วันลอยกระทง

หอ้ งสมดุ ประชาชนอาเภอบงึ สามพนั ประเพณีลอยกระทง

รายการ ประวตั ิ วนั ลอย พระราชพงศาวดาร เรอื่ งน่ารใู ้ นวนั ลอยกระทง ประวตั กิ ารลอยกระทงในเมอื งไทย กระทง กรงุ รตั นโกสนิ ทร ์ ปัจจบุ นั เพลงวนั ลอยกระทง เหตผุ ลลอยกระทง รูปถา่ ยน้ี โดย ไม่ทราบผูเ้ขยี น ลขิ สทิ ธ์ิ รูปถ่ายน้ี โดย ไมท่ ราบผูเ้ขยี น ลขิ สทิ ธ์ิ ของ CC BY-SA-NC ของ CC BY-NC-ND

ประวตั ิ วนั ลอยกระทง ลอยกระทง เป็ นประเพณีของไทยทปี่ ฏบิ ตั สิ บื ตอ่ กนั มาแตโ่ บราณ งานลอยกระทงเรมิ่ ทาตง้ั แต่ กลางเดอื น 11 ถงึ กลางเดอื น 12 ซงึ่ เป็ นฤดนู า้ หลาก นา้ จะเต็มสองฝ่ังแม่นา้ ทนี่ ิยมมากคอื ชว่ งวนั เพ็ญเดอื น 12 เพราะพระจนั ทรเ์ต็มดวง ทาใหแ้ ม่นา้ ใสสะอาด แสงจนั ทรส์ อ่ งเวลากลางคนื เป็ นบรรยากาศทสี่ วยงาม เหมาะแกก่ ารลอยกระทง เดมิ พธิ ลี อยกระทงเรยี กวา่ พระราชพธิ จี องเปรยี งชกั โคม ลอยโคม ซงึ่ เป็ นพธิ ขี องพราหมณ์ เพอื่ บชู าพระ เป็ นเจา้ ทง้ั สาม คอื พระอศิ วร พระนารายณ์ และพระพรหม ครนั้ คนไทยรบั นับถอื พระพุทธศาสนา ก็ทาพธิ ี ยกโคมเพอื่ บชู าพระบรมสารรี กิ ธาตุ พระจฬุ ามณี ณ สวรรคช์ นั้ ดาวดงึ ส ์ ลอยโคมบชู าพระพุทธบาท ณ หาดทรายแม่นา้ นัมมทานที ประเทศอนิ เดยี การลอยกระทงตามสายนา้ นี้ นางนพมาศ สนมเอกของพระรว่ งเจา้ กรงุ สโุ ขทยั คดิ ทากระทงรปู ดอกบวั และรปู ตา่ งๆถวาย พระรว่ งทรงใหล้ อยกระทงตามสายนา้ ไหล ในหนังสอื ตารบั ทา้ วศรจี ฬุ าลกั ษณ์ พระรว่ ง ตรสั วา่ “แตน่ ี่สบื ไปเบอื้ งหนา้ โดยลาดบั กษตั รยิ ใ์ นสยามประเทศ ถงึ กาลกาหนดนักขตั ฤกษว์ นั เพ็ญเดอื น 12 ใหท้ าโคมลอย เป็ นรปู ดอกบวั อทุ ศิ สกั การบชู าพระพุทธบาทนัมฆทานที ตราบเท่ากลั ปาวสาน” ครนั้ ถงึ สมยั รตั นโกสนิ ทร ์ มกี ารทากระทงขนาดใหญ่และสวยงาม

พระราชพงศาวดารกรงุ รตั นโกสนิ ทร ์ …  ดงั พระราชพงศาวดารกรงุ รตั นโกสนิ ทร ์ … ของเจา้ พระยาทพิ าราชวงศ ์ กลา่ วไวว้ า่ … “ครนั้ มาถงึ เดอื น 12 ขนึ้ 14 คา่ 15 คา่ แรมคา่ หนึ่งพธิ จี องเปรยี งนั้น เดมิ ไดโ้ ปรดใหข้ อแรง พระบรม วงศานุวงศฝ์ ่ ายหนา้ ฝ่ ายใน และขา้ ราชการทมี่ กี าลงั พาหนะมาทากระทงใหญ่ ผูถ้ กู เกณฑต์ อ่ เป็ นถงั บา้ ง ทา เป็ นแพหยวกบา้ ง กวา้ ง 8 ศอกบา้ ง 9 ศอกบา้ ง กระทงสงู ตลอดยอด 10 ศอก 11 ศอก ทาประกวดประขนั กนั ตา่ งๆ ทาอย่างเขาพระสเุ มรทุ วปี ทงั้ 4 บา้ ง และทาเป็ นกระจาดชน้ั ๆ บา้ ง วจิ ติ รไปดว้ ยเครอื่ งสด คนทาก็ นับรอ้ ย คดิ ในการลงทนุ ทากระทงทงั้ คา่ เลยี้ งคนและพระชา่ ง เบ็ดเสรจ็ ก็ถงึ 20 ชง่ั บา้ ง ย่อมกวา่ 20 ชง่ั บา้ ง”  ปัจจบุ นั ประเพณีลอยกระทง มกี ารจดั งานกนั แทบทกุ จงั หวดั ถอื เป็ นงานประจาปี ทสี่ าคญั

