รายงานฉบับสมบูรณ์_สพข. 11 _ 5 มีนาคม 64

85 และความมั่นคงของชาติ และเขตป่าไม้ถาวรตามมตคิ ณะรฐั มนตรี โดยไม่รวมพื้นที่ปฏิรูปที่ดินที่ได้มีการ ประกาศเป็นพระราชกฤษฎีกาแล้ว เมือ่ พจิ ารณาจากข้อมูลการสำรวจสภาพการใช้ท่ีดนิ สามารถจำแนก ออกเป็นพื้นที่ป่าสมบูรณ์ พื้นที่ป่าเสื่อมรอสภาพฟื้นฟู และพื้นที่ที่มีการใช้ประโยชน์เพื่อการเกษตร ซึ่งเป็น พ้ืนทรี่ อการพสิ ูจน์สิทธติ ามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันท่ี 30 มถิ ุนายน 2541 1) เขตบำรงุ รักษาป่า (หนว่ ยแผนที่ 121) เขตนม้ี ีเนื้อท่ี 2,208 ไร่ หรอื ร้อยละ 1.49 ของ เนือ้ ท่ีท้ังหมด สภาพพืน้ ทีป่ ัจจบุ ันมีลักษณะเปน็ ป่าสมบรู ณ์ ขอ้ เสนอแนะการใช้พื้นทใี่ นเขตบำรงุ รกั ษาป่า - ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องปฏิบัติตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2541 เรื่อง มาตรการและแนวทางแกไ้ ขปญั หาทีด่ ินป่าไม้ โดยให้กรมปา่ ไมส้ ำรวจพื้นทีท่ ม่ี ีการครอบครองให้ชัดเจน - ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องปฏิบัติตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 16 กันยายน 2540 เรื่อง แผนการจัดการทรพั ยากรทด่ี นิ และป่าไม้ระดับพนื้ ท่ี เพอื่ ให้เกดิ การบริหารจดั การทรัพยากรทีด่ นิ และป่าไม้ อย่างมีระบบโดยให้มีการอนุรักษ์ควบคู่กับการพัฒนาที่ยั่งยืน และสงวนรักษาไว้ซึ่งทรัพยากรป่าไม้ที่ เหลืออยูร่ วมถึงฟ้นื ฟูป่าท่ีเส่ือมสภาพ โดยตอ้ งอย่บู นหลักในการลดปัญหาความขัดแย้งของการใชท้ รัพยากรใน พน้ื ที่ - ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพิ่มมาตรการจัดการป่าไม้และจัดการป่าชุมชนแบบผสมผสาน เพื่อให้ป่าคงอยู่และสามารถใชป้ ระโยชน์ด้านตา่ ง ๆ ไดอ้ ย่างยัง่ ยืน - ให้หน่วยงานที่เกีย่ วข้องจัดทำแนวกันไฟ เพื่อป้องกันไฟป่าที่อาจเกดิ ขึ้นตามธรรมชาติหรือ จากกจิ กรรมของมนุษย์ - รณรงคใ์ หช้ ุมชนมีสว่ นรว่ มในการดแู ลและบำรงุ รกั ษาผืนปา่ ในพื้นทรี่ ่วมกัน 2) เขตฟื้นฟูทรพั ยากรป่าตามธรรมชาติ (หน่วยแผนที่ 122) เขตนี้มีเนื้อที่ 23 ไร่ หรือร้อยละ 0.02 ของเนือ้ ที่ท้ังหมด พนื้ ทีใ่ นเขตน้ีปัจจุบันมสี ภาพเปน็ พ้ืนท่ีป่ารอสภาพฟ้ืนฟูมีข้อเสนอแนะการใช้พ้ืนที่ ในเขตฟนื้ ฟสู ภาพปา่ ธรรมชาติ ดังน้ี - กำหนดมาตรการและแนวทางในการป้องกันมใิ ห้ราษฎรบุกรุกพน้ื ท่ีในเขตนี้ เพื่อนำกลับมา ใชด้ ้านการเกษตรรวมทัง้ ปอ้ งกนั มิใหม้ กี ารเปดิ พนื้ ทีป่ ่าเพื่อทำการเกษตรเพิ่ม - ควรจัดทำแนวกันไฟเพื่อป้องกันไฟป่าที่อาจเกิดขึ้นได้จากธรรมชาติ หรือจากกิจกรรมของ มนุษย์ เพือ่ ใหป้ า่ ไม้มีการฟน้ื ตัวตามธรรมชาติทีส่ มบรู ณ์ 3) เขตฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติภายใต้เงื่อนไข เขตนี้มีเนื้อที่ 27,783 ไร่ หรือร้อยละ 13.34 ของเนอ้ื ทีท่ ้ังหมด พื้นทใี่ นเขตนี้ปัจจบุ ันเปน็ บริเวณที่มกี ารใชท้ ี่ดินเพื่อการปลูกยางพารา และปาล์ม นำ้ มนั - เขตพื้นที่ที่มีการใช้ที่ดินเพื่อการเกษตรที่มีแนวโน้มของการชะล้างพังทลายสูง (หน่วย แผนที่ 1231) เขตนี้มีเนื้อที่ 2,446 ไร่ หรือร้อยละ 1.65 ของเนื้อท่ีทั้งหมด พื้นที่เขตนี้ปัจจุบันมีการใช้ ที่ดินเพื่อการปลูกยางพารา และปาล์มน้ำมัน ซึ่งดินเป็นดินลึกในสภาพพื้นที่มีความลาดชัน 35-50 เปอรเ์ ซน็ ต์ และเป็นบรเิ วณซึง่ มีความเสยี่ งต่อการชะล้างพังทลายในระดบั รุนแรงถงึ รุนแรงมากที่สุด แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

86 - เขตพื้นที่ที่มีการใช้ที่ดินเพื่อการเกษตรที่มีแนวโน้มของการชะล้างพังทลายปานกลาง (หน่วยแผนที่ 1232) มีเนื้อที่ 2,314 ไร่ หรือร้อยละ 1.56 ของเนื้อที่ทั้งหมด พื้นที่เขตนี้ปัจจุบันมีการใช้ ที่ดิน เพื่อการปลูกไม้ยืนต้น ในสภาพพื้นที่มีความลาดชัน 12-35 เปอร์เซ็นต์ และเป็นบริเวณซึ่งมีความ เสี่ยงตอ่ การชะล้างพังทลายในระดบั ปานกลางถงึ รนุ แรง - เขตพื้นที่ที่มีการใช้ที่ดินเพื่อการเกษตรที่มีแนวโน้มของการชะล้างพังทลายต่ำ (หน่วย แผนท่ี 1233) มเี นื้อท่ี 2,597 ไร่ หรือรอ้ ยละ 1.75 ของเนือ้ ทีท่ ั้งหมด พืน้ ท่เี ขตน้ีปจั จุบันมีการใช้ที่ดินเพื่อ การปลูกยางพารา และปาลม์ นำ้ มัน ในสภาพพน้ื ที่มคี วามลาดชันตำ่ กว่า 12 เปอรเ์ ซ็นต์ และเป็นบรเิ วณซึ่ง มีความเสี่ยงต่อการชะลา้ งพงั ทลายในระดบั น้อยถงึ ปานกลาง มีเนื้อที่ประมาณ 108,449 ไร่ หรือร้อยละ 73.14 ของเนื้อที่ทั้งหมด พื้นที่ในเขตนี้อยู่นอกเขตที่มี การประกาศเป็นเขตป่าไม้ตามกฎหมาย ซึ่งเป็นพื้นที่ทำกินมีการออกเอกสารสิทธิ์ (โฉนด ส.ป.ก. คทช.) และจากการพิจารณาสามารถแบ่งพื้นที่ตามความเหมาะสมของที่ดินและศักยภาพของพื้นที่ได้เป็น 7 เขต ย่อย ดงั นี้ มีเนื้อที่ประมาณ 825 ไร่ หรือร้อยละ 0.56 ของเนื้อที่ทั้งหมด พื้นที่เขตนี้มีการใช้ประโยชน์ ที่ดินเพอ่ื การปลูกไมผ้ ล และไมย้ ืนตน้ ในสภาพพ้ืนทม่ี ีความลาดชันมากกว่า 50 เปอร์เซน็ ต์ มีข้อเสนอแนะ ในการใชพ้ น้ื ทเี่ ขตฟนื้ ฟูสภาพพ้ืนทเี่ กษตรกรรมเพอื่ การรักษาระบบนิเวศต้นน้ำ ดังน้ี - ภาครัฐควรกำหนดเป้าหมายในการควบคุมการใชพ้ ื้นที่ในเขตดงั กล่าวรวมถงึ รณรงคใ์ ห้มกี าร ใชป้ ระโยชนท์ ีด่ ินเพื่อการปลูกป่าหรือระบบวนเกษตร และส่งเสรมิ มาตรการอนุรักษด์ ินและน้ำที่เหมาะสม กบั สภาพพนื้ ท่ี - ส่งเสริมให้มีการใช้ปุ๋ยและสารปราบศัตรูพืชที่เป็นชีวภาพทดแทนการใช้สารเคมี เนื่องจาก สารเคมจี ะตกคา้ งในดินและแหลง่ น้ำ ทำให้สง่ ผลต่อระบบนเิ วศของพน้ื ทป่ี ลายน้ำ มีเนื้อทีป่ ระมาณ 1,805 ไร่ หรือร้อยละ 1.22 ของเนื้อท่ีทั้งหมด พื้นที่เขตนีม้ ีการใช้ที่ดนิ เพื่อการ ปลูกยางพารา ในสภาพพื้นท่ีมีความลาดชัน 35-50 เปอร์เซ็นต์ มีข้อเสนอแนะในการใช้พื้นที่เขตพื้นที่ เกษตรกรรมท่ตี อ้ งเร่งรดั ดำเนินการจัดทำระบบอนรุ กั ษ์ดินและน้ำ ดงั น้ี - ในบริเวณพ้ืนท่ีมีความลาดชันสูง และเสี่ยงต่อการชะล้างพังทลาย ควรจดั ทำระบบอนุรักษ์ ดินและน้ำ เช่น การปลูกไม้ยืนต้นร่วมกับหญ้าแฝกขวางความลาดเทบนแนวคันดิน ทำอาคารชะลอ ความเร็วน้ำร่วมกับการใช้หญ้าแฝก ฝายชะลอน้ำ คันดินเบนน้ำ คูรับน้ำรอบขอบเขา เพื่อป้องกันการชะ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ล่มุ น้าคลองลาว

87 ล้างพังทลายของดิน และช่วยเก็บความชื้นไว้ในดิน รวมทั้งมีการจัดระบบการปลูกพืชให้เหมาะสมกับ สภาพพ้นื ที่ และบำรงุ ดินดว้ ยปยุ๋ หมักหรอื ปุ๋ยคอก เพือ่ เพ่ิมอินทรียวตั ถุให้ดนิ - ในกรณีที่เป็นดินดีหรือดินลึก ควรทำเป็นคันดินสำหรับปลูกพืชล้มลุกที่มีมูลค่าทาง เศรษฐกจิ สูง หรือถ้ามีการปลูกไมย้ นื ต้นควรปลกู พืชคลมุ ดินร่วมด้วย - ในกรณีที่เป็นดินตื้นไม่ควรปลูกพืชไร่หรือพืชล้มลุก ควรปลูกไม้ยืนต้นขวางความลาดเทของ พื้นที่ และปลูกพืชคลุมดินระหว่างต้นพืช และควรทำคันคูรอบเขาเพ่ือระบายน้ำ ในกรณีที่ปลูกไม้ยืนต้น และต้องการปลูกพืชแซมระหวา่ งแถวก่อนไม้ยนื ต้นโตนั้นไม่ควรมีการไถพรวน เนือ่ งจากพนื้ ทม่ี ีความลาดชัน สงู ทำให้เกิดการสญู เสียหน้าดินไดง้ ่าย มีเนื้อที่ประมาณ 11,280 ไร่ หรือร้อยละ 7.61 ของเนื้อที่ทั้งหมด พื้นที่เขตนี้มีการใช้ที่ดิน เพ่อื การปลกู ยางพารา ในสภาพพนื้ ที่มคี วามลาดชนั 12-35 เปอร์เซ็นต์ มีข้อเสนอแนะในการใช้พื้นทีเ่ ขตพื้นที่เกษตรกรรมทีค่ วรส่งเสริมมาตรการในการอนุรักษ์ดิน และนำ้ โดยในบริเวณพื้นท่ีท่ีมีความลาดชันสูง และเสีย่ งต่อการชะล้างพังทลายควรจัดทำระบบอนุรักษ์ดิน และน้ำ โดยใช้ระบบพืชในการอนุรักษ์ดินและน้ำ เช่น การปลูกแถบหญ้าแฝก ปลูกพืชสลับเป็นแถบ หรือ ปลูกพืชคลุมดิน เพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน และช่วยเก็บความชื้นไว้ในดิน รวมทั้งมีการ จัดระบบการปลูกพืชให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ และบำรุงดินด้วยปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก เพื่อเพิ่ม อินทรียวัตถุให้ดนิ มีเนื้อที่ประมาณ 94,539 ไร่ หรือร้อยละ 63.76 ของเนื้อที่ทั้งหมด พื้นที่เขตนี้มีการใช้ที่ดิน เพื่อการปลูกไม้ผลและไม้ยืนต้น ในสภาพพื้นที่มีความลาดชันน้อยกว่า 12 เปอร์เซ็นต์ มีข้อเสนอแนะใน การใชพ้ ้ืนท่ีเขตพื้นท่เี กษตรกรรมมีความลาดชันน้อยกว่า 12 เปอร์เซน็ ต์ ดังน้ี - ควรทำคนั ดินเบนนำ้ เพอ่ื ป้องกันน้ำทีจ่ ะไหลบ่าเขา้ มาจากพ้นื ทดี่ า้ นนอก ซง่ึ อาจจะทำความ เสียหายใหแ้ ก่พชื ในพ้นื ที่ได้ และยังช่วยลดการชะล้างพังทลายของดนิ และอาจต้องทำทางระบายน้ำออกจาก พื้นท่แี ตถ่ า้ มีทางนำ้ ธรรมชาตอิ ยูแ่ ล้วควรรกั ษาใหอ้ ยู่ในสภาพดี - ควรจัดระบบปลูกพชื ใหเ้ หมาะสมโดยการไถพรวน และปลกู พืชขวางความลาดเท และควรจัด ให้มพี ชื ขึ้นปกคลุมหน้าดินตลอดทั้งปี สนับสนนุ การปลูกไมโ้ ตเรว็ ควบคู่กับการอนุรักษด์ ินและน้ำ เน้นการทำ การเกษตรแบบผสมผสานตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง โดยเน้นการปลกู พชื ใหห้ ลากหลายชนิดทั้งไม้ผล ไมย้ นื ต้น พชื ไร่ และพืชผกั แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ล่มุ น้าคลองลาว

88 - พัฒนากระบวนการผลิตไม้ผล ส่งเสริมการผลิตพืชปลอดสารพิษ เพิ่มศักยภาพการผลิตโดย ปรับปรงุ โครงสรา้ งของดนิ ด้วยการปลูกพืชตระกลู ถัว่ ในพื้นที่ เพอื่ เพิ่มอินทรียวัตถแุ ก่ดนิ สง่ เสริมการใช้ปุ๋ย อินทรีย์ และผลติ ภณั ฑ์เทคโนโลยีชีวภาพทดแทนการใช้ปยุ๋ เคมแี ละสารเคมี มีเนื้อทีร่ วมประมาณ 4,451 ไร่ หรือรอ้ ยละ 3.00 ของเน้ือท่ีทงั้ หมด มีเน้อื ที่รวมประมาณ 742 ไร่ หรือร้อยละ 0.50 ของเนื้อทท่ี ้ังหมด มีเนื้อที่ประมาณ 1,875 ไร่ หรือร้อยละ 1.26 ของเนื้อที่ทั้งหมด พื้นที่ในเขตนี้มีสภาพเป็นป่า ค่อนข้างสมบรู ณ์แต่อยนู่ อกเขตป่าสงวนแห่งชาติ สภาพพน้ื ที่โดยทั่วไปมีความลาดชันค่อนข้างมาก รวมถึง พ้ืนท่ีดนิ ตื้นมกี รวดหนิ ปะปนมาก พ้ืนที่ในเขตนก้ี ระจายตัวอยเู่ ป็นหย่อม ๆ ต่อจากเขตป่าสงวนแห่งชาติ ซ่ึง ควรรักษาพนื้ ท่ีไว้ใชป้ ระโยชนร์ ว่ มกันหรือจดั ทำเปน็ ปา่ ชุมชน ข้อเสนอแนะในการใช้พน้ื ทเ่ี ขตพื้นทคี่ งสภาพปา่ ไมน้ อกเขตป่าตามกฎหมาย - ควรมกี ารใชป้ ระโยชน์พ้ืนทโ่ี ดยปลูกไมโ้ ตเรว็ และยึดหลกั การใชท้ ่ีดินแบบผสมผสานระหว่างป่าไม้ กบั การเกษตร - ควรป้องกันและรักษาสภาพป่าไม้ให้คงความสมบูรณ์และมีความหลากหลายทางชีวภาพ โดยให้ ชมุ ชนมีสว่ นรว่ มในการจัดการ เพ่ือใหม้ กี ารใช้ประโยชนจ์ ากไมแ้ ละของป่าร่วมกนั อย่างพอเพียงและยง่ั ยืน มีเนื้อที่รวมประมาณ 236 ไร่ หรอื รอ้ ยละ 0.16 ของเนอื้ ท่ีทั้งหมด มเี นอ้ื ท่รี วมประมาณ 1,067 ไร่ หรือรอ้ ยละ 0.72 ของเน้ือที่ทั้งหมด แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

