ธรณีวิทยา

หลักฐานและเหตผุ ลท่สี นบั สนนุ สมมตฐิ านของเวเกเนอร์ 4. หลกั ฐานจากซากดึกดาบรรพ์ หลักฐานทีส่ นบั สนุนการเช่อื มต่อของกอนดว์ านา มาจากซาก ดึกดาบรรพ์ 4 ประเภท คือ มโี ซซอรสั ลีสโทรซอรัส ไซโนกาทสั และกลอสโซพเทรีส ในทวีปตา่ งๆ

หลักฐานและเหตผุ ลท่สี นบั สนุนสมมตฐิ านของเวเกเนอร์ 4. หลกั ฐานจากซากดึกดาบรรพ์ มโี ซซอรสั เป็นสตั วน์ า้ จืด พบเฉพาะบริเวณทวปี อเมริกาใต้ และแอฟรกิ าตอนใตเ้ ท่านน้ั และไม่สามารถวา่ ยขา้ มมหาสมุทรได้ ปจั จุบนั เชอื่ ว่า สัตวช์ นิดนี้อาศยั ในนา้ จดื ของทงั้ สองทวีป ลีสโทรซอรัส ไซโนกาทสั เปน็ สตั วเ์ ลอ้ื ยคลานบนบกที่พบใน กอนด์วานา สตั ว์บกชนดิ นี้ไมส่ ามารถวา่ ยน้าข้ามมหาสมุทรได้

หลกั ฐานและเหตผุ ลทสี่ นับสนุนสมมติฐานของเวเกเนอร์ 4. หลกั ฐานจากซากดกึ ดาบรรพ์ กลอสโซพเทรสี เปน็ พชื ตระกลู เฟริ น์ มเี มลด็ ซง่ึ ขยายพันธ์ุโดย ใชส้ ปอร์ อาศยั ลมในการกระจายขยายพนั ธ์ุ แตไ่ มส่ ามารถกระจาย พันธจ์ุ ากทวปี หนึ่งไปอกี ทวีปหน่งึ ได้ และเมล็ดกไ็ มส่ ามารถรอดชวี ติ ในมหาสมทุ รได้





หลักฐานและข้อมลู ทางธรณีวิทยาท่สี นบั สนนุ การเคลอ่ื นท่ขี องทวปี 1. เทอื กสันเขาใต้สมุทรและรอ่ งลึกกน้ สมุทร 2. อายหุ ินบรเิ วณพื้นมหาสมทุ ร 3. ภาวะแมเ่ หลก็ โลกบรรพกาล

หลกั ฐานและขอ้ มลู ทางธรณีวิทยาท่สี นับสนนุ การเคลอื่ นท่ขี องทวปี 1. เทอื กสันเขาใตส้ มทุ รและร่องลกึ กน้ สมทุ ร ลักษณะของเทือกสนั เขาใต้มหาสมทุ ร มีลักษณะทีโ่ ดดเด่นคือ ฐานกว้างมากเม่อื เปรียบเทยี บกับความสงู เชน่ เทือกสนั เขาใต้ มหาสมุทรแอตแลนตกิ อีกประการหนง่ึ คอื รอ่ งลึกกน้ มหาสมุทร จะเกดิ เปน็ แนวแคบแต่ ลึกมาก เช่น ร่องลกึ ก้นมหาสมุทรมาเรยี นา (11 km)



หลักฐานและข้อมลู ทางธรณีวทิ ยาที่สนบั สนุนการเคลอื่ นท่ขี องทวปี 2. อายุหินบรเิ วณพ้ืนมหาสมุทร บรเิ วณเทอื กสนั เขาใต้มหาสมุทรจะมรี อยแยกทม่ี หี นิ หลอมเหลวดนั ขนึ้ มาอยตู่ ลอด ซึ่งเปน็ หินบะซอลต์ที่มเี กิดข้ึนใหมม่ ี อายุนอ้ ย เวลาผ่านไปมีหนิ เกิดใหมข่ ึ้นมาเร่อื ยๆ ทาให้แนวหนิ เดิม เริม่ อย่ไู กลออกไป และหินที่อยไู่ กลออกไปนน้ั จะมอี ายุมากกว่า



