EagleMag Nr. 18

www.albtelecom.al INTERVISTA TEKNOLOGJI GUIDË PËRVOJË TURIZËM KULTURË MODË www.eaglemag.al INTERVIEWS TECHNOLOGY GUIDE EXPERIENCE TOURISM CULTURE FASHIONPRANVERË - SPRING 2016 NR.18KOPJA JUAJ FALAS / YOUR COMPLIMENTARY COPYBOTIM PERIODIK / PERIODICAL PUBLICATION, ALBTELECOM KJO REVISTË PRINTOHET NË PARAMETRA MIQËSORE NDAJ MJEDISIT / THIS MAGAZINE IS ENVIRONMENTALLY FRIENDLYPRESIDENTI I ÇALIK ALBTELECOM DHE POGRADECI, GJITHMONËHOLDING DEKOROHET MICROSOFT MARRËVESHJE NJË PERLË KA QENË KOHANË SHQIPËRI PËR SHËRBIMET SPLA NË JUGLINDJE E KAPELAVETHE PRESIDENT ALBTELECOM AND POGRADEC, HATS HAVEOF ÇALIK HOLDING WAS MICROSOFT AGREED A PEARL IN ALWAYSDECORATED IN ALBANIA ON SPLA SERVICES SOUTHEAST BEEN IN





PËRMBAJTJAEagle MAG Nr.18 Pranverë - Spring 2016 TELEKOMUNIKACION/TELECOMMUNICATION6 BËHU PRANVERË! BE LIKE SPRING! »» NGA/BY: DR. ERKAN TABAK DREJTOR I PËRGJITHSHËM/CEO, ALBTELECOM26 ALBTELECOM DHE MICROSOFT MARRËVESHJE PËR SHËRBIMET SPLA ALBTELECOM AND MICROSOFT AGREED ON SPLA SERVICES »» NGA/BY: ERGEST ALITE DREJTOR I DEPARTAMENTIT TË SUPORTIT TË SISTEMEVE TË IT-SË / HEAD OF DEPARTMENT / IT SYSTEM SUPPORT30 ÇFARË ËSHTË SHËRBIMI 5G? WHAT IS 5G? »» NGA/BY: ARIEL HAXHIU TEKNOLOGJI/TECHNOLOGY 16 SEKRETE QË MUND TË THUHEN36 TË FLASËSH DUKE SHKRUAR SECRETS THAT CAN BE REVEALED »» NGA/BY: SKUADRA KOMUNIKIMIT TË FUSHATAVE TO SPEAK BY WRITING PROMOCIONALE / PROMOTIONAL CAMPAIGN COMMUNICATION TEAM »» NGA/BY: SHPENDI GJANA74 TELEFONAT E ZGJUAR MË TË RINJ NË TREG THE NEWEST SMARTPHONES IN MARKET »» NGA/BY: FORIANA PROKO BIZNES/BUSINESS BOTIM I / A PUBLICATION OF: ALBTELECOM & EAGLE MOBILE Shënim: Ndalohet rreptësisht përdorimi dhe botimi pa leje i materialeve. Nën kujdesin e Drejtorit të Përgjithshëm / Under the auspicies of CEO: Dr. Erkan TABAK Note: Use and reproduction of material without permision strictly prohibited44 KUR PREZANTOHESH ME NJË BUZËQESHJE Kryeredaktor / Editor in Chief: Alban TARTARI WHEN YOU SHOW UP WITH A SMILE Redaktorë përgjegjës / Responsable editor: Ledina FERHATI, Shpendi GJANA »» NGA/BY: FORIANA PROKO Redaktore letrare / Literary editor: Ledina FERHATI50 BKT, GJITHMONË MË PRANË Përkthyes / Translator: Ilir BIBERAJ, Ermira RAPUSHI BIZNESEVE Bashkëpunëtorë / Co-operators: Foriana PROKO, Ilindena SOTIROFSKI ALWAYS CLOSER TO BUSINESSES »» NGA/BY: LEDINA FERHATI Design and Layout: Ilmi SHAHU Print: ALBDESIGN54 MIELE, TUNDIMI ELEKTROMAGJIK ELECTROMAGIC TEMPTATION Redaksia/Editorial office: »» NGA/BY: ILINDENA SOTIROFSKI Adresa / Address: Autostrada Tiranë - Durrës, kilometri 7, Kashar, Tiranë Tel: +355 4 2 290 100 / [email protected] Http://www.eaglemag.al

8 PRESIDENTI I ÇALIK HOLDING ARGËTIM/ENTERTAINMENT DEKOROHET ME TITULLIN: “PËR MERITA TË VEÇANTA CIVILE” 12 MIRËSEVJEN PRANVERË! THE PRESIDENT OF ÇALIK HOLDING WELCOME SPRING! WAS DECORATED WITH TITLE: “FOR SPECIAL CIVIL MERITS” 22 LE TË ZBULOJMË “SEKRETIN E ËMBËL” MODË/FASHION LET’S REVEAL “THE SWEET SECRET” 80 GJITHMONË KA QENË HISTORI/HISTORY KOHA E KAPELAVE HATS HAVE ALWAYS BEEN IN 40 GJUHA DHE SHQIPJA »» NGA/BY: LEDINA FERHATI LANGUAGE AND ALBANIAN »» NGA/BY: KLEDI HAXHILLARI ALBTELECOM & EAGLE MOBILE TURIZËM/TOURISM 84 GUIDA JONË OUR GUIDE 56 NJË PERLË NË JUGLINDJE A PEARL IN SOUTHEAST 90 SHËRBIME »» NGA/BY: ERJON MANÇELLARI SERVICES 62 ISHULLI I GJELBËR106 PIKAT E SHITJEVE GREEN ISLAND SHOPS »» NGA/BY: GREJS DERVISHI SOCIALE/SOCIAL 70 SI E NDIKON JETËN TONË MEDIA SOCIALE HOW DOES SOCIAL MEDIA AFFECT OUR LIVES? ART DHE KULTURË/ART & CULTURE 60 KËNDI I POEZISË POETRY CORNER 66 FOTO QË FLASIN A PHOTO THAT SAYS ALL

TELEKOMUNIKACION/TELECOMMUNICATION NGA/BY: DR. ERKAN TABAK* \"Eja në kopshtin e lulëzuar pranveror...\" \"Come to the orchard in Spring...\" Rumi * Drejtor i përgjithshëm i ALBtelecom & Eagle Mobile / CEO of ALBtelecom & Eagle Mobile 6

Çdo pranverë është një rifillim, është një Every spring is a new beginning. Is a shpresë e re, një energji e re. Pranvera është new hope, new energy. Spring is the sinonimi i jetës së re, i një mesazhi të qartë, i synonymous of new life. It is a clearnjë rruge të duhur për t’u ndjekur. message, a right path. Nganjëherë bëhemi pjesë e monotonisë; një lloj Sometimes we become part of monotony; andjesie që na kaplon në dimër. Por natyra e bukur kind of winter sense. But the beautiful naturena zgjon, duke na treguar se pa kaluar një ndryshim shows us that without making that innertë brendshëm, s’mund ta tjetërsojmë atë “ndjesinë evolution, we cannot change that “winter sense”dimërore” për të përqafuar shpirtin e ri pranveror. and pass to the new spirit of spring. Çdokush që punon shumë, e di se gjatë pranverës Everyone that works hard knows that in theai ose ajo duhet të punojë edhe më tepër. Sikundër spring time he or she should work even harder.organizmi ynë punon më shumë dhe rigjeneron As our body works harder and regeneratesvetveten, ne, në punën tonë duhet të bëjmë të njëjtën itself, we, in our work should do the same…gjë… Dhe duke bërë këtë ne sjellim pranverën dhe i And by doing that we bring spring and joy toshtojmë gëzim jetës sonë. our life. Kemi nevojë për progres. Për këtë arsye do e nisim We need that advancement. For this reason wekëtë stinë të re më shpejt se kurrë, me shërbimet “LTE will enter to this summer faster than ever before,e Avancuar” të kompanisë ALBtelecom. Gjithçka lidhet with ALBtelecom’s LTE Advanced services. It isme shpejtësinë, kohën dhe përmbajtjen. Ndihemi all about speed, time and content. And we arekrenarë që jemi familja e vetme e telekomunikacionit proud to be the only telecommunications familynë Shqipëri që ofron të gjitha shërbimet e kësaj fushe. in Albania that offers all the services of this field. Duke i dëgjuar njerëzit, duke qenë pranë tyre, ne By listening to the people, living with them,mund t’i kuptojmë më mirë se për çfarë kanë nevojë we understand better what they need and howdhe se si mund të jemi më të vlefshëm për ta. Puna jonë we can be more helpful. Our work should be induhet të eci paralelisht me jetën, dëshirat dhe nevojat e harmony with their life, desires and necessities.tyre, sepse qindra mijëra shqiptarë përshëndesin njëri- Because hundreds of thousands of Albanians saystjetrin “mirëmëngjesi” dhe “natën e mirë” përmes nesh... “good morning” and “good night” with us… Ja pse mendoj se ne duhet të kemi gjallërinë e That is why, I think we should be vital likepranverës e të bëjmë punë të bukura si vetë kjo stinë, spring, we should work beautifully like springduke ecur gjithnjë përpara. by advancing ahead. Pranverë të gëzuar, të dashur miq! Happy Spring, Dear Friends! 7

SOCIALE/SOCIAL Presidenti i Çalik Holding dekorohet me titullin: “Për Merita të Veçanta Civile” The President of Çalik Holding was decorated with title: “For Special Civil Merits” 8