เรอื่ งน่ารใู ้ นวนั ลอยกระทง คตทิ มี่ าเกยี่ วกบั วนั ลอยกระทง คตทิ มี่ าเกยี่ วกบั วนั ลอยกระทงมอี ยู่หลายตานาน ดงั นี้  1. การลอยกระทงเพอื่ ขอขมาแกพ่ ระแม่คงคา  2. การลอยกระทงเพอื่ บชู าพระผเู ้ ป็ นเจา้ ตามคตพิ ราหมณ์ คอื บชู าพระนารายณซ์ งึ่ บรรทมสนิ ธอุ ์ ย่ใู นมหาสมุทร  3. การลอยกระทงเพอื่ ตอ้ นรบั พระพุทธเจา้ ในวนั เสด็จกลบั จากเทวโลก เมอื่ ครงั้ เสด็จไปจาพรรษาอยู่บนสวรรคช์ น้ั ดาวดงึ ส ์ เพอื่ ทรงเทศนาอภธิ รรมโปรดพระพุทธมารดา  4. การลอยกระทงเพอื่ บชู าพระพุทธบาท ของพระพุทธเจา้ ทหี่ าดทรายรมิ แม่น้านัมมทานที เมอื่ คราวเสด็จไปแสดงธรรมโปรดใน นาคพภิ พ  5. การลอยกระทงเพอื่ บชู าพระจฬุ ามณีบนสวรรค ์ ซงึ่ เป็ นทบี่ รรจพุ ระเกศาของพระพทุ ธเจา้  6. การลอยกระทงเพอื่ บชู าทา้ วพกาพรหม บนสวรรคช์ นั้ พรหมโลก  7. การลอยกระทงเพอื่ บชู าพระอปุ คตุ ตะเถระ ซงึ่ บาเพ็ญเพยี รบรกิ รรมคาถาอย่ใู นทอ้ งทะเลลกึ หรอื สะดอื ทะเล

ประวตั กิ ารลอยกระทงในเมอื งไทย การลอยกระทงในเมอื งไทย มมี าตง้ั แตค่ รงั้ สโุ ขทยั เรยี กวา่ การลอยพระประทปี หรอื ลอยโคม เป็ นงานนักขตั ฤกษร์ นื่ เรงิ ของประชาชนทว่ั ไป ตอ่ มานางนพมาศหรอื ทา้ วศรจี ฬุ า ลกั ษณส์ นมเอกของพระรว่ ง ไดค้ ดิ ประดษิ ฐด์ ดั แปลงเป็ น รปู กระทงดอกบวั แทนการลอยโคม การลอยกระทงหรอื ลอยโคมในสมยั นางนพมาศ กระทาเพอื่ เป็ นการสกั การะ รอยพระพทุ ธบาททแี่ ม่นา้ นัมมทานที ซงึ่ เป็ นแม่นา้ สายหนึ่ง อยู่ในแควน้ ทกั ขณิ าบถของประเทศอนิ เดยี ปัจจบุ นั เรยี กวา่ แม่นา้ เนรพทุ ทา

การลอยกระทงในปัจจบุ นั การลอยกระทงในปัจจบุ นั ยงั คงรกั ษารปู แบบเดมิ เอาไวไ้ ดต้ ามสมควร เมอื่ ถงึ วนั เพ็ญพระจนั ทรเ์ต็ม ดวงในเดอื น 12 ชาวบา้ นจะจดั เตรยี มทากระทงจากวสั ดทุ หี่ าง่ายตามธรรมชาติ เชน่ หยวกกลว้ ยและ ดอกบวั นามาประดษิ ฐเ์ ป็ นกระทงสวยงาม ปักธปู เทยี นและดอกไมเ้ ครอื่ งสกั การบชู า กอ่ นทาการลอยในแม่นา้ ก็จะอธษิ ฐานในสงิ่ ทมี่ ุ่งหวงั พรอ้ มขอขมาตอ่ พระแม่คงคา ตาม คมุ้ วดั หรอื สถานทจี่ ดั งานหลายแห่ง มกี ารประกวดกระทง ประกวดนางนพมาศ และมมี หรสพสมโภชในตอนกลางคนื นอกจากนั้นยงั มกี ารจดุ ดอกไมไ้ ฟ พลุ ตะไล ซงึ่ ในการเลน่ ตอ้ งระมดั ระวงั เป็ นพเิ ศษ วสั ดทุ นี่ ามาใชก้ ระทง ควรเป็ นของทสี่ ามารถย่อยสลายไดง้ า่ ยตามธรรมชาติ