หลักฐานและข้อมูลทางธรณวี ิทยาทีส่ นบั สนนุ การเคล่อื นท่ีของทวปี 3. ภาวะแม่เหล็กโลกบรรพกาล ภาวะแมเ่ หล็กโลกบรรพกาล คอื รอ่ งรอยของแม่เหลก็ โลกใน อดตี ทศ่ี กึ ษาจากหนิ บะซอลต์ ทม่ี แี ร่แมกนไี ทต์ (Fe3O4) เป็น องค์ประกอบ ขณะที่ลาวาบะซอลต์ไหลไปบนผวิ โลก อะตอมของ ธาตเุ หล็กท่ีมแี ร่แมกนไี ทตอ์ ยู่ จะถูกเหนีย่ วนาโดยสนามแม่เหล็กโลก

หลกั ฐานและขอ้ มลู ทางธรณวี ทิ ยาท่สี นบั สนุนการเคลือ่ นทีข่ องทวปี 3. ภาวะแมเ่ หลก็ โลกบรรพกาล ให้มกี ารเรยี งตัวเช่นเดียวกบั เส้นแรงแมเ่ หลก็ โลก



กระบวนการทท่ี าให้เกดิ การเคล่อื นท่ขี องแผน่ ธรณี 1. การถา่ ยโอนความร้อนภายในโลก 2. วงจรการพาความร้อน

กระบวนการทท่ี าใหเ้ กิดการเคล่อื นทข่ี องแผน่ ธรณี 1. การถา่ ยโอนความรอ้ นภายในโลก บรเิ วณสว่ นล่างของเทอื กสนั เขาใต้มหาสมทุ ร จะมสี ารที่เปน็ ของเหลวไหลเวียนอยู่ เมอ่ื สารมีอณุ หภูมิลดลง จะมีความหนาแน่น มากขนึ้ และมุดตวั ลงสู่ชน้ั เนือ้ โลกบรเิ วณรอ่ งลึกกน้ มหาสมุทร

กระบวนการท่ีทาใหเ้ กดิ การเคลอื่ นท่ีของแผน่ ธรณี 2. วงจรการพาความรอ้ น วงจรการพาความรอ้ นเป็นกระบวนการทที่ าใหเ้ ปลือกโลกบรเิ วณ กลางมหาสมทุ รยกตวั ข้นึ หนิ ในชนั้ โลกบริเวณนั้นจะหลอมเหลวเปน็ แมก มาแทรกดันขน้ึ มาบนผวิ โลก ทาให้เกิดชนั้ ธรณีภาคใหม่ ขณะเดยี วกันกม็ ี แรงมดุ ตวั ของแผ่นธรณี แผน่ ท่มี ีความหนาแน่นมากจะจมตวั ลงสชู่ ้ันเน้อื โลกในเขตมุดตวั ทาใหแ้ ผน่ ธรณีเกิดการเคล่ือนท่ี









ลกั ษณะการเคลื่อนท่ีของแผน่ ธรณี 1. แผน่ ธรณเี คลอื่ นที่แยกออกจากกัน 2. แผน่ ธรณีเคลื่อนทเี่ ขา้ หากัน 3.แผ่นธรณีเคล่อื นทผ่ี ่านกันหรือเฉอื นกนั

ลกั ษณะการเคลอ่ื นทข่ี องแผน่ ธรณี 1. แผ่นธรณเี คลอื่ นท่แี ยกออกจากกัน เกิดจากการดันตวั ของสารร้อนในชนั้ ฐานธรณภี าค ทาให้แผน่ ธรณีโก่งตวั ข้นึ สว่ นยอดจะยดื ออกและบางลง พร้อมกบั เกิดรอยแตกและ ทรดุ ตวั ลง เรียกว่า “หุบเขาทรุด” และหนิ ในชน้ั ฐานธรณภี าคจะ หลอมเหลวกลายเปน็ แมกมาและแทรกตวั ขึน้ มาทาใหแ้ ผน่ ธรณเี คลื่อนท่ี ออกจากกนั เช่น ทะเลแดง และเทอื กสนั เขาใต้สมทุ รแอตแลนตกิ



ลักษณะการเคล่อื นท่ีของแผน่ ธรณี 2. แผน่ ธรณีเคลือ่ นที่เข้าหากัน 2.1 แผ่นธรณีมหาสมทุ รชนกบั แผ่นธรณมี หาสมทุ ร 2.2 แผ่นธรณีมหาสมทุ รชนกับแผ่นธรณีทวีป 2.3 แผ่นธรณที วปี ชนกับแผ่นธรณที วีป