Presidentit të Çalik Holding, z. Ahmet Çalik i është akorduar titulli “Për Merita të Veçanta Civile” me motivacionin: “Në vlerësim të kontributit të shquar si drejtues i ‘Çalik Holding’, që përmes vullnetit pozitiv të investimeve madhore në sektorë të rëndësishëm, ka kontribuuar direkt në përmirësimin e standardeve dhe rritjen ekonomike të Shqipërisë, në punësimin e një numri të madh punonjësish në kompanitë e këtij grupi, si dhe në shenjë falënderimi për aktivitetin humanitar të shfaqur prej tij në drejtim të ndihmës sociale ndaj shtresave në nevojë”. President of Çalik Holding, Mr. Ahmet Çalik was decorated with the title “For Special Civil Merits” with motivation: “Evaluation of distinguished contribution as leader of ÇalikHolding , having contributed directly, through goodwill of significant investments in important sectors, for the improvement of standards and economic growth of Albania, by hiring a large number of employees in companies of this Group, and in gratitude of humanitarian activity reflected by him in terms of social assistance to people in need”.Kështu thuhet në deklaratën e publikuar This statement was posted in the në faqen zyrtare të Presidencës official webpage of Presidency www.president.al. Ky titull akordohet www.president.al. This title is nga Presidenti i Republikës së awarded by the President of theShqipërisë për personalitete shqiptare dhe të huaja Republic of Albania, to Albanian and foreignpër merita të veçanta civile në Shqipëri. personalities for special civil merits in Albania. Vlerësimi për z. Ahmet Çalik është bërë duke The evaluation for Mr. Ahmet Çalik is made bypasur parasysh jo vetëm prezencën e rëndësishme referring to important presence of Çalik Holdingtë Çalik Holding me anë të kompanive BKT by BKT and ALBtelecom companies operatingdhe ALBtelecom, të cilat operojnë në sektorë in very important sectors, and also to social andmjaft të rëndësishme, por edhe duke iu referuar charity components.komponentëve socialë dhe bamirës. Mr. Çalik stated in his speech that Çalik Group Në fjalën e tij z. Çalik ka theksuar se Çalık with its philosophy “Value for People, Service toGrup, me filozofinë “Vlera për njeriun, shërbim Community”, serves by its 27,000 employees topër Komunitetin” në shumë shtete: nga vendet energy, mining, construction, finance, textile ande Ballkanin në Azinë Qendrore, nga Lindja e telecommunications sectors in many countries,Mesme në Afrikë, shërbejnë me 27.000 punonjës from Balkans to Central Asia, from Middle Eastnë sektorët e energjisë, minierave, ndërtimit, to Africa.financave, tekstilit dhe telekomunikacionit. “Driven by our basic principle, BKT and ALBtelecom companies have implemented projects “Kompanitë BKT dhe ALBtelecom, të to improve social life in the areas of: education,nxitura nga qëllimi ynë parësor, kanë vënë në jetë environment and health. We have establishedprojekte për përmirësimin e jetës sociale në fusha latest technology infrastructure and systems for thesi: arsimi, mjedisi e shëndetësia. Ne kemi krijuar providing of best services of international standardsinfrastrukturën dhe sistemet me teknologjinë efundit për të siguruar shërbimet më të mira në 9

SOCIALE/SOCIAL standardet ndërkombëtare për njerëzit e këtij vendi. to people of this country. We operate here and have Ne operojmë këtu dhe i kemi vënë vetes objektiva set our objectives to create and add long lasting për të krijuar dhe shtuar vlera të qëndrueshme në values to the life of this country.”- said Mr. Çalik. jetën e këtij vendi.” - ka thënë z. Çalik. Representatives of business community Në ceremoninë e dorëzimit kanë marrë pjesë operating in Albania participated in the ceremony përfaqësues të komunitetit të biznesit që operojnë of awarding the decoration, aiming the recognition në Shqipëri dhe kishte për qëllim njohjen dhe and evaluation of civil contributions that business vlerësimin e kontributeve civile që biznesi në in general, and its special representatives have given tërësi dhe përfaqësues të veçantë të tij kanë dhënë for economic, financial and social development in në zhvillimin ekonomik, financiar dhe social në Albania. Shqipëri. ALBtelecom and Eagle Mobile is the largest ALBtelecom dhe Eagle Mobile është kompania company in telecommunications in Albania më e madhe e telekomunikacionit në Shqipëri që providing quadruple services: Fixed and Mobile ofron një shërbim të katërfishtë: Telefoni Fikse, Telephony, Internet and Television. In meantime, Celulare, Internet dhe Televizion. Ndërkohë BKT has been awarded with many international që BKT është vlerësuar me shumë çmime prizes from financial institutions amongst which: ndërkombëtare nga institucionet financiare ndër ‘The Banker’, ‘Euromoney’ and ‘EMEA Finance’. të cilat: ‘The Banker’, ‘Euromoney’ dhe ‘EMEA Finance’. Two giant companies BKT and ALBtelecom, following the same philosophy on social Dy kompanitë gjigande BKT dhe ALBtelecom, responsibility, are walking in parallel with social duke ndjekur të njëjtën filozofi ndaj përgjegjësisë responsibility policies of Çalik Holding and are sociale, ecin paralel me politikat e përgjegjësisë determined and focused to further contribute to sociale të Çalik Holding dhe janë të vendosura social responsibility projects in the country. e të fokusuara për të kontribuar edhe më tej në projektet e përgjegjësisë sociale në vend.10

11

ARGËTIM/ENTERTAINMENT Në qyMteitriënseevjterandPitrëasn,vEelrbëa!san... Welcome Spring! At the “Town of Tradition”, Elbasan… ALBtelecom ka qenë sërish sponsor gjeneral i aktivitetit maratonë prej tre ditësh të “Ditës së Verës” në qytetin simbol të kësaj feste, Elbasan. Për të qenë sa më pranë abonentit jo vetëm për sa i përket shërbimeve të dedikuara, produkteve dhe ofertave, por edhe për të ndarë me ta edhe çastet më të bukura në kohë festash, kjo kompani ka bërë që më datë 12, 13 dhe 14 mars, qytetarë të të gjitha trevave shqipfolëse të vijnë, grumbullohen dhe festojnë së bashku ardhjen e kësaj dite tradicionale. Në aktivitet e organizuara nga Bashkia Elbasan dhe të mbështetura nga ALBtelecom dhe Eagle Mobile morën pjesë dhe janë argëtuar për orë të tëra mijëra vetë, që nga dita e shtunë më 12 mars deri ditën e hënë, më 14 mars. ALBtelecom has been again the General Sponsor of three-day long “Summer Day” event in Elbasan, the symbol city of this Day. In order to be closer to the subscribers, not only in terms of dedicated services, products and offers, but also to share with them the most beautiful moments during the celebration time, the company enabled on 12th, 13th and 14th of March, the citizens to get together from all the Albanian speaking territories, and celebrate the arrival of this traditional Day. The event was organized by the Municipality of Elbasan and supported by ALBtelecom and Eagle Mobile. Thousands of people participated and enjoyed themselves for hours, from Saturday 12th of March until Monday, March 14. 12

13

ARGËTIM/ENTERTAINMENT 14

Të gjithë ata që kanë preferuar Elbasanin e traditës për festën e “Ditës së Verës”, kanë shijuar tre ditë e netë të mrekullueshme. Në aktivitetin e ditës së dielë në mbrëmje, kishte të ftuar këngëtarë e artistë të ndryshëm shqiptarë. Ndërkohë që mbrëmjes nuk i ka munguar as humori i personazheve. Performanca e artistëve nga cirku i ka dhënë një tjetër dimension e adrenalinë mbrëmjes së “Ditës së Verës”, e cila është finalizuar me një shfaqje fantastike fishekzjarrësh në mesnatë. Në “Ditën e Verës”, më 14 mars, grupe të ansambleve të ardhura nga të gjitha trevat shqipfolëse, Mali i Zi, Kosova, Maqedonia dhe qytete të ndryshme të Shqipërisë, si dhe grupe karnavalesh kanë bërë parakalimin tradicional në bulevardin e kalldrëmtë të Elbasanit. Më pas këto grupe nxënësish e studentësh kanë dhuruar momente të mrekullueshme në këtë aktivitet të mbështetur nga ALBtelecom dhe Eagle Mobile, i cili përmbante balet modern dhe valle tradicionale të të gjitha zonave shqipfolëse. Siç ndodh çdo vit, festa tradicionale e Ditës së Verës është festuar në Elbasan, në “qytetin e ballakumeve”, më bukur se në çdo qytet tjetër të Shqipërisë. All those who preferred Elbasan to celebrate the traditional holiday of “Summer Day”, enjoyed three wonderful days and nights. In the event of the Sunday evening, there were invited Albanian singers and artists. The event included also even humor actors and actresses. The performance of artists from the circus gave another dimension of adrenaline to this event “Summer Day”, which was finalized with a fantastic fireworks show at midnight. In the “Summer Day”, 14th of March, various ensembles came from all Albanian speaking territories in Balkan Montenegro, Kosovo, Macedonia and different cities of Albania. Carnival groups made a traditional parade in the cobbled boulevard of Elbasan. Then these students groups had a wonderful performance and provided great moments in this activity supported by ALBtelecom and Eagle Mobile, which contained modern ballet and traditional dances from all Albanian speaking areas. Just like every year, the traditional Summer Day was celebrated in Elbasan, the “city of ballakume” better than anyother city in Albania. 15

BIZNES/BUSINESSqSëtehmkurhueetnend tëNGA/BY: FCUOSMHMATUANVIECAPTRIOOMNOTECAIOMNALE ► Each SPKRUOAMDORATIOKONMALUCNAIKMIMPAITIGTNË new year comes with the hope, will and energy to make new and beautiful things, with optimism of a new beginning. We started the new year in ALBtelecom with energy for other novelties, where the innovation and latest technology are an ► Çdo vit i inseparable part in the range of services and products ri vjen me shpresën, dëshirën, energjinë për të bërë provided by ALBtelecom. Being a market leader with unique services, a long year of new challenges awaits gjëra të reja, të bukura me optimizmin us. The headline of this year shall be them again, our e fillimit të ri. Kështu dhe ne në ALBtelecom, enisem vitin me energjinë për risi të tjera, ku inovacioni Clients... for whom we are committed to do the best, to facilitate their communication at any time whereverdhe fjala e fundit e teknologjisë, janë pjesë e pandashme they are. The obligation for non-competitive offers andnë gamën e shërbimeve dhe produkteve që ALBtelecomofron. Të pozicionuar në treg si lider me shërbime products in quality and prices, shall be our major focus. Such was the first offer of this year launched in January.unike, na pret një vit i gjatë, me sfida të reja. Kryefjalae këtij viti do të jenë sërish ata, Klientët tanë… dhe jo “Incredible”, the offer and realization of creativevetëm, për të cilët jemi zotuar të bëjmë më të mirën, communication. Realization of spot for this campaignt’ju lehtësojmë komunikimin në çdo çast, kudo came through a method of shooting by realizing reverseata ndodhen. Obligimi për oferta dhe produkte të scenes, based on the idea of unique things, as it is thepakonkurrueshme si në cilësi ashtu edhe në çmime, do content of the offer (PSTN, ADSL and Monthly Bundletë jetë fokusi ynë kryesor. E tillë ishte dhe oferta parë e 800, for only 700 Leke / month). Situations come as16

Secrets thatcan be revealedvitit, e cila u lancua ne muajin Janar. “E pabesueshme” magic through this realization, with incrediblesi oferta ashtu edhe realizimi i komunikimit kreativ. scenes, in which are involved our “heroes”. TheRealizimi i spotit për këtë fushatë erdhi përmes një atmosphere is unreal and the whole goal is themetode xhirimi me realizim skenash në të kundërt, duke availing of ALBtelecom offers as INCREDIBLE.u bazuar në idenë e gjërave unike, ashtu siç është dhe ... This spot was performed in Serbia withpërmbajtja e ofertës (PSTN, ADSL dhe Paketën Mujore professional staff and in suitable areas for any800, për vetëm 700 Lekë/muaj). Situatat vijnë magjike artistic performance, by making our experiencenëpërmjet këtij realizimi, me skena të pabesueshme, more specific in realization of campaigns`ku “heronjtë” tanë janë të përfshirë. Atmosfera është communication.jo reale dhe i gjithë synimi është që të përcillet oferta eALBtelecom si një e tillë, E PABESUESHME…Ky spotu realizua në Serbi me një staf profesionist dhe ambientetë përshtatshme për çdo lloj realizimi artistik, duke ebërë eksperiencën tonë më të veçantë në realizimin ekomunikimit të fushatave. 17

