3

การพยาบาลหญิงต งครรภทีมีภาวะโลหตจางั์ิเลอดมีส่วนประกอบ 2 ส่วนคอ เซลล์เม็ดโลหิตืื( blood cell ) ร้อยละ 45 Plasma ร้อยละ 55ตามข้อกาหนดขององคการอนามยโลกภาวะโลหิตํ์ัจางระหวางการต งครรภ ถอเอาทระดบ Hb ตากวา 11 ่ั์ืีั่Hct ตากวา 33%่

สาเหตุของภาวะโลหิตจางในสตรีต งครรภั์1. การขาดสารอาหารทจาเป นในการสร้างเม็ดเลือดีํแดง เช่น ธาตุเหล็ก โฟเลต หรือวตามินบ 12ิี2. การทาลายเม็ดเลอดแดงมากผดปกตํืิิเชน ่โรคธาลัสซีเมีย, Sickle cell disease , G6PD deficiency3.ความผิดปกตทเกิดข นภายหลง(acquired)ิีึั3.1 การเสียเลอดออกจากร่างกาย เช่น การตกืเลอดก่อนคลอด การมีพยาธิปากขอื3.2 ภาวะโรคเรือรัง เช่น มะเร็ง โรคไตวายเรอรังื

Iron deficiency anemiaโลหิตจางจากการขาดธาตุเหลก็ปกตหญิงต งครรภต้องการธาตุเหลก 6-7 mg/day โดยิั์็ตลอดการต งครรภ ตองการธาตุเหลก 1,000 mgั์้็1.สร้างเม็ดเลอดแดงในมารดา 500 mgื2.สร้างรก และทารก 300 mg3.ขบถายออกจากร่างกาย 200 mgั่

ผลกระทบจากการขาดธาตุเหล็ก•ประสิทธิภาพการทางานของกลามเนือลดลงํ้• ประสทธภาพของระบบภูมิคมกนของร่างกายลดลงิิุ้ั• มีการเสือมหน้าทของเซลลในกระเพาะอาหารทาให้ลดี์ํการหล งกรดั• มีการเสือมของเซลลเยอบผิว ทาให้ลิ นเลยน เลบออน์ืุํี็่บางคลายช้อน้

Anemia : signs & symptoms1. ซดี2. ออนเพลย ไม่มีแรง เหนือยงาย่ี่3. ปวดศีรษะ เวยนศีรษะ ตาพร่า เป นลม เนองจากีืระบบประสาทและกลามเนือขาดออกซิเจน้4. หัวใจวาย

ผลของภาวะโลหิตจางตอการต งครรภ่ั์ผลตอมารดา่•การทางานของหัวใจหนักข น เพิ มความเสียง heart ํึfailure•โอกาสตดเชือต่าง ๆ งายข นิ่ึ•ช่วงการคลอดและหลงคลอดมีผลกระทบซ าเตมตอัิ่มารดาจากการเสียเลอด ทาให้เกดภาวะช็อก หรือ heart ืํิfailure ได้

ผลของโรคตอทารก่1.ถายทอดความเสียงไปยังทารกได เช่น ธาลสซเมีย่้ัี2.ทารกน าหนักน้อยกวาปกต หรือทารกโตช้าในครรภ่ิ์เพิ มอตราการตายปริกาเนิด และการคลอดกอนกําหนดัํ่3.มเหลกสะสมนอยกวาปกต หากไม่ไดรบธาตุเหลกี็้่ิ้ั็เสริมหลงคลอด จะมีพัฒนาการและเจริญเตบโตของัิสมองทช้ากวาเดกท วไปี่็ั

การป องกนและรักษาั1.การปองกนการขาดธาตุเหลก ให้ธาตุเหลกั็็(Ferrous) 30 mg / day 2.เพือการรักษา ธาตุเหลก (Ferrous) 60-100 ็mg/day ร่างกายจะดดซึมธาตเหลกได ประมาณูุ็้20 mg เหล็กจะดูดซึมไดดในภาวะกรด้ี