89 ตารางที่ 4-1 แผนการใช้ที่ดินเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นท่ีลุ่มน้ำคลองลาว อำเภอปลายพระยาและ อำเภออา่ วลึก จงั หวดั กระบี่ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ล่มุ น้าคลองลาว

90 ภาพที่ 4-1 แผนการใช้ทด่ี ินเพือ่ การอนุรักษด์ นิ และนำ้ พ้นื ทล่ี ุ่มนำ้ คลองลาว อำเภอปลายพระยา และ อำเภออา่ วลึก จังหวดั กระบ่ี แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

91 ตารางที่ 4-2 สรุปแนวทางแผนการใชท้ ีด่ นิ เพื่อการอนรุ ักษ์ดนิ และนำ้ ในพืน้ ทล่ี ุ่มนำ้ คลองลาว อำเภอ ปลายพระยาและอำเภออ่าวลกึ จังหวดั กระบี่ เน้อื ที่ สภาพการใช้ โครงการ/ หน่วยงาน ทดี่ ิน กจิ กรรม รับผดิ ชอ เขตการใช้ท่ีดนิ ไร่ ร้อย ปจั จบุ นั สภาพปัญหา มาตรการ ละ บ 1. เขตพืน้ ท่ีป่าไม้ตาม กฎหมาย 31,452 21.21 1) เขตพน้ื ท่ปี ่า 21,864 14.75 อนรุ ักษ์ 13,143 8.86 ปา่ ไม้ กำหนดไว้เพอื่ ทส., (1) เขตคุ้มครอง สมบรู ณ์ เปน็ แหล่งตน้ นำ้ ชุมชน สภาพป่าตาม ลำธาร ควบคมุ ธรรมชาติ 1,344 0.91 ป่าไม้เสอ่ื ม ไมใ่ ห้มกี าร สรา้ ง ทส., ชมุ ชน โทรม หรอื เปล่ยี นแปลงไป จติ สำนกึ (2) เขตฟ้ืนฟสู ภาพ ไม้ละเมาะ ใช้ประโยชน์ใน ใหเ้ หน็ ปา่ ตาม รปู แบบอนื่ ๆ คุณค่าป่า ธรรมชาติ ปล่อยใหฟ้ ้นื และ กลับคืนสสู่ ภาพ ดำเนนิ (3) เขตฟืน้ ฟู ป่าธรรมชาต/ิ การฟน้ื ฟู ทรัพยากร ธรรม เร่งปลกู ป่า สภาพป่า ชาชาติภายใต้ ทดแทนให้เป็น เง่ือนไข แหลง่ ต้นน้ำลำ - เขตพื้นทที่ ม่ี ี ธาร การใช้ทด่ี นิ มีแนวโน้ม 7,377 4.98 การชะล้างพังทลายสูง 5,183 3.50 - เขตพื้นทที่ ่มี ี 2,055 1.39 การใชท้ ีด่ ินมแี นวโน้ม การชะล้างพังทลาย ปานกลาง แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

92 ตารางท่ี 4-2 สรปุ แนวทางแผนการใช้ทด่ี ินเพื่อการอนรุ ักษด์ นิ และนำ้ ในพ้นื ท่ลี ่มุ น้ำคลองลาว อำเภอ ปลายพระยาและอำเภออ่าวลกึ จงั หวดั กระบี่ (ต่อ) เน้อื ที่ สภาพการใช้ โครงการ/ หนว่ ยงาน ทีด่ ิน กจิ กรรม รบั ผิดชอ เขตการใชท้ ด่ี ิน ไร่ ร้อย ปัจจุบัน สภาพปญั หา มาตรการ ละ สรา้ ง บ - เขตพืน้ ทีท่ ีม่ ี ปา่ ไม้ ควบคมุ ไม่ใหม้ ี จติ สำนกึ การใช้ท่ดี นิ มีแนวโน้ม 139 0.09 สมบรู ณ์ การ ให้เห็น กรมป่าไม้, การชะล้างพงั ทลายตำ่ เปลย่ี นแปลงไป คุณคา่ ป่า ชมุ ชน 2) เขตพ้นื ท่ีปา่ 9,588 6.47 ปา่ ไม้เสื่อม ใช้ประโยชน์ใน และ เศรษฐกจิ 2,208 1.49 โทรม หรอื รูปแบบอื่น ๆ ดำเนนิ กรมป่าไม้, ไม้ละเมาะ ปลอ่ ยให้ฟนื้ การฟืน้ ฟู ชมุ ชน (1) เขตบำรุงรักษา 23 0.02 กลับคนื สสู่ ภาพ สภาพป่า ปา่ ป่าธรรมชาต/ิ ปอ้ งกัน กรมป่าไม้, เร่งปลกู ปา่ และ ชุมชน (2) เขตฟนื้ ฟูสภาพป่า ทดแทนใหเ้ ป็น ควบคมุ ตามธรรมชาติ แหลง่ ตน้ น้ำลำ ไมใ่ หม้ ี ธาร การบกุ รุก พื้นทเี่ พ่ิม (3) เขตฟ้นื ฟู 7,357 4.96 มีการใช้ บุกรุกพื้นที่ จดั การภายใต้ ทรพั ยากร ธรรมชาตภิ ายใต้ พ้นื ท่ที ำ ปา่ เง่อื นไขตา่ ง ๆ เงอื่ นไข การเกษตร ของหน่วยงาน เจ้าของพื้นท่ี - เขตพื้นที่ที่มีการ 2,446 1.65 ใช้ที่ดินเพื่อการเกษตร ที่มีแนวโน้มของการชะ ล้างพงั ทลายสูง แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

93 ตารางที่ 4-2 สรปุ แนวทางแผนการใชท้ ด่ี นิ เพื่อการอนรุ ักษ์ดนิ และนำ้ ในพืน้ ท่ลี ุ่มนำ้ คลองลาว อำเภอ ปลายพระยาและอำเภออา่ วลกึ จังหวัดกระบ่ี (ต่อ) เน้อื ที่ สภาพการใช้ โครงการ/ หน่วยงาน กิจกรรม รับผิดชอ เขตการใชท้ ด่ี ิน ไร่ รอ้ ย ที่ดนิ สภาพปัญหา มาตรการ ละ ปจั จุบัน บ - เขตพื้นที่ที่มีการ 2,314 1.56 ใช้ที่ดินเพื่อการเกษตร ที่มีแนวโน้มของการชะ ล้างพังทลายปานกลาง - เขตพื้นที่ที่มีการ 2,597 1.75 ใช้ที่ดินเพื่อการเกษตร ท่ีมแี นวโนม้ ของการชะ ล้างพังทลายต่ำ 2. เขตเกษตรกรรม 108,449 73.14 มกี ารใช้ เกษตรกร พน้ื ทีท่ ำ ส่วนใหญ่ การเกษตร ปลูกพืชไร่ เชิงเด่ียว บน พื้นทบ่ี ริเวณ ที่มคี วามลาด ชันสูงจะเกดิ การชะล้าง พังทลายของ ดนิ คอ่ นขา้ ง รนุ แรง 1) เขตฟ้นื ฟูสภาพ 825 0.56 ไม้ยืนต้น เกดิ การชะ สง่ เสริมการใช้ พืน้ ท่ีเกษตรกรรม เพอื่ บรเิ วณ ลา้ งพงั ทลาย พื้นทดี่ ว้ ยระบบ การรกั ษาระบบนเิ วศ slope 50- ของดินใน วนเกษตร (ปลูก ต้นน้ำ 75% ระดับรนุ แรง ไม้ 3 อย่าง มากทีส่ ดุ ดนิ ประโยชน์ 4 ท่มี คี วาม อยา่ ง) อดุ มสมบรู ณ์ ตำ่ ในพน้ื ที่ ดอนที่เป็น กรด-ดนิ ตืน้ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

94 ตารางที่ 4-2 สรุปแนวทางแผนการใช้ที่ดินเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำคลองลาว อำเภอ ปลายพระยาและอำเภออา่ วลึก จังหวัดกระบี่ (ตอ่ ) เนื้อที่ สภาพการใช้ โครงการ/ หนว่ ยงาน กจิ กรรม รับผิดชอ เขตการใชท้ ่ีดนิ ไร่ รอ้ ยละ ท่ดี ิน สภาพปัญหา มาตรการ ปัจจบุ ัน บ 2) เขตพืน้ ท่ี เกษตรกรรมทตี่ ้อง 1,805 1.22 ไมย้ นื ตน้ เกิดการชะ คนั ดินแบบ 5 ดำเนินการ พด., เร่งรัดดำเนนิ การจัดทำ ระบบอนุรกั ษด์ ินและ บรเิ วณ ล้างพงั ทลาย แบบ 6 พร้อม กอ่ สรา้ ง ชมุ ชน นำ้ ดว้ ยวธิ ีกลทเ่ี ข้มแข็ง slope 35- ของดนิ ใน ไมผ้ ล ไม้ยืนตน้ ระบบ 3) เขตพืน้ ที่ เกษตรกรรมที่ควร 50% ระดับรุนแรง คูเบนนำ้ ขอบ อนุรกั ษ์ดิน สง่ เสริมมาตรการใน การอนรุ กั ษ์ดินและน้ำ ถงึ รนุ แรง เขา อาคาร และน้ำ อย่างเขม้ ข้น มาก ดินทม่ี ี ชะลอความเร็ว ความอดุ ม น้ำ บอ่ ดกั สมบูรณต์ ำ่ ตะกอน และ ในพนื้ ทดี่ อน ฝาย/อา่ ง/แทงค์ ท่ีเปน็ กรด- น้ำพร้อมระบบ ดินต้ืน กระจายนำ้ 11,280 7.61 พน้ื ที่ใชท้ ำ เกดิ การชะ คนั ดินแบบ 5 สรา้ งระบบ พด., การเกษตร ล้างพังทลาย แบบ 6 พรอ้ ม อนรุ กั ษ์ดิน ชมุ ชน ที่ slope ของดนิ ใน ไม้ผล ไมย้ นื ตน้ และน้ำ 12-35% ระดบั รนุ แรง และแนวแฝก คู ถงึ รุนแรง เบนนำ้ ขอบเขา มาก ดินต้นื บ่อดกั ตะกอน ในพนื้ ทดี่ อน ทางลำเลยี งใน ถงึ ชน้ั หินพื้น นา และฝาย/ อา่ ง/แทงคน์ ำ้ พร้อมระบบ กระจายนำ้ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

95 ตารางที่ 4-2 สรุปแนวทางแผนการใช้ที่ดินเพ่ือการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำคลองลาว อำเภอ ปลายพระยาและอำเภออ่าวลกึ จงั หวดั กระบี่ (ตอ่ ) เนื้อท่ี สภาพการใช้ โครงการ/ หน่วยงาน กิจกรรม รบั ผดิ ชอ เขตการใช้ทด่ี ิน ไร่ รอ้ ยละ ทดี่ นิ สภาพปญั หา มาตรการ 4) เขตพ้ืนท่ี ปจั จบุ ัน บ เกษตรกรรมท่มี ีความ พด., ลาดชันน้อยกว่า 12 % 94,539 63.76 พ้นื ทีใ่ ชท้ ำ เกดิ การชะล้าง คนั ดิน พร้อมไม้ สร้างระบบ ชุมชน ควรแนะนำการ จัดระบบปลูกพชื การเกษตร พังทลายของ ผล ไมย้ นื ต้น บอ่ อนุรักษ์ดิน พด., ชุมชน 3. เขตชุมชนและสิ่ง ทs่ี lope < ดนิ ในระดบั ดักตะกอน และน้ำ ปลกู สรา้ ง พด. , 12% ปานกลางถงึ ส่งเสรมิ การ สง่ เสริม ชมุ ชน 4. เขตแหลง่ นำ้ รุนแรง ดนิ ทม่ี ี ปรบั ปรุงบำรงุ เทคโนโลยี 5.เขตพื้นทปี่ ่าคง สภาพป่าไมน้ อกเขต ความอุดม ดนิ ด้วย พด. ปา่ ตามกฎหมาย 6.เขตสัมปานเหมือง สมบรู ณต์ ำ่ เทคโนโลยี พด. หนิ 7.เขตสายไฟฟ้าแรงสงู พื้นท่ีเป็นกรด บ่อน้ำในไรน่ า รวมเนอื้ ท่ี ดินทม่ี ี พืชปุ๋ยสด ขดุ ศกั ยภาพทาง ลอกคลอง การเกษตร ระบบกระจาย ปานกลางถึง น้ำ สูง 4,451 3.00 ท่ีตั้งชมุ ชน มกี ารขยายตวั และสิง่ ปลูก มากข้ึนและ สร้าง ส่งิ ก่อสรา้ งกดี ขวางลำนำ้ 742 0.50 แหล่งนำ้ ต้ืนเขิน ขดุ ลอกคลอง สร้าง ธรรมชาติ และ แหล่งนำ้ สำรอง ท่ีสรา้ งขน้ึ และปรับปรงุ แหลง่ นำ้ /ระบบกระจาย น้ำ 1,875 1.26 236 0.16 1,067 0.72 148,272 100.00 แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

96 แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

97 5 แผนบริหำรจัดกำรป้องกันกำรชะล้ำง พังทลำยของดินและฟ้ ืนฟูพื้นท๋ีเกษตรกรรม ด้วยระบบอนรุ กั ษด์ นิ และน้ำ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

5บทท่ี 98 คณะทำงานจัดทำแผนการบริหารจัดการโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและ ฟืน้ ฟูพ้นื ทเี่ กษตรกรรม ดว้ ยระบบอนุรักษด์ ินและนำ้ พ้นื ทลี่ ุ่มนำ้ คลองลาว อำเภอปลายพระยา และอำเภอ อ่าวลกึ จงั หวัดกระบ่ี ไดจ้ ัดทำแผนการบริหารจดั การทรัพยากรดิน และแผนปฏบิ ตั ิการเพื่อป้องกันการชะ ล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ลุ่มน้ำคลองลาว ระยะ 10 ปี (พ.ศ. 2565-2574) และ ระยะ 1 ปี เพื่อเป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อนโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นท่ี เกษตรกรรม ด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ให้สามารถนำไปสู่การวางแผน การกำหนดมาตรการและ บริหารจัดการพื้นที่เกษตรกรรรมที่มีความเสี่ยงต่อการชะล้างพังทลายของดินและพื้นที่ดินเสื่อมโทรม นำไปสู่การใชป้ ระโยชนอ์ ย่างสูงสดุ สมดุล เปน็ ธรรม และยง่ั ยืน รวมทั้งสามารถแปลงไปสู่การปฏบิ ตั ิไดอ้ ย่าง เป็นรูปธรรม ตามระบบการบริหารเชิงยุทธศาสตร์ที่สอดคล้องกับประเด็นปัญหาและบูรณาการการ ดำเนินงานของหนว่ ยงาน โดยผ่านกระบวนการมสี ่วนรว่ มจากภาคผี ้มู สี ว่ นได้เสยี ทเี่ ก่ยี วข้อง การบริหารจัดการทรัพยากรดินระดับลุม่ น้ำได้นำหลักการด้านการอนุรักษ์ดินและน้ำ การ บรหิ ารจดั การเชิงระบบนิเวศที่ต้องดำเนินการเพ่ือให้เกิดความสมดลุ ของระบบนิเวศ มีการกระจายการถือ ครองอย่างเปน็ ธรรม ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง การบรู ณาการให้การใช้ประโยชนท์ ่ดี ินเป็นไป อย่างเหมาะสมตามศักยภาพของที่ดิน มีความเชื่อมโยงกับการจัดการทรัพยากรน้ำ ป่าไม้และชายฝั่ง ให้ เกดิ ประโยชนส์ ูงสุดท้งั ในดา้ นเศรษฐกิจ สังคม วฒั นธรรม ส่ิงแวดลอ้ ม และความม่นั คงของประเทศ โดยให้ คำนงึ ถึงสิทธใิ นทรพั ย์สนิ ของประชาชน หลักธรรมาภบิ าล การรบั รูข้ อ้ มลู ขา่ วสารการกระจายอำนาจ การมี ส่วนร่วมของประชาชน ชุมชนและภูมิสังคม ดังนั้น เพื่อให้แผนบริหารจัดการแปลงไปสู่การปฏิบัติ จึงได้ จดั ทำแผนปฏบิ ัตกิ าร แบง่ ออกเป็น 2 ระยะ คือ ระยะ 4 ปแี ละระยะ 1 ปี โดยนำขอ้ มูลผลการประเมนิ การ สูญเสียดิน 3 ระดับ (ระดับมาก ปานกลาง และน้อย)ข้อมูลสภาพดินปัญหาของพื้นที่ และการขาดแคลน น้ำ มาใช้ในการบริหารจัดการสู่การกำหนดมาตรการและกิจกรรมในระดับพื้นที่ เพื่อเป็นต้นแบบการ บริหารจัดการทรัพยากรดินระดับลุ่มนำ้ ในพื้นที่อ่นื ๆ ครอบคลมุ การแก้ไขและป้องกนั การชะล้างพังทลาย ของดินและฟ้นื ฟพู น้ื ทเี่ กษตรกรรมครอบคลุมทั้งประเทศ สำหรับแผนปฏิบัตกิ ารระยะ 4 ปี เป็นการจัดกลุม่ ของพื้นทีใ่ นลุ่มน้ำตามลำดับความสำคญั ของโครงการตามปัจจัยต่าง ๆ เพื่อกำหนดกรอบพื้นที่ดำเนินการตามปีงบประมาณ และคำแนะนำในการ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