BIZNES/BUSINESS ► Këmbëngulja dhe qëllimi ndihmon gjithmonë për të ecur përpara. Kështu dhe oferta e iniciuar me qëllim tërheqjen e klientëve të rinj, 50% zbritje në të gjitha paketat Mobile për 6 muaj radhazi, ngacmoi kreativitetin në komunikim, duke e përcjellë atë përmes mesazhit “Ti meriton më shumë”. Ky koncept mbart promovimin agresiv të ofertës sonë superiore të bartjes së numrit. Promovimi është realizuar përmes ngacmimit të egos së konsumatorit, konkretisht vlerat e tij për të “merituar më shumë”. Ulja prej 50% vjen në mënyrë të konkretizuar vizuale, për të mbetur në mendjen e njerëzve. Kjo fushatë prezantohet përmes një përqasje moderne, duke mishëruar kështu vlerat e brand-it ALBtelecom, dhe njëkohësisht shtyn fort përfitimet e konsumatorit kur ai i bashkohet rrjetit tonë.nmnrgVoëdaouamadklske►hraezpyne,nguaatjtrdrimtokieniSikusdavëihuëekgsihmpt,knhiedemëutdp“othkrubrkuod,eutsëvurrihenrsie“rpdëuotetAennbëëiarqdjhkëeplabiëhir.hiauznrrr”ëisiuieedmnNuso,nzkttnaeajaloiëtolrlmrëvtëaërrënemmkiknpmikejhuënmëaouateehdëshvëtnurodëieunëptItnaiA,ëgrëadoëkdpnLmpljteraoibuaafëjtBdigaesohrrt.em.ttitëkhSëemmsëINhlrhëierdeedetiierkëqhscejaeetenaëhnojoatenpnakketitmrmdkfvëgiëVgotejsooireëast,jrneaudiëidftthnotlkvtesauaëehëkëeijvfroairnhdeenëitadgëpnnnëreteqntKsgjaitcëstrihhënësjratounesGëhtsrtuhtiidpjalëiëpun:ttunmëlreaitui“igëtupndSomrpësdëaPsëouakiihhyeai.tëaersasmrarëefviakqiësDarahmant.ktpeielyugtmëta”qosiuPtoraMa.VansiaoënkëztgsejSaiendmhmsrKtjecohplh,iijiseëenburëësaeosmmppmnenihianrprëltdatatëeaepasiirlëqid”jnttrriqetpsauzëtttr.eëis,ë8ëspëiëattdhmhm.k0hdepdnnstN0uonihënoësadënenkrtksddëjëëkchëreearehejeouftsrekeauhkknulrsollsurpiuiadënhinzprorjaiëuëcumti.nediartepar,ëggk,teujoitxmhFimuaunspshhiakaëkotmeajtn,maëtdëkuMoekonefbukluinulfedrtriuvetjan,eretnëmctniëdlëanhnykekrodaomtunakucreentpiiifktipiconëinarelbteëaqllëur ato me vlerat e vërteta të produkteve tona dhe konkretisht paketat me parapagesë. Mesazhi vjen i drejtpërdrejtë dhe i qartë për të gjithë “Përfitime të vërteta me paketat mujore”. 18

►Persistence and goal always helps to move forward. Therefore, the initiated offer to attract new clients, 50% discount in all Mobile bundles for 6 consecutive months, teased the communication creativity, by conveying it through message “You deserve more”. This concept carries the aggressive promotion of our superior offer of number portability. Promotion is realized through the teasing of consumer`s ego, respectively his value to “deserved more”. 50% reduction comes in concrete visual way to remain in people’s memory. This campaign is introduced through a modern approach,embodying as such ALBtelecom brand values, and in themeantime pushes strongly the benefits of our clientwhen he joins our network. The latest campaign, which announces dascdtvi“tcarhucaueoliauiodnealntipitgeMtntncireniuoneod“gnotetpgCd”dswiGa.tttt.uhiibuAafovfIeicoelfspsnnanecieosrgctibsospdetdcemeuurehnrordtneilancoehicetntBarslhaesfbheeelru,atfaiiyeoiizv“cttiinltvaAfwmsahMooehatseldithddaivLtawiocpzlyotieoneeoBoafs,ombanisdtuntaSssrres8iiaestssee►ovlyaconlne0esicaeeinoabotftoo0ndcocy.an,lcottFfttgekrimwidmhasnfooaVseedmalsneuhtmnioso.acaezbdArev,prslaTetedaperepecerrddwlhenntarta,.bocuhpieetcdtfttyslTmirieehhe,eecacnbehamasoeriuqaerrorneebndopk`unylwafytytyseaufeiieteiohdenovyirontgrvrfs,oeehgtfhtiewarflCelsiteesytnifiarguodeuVni.ilindpfelnnaevAfyaitbeedledeaarusscorcsndhsee”ootsfwntvichmlnliweoostaanoctehrvgreyioeuetitaesno’iopdhsltsrtedifuotiasvzDn.hmydseebbig`duarasmaeSosyiyymsatadabeauriwsdeoeongtyairaioirdfttmnotn.aiuyhonmIaVettcnthaauioawsaolsmp,uefnatnicssdeo,motrasdibnennoeytslgenreiiamdecttlhtieeseerd.dall Mobile bundles comes under thecourageous concept, by fighting artificialways of competitors’ communication andby confronting them with true values of ourproducts, concretely the prepaid packages.The message comes directly and clearly for all“True benefits with monthly bundles”. 19

BIZNES/BUSINESS Sekrete nga xhirimet… Të gjithë shohim e shijojmë reklama me ide kreative apo sipërfaqësore, të gëzueshme apo të pakuptimta, por askush nuk mendon sa punë dhe detaje duhet për t’i realizuar ato, sa përkushtim dhe energji kërkojnë. Te vështirësia gjithmonë qëndron edhe bukuria. Puna, detajet, orët e gjata të xhirimeve, bashkëpunimi mes stafit të MarCom, Agjencisë Kreative dhe studiove të prodhimit krijon ingranazhin, i cili vë në lëvizje produktin final, realizimin e një pune kreative, profesionale dhe efektive. Skena e xhirimit kthehet në një atmosferë me njerëz të mbushur me emocion dhe përqendrimin që çdo detaj të realizohet sipas planit të parashikuar. Në këtë set bashkohen personazhe e artistë, regjisorë e asistentë, drejtorë fotografie, artistë të make-up-it, stafi i kreatives, përfaqësuesit e klientit që ndjekin çdo hallkë të procesit, e shumë njerëz të cilët janë të dedikuar për të kontribuar drejt realizimit me perfeksion të produktit final. Çdo detaj duhet të jetë perfekt në kohë, skenar dhe realizim final. Ndaj ju ftojmë të reflektoni mbi informacionin që tashmë zotëroni kur vlerësoni një reklamë Secrets of shooting … We all watch and enjoy advertisements with creative or superficial ideas, joyful or nonsense,but nobody thinks about the work and details needed to realize them, how much devotion andenergy they need. Beauty always lies in the difficulty as well. The work, details, long hours ofshooting, cooperation between MarCom, Creative Agency and production studio employeescreate the gear which sets into motion the final product, realization of creative, professional andeffective work. Shooting scene is turned into an atmosphere with people full of emotions and concentrationthat every detail shall be realized according to anticipated plan. In this set are joined togethercharacters and artists, directors and assistants, directors of photography, make-up artists, creativestaff, client`s representatives that follow every step of the process, and many other people thatare dedicated to contribution for perfect realization of final product. Every detail has to beperfect in time, scenario, and final realization. 20

21

sPeAkRArTeRYt GËTIM/ENTERTAINsPMeAkRErTeNYt T PARTY PARTYi ëmbël i ëmbël sekret sekret i ëmbël i ëmbëlPARTYbël”sekreti ëmbëlShhh... ë “Sekretin e ËmPARTYsekreti ëmbëlle të zbulojmPARTYsekreti ëmbël let’s reveal the “Sweet Secret”PARTYsekreti ëmbëlPARTY Çaste magjike kanë shoqëruar gjithë Balerinatsekret mbrëmjen ku u shfaqën plot surpriza në dhe “Vajzat eventit “Sekreti i Ëmbël” i ALBtelecom. e Zjarrit” mei ëmbël Të ftuarit me fat, miq të ALBtelecom dhe Eagle lëvizjet e tyre plot Mobile, janë pritur në një tapet të kuq në “Folie adrenalinë i dhanëPARTY Night Club”. Një ambient krejt i veçantë është mbrëmjes më shumësekret përgatitur për të zbuluar këtë “Sekret”. Dhjetë shije, ndërkohë që vajzat misterioze veshur me mantel të zi kanë uruar konfetat dhe flluskat kanëi ëmbël që në hyrje mirëseardhjen e të gjithë të ftuarve. mbuluar të gjithë ambientin Ky spektakël është shijuar vetëm nga miqtë e e mbushur me miqtë ePARTY ALBtelecom dhe Eagle Mobile. ALBtelecom dhe Eagle Mobile.sekret DJ Bujaka ishte i pari që çeli siparin në skenën me muzikën e ngrohtë për publikun. Të gjithai ëmbël muret e ambientit në “Folie Night Club” janë ndriçuar këndshëm me logo të kompanisë.PARTY Pas një errësire totale mbrëmja nisi me një:sekret “Shhh… A jeni gati? Sekreti i ëmbël po fillon”, që intrigonte më shumë imagjinatën e të ftuarve. 10i ëmbël vajzat misterioze u shfaqën dhe shpërndanë dhurata për të gjithë të ftuarit, duke e bërë ambientin më të këndshëm dhe argëtues.PARTY PARTY PARTY PARTYsekr2e2t sekret sekret sekreti ëmbël i ëmbël i ëmbël i ëmbël

