การจัดการพิธีกรรมบวงสรวงคุ้มสิงห์

การจดั การพธิ กี รรม บวงสรวงคมุ้ สิงห์

คํานํ า หนั งสือเลม่ นี เปนส่วนหนนึ งของงานวจิ ยั ของนั กศึกษา เทคโนโลยโี ปลเิ ทคนิ ค เชยี งใหม่ คณะผจู้ ดั ทาํ ไดท้ าํ หนั งสือ เลม่ นี ขนึ เพือจะศึกษาความเปนมาและพิธกี รรมบวงสรวงคุ้ม สิ งห์ เพือเรยี นรูเ่ พิมเตมิ และในอนาคต คณะผจู้ ดั หวงั วา่ หนั งสือ เลม่ นี จะมปี ระโยชน์ ตอ่ การศึกษาถา้ ทางคณะทาํ ผดิ พลาด ประการใดกข็ ออภยั มา ณ ทนี ี ดว้ ย

วตั ถปุ ระสงค์ 1.เพือศึกษาเกยี วกบั พิธกี รรมบวงสรวงคุ้มสิงห์ อําเภอเมอื งจงั หวดั เชยี งใหม่ 2.เพือศึกษาการจดั การพิธกี รรมบวงสรวงคุ้มสิงห์ จงั หวดั เชยี งใหม่ 3.เพือเปนแนวทางในการศึกษาของนั กเรยี นโรงเรยี นวดั ขว่ งสิงห์

ประวตั คิ วามเปนมาคมุ้ สิงห์ \"ขว่ งสิงห์\" เดมิ ทเี ปนลานโลง่ กวา้ ง เรยี กวา่ \"ขว่ ง\" อยนู่ อกเมอื งเชยี งใหม่ ทางทศิ เหนื อ ห่างจากประตชู า้ งเผอื ก ซงึ เปนประตเู มอื งเชยี งใหม่ ประมาณ 2 กโิ ลเมตร ตอ่ มาในป พ.ศ 2344 พระเจา้ กาวลิ ะ เจา้ หลวงเมอื งเชยี งใหม่ พระองค์แรก (พ.ศ 2325-2356) ในสมยั รตั นโกสินทร์ โปรดให้กอ่ สิงห์ปนู ปนสีขาว ยนื 2 ตวั แตล่ ะตวั อยภู่ ายในซมุ้ ตวั หนึ งหันหน้ าไปทางทศิ เหนื อ อกี ตวั หนึ งหันหน้ าไปทางทศิ ตะวนั ออก แลว้ ทาํ พิธอี ญั เชญิ สิงศักดสิ ิทธิ ให้ มาสถติ ย์ เปนเดชานภุ าพของเมอื ง ในอดตี กองทพั เชยี งใหม่ ไดม้ ากระทาํ พิธี บชู า เพือความเปนสิรมิ งคลทกุ ป จนเปนทรี ูจ้ กั กนั โดยทวั ไปวา่ \"ขว่ งสิงห์ ชยั มงคล\"

ตอ่ มา เจา้ อนิ ทวชิ ยานนท์ เจา้ หลวงเมอื งเชยี งใหม่ ลําดบั ที 7 (พ.ศ 2416- 2439) โปรดให้สรา้ งวดั ขนึ ไวบ้ รเิ วณใกลก้ นั หนึ งวดั คือ \"วดั ขว่ งสิงห์ชยั มงคล\" เมอื ครงั ฉลองเมอื งเชยี งใหม่ 700 ป พ.ศ 2539 หน่ วยงานภาครฐั และเอกชน ได้ รว่ มกนั บรู ณะ ซอ่ มแซมขว่ งสิงห์ พรอ้ มกบั ปรบั ปรุงภมู ทิ ศั น์ โดยรอบ ดว้ ยการ ขดุ คูนาลอ้ ม แลว้ ยกพืน กอ่ อฐิ ถอื ปนู เปนลานกวา้ ง มบี นั ไดทางขนึ อยดู่ า้ นหน้ า ทศิ ตะวนั ออก สิงห์แตล่ ะตวั สงู ประมาณ 2 เมตร ทาสีขาวภายในซมุ้ ปจจบุ นั ตงั อยทู่ ี ถนน เชยี งใหม-่ แมร่ มิ (โชตนา) ใกลส้ ีแยกขว่ งสิงห์ ตําบล ชา้ งเผอื ก อําเภอ เมอื งเชยี งใหม่ จงั หวดั เชยี งใหม่ กรมศิลปกรประกาศขนึ ทะเบยี นเปน โบราณสถานสําคัญของชาติ เมอื วนั ที 8 มนี าคม พ.ศ 2478