99 ใช้มาตรการอนุรักษ์ดินและน้ำด้านต่าง ๆ ให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่และสภาพการใช้ประโยชน์ที่ดิน ใน ระยะ 1 ปี ตามแผนปฏิบัติการรายปนี ั้น ซึ่งจะต้องนำพื้นที่ดำเนินการและคำแนะนำในการบริหารจัดการ จากแผนปฏิบัติการระยะ 4 ปี ไปศึกษาความเหมาะสมของโครงการที่จะดำเนินการในพื้นที่ลุ่มน้ำ โดยมี การศึกษาในด้านต่าง ๆ ควบคู่กันไป ทั้งด้านการออกแบบมาตรการอนุรักษ์ดินและน้ำด้านต่าง ๆ โดย จัดการพื้นที่ตามสภาพรุนแรงของปัญหาและนำมาตรการป้องกันและฟื้นฟูทรัพยากรดินตามสภาพปญั หา เฉพาะพื้นที่ เพื่อให้เหมาะสมกับการใช้งานของเกษตรกร ด้านความคุม้ ค่าทางเศรษฐศาสตร์ ผลประโยชน์ กับเกษตรกรและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในพืน้ ที่ ผลกระทบของพื้นที่ดำเนินโครงการ ในกรณีที่มีโครงการและ กรณีที่ไม่มีโครงการ โดยมีแนวทางในการบริหารทรัพยากรให้ได้ประโยชน์สูงสุด เพื่อการบริหารจัดการ ทรัพยากรดินและน้ำที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่และการใช้ประโยชน์ที่ดิน โดยนำมาตรการต่าง ๆ มาปรับ ใชท้ ั้งในทางพชื และทางวิศวกรรม โดยในการใชม้ าตรการทางวิศวกรรมนั้นสามารถใช้มาตรการดา้ นต่าง ๆ ตามมาตรฐานของกรมพัฒนาที่ดิน มาใช้ในการออกแบบรายละเอียด และจะต้องปฏิบัติตาม พ.ร.บ. วิศวกรรมด้วย เพื่อควบคุมและจัดการพื้นที่ในการลดการชะล้างพังทลายและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม เพื่อ เป็นต้นแบบในการบริหารจัดการทรัพยากรดินและน้ำในพื้นที่อื่น ๆ ตามแผนปฏิบัติการรายปี ต่อไป นอกจากนี้ ยังมีการติดตามและประเมินผลโครงการ เพื่อแก้ไขและปรับปรุงการดำเนินการตามมาตรการ ตา่ ง ๆ ท่ดี ำเนนิ การลงไปในพน้ื ท่ใี ห้เหมาะสมมากขน้ึ โดยการดำเนินการกิจกรรมต่างๆ ในพื้นที่นอกจากจะมีการดำเนินการตามแนวทางของ กรมพัฒนาที่ดินแล้วยังสามารถมีการบูรณาการร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ ในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และกระทรวงอื่น เช่น กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงมหาดไทยกระทรวงการ อุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กระทรวงสาธารณสุข เป็นต้น ในด้านการร่วมงานในพื้นท่ีป่า ไม้ และอุทยาน การส่งเสริมอาชีพ การถ่ายทอดความรู้ และสุขภาพอนามัยของประชาชนในพื้นที่ สร้าง แรงจูงใจในการปรบั เปลยี่ นการใช้ทด่ี ิน แรงจูงใจในการนำมาตรการด้านอนรุ กั ษ์ดนิ และน้ำเขา้ ไปใช้ในพ้ืนที่ ของเกษตรกร จากการวิเคราะห์สภาพปัญหาของพื้นที่ ข้อมูลทางเศรษฐกิจและสังคม ประกอบด้วย ข้อมูลทุติยภูมิและปฐมภูมิที่ได้จากการสำรวจภาคสนามเพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็ นปัจจุบันครอบคลุมประเด็น ปัญหาของสภาพพื้นที่อย่างแท้จริง ได้แก่ ข้อมูลการชะล้างพังทลายของดิน ข้อมูลด้านทรัพยากรดิน (สมบัติของดิน, สภาพดินปัญหา) ข้อมูลสภาพการใช้ที่ดิน ระดับการเปลี่ยนแปลงของการใช้ที่ดินด้าน ทรพั ยากรนำ้ สภาพภมู ิประเทศและสิง่ แวดล้อม ซง่ึ มีความเช่อื มโยงกันในด้านกายภาพ ดา้ นเศรษฐกิจและ สังคม ผา่ นกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน และการรบั ฟงั ความคดิ เห็นของหนว่ ยงานในระดับพื้นท่ี เพ่ือ นำข้อมูลมาประกอบการวิเคราะห์และจัดทำแผนปฏิบัติการเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและ ฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ให้มีประสิทธิภาพเกิดประสิทธิผลถูกต้องตาม สมรรถนะและศักยภาพของที่ดิน และให้ผู้ที่เกี่ยวข้องได้เกิดการเรียนรู้นาไปสู่การจัดการที่ถูกต้อง เหมาะสมและให้ได้เครื่องมือในการใช้ที่ดินอย่างยั่งยืน เพื่อลดอัตราการชะล้างพังทลายและการกัดเซาะ หน้าดิน การตกตะกอน และปริมาณสารพิษตกค้างที่เป็นผลมาจากการใช้ที่ดินบนพื้นที่ลุ่มน้ำให้อยู่ใน แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

100 เกณฑ์มาตรฐาน เกษตรกรและชุมชนสามารถใช้ประโยชน์ที่ดินได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม จึงมีการ กำหนดแนวทางและมาตรการที่มีความสอดคล้องกับสภาพปัญหา แผนการใช้ที่ดิน บนพื้นฐานการมีส่วน ร่วม ประกอบดว้ ย 1. มาตรการด้านอนุรักษ์ดินน้ำเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน แบ่งตามระดับ ความรุนแรงของการชะล้าง ดงั น้ี 1.1 พื้นที่ที่มีการชะล้างรุนแรงมาก กำหนดมาตรการ คือ การไถพรวนและปลูกพืชตาม แนวระดบั (contour cultivation) การยกรอ่ งตามแนวระดบั (ridging) การสร้างคนั ดิน (terrace, bench terrace) คันดินเบนน้ำ (division terrace) แนวหญ้าแฝกทางลำเลียง (farm road) คูรับน้ำขอบเขา (hillside ditch) ทางระบายน้ำ (waterways) ฝายชะลอนำ้ (check dam, weir) บ่อดักตะกอน (pond) 1.2 พื้นที่ที่มีการชะล้างปานกลาง กำหนดมาตรการ คือ การไถพรวนและปลูกพืชตาม แนวระดบั (contour cultivation) การยกร่องตามแนวระดบั (ridging) การสรา้ งคันดนิ (terrace, bench terrace) คันดินเบนน้ำ (division terrace) แนวหญ้าแฝกทางลำเลียง (farm road) คูรับน้ำขอบเขา (hillside ditch) ทางระบายน้ำ (waterways) ฝายชะลอนำ้ (check dam, weir) บอ่ ดกั ตะกอน (pond) 1.3 พื้นที่ที่มีการชะล้างรุนแรงน้อย กำหนดมาตรการ คือ การไถพรวนและปลูกพืชตาม แนวระดับ (contour cultivation) การยกร่องตามแนวระดบั (ridging) การสร้างคนั ดิน (terrace, bench terrace) คันดินเบนน้ำ (division terrace) แนวหญ้าแฝกทางลำเลียง (farm road) คูรับน้ำขอบเขา (hillside ditch) ทางระบายน้ำ (waterways) ฝายชะลอน้ำ (check dam, weir) บ่อดักตะกอน (pond) การไถพรวนดนิ ล่าง (sub soiling) การปรับระดบั และปรับรูปแปลงนา 2. มาตรการด้านอนุรกั ษด์ ินและน้ำเพือ่ ฟ้ืนฟูพื้นที่เกษตรกรรม ดินทพ่ี บส่วนใหญม่ ีปัญหา ดินตื้นและมีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ จึงกำหนดมาตรการ คือ ปลูกพืชคลุมดิน ปลูกพืชปุ๋ยสด การใช้ปุ๋ยคอก ปุย๋ หมกั และปุ๋ยชีวภาพเพื่อเพิ่มอนิ ทรียวตั ถุในดนิ 3. มาตรการด้านอนุรักษ์ดินและน้ำเพื่อพัฒนาแหล่งน้ำ พื้นที่ทางการเกษตร พบปัญหา การขาดแคลนน้ำสำหรับพื้นที่เกษตรกรรรม จึงกำหนดมาตรการตามสภาพปัญหาและความต้องการของ ชุมชน คือ อา่ งเก็บน้ำ สระเก็บนำ้ ฝายทดน้ำ การปรับปรุงลำนำ้ คลองส่งนำ้ พรอ้ มวางระบบส่งนำ้ ในการบริหารจดั การพื้นท่ีอนุรกั ษ์ดนิ และนำ้ จะพิจารณาการบรหิ ารจดั การเป็นล่มุ น้ำ ดังนั้น จงึ ไดน้ ำผลจากการคัดเลือกพน้ื ท่ีดำเนินการจากการจัดลำดับความสำคัญมาพิจารณาเพื่อกำหนดพื้นท่ีและ มาตรการ โดยแบ่งเป็นพื้นที่เป้าหมายย่อย ๆ เพื่อความสะดวกในการปฏิบัติงานและการติดตาม ประเมินผลตัวชี้วัด โดยในปีงบประมาณ 2565 สามารถดำเนินการได้ในพื้นที่รับน้ำคลองบางเท่าแม่ ครอบคลุมพ้ืนท่บี ้านบางเท่าแม่ หมทู่ ่ี 1 บ้านบางยิงวัว หมู่ที่ 3 บา้ นเขาต่อ หมทู่ ่ี 4 และบ้านบางโสก หมู่ท่ี 5 ตำบลเขาต่อ อำเภอปลายพระยา จังหวัดกระบี่ ซึ่งมีขนาดพื้นที่รวม 11,490 ไร่ โดยกำหนดมาตรการ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ล่มุ น้าคลองลาว

101 ด้านการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำประเภทที่ทำในพื้นที่ถือครองของเกษตรกรที่มีระดับการชะล้าง พงั ทลายสงู และปานกลาง ได้แก่ การไถพรวนและปลูกพืชตามแนวระดบั (contour cultivation) การยก ร่องตามแนวระดับ (ridging) การสร้างคันดิน (terrace bench terrace) คันดินเบนน้ำ (division terrace) แนวหญ้าแฝก ทางลำเลียง (farmroad) คูรับน้ำขอบเขา (hillside ditch) ทางระบายน้ำ (waterways) ฝายชะลอน้ำ (check damweir) บ่อดักตะกอน (pond) พร้อมวางระบบกระจายน้ำ และ ระบบอนุรักษ์ดินและน้ำทีต่ ้องทำในพื้นที่สาธารณะ ได้แก่อ่างเก็บน้ำ สระเก็บน้ำ ฝายทดน้ำ การปรับปรุง ลำนำ้ คลองส่งนำ้ และระบบสง่ น้ำดว้ ยท่อ (ภาพท่ี 5-1) แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

ตารางที่ 5-1 แผนปฏิบัติการเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ลุ่มน้ำคลองลาว อำเภอปลายพร ะยา อำเภออ่าวลึก จังหวัดกระบี่ ระยะ 10 ปี (พ.ศ. 2565-2574) 102 แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

103 ภาพที่ 5-1 แผนปฏบิ ัติการเพือ่ ป้องกนั การชะล้างพังทลายของดนิ และฟน้ื ฟูพืน้ ท่ีเกษตรกรรมด้วยระบบ อนรุ ักษ์ดนิ และน้ำ ลุ่มนำ้ คลองลาว ระยะ 1 ปี แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

104 โมเดลการบริหารจัดการทรัพยากรดนิ และนำ้ เชงิ บรู ณาการเพื่อป้องการการชะล้างพังทลายของดิน เป็นรูปแบบการบริหารจัดการลุ่มน้ำเชิงระบบ ครอบคลุมทุกมิติแบบองค์รวม (interdisciplinary) ประกอบด้วย มิติทางกายภาพ สังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดลอ้ ม โดยกำหนดทิศทางจากสภาพปัญหาเป็น ตวั นำ (problem orientation) ความรู้ทางวิชาการท่ีหลากหลายสาขาผ่านกระบวนการคิด วิเคราะห์ จาก งานวิจัย (research) และเทคโนโลยีด้านการพัฒนาที่ดิน การอนุรักษ์ดินและน้ำ ผ่านกระบวนการมีส่วน ร่วมของชุมชน (participation approach) ภาพที่ 5-2 รูปแบบมาตรการเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ด้วยระบบ อนุรักษด์ นิ และน้ำ พ้นื ท่ลี ุม่ น้ำคลองลาว อำเภอปลายพระยา และอำเภออ่าวลึกจังหวัดกระบ่ี ภาพที่ 5-3 ต้นแบบ (Model) แผนบริหารจัดการป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน และฟ้ืนฟูพื้นท่ี เกษตรกรรม ดว้ ยระบบอนรุ ักษ์ดินและนำ้ พน้ื ที่ลุ่มนำ้ คลองลาว อำเภอปลายพระยา และอำเภออ่าวลึก จังหวัด กระบี่ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

105 6 กำรขับเคลื่อนแผนบริหำรจัดกำรป้องกัน กำรชะล้ำงพังทลำยของดินและฟ้ ืนฟูพื้นท่ี เกษตรกรรม ดว้ ยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

106 6บทที่ การดำเนินงานตามแผนบริหารจัดการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่ เกษตรกรรม ด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ มีกลไกการขับเคลื่อนการดำเนินงานในรูปแบบคณะกรรมการ และคณะทำงาน ประกอบด้วย คณะกรรมการขับเคลื่อนโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและ ฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ และคณะทำงานจัดทำแผนการบริหารจัดการ โครงการปอ้ งกันการชะลา้ งพังทลายของดินและฟืน้ ฟูพนื้ ทเ่ี กษตรกรรม ดว้ ยระบบอนรุ กั ษ์ดินและน้ำ พ้ืนท่ี ลมุ่ น้ำคลองลาว อำเภอปลายพระยาและอำเภออ่าวลึก จงั หวดั กระบ่ี ในการจัดทำต้นแบบแผนการบริหาร จัดการการชะล้างพงั ทลายของดินและฟ้ืนฟูพน้ื ท่ีเกษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ สำหรับขับเคลื่อน การดำเนินงานด้านการอนุรักษ์ดินและน้ำใหบ้ รรลุเป้าหมายตามยุทธศาสตร์ 20 ปี แผนพัฒนาเศรษฐกจิ และ สงั คมแหง่ ชาติ ฉบบั ท่ี 12 และแผนแม่บทการบรหิ ารจัดการทรัพยากรนำ้ ดังน้นั เพ่ือใหแ้ ผนบรหิ ารจัดการ เกิดผลสัมฤทธิ์ในทางปฏิบัติ บรรลุวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่กำหนดไว้ จึงจำเป็นต้องได้รับการ ขับเคลื่อนและผลักดันจากทุกภาคส่วนและใหเ้ กิดการบูรณาการทกุ ระดับและผา่ นกระบวนการมีส่วนรว่ ม เพื่อให้การบริหารจัดการทรัพยากรดินและน้ำมีเป้าหมายไปในทิศทางเดียวกัน ควรมีแนวทางการ ดำเนนิ งาน ดงั น้ี 6.1.1 สร้างความเข้าใจในเป้าหมายและวัตถุประสงค์ของแผนบริหารจัดการทรัพยากรดินเพื่อ ปอ้ งกนั การชะล้างพังทลายของดินและฟน้ื ฟูพ้ืนที่เกษตรกรรม ใหส้ ามารถนำไปสู่การวางแผน การกำหนด มาตรการและบริหารจัดการพื้นที่เกษตรกรรมที่มีความเสี่ยงต่อการชะล้างพังทลายของดินและพื้นที่ดิน เสอ่ื มโทรม รวมท้ังสามารถแปลงไปสู่การปฏิบัติได้อย่างเป็นรูปธรรม ตามระบบการบริหารเชิงยุทธศาสตร์ ท่ีสอดคลอ้ งกบั ประเด็นปญั หาและบูรณาการการดำเนินงานของหนว่ ยงาน โดยผา่ นกระบวนการมีสว่ นรว่ ม จากภาคผี ู้มสี ่วนได้เสียทเ่ี ก่ียวข้อง เพือ่ ให้หนว่ ยงานที่เก่ียวข้องเกิดการยอมรับและตระหนักถึงความสำคัญ ของแผน และนำตน้ แบบของแผนไปขยายผลสู่การปฏิบัติได้อย่างเปน็ รูปธรรม 6.1.2 วิเคราะห์บทบาทและปรับบทบาทกระบวนการทำงานให้สอดคล้องกับเป้าหมายการ ดำเนินงานทุกระดับตั้งแต่ระดับนโยบาย ระดับหน่วยงานที่ปฏิบัติงานส่วนกลางและส่วนภูมิภาค ในด้าน วิชาการท่ีเปน็ กระบวนการหลกั (core process) และ กระบวนการสนบั สนุน (support process) โดยนำ แนวทางการปฏิบัติงานไปกำหนดเป็นแผนงานโครงการ และกำหนดเป็นข้อตกลงการทำงานระหว่าง หนว่ ยงาน เนน้ การทำงานเชิงบรู ณาการเพ่ือขบั เคลอื่ นองคก์ รใหบ้ รรลเุ ปา้ หมายที่กำหนดไว้ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