PARTY PARTY PARTY PARTYsekret sekret sekret sekreti ëmbël i ëmbël i ëmbël i ëmbël “The Only Ballerinas and PARTY Sweet Secret” the VIPs “Fire Girls” with their sekret party of ALBtelecom of ALBtelecom actions full of adrenaline gave was full of magical moments, and Eagle Mobile had the more flavor to the party, while i ëmbëland it contained many surprises. chance to enjoy the spectacle. the confetti and bubbles coveredThe lucky guests, friends of After a total darkness, the the entire environment of PARTYALBtelecom and Eagle Mobile, party began with a “Shhh ... Are guests of ALBtelecom and Eagle sekretwere welcomed on a red carpet you ready? The sweet secret is Mobile.at the “Folie Night Club”. A starting”, and this intrigued a lot i ëmbëlvery special environment was the imagination of the guests.prepared to reveal this “Secret”. 10 mysteriously girls PARTYTen mysterious girls wearing appeared and distributed gifts sekretblack cloak welcomed all the to all the guests, making the environment more lovely and i ëmbël guests. entertaining. PARTY sekret i ëmbël PARTY sekret i ëmbël PARTY sekret i ëmbël PARTY sekret i ëmbël PARTY sekret i ëmbëlPARTY PARTY PARTY PARTY PARTY sekretsekret sekret sekret sekret i ëmbëli ëmbël i ëmbël i ëmbël i ëmbël 23

sPeAkRArTeRYt GËTIM/ENTERTAINPsMeAkRErTeNYt T PARTY PARTYi ëmbël i ëmbël sekret sekret i ëmbël i ëmbëlPARTY Një tjetër surprizë e ALBtelecom ishte Një tjetër risi esekret performanca e të famshmit DJ Danny mbrëmjes së ALBtelecom Wade. Ai ka nisur performancën pas një dhe Eagle Mobile ishin 1000i ëmbël errësirë totale dhe me: balona të lëshuara mbi miqtë, duke shtuar më shumë shije dhePARTY “ALBtelecom shhh… Ai është këtu! argëtim.sekret Ai është një nga artistët më të vlerësuar të muzikës house progresive dhe ka luajtur DJ Bujaka ka qenë ai që ka mbajturi ëmbël përkrah emrave të mëdhenj si: David ritmin e orëve të natës deri në mëngjesin Guetta, Bob Sinclair, Nicky Romero dhe e të nesërmes.PARTY Martin Solveig.sekret Ndërkohë të ftuarit kanë patur mundësi Bashkë me DJ Danny Wade dhe të bënin foto profesionale me sfond “Sekretii ëmbël muzikën e tij shpërthyese, balerinat i Ëmbël” nga një fotograf profesionist, dhe dhe vajzat e zjarrit kanë ndezur më tej në përfundim i kanë marrë këto foto si një mbrëmjen, me shpërthimet e konfetave dhe suvenir i mbrëmjes “sekrete”. flluskave që mbuluan “Folie Night Club”.PARTYsekreti ëmbëlPARTYsekreti ëmbëlPARTYsekreti ëmbëlPARTYsekreti ëmbëlPARTYsekreti ëmbëlPARTY PARTY PARTY PARTYsekr2e4t sekret sekret sekreti ëmbël i ëmbël i ëmbël i ëmbël

PARTY PARTY PARTY PARTYsekret sekret sekret sekreti ëmbël i ëmbël i ëmbël i ëmbël PARTY sekret i ëmbël Another surprise thtehoeffapAmeLrofBuotsremDleacJnoDcmeaPsinowëeAnfamkyRsrbTeëYtl Wade. He started his performance after a total darkness: Prtoh..ge.rHmeseos“iAsvitsLeahBHcetcreolealue!iscmHeoeemmdiussDhsoiJhcnhoeafnodfPsi ëeAmkRrbTeëYtl has played beside big names like David Guetta, Bob Sinclair, Nicky Romero and Martin Solveig. PARTY sekret i ëmbël PARTY sekret i ëmbël PARTY sekret i ëmbël PARTY sekret i ëmbël With PARTY DJ Danny Wade and his exploding music, fire girls sekret and ballerinas sparked the party, with the explosionsof confetti and bubbles that covered the “Folie Night Club”. i ëmbël Another novelty of ALBtelecom and Eagle Mobile Secret Party, were 1000balloons that were released over the guests, adding more flavor and fun.DJ Bujaka has been the one that kept the rhythm of the night until the morning light. PARTY The guests had the chance to take professional photos with the “Sweet Secret” background from a professional sekretphotographer, and in the end they got these pictures as a souvenir of the “Secret” Party. i ëmbëlPARTY PARTY PARTY PARTY 25sekret sekret sekret sekreti ëmbël i ëmbël i ëmbël i ëmbël

TELEKOMUNIKACION/TELECOMMUNICATION ALBtelecom dhe Microsoft marrëveshje për shërbimet SPLA ALBtelecom and Microsoft agreed on SPLA services NGA/BY: ERGEST ALITE* ALBtelecom and Microsoft have signed an agreement for the ALBtelecom dhe Microsoft kanë provision of SPLA services nënshkruar një marrëveshje për (Service Provider License ofrimin e shërbimeve SPLA Agreement) for Cloud services. Albania (Service Provider License telecom giant is the only company that offers Agreement) për shërbimet Cloud. Gjiganti i these rights in Albania. telekomunikacionit në Shqipëri është kompania Under this agreement, ALBtelecom receives e vetme që ofron këto të drejta në vend. rights to offer (sell) Microsoft licenses on a daily, Në bazë të kësaj marrëveshjeje, ALBtelecom weekly and monthly basis with a fixed fee, as merr të drejtat për të ofruar (shitur) licenca të well as with monthly basis fee reimbursement Microsoft në bazë ditore, javore dhe mujore me to Microsoft. një tarifë të caktuar, si dhe me tarifë rimbursimi me bazë mujore te Microsoft.26

Disa nga përfitimet me këtë Some of the benefits of thismarrëveshje janë: agreement are: Nuk bëhet fjalë për kosto të parapaguar që There is no question of prepaid costsnënkupton se nuk është më nevoja që përdoruesi that means that there is no need for the usertë blejë licenca të parapaguara nga Microsoft. to purchase prepaid licenses from Microsoft.Në këtë mënyrë ALBtelecom rrit portofolin e Thus ALBtelecom increases its products’produkteve të saj. Tashmë për konsumatorët kjo portfolio. Already for consumers this means ado të thotë një kosto më e ulët. Kjo gjithashtu lower cost. It also affects the price reduction ofndikon edhe në uljen e çmimit për gamën e products’ range offered to customers.produkteve te konsumatori. Earlier licenses that were signed on annual Më parë licencat që ishin me bazë vjetore or two-year basis were bought by ALBtelecomose dy vjeçare bliheshin nga ALBtelecom dhe and sold according a one or two yearshiteshin me kontrata një ose dy vjeçare. contract. Now, this criterion does not existTashmë ky kriter nuk ekziston më për klientelën for the clients and makes it cheaper. Now thedhe e bën atë më të lirë. Tani klienti mund ta client can get a license and use it according tomarrë e ta përdorë një licencë sipas nevojave të his needs, without being obliged to have one ortij, pa qenë i detyruar që të ketë një kontratë two year contract.me afat një ose dy vjeçar. Basic services are the e-mail, the Web, virtual Shërbimet bazë janë: e-mail-i, web-i, platform, database, Microsoft applicationsplatforma virtuale, data base, aplikacionet such as: Skype for Business, Share Point, SQL,e Microsoft-it si: Skype for Business, Share Dynamics NAV (Microsoft ERP applicationPoint, SQL, Dynamics NAV (aplikacioni ERP competitive with SAP ERP).e Microsoftit që konkurron SAP ERP). The User receives a platform licensed by Përdoruesi merr platformë të licencuar Microsoft in Albanian territory. Offeringnga Microsoft-i në territorin shqiptar. Ofrimi Microsoft Cloud services within the nationali shërbimeve Microsoft Cloud brenda kufijve borders has many advantages. The Users’kombëtarë ka shumë avantazhe. Informacioni information is stored within Albanian territory.i përdoruesve ruhet brenda territorit shqiptar. This platform comes with a lower cost comparedKjo platformë vjen me kosto më të ulët to foreign providers, through a reliable partnerkrahasuar me ofruesit e huaj me një partner të like ALBtelecom.besueshëm si ALBtelecom. 27

TELEKOMUNIKACION/TELECOMMUNICATION Shpejtësia e aksesit në infrastrukturë është The access speed to infrastructure is much shumë më e lartë. Shpejtësia e komunikimit higher. The communication speed end user përdorues - platformë është në nivel kombëtar – platform is on a national level and it is dhe nuk varet nga kapacitetet e internetit not dependent on the internet capabilities që mund të kenë ofrues të ndryshëm jashtë that can receive from different providers shteti. Rrjeti është brenda Shqipërisë me gjerësi abroad. The network is within Albania and brezi shumë herë më të lartë dhe aksesi është bandwidth is many times higher, and the më i shpejtë. access is faster. Komiteti Evropian ka direktiva, të cilat The European Committee directives protect mbrojnë hostimin e të dhënave personale të the hosting of personal data of European qytetarëve evropianë brenda territorit të saj. citizens within its territory. ALBtelecom ALBtelecom e përmbush më së miri këtë kriter. fulfills this criterion the best way possible. Edhe Microsoft edhe Google i kanë qendrat e Microsoft and Google also have their centers tyre brenda vendeve të BE, si: Islandë, Suedi, in EU countries, such as Iceland, Sweden, Irlandë. Mbrojtja e të dhënave personale, and Ireland. Protection of personal data is është kusht paraprak edhe për ALBtelecom a precondition for ALBtelecom to meet the për përmbushjen e marrëveshjes për stabilizim stabilization association agreement. If Albania asocimin. Nëse Shqipëria të gjitha të dhënat would manage to have all the personal data personale arrin t’i ketë brenda territorit inside Albanian territory, then this would shqiptar, atëherë kjo do të jetë një pikë pozitive be a positive point for the Stabilization and për marrëveshjen e stabilizim asocimit me Association Agreement with the European Bashkimin Evropian. Union. Institucionet kontrolluese si: Banka e Monitoring institutions such as: the Bank Shqipërisë apo AKEP kanë publikuar rregullore of Albania or AKEP (Albanian Authority for për përmbushjen e këtyre kritereve, p.sh. të Electronic and Postal Communication) has gjitha bankat që e kanë kryer përpunimin e published regulations to meet these criteria, të dhënave jashtë territorit të Shqipërisë janë e.g. All the banks that have completed the detyruar nga Banka e Shqipërisë që t’i sjellin processing of data outside the territory of këto procese dhe t’i përpunojnë këto të dhëna Albania are forced by the Bank of Albania to në Shqipëri si dhe janë detyruar të sjellin në bring these processes and to be process these Shqipëri vendndodhjet e ambienteve dytësore data in Albania, and are obliged to bring in të përpunimit të të dhënave, të quajtura Albania secondary locations of data processing, ndryshe “Disaster Secondary Site”. called “Disaster Secondary Site”. * Drejtor i Departamentit të suportit * Head of Department / IT System Support të sistemeve të IT-së28

