจากความสนใจและเจตคติของบุคคลท่ีมีตอ. งาน จากความหมายความพึงพอใจที่มีผู1ให1ความหมายไว1 พอสรุปได1ว.า ความพึงพอใจ หมายถึง สภาวะอารมณ\\ ความรู1สึกส.วนตัวของแต.ละบุคคล ว.า ชอบใจ พอใจ ยินดี หรือมีเจตคติที่ดี

46 ที่มีปฏิกิริยาต.อส่ิงเร1า เป)นผลต.อเนื่องจากการที่บุคคลได1ประเมินผลสิ่งนั้นแล1วว.า พอใจ ต1องการ หรือดีและตรงใจ 7.2 แนวคดิ ทฤษฎที เ่ี กีย่ วกบั ความพงึ พอใจ ในการปฏิบัติงานใด ๆ ก็ตาม การที่ผู1ปฏิบัติงานจะเกิดความพึงพอใจต.อการทำงานมากหรือ น1อยนั้น ขึ้นอยู.กับแรงจูงใจในงานที่มีอย.ู การสร1างสิ่งจูงใจหรือแรงกระตุ1นให1เกิดกับผู1ปฏิบัติงานนั้น ๆ เป)นไปตามวัตถุประสงค\\ที่วางไว1 มีนักการศึกษาในสาขาต.าง ๆ ทำการศึกษาค1นคว1าและตั้งทฤษฎี เก่ยี วกับแรงจงู ใจในการทำงานนไี้ ด1 ดงั น้ี สกµอต (ศุภสิริ โสมาเกตุ. 2544: 49; อ1างถึง Scott. 1970: 124) ได1เสนอแนวคิด ในเรื่องการจงู ใจให1เกดิ ความพงึ พอใจตอ. การทำงานทจี่ ะให1ผลเชิงปฏิบตั ิ มีลักษณะ ดงั นี้ 1. งานควรมีความสัมพนั ธ\\กับความปรารถนาส.วนตวั งานนัน้ จะมคี วามหมายสำหรบั ผท1ู ำ 2. งานนั้นต1องมีการวางแผนและวัดความสำเร็จได1 โดยใช1ระบบการทำงานและการควบคุมที่ มปี ระสิทธภิ าพ 3. เพ่ือให1ไดผ1 ลในการสร1างสิ่งจูงใจภายใน เปา‚ หมายของงานจะตอ1 งมีลกั ษณะดังน้ี 3.1 คนทำงานควรมสี ว. นในการตง้ั เป‚าหมาย 3.2 ผ1ูปฏบิ ัติได1รบั ทราบผลสำเรจ็ ในการทำงานโดยตรง 3.3 งานนนั้ สามารถทำให1สำเรจ็ ได1 เมื่อนำแนวคิดนี้มาประยุกต\\ใช1กับกิจกรรมการเรียนการสอน นักเรียนมีส.วนร.วมในการเลือก เรียน ตามความสนใจและมีโอกาสร.วมกันตั้งจุดประสงค\\หรือความมุ.งหมายในการทำกิจกรรมได1เลือก วธิ ีแสวงหาความรดู1 1วยวิธที ผ่ี ู1เรียนถนัดและสามารถคน1 หาคำตอบได1 มาสโลว\\ (ศุภสิริ โสมาเกตุ. 2544: 50 ; อ1างอิงมาจาก Maslow. 1970: 68 – 80) ได1เสนอ ทฤษฎีลำดับขั้นของความต1องการ (Hierarchy of Needs) นับว.าเป)นทฤษฎีหนึ่งที่ได1รับการยอมรับ อย.างกว1างขวาง ซึ่งตั้งอยู.บนสมมติฐานที่ว.า มนุษย\\เรามีความต1องการอยู.เสมอ ไม.มีที่สิ้นสุด เมื่อความ ต1องการได1รับการตอบสนองหรือความพึงพอใจอย.างใดอย.างหนึ่งแล1ว ความต1องการสิ่งอื่น ๆก็จะเกิด ขึ้นมาอีก ความต1องการของคนเราอาจซับซ1อนกัน ความต1องการอย.างใดอย.างหนึ่งยังไม.หมดไป ความ ตอ1 งการอีกอย.างหน่ึงอาจเกดิ ขึ้นได1 ความต1องการของมนุษย\\ มลี ำดับขัน้ ดงั น้ี 1. ความต1องการด1านร.างกาย (Physiological Needs) เป)นความต1องการพื้นฐานของมนุษย\\ เน1นสิ่งจำเป)นในการดำรงชีวิต ได1แก. อาหาร อากาศ ที่อยู.อาศัย เครื่องนุ.งห.ม ยารักษาโรค ความตอ1 งการพกั ผอ. น ความต1องการทางเพศ 2. ความต1องการด1านความปลอดภัย (Safety Needs) ความมั่นคงในชีวิต ทั้งที่เป)นอย.ู ป\"จจุบนั และอนาคต ความเจรญิ ก1าวหนา1 อบอ.ุนใจ 3. ความต1องการด1านสังคม (Social Needs) เป)นสิ่งจูงใจที่สำคัญต.อการเกิดพฤติกรรม ตอ1 งการให1สงั คมยอมรับตนเองเข1าเป)นสมาชิก ตอ1 งการความเป)นมิตร ความรกั จากเพือ่ นร.วมงาน