107 6.1.3 พัฒนาระบบการติดตามและประเมินผลเชิงบูรณาการ โดยจัดตั้งคณะทำงานติดตาม ประเมินผลที่มีกลไกและเครือข่ายการดำเนินงานทั้งหน่วยงานที่ปฏิบัติงานในส่วนกลางและส่วนภูมิภาค เชื่อมโยงการประเมินผลตั้งแต่บริบท (concept) ปัจจัยนำเข้า (input) กระบวนการ (process) ผลผลิต (output) ผลลัพธ์ (outcome) และผลกระทบ (impact) ทุกมิติ ประกอบด้วย มิติทางกายภาพหรือ สิ่งแวดล้อม มิติสังคม และมิติเศรษฐกิจ ที่สามารถสะท้อนผลสัมฤทธิ์ของงานได้ชัดเจน จนนำไปสู่การ ปรับปรงุ พัฒนาแผนการดำเนินงานโครงการให้เกิดประสิทธิผล และมปี ระสิทธภิ าพ คณะกรรมการขับเคลอ่ื นโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดนิ และฟน้ื ฟพู ืน้ ที่เกษตรกรรม ดว้ ยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ 1 คณะอนกุ รร2มการจดั ทำ คณะอนกุ ร3รมการดา้ นการ คณะอนุกรรมการจัดทำแผน มาตรการดา้ นการอนุรกั ษ์ ประเมนิ สถานการณท์ รพั ยากรดนิ ดนิ และนำ้ เพอ่ื ปอ้ งกันการ และนำ้ โครงการปอ้ งกนั การชะล้าง บรหิ ารจัดการโครงการปอ้ งกัน ชะลา้ งพังทลายของดนิ พังทลายของดนิ การชะลา้ งพังทลายของดินและ สู่ระดบั พ้ืนท่ี ด้วยระบบอนรุ กั ษด์ นิ และน้ำ (Action/Implement) (Monitoring & Evaluation) ฟนื้ ฟูพ้นื ที่เกษตรกรรม แผน ตัวชี้วดั และเกณฑ์ ดว้ ยระบบอนุรักษ์ดินและนำ้ ปฏบิ ัตกิ าร ระดบั พื้นที่ (Planning) ต้นแบบแผนบรหิ าร ค่มู ือการจัดทำมาตรฐาน บริบท (Content) ด้านการอนรุ ักษ์ดนิ และน้ำ ด้านแผนบรหิ ารจัดการ แผนบรหิ ารจัดการ (จ.กระบี่) คมู่ ือการปฏบิ ตั งิ าน ปจั จัยนำเขา้ (Input) (Work manual) มาตรการดา้ นการอนรุ ักษด์ ินและนำ้ คณะทำงานแผนบรหิ าร - ด้านฐานขอ้ มูลทรัพยากร จัดการ 10 แหง่ /ปี ดินและนำ้ กระบวนการ (Process) - ด้านการใช้ทดี่ ิน - มาตรฐานการปฏบิ ัตงิ านดา้ นต่าง ๆ แผนบริหารจัดการ - ดา้ นการสำรวจภาวะ 10 แหง่ ในปี 2563 เศรษฐกจิ และสังคม ผลผลิต (Productivity) - ด้านการวางแผนการใช้ - ผลผลติ (output) ที่ดนิ - ผลลพั ธ์ (outcome) - ผลกระทบ (impact) แผนบริหารจดั การ พื้นที่ได้รับการปอ้ งกันการชะลา้ ง พ้นื ทีเ่ กษตรกรรมสามารถใชป้ ระโยชน์ทดี่ นิ ได้ 200 แห่ง (20 ปี) และฟนื้ ฟูพ้นื ท่ีเกษตรกรรม อย่างเหมาะสม ลดการสญู เสียดิน เกษตรกรมี (ไมน่ อ้ ยกวา่ 2 ลา้ นไร่ ภายใน 20 ปี) รายไดแ้ ละคณุ ภาพชวี ิตท่ีดีขึน้ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

108 การกำหนดบทบาทหน่วยงานและภาคีเครือข่ายทุกระดับในการขับเคลื่อนแผนบริหารจัดการ ทรัพยากรดินและน้ำเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ไปสู่การปฏิบัติ ตามบทบาท หน้าที่ และความรับผิดชอบ ได้แก่ ผู้บริหาร (อธิบดี รองอธิบดี) หน่วยงานที่ปฏิบัติงาน ส่วนกลาง หน่วยงานที่ปฏิบัติงานส่วนภูมิภาค รวมถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในระดับพื้นที่ มีแนวทางการ ดำเนนิ งาน ดงั น้ี ตารางที่ 6-1 บทบาทของหน่วยงานและภาคีเครือข่ายทุกระดับในการขับเคลื่อนแผนบริหารจัดการ ทรพั ยากรดินและน้ำเพ่อื ป้องกนั การชะลา้ งพังทลายของดินและฟ้นื ฟูพนื้ ท่เี กษตรกรรม ระดับ แนวทางการขบั เคลื่อน หน่วยงานรบั ผิดชอบ หน่วยงาน 1. ระดับนโยบาย (Policy Maker) กำกบั ดแู ลและติดตามการดำเนินงาน คณะกรรมการขบั เคล่ือน อธบิ ดกี รมพัฒนาทดี่ นิ โครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นท่ี และรองอธบิ ดกี รมพัฒนา เกษตรกรรม ด้วยระบบอนรุ ักษ์ดินและนำ้ ทด่ี ิน กำกับดูแลและติดตามการดำเนินงาน คณะทำงานจัดทำ แผนการบริหารจดั การโครงการปอ้ งกันการชะลา้ งพังทลายของ ดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ และขับเคลื่อนงานวิชาการด้านการกำหนดมาตรการ แนว ทางการจดั การดินและน้ำ ให้รองรับการแกไ้ ขปัญหาตามสภาพ พนื้ ท่ี กำกับดูแลและติดตามการดำเนินงาน ในการขับเคลื่อน แผนปฏิบัติการและแผนปฏิบัติราชการ ภายใต้แผนการบริหาร จัดการโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟู พ้ืนทีเ่ กษตรกรรม ดว้ ยระบบอนรุ กั ษด์ ินและนำ้ กำกับดูแลและติดตามการดำเนินงานในระดับพื้นที่ และจัดตั้ง คณะทำงานจัดทำแผนการบริหารจัดการโครงการป้องกันการ ชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ด้วยระบบ อนุรักษด์ ินและนำ้ คณะทำงานจดั ทำมาตรการด้านการอนุรักษ์ ดินและน้ำเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดินสู่ระดับพื้นที่ คณะทำงานด้านการติดตามและประเมินผลโครงการป้องกัน การชะล้างพังทลายของดิน ดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ ินและน้ำ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

109 ตารางที่ 6-1 บทบาทของหน่วยงานและภาคีเครือข่ายทุกระดับในการขับเคลื่อนแผนบริหารจัดการ ทรัพยากรดนิ และนำ้ เพอ่ื ปอ้ งกันการชะล้างพังทลายของดนิ และฟื้นฟูพ้นื ที่เกษตรกรรม (ต่อ) ระดบั หน่วยงาน แนวทางการขับเคลือ่ น หน่วยงาน รับผิดชอบ 2. ระดับปฏบิ ตั ิ (Operator) 2.1 ส่วนกลาง 1) จัดประชุมชี้แจงหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจ กผง. และคณะ และประสานความร่วมมือ โดยเปิดโอกาสให้หน่วยงานได้กำหนดแนว ทางการดำเนินงานร่วมกัน สำหรับใช้เป็นกรอบแนวทางการจัดทำ แผนปฏิบัติการและแผนปฏิบัติราชการประจำปี รวมถึงการติดตามและ ประเมินผลทค่ี รอบคลมุ ทกุ มิติ 2) จัดทำมาตรฐานการปฏิบัติงาน จากต้นแบบแผนการบริหารจัดการ กผง.และคณะ โครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ สำหรับใช้ขยายผลและขับเคลื่อนการ ดำเนนิ งานในพ้นื ทีล่ ุ่มน้ำย่อยอ่ืน ๆ 3) ขับเคลื่อนและติดตามการดำเนินงานในการจัดทำแผนการบริหาร คณะทำงานฯ จัดการโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่ เกษตรกรรม ด้วยระบบอนรุ ักษด์ นิ และน้ำ ลมุ่ น้ำย่อย 4) ปรับบทบาทกระบวนการทำงานให้สอดคล้องกับเป้าหมายการ กสด. สวด. ดำเนินงาน ด้านการสำรวจ วิจัยทรัพยากรดินและน้ำ การวิเคราะห์ดิน กนผ. กวจ. การวิเคราะห์สภาพการใช้ที่ดิน การวางแผนการใช้ที่ดิน และการ สวพ. สสผ. ประเมินสถานภาพทรพั ยากรดิน และการประเมินเชิงเศรษฐสงั คม 5) กำหนดมาตรการด้านการอนุรักษ์ดนิ และน้ำให้สอดคล้องกบั แผนการ สวพ. กวจ. ใชท้ ่ดี ินเพื่อปอ้ งการการชะลา้ งพงั ทลายและฟ้นื ฟพู ้ืนท่ีเกษตรกรรม 6) จัดทำฐานข้อมูลการติดตามและประเมินผลในระดับภาพรวมและ กวจ. กนผ. ระดบั พ้นื ที่ ครอบคลมุ การประเมนิ ผลเชงิ กายภาพ สงั คมและเศรษฐกจิ กผง. 2.2 สว่ นภูมิภาค 1) จัดตง้ั คณะทำงานขบั เคลอ่ื นการบริหารจดั การโครงการป้องกนั การชะ สพข./สพด. ล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ด้วยระบบอนุรักษ์ดิน และนำ้ ระดบั พนื้ ท่ลี มุ่ นำ้ ย่อย 2) ประชุมหารือร่วมกับหน่วยงานส่วนกลางและคณะทำงานจัดทำ แผนการบริหารจัดการโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและ ฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม ด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ให้เกิดความเข้าใจ จนสามารถนำไปถ่ายทอดแก่หนว่ ยงานทร่ี บั ผิดชอบได้ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ล่มุ น้าคลองลาว

110 ตารางที่ 6-1 บทบาทของหน่วยงานและภาคีเครือข่ายทุกระดับในการขับเคลื่อนแผนบริหารจัดการ ทรัพยากรดินและน้ำเพือ่ ปอ้ งกันการชะลา้ งพังทลายของดนิ และฟนื้ ฟูพื้นทีเ่ กษตรกรรม (ตอ่ ) ระดบั หนว่ ยงาน แนวทางการขับเคลื่อน หนว่ ยงาน รับผิดชอบ 3) จัดทำแผนการบริหารจัดการโครงการป้องกันการชะล้าง พังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นทีเ่ กษตรกรรม ด้วยระบบอนุรักษ์ ดนิ และนำ้ ระดบั ลุ่มน้ำยอ่ ย 4) ขับเคลื่อนการดำเนนิ งานในระดบั พ้ืนที่ให้สอดคล้องกบั แผน บรหิ ารจดั การ 5) ตดิ ตามและประเมนิ ผลการดำเนินงานอย่างต่อเน่ืองในระดับ พ้ืนที่ พรอ้ มรายงานผลการดำเนินงาน 3. หนว่ ยงานภาคีเครอื ข่าย (Network) 1) ประสานความร่วมมือในการกำหนดกรอบแนวทางการ หน่วยงานระดบั จัดทำแผนบริหารจัดการทรัพยากรดินและน้ำ เพื่อเชื่อมโยง จงั หวดั เปา้ หมายการดำเนนิ งานกนั ในระดับพื้นที่ 2) สนับสนุนการมีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนแผนการบริหาร หนว่ ยงาน จัดการโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟู ภาครฐั และ พ้ืนท่เี กษตรกรรม ดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และนำ้ ระดับลุ่มน้ำยอ่ ย เอกชน 3) สร้างแนวทางหรือกำหนดรูปแบบการระชาสัมพันธ์ในการ องค์กรปกครอง ทำความเข้าใจกบั ประชาชนในพ้ืนท่ีอย่างเป็นรูปธรรม ส่วนทอ้ งถน่ิ 4) ร่วมดำเนินกิจกรรมหรือโครงการเพื่อการบริหารจัดการ หนว่ ยงาน ทรัพยากรดินและน้ำเชงิ บรู ณาการ ภาครฐั และ เอกชน 5) ผลิตสื่อประชาสัมพันธ์ เผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร พร้อมท้ัง สอ่ื มวลชน สร้างความตระหนักและกระตุ้นใหท้ ุกภาคส่วนของสังคมมีส่วน รว่ มในการขบั เคลอื่ นการดำเนินงาน แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุม่ น้าคลองลาว

111 ปี 2563 1) มฐี านขอ้ มลู ด้านการชะล้างพังทลายของดิน (soil erosion) ในพ้ืนท่เี กษตรกรรม 2) มีต้นแบบแผนการบริหารจัดการทรัพยากรดินระดับลุ่มน้ำที่มีการกำหนดมาตรการด้านการ ป้องกนั และฟนื้ ฟทู รัพยากรดนิ ตามสภาพปัญหาของแต่ละพน้ื ที่ 3) มีการรูปแบบมาตรการด้านการอนุรักษ์ดินและน้ำในระดับลุ่มน้ำนำร่องสำหรับดำเนินการใน ระดบั พนื้ ท่ี ปี 2565-2574 1) ระดับผลผลติ (output) - รอ้ ยละความสำเร็จในการดำเนินกจิ กรรมตามมาตรการด้านการอนรุ ักษด์ ินและนำ้ - จำนวนพ้ืนท่เี กษตรกรรมไดร้ บั การป้องกันและฟ้ืนฟูทรพั ยากรดิน 2) ระดับผลลัพธ์ (outcome) - ทรัพยากรดินสามารถใช้ประโยชน์ที่ดินได้อย่างคุ้มค่า ลดการสูญเสียหน้าดินที่เป็นประโยชน์ต่อ การผลิตภาคการเกษตร ไม่น้อยกว่า ร้อยละ 80 เมื่อเปรียบเทียบกับปีฐาน หรือค่าเฉลี่ยในพื้นที่ระดับลุ่ม นำ้ - รักษาและเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับดิน ไม่น้อยกว่า ร้อยละ 80 เมื่อเปรียบเทียบกับปีฐาน หรือ ค่าเฉลย่ี ในพน้ื ทีร่ ะดบั ลุม่ น้ำ - เพิ่มประสทิ ธิภาพการใช้น้ำภาคการเกษตร ด้วยการเพ่ิมแหล่งน้ำต้นทนุ และระบบการกระจายนำ้ ไม่น้อยกว่า ร้อยละ 80 เมอื่ เปรยี บเทียบกบั ปฐี าน หรอื คา่ เฉลี่ยในพ้นื ที่ระดบั ลุม่ นำ้ - เกษตรกรสามารถใช้ประโยชนท์ ่ีดินได้อย่างเหมาะสมตรงตามศักยภาพของพื้นที่ไม่น้อยกวา่ ร้อย ละ 80 เมือ่ เปรยี บเทยี บกบั ปีฐาน หรอื ค่าเฉลยี่ ในพ้นื ทีร่ ะดับลมุ่ นำ้ 3) ระดับผลกระทบ (impact) - เพ่มิ ผลผลติ ภาคการเกษตร - เพิ่มรายได้ในครัวเรือนให้กับเกษตรกร ไม่น้อยกว่า ร้อยละ 30 เมื่อเปรียบเทียบกับปีฐาน หรือ คา่ เฉลีย่ ในพื้นที่ระดับลมุ่ นำ้ - เพิ่มมูลค่าการผลิตภาคการเกษตร และผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศไม่น้อยกว่า ร้อยละ 30 เม่ือเปรียบเทียบกบั ปีฐาน หรือค่าเฉลี่ยในพื้นทร่ี ะดับลุ่มน้ำ การดำเนินงานตามแผนบริหารจัดการทรัพยากรดินเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดินแ ละ ฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม มีแนวทางการติดตามประเมินผลเพื่อประเมินผลสัมฤทธิ์ของแผนงาน โดยมีการ ดำเนินการในดา้ นตา่ ง ๆ ดงั น้ี แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ล่มุ น้าคลองลาว

