Root 1

ถา้ พจิ ารณาตามการเกิดของราก แบ่งรากไดเ้ ปน็ ชนดิ ใหญ่ ๆ ได้ 3 ชนดิ ตามจุดกาเนดิ ของราก ดังนี้

1. รากแก้ว (Primary root หรือ Tap root) เป็นรากทเ่ี จริญมาจาก แรดเิ คลิ (Radicle) ของเอม็ บริโอ แล้วพุ่งลงสดู่ นิ ตอนโคนรากจะใหญแ่ ล้วคอ่ ย ๆ เรียวไปจนถึงปลายราก พชื หลายชนิดมีรากแกว้ เปน็ รากสาคญั ตลอดชีวิต http://www.nana-bio.com/e-learning/plant%20organ/image%20root/root_Acer_taproot.jpg

2. รากแขนง (Secondary root หรือ Lateral root) เป็นรากท่เี จรญิ มาจากเพรไิ ซเคลิ ของรากแก้ว การเจริญเตบิ โตของรากชนิดน้ี จะขนานไปกับพ้ืนดินและสามารถแตกแขนงไดเ้ รื่อยไป http://www.nana-bio.com/e-learning/plant%20organ/image%20root/RKN_10.jpg

3. รากพิเศษ (Adventitious root) เปน็ รากทีง่ อก จากส่วนตา่ ง ๆ ของพืชเช่น ลาต้นหรือใบ อาจจาแนกตามรูปร่างและหนา้ ที่ได้เปน็ 8 ประเภท ดงั น้ี http://www.nana-bio.com/e-learning/plant%20organ/image%20root/fibrsrt.jpg

3.1 รากฝอย (Fibrous root) เปน็ รากที่งอกออกจากโคนลาต้นเพื่อแทนรากแกว้ ทฝี่ อ่ ไป พบมากในพืชใบเลย้ี งเดย่ี วเชน่ รากขา้ ว ขา้ วโพด หญ้า หมาก มะพร้าว เป็นตน้

3.2 รากคา้ จุน (Prop root หรอื Buttress root) เปน็ รากทง่ี อกจากโคนต้นหรอื ก่ิงบนดินแล้วหย่งั ลงดินเพอ่ื พยุงลาตน้ เอาไว้ไมใ่ ห้ล้มเช่น รากขา้ วโพดทง่ี อก ออกจากโคนต้น รากเตย ลาเจียก ไทรย้อย แสม โกงกาง ข้าวโพด http://www.nana-bio.com/e-learning/plant%20organ/image%20root/Prop_roots.jpg

3.3 รากเกาะ (Climbing root) เปน็ รากทแ่ี ตกออกจากข้อของลาตน้ มาเกาะตามหลกั เพอ่ื ชูลาตน้ ขึ้นสูง เช่น รากพลู พรกิ ไทย กล้วยไม้ พลูดา่ ง เปน็ ตน้ http://www.nana-bio.com/e-learning/plant%20organ/image%20root/root%20climbing.jpg

3.4 รากหายใจ (Pneumatophore หรือ Aerating root) เป็นรากที่ยื่นขนึ้ มาจากดนิ หรือน้าเพื่อรับออกซเิ จน เชน่ รากแพงพวย รากลาพู แสม โกงกาง และรากสว่ นทอ่ี ยใู่ นนวมคลา้ ยฟองนา้ ของผกั กระเฉดกเ็ ปน็ รากหายใจโดยนวมจะเป็นที่เกบ็ อากาศและเป็นทนุ่ ลอยน้าด้วย http://www.nana-bio.com/e-learning/plant%20organ/image%20root/pneumat.jpg

3.5 รากปรสติ (Parasitic root) เปน็ รากของพืชพวกปรสิตท่สี รา้ ง Haustoria แทงเข้าไปในลาตน้ ของพืชทเี่ ปน็ โฮสต์ เพ่อื แย่งน้า และอาหารจากโฮสต์ เชน่ รากกาฝาก ฝอยทอง เปน็ ตน้ http://www.nana-bio.com/e-learning/plant%20organ/image%20root/rtsuck2.jpg

