บทที่ ๒ การใช้ภาษาไทยในการสื่อสาร

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๖๕THAI FOR COMMUNICATIONพฤตกิ รรม -การกระทาหรอื การแสดงออกโดยทว่ั ไปตามปกตทิ างกลา้ มเนือ้ ความคดิ และ ความรสู ้ กึ ตอบสนองตอ่ สง่ิ เรา้พฤตกิ ารณ์ - การกระทาอยา่ งใดอย่างหนึ่งโดยเฉพาะซง่ึ กอ่ ใหเ้ กดิ เหตทุ จี่ ะนาไปสผู่ ลอย่างใด อย่างหนึ่งชวน - ชกั นา ขอใหท้ าตามหรอื ทารว่ มกบั ผูพ้ ูดแสดงความเป็ นกนั เองระหว่างผูช้ วนกบั ผูถ้ กู ชวนเชญิ - ขอใหท้ า เชน่ เชญิ แขกไปพกั ทเี่ รอื นรบั รอง เป็ นตน้เชญิ ชวน - ชวนอย่างใหเ้ กยี รตยิ กยอ่ งชกั ชวน - ชวนดว้ ยวธิ โี นม้ นา้ วใจชชี้ วน - ชวนดว้ ยการชหี้ รอื นาวงิ วอน - ขอรอ้ งจนทาใหเ้ กดิ ความสงสาร ออ้ นวอน - ทาใหเ้ กดิ ใจอ่อน ยอมคลอ้ ยตามซงึ่ อาจจะคลอ้ ยตามดว้ ยความสงสารหรอื ดว้ ยความราคาญ ออดออ้ น - เป็ นกริ ยิ าทเี่ ด็กใชก้ บั ผูใ้ หญ่ทสี่ นิทสนมหรอื ชายหญงิ ใชก้ บั คู่รกั ของตนผูถ้ กู ออดออ้ นจะประสงคท์ าตามดว้ ยความรกั ใคร่ เกลยี้ กลอ่ ม - ชกั จงู ใหเ้ ห็นดว้ ย แตเ่ นน้ วธิ ที พี่ ูดโนม้ นา้ วใจ หวา่ นลอ้ ม - ชกั จงู ใหเ้ ห็นดว้ ย แตเ่ นน้ ทวี่ ธิ ยี กเหตผุ ลประการตา่ งๆมาอา้ งเป็ นการตวี งลอ้ ม การ “พูด”๖๕ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๖๖THAI FOR COMMUNICATIONบอก - พูดใหร้ ู ้ เล่าใหฟ้ ัง บง่ ใหร้ ู ้ เชน่ บอกกล่าว บอกเล่าเกา้ สบิสญั ญาณบอกเหตรุ า้ ยอธบิ าย -การไขความหรอื ขยายความใหช้ ดั เจนอย่างเป็ นขนั้ เป็ นตอนชแี้ จง - พูดขยายความใหเ้ ขา้ ใจชดั เจน แตเ่ พอ่ื แกข้ อ้ กลา่ วหาแกค้ วามเขา้ ใจผดิ แก้ - เหมอื นชแี้ จง แตถ่ า้ ซอ้ นคาว่า “กล่าวแก”้ หมายความว่าตอบโต ้ แยง้ ขอ้ กล่าวหา อนั เป็ นคาพอ้ งใหก้ าร - เป็ นการบอกเรอ่ื งราวตอ่ ศาลผูใ้ หก้ ารเป็ นไดท้ ง้ั ฝ่ ายโจทก ์ จาเลย และพยานเปิ ดเผย -ทาเรอ่ื งรายทปี่ กปิ ดอยูห่ รอื ไม่ตอ้ งการใหใ้ ครรเู ้ ป็ นทแ่ี พรห่ ลายแถลง -แจง้ เหตกุ ารณห์ รอื เรอื่ งราวอย่างใดอย่างหน่ึงอย่างเป็ นทางการ เชน่ การแถลงเฉลย นโยบาย - อธบิ ายหรอื ชแี้ จงขอ้ ปัญหาตา่ งๆ ใหเ้ ขา้ ใจ เชน่ เฉลยความเฉลยปัญหาแจง้ - แสดงใหร้ หู ้ รอื บอกความประสงคใ์ หท้ ราบเชน่ แจง้ ความจานง ตอบ - กลา่ วแกป้ ัญหาหรอื กล่าวเมอ่ื มผี ูอ้ น่ื มาสอบถามบอกกลบั ไปใหอ้ กี ฝ่ ายหนึ่งรู ้ประกาศ เชน่ ตอบจดหมาย - การแจง้ ใหท้ ราบโดยทว่ั กบั เป็ นทางการและแจง้ แกค่ นจานวนมาก๖๖ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๖๗THAI FOR COMMUNICATIONรายงาน - บอกเรอ่ื งราวทที่ าไป ทร่ี หู ้ รอื เห็นมาใชใ้ นกรณีไดร้ บั มอบหมายใหไ้ ปทาแลว้ กลบั มารายงานคอ่ นขา้ งเป็ นทางการ เลา่ - พูด หรอื บอกเรอื่ งราวใหผ้ ูอ้ นื่ ฟัง เชน่ เล่าประสบการณ์เล่านิทานสอบสวน - ถามเพอ่ื เทยี บขอ้ เท็จจรงิ วา่ จะลงรอยกนั กบั หลกั ฐานหรอื ไม่สบื สวน - เทยี่ วถามและเสาะหาขอ้ เท็จจรงิไตถ่ าม - สอบถามอยา่ งเอาใจใสห่ รอื ห่วงใยไตส่ วน - ถามไปทลี ะขน้ั เพอื่ ใหไ้ ดข้ อ้ เท็จจรงิสามคานีเ้ ป็ นการถามเพอ่ื ใหไ้ ดข้ อ้ เท็จจรงิผูก้ ระทาอาการดงั กล่าวมกั เป็ นเจา้ หนา้ ทหี่ รอื เป็ นผูใ้ หญก่ ระทาตอ่ ผูต้ อ้ งหาหรอื ผูน้ ้อย สอบถาม - รายละเอยี ด สบื ถาม หาทอี่ ยู่ ไตถ่ ามทกุ ขส์ ขุซกั ไซ ้ -ถามอย่างละเอยี ดถถี่ ว้ นเพอื่ ใหไ้ ดค้ วามขาวกระจา่ งไม่มอี ะไรเหลอื เป็ นปัญหาชวน สงสยั อกี ซกั - ถามอยา่ งกระชน้ั ถามซอ้ นๆ หลายคาถามแสดงความกระตอื รอื รน้ ทอี่ ยากไดค้ าตอบไลเ่ ลยี ง - ถามดกั ไปมาหรอื สะกดิ หนา้ หลงั จนผูถ้ ูกถามจนมุมไม่อาจปกปิ ดความจรงิ ตอ่ ไปได ้ ประสทิ ธภิ าพ - ความสามารถทท่ี าใหเ้ กดิ ผลในการทางานความสาเรจ็ ทาใหส้ าเรจ็ ประสทิ ธผิ ล - ผลสาเรจ็ ผลทเ่ี กดิ ขนึ้ ศกั ยภาพ - ภาวะทเ่ี ป็ นไป ความเป็ นไปได ้๖๗ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๖๘THAI FOR COMMUNICATION สมรรถภาพ - ความสามารถ สตปิ ัญญาหลกั แหลม เกง่สามารถพอดอื้ ดา้ น - ดอื้ จนเคยชนิดอื้ ดงึ - ดอื้ ไม่ยอมฟังเหตผุ ลดอื้ แพง่ - ขดั ขนื ไม่ยอมปฏบิ ตั ติ ามสวดพระอภธิ รรม - ใชก้ บั งานอวมงคล เชน่ งานศพเจรญิ พระพุทธมนต ์ - ใชก้ บั งานมงคลพธิ กี ร - ผูด้ าเนินการในพธิ กี าร ผูด้ าเนินรายการโฆษกวทิ ยากร - ผูป้ ระกาศ ผูโ้ ฆษณา ผูแ้ ถลงขา่ วแทนบคุ ลากร - ผูท้ รงความรคู ้ วามสามารถในศลิ ปวทิ ยาของตน - ผูป้ ฏบิ ตั งิ านตามหนา้ ทขี่ องแตล่ ะหน่วยงานสถานการณ์ - เหตุการณท์ กี่ าลงั เป็ นไปสภาพการณ์ - เหตกุ ารณท์ เี่ ป็ นไปตามธรรมชาติสถานภาพ- ฐานะตาแหน่งหรอื เกยี รตยิ ศของบคุ คลทป่ี รากฏในสงั คมเสถยี รภาพ - ความมน่ั คง ความคงตวั วกิ ฤตกิ ารณ์ - เหตกุ ารณข์ นั้ อนั ตรายทอ่ี ยูใ่ นระยะหวั เลยี้ วหวั ตอ่ขน้ั แตกหกั จะไปทางดขี นึ้ หรอื ทางรา้ ยก็ได(้ วกิ ฤตการณก์ ็ใชไ้ ด)้ วกิ ฤตกิ าล - เวลาอนั วกิ ฤต เชน่ในวกิ ฤตกิ าลขา้ วของมรี าแพงและหายาก (วกิ ฤตกาล ก็ใชไ้ ด)้ ภาวะ - สง่ิ ทเ่ี กดิ ขนึ้ จากการกระทาของมนุษย ์๖๘ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๖๙THAI FOR COMMUNICATIONสภาวะ - สงิ่ ทเี่ กดิ ขนึ้ ตามธรรมชาติสูจบิ ตั ร - ใบแสดงรายการสูตบิ ตั ร - เอกสารทแ่ี สดงถงึ ชาติ กาเนิด วนั เดอื น ปี เกดิบดิ า มารดาสทิ ธบิ ตั ร - เอกสารแสดงถงึ กรมสทิ ธใิ์ นสง่ิ ประดษิ ฐห์ รอื งานเขยี นตา่ งๆอนุ ญาต - ยนิ ยอม ยอมให ้ ตกลงให ้ (ใชก้ บั เรอื่ งทว่ั ไป)อนุมตั ิ - เห็นชอบตามระเบยี บทก่ี าหนดไว ้(ใชก้ บั เรอ่ื งสาคญั หรอื เรอื่ งทจี่ าเป็ นมาก ในการตดั สนิ ใจเป็ นกรณีไป)นา - สงิ่ ทเ่ี อาไปตอ้ งมลี กั ษณะเป็ นวตั ถุทส่ี ารถนาตดิ ตวั ไปได ้หรอื เป็ นบุคคลทช่ี ว่ ยเหลอื ตวั เองไม่ได ้ พา -ใชก้ บั บุคคลทช่ี ว่ ยเหลอื ตวั เองไดแ้ ตพ่ าไปเพราะเกรงจะเกดิ อนั ตรายไม่สะดวกถา้ จะ ใหไ้ ปตามลาพงัท่าน - ใชพ้ ูดถงึ ผูท้ เี่ คารพนับถอืเขา - ใชพ้ ูดถงึ ผูท้ เ่ี สมอกนัแก - ใชพ้ ูดถงึ ผูท้ ไ่ี ม่เคารพนับถอื หรอื เด็กๆก็ได ้มนั - ใชก้ บั ผูท้ มี่ ฐี านะต่ากว่า หรอื พูดถงึ สตั วต์ า่ งๆ แบบฝึ กหดั เรอื่ งสะกดคา๖๙ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๗๐THAI FOR COMMUNICATION แบบฝึ กหดั ชดุ ๑คาสง่ั จงขดี เสน้ ใตค้ าทส่ี ะกดผดิ และแกไ้ ขใหถ้ กู ตอ้ ง หลังจากเลิกงาน ชลิดาไดช้ วนเพื่อนๆ ไปทานขา้ วท่ีรา้ นอาหารรมิ น้าที่ นี่ อ า ก า ศ ดี ม า ก ต อ น เย็ น มั ก จ ะ มี เรือ ง ห า ง แ ม ล ง ป่ อ ง แ ล่ น ผ่ า นห ลั ง จ า ก ดู เ ม นู อ า ห า ร แ ล ้ ว ช ล ธี ส่ั ง ข ้ า ว ผั ด ก ร ะ เ พ ร า ะส่ ว น ช ล า ทิ พ ย ์ส่ั ง ป ล า ก ร ะ พ ง ท อ ด ก ร อ บ แ ล ะ ต ้ม ส ้ม ป ล า ก ร ะ บ อ กช ลิ ด า อ ย า ก ท า น ส ้ ม ต า ไ ก่ ย่ า ง เ ธ อ จึ ง ส่ั ง อี ก ๒ร า ย ก า ร พ ร ้ อ ม ข อ ข ้ า ว เ ห นี ย ว ใ ส่ ก ร ะ ติ๊ บ ม า ๒ ใ บชลธแี ลไปเห็นเมนูเสน้ จนั จงึ สง่ั เสน้ จนั ผดั ขเี้ มาอกี ๑ จาน ขณะทท่ี งั้ ๓ คนกาลงั น่ังทานอาหารอยู่นั้นพลนั ไดย้ นิ เสยี งรถชนกนั ดงั โครมต่ อ ม า ไ ม่ น า น ร ถ ย น ต ์ ท่ี แ ล่ น ผ่ า น ไ ป ม า ต่ า ง ช ล อ ค ว า ม เ ร็ วเ ม่ื อ ร ถ กู ้ ภั ย ม า ถึ ง จุ ด เ กิ ด เ ห ตุช า ย ฉ ก ร ร ณ์ ห ล า ย ค น ช่ ว ย กั น น า ผู ้บ า ด เจ็ บ ส่ ง โ ร ง พ ย า บ า ล ทั้ ง ๓ค น เ ห็ น เ ห ตุ ก า ร ณ์ ทั้ ง ห ม ด แ ล ้ ว ก็ รู ้ สึ ก เ ศ ร ้ า ใ จ ม า กเพ ร า ะ ค ว า ม ป ร ะ ม า ท แ ท ้ ๆ ท า ใ ห ้ ต ้ อ ง บ า ด เ จ็ บ แ ล ะ เ สี ย ท ร ัพ ย ์สิ นนี่ยงั ไม่รวู ้ า่ คนทบี่ าดเจ็บสาหสั จะมชี วี ติ รอดหรอื ไม่--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------แบบฝึ กหดั ชดุ ๒๗๐ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๗๑THAI FOR COMMUNICATIONคาสง่ั จงขดี เสน้ ใตค้ าทส่ี ะกดถกู ตอ้ ง ๑. อนั ดาสง่ั กว๋ ยเตย๋ี ว (ราดหนา้ , ลาดหนา้ ,) ทะเลา และผดั (ซอี วิ๊ , ซอี วิ้ ) ๒. คณะ คสช. ออก (แถลงการ,แถลงการณ)์ ผ่านสอื่ โทรทศั นท์ กุ วนั๓. ภูรเิ ดินเหยียบตะปูในกองถ่ายละคร ทาใหต้ อ้ งฉีดยากนั (บาดทะยกั ,บาทยกั ) ๔ . ร า้ น อ า ห า ร บ น เข า ใ ห ญ่ มั ก มี เม นู เปิ บ (พิ ศ ด า ล , พิ ส ด า ร )ไวต้ อ้ นรบั นักทอ่ งเทย่ี ว ๕ . ฟ้ า ฝ น ไ ม่ ต ก ต ้อ ง ต า ม ฤ ดู ก า ล บ า ง ค น พู ด ว่ า เป็ น (อ า เพ ท ,อาเพศ)ทเ่ี กดิ ขนึ้ กบั บา้ นเมอื ง ๖. ตาม (กฎหมาย, กฏหมาย) หากบุคคล (สูนหาย,สูญหาย) เกิน ๑๐ปี ศาลจงึ มคี าสง่ั ใหเ้ ป็ นบคุ คล (สาบสูญ, สาปสญู )๗. หนา้ มหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่มรี า้ นหมู (กะทะ,กระทะ) อรอ่ ยมาก๘. เอมี่ (ประดดิ ประดอย, ประดษิ ฐป์ ระดอย) ทาพานไหวค้ รขู องคณะ๙. อาหารทณ่ี เดชนช์ อบมากทส่ี ุดคอื (กระเพรา,กะเพรา) ไก่ ไขด่ าว๑ ๐ . ม นุ ษ ย ์ ทุ ก ค น ( ป ร า ถ น า , ป ร า ร ถ น า )แตค่ วามสขุ แตเ่ ป็ นไปไม่ไดเ้ พราะสขุ และทุกขเ์ ป็ นของคกู่ นั แบบฝึ กหดั เรอื่ ง การเขยี นคาทบั ศพั ท ์คาสง่ั จงเขยี นคาทพั ศพั ทใ์ นวงเล็บใหถ้ กู ตอ้ ง หนูนาชวนหนูนิดออกจาก (town house) ...........................