ม.ค.63 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.บางแพ อ.บางแพ จ.ราชบุรี

ทำเนียบภูมิปัญญำทอ้ งถิ่น ประจำเดือนมกรำคม 2563 กศน.ตำบลบำงแพ ศูนย์กำรศกึ ษำนอกระบบ และกำรศกึ ษำตำมอัธยำศัยอำเภอบำงแพ สำนกั งำนส่งเสรมิ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศัยจังหวดั รำชบุรี สำนักงำนสง่ เสรมิ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศัย สำนักงำนปลดั กระทรวงศกึ ษำธิกำร กระทรวงศกึ ษำธกิ ำร

คำนำ ภูมิปัญญาชาวบ้าน หรือภูมิปัญญาท้องถิ่น หมายถึง ความรู้ท่ีเกิดจากประสบการณ์ในชีวิตของคนเรา ผ่านกระบวนการศึกษา สังเกตคิดวิเคราะห์จนเกิดปัญญา และตกผลึกมาเป็นองค์ความรู้ท่ีประกอบกันข้ึนมา จากความรู้เฉพาะหลาย ๆ เร่ือง ความรู้ดังกล่าวไม่ได้แยกย่อยออกมาเป็นศาสตร์ เฉพาะสาขาวิชาต่าง ๆ อาจกล่าวไว้ว่า ภูมิปัญญาท้องถิ่นจัดเป็นพื้นฐานขององค์ความรู้สมัยใหม่ท่ีจะช่วยในการเรียนรู้ การแก้ปัญหา การจัดการ และการปรับตัวในการดาเนินชีวิตของคนเรา ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นความรู้ท่ีมีอยู่ท่ัวไปในสังคม ชุมชนและในตัวของผู้รู้เอง หากมีการสืบค้นหาเพ่ือศึกษา และนามาใช้ก็จะเป็นที่รู้จักกันเกิดการยอมรับ ถ่ายทอด และพฒั นาไปสคู่ นรุ่นใหมต่ ามยคุ ตามสมัยได้ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตาบลบางแพ ได้จัดทาข้อมูล เร่ืองทาเนียบ ภูมิปัญญาท้องถิ่นฉบับนี้ขึ้น เพื่อรวบรวมประวัติ และผลงานของบุคคลในสาขาต่าง ๆ ที่เป็นผู้ที่สืบทอดมรดก ทางศิลปวัฒนธรรมและประเพณีของชุมชน ในตาบลบางแพ เพ่ือเป็นข้อมูลสารสนเทศสาหรับผู้ที่ศึกษาค้นคว้า และสนใจอันจะเป็นประโยชน์และตระหนักถึงความสาคัญในคุณค่าของมรดกทางด้านศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี ภมู ปิ ญั ญาท้องถิน่ และมีส่วนรว่ มในการจรรโลงและรักษาไวส้ บื ตอ่ ไป กศน.ตาบลบางแพ มกราคม 2563

สำรบญั หนำ้ คำนำ 1 สำรบญั 4 7 กศน.ตาบลบางแพ ภูมปิ ัญญา การทาขนมไทย ข้าวต้มมัด : นางประดับ พัว่ พนั ศรี ภูมิปญั ญา มะพร้าวนา้ หอมถอดเสื้อ : นายมติ รประขา อปุ พงค์ ภมู ปิ ัญญา ตะกร้าสานเสน้ พลาสติก : นางสาวมนฤดี ม่วงกล่นิ คณะผจู้ ัดทา

