HYPE by GQ Türkiye No.5.pdf

N.05

TÜM FOTOĞRAFLAR:: Karanlığı Aydınlat Sergisi 2019 HyPE BY GQ TüRkİYE GenEL YAyıN YÖNeTMEnİ: Ali Tufan Koç KReATiF TAsARım: Noku Studio MOdA DiREKTöRü: Güneş Güner PrOjE & içERiK: Alara Kap YAzI İŞLErİ: Ayşegül Savur EdİTöRLeR: Can Remzi Ergen, Osman Can Yerebakan, Barkın Özdemir, Emre Erbirer FoTOğRAf: Müge Yorulmaz DİjİTAL StRATeJİ & sOSyAl MEdYa: Alper Etiş MulTIMeDIA: Mert Keskin ASİstAN: Baran Büyükbingöl

“SEN DE BİR ATEŞ BÖCEĞİ YAK, KARAN- LIĞI AYDINLAT” 4 1016 GÜNLÜK AKTİVİZM TOPLUMSAL CİNSİYET 14EŞİTLİĞİ VE KADINLARA YÖNELIK ŞİDDET 20TOPLUMSAL CİNSİYETE DAYALI ŞİDDETİN BAŞKA BİR BİÇİMİ: SİBER ŞİDDET COVID-19 SALGINI 26VE SİBER ŞİDDET

“SEN DE BİR ATEŞ BÖCEĞİ YAK, KARANLIĞI AYDINLAT” 4

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KADIN BİRİMİ (UN WOMEN) Kadınlara Yönelik Şiddete Son Kampanyası kapsamında bu sene siber şiddete dur diyecek 1 milyon kişi arıyor. 5

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK -25 Kasım – 10 Aralık tarihleri arasında düzenlenecek olan kampanya, herkesi www.atesbocekleri.info sitesinde siber şiddet ile ilgili testi çözmeye ve arkadaşlarını “challenge” etmeye davet ediyor. -Kadın ve kız çocuklarına yönelik siber şiddetin son bulması için farkındalık yaratmak amacıyla bu sene ateş böcekleri mobil ekranları aydınlatıyor. “Sen de bir ateş böceği yak, karanlığı aydınlat” sloganı ile 1 milyon ateş böceği toplamayı hedefleyen kampanya, siber şiddet sebebiyle dijital dünyanın dışına itilen kadın ve kız çocuklarına dikkat çekerken, herkesi çevrimiçi dayanışma ağı oluşturmaya ve karanlığı aydınlatmaya davet ediyor. 6

7

WWW.ATESBOCEKLERI.INFO 8

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK Sitesinde ziyaretçiler, sitedeki interaktif testi çözerek siber şiddet hakkındaki bilgisini ölçebilecek ve konuya ilişkin bilgi ve farkındalığını artıracak mini bir kılavuzu kendi cihazına indirebilecek.  Test sonunda ise herkes arkadaşlarını “challenge” ederek testi çözmeye davet edebilecek.  S iteye yapılan her ziyaret, kampanyayı bir milyon hedefine yaklaştıracak. Kampanya kapsamında interaktif teste verilen anonim yanıtlar, BM Kadın Biriminin ortakları ile birlikte geliştireceği, toplumsal cinsiyet temelli siber şiddet ile mücadele planlarına veri sağlayacak. 9

1 Günlük Aktivizm

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK -25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele ve Dayanışma Gününden başlayarak 10 Aralık İnsan Hakları Gününe kadar süren “16 Günlük Aktivizm – Kadına Yönelik Şiddete Son Kampanyası”, her sene Birleşmiş Milletler (BM) tarafından küresel ölçekte düzenleniyor. 11

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri öncülüğünde düzenlenen kampanya bir yandan sivil toplum girişimini desteklerken diğer yandan kişi ve kurumları, kadın ve kız çocuklarına yönelik şiddet kapsamında farkındalığın artması ve hak savunuculuğu çalışmalarının yoğunlaştırılması için harekete geçmeye çağırıyor. Bu kapsamda her sene, BM Genel Sekreterinin “Dünyayı Turuncuya Boya” çağrısına cevap veren kişi ve kurumlar turuncu rengini kullanarak kadınlara yönelik şiddete dikkat çekiyor. Kampanyanın turuncu rengini kullanma sebebi ise rengin, ışığı ve umudu simgelemesi. BM Kadın Birimi Türkiye Ofisi, 2012 senesinden bu yana 16 Günlük Aktivizm çerçevesinde düzenlediği kampanyalar, etkinlikler ve aktiviteler ile Türkiye’de kadınlara yönelik şiddete karşı farkındalık yaratıyor ve herkesi şiddetin önlenmesi için hareketin bir parçası olmaya davet ediyor. 12

Dünyayı Turuncuya Boya

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadınlara Yönelik Şiddet Türkiye’de kadınlar, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasında bü- yük bir yol kat etmiş olmalarına rağmen hayatın her alanında çeşit- li eşitsizlikler ve engeller ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu eşitsizlik ve engeller arasında kadınlara yönelik şiddet, kadınların karar alma mekanizmalarında yetersiz temsili, ekonomik fırsatlara ve eğitim fır- satlarına erişmekte güçlük ve ücretsiz ev ve bakım işlerinin eşit pay- laşılmaması bulunmaktadır.