ไปทาน (ice-cream) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ท่ี ( airport plaza)...........................................................จ าก น้ั น ท้ังคู่ ก็ ไป เดิน (shopping)........................................ต่อกันอีก หนู นาเห็ น (locket)............................ไ ข่ มุ ก ส ว ย ม า ก จึ ง เข ้า ไ ป ดู ใ ก ล ้ๆ แ ล ะ ส อ บ ถ า ม ร า ค า จ า ก ค น ข า ยพอหนู นาไดย้ ินคนขายบอกราคา หนู นาก็เปลี่ยนใจไม่ซอื้ เพราะราคาแพงมาก๗๑ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๗๒THAI FOR COMMUNICATIONแต่คนขายบอกว่าช่วงนี้มี (promotion )..........................................ลด ๕๐(percent) .......................................จาก ราค าป้ าย แม ้จะลด ราค าล งแล ้วหนูนาก็เห็นว่ายงั แพงเกนิ ไปไม่ควรซอื้ ในยุคทตี่ อ้ งใชจ้ า่ ยอย่างประหยดั เชน่ ทกุ วนันี ้ ท้ังส อ งค น เดิน ดู สิน ค ้า ได ้สัก พัก ห นู นิ ด ก็ ช วน ห นู น า ไป ท าน ข น ม(cake)...................แต่หนูนาบอกว่ามี (cholesterol).........................................สูงไ ม่ ค ว ร ท า น บ่ อ ย ห นู น า ช ว น ห นู นิ ด ไ ป ห า อ ะ ไ ร ท า น ท า น ที่ ( foodcenter).. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . .. .. . จ ะ ดี ก ว่ า ทั้ ง คู่ จึ ง เ ดิ น ขึ้ น( lift). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ไ ป ท่ี ศู น ย ์ อ า ห า รห นู น า แ ล ก ซื้ อ ( coupon)..........................เ ส ร็ จ จึ ง เ ดิ น ไ ป ซื้ อ ( fruitsalad)..........................................ส่วนหนูนิดสง่ั สม้ ตามาทานพรอ้ มกบั (coke)........................................... ก่ อ น ก ลั บ ท้ั ง คู่ แ ว ะ ซื้ อ(hamburgur)..............................................ไ ป ฝ า ก ห นู ห น่ อ ยส่วนหนูนิดก็ซอื้ (lotion).........................กบั (spray)......................ซง่ึ เป็ นของใชส้ ่วนตวั กอ่ นจะเรยี ก (taxi)......................กลบั ทพ่ี กั** โปรดศึกษาเพ่ิมเติมหัวขอ้ หลักเกณ ฑก์ ารเขียนทับศัพทภ์ าษาอังกฤษของราชบณั ฑติ ยสถาน๗๒ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๗๓THAI FOR COMMUNICATION ๒ . ก า ร ใ ช้ ค า ใ ห้ เ ห ม า ะ ส ม คื อเ ห ม า ะ ส ม กั บ ก า ล เ ท ศ ะ แ ล ะ บุ ค ค ล ค า บ า ง ค า อ า จ ใ ช ้ ไ ด ้ ท่ั ว ไ ปแต่บางคาเม่ือใชผ้ ิดแลว้ จะไม่เหมาะสม ตอ้ งเลือกใหด้ ี การใชค้ าใหเ้ หมาะสมเป็ น วัฒ น ธรรม ข องค น ไท ย แล ะเป็ น ศิล ป ะอ ย่างห นึ่ งข องภ าษ าไท ย ด ้วยเป็ นทน่ี ่าสงั เกตว่า คนไทยในปัจจบุ นั ใหค้ วามสาคญั กบั การใชค้ าเหมาะสมนอ้ ยลงสง่ิ ทคี่ วรพจิ ารณาในการใชค้ าใหเ้ หมาะสม มดี งั นี้ ๒.๑ ใชค้ าใหเ้ หมาะกบั บคุ คล ๒ .๑ .๑ ใ ช้ ค า ใ ห้ เห ม า ะ ก ับ ต า แ ห น่ ง ข อ ง บุ ค ค ลบุ ค ค ล ที่เรานั บ ถือ ย ก ย่ อ งจ ะต อ้ งใช ศ้ ัพ ท พ์ ิ เศ ษ แต ก ต่ างจ าก ค น ท่ัวๆ ไปบุคคลพิเศษดังกล่าวนี้ ไดแ้ ก่ พ ระมหากษัตรยิ ์ พ ระราชวงศแ์ ละพ ระภิกษุศพั ทพ์ เิ ศษทใ่ี ชก้ บั บคุ คลดงั กลา่ วเราเรยี กวา่ ราชาศพั ท ์ ดงั ทไี่ ดก้ ล่าวมาแลว้ ๒ .๑ .๒ ใ ช้ ค า ใ ห้ เ ห ม า ะ ส ม ก ั บ เ พ ศ ข อ ง บุ ค ค ลคาบ างค าใน ภ าษ าไทย นิ ยม ใช ก้ ับ เพ ศ ใด เพ ศ ห นึ่ งโดย เฉ พ าะคาต่อไป นี้ปกตจิ ะไม่ใชก้ บั ผูช้ าย เชน่ กระเงา้ กระงอด ตะบงึ ตะบอน สะบดั สะบงิ้ กระตงุ ้ กระตงิ้กระชดกระชอ้ ย ตปุ ัดตปุ ่ อง ระรกิ ซกิ ซี้ กระดงั งานลนไฟ ฯลฯ คาบางคา ที่กล่าวถึงการพู ดระหว่างผูช้ ายกับผูห้ ญิงเท่านั้นไม่ใชใ่ นกรณีผูช้ ายพูดกบั ผูช้ าย เชน่ กะหนุงกะหนิง กระจู๋กระจ๋ี กระซกิ กระซี้ประจ๋อประแจ๋ ฯลฯ ๒ .๑ .๓ ใ ช้ ค า ใ ห้ เห ม า ะ ก ั บ ว ัย ข อ ง บุ ค ค ล เช่ นกระชมุ่ กระชวย ใชก้ บั คนสงู วยั ไม่ใชช่ ายหนุ่มไรเ้ ดยี งสา ใชก้ บั เด็ก๗๓ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๗๔THAI FOR COMMUNICATION ๒ .๒ ใ ช้ ค า ใ ห้ เ ห ม า ะ ก ั บ โ อ ก า สโอกาสในการใชถ้ อ้ ยคามมี ากมาย แตกตา่ งกนั ออกไป การใช ้ถอ้ ยคาทด่ี ตี อ้ งเหมาะกบั โอกาสดว้ ย โอกาสในการใชถ้ อ้ ยคาแบ่งเป็ นโอกาสทเี่ ป็ นทางการกบั โอกาสทเ่ี ป็ นทางการ การใชถ้ อ้ ยคาจึงแบ่งออกเป็ น ๒ ลักษ ณ ะ คือ ภ าษ าท่ีเป็ นทางการและภาษาทไี่ ม่เป็ นทางการ ภาษาทใ่ี ชใ้ นการเขยี นเรยี บเรยี งความ บทความ สารคดี รายงานจดหมายราชการ ตอ้ งใชภ้ าษาทเี่ ป็ นทางการ ภ าษ าท่ีก ล่าวใน งาน อภิป ราย ป าฐก ถ า บ รรยาย ป ราศ รยัใหโ้ อวาท กล่าวรายงานในพธิ ตี า่ งๆตอ้ งใชภ้ าษาทเ่ี ป็ นทางการ นอกจากน้ันเราอาจยงั ใชภ้ าษาทไ่ี ม่เป็ นทางการได ้ ข ้ อ บ ก พ ร่ อ ง ท่ี พ บ เ ส ม อ คื อผูเ้ ขยี นหรอื ผูพ้ ูดใชภ้ าษาเป็ นทางการแตค่ าบางคาไม่เหมาะดงั ตวั อยา่ งตอ่ ไปนี้ “ข ้า พ เจ ้า ไ ด ้รับ ค า สั่ ง จ า ก อ ธิ บ ดี ก ร ม ป ร ะ ช า ส ง เค ร า ะ ห ์ใหไ้ ปประสานงานช่วยเหลือผูป้ ระสบภยั จากกรณีตึกถล่มทีโ่ คราชเป็ นเวลา ๑สปั ดาห”์ ขอ้ ความขา้ งตน้ นีผ้ ูเ้ ขยี นไดต้ ง้ั ใจทจี่ ะใชภ้ าษาทางการ สงั เกตไดจ้ ากก า ร ใ ช ้ ค า ว่ า “ ข้ า พ เ จ้ า ” แ ต่ ใ ช ้ ค า ว่ า “ โ ค ร า ช ”ซงึ่ เหมาะทจ่ี ะใชก้ บั ภาษาทไ่ี ม่เป็ นทางการมากกว่า๗๔ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๗๕THAI FOR COMMUNICATION ๒ .๓ ใ ช้ ค า ใ ห้ เ ห ม า ะ ส ม ก ั บ ค ว า ม รู ้ สึ กค า ใ น ภ า ษ า แ ส ด ง ค ว า ม รู ้ สึ ก ข อ ง ผู ้ ใ ช ้ ค า ไ ด ้เมอ่ื ใชผ้ ดิ ก็จะแสดงความรสู ้ กึ ทผ่ี ดิ เพยี้ นไป ดงั ตวั อย่าง “คุ ณ ลุ ง ป่ ว ย ห นั ก ม า ห ล า ย เ ดื อ น แ ล ้ ว พ ว ก พี่ ๆคาดหวงั กนั วา่ เจ็บคราวนีท้ า่ นคงอย่ไู ดไ้ ม่นาน” เม่ือใชค้ าว่า “คาดห วงั ” ในประโยคเช่นนี้ ทาใหเ้ รารูส้ ึกว่าพวกพๆี่ (ซง่ึ เป็ นลกู ของคณุ ลุง)ตอ้ งการใหค้ ณุ ลงุ ตายเสยี โดยเรว็ “พอหวั ถงึ หมอน พวกเราก็หลบั ปางตายดว้ ยความเหนือ่ ยออ่ น” “ปางตาย” มกั ใชข้ ยายความหมายของคากรยิ า เจ็บ ส่วนกรยิ าหลบัเรามกั ใชว้ ่า “เป็ นตาย” “ชาวบา้ นลุกฮอื ชว่ ยนายอาเภอ พฒั นาหมู่บา้ นของตน” “ลุ ก ฮื อ ” มั ก ใ ช ้ใ น ค ว า ม ห ม า ย ท่ี แ ส ด ง ถึ ง ก า ร ต่ อ ต ้า นประโยคนี้จึงไม่ควรใช ้ อาจตัดออกโดย ไม่ตอ้ งหาคาอื่นมาแทนก็ได ้หรอื จะใชค้ าว่า “ตนื่ ตวั ” แทนก็ได ้ ๓ . ก า ร ใ ช้ ค า ใ ห้ ถู ก ต้ อ ง ต า ม ห ลั ก ภ า ษ าคาทใี่ ชพ้ ูดการเขยี นประโยคและขอ้ ความต่างๆ ควรใชใ้ หถ้ ูกตอ้ งตามหลกั ภาษาการใชค้ าบางคาเมอ่ื ใชผ้ ดิ หลกั ภาษาไม่ทาใหค้ วามหมายเปลยี่ นไปมากนักแตอ่ าจฟังแลว้ สะดดุ หู คาตามหลกั ภาษาทมี่ กั ใชผ้ ดิ๓.