Megaloblastic anemiaสาเหตุ1. ขาดโฟเลต2. ขาด วตามิน Bิ12 หญิงต งครรภควรไดรับกรดโฟลคเสริมวันละ 400 ั์้ิมิลลกรัม /day เพือลดอบัตการ และช่วยป องกน neural ิุิัtube defect (NTD) ในทารก

ธาลสซีเมีย (Thalassemia)ัThalassemia เม็ดเลอดแดงปกตืิ

ธาลสซีเมีย (Thalassemia)ั■Autosomal recessive■ลกษณะทผิดปกต ม 2 แบบัีิี1. ผิดปกตในการสร้าง globin คอสร้างลดลงหรือไม่ิืสร้างเลยทาให้ Hb ลดต าลงํ2. ผิดปกตเชิงโครงสร้าง มีการสร้างสาย globin ิเปลยนไป ทาให้ Hb ผิดปกตีํิ

Hemoglobin A(Hb A)α2β2



Thalassemiaสร้างสาย alphaลดลง• โรคโลหิตจางทเกิดจากการสร้างโกลบนลดลง(หรือไม่ไดีิ้เลย)อนเนืองมาจากมการกลายพนธของยีนโกลบนัีัุ ์ิสร้างสาย betaลดลงAlpha-thalassemiaBeta-thalassemia

Thalassemiaสร้างสาย alphaผิดปกติ• โรคโลหิตจางทเกิดจากการสร้างโกลบนลดลง(หรือไม่ไดเลย)ีิ้อนเนืองมาจากมีการกลายพันธุ์ของยีนัโกลบินสร้างสาย betaผิดปกติเชน ่Hb Constant Spring(CS)เชน ่Hb E

















เจาะช นเน อิืรกGA 11-13wkเจาะน าครํ าํGA 18-20wkเจาะเลือดสายสะดือทารกGA < 23 wk

โลหิตจาง : ผลกระทบตอมารดา่• ตดเชอไดงายิื้่• เสียงตอการแทงหรือคลอดกอนกาหนด่้่ํ• หัวใจวาย หากซดมาก Hb < 6 g/dLี• มีโอกาสช็อคจากการเสียเลอดไดงายกวาื้่่• ถาเป นโรคเบตาธาลสซีเมียชนิดรนแรง มักมีรปร่าง้ัุูเลกทาให้คลอดยาก็ํ• ถาต งครรภบตรทเป น Hb Bart’s hydrops ทาให้มี้ั์ุีํโอกาสเกด Mirror syndrome, preeclampsia ไดิ้

โลหิตจาง : ผลกระทบตอทารก่1. คลอดกอนกาหนด่ํ2. นาหนักตวน้อยั3. ขาดออกซิเจนในระยะคลอดไดงาย้่4. อตราตายของทารกเพิ มขึ นั

การพยาบาลในระยะต งครรภั์1.นอนพักผ่อนวนละ 8-10 ชั วโมงั2.รับประทานอาหารใหครบ 5 หมู้่3.รับประทานยาตามแผนการรกษายาเสริมธาตุเหลกจะั็ดูดซึมไดดในภาวะกรดควรกนยาร่วมกบวิตามินซ้ีิัี(กนยากอนอาหาร 1ชม.หรือหลงอาหาร 1ชม.เพือเพิ มิ่ัการดูดซมยา)ึ4.ประเมินสุขภาพทารกในครรภ์5.ฝากครรภตามนัด์

การพยาบาลระยะคลอด1.ประเมินสัญญาณชีพ2.ประเมินความกาวหนาของการคลอด้3.ป องกนการตกเลอดัื4.ประเมินการเสยเลอดจากการคลอดีื

การพยาบาลหลังคลอด1.ตรวจสัญญาณชีพ2.เฝาระวังการตกเลอดื3.ดูแลการถายป สสาวะภายใน 8-12 ชั วโมงหลงคลอด่ั4.รักษาความสะอาด5.รับประทานอาหาร และยาตามแผนการรักษา