112 1) การติดตามความก้าวหน้า ในการดำเนินงานตามแผนบริหารทรัพยากรดินเพื่อป้องกันการและ ป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟืน้ ฟูพื้นที่เกษตรกรรม โดยการมีส่วนรว่ มของหน่วยงานตา่ ง ๆ ท้ัง ส่วนกลาง และระดับพื้นที่ โดยกำหนดให้มีการจัดทำรายงานผลการดำเนินงานประจำปี การติดตาม ประเมนิ ผลสำเรจ็ และผลกระทบจากการดำเนินงานตามแผนทุก 2 ปี มกี ารประเมนิ ผลชว่ งกลางแผน เพื่อ ปรับเป้าหมายและตัวชี้วัด ให้สอดคล้องกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งมีการประเมินผลเมื่อ ส้นิ สุดการดำเนนิ การตามแผนปฏิบัตกิ าร 2) จัดต้ังคณะกรรมการติดตามประเมนิ ผล เพื่อติดตามความกา้ วหน้าการดำเนินงาน และผลสัมฤทธิ์ของ งานในแต่ละด้านตามแผน ทั้งด้านปัจจัยนำเข้า (input) กระบวนการทำงาน (process) ผลผลิต (output) ผลลัพธ์ (outcome) และผลกระทบ (impact) ประกอบด้วย นักวิชาการจากส่วนกลาง นักวิชาการและ เจา้ หนา้ ทผี่ ปู้ ฏบิ ัติงานระดบั พื้นท่ี และหน่วยงานท่เี กีย่ วขอ้ ง เข้ามามีสว่ นร่วมในการตดิ ตามประเมินผลตาม แผนปฏิบัติการ ที่มีการกำหนดกรอบตัวชี้วัดท่ีครอบคลุมทกุ มิติ ประกอบด้วย ประเด็นการวัดและติดตาม ประเมินผล ผู้จัดเก็บตัวชี้วัดและรายงานผล (ตารางที่ 7-1) พร้อมทั้งเสนอวิธีการจัดเก็บและติดตาม สถานการณ์การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ สังคม และเศรษฐกิจ ในการจัดทำฐานข้อมูลเพื่อประเมินการ เปล่ียนแปลงตามตัวชวี้ ดั ประกอบด้วย ประเดน็ การวดั รายการตรวจวัด ผูร้ บั ผดิ ชอบฐานข้อมูลกลางและ ฐานขอ้ มลู เชิงพนื้ ที่ (ตารางท่ี 7-2) ตารางที่ 6-2 กรอบตวั ชว้ี ดั ในการติดตามและประเมินผล แผนบริหาร ตัวช้ีวัด ประเด็นการวดั ผรู้ บั ผดิ ชอบ จดั การ และตดิ ตามประเมนิ ผล ตวั ช้ีวัด ระยะสัน้ -ระยะกลาง ปี 2563 - มีฐานข้อมูลด้านการชะลา้ งพังทลาย - ฐานขอ้ มูลมคี วามถกู ตอ้ งตาม ผกู้ ำกบั ตวั ชี้วดั ของดิน (soil erosion) หลกั วิชาการ กองแผนงาน ในพืน้ ที่เกษตรกรรม - มตี น้ แบบแผนการบริหารจดั การ - ตน้ แบบแผนบรหิ ารจดั การไดร้ ับ ผจู้ ดั เก็บและ ทรัพยากรดนิ ระดบั ลมุ่ นำ้ ย่อยทม่ี กี าร ความเห็นชอบจากคณะกรรมการ รายงานผลตาม กำหนดมาตรการดา้ นการป้องกนั และ และหน่วยงานทเี่ ก่ยี วขอ้ ง ตวั ชีว้ ัด ฟื้นฟูทรพั ยากรดนิ ตามสภาพปญั หาของ - มาตรการดา้ นการอนรุ ักษด์ นิ คณะทำงานฯ แต่ละพ้นื ท่ี และนำ้ ได้รับการยอมรบั จาก - มีการรูปแบบมาตรการดา้ นการ เกษตรกรและชมุ ชน อนุรักษด์ ินและนำ้ ในระดบั ลมุ่ นำ้ ยอ่ ยนำ ร่องสำหรับดำเนนิ การในระดบั พืน้ ที่ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

113 ตารางที่ 6.2 กรอบตวั ชี้วดั ในการติดตามและประเมนิ ผล (ต่อ) แผนบรหิ าร ตัวชว้ี ัด ประเด็นการวดั และ ผู้รับผิดชอบ จัดการ ตดิ ตามประเมนิ ผล ตัวชวี้ ัด ปี 2565-74 1. ระดบั ผลผลิต (output) ผู้กำกับตัวช้วี ัด กองแผนงาน - ร้อยละความสำเร็จในการดำเนนิ กจิ กรรมตาม ผจู้ ัดเก็บและ มาตรการดา้ นการอนรุ ักษด์ นิ และนำ้ ปอ้ งกนั และฟ้ืนฟู รายงานผลตาม ทรพั ยากรดนิ ตวั ชวี้ ัด สพข./สพด. - ความสอดคล้อง ผจู้ ัดเก็บและ ของมาตรการดา้ น รายงานผลตาม การอนุรกั ษ์ดนิ และ ตวั ชว้ี ดั กสด./กวจ. นำ้ และระยะในการ สวพ./กวจ. ดำเนินงานเปน็ ไป สวพ./สพข. 2. ระดบั ผลลัพธ์ outcome) ตามแผน - ทรพั ยากรดนิ สามารถใช้ประโยชน์ท่ดี นิ ไดอ้ ยา่ ง - พืน้ ท่ีเกษตรกรรม ค้มุ คา่ ได้รับการป้องกัน ลดการสญู เสียหนา้ ดินที่เปน็ ประโยชนต์ อ่ การผลติ ภาค และฟื้นฟู ไม่น้อย การเกษตร ไม่นอ้ ยกว่า ร้อยละ 80 เม่อื เปรยี บเทยี บกบั กวา่ 10,000 ไร่/ลุ่ม ปฐี าน หรอื ค่าเฉลี่ยในพืน้ ท่ีระดบั ลุม่ นำ้ ยอ่ ย นำ้ ย่อย - จดั ทำฐานข้อมูล เพ่อื ประเมนิ การ เปลย่ี นแปลงตาม ตวั ชี้วัด เชน่ ค่าการ สูญเสียดนิ คุณภาพ ดิน ความช้นื ในดนิ ปรมิ าณตะกอนดนิ และปริมาณการกัก เก็บน้ำ - รักษาและเพ่ิมความชุม่ ชนื้ ใหก้ ับดนิ ไมน่ อ้ ยกว่า รอ้ ย ละ 80 เมอ่ื เปรยี บเทียบกับปฐี าน หรือค่าเฉลย่ี ในพื้นที่ ระดบั ลมุ่ นำ้ ย่อย - เพม่ิ ประสทิ ธิภาพการใชน้ ำ้ ภาคการเกษตร ดว้ ยการ เพ่ิมแหล่งน้ำต้นทนุ และระบบการกระจายนำ้ ไมน่ อ้ ย กวา่ ร้อยละ 80 เมอ่ื เปรยี บเทียบกบั ปฐี าน หรือ คา่ เฉลย่ี ในพ้ืนทร่ี ะดบั ลุ่มนำ้ ย่อย แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ล่มุ น้าคลองลาว

114 ตารางท่ี 6.2 กรอบตวั ชี้วดั ในการติดตามและประเมนิ ผล (ต่อ) แผนบริหาร ตัวช้ีวดั ประเด็นการวดั ผูร้ ับผิดชอบ จดั การ และตดิ ตามประเมินผล ตวั ชี้วัด - เกษตรกรสามารถใช้ประโยชน์ ที่ดินได้อย่างเหมาะสมตรงตาม ศักยภาพของพื้นที่ไม่น้อยกว่า ร้อย ละ 80 เมื่อเปรียบเทียบกับปีฐาน ห ร ื อ ค ่ า เ ฉ ล ี ่ ย ใ น พ ื ้ น ท ี ่ ร ะ ด ั บ ลุ่ ม น้ำยอ่ ย กนผ./สพข. 3. ระดับผลกระทบ (impact) - เพิม่ ผลผลติ ภาคการเกษตร - เพิ่มรายได้ในครัวเรือนให้กับ เกษตรกร ไม่น้อยกว่า ร้อยละ 30 - สำรวจข้อมูลเชิงสังคมเศรษฐกิจ กนผ./สพข. เมื่อเปรียบเทียบกับปีฐาน หรือ เพื่อประเมินการเปล่ียนแปลงหลงั คา่ เฉลยี่ ในพื้นทร่ี ะดบั ล่มุ น้ำย่อย ได้รับประโยชน์จากมาตรการตาม ตัวชวี้ ัดด้านสงั คมเศรษฐกจิ - เพิ่มมูลค่าการผลิตภาค การเกษตร และผลิตภัณฑ์มวลรวม ของประเทศ ไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 30 เมื่อเปรียบเทียบกับปีฐาน หรือ คา่ เฉล่ยี ในพนื้ ท่ีระดับลมุ่ น้ำย่อย แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

115 ตารางที่ 6.3 การจดั ทำฐานขอ้ มลู เพอ่ื ประเมินการเปล่ียนแปลงตามตัวชวี้ ดั มติ ิกายภาพ เศรษฐกิจและสงั คม ประเดน็ ประเด็นตัวชวี้ ัด* รายการตรวจวัด /ประเมิน** ผูร้ ับผิดชอบ (พ้นื ที่ดนิ /ตะกอนถกู ชะลา้ ง หรือที่ทับ ฐานข้อมูล จดั ทำฐานข้อมลู กลาง 1. ข้อมลู 1.1 อตั ราการ เชงิ พน้ื ท่ี ดิน และ สญู เสยี ของดนิ ถม) สว่ น 1. ผเู้ ชี่ยวชาญ ส่งิ แวดล้อม - ปริมาณฝน (ความเข้มของฝน) ภมู ิภาค ส่วนภมู ภิ าคและ 1.2 ปรมิ าณดนิ (สพข/ ส่วนกลาง : หรอื - ความคงทนต่อการถกู ชะลา้ ง สพด) คัดกรองขอ้ มลู ตะกอนทีส่ ญู พงั ทลายของดนิ สว่ นกลาง หายไป - ความลาดชนั ของพ้นื ที่ (กสด./ 2. กวจ. : จดั เก็บ และ (กโิ ลกรมั ตอ่ ไร่) - การจัดการพืช กวจ/ นำเขา้ ฐานข้อมูลกลาง - การปฏบิ ตั กิ ารป้องกันการชะล้าง กนผ./ และประเมินเชิงวิชาการ 1.3 การ พงั ทลายของดนิ สวด./ เปลี่ยนแปลง - วัดความลึกของหนา้ ดนิ ทีส่ ญู หายไป สสผ./ 3. กผง. : ประเมนิ ลกั ษณะ หรอื ที่ทับถม โดยใช้หลักวดั หรือหมุด กทช./ ภาพรวมเชงิ นโยบาย และสมบัตดิ นิ ทาง (pin) สวพ.) กายภาพ - ขนาดพ้นื ท่ี (ไร่) และทางเคมี และ - ความหนาแนน่ ของดนิ ชวี ภาพ - บอ่ ดกั ตะกอน 1.4 ระดบั ความ - การทำคำบรรยายหน้าตดั ดนิ (สดี นิ อุดมสมบรู ณ์ เน้ือดนิ จดุ ประสี โครงสรา้ งดนิ ของดิน การ ปรมิ าณรากพชื เปน็ ต้น) ปนเปอื้ นในดิน/ - ความชน้ื ในดิน หรือ นำ้ ในดิน ตะกอน - การกระจายตวั ของเมด็ ดิน - สง่ิ มีชีวิตในดิน - อินทรยี วัตถใุ นดิน - ฟอสฟอรสั ท่ีเปน็ ประโยชนต์ อ่ พชื - โพแทสเซยี มที่เปน็ ประโยชน์ตอ่ พืช - ความจุแลกเปล่ียนแคตไอออน - เบสท่ีอ่ิมตวั - ปจั จัยชคี้ ่าบรกิ ารเชิงระบบนิเวศ - ปริมาณสารตกคา้ งในดนิ และ ตะกอนท่พี ดั ไปทับถมอกี พื้นทห่ี นึ่ง แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุม่ น้าคลองลาว

116 ตารางที่ 6.3 การจัดทำฐานข้อมูลเพื่อประเมินการเปลี่ยนแปลงตามตัวชี้วัดมิติกายภาพ เศรษฐกิจและ สงั คม (ต่อ) รายการตรวจวดั /ประเมนิ ** ผู้รบั ผดิ ชอบ ประเด็น ประเดน็ ตัวชว้ี ดั * (พ้ืนทดี่ ิน/ตะกอนถูกชะลา้ ง ฐานข้อมลู เชงิ พนื้ ที่ จดั ทำฐานข้อมลู หรอื ที่ทบั ถม) กลาง 1. ขอ้ มลู 1.5 ปริมาณและ - ธาตุอาหารในดิน ส่วนภมู ภิ าค 1. ผเู้ ช่ียวชาญ ดนิ และ มลู คา่ การสญู เสีย - ปริมาณอินทรยี ค์ ารบ์ อนใน (สพข/สพด) สว่ นภมู ภิ าคและ สงิ่ แวดลอ้ ม ของธาตุอาหาร ดนิ ส่วนกลาง สว่ นกลาง : (ตอ่ ) และคารบ์ อนในดิน - การปลดปลอ่ ยกา๊ ชเรอื น (กวจ./กสด./สวด.) คดั กรองขอ้ มูล กระจก - การจดั การดนิ น้ำ ปยุ๋ และ 2. กวจ. : จดั เก็บ พชื และนำเขา้ ฐานขอ้ มูล - ราคาปยุ๋ ที่ใช้ในพืน้ ที่ กลาง และประเมนิ 2. ข้อมูล 2.1 ปรมิ าณตะกอน - นำ้ หนกั ของตะกอนในนำ้ สว่ นภมู ภิ าค เชิงวชิ าการ นำ้ และ ในนำ้ และแหล่งนำ้ (สพข/สพด) สง่ิ แวดล้อม และแหลง่ น้ำ ส่วนกลาง 3. กผง. : ประเมนิ 2.2 คณุ ภาพของน้ำ - ค่าความข่นุ ของนำ้ และ (สวพ./กสด./กวจ./ ภาพรวมเชิงนโยบาย และแหล่งนำ้ สมบัติที่เกย่ี วขอ้ ง โดยชุด สวด.) (โดยเฉพาะนำ้ เพอื่ ทดสอบในสนาม อุปโภคและบรโิ ภค) หรอื วิเคราะห์ใน หอ้ งปฏิบัติการ - สารปนเป้ือนในน้ำ เช่น โลหะหนกั สารเคมตี กคา้ ง ป๋ยุ 2.3 ความจขุ องการ - ความตื้นเขินของแหล่งนำ้ กกั เกบ็ นำ้ ในแหลง่ - จำนวน และสถานที่ท่ไี ด้รบั นำ้ (ฝาย บอ่ ผลกระทบ อาคาร และอา่ งเกบ็ นำ้ ) 2.4 ปรมิ าณและมลู ค่า - ธาตอุ าหารในดนิ การสญู เสยี ของธาตุ - ปรมิ าณอนิ ทรยี ค์ าร์บอนใน อาหาร และคารบ์ อน ดิน ในนำ้ - ราคาปุ๋ยทใี่ ชใ้ นพื้นที่ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