๑ การใชค้ าบพุ บทบางคา เชน่ของ แหง่ ใชน้ าหนา้ เพอ่ื แสดงความเป็ นเจา้ ของ เชน่ เสอื้ ของฉัน สภาพฒั นาการแหง่ ชาติ๗๕ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๗๖THAI FOR COMMUNICATION ใชน้ าหนา้ คาทเ่ี ป็ นเครอ่ื งมอื ดว้ ย กบั โดยเครอื่ งใช ้ หรอื บอก อาการรว่ มดว้ ย เชน่ เขยี นดว้ ยดนิ สอ ไปโดยเครอื่ งบนิไดย้ นิ กบั หู ใชน้ าหนา้ บทกรรม แก่ ตอ่ เชน่ เห็นแกส่ นิ บน ใหเ้ งนิ แกบ่ ุตร(หมายถงึ นามทเ่ี ป็ นผูร้ บั โดยตรง) ยนื่ ฟ้ องตอ่ ศาลแจง้ ความตอ่ กวา่ ใชน้ าหนา้ คาทม่ี าเปรยี บเทยี บ เชน่นาวสาวไทยปี นี้ สวยกว่านางสาวไทยปี ทแ่ี ลว้ ที่ ใน ใต้ ใกล้ บน ใชน้ าหนา้ คาเพอื่ บอกสถานท่ี เชน่อยทู่ บ่ี า้ น ของในตู ้ น่ังใกลป้ ระตู อยใู่ ตโ้ ตะ๊ นอนบนเตยี ง สู่ ยงั ถงึ ใชน้ าหนา้ คาเพอื่ บอกทศิ ทาง เชน่มุ่งไปสเู่ ป้ าหมาย ออกเดนิ ทางไปยงั ประเทศออสเตรเลยีไปถงึ บา้ น ขอ้ สงั เกต คาบุพบททใ่ี ชก้ นั มากและมกั ใชผ้ ดิ คอื คาบุพบท “แก”่การใชค้ าบุพบท “แก”่มหี ลกั พอสงั เกตได ้ ดงั นี้ ๑. มกั จะใชก้ บั คาท่ีมีความหมายเกย่ี วกบั การบอก เชน่ บอก เล่ากลา่ ว แถลง แจง้ ชแี้ จง๗๖ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๗๗THAI FOR COMMUNICATIONบรรยาย วา่ เปิ ดเผย อธบิ าย ฯลฯยกตวั อย่าง เชน่ก) โฆษกแถลงขา่ วแกผ่ ูแ้ ทนหนังสอื พมิ พ ์ ข)อธบิ ดกี รมการพฒั นาชมุ ชนกระทรวงมะหาดไทยไดช้ แี้ จงแกผ่ ูส้ อ่ื ขา่ วเกย่ี วกบั การนาผูน้ าเยาวชนเขา้ เฝ้ าสมเด็จพระโอรสาธริ าชฯ ๒. มกั จะใชก้ บั คาทมี่ คี วามหมายเกยี่ วกบั การให ้ เชน่ ให ้ บรจิ าคแบง่ ปัน อทุ ศิ มอบหมาย พระราชทาน แจกจา่ ย ฯลฯยกตวั อยา่ ง เชน่ก) เขาบรจิ าคเงนิ หา้ แสนบาทใหแ้ กโ่ รงพยาบาลข) ทา่ นประธานมอบรางวลั แกผ่ ูช้ นะเลศิค) ส่ิ ง ข อ ง เ ห ล่ า นี้พ ร ะ บ า ท ส ม เ ด็ จ พ ร ะ เ จ ้ า อ ยู่ หั ว ไ ด ้ ท ร ง พ ร ะ ก รุ ณ า โ ป ร ด เ ก ล ้ า ฯพระราชทานแกต่ ารวจตระเวนชายแดน คาบุพบท “แก”่ มกั จะใชค้ าบุพบท “แด”่ แทนในกรณีที่ ๒ คอื ๑. แกผ่ ูน้ ับถอื ทส่ี ูงทส่ี ดุย ก ตั ว อ ย่ า ง เ ช่ น ป ร ะ ช า ช น ถ ว า ย พ ร ะ พ ร ชั ย ม ง ค ล แ ด่พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั ๒. ใชเ้ พอื่ ใหเ้ กยี รตยิ กย่อง แมจ้ ะมฐี านะเทา่ กนั ย ก ตั ว อ ย่ า ง เ ช่ น เ ข า ส ร ้ า ง โ ร ง พ ย า บ า ล นี้เพอ่ื อทุ ศิ แดภ่ รรยาของเขาซง่ึ ไดถ้ งึ แกก่ รรมไปแลว้๗๗ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๗๘THAI FOR COMMUNICATION๓.๒ การใชค้ าสนั ธานสัน ธ า น แ ป ล ว่ า ก า ร ต่ อ เค ร่ือ ง ต่ อ ค า สัน ธ า น ห ม า ย ถึ งคาท่ีใชเ้ ชอื่ ถอ้ ยคาใหต้ ิดต่อเป็ นเรอื่ งเดียวกนั หรอื ใชเ้ ชอื่ ความใหส้ ละสลวยการใชค้ าสนั ธานตอ้ งระวงั ใชใ้ หถ้ กู ตอ้ งเพราะถา้ ใชผ้ ดิ จะทาใหเ้ กดิ ขอ้ บกพรอ่ งขนึ้ในประโยคได ้การใชค้ าสนั ธานบางคา เชน่ กบั และ ใช เ้ ช่ือ ม ค ว า ม ให ้ติด ต่ อ กัน ให ้รว ม กัน เช่นยายกนิ ขา้ วกบั ขนม เพราะ ทหารและตารวจตา่ งก็ชว่ ยกนั ปกป้ องประเทศ ใ ช ้เชื่ อ ค ว า ม ท่ี เป็ น เห ตุ เป็ น ผ ล กั นเชน่ นา้ ทว่ มเพราะฝนตกหนัก แต่ ใ ช ้ เ ช่ื อ ม ค ว า ม ที่ ขั ด แ ย ้ ง กั น เ ช่ นเขาชอบกนิ ขนมหวานแต่ ไม่ชอบกนิ ฝอยทอง เหมอื น อย่าง ราวกบัใชเ้ ชอื่ มความแสดงเปรยี บเทยี บ เชน่ เขาเดนิ เรว็ เหมอื นมา้ วงิ่ เขากนิ อย่างผูด้ กี นิเขาขบั รถชา้ ราวกบั เตา่ คลาน ใชเ้ ชอื่ มความใหส้ ลวย เชน่ ก็เขาก็เป็ นคนสาคญั เหมอื นกนั๗๘ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๗๙THAI FOR COMMUNICATION ๓.๓ การใชค้ าลกั ษณนาม ลัก ษ ณ น า ม ห ม า ย ถึ ง ค า ท่ี ใ ช ้บ อ ก ลัก ษ ณ ะข อ ง ค า น า มลกั ษณนามนับว่าสาคญั มากเพราะเป็ นลกั ษณะพเิ ศษของภาษาไทยโดยเฉพาะ ดงั น้ันจงึ ไม่ควรใชผ้ ดิ เชน่ สม้๓ ผ ล ใ บ ส ้ ม ๓ ใ บ ก่ิ ง ส ้ ม ๓ ก่ิ ง ต ้ น ส ้ ม ๓ ต ้ น ฯ ล ฯค า ลั ก ษ ณ น า ม เป็ น ค า ที่ บ อ ก ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง ค า น า ม ท่ี ม า ข ้ า ง ห น้ าและเป็ นคาแสดงภาพของคานามนั้นดว้ ย เช่น ลวด ๕ ขด กบั ลวด ๕ เสน้ทง้ั สองประโยคนีใ้ ชค้ าลกั ษณนามทแ่ี ตกต่างกนั คอื ประโยคแรก ใชค้ าว่า “ขด”ส่ ว น ป ร ะ โ ย ค ห ลั ง ใ ช ้ ค า ลั ก ษ ณ น า ม ท่ี แ ต ก ต่ า ง กั น คื อ “เ ส ้ น ”ภาพของลวดในสองประโยคนีจ้ งึ แตกตา่ งกนั โดยเฉพาะ ในเรอื่ งความยาว ก า ร ใ ช ้ค า ลั ก ษ ณ น า ม จ ะต ้อ ง ใ ช ้ใ ห้ถู ก ต ้อ ง ต า ม ห ลัก คื อต ้ อ ง รู ้ ว่ า จ ะ ใ ช ้ กั บ ค า น า ม ใ ด แ บ ะ ใ ช ้ ท่ี ใ ดคาลกั ษณนามจะใชต้ ามหลังคาบอกจานวนนับหรอื บอกประมาณอย่างหนึ่ งและใชต้ ามหลงั คานามเมอื่ ตอ้ งการ จะเนน้ ขอ้ ความน้ันอกี อยา่ งหน่ึง คาลักษณนามที่ใชต้ ามหลังคาบอกจานวนนับหรอื บอกประมาณเชน่ มา้ ๓ ตวั บา้ น ๕ หลงั ปากกา ๑ ดา้ ม ผูช้ ายหลายคน ๓.๔ การใชค้ าอนื่ ๆ การใชค้ าวา่ แหง่๗๙ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๘๐THAI FOR COMMUNICATION คาว่า แหง่ ใชใ้ นความหมายคาวา่ ของ เชน่สถาบนั การเงนิ แหง่ เอเชยี สภาพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาติ การใชค้ าว่า ใส่ ค าว่า ใ ส่ ส่ ว น ม า ก จ ะใช ใ้ น ห น้า ท่ีข อ งค า ก ริย า ห ม า ย ถึงเอาไปครอบ เอาไปหอ่ หมุ ้ หรอื บรรจุ แ ต่ เป็ น ลั ก ษ ณ ะ น า ม ธ ร ร ม เช่ น ใ ส่ ค ว า ม ใ ส่ ใ จ ใ ส่ปกติมักจะไม่ใชก้ ับคาท่ีเป็ นรูปธรรม เพราะมีคาอื่นที่เหมาะสมกว่า เช่นถา้ เป็ นเสือ้ ผา้ อาภรณจ์ ะใชค้ าว่า สวม เชน่ สวมหมวก สวมเสือ้ สวมกางเกงสวมรองเทา้ แต่ถา้ หมายถึงการบรรจุเอาลงไว ้ จะใชค้ าว่า ขงั มากกว่า เชน่เอาหมูขงั เลา้ ขงั นา้ ในโอง่ (ในถงั หรอื ในตมุ่ ก็ใชเ้ ชน่ เดยี วกนั ) เขาถูกขงั ในเรอื นจา หรอื คาทหี่ มายถึงการลงโทษ เชน่ ใส่ขื่อคาใชค้ าว่า จาขอ่ื จาคา ถา้ เป็ นการใส่ลงภาชนะเป็ นพวกของเหลว ขา้ วสารจะใชค้ าวา่ กรอก แทน เชน่ เอาขา้ วสารกรอกหมอ้ กรอกน้าใส่ขวด กรอกไห แต่ถา้ ท่ีบรรจุเป็ นหีบห่อ หรอื ตู ้ จะใชค่ าว่า เขา้ แทน เช่นเขา้ หบี เขา้ ถุง เขา้ ตู ้ ถา้ ทบ่ี รรจุเป็ นอาคาร เชน่ บา้ นเรอื น ยุง้ ฉาง ศาล คลงัจะใชค้ าว่า ขึน้ แทน เช่น ขึน้ ศาล ขึน้ คลงั ขึน้ ยุง้ ฉาง ขึน้ ต่าง ขึน้ เกวียนถา้ ทบี่ รรจุเป็ นภาชนะเล็กๆ เชน่ กระบุง ตะกรา้ ตะแกรง ใชค้ าว่า ไว ้ หรอื ไวใ้ นแทน เชน่ ไวใ้ นตะกรา้ ไวใ้ นกระบงุ ไวใ้ นตะแกรง คาอื่นๆ ที่ ท่ีน่ าสนใจจดจา ท่ีใชแ้ ทนคาว่าใส่ เช่น ล่ันกุญ แจขัด ก ล อ น ขัด ดุ ม ว า งใน จ า น ส อ ด ห มุ ด ต รึงห มุ ด ท า ย า พ อ ก ย าใสห่ นา้ กาก(แสรง้ ทา) (เชน่ การกระทาของเขาเหมอื นใส่หนา้ กากเขา้ หากนั )บรรทกุ เรอื บรรทกุ รถการใชค้ าว่า การ๘๐ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๘๑THAI FOR COMMUNICATION ๑ . ก า ร เ ป็ น ค า ท่ี เ ติ ม ล ง ข ้ า ง ห น้ า ค า ก ริ ย า บ า ง ค าเพอ่ื ทาหนา้ ทเี่ ป็ นนามเรยี กวา่ อาการนาม เชน่ ใชน้ าหนา้ คากรยิ า เชน่ กนิ เดนิเป็ นคาว่า การกนิ การเดนิ ๒. ใชน้ าหนา้ คานาม แปลความหมายว่า เรอื่ ง ธุระ เชน่ การบา้ นการครวั การเรอื น ๓. ใชป้ ระกอบทา้ ยคาบาลี สนั สกฤต แปลว่าผูท้ า เชน่ กรรมการตลุ าการ ๔. ใชป้ ระกอบทา้ ยคาบาลี สนั สกฤต แปลว่า งาน เช่นราชการพาณิชยการ ๕ . ใช ป้ ระก อ บ ห ลังศัพ ท ์ เช่น เจ า้ กี้เจ า้ ก า ร ไม่ ใช่ก งก า รนักการภารโรง มีบางคาที่ผูใ้ ชจ้ านวนมากนิยมใช ้ การ ประกอบทา้ ยศัพท ์ เช่นท า ก า ร ให้ก า ร ได้รับ ก า ร ค า พ ว ก นี้ ป ก ติ ใ ช ้เ ฉ พ า ะ เ รื่อ งไม่ควรนามาใชฟ้ ่ ุมเฟื อย เชน่ “ครูสอนนั กเรยี น ” ก็ไม่ตอ้ งใชค้ าว่า “ครูทาการสอนนั กเรยี น ”ทาการเตมิ เขา้ มาไม่มคี วามหมายอะไร รงุ รงั “ประชาชนตอ้ นรบั นายกรฐั มนตรอี ย่างหนาแน่น” ก็ไม่ตอ้ งใชค้ าว่า“ประชาชนใหก้ ารตอ้ นรบั นายกรฐั มนตรอี ยา่ งหนาแน่น” “ท ห า ร ถู ก โ จ ม ตี จ า ก ข ้ า ศึ ก ” ก็ ไ ม่ ต ้ อ ง ใ ช ้ ค า ว่ า“ทหารไดร้ บั การโจมตจี ากขา้ ศกึ ” การใชค้ าว่า ความ โดยปกติใช น้ าหน้าคาวิเศ ษ ณ์ หรอื กริยา เพ่ือใหเ้ ป็ นนามมที ใ่ี ชด้ งั ตอ่ ไปนี้๘๑ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๘๒THAI FOR COMMUNICATION ๑. ใชน้ าหนา้ คากรยิ าหรอื วเิ ศษณ์ เพอื่ แสดงภาพ เชน่ ความตายความดี ความชว่ั ความล่าชา้ ๒. ใช ้ ความ กบั กรยิ าท่ีมีความหมายว่า มี เกิด ดบั เจรญิ เส่ือมเช่น ความมีหน้ามีตา ความเกิดแก่เจ็บตาย เป็ นเรอื่ งสามัญ ของโลกความเจรญิ ของบา้ นเมอื งแสดงถงึ ความอย่ดู กี นิ ดขี องประชาชน ๓.