ขันตอนการจดั การพิธกี รรม บวงสรวงคุ้มสิ งห์ ตอ้ งเตรยี มเครอื งบวงสรวงเปนสามประเภท เครอื งพิธกี รรม มเี ทา้ ทงั 4 -หมากเมยี งบหุ รอี ยา่ งละ4 ขนึ ตอนเชา้ วนั แตง่ ดา เครอื งบชู า แรม11คาเดอื น9เหนื อ เทา้ ทงั 4 ควกั เครอื ง 8บหุ ร8ี เมยี ง ขา้ วตม้ ขนม ชอ่ ขาว8แดง8 แตะบา้ น บวงสรวงเทวดาทงั 4ทศิ เครอื งบชู าคือเครอื ง108 - บหุ รี 108 เบา้ เมยี ง108 กําขา้ ว108กํา ขา้ วตม้ ขนมมะพรา้ วกลว้ ยออ้ ย อยา่ งละ108 บชุ าคุ้มสิงห์ ฉัตรเงนิ ทอง สิงห์ตวั ละคู่ ผา้ แดง1 ปบ =30 หลา ขา้ วเปอกหมนื 10 ลติ ร ขา้ วสาร ปน1ลติ ร มะพรา้ ว 2 คะแนง กลว้ ย2เคือหน่ อกลว้ ยหน่ อออ้ ยอยา่ งละ2 เทยี น เงนิ ทอง (อยใู่ นพานประธานเปดพิธ)ี อยา่ งละ12 คู่ ดอกเงนิ ทอง

เครอื งสังเวย หัวหมู 1หัว ไก1่ คู่ ผลไมแ้ ลว้ แตจ่ ะถวายเชน่ สับปะรด แตงโม แตห่ ้ามขาด กลว้ ย มะพรา้ ว ขนมหวาน นา กลว้ ยบวช มนั บวช ลอดชอ่ ง แห้ง ขนมชนั ขา้ วตม้ กะทิ ขนมจอ๊ ก ขนมลนิ หมา วนั งาน แรม12คาเดอื น9เหนื อกลางมถิ นุ า- ตน้ กรกฎาคม

พิธเี ช้า 1.ทาํ พิธสี งฆ์ นิ มนพระมา9รูปเพือใส่บาตร ชาวบา้ นมาไหวร้ ูปปนสิงห์ 2.สวดพธุ ทมนท์ เพือความเปนสิรมิ งคลแกบ่ า้ นเมอื ง 3.หลงั พิธสี งฆ์ เขา้ ส่พู ิธบี วงสรวง ให้ประธานในพิธี ยกขนั บวงสรวงเทวดา 4.เชญิ เทวดา รา่ งทรงมา้ ขี มาราํ ถวายมอื 5.หลงั จากเลกิ งานพิธกี จ็ ะแจกจา่ ยของถวายแกช่ าวบา้ นทมี ารว่ มพิธี

นายกรณ์ พงมาลา นางสาวสพุ ิชญา วฒุ ิ วทิ ยาลยั เทคโนโลยโี ปลเิ ทคนิ คลานนา เชยี งใหม่