1 แบบบันทกึ ชุดข้อมูลคลงั ปญั ญำ-ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถ่ิน ตำบลบางแพ อำเภอบางแพ จังหวดั ราชบรุ ี ชื่อภูมปิ ัญญำ: การทาขนมไทย ขา้ วตม้ มดั ข้อมูลพน้ื ฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปัญญำทอ้ งถิน่ /บคุ คลคลงั ปญั ญำ ชื่อ นางประดับ นำมสกุล พัว่ พนั ศรี วนั เดอื นปเี กิด – เดอื น - พ.ศ.2498 ท่อี ยู่ปัจจุบนั (ท่ีสำมำรถตดิ ต่อได้) :บา้ นเลขที่ 51 หมู่ท่ี 6 ตาบล/แขวงบางแพ อาเภอ/เขต บางแพ จังหวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศพั ท์ 081-9417129 โทรสำร - Lind ID: - E-mail address: - Facebook: - ควำมเปน็ มำของภูมิปัญญำ คุณประดบั ชอบการทาอาหารไทย และขนมไทย เพราะเม่อื ตอนเปน็ เด็กได้มโี อกาสเข้าครัวช่วยคุณ ยายทาอาหารเสมอ จงึ ได้รับการถา่ ยทอดสูตรเคลด็ ลับวิธกี ารทาอาหารหลายชนิด ประกอบกับชอบทางานบุญ จึงอยากฝึกฝนการทาขนมไทยชนิดต่างๆเพ่ือถวายพระ และเลย้ี งผู้มารว่ มทาบุญ จุดเดน่ ของภมู ิปัญญำ - สะอาด - มีประโยชน์ - การทาไม่ยุ่งยาก วตั ถุดบิ ทใี่ ช้ประโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑท์ ี่เกดิ จำกภมู ปิ ญั ญำ ซง่ึ พนื้ ท่อี ่ืนไมม่ ี - วตั ถุดบิ มอี ยู่ในท้องถ่นิ - ราคาถกู - หางา่ ย รำยละเอียดของภูมิปญั ญำทอ้ งถ่ิน - ชอบทาอาหารและพัฒนาตนเองมาทาขนมไทย - เปน็ ผู้มจี ติ ใจดีชอบทาบุญและสบื ทอดการทาขนมไทย รูปแบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปัญญำทอ้ งถ่ิน ยงั ไมเ่ คยมกี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบคุ คล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มีการเผยแพร่ผ่านส่ือมวลชนและสือ่ อื่นอยา่ งแพรห่ ลาย มีการดงู านจากบคุ คลภายนอกจานวน .......ครงั้ จานวน............คน  มกี ารนาไปใช้ อื่นๆ (ระบ)ุ

2 ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำม ภำคภูมิใจ ภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ /นวตั กรรมทคี่ ิดคน้ ขนึ้ มาใหม่ ภูมปิ ัญญาทอ้ งถิ่นด้งั เดิมได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ  ภูมิปัญญาท้องถ่นิ ทไ่ี ดพ้ ัฒนาและต่อยอด แบบเดมิ คอื แบบดั่งเดิมมแี ตไ่ ส้กล้วยอยา่ งเดย๋ี วใชใ้ บตองหอ่ กำรพัฒนำตอ่ ยอดคือ พฒั นาจากไส้กล้วยมาเปน็ ไสเ้ ผอื ก ไส้มัน ใส่ถ่ัวดา และถวั่ ลสิ ง แต่รดชาดอร่อยเหมอื นเดิม

3 รปู ภำพเจ้ำของภมู ปิ ญั ญำ นางประดับ พ่วั พันศรี ภูมิปัญญา การทาขนมไทย ข้าวตม้ มัด วิธีการทาขนมข้าวตม้ มดั