29

TELEKOMUNIKACION/TELECOMMUNICATIONNGA/BY: ARIEL HAXHIUÇfarë është shërbimi What isDiskutimi rreth 5G-së shtrihet gjerësisht në dy shkolla mendimesh: ajo e këndvështrimit të shkallës së shërbimit, e cila a shikon 5G-në si një konsolidim të 2G-së, 3G-së, 4G- së, Wi-Fi, dhe risive të tjera që ofrojnë mbulim shumë më të gjerë dhe gjithmonë në besueshmëri; si dhe këndvështrimit të dytë të nxitur nga ndryshimi i hapit në shpejtësinë e të dhënave dhe mënyrën e reduktimit të vonesës pikë më pikë fundore. iscussion around 5G falls broadly into two schools of thought: a service-led view which sees 5G as a consolidation of 2G, 3G, 4G, Wi-Fi and other innovations providing far greater coverage and always-on reliability; and a second view driven by a step change in data speed and order of magnitude reduction in end-to-end latency. Këndvështrimi 1 – Vizioni hyper-connected: Në View 1 – The hyper-connected vision: In this view këtë këndvështrim të 5G-së, operatorët celularë do të of 5G, mobile operators would create a blend of pre- krijonin një miksim të teknologjive para-ekzistuese që existing technologies covering 2G, 3G, 4G, Wi-Fi and mbulojnë 2G-në, 3G-në, 4G-në, Wi-Fi dhe të tjera për others to allow higher coverage and availability, and të mundësuar mbulim dhe disponueshmëri më të lartë, higher network density in terms of cells and devices, si dhe densitet më të gjerë rrjeti në drejtim të qelizave with the key differentiator being greater connectivity dhe pajisjeve, me ndryshimin kyç atë të një lidhjeje as an enabler for Machine-to-Machine (M2M) më të gjerë si mundësues për shërbimet Terminal me services and the Internet of Things (IoT). This vision Terminal (M2M) si dhe Internet of Things (IoT). Ky may include a new radio technology to enable low vizion mund të përfshijë një teknologji të re radio për power, low throughput field devices with long duty të mundësuar fuqi të ulët, pajisje në terren me fuqi cycles of ten years or more. të ulët me cikël të gjatë operimi për 10 vjet ose më shumë. Këndvështrimi 2 – Teknologjia e aksesit të radios View 2 – Next-generation radio access e brezit tjetër: Ky është më së shumti këndvështrimi technology: This is more of the traditional tradicional i përcaktimit të gjeneratës, me objektiva ‘generation-defining’ view, with specific targets for të veçanta për tarifimin e të dhënave dhe vonesave data rates and latency being identified, such that new të identifikuara, të tilla që ndërfaqet e reja të radios radio interfaces can be assessed against such criteria. mund të vlerësohen në bazë të kritereve të tilla. Kjo This in turn makes for a clear demarcation between nga ana tjetër bën një ndarje të qartë ndërmjet një a technology that meets the criteria for 5G, and teknologjie e cila përmbush kriteret për 5G-në, dhe another which does not. asaj që nuk i përmbush ato.30

Kërkesat e teknologjisë 5G 5G technology requirements Si rezultat i këtij miksimi kërkesash, shumë prej As a result of this blending of requirements, many ofnismave të industrisë që kanë evoluar në punën për 5G- the industry initiatives that have progressed with work onnë, identifikojnë një grup prej tetë kërkesash: 5G identify a set of eight requirements: • lidhjet 1-10 Gbps me pikat fundore në terren • 1-10Gbps connections to end points in the field (p.sh. jo maksimumi teorik) (i.e. not theoretical maximum) • vonesa 1 milisekondë vajtje- ardhje pikë në pikë • 1 millisecond end-to-end round trip delay fundore (vonesa) (latency) • 1000x gjerësi bande për njësinë e zonës • 1000x bandwidth per unit area • 10-100x numri i pajisjeve të lidhura • 10-100x number of connected devices • (Perceptimi i) disponueshmërisë 99,999% • (Perception of ) 99.999% availability • (Perceptimi i) mbulimit 100% • (Perception of ) 100% coverage • reduktim 90% në përdorimin e energjisë në rrjet • 90% reduction in network energy usage • Deri në dhjetë vjet jetëgjatësi baterie për energjinë • Up to ten-year battery life for low power, machine- e ulët, pajisjet e llojit të terminalit type devices Fig 1: Aspekti teknik i objektivit kryesor i 5G / Main 5G target technical aspect Burimi/Source: DOCOMO 5G White paper Fig 2: Maksimumi teorik i shpejtësisë së shkarkimit nga brezi i teknologjisë,Mbps (*10 Gbps është minimumi teorik i limitit të shpejtësisë më të lartë e specifikuar për 5G) / Maximum theoretical downlink speed by technology generation, Mbps (*10 Gbps is the minimum theoretical upper limit speed specified for 5G) Burimi/Source: GSMA Intelligence 31

TELEKOMUNIKACION/TELECOMMUNICATION Çdo gjë do të lidhet me wireless për të mundësuar monitorimin dhe grumbullimin e informacionit si dhe kontrollin e pajisjeve. Shembuj të shërbimeve të reja përfshijnë monitorimin në distancë dhe kontrollin në kohë reale të një shumëllojshmëri të gjerë pajisjesh, të cilat suportojnë shërbimet terminal me terminal (M2M) dhe Internet of Things (Iot), si makinat e lidhura, shtëpitë e lidhura, robotët lëvizës dhe sensorët. Shërbimet wireless do të bëhen më gjithëpërfshirëse dhe të pasuruara me përmbajtje më të të pasur të shpërndarë dhe me siguri komunkacioni. Shembuj të këtyre shërbimeve në zhvillim (të cilat mund të përdorin lloje të reja të pajisjeve celulare) përfshijnë transmetimin e të dhënave të videos me rezolucion të lartë (4K), Internet të prekshëm, shërbime të pasura media të rrjetit social , realiteti i shtuar dhe sigurinë rrugore. Fig 3: Trendi kryesor i tregut të shërbimeve deri në 2020 / Major market service trend by 2020 Burimi/Source: DOCOMO 5G White paper Everything will be connected by wireless to enable monitoring and collection of information and control of devices. Examples of emerging services include remote monitoring and real-time control of a wide variety of devices, which support machine- to-machine (M2M) services and Internet of Things (IoT), such as connected cars, connected homes, moving robots and sensors. Wireless services will become more extensive and enriched though richer content being delivered in real-time and with safety and lifeline communications being ensure. Examples of such emerging services (which may use new types of mobile devices) include high resolution video streaming (4K), tactile Internet, media rich social network services, augmented reality, and road safety. 32

Potential 5G use cases Fig 4: Kërkesat e bandwidth dhe vonesës në rastet potenciale të përdorimit të 5G / Bandwidth and latency requirements of Figura 4 ilustron vonesën dhe kërkesat e potential 5G use casestarifimit të banwidth / të dhënave në rastet endryshme të përdorimit të cilat janë diskutuar Burimi/Source: GSMA Intelligencederi më sot në kontekstin e 5G-së. Këto rastepotenciale të përdorimit të 5G dhe kërkesat errjeteve përkatëse janë përshkruar si më poshtëvijon.Potential 5G use cases Figure 4 illustrates the latency and bandwidth/data rate requirements of the various use caseswhich have been discussed in the context of 5Gto date. These potential 5G use cases and theirassociated network requirements are describedbelow.Realitetit Virtual /Realiteti i Rritur /Interneti Tredimensional ose i Prekshëm Këto teknologji kanë një numër të rasteve të përdorimit potencial në të dy argëtimet (p.sh. lojërat) dhe gjithashtu mëshumë skenarë praktik si prodhimi ose mjekësia, dhe se mund të shtrihet në shumë teknologji veshjeje. Për shembull,një operacion mund të kryhet nga një robot që kontrollohet nga një kirurg në pjesën tjetër të botës. Ky lloj aplikacionido të kishte nevojë si për gjerësi bande të lartë ashtu dhe për vonesë të ulët përtej aftësive të LTE-së, dhe për këtë arsyeka potencialin të jetë një model kyç i biznesit për rrjetet 5G. Megjithatë, duhet të theksohet se sistemet VR/ AR janë nëfillimet e tyre dhe se zhvillimi i tyre varet gjerësisht nga avancimi i teknologjive të tjera si: sensorët e lëvizjes dhe HUD.Mbetet të shihet nëse këto aplikacione mund të përbëjnë biznese fitimprurëse për operatorët në të ardhmen. Fig 5. Shikimi i ngjarjeve sportive me VR (Realiteti Virtual) / Watching sport events with VR (Virtual Reality)Virtual Reality/Augmented Reality/Immersive or Tactile Internet These technologies have a number of potential use cases in both entertainment (e.g. gaming) and also more practicalscenarios such as manufacturing or medicine, and could extend to many wearable technologies. For example, an operationcould be performed by a robot that is remotely controlled by a surgeon on the other side of the world. This type ofapplication would require both high bandwidth and low latency beyond the capabilities of LTE, and therefore has thepotential to be a key business model for 5G networks. However, it should be pointed out that VR/AR systems are verymuch in their infancy and their development will be largely dependent on advances in a host of other technologies suchas motion sensors and heads up display (HUD). It remains to be seen whether these applications could become profitablebusinesses for operators in the future. 33

TELEKOMUNIKACION/TELECOMMUNICATION Drejtimi autonom i automjetit /Makinat e lidhura Autonomous driving/Connected cars Mundësimi i komunikimit të automjeteve me botën e Enabling vehicles to communicate with the outsidejashtme mund të rezultojë konsiderueshëm në përdorimin world could result in considerably more efficientmë efikas dhe më të sigurt të infrastrukturës ekzistuese and safer use of existing road infrastructure. If all ofrrugore. Nëse të gjitha automjete në një rrugë janë të the vehicles on a road were connected to a networklidhura në një rrjet që përfshin një sistem të menaxhimit incorporating a traffic management system, they couldtë trafikut, ato mund të udhëtojnë potencialisht me potentially travel at much higher speeds and withinshpejtësi shumë më të madhe dhe në një distancë më të greater proximity of each other without risk of accidentafërt ndaj njëra tjetrës, pa rrezik aksidenti - me makina - with fully-autonomous cars further reducing theplotësisht autonome duke ulur më tej mundësinë e potential for human error.gabimeve njerëzore. Figura 6. Drejtimi automjetit me Navigimin AR (Realitetit i Rritur) / Driving car with AR (Augmented Reality) Navigation Burimi/Source: Samsung 5G Vision Ndonëse këto sisteme nuk kërkojnë gjerësi të lartë bande, sigurimi i të dhënave brenda një kohë komande-përgjigje pranë zeros do të jetë vendimtare për funksionimin e sigurt të tyre, dhe kështu që aplikacionet e tilla kërkojnë qartazi 1 Milisekondë kohë vonesë të parashikuar në specifikimet e 5G-së. Përveç kësaj, një makinë plotësisht ‘pa shofer’ do të duhet të jetë pa shofer në të gjitha vendet, dhe kështu do të nevojitet mbulimi i plotë i rrjetit të rrugëve me 100% besueshmëri për të qenë një propozim i zbatueshëm. While such systems would not require high bandwidth, providing data with a command-response time close to zero would be crucial for their safe operation, and thus such applications clearly require the 1 millisecond delay time provided in the 5G specification. In addition, a fully ‘driverless’ car would need to be driverless in all geographies, and hence would require full road network coverage with 100% reliability to be a viable proposition.34