3.6 รากสงั เคราะหด์ ว้ ยแสง (Photosynthetic root) เปน็ รากทแ่ี ตกจากขอ้ ของลาตน้ หรอื กิ่งและอยู่ในอากาศจะมีสีเขยี วของคลอโรฟลิ ล์จงึ ช่วยสังเคราะห์ดว้ ยแสงไดเ้ ช่น รากกล้วยไม้ นอกจากน้ี รากกล้วยไมย้ งั มนี วม (Velamen) หมุ้ ตามขอบนอก ของรากไวเ้ พอ่ื ดูดความชน้ื และเกบ็ น้าราก ของไทร โกงกาง มีสเี ขียวเฉพาะตรงที่หอ้ ยอยูใ่ นอากาศ สว่ นที่ไซลงไปในดินแล้วไมม่ สี เี ขยี วเลย http://www.nana-bio.com/e-learning/plant%20organ/image%20root/7.jpg

3.7 รากสะสมอาหาร (Food storage root) เป็นรากทสี่ ะสมอาหารพวกแป้ง โปรตีน หรอื น้าตาลไว้ จนรากเปลย่ี นแปลงรปู รา่ งมขี นาดใหญเ่ รียกว่า “หวั ” เช่น หัวแครอท หัวผักกาด หรือหัวไชเทา้ หัวผักกาดแดงหรอื แรดิช(Radish) หัวบที (Beet root) และหวั มนั แกว เป็นรากสะสมอาหารทีเ่ ปลยี่ นแปลงมาจากรากแกว้ สว่ นรากสะสม อาหารของมนั เทศ รักเร่ กระชาย เปลีย่ นแปลงมาจากรากแขนง http://www.nana-bio.com/e-learning/plant%20organ/image%20root/rootveg.jpg

3.8 รากหนาม (Thorn Root) เป็นรากที่มีลักษณะเปน็ หนามงอกมาจากบริเวณโคนต้น ตอนงอกใหม่ ๆ เป็นรากปกติแต่ตอ่ มาเกิดเปลือกแข็งทาให้มลี ักษณะคลา้ ยหนามแขง็ช่วยป้องกันโคนต้นได้ ปกติพบในพชื ทเี่ จริญในทนี่ า้ ท่วมถึง เช่น โกงกาง ส่วนในปาล์ม บางชนดิ จะปรากฏรากหนามกรณที ่ีมรี ากลอยหรือรากค้าจนุ

หน้าทขี่ องรากรากมีหนา้ ท่ีหลกั ท่สี าคัญ คือ 1. ดูด (absorption) น้าและแร่ธาตุทลี่ ะลายนา้ จากดนิ เขา้ ไปในลาต้น 2. ลาเลียง (conduction) นา้ และแร่ธาตรุ วมทัง้ อาหารซ่งึ พืชสะสมไว้ในรากขน้ึ สู่สว่ นตา่ งๆของลาตน้ 3. ยดึ (anchorage) ลาต้นให้ตดิ กับพ้ืนดิน 4. แหล่งสรา้ งฮอร์โมน (producing hormones) รากเป็นแหลง่ สาคัญในการผลติฮอรโ์ มนพชื หลายชนดิ เชน่ ไซโทไคนิน จบิ เบอเรลลิน ซงึ่ จะถูกลาเลียงไปใชเ้ พอื่ การเจรญิ พัฒนาของส่วนลาต้น ส่วนยอด และสว่ นอนื่ ๆของพืช 5. รากทาหนา้ ท่พี ิเศษอื่นๆ เช่น สะสมอาหาร สังเคราะห์แสง ค้าจนุ ยึดเกาะ หายใจ

ทม่ี าของเน้อื หาhttp://www.nana-bio.com/e-learning/plant%20organ/root.htmlhttp://watchawan.blogspot.com/2010/05/blog-post_14.htmlBIOLOGY for high school students (ชีววิทยาสาหรับนกั เรยี นมัธยมปลาย)