๕ การใชค้ าทมี่ คี วามหมายโดยนยั ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ค า นี้ม นุ ษ ย ์เป็ น ผู ้ ก า ห น ด แ ล ะ ต ก ล ง ร่ว ม กั น ใ น ห มู่ ผู ้ ใ ช ้ภ า ษ า เดี ย ว กั นความหมายของคาจงึ เปลยี่ นแปลงไดห้ ากผูใ้ ชภ้ าษากาหนดหรอื ตกลงใหม้ คี วามหมายใหม่หรอื มคี วามหมายเพม่ิ ขนึ้ จากความหมายเดมิ คาหนึ่งอาจมหี ลายความหมายทงั้ ความหมายตรงและความหมายโดยนัย ความหมายตรง คือความหมายประจาคาตามท่ีพจนานุ กรมใหค้ าจากดั ความไวแ้ ลว้เป็ นความหมายทผ่ี ูใ้ ชภ้ าษาเดยี วกนั เขา้ ใจตรงกนั เม่ือไดย้ นิ หรอื อ่านคาเหล่านั้นเชน่ เกา้ อี้ หมายถงึ ทสี่ าหรบั น่ัง มขี ายกยา้ ยไปมาได ้ กา หมายถงึ นกชนิดหนึ่งมขี นตามลาตวั สดี า รอ้ งเสยี ง กาๆ พายุ หมายถงึ ลมแรง คาเหล่านี้ตอ้ งอาศัยบรบิ ทและตาแหน่ งหน้าท่ีของคาในประโยคแสดงใหท้ ราบวา่ คานั้นใชค้ วามหมายใด ค ว า ม ห ม า ย โ ด ย นั ยคาบางคานอกจากจะมีความหมายโดยตรงแลว้ ยงั มีความหมายอ่ืนเพ่ิมขึน้ ดว้ ยซึ่ง เข ้า ใจ กัน เฉ พ า ะก ลุ่ ม บุ ค ค ล ที่ มี พื้น ฐ า น แ ล ะป ร ะส บ ก า ร ณ์ ร่ว ม กันเ มื่ อ ใ ช ้ ค า ใ น ค ว า ม ห ม า ย โ ด ย นั บ ค า นั้ น ๆจะหมายถงึ สงิ่ อน่ื ทม่ี ใิ ชค่ วามหมายประจาคา เชน่๘๒ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๘๓THAI FOR COMMUNICATION เกา้ อี้ หมายถงึ ตาแหน่ง กา หมายถงึ ความขยนั ความอดทน สกลุ ตา่ พายุ หมายถงึ ความรนุ แรง เน่ืองจากการใชค้ วามหมายโดยนัยจะไม่เป็ นทเ่ี ขา้ ใจกนั โดยทว่ั ไปจงึ จอ้ งใช ้ดว้ ยความระมดั ระวงั๔ . ก า ร ใ ช้ ค า ใ ห้ ช ั ด เ จ น คื อ ใ ช ้ค า ท่ี ท า ใ ห ้ ผู ้ ฟั ง เข ้ า ใ จไม่มขี อ้ ความทที่ าใหส้ งสยั๔ .๑ ก า ร ใ ช้ ค า ที่ รู ้ จั ก ก ั น ดี แ ล้ ว คื อพยายามใชค้ าที่คนส่วนมากเขา้ ใจกันเป็ นอย่างดีไม่ควรใชค้ าท่ีคิดขึน้ ใหม่(คาสแลงศัพทบ์ ัญ ญัติ) หรอื คาท่ีเขา้ ใจกันอยู่ในวงแคบ (คาเฉพาะอาชีพค า ภ า ษ า ถิ่ น ) น อ ก จ า ก นี้คาธรรมดาสามญั ยงั เป็ นคาทใี่ หค้ วามหมายชดั เจนมากกว่าคาศพั ท ์ และคาไทยๆก็เป็ นทเ่ี ขา้ ใจกนั ในหมู่คนไทยไดด้ กี ว่าคาภาษาต่างประเทศ เพราะการใชค้ าศพั ท ์ค า ภ า ษ า ต่ า ง ป ร ะ เ ท ศอ า จ จ ะท า ให ้เข ้า ใจ ค ลุ ม เค รือ จ น ก ระท่ังแป ล ค วา ม ห ม า ย ไม่ ถู ก ต ้อ งก็ ได ้ยกตวั อย่างเชน่ การฝึ กฝนมากๆ ทาใหเ้ กดิ ทกั ษะ -ไม่ควรใชโ้ ดยเฉพาะกบั ชาวบา้ นทว่ั ไปการฝึ กฝนมากๆ ทาใหเ้ กดิ ความชานาญ - ควรใช ้ อย่างไรก็ตามการใชค้ าเฉพาะวชิ าหรอื ศพั ทบ์ ญั ญตั กิ ็เป็ นของจาเป็ นเพราะเราจะบญั ญตั คิ าใหม่ๆขนึ้ เสมอเพอ่ื ใหเ้ พยี งพอกบั ความรู ้ ความคดิวทิ ยาการใหม่ๆ และเพอื่ ใหข้ อ้ ความกะทดั รดั ขนึ้ดงั นั้นในบางครง้ั เราก็อาจจะตอ้ งใชศ้ พั ทบ์ ญั ญตั แิ ตค่ วนจะใชใ้ นกรณีทไ่ี ม่อาจหลี๘๓ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๘๔THAI FOR COMMUNICATIONกเลยี่ งไดจ้ รงิ ๆ และเลอื กเฉพาะคาทเ่ี ห็นว่าเป็ นทนี่ ิยมกนั แลว้หรอื ถา้ เป็ นไปไดก้ ็ควรหาวธิ อี ธบิ ายคาศพั ทน์ ้ันใหผ้ ูอ้ า่ นผูฟ้ ังเขา้ ใจเสยี กอ่ น ๔ .๒ ก า ร ใ ช้ ค า ที่ เ ป็ น สื่ อ ส ร ้า ง ค ว า ม เ ข้ า ใ จ คื อพ ย า ย า ม ใ ช ้ค า ที่ ท า ใ ห ้ผู ้ อ่ า น ผู ้ ฟั ง นึ ก ภ า พ แ ล ะ เข ้า ใ จ ไ ด ้ชั ด เจ นคาเหล่านี้ไดแ้ ก่คาที่แสดงภาพ เช่น หยาบกรา้ น หนาทึบ นุ่ มนิ่ ม สูงโปรง่กลมเกลีย้ ง ฯลฯ คาทแ่ี สดงอาการ เชน่ เควง้ ควา้ ง กระฉับกระเฉง บินปรอ๋แต ก พ ร่า ซ บ เซ า ฯล ฯ แล ะค าที่รูส้ ึก ว่ามีเสีย ง เช่น เก รีย วก ราว อือ้ อึงโครมคราม หวดี หววิ เปรยี้ งปรา้ ง ฯลฯ ๔.๓ การใช้คาที่ห มดจด คือ ใชแ้ ลว้ ใหไ้ ดค้ วามสมบูรณ์ยกตวั อยา่ งเชน่ คาวา่ สะอาดกว่าสวยกว่า ดกี ว่า ซง่ึ ใชใ้ นการโฆษณานั้นเป็ นการใชค้ าท่ียงั ไม่ไดค้ วามสมบูรณ์เพ รา ะไม่ ได ้บ อ ก ว่ า ก ว่ า อ ะไร (เข า บ อ ก ไม่ ได ้เพ รา ะผิ ด ก ฎ ห ม า ย )เมอ่ื ไม่ไดบ้ อกไวก้ ็ทาใหค้ าทใี่ ชน้ ั้นยงั ไม่ชดั เจน จงึ ไม่ควรใช ้๔.๔ การใชค้ าทเี่ ป็ นสานวนถอ้ ยคาทใ่ี ชใ้ นภาษาไทยมที งั้ คาทม่ี คี วามหมายตรงเป็ นความหมายประจาตา ม ท่ี พ จ น า นุ ก ร ม ใ ห ้ ค า นิ ย า ม เ อ า ไ ว ้ผู ้ ใ ช ้ ภ า ษ า เ ดี ย ว กั น เ ข ้ า ใ จ ต ร ง กั น เ มื่ อ ไ ด ้ ยิ น ค า นั้ นและบางคานอกจากจะมคี วามหมายโดยตรงแลว้ยงั มคี วามหมายโดยนัยอกี ดว้ ยซงึ่ เขา้ ใจกนั เฉพาะกลุ่มบุคคลทม่ี พี ืน้ ฐานและประสบ ก า ร ณ์ ร่ ว ม กั น เ มื่ อ ใ ช ้ ค า ใ น ค ว า ม ห ม า ย โ ด ย นั ยค า น้ั น ๆ จ ะ ห ม า ย ถึ ง สิ่ ง อ่ื น มิ ใ ช่ ค ว า ม ห ม า ย ป ร ะ จ า ค าคาเหล่านีต้ อ้ งอาศยั บรบิ ทและตาแหน่งของคาในประโยคแสดงใหท้ ราบว่าคาน้ันใช ้ในความหมายใด๘๔ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๘๕THAI FOR COMMUNICATION นอกจากนีย้ งั มกี ลมุ่ คาทน่ี ามาใชใ้ หม้ คี วามหมายตา่ งไปจากความหมายเดมิข อ ง ค า น้ั น ๆ เ รี ย ก ว่ า ส า น ว นแมจ้ ะแปลความหมายคลา้ ยๆกนั กบั ความหมายของคาเดมิ ทน่ี ามาประสมกนั แตก่ ็ไม่ เ ห มื อ น ค ว า ม ห ม า ย เ ดิ ม เ ล ย ที เ ดี ย วส่วนมากจะพอมนี ัยหรอื ความหมายแฝงทเี่ จา้ ของภาษาเหลา่ นั้นจงึ จะสามารถเขา้ ใจไดล้ กึ ซงึ้ และเลือกใชไ้ ดถ้ ูกตอ้ งตรงตามความหมาย เหมาะสมกบั กาลเทศะและสถานการณ์การใชส้ านวนเป็ นการใชเ้ พื่อใหเ้ กดิ รส ทาใหข้ อ้ ความหรอื คาพูดดูไพเราะน่าฟังประหยดั ถอ้ ยคา ไม่ตอ้ งอธบิ ายยาวๆ ทง้ั ยงั ชว่ ยใหค้ าพูดทกี่ ล่าวมีคุณค่ามากขนึ้ทาใหล้ ลี าการพูดหรอื การเขยี นไม่ซา้ ซาก ค า พั ง เ พ ย แ ล ะ ค า สุ ภ า ษิ ต ก็ จั ด ว่ า เ ป็ น ส า น ว น ด ้ ว ยค น ไ ท ย จึ ง มั ก ใ ช ้ค า ว่ า ส า น ว น ค า พั ง เพ ย แ ล ะ สุ ภ า ษิ ต ร ว ม ๆ กั น ไ ปไ ม่ แ ย ก แ ย ะ ป ร ะ เภ ท ใ ห ้ ชั ด เ จ น โ ด ย เฉ พ า ะ ส า น ว น กั บ ค า พั ง เ พ ยแ ย ก อ อ ก จ า ก กัน ย า ก ก ว่ า ถ ้อ ย ค า ใ ด เป็ น ส า น ว น ห รือ เป็ น ค า พั ง เพ ยในทน่ี ีจ้ งึ ขอยกตวั อยา่ ง สานวนคาพงั เพย รวมกนั ไปดงั นี้กงเวยี นกาเกวยี น เวรสนองเวร กรรมสนองกรรมกลา้ นักมกั บน่ิ กลา้ เกนิ ไปมกั จะเป็ นอนั ตรายกนิ ทล่ี บั ไขทแ่ี จง้ เปิ ดเผยเรอื่ งทที่ ากนั ในทลี่ บักนิ น้าไม่เผอ่ื แลง้มอี ะไรใชห้ มดทนั ทไี ม่นึกถงึ วนั ขา้ งหนา้ แกงจดื จงึ รคู ้ ณุ เกลอืเมอ่ื เดอื ดรอ้ นจงึ เห็นคณุ คา่ ของสง่ิ ทเี่ ห็นว่าไม่สาคญักนิ ปูนรอ้ นทอ้ ง ทาอาการมพี ริ ธุ ขนึ้ เองแสดงอาการเดอื ดรอ้ นขนึ้ เอง๘๕ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๘๖THAI FOR COMMUNICATION รนหาเรอื่ งเดอื ดรอ้ น แกวง่ ตนี หาเสยี้ นแกวง่ เทา้ หาเสยี้ นก็ว่า ใกลเ้ กลอื กนิ ดา่ งมองขา้ มหรอื ไม่รคู ้ า่ ของดที อ่ี ยู่ใกลต้ วั ซงึ่ เป็ นประโยชนแ์ กต่ นไกเ่ ห็นตนี งู งูเห็นนมไก่ ตา่ งฝ่ ายตา่ งรคู ้ วามลบั ของกนั และกนัขวา้ งงูไม่พน้ คอ ทาอะไรแลว้ ผลรา้ ยกลบั มาสูต่ นเองขงิ ก็รา ขา่ ก็แรง ตา่ งก็จดั จา้ นพอๆ กนัตา่ งไม่ยอมลดละ ลงทนุ มากแตไ่ ดผ้ ลผลติ นอ้ ย ขชี่ า้ งจบั ตกั๊ แตนขนุ นางไม่ใชพ่ ่อ หนิ แง่ใชต่ ายาย ถา้ ไม่ใช ้ พ่อ แม่ ป่ ู ย่า ตา ยายของตน ก็ไม่ควรไวว้ างใจใคร ทานองเดยี วกบั ภาษติ ทว่ี ่าอยา่ ไวใ้ จทางอย่าวางใจคนเขา้ ตามตรอกออกตามประตู ทาตามธรรมเนียมประเพณีเขยี นดว้ ยมอื ลบดว้ ยตนี ยกย่องแลว้ ทาลายในภายหลงั เขยี นเสอื ใหว้ วั กลวัทาอย่างใดอยา่ งหนึ่งเพอื่ ใหอ้ กี ฝ่ ายเสยี ขวญั หรอื เกรงกลวัความรทู ้ ว่ มหวั เอาตวั ไม่รอดมคี วามรมู ้ ากแตไ่ ม่รจู ้ กั นาความรไู ้ ปใชป้ ระโยชน์ โง่แลว้ อยากนอนเตยี ง โง่แลว้ ไม่เจยี มว่าโง่ไปทาสงิ่ ทต่ี นไม่รไู ้ ม่เขา้ ใจ จบั แพะชนแกะทาอยา่ งขอไปทไี ม่ไดอ้ ย่างนีก้ ็เอาอย่างน้ันแทนพอใหล้ ุล่วงไปจบั เสอื มอื เปล่าแสวงหาผลประโยชนโ์ ดยตวั เองไม่ตอ้ งลงทนุ๘๖ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๘๗THAI FOR COMMUNICATION จดุ ไตต้ าตอ พูดหรอื ทาสงิ่ ใดสงิ่ หน่ึงบงั เอญิ ไปโดนเอาเจา้ ตวั หรอื เจา้ ของ เรอ่ื งนั้นโดยทผี่ ูพ้ ูดไม่รู ้ ชกั น้าเขา้ ลกึ ชกั ศกึ เขา้ บา้ น ชกั นาศตั รเู ขา้ บา้ น ชกั แม่นา้ ทง้ั หา้พูดหวา่ นลอ้ มยกยอเพอื่ ขอสงิ่ ทคี่ นประสงค ์ ชงิ สกุ กอ่ นห่ามดว่ นทาสง่ิ ทยี่ งั ไม่สมควรแกว่ ยั หรอื ยงั ไม่ถงึ เวลา ตดั ไฟตน้ ลมตดั ตน้ เหตเุ พอื่ มใิ หเ้ หตกุ ารณล์ ุกลามออกไปตาบอดคลาชา้ งคนทร่ี อู ้ ะไรดา้ นเดยี วเหนือนัยเดยี วแลว้ เขา้ ใจวา่ สง่ิ น้ันเป็ น อยา่ งนั้นตาบอดไดแ้ วน่ คนทไี่ ดส้ งิ่ ทไ่ี ม่เป็ นประโยชนแ์ กต่ นตานา้ พรกิ ละลายแม่น้า ลงทนุ ไปโดยไดป้ ระโยชนไ์ ม่คมุ ้ตตี นกอ่ นไข ้ กงั วลหรอื ทกุ ขร์ อ้ นในเรอื่ งทยี่ งั ไม่เกดิ ขนึ้ถลี่ อดตาชา้ ง ห่างลอดตาเล็นดเู หมอื นรอบคอบถถ่ี ว้ นแตไ่ ม่รอบคอบถถ่ี ว้ นจรงิ ประหยดั ในสงิ่ ทไ่ี ม่ควรประหยดัไม่ประหยดั ในสง่ิ ทค่ี วร ประหยดัทาทองไม่รรู ้ อ้ น ทาเป็ นไม่สนใจ ทาเป็ นไม่เดอื ดรอ้ นนา้ ขนุ่ ไวใ้ นน้าใสไวน้ อก แมไ้ ม่พอใจก็ยงั แสดงสหี นา้ ยมิ้น้ารอ้ นปลาเป็ นคาพูดทตี่ รงไปตรงมาแบบขวานผ่าซาก อาจไม่ถกู ใจผูฟ้ ัง๘๗ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๘๘THAI FOR COMMUNICATIONแตไ่ ม่เป็ นพษิ เป็ นภยั มกั พูดเขา้ คูก้ บั น้าเย็นปลาตาย นา้ เย็นปลาตาย คาพูดทไ่ี พเราะออ่ นหวานซง่ึ ถกู ใจผูฟ้ ังแตอ่ าจเป็ นโทษ เป็ นภยั ไดม้ กั พูดเขา้ คกู่ บั น้ารอ้ นปลาเป็ น นา้ ลดตอผุด เมอื่ หมดอานาจความชว่ั ทท่ี าไวก้ ็ปรากฏ น้าลอดใตท้ ราย ทาอย่างลลี้ บั ไม่มใี ครเห็น น้ามาปลากนิ มด นา้ ลดมดกนิ ปลา ทใี ครทมี นั ปลาหมอตายเพราะปาก คนทพ่ี ูดพลอ่ ยจนไดร้ บั อนั ตราย ปลูกเรอื นครอ่ มตอ กระทาสงิ่ ซงึ่ ลว่ งลา้ กา้ วกา่ ยทบั สทิ ธผิ์ ูอ้ นื่จะโดยรเู ้ ทา่ ถงึ การณห์ รอื ไม่ก็ตาม ปากว่าตาขยบิ พูดอกี อยา่ งแต่ทาอกี อย่าง ปิ ดทองหลงั พระทาความดแี ตไ่ ม่ไดร้ บั การยกยอ่ งเพราะไม่มใี ครเห็นคณุ คา่ ไปไหนมาสามวาสองศอก ถามอกี อยา่ งตอบอกี อย่าง ผเี ขา้ ผอี อก เดย๋ี วดเี ดย๋ี วรา้ ยไม่คงที่ ฝนตกขหี้ มูไหล พลอยเหลวไปดว้ ยกนั มกั ใชเ้ ขา้ คูก่ บัคนจญั ไรมาพบกนั ว่า ฝนตกขหี้ มูไหล คนจญั ไรมาพบกนั ฝนทง่ั ใหเ้ ป็ นเข็มเพยี รพยายามสดุ ความสามารถจนกว่าจะประสบความสาเรจ็ พบไมง้ ามเมอ่ื ยามขวานบนิ่ พบหญงิ สาวทตี่ อ้ งใจเมอ่ื แก่ พลงั้ ปากเสยี ศลี พลงั้ ตนี ตกตน้ ไม ้ พูดหรอื ทาอะไรโดยไม่ระมนั ระวงั ย่อเกดิ ความเสยี หาย๘๘ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๘๙THAI FOR COMMUNICATION ใจหนักแน่นดกี วา่ ใจเบา หกหนิ ดกี วา่ พกนุ่นฟังไม่ไดศ้ พั ท ์ จบั ไปกระเดยี ดฟังไม่ไดค้ วามแจม่ ชดั แลว้ เอาไปพูดหรอื ทาตอ่ ไมอ้ อ่ นดดั ง่ายไมแ้ กด่ ดั ยากอบรมสง่ั สอนเด็กใหป้ ระพฤตดิ งี ่ายกวา่ สอนผูใ้ หญ่ไมห้ ลกั ปักเลน โลเล เอาแน่เอานอนไม่ได ้ยาหมอ้ ใหญ่ เออื ม ระอา เบอ่ื หน่ายรกั ยาวใหบ้ น่ั รกั สน้ั ใหต้ ่อรกั จะอยดู่ ว้ ยกนั นานๆใหต้ ดั ความคดิ อาฆาตออก รกั ทจ่ี ะอยู่ กนั สน้ั ๆ ใหค้ ดิ พยาบาทเขา้ ไว ้ละเลงขนมเบอื้ ดว้ ยปาก ดแี ตพ่ ูดเลอื กนักมกั ไดแ้ ร่เลอื กมากมกั จะไดท้ ไ่ี ม่ด(ี มกั ใชต้ าหนิผูเ้ ลอื กคคู่ รอง)ววั ใครเขา้ คอกคนน้ัน กรรมทผี่ ูใ้ ดทาไวย้ อ่ มสง่ ผลตอ่ ผูน้ ั้นววั ลมื ตนี คนทไี่ ดด้ แี ลว้ ลมื ตวัววั สนั หลงั หวะ ทท่ี ม่ี คี วามผดิ ตดิ ตวั ทาใหห้ วาดระแวงเสน้ ผมบงั ภเู ขา เรอ่ื งง่ายแต่คดิ ไม่ออกเหมอื นมอี ะไรมาบงั อยู่ สอนสง่ิ ทเี่ ขารดู ้ อี ยแู่ ลว้ สอนจระเขใ้ หว้ า่ ยนา้ สอนสง่ิ ทเ่ี ขารดู ้ อี ยู่แลว้ สอนหนังสอื ใหส้ งั ฆราชสุกกอ่ นหา่ มดว่ นทาสงิ่ ทยี่ งั ไม่สมควรแกว่ ยั หรอื ยงั ไม่ถงึ เวลาหาเหาใส่หวั หาเรอื่ งเดอื ดรอ้ นมาใสต่ นเองหนามยอกเอาหนามบง่ โตก้ ลบั ดว้ ยวธิ กี ารเดยี วกนัหมาขไี้ ม่มใี ครยกหาง คนทช่ี อบยกตวั เอง คนทช่ี อบโออ้ วด๘๙ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๙๐THAI FOR COMMUNICATION หกั ดา้ มพรา้ ดว้ ยเขา่ ใชอ้ านาจบงั คบั รนุ แรงเพอื่ ใหท้ าตามประสงคข์ องตนหวั มุงกทุ า้ ยมงั กร ไม่เขา้ กนั ไม่กลมกลนืมหี ลายอยา่ งปนกนั ไปหมด อดใจไวก้ อ่ น อดเปรยี้ วไวก้ นิ หวานเพราะหวงั สง่ิ ทด่ี กี ว่าขา้ งหนา้เอากงุ ้ ฝอยไปตกปลากะพง ลงทนุ นอ้ ยหวงั ผลกาไรมากเอาจมูกผูอ้ น่ื มาหายใจ อาศยั ผูอ้ นื่ มกั ไม่สะดวกพงึ่ จมูกคนอน่ื หายใจหรอื ยมื จมูก คนอน่ื หายใจก็ว่าเอาทองไปรกู่ ระเบอื้ งโตต้ อบกบั คนพาลหรอื ผูท้ มี่ ฐี านะตา่ กว่าเป็ นการไม่สมควรสุภาษติ หมายถงึ ถอ้ ยคาทกี่ ลา่ วไวด้ แี ลว้มคี วามหมายเป็ นคตสิ อนใจ เชน่ ตนเป็ นทพ่ี ง่ึ แหง่ ตนลว่ งทกุ ขไ์ ดด้ ว้ ยความเพยี ร ทาดไี ดด้ ที าชว่ั ไดช้ ว่ัธรรมย่อมรกั ษาผูม้ ปี ระพฤตธิ รรมความจรงิ เป็ นสง่ิ ไม่ตาย น้าเชย่ี วอย่าขวางเรอืความพยายามอย่ทู ไี่ หนความสาเรจ็ อยู่ทนี่ ่ันรกั ววั ใหผ้ ูกรกั ลกู ใหต้ ี ๔.๕ การใชค้ านาหน้าผูด้ ารงตาแหน่งทางวชิ าการใชค้ านาหนา้ เพอื่ แสดงวทิ ยฐานะไดต้ ลอดไป๙๐ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๙๑THAI FOR COMMUNICATION ใชอ้ กั ษรย่อ ศ. ศาสตราจารย ์ศาสตราจารยพ์ เิ ศษ ใชอ้ กั ษรย่อ ศ.(พเิ ศษ)ศาสตราจารยเ์ กยี รตคิ ณุ ใชอ้ กั ษรย่อ ศ.(เกยี รตคิ ณุ )ศาสตราจารยค์ ลนิ ิก ใชอ้ กั ษรย่อ ศ.(คลนิ ิก)รองศาสตราจารย ์ ใชอ้ กั ษรย่อ รศ.รองศาสตราจารยพ์ เิ ศษ ใชอ้ กั ษรย่อ รศ.(พเิ ศษ)ผูช้ ว่ ยศาสตราจารย ์ ใชอ้ กั ษรย่อ ผศ.ผูช้ ว่ ยศาสตราจารยพ์ เิ ศษ ใชอ้ กั ษรย่อ ผศ.(พเิ ศษ) ศาสตราจารยเ์ กียรติคุณ ห รือ ศาสต ราจารยก์ ิตติคุณแลว้ แต่มหาวิทยาลยั แต่ละแห่งจะกาหนดเรยี ก (จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยใช ้กิ ต ติ คุ ณ ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม หิ ด ล ใ ช ้ เ กี ย ร ติ คุ ณ )จ ะ แ ต่ ง ตั้ ง จ า ก อ า จ า ร ย ์ ป ร ะ จ า ผู ้ เ ค ย เ ป็ น ศ า ส ต ร า จ า ร ย ์ แ ล ้ วจ า ก ก า ร วิ จั ย ห รื อ แ ต่ ง ต า ร า ข อ ง ม ห า วิ ท ย า ลั ยท่ี มี ค ว า ม เ ชี่ ย ว ช า ญ ห รื อ ช า น า ญ พิ เ ศ ษไ ด ้ ร ั บ ก า ร ย อ ม ร ั บ เ ป็ น อ ย่ า ง สู ง ใ น ส า ข า วิ ช า น้ั น ม า ก่ อ นและเกษียณอายุราชการแลว้ ทสี่ ถาบนั อุดมศกึ ษาเห็นสมควรแต่งตง้ั เพ่ือใหส้ รา้ งคุณประโยชนด์ า้ นการศกึ ษาแกส่ าขาวชิ าน้ันตอ่ ไป ศ า ส ต ร า จ า ร ย ์พิ เ ศ ษ แ ต่ ง ตั้ ง จ า ก บุ ค ค ล ภ า ย น อ กซงึ่ ไม่ใชอ่ าจารยป์ ระจาของมหาวทิ ยาลยั หรอื สถาบนั น้ันโดยตอ้ งเป็ นผูม้ ปี ระสบการ ณ์ ท า ง วิ ช า ก า ร เ ป็ น อ า จ า ร ย ์ พิ เ ศ ษ ท ร ง คุ ณ วุ ฒิ สู งและท าห น้าที่สอนใหม้ ห าวิท ยาลัยม าน าน ห รือเป็ น บุค ลากรท่ีไดอ้ ุทิศ ตัวมี ค ว า ม รู ้ ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ ต่ า ง ๆ ท่ี ผ่ า น ก า ร ป ร ะ เ มิ นโ ด ย ก า ร ก ล่ั น ก ร อ ง จ า ก ส ภ า ม ห า วิ ท ย า ลั ย เป็ น ผู ้ พิ จ า ร ณ า เส น อการแตง่ ตงั้ จะตอ้ งไดร้ บั พระมหากรณุ าธคิ ณุ โปรดเกลา้ ฯดว้ ย ศาสตราจารยค์ ลินิ ก แต่งต้ังจากผูท้ ี่มีความรูค้ วามสามารถมีประสบการณ์ทางดา้ นการสอนและการคน้ ควา้ วิจัยใน ภ าคปฏิบัติ เช่น๙๑ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๙๒THAI FOR COMMUNICATION ส า ข า ต่ า ง ๆแ พ ท ย ์ เ ช่ี ย ว ช า ญท่ี ส อ น นั ก ศึ ก ษ า แ พ ท ย ์ด ้า น ค ลิ นิ ก มี ก า ร ค ้น ค ว ้า ท ด ล อ ง วิธีก า ร ร ัก ษ าห รื อ ค้ น พ บ ส่ิ ง ใ ห ม่ในทางปฏิบัติไดน้ าผลมาเผยแพรแ่ ละสอนทางปฏิบัติที่มีคุณค่าทางวิชาการแตม่ รี ปู แบบของผลงานไม่เขา้ เกณฑท์ ใี่ ชข้ อตาแหน่งตามปกติการใชป้ ระโยค ก า ร ใ ช้ ป ร ะ โ ย คการใชป้ ระโยคทจี่ ะกล่าวถงึ ตอ่ ไปนีเ้ ป็ นการใชป้ ระโยคในภาษาเขยี นซงึ่ ตอ้ งพถิ พี ถิ ันและคานึงถงึ หลกั เกณฑต์ ่างๆในภาษามาก ไม่ใชเ่ ป็ นการใชป้ ระโยคในภาษาพูดซงึ่ พถิ พี ถิ นั และคานึงถงึ หลกั เกณฑต์ า่ งๆนอ้ ยกว่า การใชป้ ระโยคในภาษาเขยี นควรคานึงถงึ เรอ่ื งตอ่ ไปนี้ ๑. ประโยคถูกหลกั ภาษา เป็ นการศกึ ษาภาษาตง้ั แต่ระดบั คาขนึ้ ไปถงึ วลีป ร ะ โ ย ค แ ล ะข ้อ ค ว า ม ใ น ที่ นี้ จ ะก ล่ า ว ถึ ง ห ลั ก ภ า ษ า ไ ท ย ใ น ป ร ะโ ย คและกล่าวถึงเฉพาะวลีไปทาหน้าที่เป็ นบท(ส่วน) ต่างๆของประโยคกล่าวคือทาหนา้ ทเ่ี ป็ นบทประธาน บทกรยิ า บทกรรม บทขยาย และบทเชอื่ มบ ท ป ร ะ ธ า น ป ร ะ ธ า น ใ น ป ร ะ โ ย ค คื อ ผู ้ ก ร ะ ท า ก ริย าจ ะ อ ยู่ ใ น ส่ ว น ใ ด ข อ ง ป ร ะ โ ย ค ก็ สุ ก แ ล ้ ว แ ต่ ก า ร เ น้ นแ ต่ ส่ ว น ม า ก จ ะ อ ยู่ ต ้ น ป ร ะ โ ย คในการใชภ้ าษาไม่ควรใชป้ ระธานซา้ ซากโดยไม่จาเป็ นย ก ตัว อ ย่ า ง เช่ น ชีวิต ข อ ง ข ้า พ เจ ้า มั น มี แ ต่ เค ร า ะห ์ร า้ ย ค ว ร ใ ช ้ชวี ติ ของขา้ พเจา้ มแี ตค่ วามเคราะหร์ า้ ย และควรใชป้ ระธานในประโยคทจ่ี าเป็ น๙๒ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๙๓THAI FOR COMMUNICATION ยกตวั อย่างเช่น คุณป้ ายอ้ นกลบั ไปดูท่ีซอื้ ไวเ้ มื่อหลายปี ที่แลว้ ควรใช ้คุณป้ ายอ้ นกลบั ไปดูท่ีดินที่ท่านซอื้ ไวเ้ มื่อหลายปี ที่แลว้ (ถา้ ขาดประธาน ท่านทาใหเ้ ขา้ ใจว่า ท่ี เป็ นประธานของกรยิ า ซอื้ ในอนุประโยคหลงั ) บทกรยิ า กรยิ าในประโยค คือ ส่วนที่แสดงอาการของประธานควรมที ุกประโยค ถา้ ไม่มีจะไม่เป็ นประโยค ไม่ควรขาดบางส่วน หรอื เกนิ บางส่วนและควรใชส้ ว่ นกรยิ าใหถ้ กู ตอ้ งดว้ ย ยกตวั อยา่ งเชน่ ๑) การแสดงนิทรรศการ ซงึ่ สาขาวชิ าภาษาไทยจดั ขนึ้ เป็ นครง้ั แรกพธิ เี ปิ ดใหญ่โตมาก(ขาดกรยิ า) ค ว ร ใ ช้ ก า ร แ ส ด ง นิ ท ร ร ศ ก า รซงึ่ สาขาวชิ าภาษาไทยจดั ขนึ้ เป็ นครง้ั แรก มี พธิ เี ปิ ดใหญโ่ ตมาก ๒) คนดูแน่นขนัดเจา้ หนา้ ทที่ าการพยายามกดี กนั เท่าไรก็ไม่ไดผ้ ล(เกนิ บางสว่ น) ควรใช้ คนดแู น่นขนัดเจา้ หนา้ ทพ่ี ยายามกดี กนั เทา่ ไรก็ไม่ไดผ้ ล ๓) ลมทะเลพดั จดั จา้ นทง้ั วนั ทงั้ คนื (ใชส้ ว่ นของกรยิ าไม่ถกู ตอ้ ง) ควรใช้ ลมทะเลพดั กระหน่าทง้ั วนั ทง้ั คนื บ ท ก ร ร ม ก ร ร ม คื อ ผู ้ ถู ก ก ร ะ ท าจะอยู่ ใน ส่ วน ใด ข อ งป ระโย ค ก็ แล ว้ แต่ ก ารเน้น แต่ ส่ วน ม าก อ ยู่ ห ลังก ริย าการใชม้ กั จะวางไม่ถกู ตาแหน่ง ยกตวั อยา่ งเชน่ ๑) รฐั บาลสรา้ งอนุสาวรยี ใ์ หท้ หารทต่ี ายในวดั มหาธาตุ ควรใช้ รฐั บาลสรา้ งอนุสาวรยี ใ์ นวดั มหาธาตใุ หท้ หารทตี่ าย (ในสงคราม) ๒ ) อ ธิ ก า ร บ ดี ม อ บ ทุ น ก า ร ศึ ก ษ าใหแ้ กน่ ักศกึ ษาของมหาวทิ ยาลยั ทยี่ ากจน ค ว ร ใ ช้ อ ธิ ก า ร บ ดี ม อ บ ทุ น ก า ร ศึ ก ษ าใหแ้ กน่ ักศกึ ษาทย่ี ากจนของมหาวทิ ยาลยั๙๓ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๙๔THAI FOR COMMUNICATIONบท เ ชื่ อมบ ท เช่ือ ม เป็ น บ ท ท่ีท า ให ้ป ระโย ค มี ค วา ม ไพ เราะส ล ะส ล ว ย ก ล ม ก ลืน กันควรใชใ้ หถ้ กู ตอ้ งตามหลกั การใชเ้ ชอ่ื มคานั้นๆยกตวั อย่างเชน่๑ ) พ่ อ ค ้า แ ล ะ ป ร ะ ช า ช น นั ก เรีย น แ ล ะ นิ สิ ต นั ก ศึ ก ษ าและขา้ ราชการทกุ คนมสี ่วนในการชว่ ยพฒั นา ประเทศ ควรใช้ นักเรยี น นิสตินั ก ศึ ก ษ า พ่ อ ค ้า ป ร ะ ช า ช น แ ล ะ ข ้ า ร า ช ก า ร ทุ ก ค น มี ส่ ว น ใ นการชว่ ยพฒั นาประเทศ ๒) เพราะน้ามนั ราคาแพง รฐั บาลไดข้ อรอ้ งใหป้ ระหยดั ควรใช้เพราะนา้ มนั ราคาแพง รฐั บาลไดข้ อรอ้ งใหป้ ระหยดั ๒. ประโยคกะทดั รดั ประโยคกะทัดรดั คือประโยคที่ใชค้ าน้อย แต่สื่อความหมายไดม้ ากประโยคกะทดั รดั ควรมลี กั ษณะดงั นี้ ๒ .๑ ไ ม่ มี ค า ห รื อ ข้ อ ค ว า ม เ กิ น จ า เ ป็ นคาบางคาหรอื บางขอ้ ความ มีคาอ่ืนในประโยค และมีความหมายอยู่แลว้ถึงคงไวก้ ็ไม่ช่วยใหไ้ ดค้ วามรูห้ รอื ความคิดใดๆ เพิ่มขึน้ ควรตัดออก ดังเช่นในเครอ่ื งหมายวงเล็บจากตวั อยา่ งดงั ตอ่ ไปนี้ “ชายหาดวนั นีค้ ลาคล่า (เต็มไปดว้ ย) ผูค้ น” “เรอ่ื งนีค้ งเป็ นประโยชนบ์ า้ ง (ไม่มากก็นอ้ ย)” “ฝนตกเพงิ่ หยุด (ตกไปใหม่ๆ)” “เขากาลงั (ทาการ) รา่ งหนังสอื ” “เมอื่ ทาถกู ไม่ไดท้ าผดิ อะไร ไม่ตอ้ งกงั วลใจ” ๒ .๒ ไ ม่ มี ค า ซ้า ไม่ ว่ า จ ะซ ้า เสีย งห รือ ซ ้า ค ว า ม ห ม า ยลว้ นทาใหย้ าวขนึ้ แตค่ วามหมาย๙๔ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๙๕THAI FOR COMMUNICATIONไม่เพม่ิ เชน่ กนั “เมอื่ (ตอน) สมยั ขา้ พเจา้ เป็ นเด็กอากาศไม่รอ้ นมากอยา่ งนี”้ “ข ้ า พ เ จ ้ า ใ น น า ม ( ตั ว แ ท น )นักศกึ ษาทงั้ หมดยนิ ดมี ากทไ่ี ดต้ อ้ นรบั ทา่ น” ๒.๓ เลอื กใชค้ าทมี่ คี วามหมายโดยตรงแทนวลี เชน่ “รว้ั ของคุณจะเอาปู นโบกอฐิ ที่ก่อหรอื ไม่” ควรใช้ “ฉาบปูน”แทนวลที พี่ มิ พต์ วั หนา “ก ฎ ห ม า ย ห ้า ม ผู ้ห ญิ ง ห า กิ น ใ น ท า ง โ ส เภ ณี ” ค ว ร ใ ช้“คา้ ประเวณี” ๒.๔ เลือกใชอ้ ุปมาอุปไมยและสานวนไทยที่เหมาะสมเพ่ือใหไ้ ดป้ ระโยคกะทัดรดั เขา้ ใจง่ายโดยไม่ตอ้ งอธิบายมาก (อุปมาห ม า ย ถึ ง สิ่ ง ห รือ ข ้อ ค ว า ม ที่ ย ก ม า เป รีย บ เที ย บ อุ ป ไ ม ย ห ม า ย ถึ งสง่ิ หรอื ขอ้ ความทพ่ี งึ เปรยี บเทยี บสงิ่ อนื่ ) เชน่ “ฉันชอบสเี หลอื งออ่ นคอ่ นขา้ งมสี เี ขยี วปนนิดหน่อยแตก่ ไ็ มใ่ ชส่ เี ขยี วออ่ น เป็ นสเี หลอื งอมเขยี วนิดๆ” ควรใช ้ “เหมอื นสมี ะนาวสกุ ” แทนขอ้ ความทพ่ี มิ พต์ วั หนา ๒ .๕ ไ ม่ ค ว ร ใ ช้ ป ร ะ โ ย ค ย า ว เ กิ นป ระโย ค ย า ว อ า จ ดีใน แ ง่ให ้ค ว า ม ห ม า ย ได ้ม า ก แ ต่ ถ ้า เรีย งล า ดับ ไม่ ดีอาจทาใหส้ บั สน เขา้ ใจยาก เชน่ “เ ร า ก า ลั ง จ ะ พ บ กั บ ช า ว จั ง ห วั ด น่ า น ท่ า น ห น่ึ งซ่ึ ง เ ป็ น ผู ้ ท่ี ไ ด ้ ร ับ ก า ร ย ก ย่ อ ง ท า ง ด น ต รีพื้ น เ มื อ ง เ ป็ น อ ย่ า ง ม า กและเป็ นศลิ ปิ นแหง่ ชาตสิ าขาดนตรพี นื้ เมอื ง คอื พ่อหนานไชยลงั กา เครอื แสน” ถา้ จะทาใหป้ ระโยคสน้ั ๆ จะเขาใจไดง้ ่ายกวา่ นี้ เชน่๙๕ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๙๖THAI FOR COMMUNICATION“เร า ก า ลั ง จ ะ พ บ กั บ พ่ อ ห น า น ไ ช ย ลั ง ก า เค รือ แ ส นชาวจงั หวดั น่าน ทา่ นไดร้ บั การยกยอ่ งใหเ้ ป็ นศลิ ปิ นแห่งชาตสิ าขาดนตรพี นื้ เมอื ง” ๓. ประโยคชดั เจน ไมก่ ากวม ประโยคชดั เจนเป็ นประโยคทม่ี คี วามหมายกระจา่ งเขา้ ใจไดอ้ ยา่ งเฉพาะเจาะจง ยกตวั อยา่ งเชน่ “เขาถูกไลอ่ อกเพราะยกั ยอกเงินของบรษิ ทั ไปสามแสนบาท” ชดั เจนกวา่ “เขาถกู ไล่ออกเพราะประพฤตติ นทจุ รติ ” “เขาป่ วยเป็ นไขห้ วดั จงึ ไมม่ าทางาน” ชดั เจนกวา่“เขาไม่สบายจงึ ไม่มาทางาน” “เขาตดิ ราชการเลอื กตง้ั ทจี่ งั หวดั พะเยา” ชดั เจนกว่า“เขาตดิ ราชการทตี่ า่ งจงั หวดั ” ประโยคกากวม คอื ประโยคทอี่ า่ นแลว้ เขา้ ใจไดม้ ากกว่าหน่ึงอยา่ งยกตวั อยา่ งเชน่ “ดฉิ นั ไมไ่ ดม้ าหาคณุ หมอเพราะป่ วย” อาจหมายถงึ ๑. (เหตทุ )ี่ ดฉิ ันไม่ไดม้ าหาคณุ หมอเพราะ (ดฉิ ัน) ป่ วยจงึ มาไม่ได ้ ๒. ดฉิ ันไม่ไดม้ าหาคณุ หมอเพราะ (เหตุว่า)ป่ วยแตม่ าหาคณุ หมอเพราะธรุ ะอนื่ ประโยคทไ่ี ม่ชดั เจนและประโยคกากวมเกดิ ขนึ้ ดว้ ยสาเหตหุ ลายอย่าง มดี งั ตอ่ ไปนี้๓.๑ ใชค้ าทมี่ คี วามหมายหลายอย่าง ยกตวั อย่างเชน่ เขาหนา้ แตกเพราะเดนิ ชนประตู (หนา้ แตก หมายถงึเป็ นแผล หรอื อายก็ได)้๙๖ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๙๗THAI FOR COMMUNICATION ดฉิ ันไม่กนิ ขา้ วเย็น (ขา้ วเย็น หมายถงึ อาหารมอื้ เย็นหรอื ขา้ วทท่ี านเหลอื ไม่ไดร้ บั ประทานเหลอื ไม่ไดอ้ นุ่ ใหร้ อ้ น) ๓.๒ ใชค้ าเกนิ เขา้ หรอื คาขาดไป ยกตวั อย่างเชน่ “หากคณุ ควรรจู ้ กั ประหยดั คณุ ก็จะไม่ยากจน” ประโยคนีค้ าว่า หาก แสดงเงอ่ื นไขแลว้คาวา่ ควรเป็ นคาเกนิ เขา้ มาทาใหค้ วามหมาย ไม่ชดั เจน “ผมขายรถคณุ นงนุชไปแลว้ ” ประโยคนีก้ ากวมเพราะขาดคาไป ผูร้ บั สารเขา้ ใจได ้ ๒ นัย คอื ๑) ผูพ้ ูดขายรถของคณุ นงนุชไปแลว้ ๒)ผูพ้ ูดขายรถใหค้ ณุ นงนุชไปแลว้ “เขาเดนิ ชนเธอลม้ ” ประโยคนีก้ ากวมเพราะไม่ทราบว่าใครลม้ เขาหรอื เธอ ๓.๓การเวน้ วรรคผดิ ทกี่ ็ทาใหป้ ระโยคกากวนหรอื ความหมายผดิ ไปก็ได ้ เชน่ รถสองแถวถกู จี้ คนขบั ไม่ยอมแจง้ ตารวจ รองเทา้ แบ บนอก คนื นีม้ ลี ะคร นอกขากเรอื่ งสงั ขท์ อง ขอ บอกขอบใจ๙๗ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๙๘THAI FOR COMMUNICATION ๔. ประโยคสละสลวย การสรา้ งประโยคน้ั น มิใช่มุ่งหมายหลักไวยากรณ์เพียงอย่างเดียวแ ต่ ต ้อ ง ค า นึ ง ถึ ง ค ว า ม ไ พ เร า ะส ล ะส ล ว ย ค ม ค า ย ม อ ง เห็ น ภ า พ จ น์และสอ่ื ความหมายไดอ้ ยา่ งละเอยี ดลออลกึ ซงึ้ ซงึ่ มขี อ้ ควรคานึงถงึ ดงั ตอ่ ไปนี้ ๔.๑ ใชค้ าทม่ี คี วามหมายขดั แยง้ แตไ่ ดค้ วามลกึ ซงึ้ยกตวั อย่างเชน่ - เพราะเขาเห็นผดิ จงึ คดิ วา่ ตวั เขาถกู - คณุ ยง่ิ ดนิ้ รนไปขา้ งหนา้ คณุ จะยงิ่ ถอยไปขา้ งหลงั - เมอ่ื ทา่ นขนึ้ สูท่ ส่ี งู อย่าลมื มองคนทอี่ ยู่ทตี่ ่า - เขาทาตวั เป็ นโจรผูด้ ี หรอื นักบุญใจบาปน่ันเอง๒๐ ฤดู ๔.๒ ใชค้ าแทน ใหแ้ ปลออกไปจากคาธรรมดา ยกตวั อย่างเชน่ - “เขาอายุ ๒๐ ปี ” ก็ใชป้ ระโยคใหม่เป็ น เขาผ่านฤดฝู นมา - “เขาเกดิ มากอ่ น” ก็ใชว้ า่ เขาอาบน้ารอ้ นมากอ่ น ๔.๓ ใชค้ ณุ ลกั ษณะเดน่ มาแทนธรรมดา ยกตวั อย่างเชน่ -กาลเวลาครา่ ไปทกุ สง่ิ ไปทงิ้ ไวแ้ ต่ความทรงจาและรอยยน่ ทข่ี อบตา(ใชค้ าวา่ รอยยน่ ท่ี ขอบตา แทนคาว่า แก)่ ๔.๔ เพม่ิ พลงั คาใหค้ วามหมายเขม้ ขน้ ขนึ้ เชน่จะใชป้ ระโยคดา่ คนว่า “เลวอยา่ งสนุ ัข”ความหมายจะเบาไปกวา่ “เลวอย่างหมา” หรอื “โง่เป็ นกระบอื ” ก็ยงั ฟังดเู บาไปควรพูดวา่ “โง่เป็ นควาย”๙๘ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๙๙THAI FOR COMMUNICATIONจะใหค้ วามรสู ้ กึ เจ็บแสบมากกวา่คอื เพม่ิ ความหมายของคาใหช้ ดั เจนตรงจดุ ประสงคผ์ ูพ้ ูดมากขนึ้ทง้ั นีต้ อ้ งขนึ้ อยู่กบั จดุ ประสงคใ์ นการพูดครงั้ น้ันดว้ ย ๔.