117 ตารางท่ี 6.3 การจดั ทำฐานขอ้ มลู เพ่ือประเมินการเปลย่ี นแปลงตามตวั ช้ีวัดมติ กิ ายภาพ เศรษฐกจิ และ สงั คม (ต่อ) ประเด็น ประเด็น รายการตรวจวัด / ผู้รับผดิ ชอบ ตวั ช้ีวัด* ประเมิน** ฐานขอ้ มูลเชงิ พน้ื ท่ี จัดทำฐานขอ้ มลู กลาง (พื้นที่ดิน/ตะกอนถูกชะ ล้าง หรอื ท่ที ับถม) 3. ขอ้ มูล 3.1 การ - ชนดิ พชื สว่ นภูมภิ าค 1. ผ้เู ชย่ี วชาญ พืช และ เปล่ยี นแปลง - การจัดการพน้ื ท่ี เชน่ (สพข/สพด) สว่ นภูมิภาคและ สง่ิ แวดลอ้ ม การใชท้ ีด่ ิน การเผา ส่วนกลาง ส่วนกลาง : - การปลดปลอ่ ยกา๊ ชเรือน (กนผ./กสด./กวจ./ คดั กรองข้อมลู กระจก สวด.) 3.2 การ - ปริมาณการสูญหายของ 2. กวจ. : จัดเกบ็ เจริญเตบิ โต เมล็ดพนั ธ์ุ และนำเขา้ ฐานข้อมลู และผลผลิต - องค์ประกอบของผลผลติ กลาง และประเมิน ตามชว่ งเวลา - คณุ ภาพผลผลติ เชิงวิชาการ คาดวา่ เกิดชะ - ความเสียหายต่อพืช เช่น ลา้ งพงั ทลาย พชื ลม้ ตาย 3. กผง. : ประเมนิ 4. สภาพ 4.1 รายได้ และ - ตน้ ทุนการผลิต ส่วนภูมิภาค ภาพรวมเชิงนโยบาย เศรษฐกิจ สภาพความ - รายจา่ ย (สพข/สพด) สงั คม เป็นอยู่ - คา่ แรง ส่วนกลาง (กนผ/กวจ.) หมายเหตุ : * พจิ ารณาตามสภาพภมู ิสังคม ** วิธีการเก็บตัวอยา่ ง เกบ็ ข้อมลู และวิเคราะหต์ ัวอย่างและขอ้ มลู ตามระบบมาตรฐานสากล ผปู้ ระเมนิ ผลเชิงนโยบาย : กองแผนงาน ผู้รวบรวมภาพรวม และประเมินผลเชิงวชิ าการ : กองวจิ ัยและพฒั นาการจัดการท่ดี ิน ผรู้ วบรวมขอ้ มลู เชิงพื้นท่ี : สถานพี ฒั นาท่ดี นิ สำนักงานพฒั นาทีด่ ิน และหนว่ ยอื่น ๆ ที่เกยี่ วขอ้ ง โดยประเมินจากประเดน็ (1) พ้นื ทีเ่ กดิ การชะล้างพงั ทลายของดนิ และ 2) พ้นื ท่ีได้รบั ผลกระทบ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

118 กรมการพฒั นาชุมชน. 2562. สรุปข้อมูลพน้ื ฐานระดบั หมู่บา้ น (กชช. 2ค) ปี 2562 ระดับตำบล. (Online). สบื ค้นจาก www.rdic.cdd.go.th/nrd-service. กรมชลประทาน. 2562. ปริมาณนำ้ ทา่ เฉลย่ี รายเดอื นแมน่ ้ำ (Online). สืบค้นจาก http://www.hydro-1.net. กรมป่าไม้. 2560. แผนที่ขอบเขตป่าสงวนแห่งชาติ (ไฟล์ข้อมูล). กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดลอ้ ม. กรมอุทยานฯ 2560 แผนที่ขอบเขตป่าสงวนแห่งชาติ (ไฟล์ข้อมูล). กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ ส่งิ แวดล้อม. กรมพฒั นาที่ดนิ . 2545. การประเมนิ การสูญเสียดินในประเทศไทย. กรมพฒั นาที่ดนิ กระทรวง เกษตรและสหกรณ์ กรุงเทพฯ. กรมพัฒนาท่ีดนิ . 2551. คมู่ ือการสำรวจดนิ . เอกสารวชิ าการฉบบั ท่ี 30/03/50. ส่วนมาตรฐาน การสำรวจจำแนกดินและท่ีดิน สำนักสำรวจดินและวางแผนการใช้ที่ดิน. กรมพัฒนาที่ดิน. 2558. สถานภาพทรัพยากรดินและที่ดินของประเทศไทย. กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. 304 หน้า. กรมพัฒนาทด่ี นิ . 2558. กรมพัฒนาที่ดิน. 2561. แผนบริหารจัดการทรัพยากรดินปัญหาของประเทศไทย ระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2561 - 2580). กระทรวงเกษตรและสหกรณ.์ 161 หน้า. กรมพัฒนาท่ีดิน. 2563. แผนบริหารจัดการโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟ้ืนฟูพ้ืนที่เกษตร ด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ลมุ่ น้ำแม่สาคร-ห้วยสาลีก อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน.กระทรวงเกษตร และสหกรณ.์ 164 หนา้ . กรมอตุ ุนิยมวิทยา. 2561. สถติ ิภมู อิ ากาศ. ฝ่ายกรรมวิธีข้อมูล กองภูมิอากาศ กรมอตุ นุ ิยมวิทยา ปี พ.ศ. 2561 และค่าท่ีไดจ้ ากการคำนวณ2 . กระทรวงดจิ ทิ ัลเพอ่ื เศรษฐกิจและสงั คม. กองสำรวจดินและวจิ ัยทรัพยากรดิน. 2562. มนู ศรีขจร อรรถ สมร่าง ไพบูลย์ ประโมจนีย์ สุทธิพงษ์ ประทับวิทย์ ไชยสิทธิ์ เอนกสัมพันธ์ และปทุม พร ฟั่นเเพ็ง. 2527. การใช้สมการสูญเสียดินสากลสำหรับประเทศไทย. รายงานการประชุม วิชาการประจำปี 2527, กองบริรักษ์ที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรงุ เทพฯ. สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. 2561. โครงการส่งเสริมศักยภาพการ ขับเคลื่อนแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ (พ.ศ. 2560 – 2564). กรงุ เทพฯ. สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติ 2555 (Online). สบื คน้ จาก ttp://www.onep.go.th/. Arnold, J.G., R. Srinivasan, R.S. Muttiah, and J.R. Williams. 1998. Large area hydrologic แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

119 modeling and assessment. Part I: Model development: Journal of the American Water Resources Association 34 : 73-89. Hickey, R., Smith, A. and P. Jankowski. 1994. Slope Length Calculations from a DEM within ARC/INFO GRID: Computers, Environmental and Urban Systems, v. 18, no. 5. Kunta, K. 2009. Effects of Geographic Information Quality on Soil Erosion Prediction. Ph.D. Thesis ETH-Zurich. Lanning-Rush, J. 2000. Regional Equations for Estimating Mean Annual and Mean Seasonal Runoff for Natural Basins in Texas, Base Period 1961-90. United State Geological Survey, Water-Resources Investigations Report 00-4064. Austin, Texas. 34 p. Soil Survey Staff, 2014. Wischmeier, W.H. and D.D. Smith. 1965. Prediction Rainfall Erosion Losses from Cropland East of the Rocky Mountains: A Guide for Selection of Practices for Soil and Water Conservation. Agricultural Handbook, No. 282, 47 p. แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ล่มุ น้าคลองลาว

120 ภาคผนวกท่ี 1 : คำอธิบายชุดดนิ ภาคผนวกที่ 2 : ภาพประกอบกิจกรรมการประชุมชี้แจงเพื่อรับฟังข้อคิดเห็นของชุมชนต่อแนวทางการ ดำเนินงานของโครงการ ภาคผนวกท่ี 3 : ภาพประกอบกจิ กรรมในการดำเนนิ งานในระดับพนื้ ท่ี ภาคผนวกที่ 4 : ภาพตวั อยา่ งมาตรการดา้ นการอนุรกั ษด์ นิ และน้ำของกรมพัฒนาที่ดนิ ภาคผนวกที่ 5 : ภาพประกอบกิจกรรมประชุมเพือ่ รับฟังข้อคิดเหน็ ของผู้มีส่วนไดส้ ่วนเสียตอ่ (ร่าง) แผน บริหารจัดการป้องกันการชะล้างพังทลายของดนิ และฟื้นฟูพื้นท่ีเกษตรกรรม ด้วยระบบ อนุรักษ์ดินและน้ำ ภาคผนวกที่ 6 : คำสั่งคณะกรรมการขับเคลื่อนโครงการป้องกันการชะล้างของดิน และฟื้นฟูพื้นที่ เกษตรกรรม ดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และนำ้ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลุม่ น้าคลองลาว

121 ภาคผนวกที่ 1 : คำอธิบายชุดดนิ ชุดดนิ (soil series) หมายถงึ หน่วยจำแนกดนิ ระดบั ต่ำสุดของการจำแนกดนิ ตามระบบอนุกรมวิธาน โดยถือลักษณะทางสัณฐานของดินเป็นหลัก เช่น ความหนาของชั้นดิน การจัดเรียงของชั้นดิน โครงสร้าง ดิน สีดินเนื้อดิน ปฏิกิริยาดิน การยึดตัว ปริมาณคาร์บอเนตและเกลือชนิดต่าง ๆ ฮิวมัส เศษหิน องคป์ ระกอบของแร่ในดินวัตถตุ น้ กำเนดิ ดนิ เป็นตน้ ดินคล้ายชุดดิน (soil variants) หมายถึง หน่วยจำแนกดินระดับเดียวกันกับชุดดินที่เคยกำหนดไว้ แลว้ ซง่ึ ดนิ คลา้ ยชดุ ดนิ น้ีมลี ักษณะเดน่ ชดั พอที่จะกำหนดเป็นชดุ ดินใหม่ได้ตามระบบการจำแนกดิน แต่เนื้อ ที่ที่พบดินดังกล่าวจากการสำรวจยังมีเนื้อที่น้อยกว่า 20 ตารางกิโลเมตร จึงไม่สามารถกำหนดเป็นชุดดิน ใหม่ได้แต่เพื่อสะดวกในการจดจำจึงเอาชื่อชุดดินที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันมากำหนด โดยระบุลักษณะท่ี แตกตา่ งจากชดุ ดนิ นน้ั เช่น ดนิ คลา้ ยชดุ ดินมาบบอนแต่มีเนอ้ื ดนิ เปน็ ดิน 1) ชดุ ดินอ่าวลกึ (Ak) การจำแนกดิน (USDA) Very-fine, kaolinitic, isohyperthermic Rhodic Kandiudoxs สภาพพ้นื ท่ี คอ่ นข้างราบเรยี บถึงลูกคลื่นลอนชัน มคี วามลาดชัน 0-12 เปอร์เซน็ ต์ ภูมิสัณฐาน พ้ืนที่เหลอื ค้างจากการกดั กร่อนจากหนิ ปนู (สภาพภูมิประเทศแบบคาสต์) วัตถตุ น้ กำเนิด การสลายตวั อยกู่ บั ที่ของหินปูน หรือหนิ ปูนร่วมกบั หนิ ดนิ ดาน การระบายน้ำ ดี การซมึ ผา่ นไดข้ องน้ำ ช้าถงึ ปานกลาง การไหลบา่ ของน้ำบนผิวดนิ ปานกลางถึงเร็ว ลกั ษณะสมบัติของดนิ ดินเหนียวจัดลึกมาก ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินร่วนปนดินเหนยี วหรอื ดินเหนียว สี แดงหรือสีแดงเข้ม ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็นกรดเล็กน้อย (pH 5.0- 6.5) ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินเหนียว สีแดงเข้ม ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึง เป็นกรดจัด (pH 4.5-5.5) ขอ้ จำกดั ดินเหนียวจัด ความอุดมสมบูรณ์ของดินล่างต่ำ มีเหล็กและอะลูมิเนียมสูง ขาด แคลนนำ้ และแหล่งน้ำสำหรับใชใ้ นการปลูกพืช 2) ชุดดินฝ่ังแดง (Fd) การจำแนกดนิ (USDA) Fine-loamy, kaolinitic, isohyperthermic Rhodic Kandiudults สภาพพื้นท่ี คอ่ นข้างราบเรียบถึงลูกคล่ืนลอนลาด มีความลาดชัน 2-12 เปอร์เซ็นต์ ภูมสิ ัณฐาน พื้นทเ่ี หลอื คา้ งจากการกัดกร่อนของหินทรายสีแดง วตั ถตุ ้นกำเนดิ เกิดจากการผุพังสลายตัวอยู่กับที่ และ/หรือ เคลื่อนย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ๆ โดยแรงโน้มถว่ งของหินทรายสแี ดง การระบายน้ำ ดี การซึมผา่ นไดข้ องน้ำ เร็ว การไหลบ่าของน้ำบนผิวดิน เร็ว แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

122 ลักษณะสมบัติของดนิ ดนิ ร่วนละเอยี ดลึกมาก ดนิ บนมเี นือ้ ดินเปน็ ดินรว่ นปนทราย มีสีนำ้ ตาล ปนแดง ข้อจำกัด หรือสแี ดง ปฏิกริ ยิ าดนิ เป็นกรดจัดถึงเป็นกรดปานกลาง (pH 5.5-6.0) ดินล่างมี เนื้อดินเป็นดินร่วนเหนียวปนทราย อาจพบดินเหนียวปนทราย มีสีแดงหรือสี แดงเข้ม ปฏกิ ิรยิ าดินเป็นกรดจัดมากถึงเปน็ กรดจดั (pH) 4.5-5.5 ความอุดมสมบูรณ์ต่ำ เนื้อดินเป็นดินปนทราย สภาพพื้นที่มีความลาดชันและ ขาดแคลนนำ้ 3) ชดุ ดินกระบี่ (Kbi) การจำแนกดนิ (USDA) Fine, kaolinitic, isohyperthermic Typic Kandiudults สภาพพ้นื ท่ี คอ่ นข้างราบเรียบถงึ ลูกคลืน่ ลอนชนั มีความลาดชัน 0-20 เปอร์เซน็ ต์ ภมู ิสณั ฐาน บรเิ วณเชิงเขาหรือพ้นื ทีเ่ หลอื ค้างจากการกดั กร่อน วัตถุต้นกำเนิดดิน เกิดจากการผุพังสลายตัวอยู่กับที่ และ/หรือ เคลื่อนย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ ๆ โดยแรงโน้มถ่วงของโลกของหินดินดาน การระบายน้ำ ดี การซึมผา่ นได้ของน้ำ ปานกลาง การไหลบา่ ของนำ้ บนผิวดนิ ปานกลาง ลกั ษณะสมบัติของดนิ ดนิ เหนียวละเอยี ดลึกมาก ดนิ บนมเี นื้อดนิ เปน็ ดินร่วนถึงดนิ รว่ นปนดินเหนียว มี สนี ้ำตาลหรอื สนี ้ำตาลปนเทา ปฏกิ ริ ิยาดินเปน็ กรดจัดถึงเป็นกรดปานกลาง (pH 5.5-6.0) ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินเหนียว มีสีน้ำตาลปนแดงหรือสีแดง ปฏิกิริยา ดินเปน็ กรดจดั มากถงึ เปน็ กรดจดั (pH 4.5-5.5) ข้อจำกัด ความอดุ มสมบูรณ์ต่ำ พื้นทล่ี าดชนั หน้าดินเกดิ การชะล้างพงั ทลาย ขาดแคลนนำ้ 4) ดินกระบี่ทม่ี ีสนี ้ำตาล (Kbi-br) การจำแนกดิน (USDA) Fine, kaolinitic, isohyperthermic Typic Kandiudults สภาพพนื้ ที่ ค่อนขา้ งราบเรยี บถึงลกู คลน่ื ลอนลาด มคี วามลาดชัน 2-12 เปอรเ์ ซน็ ต์ ภูมสิ ัณฐาน บรเิ วณเชงิ เขาหรือพื้นทเี่ หลือค้างจากการกัดกร่อน วัตถุตน้ กำเนิดดนิ เกิดจากการผุพังสลายตัวอยู่กับที่ และ/หรือ เคลื่อนย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ ๆ โดยแรงโน้มถว่ งของโลกของหนิ ดนิ ดาน การระบายนำ้ ดี การซมึ ผา่ นไดข้ องนำ้ ปานกลาง การไหลบ่าของน้ำบนผิวดิน ปานกลาง ลักษณะสมบตั ิของดนิ ดนิ เหนยี วละเอยี ดลึกมาก ดนิ บนมเี น้อื ดนิ เป็นดินร่วนถึงดินร่วนปนดินเหนียว มี สีนำ้ ตาล ปฏิกิริยาดนิ เป็นกรดจดั ถงึ เปน็ กรดปานกลาง (pH 5.5-6.0) ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินเหนียว มีสีน้ำตาลปนแดงหรือสีแดง ปฏกิ ริ ยิ าดนิ เปน็ กรดจัดมากถึงเป็นกรดจัด (pH 4.5-5.5) แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