4 แบบบันทึกชดุ ข้อมลู คลังปญั ญำ-ภูมิปญั ญำท้องถ่นิ ตำบลบางแพ อำเภอบางแพ จงั หวดั ราชบรุ ี ชื่อภูมิปัญญำ: มะพร้าวนา้ หอมถอดเส้ือ ข้อมูลพืน้ ฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภูมิปัญญำทอ้ งถิ่น/บุคคลคลังปัญญำ ช่ือ นายมติ รประชา นำมสกุล อุปพงค์ วันเดือนปีเกิด 24 มิถุนายน พ.ศ. 2511 ที่อยู่ปจั จุบนั (ทส่ี ำมำรถติดต่อได้): บา้ นเลขท่ี 72 หมทู่ ี่ 6 ตาบล/แขวงบางแพ อาเภอ/เขต บางแพ จังหวดั ราชบุรี รหสั ไปรษณีย์ 70160 โทรศพั ท์ 091-7490169 โทรสำร - Lind ID:- E-mail address:- Facebook:- ควำมเป็นมำของภมู ิปัญญำ เดิมคุณมิตรประชามีความเช่ียวชาญด้านงานไม้ ชอบงานฝีมือแกะสลักอยู่แล้ว ทาเก้าอี้ โต๊ะ สร้าง ศาลาที่นั่งจากไม้ สนใจสร้างอาชีพเสริมโดยการขายน้ามะพร้าว ได้ฝึกการทามะพร้าวถอดเส้ือจากในยูทูป อุปกรณ์สาคัญในการทามีมีดเฉาะเปลือกมะพร้าว และมีดเซาะท่ีทาจากเขาควาย สั่งตรงมาจากจังหวัด นครพนม จดุ เด่นของภูมิปัญญำ - ความสามารถพเิ ศษเฉาะเปลือกมะพร้าว - ความสวยงาม - รูปแบบท่ีแปลกใหม่ วตั ถดุ ิบท่ใี ช้ประโยชน์ในผลติ ภัณฑท์ เ่ี กิดจำกภมู ปิ ญั ญำ ซึ่งพื้นท่อี ื่นไม่มี - มีวตั ถุดบิ ในทอ้ งถนิ่ - หางา่ ย - การเลอื กวัตถดุ ิบที่มีคณุ ภาพ รำยละเอยี ดของภูมปิ ญั ญำทอ้ งถิ่น - มีความตง้ั ใจในการทางานการฝกึ ฝนจนชานาญ - การสรา้ งรายไดใ้ ห้กบั ครอบครวั รปู แบบและลกั ษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสัมพนั ธ์ เผยแพร่ภูมิปัญญำท้องถิ่น ยงั ไม่เคยมกี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพร่ผา่ นสอ่ื มวลชนและสอื่ อืน่ อยา่ งแพรห่ ลาย มีการดงู านจากบคุ คลภายนอกจานวน .......ครงั้ จานวน............คน มีการนาไปใช้ อน่ื ๆ (ระบ)ุ

5 ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถิ่น กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำม ภำคภูมใิ จ ภูมิปญั ญาทอ้ งถ่นิ /นวัตกรรมท่ีคดิ ค้นขึน้ มาใหม่ ภูมิปัญญาทอ้ งถิ่นด้ังเดมิ ได้รบั การถ่ายทอดมาจากบรรพบรุ ุษ  ภูมิปญั ญาท้องถ่ินทไ่ี ดพ้ ัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดิมคอื แบบเดิมเปดิ ปากลกู มะพร้าวใชห้ ลอดดูด และใส่ถงุ ขายตามตลาดนัด กำรพัฒนำต่อยอดคือ การขายแบบเดมิ ที่ขายตามท้องตลาดได้คิดคน้ มาเฉาะทานได้ท้ังลูกเน้ือและน้าทานได้หมดได้รับความ สนใจและขายดี ถือวา่ เป็นจดุ ขายที่ดี

6 รปู ภำพเจ้ำของภมู ปิ ญั ญำ นายมิตรประขา อุปพงค์ ภมู ปิ ัญญา มะพร้าวนา้ หอมถอดเสื้อ มะพรา้ วถอดเกาะ