๕ ลดความหมายคา เน่ืองจากบางครง้ั ประโยคบางประโยคใหค้ วามรสู ้ กึ รนุ แรงแกผ่ ูฟ้ ังในทางลบมากกวา่ ทางบวกจงึ ควรลดความหมายของคาใหอ้ ่อน ดสู ุภาพขนึ้ เชน่ “เธอเป็ นหญงิ แก”่ลดความรนุ แรงลงมาเป็ น “เฮเป็ นสตรสี งู อายุ” คอ่ ยฟังดูเบาและดสู ุภาพขนึ้ ๔.๖ การใชค้ าซา้ ซอ้ นเพอื่ ทาใหป้ ระโยคมคี วามหมายชดั เจนยง่ิ ขนึ้ ยกตวั อยา่ งเชน่ - อว้ น เป็ น อว้ นตตุ๊ ะ๊ - ออ่ น เป็ น ออ่ นนุ่มน่ิม- หนา เป็ น หนาเทอะทะ - ดจี รงิ เป็ น ดจี รงิ ๆ - ไปแน่ เป็ น ไปแน่ๆ - หวาน เป็ นหวานเจยี๊ บ ๔.๗ ใชป้ ระโยคแบบเล่นคาเลน่ ความทาใหภ้ าษาธรรมดากลายเป็ นภาษาไพเราะคมคายได ้ ยกตวั อย่างเชน่ - ออ่ นโยนแตอ่ ยา่ อ่อน - คณุ เอาเรอ่ื งเขามาเขยี น ระวงั เขาเอาเรอ่ื งคณุ นะ - เอ็นดเู ขาเอ็นเราขาด ๔.๘ ใชว้ ธิ กี ลา่ วเกนิ จรงิ เพอื่ เนน้ ความใหช้ ดั เจน ยกตวั อย่างเชน่ - ฉันมาน่ังรอเธอจนรากงอกแลว้ - พูดจนคอแหง้ เป็ นผงแลว้ ๔.๙ ใชภ้ าษาแบบเลยี นเสยี งธรรมชาติ ยกตวั อยา่ งเชน่๙๙ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๐๐THAI FOR COMMUNICATION - ฝนตกเปาะๆ แปะๆ อยา่ งนีน้ ่านอนจงั - ฟ้ าผ่าเปรยี้ งๆ ใครจะกลา้ ออกไปเดนิ กลางแจง้ ๔ .๑ ๐ ใ ช ้ ส า น ว น สุ ภ า ษิ ต ค า พั ง เ พ ยมาประกอบขอ้ ความทใี่ ชพ้ ูดหรอื เขยี น และขอ้ สาคญั ตอ้ งระวงั อย่ายกสุภาษิตพงั เพย ผดิ ไปจากปกติ เชน่ “ไดท้ ขี แ่ี พะไล”่ ไม่ใช่ “ไดท้ ขี มี่ า้ ไล”่สุภาษิต หมายถงึคาพูดทเี่ ป็ นคตถิ อ้ ยคาทก่ี ล่าวดแี ลว้คาคม หมายถงึ ถอ้ ยคาทหี่ ลกั แหลมชวนใหค้ ดิ พงั เพย หมายถงึ ถอ้ ยคาทเี่ รยี บเรยี งหรอื โวหารคากลางทกี่ ล่าวไวใ้ หต้ คี วามเขา้ กบั เรอื่ ง สานวน หมายถงึ๑๐๐ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๐๑THAI FOR COMMUNICATION แบบฝึ กหดั การใชค้ าและประโยค๑. คาว่า “ขดั ” ในขอ้ ใดมคี วามหมายวา่ ทาใหไ้ ม่คลอ่ ง๑. ขดั กลอน ๒. ขดั ใจ๓. ขดั คาสง่ั ๔. ขดั สมาธิ๒. คาวา่ “ตก” ในขอ้ ใดมคี วามหมายว่า “ออก” ทกุ คา๑. สตี ก ตกเกลา้ ๒. ตกกระ ตกมนั๓. ตกฟาก ตกบา่ ย ๔. ตกลกู ตกรถ๓. คาทพ่ี มิ พต์ วั หนาขอ้ ใดไม่มคี วามหมายตรง๑. สมใจเป่ าปี่ แตเ่ ชา้ ๒. สมเดชเล่นละครเกง่ มาก ๓. สมจติ เป็ นคนปากหวาน ๔.เมอื่ วานฉันไปดสู มศรเิ ลน่ งิว้๔. ขอ้ ใดใชค้ าไดถ้ กู ตอ้ งเหมาะสม ๒. ๑. นา้ ใจเป็ นสงิ่ ทมี่ รี าคามากกวา่ เงนิ ทองกว๋ ยเตย๋ี วลาดหน้าจานละ ๒๐ บาท๑๐๑ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๐๒THAI FOR COMMUNICATION ๔. ๓. เขาขอผดั ชาระหนีไ้ ปอกี ๑ เดอื นชมุ ชนนีม้ ผี ูค้ นอยู่กนั อย่างแน่นหนา๕. ขอ้ ใดใชค้ าเชอื่ มถกู ตอ้ ง๑. อยา่ ปล่อยเด็กๆ อยู่โดยตามลาพงั๒. เหตกุ ารณค์ รง้ั นีเ้ ป็ นภยั กบั ชวี ติ๓. เขาลาออกจากงานเพราะขดั แยง้ ตอ่๔. ดวงอาทติ ยใ์ หแ้ สงสว่างและความรอ้ นแกโ่ ลก๖. ขอ้ ใดใชค้ าผดิ ความหมาย๑. ฉันจนใจจรงิ ๆ ไม่รวู ้ ่าจะชว่ ยเธออยา่ งไรดี๒. ฉันเป็ นคนเผอเรอจงึ ทางานผดิ พลาดบ่อย ๓. อธบิ ดสี ่งสาสน์ ถงึ นักศกึ ษา ๔. เจา้ หนา้ ทสี่ อบสวน บุคคลหลายฝ่ าย กรณีเครอื่ งบนิ โดยสารตก๗. ขอ้ ใดมคี วามหมายวา่ “ทร่ี กั ”๑. กานท ์ ๒. กาญจน์ ๓. กานต ์ ๔. การณ์๘. ขอ้ ใดมคี วามหมายวา่ “เกลยี้ งเกลา”๑. สณั ฑ ์ ๒. สนั ห ์๓. สรรค ์ ๔. สนั ต ์๙. พ่อแม่…..ลุก…..น่ังคอยดลู ูกทก่ี าลงั ดา…..ดาวา่ ยในทะเล๑. ผุด ผุด ผุด ๒. ผุด ผุด ผลุด๓. ผลุด ผลดุ ผุด ๔. ผลุด ผลุด ผลดุประโยคขอ้ ๑๐ – ๑๕ บกพรอ่ งอย่างไร แกไ้ ขใหถ้ ูกตอ้ งดว้ ย๑๐. ผมหลงรกั เธอจนเขา้ กระดกู ดา…………………………………………………………………………………………………………… สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง๑๐๒

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๐๓THAI FOR COMMUNICATION……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….๑๑. เขาเดนิ มาคนเดยี วไม่มผี ูต้ ดิ ตามมาเลย………………………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….๑๒. ตระกลู ของคณุ แม่แทๆ้ เป็ นคนจนี………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….๑๓. หา้ มไม่ใหน้ าขอ้ สอบออกจากหอ้ ง………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..๑๔. เขาโศกเศรา้ มากฉันจงึ ปลอบทุกขใ์ หเ้ ขาคลาย……………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….๑๐๓ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๐๔THAI FOR COMMUNICATION๑๕. ผูร้ า้ ยรวั กระสุนใสเ่ จา้ หนา้ ที่ ๑ นัด……………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….๑๖. “ทนิ กร” มคี วามหมาย ตรงกบั คาในขอ้ ใด๑. โสม ๒. รชั นี๓. ไถง ๔. นิศากร๑๗. ขอ้ ใดไม่ไดแ้ ปลว่า “ทอง”๑. กาญจน์ ๒. กนก๓. สุพรรณ ๔. กระหนก๑๘. ขอ้ ใดความหมายไม่เหมอื นกนั๑. นาค กรี ๒. หริ ญั รชั ตะ๓. สต สตั ๔. แสะ หยั๑๙. “เธอม…ี ………….ดพี อทจ่ี ะเรยี นตอ่ ในระดบั ปรญิ ญาโทได”้๑. พนื้ ฐาน ๒. พนื้ เดมิ๓. พนื้ เพ ๔. พนื้ ความรู ้๒๐. นายชาตร…ี ……………….ไม่ยอมรบั หมายศาล๑. ดอื้ ดงึ ๒. ดอื้ แพ่ง๓. ดอื้ ดา้ น ๔. ดอื้ ดนั๒๑. ขอ้ ใดอธบิ ายสานวนทว่ี า่ “แกงจดื จงึ รคู ้ ณุ เกลอื ”๑. นึกถงึ คณุ คา่ ของสง่ิ ทค่ี ดิ ว่าไม่เป็ นประโยชน์๒. เขา้ มาเกยี่ วขอ้ งในเรอ่ื งทไ่ี ม่ใชเ่ รอ่ื งของตน๑๐๔ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๐๕THAI FOR COMMUNICATION ๓. คนเกง่ ทเี่ ขา้ ทค่ี บั ขนั ๔. คนทไ่ี ดด้ แี ลว้ ลมื ตวั๒๒. คนทดี่ แี ตพ่ ูด พูดง่ายทายาก ตรงกบั สานวนว่าอย่างไร๑. ปากว่าตาขยบิ ๒. ปากคนยาวกวา่ ปากกา ๓. ปลาหมอตายเพราะปาก ๔.ละเลงขนมเบอื้ งดว้ ยปาก๒๓. “ตาบอดคลาชา้ ง” ตรงกบั สานวนในขอ้ ใด ๑. ทาเป็ นอวดรู ้ ๒.ตาสอดสา่ ยวา่ อะไรอย่ทู ไ่ี หน ๔. คนทร่ี เู ้ รอื่ งกวา้ งขวาง ๓. คนทรี่ อู ้ ะไรดา้ นเดยี ว๒๔. ขนุ นางไม่ใชพ่ ่อแม่ หนิ แง่ใชต่ ายาย ๒. เข็นครกขนึ้ ภเู ขาเป็ นสานวนทม่ี คี วามหมายตรงกบั สานวนใด ๑. เสน้ ผมบงั ภูเขา ๓. อยา่ ไวใ้ จทาง อยา่ วางใจคน ๔. คนรกั เทา่ ผนื หนังคนชงั เทา่ ผนื เสอ่ื๒๕. สานวนใดมคี วามหมายว่า “โตต้ อบหรอื ทะเลาะกบั คนพาล”๑. เอาเนือ้ หมูไปแลกเนือ้ ชา้ ง ๒. ขงิ ก็รา ขา่ ก็แรง๓. เอาทองไปรกู่ ระเบอื้ ง ๔.เอากงุ ้ ฝอยไปตกปลากะพงจงเรยี งขอ้ ความเขา้ ประโยคใหไ้ ดใ้ จความถูกตอ้ งเหมาะสมโดยนาตวั เลขหนา้ ขอ้ ความมาเรยี งกนั ๒. เหมอื นนิว้ เทา้ กบั เล็บ๑. ๑. แยกกนั ไม่ออก๓. เป็ นของคกู่ นั ๔. ผูห้ ญงิ กบั ความโกรธ๑. ๔ ๑ ๒ ๓ ๒. ๑ ๓ ๒ ๔ ๓. ๔ ๓ ๑ ๒ ๔. ๒ ๑ ๔ ๓๒. ๑. ในใจของคนอเมรกิ นั ๒. ทกุ วนั นี้๑๐๕ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๐๖THAI FOR COMMUNICATION ๔. ๓. ยงั ไม่หายสนิทบาดแผลของสงครามเวยี ดนาม ๒. ๒ ๑ ๓ ๔ ๔. ๔ ๑ ๓ ๒ ๑. ๑ ๒ ๓ ๔ ๓. ๒ ๔ ๑ ๓การใชค้ าลกั ษณนามขอ้ ๑ – ๖๐ ใชค้ าลกั ษณนามวา่ อยา่ งไร ๑.ช…ี …………………………...…. ๒.ชา้ งบา้ น………………………….. ๓.ชา้ งป่ า……………………….……….… ๔.ชา้ งขนึ้ ระวาง……………….. ๕.งาชา้ ง………………………….…. ๖.ศลิ าฤกษ…์ ……………………..……… ๗.ลฟิ ต…์ ………………………..…๘.ปะขาว…………………….……… ๙.สามเณร……………………………..…. ๑๐.โปงลาง………………….…... ๑๑.ขลยุ่ ……………………………... ๑๒.พลุ……………………………………... ๑๓.สวน………………………...... ๑๔.สงั ข…์ …………………………… ๑๕.ขมิ ……………………………………... ๑๖.กตี าร…์ ……………………….. ๑๗.โฉนด…………………………… ๑๘.ใบตอง(มกี า้ น)…………………..…. ๑๙.มหาวทิ ยาลยั ……………….. ๒๐.กาไลขา้ งเดยี ว………………. ๒๑.บาทหลวง…………………………… ๒๒.ชอ่ ฟ้ า…………………………. ๒๓.แม่ย่านาง……………………… ๒๔.พระบรมฉายาลกั ษณ…์ …………. ๒๕.พระอรหนั ต…์ ……………… ๒๖.ซงึ ……………………………..… ๒๗.โพงพาง………………………….…...๑๐๖ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๐๗THAI FOR COMMUNICATION ๒๙.ยมบาล……………………….… ๒๘.ลกู คดิ …………………………. ๓๐.ระนาด…………………………….….. ๓๑.เลอื่ ย…………………………... ๓๒.พณิ …………………………..….. ๓๓.เสา………………………………..….... ๓๔.รงุ ้ กนิ น้า…………………….… ๓๕.ฉัตร…………………………..…. ๓๖.ขา้ วเกรยี บปากหมอ้ ……………… ๓๗.ผพี ุ่งใต…้ ……………………... ๓๘.พระราชดารสั ……………….. ๓๙.ภเู ขา………………………………..…. ๔๐.ปรญิ ญาบตั ร………………... ๔๑.แคน…………………………….. ๔๒.ซอ……………………………………... ๔๓.ตาลปัตร…………………..…. ๔๔.แห……………………………..… ๔๕.ผา้ ไตร…………………………………. ๔๖.มา้ ขนึ้ ระวาง………………… ๔๗.ทบั หลงั …………………………. ๔๘.ธนาคาร…………………………..….. ๔๙.โรงเรยี น…………………..…. ๕๐.นางไม…้ …………………….….. ๕๑.ยมราช……………………………..…. ๕๒.