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK Dünya genelinde ev ve bakım işlerini kadınlar erkeklere oranla 3 kat daha fazla üstlenmektedir. Türkiye’de ise bu sayı neredeyse 5 kata ulaşmaktadır. COVID-19 salgını ile başlayan izolasyon döneminde ise kadınların üstlendikleri ev ve çocuk bakım işi daha da artmaktadır. UN Women Türkiye ofisi tarafından gerçekleştirilen “Türkiye’de COVID-19 Etkilerinin Toplumsal Cinsiyet Açısından Değerlendirilmesi” araştırmasına göre, hem kadınlar hem de erkekler için COVID-19 salgınının başlamasıyla birlikte ev ve bakım iş yükünün ciddi oranda artış göstermiştir. Ancak kadınlar ücretsiz ev içi bakım kategorilerinin hepsinde iş yükünün, erkeklere ve pandemi öncesi dönemle kıyasla, ciddi oranda arttığını kaydetmiştir. Türkiye’de kadınların siyaset, eğitim ve istihdama katılımıyla ilgili rakamlar ise şu şekildedir: T ürkiye’de işgücüne dahil kadınların %42,2’si güvencesiz işlerde çalışmaktadır. E ğitim görmeyen ve işgücüne dahil olmayan genç kadınların oranı ise %33,6’dır. 15

16

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet: Bir kadına karşı, kadın olduğu için yöneltilen veya kadınları orantısız bir biçimde etkileyen şiddet. Kadına Yönelik Şiddet: İster kamusal ister özel alanda meydana gelsin, kadınlara fiziksel, cinsel, psikolojik ve ekonomik acı veya ıstırap veren veya verebilecek olan toplumsal cinsiyete dayalı her türlü eylem veya bu tür eylemlerle tehdit etme, zorlama veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakma anlamındadır ve bir insan hakları ihlali ve kadınlara yönelik ayrımcılığın bir biçimi olarak tanımlanmaktadır. BM Kadın Birimi’nin 2019 yılında yayınladığı “Değişen Dünyada Aile” raporuna göre, 2017 yılında işlenen kadın cinayetlerinin %58’inde kadınlar aile üyeleri tarafından öldürülmüştür. Bu da her yıl 50.000 kadının ve her gün 137 kadının öldürüldüğü anlamına gelmektedir. Aynı rapor, 2018 yılında 15-49 yaş arasındaki kadınların %18’inin eşi ya da partneri tarafından fiziksel şiddete maruz bırakıldığını, dünyadaki kadınların %30’unun eşi ya da partneri tarafından fiziksel ve/veya cinsel şiddete maruz bırakıldığını ortaya koymaktadır. 17

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK COVID-19 gibi kriz durumlarında ise hali hazırda küresel bir sorun olan kadınlara yönelik şiddet de tüm dünyada artmaktadır. İzolasyon dolayısıyla ailelerin evde daha fazla birlikte vakit geçirmesi, sosyal ve ekonomik güvensizlikler, gerginliklerin artmasına sebep olmaktadır. Buna bağlı olarak tüm dünyada şiddet vakalarının %20 ile %40 arasında artış gösterdiği görülmektedir. Bunun yanı sıra, toplumun büyük bir bölümünün evde olduğu sürede dış dünya ile kurduğu dijital ilişkilenme, siber şiddetin artmasına ve özellikle genç kadınların daha fazla siber şiddete maruz kalmasına sebep olmaktadır. 18

19

Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddetin Başka Bir Biçimi: SİBER ŞİDDET Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddet, bir kadına karşı, kadın olduğu için yöneltilen veya kadınları orantısız bir biçimde etkileyen şiddettir. Bu tanım, siber alanda olduğu zaman toplumsal cinsiyete dayalı siber şiddet olarak tanımlanmaktadır.