7 แบบบันทกึ ชุดข้อมูลคลงั ปญั ญำ-ภมู ปิ ัญญำท้องถ่ิน ตำบลบางแพ อำเภอบางแพ จังหวดั ราชบรุ ี ชอื่ ภมู ปิ ัญญำ : ตะกรา้ สานเส้นพลาสติก ขอ้ มูลพนื้ ฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภูมิปญั ญำทอ้ งถิ่น/บุคคลคลังปัญญำ ชอื่ นางสาวมนฤดี นำมสกุล ม่วงกลิ่น วนั เดือนปีเกดิ 15 เดือนสิงหาคม พ.ศ.2521 ที่อยู่ปัจจบุ นั (ทส่ี ำมำรถติดต่อได)้ : บ้านเลขที่ 70/1 หมู่ท่ี 6 ตาบล/แขวงบางแพ อาเภอ/เขต บางแพ จังหวัด ราชบุรี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศพั ท์ 096-0450970 โทรสำร - Lind ID: - E-mail address: - Facebook: - ควำมเปน็ มำของภูมิปญั ญำ คณุ มนฤดี สนใจงานสานเส้นพลาสติก ไดเ้ ข้ารบั การฝึกอบรมจากกรมพัฒนาแรงงาน และศึกษา เพ่มิ เติมในยูทูป พรอ้ มท้ังคิดค้นออกแบบเทคนคิ การสานดว้ ยตวั เอง และออกแบบการวางสีเส้นใหท้ ันสมัยข้ึน ทาใหเ้ ปน็ ท่ีสนใจของลูกค้าทกุ รุ่นทุกวัย ประกอบกับทางชมุ ชนอยากสรา้ งอาชพี เสรมิ ให้กับคนในหม่บู า้ น โดย รับเป็นวิทยากรถา่ ยทอดความร้แู ละเทคนคิ เฉพาะตวั ใหก้ ับผู้ที่สนใจ จดุ เดน่ ของภูมิปัญญำ - สีสนั สวยงาม - รปู แบบหลากหลาย - พฒั นารปู แบบอย่างต่อเนอ่ื ง วตั ถุดบิ ทใ่ี ช้ประโยชน์ในผลติ ภัณฑท์ ่เี กิดจำกภูมิปัญญำ ซ่ึงพนื้ ท่ีอืน่ ไม่มี - ลวดลายท่แี ปลกใหม่ - ใสข่ องใช้ได้หลากหลาย - หาซ้ือได้ง่าย รำยละเอียดของภูมิปญั ญำทอ้ งถิ่น - มีความสนใจสานเสน้ โดยเข้ารบั การฝกึ อบรมจากกรมพฒั นาแรงงาน - รูปแบบทแี่ ปลกใหม่ทาใหเ้ ปน็ ที่สนใจทกุ รุ่นทกุ วยั คดิ คน้ รูปแบบใหมๆ่ รูปแบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสมั พันธ์ เผยแพร่ภูมิปญั ญำท้องถน่ิ ยงั ไม่เคยมีการเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบคุ คล เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพร่ผา่ นสื่อมวลชนและส่อื อ่ืนอย่างแพรห่ ลาย มีการดงู านจากบุคคลภายนอกจานวน .......คร้งั จานวน............คน  มกี ารนาไปใช้ อ่นื ๆ (ระบุ)

8 ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถิ่น กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำม ภำคภูมิใจ ภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น/นวตั กรรมที่คิดค้นขน้ึ มาใหม่ ภมู ปิ ญั ญาท้องถน่ิ ดง้ั เดิมไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจากบรรพบรุ ุษ  ภูมิปัญญาท้องถิ่นทไ่ี ดพ้ ัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคอื รูปแบบเดมิ ๆท่ีมขี ายในท้องตลาดไม่เปน็ ท่สี นใจของลูกค้าเทา่ ทค่ี วร กำรพัฒนำต่อยอดคือ มรี ูปแบบทีห่ ลากหลายสสี นั แปลกใหมพ่ ฒั นาและคิดคน้ แบบใหม่ๆอยา่ งตอ่ เน่ือง

9 รูปภำพเจ้ำของภูมปิ ัญญำ นางสาวมนฤดี ม่วงกลิ่น ภูมปิ ัญญา ตะกร้าสานเสน้ พลาสติก การสาธติ การสานเสน้ พลาสตกิ ภาชนะต่างๆ จากการสานเส้นพลาสติก

10 ท่ีปรึกษำ คณะผู้จดั ทำ นางอรพร ผลกิจ ครชู านาญการพิเศษผู้ รกั ษาการในตาแหน่ง ผอู้ านวยการ ผ้จู ดั ทำ กศน.อาเภอบางแพ นางสาวอไุ ร อตุ สาหะ ครู กศน.ตาบลบางแพ บรรณำธิกำร/จัดทำรูปเล่ม นางมิง่ ขวญั คอยช่ืน บรรณารักษ์ชานาญการพิเศษ นางสาวทฤฒมน ชินณบดี บรรณารกั ษ์อัตราจา้ ง