ผา้ กฐนิ ……………………..…๕๓.พระตาหนัก…………………... ๕๔.นักพรต……………………………..… ๕๕.เทรดิ ……………………..…… ๕๖.กนิ ร…ี ………………………….... ๕๗.ภกิ ษุณี…………………………….….. ๕๘.ป่ี …………………………….….๕๙.นาฬกิ าทราย…………………. ๖๐.อปั สร……………………………..…...๑๐๗ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๐๘THAI FOR COMMUNICATIONระดบั ภาษา ใ น ภ า ษ า ห น่ึ ง ๆ ย่ อ ย มี ภ า ษ า ย่ อ ย ( Sub-language)อกี หลายภาษาที่มีระดบั แตกต่างกนั ทง้ั นี้เพราะในสงั คมของผูใ้ ชภ้ าษาเดียวกนัย่อมมีองคป์ ระกอบต่างๆ เชน่ เพศ วยั อาชพี ฐานะการเลีย้ งดู การศึกษาอบรมแ ล ะ ลั ก ษ ณ ะ ท า ง ภู มิ ศ า ส ต ร ์ ต ล อ ด ถึ ง วั ฒ น ธ ร ร ม ก า ร ใ ช ้ภ า ษ าข อ ง ผู ้ ใ ช ้ ภ า ษ า แ ต ก ต่ า ง กั น ดั ง นั้ น อ ง ค ์ ป ร ะ ก อ บ เ ห ล่ า นี้ทาให เ้ กิดภ าษ าต่างระดับ กัน ขึ้น เช่น มีภ าษ าข องเด็ ก ภ าษ าของผู ้ให ญ่ภาษาของนักกฎหมาย ภาษาของผูห้ ญงิ ภาษาของผูช้ าย ภาษาของนักการศกึ ษาภ า ษ า ข อ ง เ จ ้ า น า ย แ ล ะ เ ชื้ อ พ ร ะ ว ง ศ ์ ภ า ษ า ป า ก ภ า ษ า แ ม่ ค ้ ารวมถึงภาษาถ่ินที่ใชอ้ ยู่ตามทอ้ งถ่ินต่างๆ เป็ นตน้ การศึกษาเรอื่ งระดบั ภาษาชว่ ยใหร้ ูจ้ กั ใชภ้ าษาถูกกาลเทศะรวู ้ ่าโอกาสใดควรจะใชภ้ าษาอย่างไรในระดบั ใดทาใหก้ ารพูดหรอื การเขยี นถกู ตอ้ งตามรสนิยมและถกู ตอ้ งตามระเบยี บแผนการใช ้ภาษาทดี่ โี ดยทว่ั ไปการใชภ้ าษาแบง่ ออกเป็ น ๓ ระดบั คอื ๑. ภาษาปาก เป็ น ภ า ษ า ท่ี ใ ช ้พู ด ม า ก ก ว่ า เขี ย น ใ ช ้สื่ อ ส า ร กั บ ผู ้ที่ คุ ้น เค ย กั นไม่ ต ้อ ง ร ะวัง ให ้สุ ภ า พ ห รือ มี ร ะเบี ย บ แ บ บ แ ผ น ม า ก นั ก ได ้แ ก่ ภ า ษ า ถิ่ นภาษาทีใ่ ชใ้ นการแสดง ภาษาปากท่ใี ชท้ งั้ พูดและเขียน เชน่ เขียนบทลอ้ ขาขนัขอ้ เขียน นวนิ ยาย เรอ่ื งสั้น บทละครเพ่ือความสมจรงิ ขอ้ เขียนในอนุ ทินจดหมายสว่ นตวั รายงานขา่ วสงั คม กฬี า บนั เทงิ เป็ นตน้ ๒. ภาษากงึ่ แบบแผน๑๐๘ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๐๙THAI FOR COMMUNICATION เ ป็ น ภ า ษ า ที่ ใ ช ้ ใ น ก า ร ส่ื อ ส า ร ท้ั ง พู ด แ ล ะ เ ขี ย น เ ช่ นการสนทนาระหว่างผูม้ ีการศึกษา การสนทนา ระหว่างผูท้ ี่ไม่คุน้ เคยกันนักก า ร ส น ท น า ร ะห ว่ า ง ผู ้ต่ า ง ฐ า น ะ คื อ ช า ติ วุ ฒิ วัย วุ ฒิ แ ล ะ คุ ณ วุ ฒิการสนทนาทม่ี ีสุภาพสตรรี ว่ มดว้ ย การพูดอภปิ ราย การแนะนาบุคคลใหร้ ูจ้ กั กนัการเขียนข่าวท่ัวไป บทความและคอลัมน์ต่างๆ ส่ือมวลชน จดหมายธุรกิจจด ห ม าย ส่ วน ตัวถึงบุ ค ค ล ท่ีไม่ คุน้ เค ย กัน ป ระก าศ แจ ง้ ค วาม ส่วน บุ ค ค ลขอ้ เขียนในวารสาร นิตยสาร หรอื หนังสือท่ีน่ าสนใจท่วั ๆ ไป นวนิยายเรอ่ื งสน้ัสารคดบี างประเภท บทวจิ ารณแ์ ละบทละคร เป็ นตน้๓. ภาษาแบบแผนเป็ น ภ า ษ า ท่ี ใ ช ้ใ น ก า ร พู ด ม า ก ก ว่ า เขี ย น เช่ น ก า ร ป า ฐ ก ถ าโ อ ว า ท ค า ป ร า ศ ร ั ย ข อ ง บุ ค ค ล ส า คั ญ ใ น โ อ ก า ส ต่ า ง ๆค า ก ล่ า ว ใ น โ อ ก า ส ท่ี มี เป็ น พิ ธี ก า ร ก า ร ก ล่ า ว แ น ะน า บุ ค ค ล ส า คั ญการแนะนาสุภาพสตรโี ดยเฉพาะ ทไี่ ม่คนุ ้ เคยกนั เป็ นตน้ส่ ว น ภ า ษ า แ บ บ แ ผ น ท่ี ใ ช ้ใ น ก า ร เขี ย น ม า ก ก ว่ า ก า ร พู ด เช่ นบทความเชิงวิชาการ รายงานวิชาการ บทวิจารณ์ คานาหนังสือหนังสือตารา แบบเรยี น จดหมายราชการ การเขียนเรยี งความ หนังสืออา้ งอิงเชน่ พจนานุกรม สารานุกรม เป็ นตน้ตวั อยา่ งคาทตี่ า่ งกนั ตามระดบั ภาษา ภาษาปาก ภาษากงึ่ แบบแผน ภาษาแบบแผนแดก ฟาด เจยี๊ ะ กนิ ทาน รบั ประทาน๑๐๙ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๑๐THAI FOR COMMUNICATION ดม่ื สุรา พบ , ประสบเขมอื บ กนิ เหลา้ ดมื่ เหลา้ ถกูกง๊ เหลา้ ถงึ แกก่ รรม สนิ้ ชวี ติ เสยี ชวี ติเจอ เจอะ พบ ผูส้ อื่ ขา่ วโดน ถกู เถดิเสยี ซี้ ม่องเทง่ ตาย เสยี เทา่ ใด เทา่ ไร อย่างไร อยา่ งนั้นเหยยี่ วขา่ ว นักขา่ ว ภาทางการไม่ใชค้ าเหลา่ นี้กระจอกขา่ ว มากเถอะ เถดิ บดิ า มารดาเทา่ ไหร่ เทา่ ใด เทา่ ไร รถโดยสารประจาทางยงั ไง ยงั งนั้ อย่างไร อย่างนั้น พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยูห่ วันะคะ คะ่ ครบั นะคะ คะ่ ครบัเยอะแยะ มาก นายแพทย ์พ่อแม่ พ่อแม่ ตอ้ งการ มคี วามประสงค ์รถเมลล ์ รถประจาทาง จงั หวดั ลาปางในหลวง พระเจา้ แผ่นดนิ พระเจา้ อยู่หวัหมอ แพทย ์อยากได ้ ตอ้ งการเมอื งรถมา้ เมอื งลาปาง ภาษาทง้ั ๓ ระดบั นี้ ไม่สามารถแยกจากกนั ไดโ้ ดยเด็ดขาด ไม่ถอื ว่าสูง –ต่ า ก ว่ า กั น ค ว า ม ส า คั ญ อ ยู่ ที่ ก า ร ใ ช ้ ร ะ ดั บ ภ า ษ า ใ ห ้ ถู ก ต ้ อ งเหมาะสมกบั กาละเทศะและบุคคล ภาษาทงั้ ๓ ระดบั นี้ แบ่งออกเป็ น ๒ ประเภท คอืภาษาพูดและภาษาเขยี น ภ า ษ า พู ด ห ม า ย ถึ ง ภ า ษ า ท่ี ใ ช ้ พู ด ใ น ชี วิ ต ป ร ะ จ า วั นภาษาพูดจะใชภ้ าษาปาก และภาษากง่ึ แบบแผน๑๑๐ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๑๑THAI FOR COMMUNICATIONภ า ษ า เ ขี ย น ห ม า ย ถึ งภาษาที่เรยี บเรยี งถอ้ ยคาตามระเบียบแบบแผนของการใชภ้ าษา การใชถ้ อ้ ยคามี ลั ก ษ ณ ะ เ ป็ น ท า ง ก า ร คื อ มี ค ว า ม ก ร ะ ชั บ ร ั ด กุ มถู ก ต ้ อ ง ต า ม ห ลั ก ภ า ษ า แ ล ะ ส ล ะ ส ล ว ย ภ า ษ า เขี ย น จ ะ ใ ช ้ภ า ษ ากง่ึ แบบแผนและภาษาแบบแผน อ ย่ า งไรก็ ต า ม แ ม ้จ ะแ บ่ งภ า ษ า อ อ ก เป็ น ภ า ษ า พู ด แ ล ะภ า ษ า เขี ย นแ ต่ บ า ง ค ร ั้ ง ใ น ก า ร พู ด ผู ้ พู ด อ า จ จ ะ ใ ช ้ ภ า ษ า เ ขี ย นแ ล ะใ น ก า ร เขี ย น ผู ้เขี ย น อ า จ จ ะใ ช ้ภ า ษ า พู ด ท้ั ง นี้ ขึ้น อ ยู่ กับ โ อ ก า สสถานทแี่ ละสมั พนั ธภาพระหวา่ งผูใ้ ชภ้ าษาตวั อย่างภาษาพูดและภาษาเขยี น ภาษาพูด ภาษาเขยี น ภาษาพูด ภาษาเขยี นสน ตอ้ งการมชี อ่ื เสยี งทวั ร ์ สนใจ อยากดงั ระยะนี ้หนา้ หนาวเมอื งรถมา้ ทศั นาจร,ทอ่ งเทย่ี ว หมู่นี้ตากลอ้ งผวั เมยี ฤดูหนาว หมา สนุ ัขประมาณนี ้เซง็ จงั หวดั ลาปาง ทวี ี โทรทศั น์ซง่ิเรอื บนิ ชา่ งภาพ ปวดหวั ปวดศรี ษะน้าทว่ มววั สามภี รรยา โรงบาล โรงพยาบาลคยุ กนั นับถอื ประเภทนี้ ทานองนี้ นับหนา้ ถอื ตา เตน้ รา๑๑๑ เบอ่ื หน่าย ดนิ ้ ประลองความเรว็ ขดี ๆเขยี นๆ เขยี น เครอื่ งบนิ ตนี เทา้ อทุ กภยั น้าทว่ ม ไฟไฟม ้ อคั คภี ยั ไฟไหม้ โค ววั ควาย กระบอื ควาย สนทนากนั ไขกอ๊ ก ลาออก สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๑๒THAI FOR COMMUNICATION หอ้ งปรบั อากาศ ตวั แทนจาหน่ายสทู ชดุ สากล หอ้ งแอร ์ นา้ ดมื่ ผูม้ ปี ระสบการณ์โชเฟอร ์ คนขบั รถ เอเยนต ์ พูดเท็จ น้ากนิ คนรบั ใช ้อดั เสยี ง บนั ทกึ เสยี ง ขงิ แก่โกง ทจุ รติ พูดโกหกคกุ เรอื นจา ขขี้ า้ คนใช ้ขนึ้ รถไฟ โดยสารรถไฟ แบบฝึ กหดั ระดบั ภาษาคาสง่ั จงแกป้ ระโยคตอ่ ไปนีใ้ หเ้ ป็ นภาษาแบบแผน (ชอื่ ประเทศ เมอื งหลวงสะกดคาใหถ้ กู ตอ้ งตามประกาศของ สานักนายกรฐั มนตรีและประกาศราชบณั ฑติ ยสถาน) ๑. ขา้ วแตน๋ เมอื งลาปางเป็ นสนิ คา้ ทข่ี นึ้ ชอ่ื๑๑๒ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๑๓THAI FOR COMMUNICATION……………………………………………………………………………………………………………………………….……………. ๒. เมอื งหลวงของอนิ เดยี คอื นิวเดลี.………………………………………………………………………………………………………..…………………………………. ๓. ประเทศภูฏานมวี วิ ทส่ี วยมาก…………………………………………………………………………………………………………………..…………………………. ๔. เธอกาลงั ดวงตกจงึ โดนรถชน…………………………………………………………………………………………………………………….………………………. ๕. หมูนีฉ้ ันปวดหวั บ่อย………………………………………………………………………………………………………………………..…………………….๑๑๓ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง

ภ า ษ า ไ ท ย เ พื่ อ ก า ร สื่ อ ส า ร | ๑๑๔THAI FOR COMMUNICATION ๖. เขาจะกลบั บา้ นราวๆ ๕ โมงเย็น………………………………………………………………………………………………………..……………………………………. ๗. ฉันทาใบขบั ขรี่ ถมอเตอรไ์ ซคห์ าย………………………………………………………………………………………………………………………………..……………. ๘. ทวปี แอฟรกิ าอตั ราคนตายเพราะโรคเอดสส์ งู เป็ นอนั ดบั หน่ึงของโลก……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ๙. อาทติ ยห์ นา้ ฉันจะไปเทยี่ วเมอื งสามหมอก………………………………………………………………………………………………………………………………..………… ๑๐. โละระบบตง้ั ผูว้ ่า๑๑๔ สาขาวชิ าภาษาไทย คณะครุศาสตร ์ มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั ลาปาง