123 ข้อจำกัด ความอดุ มสมบูรณต์ ำ่ พ้ืนท่ลี าดชนั หนา้ ดินเกดิ การชะล้างพงั ทลาย ขาดแคลนนำ้ 5) ชดุ ดนิ คลองซาก (Kc) การจำแนกดนิ (USDA) Fine, kaolinitic, isohyperthermic Typic Kandiudults สภาพพน้ื ที่ ลูกคลนื่ ลอนลาดถงึ ลูกคลืน่ ลอนชัน มีความลาดชนั 12-20 เปอรเ์ ซ็นต์ ภมู สิ ณั ฐาน บริเวณเชงิ เขาหรือพ้นื ท่เี หลือค้างจากการกัดกรอ่ น วัตถตุ ้นกำเนดิ ดนิ เกดิ จากการผพุ งั สลายตวั อยกู่ ับท่ี และ/หรือ เคลือ่ นย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ๆ โดยแรงโน้มถว่ งของโลกของหินดินดาน การระบายน้ำ ดี การซมึ ผา่ นไดข้ องนำ้ ปานกลาง การไหลบ่าของน้ำบนผิวดิน ปานกลาง ลกั ษณะสมบัติของดิน ดินเหนียวละเอยี ดลึกมาก ดนิ บนมีเนือ้ ดินเป็นดินร่วนถึงดินร่วนปนดินเหนียว มี สีนำ้ ตาลหรือสนี ้ำตาลปนเทา ปฏกิ ริ ิยาดินเปน็ กรดจัดถึงเปน็ กรดปานกลาง (pH 5.5-6.0) ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินเหนียว มีสีน้ำตาลปนแดงหรือสีแดง ปฏิกิริยา ดินเป็นกรดจัดมากถึงเปน็ กรดจดั (pH 4.5-5.5) ขอ้ จำกัด ความอดุ มสมบูรณ์ต่ำ พน้ื ทล่ี าดชนั หน้าดินเกิดการชะล้างพงั ทลาย ขาดแคลนน้ำ 6) ชุดดินคลองเต็ง (Klt) การจำแนกดิน (USDA) Fine-loamy, mixed, semiactive, isohyperthermic, shallow Typic Haplohumults สภาพพน้ื ที่ ลูกคลืน่ ลอนลาดถงึ เนนิ เขา มีความลาดชัน 5-35 เปอร์เซน็ ต์ ภูมิสณั ฐาน พื้นทเ่ี หลือค้างจากการกัดกร่อน วัตถุตน้ กำเนิดดนิ การผพุ ังสลายตวั อยู่กบั ที่ และ/หรอื เคล่อื นย้ายมาเปน็ ระยะทางใกล้ ๆ โดยแรง โนม้ ถว่ งของหนิ ตะกอนเน้ือละเอยี ดและหนิ ท่ีแปรสภาพ การระบายนำ้ ดถี งึ ดปี านกลาง การซึมผา่ นไดข้ องน้ำ ปานกลาง การไหลบ่าของน้ำบนผิวดนิ ปานกลางถึงเร็ว ลักษณะสมบตั ขิ องดิน ดินตื้นถึงชั้นหินพื้น ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินร่วน ดินร่วนปนทรายแป้งหรือดิน รว่ นปนดนิ เหนียว มสี นี ้ำตาล ปฏกิ ริ ยิ าดนิ เป็นกรดจัดถึงเป็นกรดปานกลาง (pH 5.0-6.0) ดินล่างมีเนื้อดินเปน็ ดินร่วนปนดินเหนียว มีสีน้ำตาลและมีสผี สมของสี หนิ ดินดานผพุ ัง พบช้ันหินพืน้ ของหินดินดานภายในความลึก 50 เซนติเมตรจาก ผิวดิน ปฏิกริ ยิ าดนิ เป็นกรดจดั มากถงึ เปน็ กรดจัด (pH 4.5-5.0) ข้อจำกดั ดินตนื้ สภาพพืน้ ที่มีความลาดชนั สูง หน้าดินง่ายตอ่ การถูกชะลา้ งพังทลาย ความอุดมสมบรู ณต์ ำ่ และขาดแคลนนำ้ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

124 7) ชุดดนิ คลองท่อม (Km) การจำแนกดิน (USDA) Fine-loamy, kaolinitic, isohyperthermic Typic Kandiudults สภาพพืน้ ท่ี ลกู คลนื่ ลอนลาด มีความลาดชนั 5-12 เปอรเ์ ซน็ ต์ ภูมิสณั ฐาน พ้ืนทีเ่ หลอื คา้ งจากการกดั กร่อน วตั ถตุ ้นกำเนิดดนิ การผุพังสลายตัวอยู่กับที่ และ/หรือ เคลื่อนย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ๆโดยแรง โน้มถว่ งของหนิ ทรายหรือหินในกลมุ่ การระบายนำ้ ดี การซึมผา่ นไดข้ องนำ้ ปานกลาง การไหลบ่าของนำ้ บนผิวดนิ เร็ว ลักษณะสมบัติของดนิ ดินร่วนละเอยี ดลึกมาก ดนิ บนมีเนอ้ื ดินเป็นดินร่วนปนทราย มีสีดินเป็นสีน้ำตาล หรือน้ำตาลปนแดง ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดถึงเป็นกรดเล็กน้อย (pH 5.5-6.5) ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินร่วนเหนียวปนทราย มีสีดินเป็นสีแดงปนเหลืองและดิน ล่างชั้นถัดลงไปอาจพบดินเหนียวปนทราย ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็น กรดจัด (pH 4.5-5.5) ข้อจำกัด ความอุดมสมบูรณ์ต่ำ เนื้อดินเป็นดินปนทรายและสภาพพื้นที่มีความลาดชัน หน้าดนิ งา่ ยต่อการถูกชะล้างพังทลาย และขาดแคลนน้ำ 8) ชดุ ดนิ ลำภูรา (Ll) การจำแนกดนิ (USDA) Fine, mixed, semiactive, isohyperthermic Typic Palehumults สภาพพ้นื ท่ี พน้ื ทร่ี าบเรยี บถงึ คอ่ นขา้ งราบเรยี บ มีความลาดชัน 0-5 เปอร์เซน็ ต์ ภูมิสัณฐาน ตะพกั ลำนำ้ เกา่ วตั ถุตน้ กำเนิดดนิ ตะกอนนำ้ พา การระบายน้ำ ดี การซมึ ผา่ นไดข้ องน้ำ ปานกลาง การไหลบา่ ของนำ้ บนผวิ ดนิ เร็ว ลักษณะสมบัตขิ องดนิ ดินเหนียวละเอียดลึกมาก ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินร่วน มีสีน้ำตาล สีน้ำตาลปน เหลือง ปฏกิ ริ ยิ าดนิ เป็นกรดจดั ถงึ เปน็ กรดปานกลาง (pH 5.0-6.0) ดินล่างมีเน้ือ ดินเป็นดินเหนียว มีสีน้ำตาล ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็นกรดจัด (pH 4.5-5.5) ขอ้ จำกัด ไม่มี 9) ดินลำภรู าท่เี ปน็ ดินร่วนละเอยี ด (Ll-fl) การจำแนกดนิ (USDA) Fine-loamy,mixed,semiactive,isohyperthermicTypic Palehumults สภาพพ้ืนท่ี พน้ื ที่ราบเรยี บถงึ คอ่ นข้างราบเรียบ มีความลาดชนั 0-5 เปอรเ์ ซ็นต์ ภมู ิสัณฐาน ตะพกั ลำนำ้ เก่า แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

125 วัตถตุ น้ กำเนิดดนิ ตะกอนนำ้ พา การระบายนำ้ การซึมผ่านไดข้ องน้ำ ดี ลักษณะสมบัตขิ องดิน ปานกลาง การไหลบ่าของนำ้ บนผวิ ดิน เร็ว ข้อจำกดั ดินเหนียวละเอียดลึกมาก ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินร่วนละเอียด มีสีน้ำตาลสี น้ำตาลปนเหลือง ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดถึงเป็นกรดปานกลาง (pH 5.0-6.0) ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินเหนียว มีสีน้ำตาล ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็น กรดจดั (pH 4.5-5.5) ไม่มี 10) ดินลำภรู าที่มกี ารระบายนำ้ ดปี านกลางและดนิ เปน็ ดินร่วนละเอยี ด (Ll-mw-fl) การจำแนกดนิ (USDA) Fine-loamy,mixed,semiactive,isohyperthermicTypic Palehumults สภาพพนื้ ที่ พ้นื ที่ราบเรียบถงึ ค่อนขา้ งราบเรยี บ มีความลาดชัน 0-5 เปอร์เซ็นต์ ภมู สิ ณั ฐาน ตะพักลำนำ้ เก่า วัตถตุ ้นกำเนิดดนิ ตะกอนน้ำพา การระบายนำ้ ดีปานกลาง การซมึ ผ่านได้ของนำ้ ปานกลาง การไหลบา่ ของนำ้ บนผวิ ดิน เร็ว ลักษณะสมบตั ขิ องดิน ดินเหนียวละเอยี ดลึกมาก ดินบนมีเน้ือดนิ เป็นดินร่วน มีสีน้ำตาลและมีจุดประสี น้ำตาลปนเหลือง ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดถึงเป็นกรดปานกลาง (pH 5.0-6.0) ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินเหนียว มีสีน้ำตาล ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็น กรดจัด (pH 4.5-5.5) ข้อจำกัด ไมม่ ี 11) ชุดดนิ นาทวี (Nat) การจำแนกดนิ (USDA) Coarse-loamy, kaolinitic, isohyperthermic Typic Kandiudults สภาพพืน้ ที่ ลูกคลน่ื ลอนลาด มีความลาดชัน 5-12 เปอร์เซ็นต์ ภมู สิ ัณฐาน พ้ืนทที่ ีเ่ หลอื อยู่จากการกร่อนของพืน้ ท่ีในกล่มุ หินทราย วตั ถุต้นกำเนิดดนิ เกิดจากการผุพังสลายตัวอยู่กับที่ และ/หรือ เคลื่อนย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ๆ โดยแรงโน้มถ่วงของหินทรายหรือหินในกลุ่มในพื้นที่ที่มีการเกลี่ยผิวแผ่นดินให้ ต่ำลง การระบายน้ำ ดี การซึมผ่านได้ของนำ้ เร็ว การไหลบ่าของน้ำบนผิวดนิ เรว็ ลักษณะสมบัติของดนิ ดินร่วนหยาบลึกมาก ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินทรายปนดินร่วนหรือดินร่วนปน ทราย มีสีน้ำตาล ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็นกรดปานกลาง (pH 4.5- แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

126 ขอ้ จำกดั 6.0) ดนิ ล่างมีเนือ้ ดินเปน็ ดินรว่ นปนทราย มีสีเหลืองปนแดงหรือสีแดงปนเหลือง และในดินชั้นล่างถัดไป อาจพบดินร่วนเหนียวปนทรายสีแดง ปฏิกิริยาดินเป็น กรดจัดมากถงึ เป็น กรดจัด (pH 4.5-5.5) ความอุดมสมบูรณ์ต่ำ เนื้อดินเป็นดินปนทรายและสภาพพื้นที่มีความลาดชัน หนา้ ดินง่ายต่อการถกู ชะลา้ งพังทลายและขาดแคลนนำ้ 12) ชดุ ดินนาทอน (Ntn) การจำแนกดนิ (USDA) Fine, mixed, semiactive, isohyperthermic Typic Haplohumults สภาพพืน้ ที่ ลกู คลื่นลอนลาดเล็กน้อยถึงเนินเขา มีความลาดชัน 2-35 เปอร์เซ็นต์ ภูมสิ ัณฐาน ท่ีลาดเชิงเขา เขาหรือเนินเขา วัตถตุ ้นกำเนดิ ดนิ เกดิ จากการผพุ งั สลายตวั อยกู่ ับท่ี และ/หรือ เคลือ่ นย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ ๆ โดยแรงโนม้ ถว่ งของโลกของหินดินดานหรอื หินในกลมุ่ การระบายนำ้ ดี การซึมผา่ นไดข้ องน้ำ ปานกลาง การไหลบา่ ของนำ้ บนผวิ ดิน ปานกลางถงึ เรว็ ลกั ษณะสมบัติของดิน เป็นดินลึกปานกลาง ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินร่วนหรือดินร่วนปนทรายแป้ง มีสี น้ำตาล ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินร่วนปนดินเหนียวถึงเป็นดินเหนียว มีสีน้ำตาล หรือสีน้ำตาล ปนเหลืองและมีสีผสมของหินดินดานผุ (weathered shale) ภายในความลึกระหว่าง 50-100 เซนติเมตรจากผิวดิน ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัด มากถงึ กรดจดั (pH 4.5-5.5) ตลอดหน้าตัดดิน ข้อจำกดั เปน็ ดินที่มีความลาดชนั สงู และความอดุ มสมบูรณข์ องดินต่ำ 13) ดินนาทอนทม่ี ีดินเปน็ ดินรว่ นละเอยี ด (Ntn-fl) การจำแนกดนิ (USDA) Fine-loamy, mixed, semiactive, isohyperthermic Typic Haplohumults สภาพพื้นท่ี ลกู คลน่ื ลอนลาด มีความลาดชัน 5-12 เปอร์เซ็นต์ ภูมสิ ัณฐาน ที่ลาดเชงิ เขา เขาหรือเนนิ เขา วตั ถุตน้ กำเนดิ ดนิ เกิดจากการผพุ ังสลายตวั อยกู่ ับท่ี และ/หรือ เคลื่อนยา้ ยมาเปน็ ระยะทางใกลๆ้ โดยแรงโน้มถว่ งของโลกของหินดนิ ดานหรอื หินในกลุ่ม การระบายนำ้ ดี การซมึ ผา่ นได้ของน้ำ ปานกลาง การไหลบา่ ของน้ำบนผวิ ดนิ ปานกลางถึงเรว็ ลักษณะสมบัติของดนิ เป็นดินลึกปานกลาง ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินร่วน มีสีน้ำตาล ดินล่างมีเนื้อดิน เป็นดินร่วนละเอียดปนดินเหนียวถึงเป็นดินเหนียว มีสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาล ปนเหลืองและมีสีผสมของหินดินดานผุ (weathered shale) ภายในความลึก แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

127 ขอ้ จำกดั ระหว่าง 50-100 เซนติเมตรจากผิวดิน ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงกรดจัด (pH 4.5-5.5) ตลอดหน้าตัดดิน เป็นดนิ ท่มี คี วามลาดชันสงู และความอุดมสมบรู ณ์ของดินตำ่ 14) ดินคลา้ ยดินนาทอนท่เี ป็นดนิ ลกึ มาก (Ntn-vd) การจำแนกดิน (USDA) Fine, mixed, semiactive, isohyperthermic Typic Palehumults สภาพพื้นท่ี ลกู คลน่ื ลอนลาดเลก็ น้อย มคี วามลาดชัน 2-5 เปอร์เซน็ ต์ ภูมสิ ัณฐาน ที่ลาดเชิงเขา เขาหรือเนินเขา วัตถตุ ้นกำเนิดดิน เกิดจากการผพุ งั สลายตวั อยู่กับที่ และ/หรือ เคลื่อนยา้ ยมาเป็นระยะทางใกล้ ๆ โดยแรงโนม้ ถว่ งของโลกของหินดินดานหรือหนิ ในกลุ่ม การระบายน้ำ ดี การซมึ ผา่ นได้ของน้ำ ปานกลาง การไหลบา่ ของนำ้ บนผิวดนิ ปานกลางถงึ เรว็ ลักษณะสมบัตขิ องดนิ เปน็ ดนิ ลกึ มาก ดนิ บนมเี นอื้ ดินเปน็ ดนิ ร่วนปนดนิ เหนียว มีสีนำ้ ตาล ดินลา่ งมีเนื้อ ดินเป็นดนิ ร่วนปนดนิ เหนียวถงึ เป็นดินเหนียว ดินลกึ มากมีสนี ้ำตาลหรือสีน้ำตาล ปนเหลืองและมีสีผสมของหินดินดานผุ (weathered shale) ภายในความลึก ระหว่าง 50-100 เซนติเมตรจากผิวดิน ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงกรดจัด (pH 4.5-5.5) ตลอดหนา้ ตัดดนิ ข้อจำกัด เปน็ ดนิ ท่ีมคี วามลาดชนั สูงและความอดุ มสมบูรณ์ของดินต่ำ 15) ชุดดนิ ปากจ่นั (Pac) การจำแนกดนิ (USDA) Fine-loamy, kaolinitic, isohyperthermic Typic Palehumults สภาพพน้ื ที่ พื้นท่ีราบเรยี บถึงเป็นลูกคล่ืนลอนลาด มคี วามลาดชนั 0-12 เปอร์เซ็นต์ ภมู สิ ัณฐาน ท่ลี าดเชิงเขา เขาหรือเนินเขา วตั ถตุ ้นกำเนดิ ดนิ เกิดจากการผุพงั สลายตัวอยูก่ ับที่ และ/หรือ เคล่อื นย้ายมาเป็นระยะทางใกลๆ้ โดยแรงโน้มถว่ งของโลกของหินดนิ ดานและหนิ ในกลุ่ม การระบายน้ำ ดี การซมึ ผ่านได้ของนำ้ ปานกลาง การไหลบา่ ของน้ำบนผวิ ดิน ปานกลาง ลกั ษณะสมบัตขิ องดนิ เป็นดินลึกมาก ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินร่วนปนดินเหนียว มีสีน้ำตาลปนเทา ดิน ล่างมีเนื้อดินเป็นดินเหนียว มีสีน้ำตาล สีน้ำตาลปนเทา และมีสีปนสีแดงคล้าย จุดประอยู่ทั่วไป (เป็นดินที่มีหลายสีปะปนกัน) ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึง กรดปานกลาง (pH 5.0-6.0) ตลอดหน้าตัดดิน ขอ้ จำกดั สภาพพ้ืนท่คี อ่ นข้างมคี วามลาดชันและความอดุ มสมบรู ณ์ของดินค่อนข้างต่ำ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