21

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK İnternet ve sosyal medyada aktif olan kadınlar, bu platformlarda cinsiyetlerine ve güvenliklerine doğrudan saldıran tehdit veya yorumlar ile karşılaşabiliyor. Siber şiddetin “gerçek” (çevrimdışı) dünyada yaşanan şiddetten ayrı bir kavram olmadığı ve çevrimdışı yaşanan şiddetin (ev içi şiddet, kamusal alanda şiddet) bir devamı olduğu ve aynı eşitsizliklerden beslendiği unutulmamalıdır. Toplumsal cinsiyete dayalı siber şiddetin alt türlerinin tanımları: 22

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK S iber takip, e-posta, kısa mesajlar veya internet yoluyla izleme S iber taciz çeşitli biçimlerde olabilir: İstenmeyen cinsel içerikli e-postalar, metin veya çevrimiçi mesajlar; Sosyal ağlarda yaşanan uygunsuz veya saldırgan olaylar; E-posta, metin veya çevrimiçi mesajlarla fiziksel ve/ veya cinsel şiddet tehdidi; Nefret içerikli konuşma, kişiye kimliği, cinsiyeti veya diğer özelliklerine yönelik hakaret eden, tehdit eden veya hedefleyen bir şekilde davranma Siber sömürü / görsel odaklı cinsel taciz, görüntüde yer alan kişinin rızası olmaksızın cinsel içerikli fotoğrafları veya videoları çevrimiçi olarak dağıtma Gizlilik ihlali, bireyin izni olmadan özel verilerine erişilmesi ve izni dışında paylaşılması Gözetim ve izleme, çevrimiçi ve çevrimdışı etkinliklerin gözetlenmesi, ısrarlı takip İtibara ve güvenliğe zarar verilmesi, bir kişinin itibarını zedelemek amacıyla özel bilgileri ve içerikleri yayma, rahatsız edici yorumlar yapma, kimlik hırsızlığı, sahte fotoğraf ve video oluşturma 23

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK Siber Şiddetin Dünyada Görülme Sıklığı ile İlgili Araştırmalar Kadınların siber şiddete maruz bırakılma ihtimali erkeklerden 27 kat daha fazladır. Kadınların yüzde 73’ü çevrimiçi istismara maruz bırakıldığını, yüzde 18’i - yaklaşık 9 milyon kadın – ciddi internet şiddeti yaşadığını bildirmiştir. 1 0 kadından birinin (yüzde 11) 15 yaşından bu yana iki tür siber tacizden en az birine maruz bırakıldığı belirtilmiştir. A B’deki genç kadınların yüzde18’i (18-29) siber cinsel taciz yaşamıştır. Siber taciz yaşayan kadınların yüzde 77’si, eşinden/ partnerinden en az bir tür cinsel veya fiziksel şiddet yaşamıştır. “ Amerika’da Çevrimiçi Şiddet, Dijital İstismar ve Siber Takip” araştırmasına göre, internet kullanıcılarının yüzde 47’sinin çevrimiçi şiddete maruz bırakıldığı ortaya çıkmıştır. 24

25

COVID-19 SALGINI VE SİBER ŞİDDET

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK Kadınlara yönelik şiddet kadınların hak ve özgürlüklerini orantısız bir şekilde sınırlarken, kadınları, çocukları, aileleri ve toplumu olumsuz yönde etkiliyor. İçinde bulunduğumuz COVID-19 salgını ise toplumsal cinsiyet eşitliği, kadın ve kız çocuklarının güçlenmesi alanında bizleri, bugüne kadar elde edilen kazanımların birer birer kaybedilmesi riski ile karşı karşıya bırakıyor. Şiddet, evde, sokakta, işte ve kullanımı artan çevrimiçi platformlarda meydana gelmeye devam ediyor. COVID-19 sebebiyle uygulanan kısıtlamalar nedeniyle insanlar evlerinde ve çevrimiçi platformlarda daha fazla vakit geçiriyorlar. Okul ve işyerlerinin çevrimiçi platformlara taşınması sebebiyle kadın ve kız çocukları bu alanları her zamankinden daha fazla kullanıyor. Kullanım artışı kadın ve kız çocuklarının siber şiddete maruz bırakılma riskini artırıyor. Kadınlar, siber taciz, ısrarlı takip, siber zorbalık, cinsel taciz gibi siber şiddet türlerine maruz bırakılırken, bu durumdan özellikle dijital okuryazarlığı düşük olan kadınlar etkileniyor. 27

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK 28

UN WOMEN -25 KASIM – 10 ARALIK Günümüzde henüz ortak bir tanımı yapılamamış olsa da dünyanın farklı yerlerinden veriler kadın ve kız çocuklarının siber şiddete maruz bırakılma riskinin gün geçtikçe arttığını gösteriyor. Siber taciz ve siber zorbalık Avustralya’da karantina sürecinde %50 artarken, Birleşik Krallık verileri, şikâyet hatlarına yapılan görsel odaklı cinsel taciz başvurularının Mart 2020’de ikiye katlandığını gösteriyor. 29

Aralık—N.5