Zyra wireless Lidhja terminal me terminal (M2M)bazuar në cloud / Videokonferenca M2M është përdorur tashmë në një gamë të gjerë aplikacionesh, por mundësitë përme shumë persona përdorimin e saj janë pothuajse të pafundme, dhe se parashikimet tona janë sa numri i lidhjeve celulare M2M në mbarë botën do të rritet nga 250 milionë këtë vit në 1 Rrjetet e të dhënave me miliard deri në 2 miliardë deri në vitin 2020, në varësi të masës në të cilën industriagjerësi të lartë bande kanë dhe rregullatorët e saj janë në gjendje të krijojë kuadrin e nevojshëm për përfitimin epotencialin për ta bërë realitet mundësisë së celularit M2M.konceptin e zyrës virtuale nësistemin cloud, me kapacitet Aplikacionet tipike M2M mund të gjenden në sistemet e ‘shtëpive të lidhura’ (p.sh.shumë të madh ruajtje të matës të zgjuar, termostat të zgjuar, detektorë tymi), sistemet telemetrike të automjetevedhënash të mjaftueshme për ti (një fushë e cila përputhet me makinat e lidhura më sipër), monitorimit të konsumitbërë të gjithë pranishme këto elektronik dhe kujdesit shëndetësor. Megjithatë, pjesa më e madhe e sistemeve M2Msisteme të tilla. Megjithatë, transmetojë nivele shumë të ulëta të të dhënave dhe të dhënat e transmetuara janëkëto aplikacione ekzistojnë rrallëherë kritike në kohë. Aktualisht shumë veprojnë në rrjetet 2G ose mund tëtashmë dhe se kërkesat e tyre integrohet me Nënsistemet Multimedia IP (IMS) - kështu që për momentin rasti ijanë duke u përmbushur biznesit për M2M që mund ti bashkëngjisë 5G-së nuk është i dukshëm menjëherë.nga rrjetet ekzistuese 4G.Kërkesa për shërbimet Clouddo të rritet. Ndërsa videokonferenca me më shumëse një person duke qenë njëaplikacion potencial biznesika nevojë për vonesa më tëulëta, dhe ka të ngjarë tëpërmbushet nga teknologjiaekzistuese 4G. Wireless cloud-based Fig 7. Skenarët e Shërbimeve Kryesore me 5G-në / Major Service Scenariosoffice / Multi-person with 5Gvideoconferencing Burimi/Source: Samsung 5G Vision High bandwidth datanetworks have the potential to Machine-to-machine connectivity (M2M)make the concept of a wirelesscloud office a reality, with M2M is already used in a vast range of applications but the possibilities for itsvast amounts of data storage usage are almost endless, and our forecasts predict that the number of cellular M2Mcapacity sufficient to make connections worldwide will grow from 250 million this year to between 1 billion andsuch systems ubiquitous. 2 billion by 2020, dependent on the extent to which the industry and its regulatorsHowever, these applications are able to establish the necessary frameworks to fully take advantage of the cellularare already in existence and M2M opportunity.their requirements are beingmet by existing 4G networks. Typical M2M applications can be found in ‘connected home’ systems (e.g. smartDemand for cloud services meters, smart thermostats, smoke detectors), vehicle telemetric systems (a field whichwill only increase, while overlaps with Connected cars above), consumer electronics and healthcare monitoring.multi-person video calling Yet the vast majority of M2M systems transmit very low levels of data and the data- another potential business transmitted is seldom time-critical. Many currently operate on 2G networks or can beapplication can likely be met integrated with the IP Multimedia Subsystem (IMS) – so at present the business caseby existing 4G technology. for M2M that can be attached to 5G is not immediately obvious. 35

TEKNOLOGJI/TECHNOLOGY NGA/BY: SHPENDI GJANA Tëduflkaesësshhkruar! omunikimi njerëzor mund të The human communication quhet pa drojë një ndër proceset can be defined as one of më jetike të njeriut dhe jetës the most vital processes for shoqërore moderne. Pa të nuk the human life and for the do të kishte një botë të qetë dhe modern society. Without do të kishim të bënim me një communication the world jetë shumë të vështirë, e mbi të would be uneasy, the life would be difficult andKgjitha të bezdisshme. moreover annoying. Komunikimi e bën botën Communication makes the world more interesting,më interesante, tërheqëse me mënyrat e panumërta e të attractive via the numerous communication ways. Thendryshme të komunikimit. Qeniet njerëzore komunikojmë human beings communicate verbally, by speaking,në mënyrë verbale, pra duke folur, kënduar apo bërtitur, singing or screaming but the modern communication ispor komunikimi modern është i lidhur ngushtësisht me strictly related to writing. In a world where everythingshkrimin. Në një botë ku gjithçka po shkon drejt një is oriented to “Global Country” concept, and everyonekoncepti “Fshati Global”, ku të gjithë tentojnë të gjejnë një tries to find a mutual language to communicate andgjuhë të përbashkët për të komunikuar, çdo ditë e më shumë everyday people try to unify their way, the channel ofnjerëzit mundohen të unifikojnë mënyrat, kanalet dhe gjuhën communication and body language.trupore të komunikimit. In these modern times even dressing, walking and other vital processes can be called communication. As it Në këtë kohë moderne edhe veshja, ecja dhe procese can be seen, communication is something important intë tjera jetësore mund të quhen komunikim. Siç shihet, society because these makes people to get closer or fallkomunikimi është një gjë e rëndësishme në shoqëri, sepse kjo apart to each-other.i bën njerëzit të tërhiqen apo të shtyhen me njëri-tjetrin. Communication in distance between one or more people is an issue that has really tormented human Komunikimi në distancë mes një ose më shumë njerëzve beings. It became a struggle when people wanted toështë një çështje që ka munduar seriozisht njeriun. Kjo express their feelings, which is impossible without bodyndodhte sidomos kur vinte puna te shprehja e ndjenjave language, thus without a smiling, frowning, hands ornjerëzore, të cilat është e pamundur t’i shprehësh pa finger gestures or head nodding to show approval ormbështetjen e gjuhës trupore, pra pa një buzëqeshje, apo pa disapproval.një ngrysje vetullash, pa lëvizur duart apo gishtat, apo patundur kokën në shenjë pohimi apo mohimi.36

Por në fakt në këtë shkrim do të doja Në kohën moderne me shfaqjentë fokusohesha në një mënyrë moderne të e internetit komunikimi i shkruar na shfaqet në mënyrë elektronike, ku komunikimit. Të këmbimit të fjalëve me atë të shkruesi dhe marrësi komunikojnë në shkrimit. Sigurisht që origjina e shkrimit apo kohë reale. Kanalet e këtij komunikimi alfabetit nis shumë herët, rreth dy mijë vjet para nisin me kompjuterët personalë, Krishtit, por ajo që neve na intereson më shumë tabletat apo telefonat celularë dhe ata të është se si kanë ndryshuar mënyrat e të shkruarit zgjuar. në njëqind vjeçarin e fundit. Më ka tërhequr gjithnjë vëmendjenkomunikimi kibernetik apo e thënë më shqip komunikimi në mjedise elektronike nëpërmjet internetit, ku njeriu modern tashmë arrin të kursejë bojën dhe letrën, kohën e mbërritjes dhe marrjen e përgjigjes.To speak by writing! Kur mendojmë kohën e telegrameve apoletrave me zarf, kuptojmë qartë që tashmë jetohet shumë më shpejt, ritmi i jetës është shpejtuar në një shkallë marramendëse. Për këtë mjafton të mendoni kohën e telegrameve, të cilët vinin disa ditë me vonesë te marrësi. But in this articleI would like to focusin a modern way ofcommunication. That ofspeaking words by writing.Obviously, the writing or alphabetorigin is about two thousandyears before Christ, but we are moreinterested in how has changed the way ofwriting in the last one hundred years. I have always been attracted by thecybernetic communication, or said in simplewords communication in electronic setting via theinternet, where the modern human being saves theink, paper, and delivery and reply time. If we go back at the time of telegrams or envelopedletters, we clearly understand that the nowadays life rhythm isfaster and goes forward in huge steps. To have a clear picture, itis better to look back at the time of telegrams, which were deliveredsome days in retard. In modern times, with the invention of internet came the writtenelectronic communication, where the writer and the receiver communicatein real time. Communication channels varies from the personal computers,tablets to mobile and smart phones. 37

TEKNOLOGJI/TECHNOLOGY Për t’u ndalur pak tek e-mail-i, vlen të thuhet se If we take into consideration the e-mail, it is to bemesazhi shpërndahet në mënyrë elektronike nga pajisjet mentioned that the message is delivered in electronicelektronike nga një dërgues te një ose më shumë marrës way via the network from the electronic equipment fromnëpërmjet një rrjeti. Në vend që të shkruani një mesazh one sender to one or more receivers. Instead of writingme një stilolaps dhe letër, ju thjesht shkruani një letër a message with a pen and a letter, you now write a letterpërmes tastierës së kompjuterit tuaj, smartphone-it, apo via the keyboard of your computer, smartphone, ortabletës. Koncepti i letrës tradicionale me një dërgues dhe tablet. The concept of the traditional letter with a sendermarrës ndryshon pak, por e-mail-et dorëzohen shpejt. E and a receiver has changed a little but the e-mails aredinit që email-i i parë është dërguar në vitin 1971? Dhe delivered faster. Did you know that the first e-mail wasvazhdojnë të përdoren rregullisht nga njerëzit në mbarë sent on 1971? E-mails are still used regularly by people allbotën nga rreth 2.5 miliardë përdorues. Rëndësia e e-mail- around the world, there are about 2.5 milliard users. Theeve është gjithnjë e në rritje dhe përdoren për një numër importance of e-mails has increased and they are used forshumë të madh qëllimesh. Nga urimi për një ditëlindje, te a number of purposes. From a birthday wish to an officialnjë e-mail zyrtar kompanie, apo foto pushimesh etj. company e-mail or for holiday’s photos, etc. Tashmë brenda një adrese e-mail-i janë të integruar Now, inside an e-mail address are integrated otheredhe të tjerë elementë të nevojshëm për dërgimin e postës necessary elements for the delivery of electronic mail.elektronike. Këto janë kontaktet që ju mund të përdorni për These are the contacts that you can use to send e-mailst’u dërguar e-mail-e, por gjithashtu keni edhe kalendarin, but you have also the calendar, where you can markmbi të cilin mund të shënoni elektronikisht takimet, apo electronically the meetings or the most importantaktivitetet më të rëndësishme të ditëve në vazhdim. activities of the following days. Tashmë është bërë shumë praktike dhe e lehtë të It is very practical and easy now to send, receive,dërgoni, merrni, dalloni apo gjeni një e-mail që mund të distinguish or track an e-mail that you have receivedketë ardhur prej shumë kohësh. Elementët e rëndësishëm a long time ago. The significant elements that may beme të cilët mund të identifikohet një e-mail janë: dërguesi, identified in an e-mail are: sender, receiver (to), secondmarrësi (to), marrësi dytësor (cc – carbon copy) dhe marrësi receiver (cc – carbon copy) and third or hidden receiveri tretë apo i fshehtë (bcc-blind carbon copy) (bcc-blind carbon copy) Ja disa nga llogaritë më të popullarizuara të e-maile-ve: Here are some of the most popular e-mail accounts: Në shkrimet elektronike, ku nuk përfshihet vetëm In electronic writing, where is not included onlye-mail-i, shprehja e ndjenjës brenda fjalive mbetet një the e-mail, it remains a problem the expression of theproblem. Prandaj shkruesit e e-maileve apo letrave feeling between the lines. Thus, the writers of e-mails orelektronike të detyruar të zëvendësojnë nevojën e electronic letters in need to replace the connotation ofshprehjes së ngjyrimit brenda një fjalie, me anë të shenjave expression within one sentence, “invented” the electronictë pikësimit ‘shpikën’ mimikat elektronike, të cilat më emoji by using punctuation marks, which latter werevonë u shndërruan në figura të thjeshta të automatizuara. transformed in simple automatic images. Pra nëse do të shtypnit “:)” do t’ju shfaqet në ekranin If you press “:)” in your screen shall display thetuaj shenja “”. image “”. Tashmë të gjithë i njohin mirë këto shenja. Duke All are now familiar with these signs. By using thesei përdorur këto mimika elektronike, njerëzit arrijnë të electronic emoji, people express easier their feelings andshprehen më mirë dhe të përcjellin më qartë gjendjen e tyre introduce clearly their emotional state when they writeemocionale në momentin që shkruajnë një mendim të tyre. what they think.38