ฟังเพลง ลอยกระทง https://www.youtube.com/watch?v=HrG1E-UTAnI

เหตผุ ลของการลอยกระทง  1. เพอื่ ขอขมาแม่คงคา เพราะไดอ้ าศยั นาท่านกนิ และใช ้ และอกี ประการหนึ่งมนุษยม์ กั จะทงิ้ และถา่ ยสงิ่ ปฏกิ ลู ลงไป ในนาดว้ ย  2. เพอื่ สกั การะรอยพระพทุ ธบาทนัมมทานที ซงึ่ ประพุทธเจา้ ทรงประทบั รอยพระบาทประดาิ ฐานไวบ้ นหาดทรายที่ แม่นา้ นัมมทานที ในประเทศอนิ เดยี  3. เพอื่ ลอยทกุ ขโ์ ศกโรคภยั และสงิ่ ไม่ดี คลา้ ยกบั พธิ ลี อยบาปของพราหมณ์  4. เพอื่ บชู าพระอปุ คตุ ชาวไทยภาคเหนือใหค้ วามเคารพแกพระอปุ คตุ อย่างสงู ซงึ่ ตามตานานเล่าว่า เป็ นพระมหา เถระรปู หนึ่งทมี่ อี ทิ ธฤิ ทธมิ์ ากสามารถปราบพญามารได ้ การลอยกระทงไม่มพี ธิ ีรตี อง เพยี งแตข่ อใหม้ กี ระทงจะทา ดว้ ยอะไรก็ได ้ เชน่ ใบตอง การกลว้ ย กาบพลบั พลงึ เปลอื กมะพรา้ ว กระดาษ จดุ ธปู เทยี นปักทกี่ ระทงแลว้ อธษิ ฐาน ตามทตี่ นปรารถนา เสรจ็ แลว้ จงึ ลอยไปทแี่ ม่นาลาคลอง  หมายเหตุ แตอ่ ย่าลมื ชว่ ยกนั รกั ษาสงิ่ แวดลอ้ มของเราดว้ ยนะคะ ใชว้ สั ดทุ มี่ าจากธรรมชาติ ทสี่ ามารถย่อยสลายได ้ ดว้ ยนะคะ เพอื่ เราทกุ คนจะไดม้ อี ากาศทดี่ ี บา้ นเมอื งทสี่ ะอาดไวอ้ ย่คู กู่ บั เราไปนานๆ เลยคะ่

อา้ งองิ ifestylecampus-star. (2559)./ วนั ลอยกระทง ประวตั คิ วามเป็ นมา – ทาไมตอ้ งลอยกระทง ความเชอื่ ตา่ งๆ./ สบื คน้ เมอื่ 30 ตลุ าคม 2563,/ จากเว็บไซต:์ https://lifestyle.campus-star.com/knowledge/5860.html

ขอบคณุ หอ้ งสมดุ ประชาชนอาเภอบงึ สามพนั ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั อาเภอบงึ สามพนั ทอี่ ยู่ : เลขที่ ๓/๑ หม่ทู ี่ ๒ ถนนสระบรุ ี - หลม่ สกั ตาบลบงึ สามพนั อาเภอ: บงึ สามพนั จงั หวดั เพชรบรู ณ์ รหสั ไปรษณีย ์ ๖๗๑๖๐เบอรโ์ ทรศพั ทห์ อ้ งสมดุ ประชาชนอาเภอบงึ สามพนั ๐๕๖ – ๗๓๑๓๙๐กศน.อาเภอบงึ สามพนั โทรศพั ทแ์ ละโทรสาร ๐๕๖ – ๗๓๒๓๙๑E-mail: [email protected]สานักงาน สง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั จงั หวดั เพชรบรู ณส์ านักงาน กศน.จงั หวดั เพชรบรู ณ์ 325/1 ถ.สามคั คชี ยั ต.ในเมอื ง อ.เมอื ง จ.เพชรบรู ณ์ 67000