128 16) ดนิ คล้ายดนิ ปากจน่ั ทม่ี ีอนภุ าคเป็นแบบรว่ นละเอียด (Pac-fl) การจำแนกดิน (USDA) Fine-loamy, kaolinitic, isohyperthermic Typic Palehumults สภาพพื้นท่ี ลูกคล่ืนลอนลาดเล็กนอ้ ย มคี วามลาดชนั 2-5 เปอร์เซน็ ต์ ภมู สิ ณั ฐาน ทีล่ าดเชิงเขา เขาหรือเนินเขา วตั ถตุ น้ กำเนิดดิน เกิดจากการผุพงั สลายตัวอยู่กับที่ และ/หรอื เคล่ือนย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ ๆ โดยแรงโนม้ ถว่ งของโลกของหินดินดานและหนิ ในกลุม่ การระบายน้ำ ดี การซึมผ่านได้ของน้ำ ปานกลาง การไหลบา่ ของน้ำบนผิวดิน ปานกลาง ลักษณะสมบตั ิของดิน เป็นดินลกึ มาก ดินบนมีเน้ือดินเป็นดนิ รว่ น มีสีน้ำตาลปนเทา ดนิ ล่างมีเน้ือดิน เปน็ ดินเหนียว มสี นี ้ำตาล สนี ำ้ ตาลปนเทา และมีสีปนสีแดงคลา้ ยจดุ ประอยู่ ทัว่ ไป (เป็นดนิ ที่มหี ลายสีปะปนกนั ) ปฏกิ ริ ยิ าดนิ เปน็ กรดจัดมากถึงกรดปาน กลาง (pH 5.0-6.0) ตลอดหน้าตัดดนิ ข้อจำกดั สภาพพื้นท่ีค่อนข้างมีความลาดชนั และความอุดมสมบรู ณข์ องดนิ ค่อนขา้ งตำ่ 17) ชุดดินปากคม (Pkm) การจำแนกดนิ (USDA) Fine-loamy, mixed, semiactive, isohyperthermic Typic (Aquic) Plinthudults สภาพพ้ืนท่ีลกู คลื่นลอนลาดเลก็ นอ้ ยถึงลกู คลนื่ ลอนลาด มีความลาดชัน 2-12 เปอร์เซน็ ต์ ภมู ิสัณฐาน ตะพกั ลำนำ้ วตั ถตุ น้ กำเนดิ ดนิ เกิดจากตะกอนนำ้ พา การระบายน้ำ ค่อนข้างเลว การซึมผ่านไดข้ องน้ำ ช้า การไหลบ่าของน้ำบนผวิ ดิน ปานกลาง ลักษณะสมบัติของดนิ เป็นดินลึกมาก ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินร่วนเหนียวปนทรายถึงร่วนปนทราย มีสี น้ำตาล ดินลา่ งช้ันถัดไปเป็นดินรว่ นปนดินเหนียว มสี ีเทา มีจดุ ประสีน้ำตาลและ สีแดงของศิลาแลงอ่อน (plinthite) มากกว่า 50 เปอรเ์ ซน็ ต์โดยปรมิ าตร ภายใน ความลึก 150 เซนติเตรจากผิวดนิ ปฏกิ ริ ิยาดินเปน็ กรดจัดมากถึงกรดปานกลาง (pH 4.5-6.0) ตลอดหน้าตัดดิน ความสามารถในการอุ้มน้ำของดินปานกลาง ระดบั น้ำใตด้ ินลึก ขอ้ จำกัด ความอุดมสมบรู ณ์ของดนิ ต่ำและการระบายน้ำค่อนข้างดี 18) ชุดดินพะโต๊ะ (Pto) การจำแนกดนิ (USDA) Loamy-skeletal, mixed, semiactive, isohyperthermic Typic Hapludults สภาพพน้ื ที่ ลกู คลน่ื ลอนลาดถึงเนินเขา มีความลาดชัน 5-35 เปอรเ์ ซน็ ต์ ภูมิสณั ฐาน พื้นท่เี หลอื คา้ งจากการกดั กร่อน แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

129 วัตถตุ น้ กำเนดิ ดิน การสลายตัวผุพังอยู่กับที่ และ/หรือ เคลื่อนย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ๆ โดยแรง โนม้ ถ่วงของโลกของหนิ ทราย การระบายน้ำ ดี การซมึ ผา่ นไดข้ องนำ้ เรว็ การไหลบ่าของนำ้ บนผวิ ดนิ เร็ว ลักษณะสมบัติของดิน เป็นดนิ ลึกปานกลาง ดนิ บนเปน็ ดินรว่ นปนทราย มสี ีนำ้ ตาล ดินล่างมเี นือ้ ดินเป็น ดินร่วนเหนยี วปนทราย มสี ีน้ำตาลถึงสีแดงปนเหลืองและพบก้อนหนิ เหลี่ยมของ หินทรายระหว่างความลึก 50-100 ซม. จากผิวดิน ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจดั มาก ถึงกรดจัด (pH 4.5-5.5) ตลอดหน้าตัดดนิ ขอ้ จำกดั ความอดุ มสมบูรณ์ของดินต่ำ เนอื้ ดินเป็นดินปนทรายปนก้อนกรวดและสภาพ พนื้ ที่มีความลาดชนั สงู 19) ชดุ ดนิ รอื เสาะ (Ro) การจำแนกดนิ (USDA) Fine-silty, mixed, semiactive, isohyperthermic Typic Palehumults สภาพพน้ื ที่ พนื้ ทรี่ าบเรียบถงึ ลกู คลน่ื ลอนลาดเลก็ นอ้ ย มีความลาดชัน 0-5 เปอรเ์ ซน็ ต์ ภูมิสัณฐาน สนั ดนิ ริมน้ำ วัตถุต้นกำเนิดดิน ตะกอนของนำ้ พา การระบายนำ้ ดี การซึมผ่านได้ของน้ำ เร็วถึงปานกลาง การไหลบา่ ของนำ้ บนผิวดนิ ปานกลาง ลักษณะสมบัตขิ องดิน เป็นดินลึกมาก ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินร่วนปนทรายแป้งถึงดินร่วนเหนียวปน ทรายแป้ง มีสีน้ำตาล สีน้ำตาลปนเหลือง ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินร่วนปนดิน เหนียวมสี ีนำ้ ตาลหรือสนี ้ำตาลปนเหลอื ง พบเกล็ดแร่ไมก้าตลอด ปฏิกิรยิ าดนิ เปน็ กรดจัดมากถึงกรดปานกลาง (pH 4.5-6.0) ตลอดหนา้ ตดั ดิน ขอ้ จำกัด ความอุดมสมบูรณ์ของดินต่ำและมกั ขาดน้ำในช่วงที่ฝนทิ้งช่วงนานๆ 20) ดนิ คลา้ ยดินรือเสาะที่มีอนุภาคเป็นแบบร่วนละเอยี ด (Ro-fl) การจำแนกดิน (USDA) Fine-silty, mixed, semiactive, isohyperthermic Typic Palehumults สภาพพนื้ ที่ พ้นื ท่รี าบเรยี บถึงค่อนขา้ งราบเรยี บ มีความลาดชัน 0-2 เปอร์เซ็นต์ ภูมิสณั ฐาน สันดนิ รมิ นำ้ วัตถุต้นกำเนดิ ดนิ ตะกอนของน้ำพา การระบายนำ้ ดี การซมึ ผา่ นไดข้ องนำ้ เร็วถึงปานกลาง การไหลบ่าของน้ำบนผวิ ดิน ปานกลาง แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ล่มุ น้าคลองลาว

130 ลักษณะสมบตั ขิ องดนิ เป็นดินลกึ มาก ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินรว่ นปนทรายถึงดินร่วนเหนยี วปนทราย มี ขอ้ จำกัด สีน้ำตาล สีน้ำตาลปนเหลือง ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินร่วนปนดินเหนียว มีสี น้ำตาลหรือสีน้ำตาลปนเหลือง พบเกล็ดแร่ไมก้าตลอด ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัด มากถึงกรดปานกลาง (pH 4.5-6.0) ตลอดหนา้ ตดั ดนิ ความอุดมสมบรู ณ์ของดนิ ต่ำและมกั ขาดนำ้ ในช่วงที่ฝนทิ้งช่วงนานๆ 21) ดินคล้ายดินรือเสาะท่ีมีศิลาแลงอ่อน (Ro-pic) การจำแนกดนิ (USDA) Fine-silty, mixed, semiactive, isohyperthermic Plinthudults Palehumults สภาพพน้ื ที่ พื้นที่ราบเรยี บถึงค่อนขา้ งราบเรียบ มคี วามลาดชัน 0-2 เปอรเ์ ซน็ ต์ ภมู ิสัณฐาน สนั ดนิ ริมนำ้ วัตถุต้นกำเนิดดนิ ตะกอนของนำ้ พา การระบายนำ้ ดี การซมึ ผา่ นไดข้ องน้ำ เร็วถึงปานกลาง การไหลบ่าของน้ำบนผิวดนิ ปานกลาง ลกั ษณะสมบัติของดิน เปน็ ดินลึกมาก ดนิ บนมีเนื้อดินเปน็ ดนิ ร่วนเหนียวปนทรายแป้งมจี ดุ ประสีนำ้ ตาล เขม้ หรือสนี ำ้ ตาลปนเหลือง ดินลา่ งมีเน้อื ดินเป็นดนิ ร่วนปนดินเหนยี ว มีสีนำ้ ตาล หรือสีน้ำตาลปนเหลอื ง พบเกล็ดแร่ไมก้าตลอด ปฏิกริ ยิ าดินเป็นกรดจดั มากถงึ กรดปานกลาง (pH 4.5-6.0) ตลอดหน้าตดั ดนิ ขอ้ จำกัด ความอดุ มสมบรู ณ์ของดนิ ตำ่ และมักขาดน้ำในชว่ งทีฝ่ นทิ้งช่วงนานๆ 22) ชุดดนิ สวี (Sw) การจำแนกดิน (USDA) Coarse-Loamy-skeletal,mixed,semiactive,isohyperthermic Typic Paleudults สภาพพื้นที่ ลุกคลืน่ ลอนลาดเลก็ น้อยถงึ ลูกคลน่ื ลอนลาด มีความลาดชนั 0-12 เปอร์เซน็ ต์ ภมู สิ ัณฐาน พื้นท่เี หลือค้างจากการกรอ่ น วัตถุต้นกำเนิดดิน เกิดจากการผุพังสลายตัวอยู่กับที่ และ/หรือ เคลื่อนย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ๆ โดยแรงโนม้ ถ่วงของโลกของหินทราย การระบายน้ำ ดี การซมึ ผ่านได้ของน้ำ ปานกลาง การไหลบ่าของน้ำบนผิวดนิ ปานกลาง ลกั ษณะสมบัติของดิน เป็นดินลึกปานกลาง ดินบนเป็นดินร่วนปนทราย มีสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลปน เหลือง ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินร่วนเหนียวปนทรายปนกรวด มีสีน้ำตาลปน เหลอื ง ดินช้นั ลา่ งถัดลงไปมีเน้อื ดินเป็นดินร่วนเหนยี วปนทรายปนกรวดมากและ แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

131 ขอ้ จำกัด อยลู่ กึ กวา่ 50 เซนตเิ มตรจากผิวดิน ปฏิกิรยิ าดินเป็นกรดจัดมากถึงกรดจัด (pH 4.5-5.5) ความอุดมสมบูรณ์ของดินต่ำ และเปน็ ดินปนกรวด 23) ดินคลา้ ยดินสวีทเี่ ป็นดินลกึ (Sw-d) การจำแนกดิน (USDA) Fine-Loamy-skeletal, mixed, semiactive, isohyperthermic Typic Paleudults สภาพพ้นื ท่ี พืน้ ทร่ี าบเรียบถึงลกู คลนื่ ลอนลาด มคี วามลาดชนั 0-12 เปอรเ์ ซน็ ต์ ภูมสิ ณั ฐาน พื้นทเ่ี หลือคา้ งจากการกร่อน วัตถุต้นกำเนิดดิน เกิดจากการผุพังสลายตัวอยู่กับที่ และ/หรือ เคลื่อนย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ๆ โดยแรงโน้มถว่ งของโลกของหินทราย การระบายนำ้ ดี การซึมผ่านไดข้ องนำ้ ปานกลาง การไหลบา่ ของน้ำบนผวิ ดิน ปานกลาง ลกั ษณะสมบตั ขิ องดิน เป็นดินลึกปานกลาง ดินบนเป็นดินร่วนปนทราย มีสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลปน เหลือง ดินล่างมีเนื้อดินเป็นดินร่วนเหนียวปนทรายปนกรวด มีสีน้ำตาลปน เหลอื ง ดินชนั้ ลา่ งถัดลงไปมเี น้ือดินเปน็ ดินรว่ นเหนยี วปนทรายปนกรวดมากและ อยู่ลึกกวา่ 50 เซนตเิ มตรจากผิวดิน ปฏกิ ิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงกรดจัด (pH 4.5-5.5) ขอ้ จำกัด ความอดุ มสมบูรณ์ของดินตำ่ และเปน็ ดินปนกรวด 24) ชุดดินทา่ แซะ (Te) การจำแนกดนิ (USDA) Fine-loamy, kaolinitic, isohyperthermic Typic Kandiudults สภาพพน้ื ที่ พืน้ ที่ราบเรียบถงึ ลกู คลนื่ ลอนลาด มีความลาดชัน 0-12 เปอรเ์ ซ็นต์ ภมู สิ ณั ฐาน พนื้ ท่ีเหลือคา้ งจากการกัดกร่อนจากหินทรายหรอื หนิ ในกล่มุ วัตถุต้นกำเนิดดนิ เกิดจากการผุพังสลายตัวอยู่กับที่ และ/หรือ เคลื่อนย้ายมาเป็นระยะทางใกล้ ๆ โดยแรงโน้มถ่วงของโลกของหินทรายหรือหินในกล่มุ การระบายน้ำ ดี การซึมผา่ นได้ของน้ำ ปานกลาง การไหลบา่ ของนำ้ บนผิวดนิ เร็ว ลักษณะสมบตั ขิ องดิน เป็นดินลึกมาก ดินบนมีเนื้อดินเป็นดินร่วนปนทราย มีสีน้ำตาล ดินล่างมีเนื้อดิน เป็นดินร่วนเหนียวปนทราย มีสีน้ำตาลถึงสีเหลืองปนน้ำตาล การอุ้มน้ำของดิน ปานกลาง ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงกรดจัด (pH 4.5-5.5) ในดินบนแล้ว ลดลงตามความลกึ ข้อจำกัด ความอุดมสมบรู ณข์ องดนิ ต่ำและเนอ้ื ดนิ เป็นดนิ ปนทราย แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลมุ่ น้าคลองลาว

132 25) ดินคล้ายดินทา่ แซะที่เป็นดินลกึ ปานกลาง (Te/d3c) การจำแนกดิน (USDA) Fine-loamy, kaolinitic, isohyperthermic Typic Kandiudults สภาพพน้ื ท่ี ลกู คล่ืนลอนลาดเลก็ น้อย มีความลาดชัน 2-5 เปอรเ์ ซน็ ต์ ภูมสิ ัณฐาน พนื้ ท่ีเหลือคา้ งจากการกัดกร่อนจากหนิ ทรายหรอื หนิ ในกลุ่ม วตั ถุต้นกำเนิดดิน เกิดจากการผุพังสลายตัวอยู่กับท่ี และ/หรือ เคลื่อนย้ายมาเปน็ ระยะทางใกล้ ๆ โดยแรงโน้มถว่ งของโลกของหินทรายหรือหนิ ในกลมุ่ การระบายน้ำ ดี การซมึ ผ่านได้ของนำ้ ปานกลาง การไหลบ่าของน้ำบนผิวดนิ เร็ว ลกั ษณะสมบัตขิ องดนิ เป็นดินลึกมาก ดินบนมีเนือ้ ดินเป็นดินร่วนปนทราย มสี นี ้ำตาล ดินล่างมีเน้ือดิน เปน็ ดินร่วนเหนยี วปนทรายมีสนี ำ้ ตาลถึงสเี หลอื งปนนำ้ ตาล พบกอ้ นกรวดมากที่ ระดับความลึก 50-100 เซนติเมตรจากผิวดิน ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึง กรดจัด (pH 4.5-5.5) ในดนิ บนแลว้ ลดลงตามความลึก ข้อจำกดั ความอดุ มสมบูรณ์ของดินต่ำและเนอ้ื ดินเป็นดินปนทราย แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟพู น้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว

133 ภาคผนวกที่ 2 : ภาพประกอบกิจกรรมการประชุมชี้แจงเพื่อรับฟังข้อคิดเห็นของชุมชนต่อ แนวทางการดำเนินงานของโครงการ ตำบลเขาต่อ ตำบลเขาเขน อำเภอปลายพระยา และ ตำบลนาเหนอื ตำบลเขาใหญ่ อำเภออา่ วลกึ จ.กระบ่ี เกษตรกร 100 ราย แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษ์ดนิ และน้า ล่มุ น้าคลองลาว

134 แผนบรหิ ารจดั การป้องกนั การชะลา้ งพงั ทลายของดนิ และฟ้ืนฟูพน้ื ทเ่ี กษตรกรรมดว้ ยระบบอนุรกั ษด์ นิ และน้า ลุ่มน้าคลองลาว