39

HISTORI/HISTORY Sipas studiuesve origjina e gjuhës do të mbetet përgjithnjë e panjohur. Ajo bartNGA/BY: KLEDI HAXHILLARI brenda vetes një mister. Ky mister ka munduar shumë studiues për të shkuar drejt zanafillës. Ndoshta ajo mbetet një dhuratë për njerëzit. Gjuhët kanë lindurSi lindi gjuha? Si u nga simbolet. Ishin ato simbole të cilat do ti rezervonin botësformuan fjalët? Si morën tërësinë e gjuhëve që fliten sot. Gojëdhënat flasim për katër simboletkuptime ato? Një gjë e para të rëndësishme që kanë lënë gjurmë idesh ose shënimesh për pjesënështë e sigurt, me anë tjetër të njerëzve. Sot në botë fliten rreth pesëmijë gjuhë, ku një e treta e tyretë fjalëve nisi ndërtimi i në kontinentin Afrikan. Secili grup gjuhësor mendohet se ka prejardhjen nga njënjëpasnjëshëm i urave të gjuhë. Pra, një paraardhës i përbashkët për të gjitha gjuhët. Grupi më i përhapur ikomunikimit mes njerëzve, gjuhëve sot është grupi i gjuhëve indo-evropianë, ku bën pjesë edhe gjuha shqipe.të cilët gjuha si element dot’i ndihmonte të bëheshin Në shumë gjuhë të botës, gjuha kallëzohet si e nënës; simbol i lindjes. Vetë gjuhapjesë e një zhvillimi të ishte elementi që lindi të ardhmen për mbarë njerëzimin.paimagjinueshëm për vetë A mund të mendohet se bota do të kishte ardhur deri këtu, pa rolin e gjuhës?jetën. Pafuqia jonë për të gjetur misterin që kërkohet prej shumë kohësh, më bën të mos vazhdoj me të panjohurat e saj, por të shkruaj për disa të dhëna të mbledhura nga studiues të cilët kanë dokumentuar shumë fakte, që tregojnë se gjuha shqipe është ndër gjuhët më të vjetra të botës, duke e renditur atë edhe si ndër gjuhët e para që janë folur në kontinentin evropian. Gjuha shqipe ka dy dialekte, atë Gegë dhe Toskë, të cilat përbëjnë degët e një trungu të fuqishëm që përmbledh historinë e hershme në mozaikun e gjuhëve të botës. Në historinë e popullit tonë kanë lënë gjurmë edhe përpjekjet e disa atdhetarëve për ta mbrojtur gjuhën shqipe nga fatet që ndanë periudhat e ndryshme historike.Naim Frashëri, Andon Zako Çajupi, Petro Nini Luarasi e shumë të tjerë e kanë të përmbledhur mundin e tyre te mallkimi i Fishtës: Pra, mallkue njai bir Shqyptari, Gjuha qi këtë gjuhë të Perëndis’,  dhe Shqipja trashigim, që na la i Pari,  trashigim s’ia len ai fmis;  edhe atij iu thaftë, po, goja,  që përbuzë këtë gjuhë hyjnore; qi n’gjuhë t’huej, kur s’asht nevoja,  flet e t’veten e lèn mbas dore… Vetë vargjet e Fishtës e përshkruajnë atë si gjuhë të Perëndisë. Ai mendonte se gjuha shqipe ka një pasuri fjalësh e është plotë gjallëri e jetë, sa mund të përkthehen në të klasikët e çdo kombi, e çdo kohe.40

According to the scholars the origin How was the language born?of language shall remain always enigmatic. How were the words created?It carries a mystery. This mystery has tormented How did they get the meaning?many scholars to find the genesis. Maybe it was a gift for One thing is for sure, the usingthe people. The languages has derived by symbols. It were those of words was the beginning ofsymbols that would give to the world the totality of languages that are establishing the communicationspoken nowadays. The legends talks for the four first important symbolsthat have left tracks of ideas or notes for the remaining part of people. bridges one after the otherNowadays, worldwide are spoken about five thousand languages, one between the people, and thethird of them are spoken only in the African continent. Each language language was an element thatgroup is thought to have derived by one language. Therefore, one mutual would help people to be part ofpredecessor for all the languages. The most widespread group of languages is an incredible development for lifethe Indo-European group, and Albanian is part of it. itself. In many languages of the world, the language is referred as mother tongue;symbol of birth. The language itself was the element that gave birth to the futureof the whole humanity.Where would the world be without language?Our weakness to find the mystery, makes me to not think any more about theunknown but to write about some data gathered by some scholars, who have givenevidences in documents, and show that the Albanian language is one of the mostancient languages in the world, listing it in one of the first languages spoken in theEuropean continent. The Albanian language has two dialects, Gheg and Tosk, constitutingthe branches of a powerful trunk, summarizing the ancient history in themosaic of world languages. In the history of our people, it is to be reminded the efforts of some patriots to protect the Albanian language from the destiny it had during various historic periods. Naim Frashëri, Andon Zako Çajupi, Petro Nini Luarasi and for many others their efforts can be summarized at the curse of Fishta: Pra, mallkue njai bir Shqyptari, qi këtë gjuhë të Perëndis’,  trashigim, që na la i Pari,  trashigim s’ia len ai fmis;  edhe atij iu thaftë, po, goja,  që përbuzë këtë gjuhë hyjnore;  qi n’gjuhë t’huej, kur s’asht nevoja,  flet e t’veten e lèn mbas dore… The verses of Fishta describe that language of the Divinity. He thinks that the Albanian language is reach in words, it is lively and vital, and you can translate in Albanian the Classical authors of any nation and of any period. 41

HISTORI/HISTORY Whereas the foreign word “weigh” more for us, I am stating some thoughts of foreign scholars, whose passion Duke qenë se fjala e huaj na “peshon” me më shumë were philosophy, history, writing, linguistics, etc.rëndësi, po sjell disa mendime të studiuesve të huaj, të cilëtnë pasionet e tyre ishin filozofë, historianë, shkrimtarë, Gai Plin Sekundi, has lived during the 23-24, whogjuhëtarë etj. wrote many works and one of the most known works has geographic, economic and cultural data about the Gai Plin Sekundi, që ka jetuar gjatë viteve 23-24 ka Illyrians.shkruar disa vepra, ku në një nga veprat që i ka qëndruarkohës ka të dhëna gjeografike, ekonomike e kulturore të For the Albanian language he has written:Ilirëve. “The alphabet in Apennine (Apennine Mountains) Për gjuhën shqipe ai ka shkruar: came from the Illyrians.” “Alfabeti në Apenin (Malet Apenin) erdhi nga The German Philosopher, Lajbnic, upon having read an Albanian dictionary started to study this language and populli ilir.” his conclusion was: Filozofi gjerman, Lajbnic, pasi i kishte rënë në dorënjë fjalor i gjuhës shqipe, nisi studimet rreth kësaj gjuhe, “If you want to now the history before Christ,duke dal me qëndrimin e tij: you have to study the Albanian language. This is the language of the ancient Illyrians.” “Nëse doni të dini historinë para Krishtit, The Danish linguistic, Holger Pedersen would write studioni gjuhën shqipe. Kjo gjuhë është gjuha e ilirëve in its notes: të lashtë.” Gjuhëtari danez, Holger Pedersen do të mbante në “The Albanian language is the only device of lightshënimet e tij fjalët: and moral progress. It is a powerful language and very beautiful, and its speakers should be proud and “Gjuha shqipe është i vetmi mjet i ndriçimit dhe it shall be a treasure for the cultural and intellectual përparimit moral. Ajo është një gjuhë e fuqishme development of the old Albanian nation.” dhe e bukur që duhet të jetë krenaria e folësve të saj The French scholar, Robert d’Angely would search the dhe një mjet i shenjtë për zhvillimin kulturor dhe enigma in our language. As a scholar of the Greek and intelektual të kombit të vjetër shqiptar.” Latin language, d’Angely focused his studies in Balkans Studiuesi francez, Robert d’Angely do të kërkonte people, and getting to know to our language he wrotete gjuha jonë enigmën. Si studiues i gjuhës greke dhe some manuscripts that would solve the enigma of thelatine, d’Angely u përqendrua në studimin e popujve të origin from the Pelasgians to the Albanian. (Enigma –Ballkanit, ku njohja me gjuhën tonë bëri që ai të shkruajë Robert d’Angely, 1998 edition)disa dorëshkrime që për të kishin zgjidhur enigmën e Robert d’Angely wrote:prejardhjes nga pellazgët te shqiptarët. (Enigma – Robertd’Angely, botim 1998) “To assimilate and know thoroughly the Albanian Robert d’Angely do të shkruante: language would mean to be with one foot in the Greek language and with the other foot in the Latin “Të përvetësosh dhe të thellohesh në gjuhën shqipe language. The archeology is the science, which should do të thotë të vesh një këmbe në fushën e greqishtes treat the Albanian language because it is based on dhe tjetrën në fushën e latinishtes. Arkeologjia është searching and decoding the ancient inscriptions, such shkenca, e cila e para duhet të merret me mësimin as Pelasgians or others.” e gjuhës shqipe duke qenë se u kushtohet kërkimeve dhe deshifrimeve të mbishkrimeve më të lashta të “The Albanian is a genial language and it is quajtura pellazge ose të tjera.” pitiful that the Albanians of nowadays have not still understood its universal linguistic importance.” “Shqipja si gjuhë është gjeniale dhe është për të ardhur keq, që shqiptarët e sotëm ende nuk e kanë “The first language was the language of Oracles kuptuar rëndësinë e saj gjuhësore universale.” and it was very ancient. This is the language spoken by Albanians nowadays.” “Gjuha e parë ishte gjuha e Orakujve dhe ajo ishte These assessments were made to the Albanian shumë e lashtë. Këtë gjuhë sot e flasin shqiptarët.” language, and it has the power of thirty six letters. Këto vlerësime ka marrë gjuha shqipe me fuqinë e And so it is our turn, we Albanians to continue suchtridhjetë e gjashtë germave të saj. evolution, to study it thoroughly and develop it further. Tani na takon ne shqiptarëve të vazhdojmë këtë The better knowledge for a language would come first byevoluim, ta thellojmë gjuhën tonë dhe ta zhvillojmë më knowing ours. The greatest wealth to have a larger spirittej atë. Njohja më e mirë e çdo gjuhe do të niste nga e is possible only by learning languages.jona. Pasurinë më të madhe të të pasurit një shpirt tjetërta mundëson vetëm mësimi i gjuhëve. 42

43

BIZNES/BUSINESS 44

“When you show up with a smile”NGA/BY: FORIANA PROKO Një buzëqeshje nuk kushton asgjë, por shpreh Smiling is free but it is worth a lot. It spreadsshumë. Ajo shpërndan energji pozitive kudo. Për positive energy everywhere. To have a radiant smilingtë pasur një buzëqeshje sa më rrezatuese të duhen you need to have healthy teeth, why not even somedhëmbë të shëndetshëm, pse jo edhe estetikë. dental aesthetic intervention. Në këtë numër të revistës In this edition of “Eagle Mag” we “Eagle Mag” kemi intervistuar have interviewed the orthodontist mjeken ortodonte, në klinikën Dr. Manjola Vrioni, who works “Vrioni”, znj. Manjola Vrioni. Ajo in “Vrioni” dental clinic. She has ka kryer masterin në UNIZKM attended the master at UNIZKM -Tor Vergata Romë dhe është -Tor Vergata Roma and was diplomuar me rezultat 110 e lode graduated with a result 110 e lode ( shkëlqyeshëm) në Ortodonzia (excellent) in Orthodontics and e Ortopedia Dentofaciale. Ka Dentofacial Orthopedics. She has kryer një sërë specializimesh dhe done a number of specializationstrajnimesh në Shqipëri dhe Itali. and trainings in Albania and Italy. Znj. Vrioni na flet se sa të kujdesshëm janë Mrs. Vrioni tells us how careful are Albanians toshqiptarët në lidhje me shëndetin e gojës, problemet dental health, the common problems, what is and howqë hasen më shpesh, si dhe çfarë është trajtimi works the orthodontics treatment, which has become aortodontik, i cili është përhapur shumë kohët e fundit. trend lately. 45

BIZNES/BUSINESS How careful are Albanians Sa të kujdesshëm to dentaljanë shqiptarët ndaj health?shëndetit tË gojës? Economic growth has Rritja e nivelit ekonomik ka ndikuar increased people`s awarenesspozitivisht në ndërgjegjësimin e popullatës in taking care of dental health.dhe përmirësimin e shëndetit të gojës. Albanians are now more carefulTashmë shqiptarët janë më të kujdesshëm për to prevent and treat theseparandalimin dhe trajtimin e këtyre sëmundjeve. diseases. The issue is no moreTani nuk diskutohet më për mbushjet, por për about filling the tooth but therregullimet estetike si: zbardhimi, drejtimi i aesthetic dental restoration,dhëmbëve, dizenjimi i buzëqeshjes. Të rinjtë such as: teeth whiting, teethdhe njerëzit në karrierë përpiqen të kenë një straightening, smile design. Youthbuzëqeshje të këndshme dhe dhëmbë të bukur, and people in career want to havepasi edhe sipas studimeve të psikologëve në a sweet smile and beautiful teeth,prezantimin e parë nga ana vizive rolin kryesor and according to psychologistse luan buzëqeshja dhe dhëmbët, duke i bërë the first visual impression whennjerëzit të ndihen më mirë, t’ju rritet vetëbesimi you meet someone is created bydhe të ndihen më simpatikë. the smile and the teeth of the person you meet, and so people 46 Znj/Mrs. Manjola Vrioni feel better, have high self-esteem and feel charming with a tender smile.

Stafi i klinikës dentare “Vrioni” / “Vrioni” denal clinic’ team CilËt janë problemet më të Which are the commonshpeshta që hasni te pacientët? problems faced by the patients? Problemet mund t’i ndajmë në dy grupe: te fëmijët,prishjet janë më të shpeshta si pasojë e konsumimit të The problems can be divided in two groups:ushqimeve të ëmbla dhe të buta si: patatinat e çokollatat. at children are displayed more often teeth decayGjithashtu një problem tjetër është deformimi i nofullave si because of eating sweets and soft food such as chipspasojë e mos-mjekimit të dhëmbëve në kohën e duhur dhe and chocolates. Another problem is jaw deformitiesheqja e parakohshme e tyre. Ndërsa te të rriturit problemet caused by teeth non-treatment and which result injanë të ndryshme duke filluar nga kariesi, probleme estetike, premature teeth removal. At adults are displayedzëvendësimet e dhëmbëve të humbur, drejtimi i dhëmbëve etj. various problems, such as caries, aesthetic issues, replacement of lost teeth, teeth straightening, etc. Çfarë ka ndryshuar në fushëne stomatologjisë, dje dhe sot? What has changed in stomatology from past to Stomatologjia është vazhdimisht në zhvillim. Ajo është nowadays?një nga degët e mjekësisë që ka pësuar ndryshime thelbësorenë mënyrën e trajtimit të pacientit. Tanimë falë aparaturave Stomatology is constantly developing. It is onebashkëkohore dhe anestetikëve të fuqishëm pacienti nuk ndjen of the branches of medicine that has undergoneasgjë gjatë punimeve dentare. Me metodat e reja të dentistrisë essential changes on the way it treats the patient.adhesive ne arrijmë të restaurojmë në mënyrë jo invasive Nowadays, thanks to contemporaneous apparatusdhëmbët e dëmtuar. Për zëvendësimin e dhëmbëve të humbur and powerful anaesthetics the patient does notnuk është më i domosdoshëm dëmtimi i dhëmbëve të tjerë feel pain during dental interventions. Using newdhe bërja e urave, por thjesht vendosja e një implanti, i cili methods of denture adhesive we manage to restorezëvendëson dhëmbin natyral. Me materialet më të fundit si damaged teeth in a smooth way. To replace theips-empres dhe ips.e.max (xham – porcelan) realizohen punime missing tooth it does not mean to damage the otherestetike të fasetave apo këllëfëve, duke i dhënë pacienteve teeth or to put a bridge, but just a tooth implant ispunime origjinale dhe buzëqeshje të përmirësuar. enough, which replaces the natural tooth. By using the latest materials such as ips-empres and ips.e.max (glass – porcelain) are realized aesthetic works of facets or crown, providing to the patients original works and a better smile. 47

BIZNES/BUSINESS Çfarë është trajtimi What is orthodonticortodontik dhe si arrini ta treatment and what dobëni atë më të këndshëm? you do to make it more pleasant? Trajtimi ortodontik është rregullimi i anomalivetë dhëmbëve dhe deformimit të nofullave. Te fëmijët Orthodontic treatment is adjustment of teethtrajtimi ortodontik mund të realizohet me anë të anomalies and jaw deformities. For children theaparateve të lëvizshëm, të cilët janë ekonomikë dhe orthodontic treatment can be realized by removableefikasë. Te të rriturit përdoren aparate fikse si aparatet teeth apparatus, which are economic and efficient.estetike qeramike, të cilat janë të preferuara kryesisht For adults we use fix apparatus, which are morenga moshat e reja, sepse jo vetëm që janë shumë preferable by young ages, not only because areefikase, por plotësojnë edhe një kërkesë kryesore të efficient but fulfil one basic requirement of thekëtyre pacientëve, estetiken. Madje pllakëzat e vogla të patients, the aesthetic aspect. The small ceramicqeramikës janë pothuajse të padukshme. crowns are quite invisible. Invisalign – drejtimi i dhëmbëve pa tela. Me anë të Invisalign – teeth straightening an alternative todisa shinave apo mascherinave transparente realizohet metal braces. By using some transparent aligners yourdrejtimi i dhëmbëve pa përdorur aparat dhe pa u vënë re teeth will be straightened by not using braces and thenga të tjerët. others shall not notice it. Self – ligating (Damon) - mënyra inovative, e cila bën Self – ligating (Damon) - innovativetë mundur rregullimin e problemeve nga më të vështirat method, which adjusts the most difficultnë një kohë më të reduktuar në krahasim me aparatet problems in a shorter time compared totradicionale. traditional braces. Cilat janë të veçantat Which are the specificse klinikës suaj dhe çfarë of your clinic and whatrisie sillni ju në shërbimin novelties do you provide instomatologjik? dental service? Duke qenë të pasionuar me profesionin tonë Working with passion in our profession we tryne mundohemi të sjellim teknikat, materialet dhe to bring the techniques, materials and the latestteknologjinë më të fundit në shërbim të pacientëve. technology to our patients. Sedacioni është një nga teknikat e veçanta që ne Sedations is one of the special techniques that wepërdorim për trajtimin e pacientëve që kanë fobi nga use to treat the patients that have phobia to dentalpunimet dentare. Me përdorimin e protoksidit të azotit interventions. By using the nitrous oxide (laughing(gazit gazmor) te pacientët largohet ankthi dhe ata gas), the patients are anxiety free and are calm duringjanë më të qetë gjatë seancës dhe në përfundim të saj the intervention and by the end of the treatment theyharrojnë çdo gjë. Kjo është një mënyre shumë efikase për forget everything. This is an efficient method to treattrajtimin si te fëmijët ashtu edhe te të rrituri. children and adults. Implantologjia imediate është një teknikë, e cila bën Immediate implants is a technique that makestë mundur zëvendësimin e dhëmbëve të humbur brenda possible the replacement of a missing tooth within24 orëve. Tashmë pacientët që kanë hapësira boshe 24 hours. For the patients that have teeth spaces orose dhëmbë të dëmtuar për t’u hequr, por nuk duan të damaged teeth that need to be removed but does notsakrifikojnë dhëmbë të tjerë, duke bërë ura porcelani, want to sacrifice other teeth in porcelain bridges, byme vendosjen e një implanti brenda 24 orëve ata mund an implant may have immovable teeth, aesthetic andte kenë dhëmbë të palëvizshëm, estetik dhe funksional. functional within 24 hours. Fasetat e max janë mënyra më e mirë për të rregulluar Facets of Max are the best way to adjust the form,formën, ngjyrën dhe për të mbyllur hapësirat ndërmjet colour and to fill in teeth gaps. This material has thedhëmbëve. Ky material ka karakteristikat e dhëmbit characteristics of a natural tooth and can be realizednatyral ,me te mund te realizohen punime estetike aesthetic works by not damaging the tooth, in apa e dëmtuar dhe prekur dhëmbin, pra në mënyre jo smoother way.invazive.48

Përfito 6 MUAJ 50% zbritjeTi meriton më shumë!Eja në rrjetin Eagle Mobile pa ndryshuar numrin dhepërfito 50% zbritje në paketat mujore, për plot 6 muaj. 49

BIZNES/BUSINESS Bëhu i zgjuarNGA/BY: LEDINA FERHATI gjithmonë më pranë bizneseve Stafi i BKT-së, Dega Kashar50