ลักษณะการเคลื่อนทขี่ องแผ่นธรณี 2.1 แผน่ ธรณีมหาสมทุ รชนกับแผ่นธรณมี หาสมทุ ร แผน่ ทมี่ อี ายุมาก มคี วามหนาแน่นมาก และอณุ หภมู ติ า่ จะมดุ ตวั ลงไปในช้ันเน้ือโลก บริเวณที่มุดตัวจะทาใหเ้ กดิ ร่องลกึ ก้น มหาสมทุ ร และมแี มกมาเคลอื่ นท่ีขนึ้ สผู่ ิวโลกบริเวณรอยแยก และ เกิดแผน่ ดนิ ไหวได้ เช่น หมู่เกาะมารอิ านาส์ หมูเ่ กาะอาลูเทยี น หม่เู กาะฟลิ ปิ ปินส์

ลกั ษณะการเคลอ่ื นท่ขี องแผ่นธรณี 2.2 แผ่นธรณมี หาสมทุ รชนกบั แผ่นธรณีทวปี แผ่นมหาสมทุ รทม่ี คี วามหนาแนน่ มากจะมดุ ตัวลงไปใตแ้ ผ่น ทวปี ทาใหเ้ กดิ รอยคดโคง้ เปน็ เทอื กเขาบนแผน่ ธรณีทวปี เชน่ บรเิ วณชายฝั่งตะวนั ตกของทวปี อเมรกิ าใต้ และบริเวณชายฝ่งั ตะวันตกของสหรฐั

ลกั ษณะการเคลือ่ นท่ขี องแผ่นธรณี 2.3 แผน่ ธรณที วปี ชนกับแผ่นธรณีทวปี มีความหนาแนน่ มากท้ังสองแผน่ แผน่ หน่งึ มดุ แผ่นหนึ่งเกย เกิดเป็นเทอื กเขาสงู แนวยาวในแผน่ ธรณที วปี เช่น เทอื กเขาหิมาลัย ในทวปี เอเชยี เทอื กเขาแอลปใ์ นทวีปยโุ รป





ลักษณะการเคลอื่ นทข่ี องแผ่นธรณี 3. แผ่นธรณีเคลอ่ื นท่ีผ่านกนั หรือเฉือนกนั เกิดไดท้ ัง้ แผน่ ธรณีทวปี และมหาสมุทร เกิดจากวงจรพาความร้อน และแรงดัน-แรงดึง บริเวณเทือกสันเขาใตม้ หาสมุทร-เขตมุดตวั ส่งผลให้ แผน่ ธรณเี กิดการไถลเลื่อนผ่านและเฉือนกัน เช่นบริเวณเทอื กสันเขาใต้ มหาสมทุ รแอตแลนติกและมหาสมุทรแปซฟิ ิก นอกจากนย้ี งั มีรอยเลอื่ น แอนเดรียส (สหรัฐฯ) และรอยเล่อื นอลั ไพน์ (นวิ ซแี ลนด์)





การเปลยี่ นแปลงลักษณะของเปลอื กโลก 1. ช้นั หินคดโคง้ 2. รอยเลอ่ื น

การคดโค้งของชัน้ หิน เป็นการเปล่ียนแปลงลักษณะของช้ันหินท่ี มีสมบัติเป็นพลาสติก (เปล่ียนรูปแล้วไม่คืนตัวกลับสู่สภาพเดิมเมื่อแรง ที่มากระทาหมดไป)

1. ชัน้ หินคดโค้งรูปประทุน (Anticline) 2. ชั้นหนิ คดโค้งรูปประทนุ หงาย (Syncline)

หินเพดาน หินเพดาน หนิ พื้น หนิ พื้น

บทที่ 3 ปรากฏการณท์ างธรณวี ทิ ยา

แผน่ ดนิ ไหว ภเู ขาไฟระเบิด สึนามิ







ยนู นาน



การแบง่ ศนู ยก์ ารเกิดแผน่ ดนิ ไหว 1. ศนู ยก์ ารเกิดแผน่ ดนิ ไหวระดบั ต้นื < 70 km 2. ศูนย์การเกิดแผน่ ดนิ ไหวระดบั ปานกลาง 3. ศูนย์การเกดิ แผน่ ดนิ ไหวระดบั ลกึ > 300 km

คล่นื ไหวสะเทอื น 2. คลน่ื พ้ืนผิว - คลนื่ เลฟิ 1. คล่นื ในตวั กลาง - คลนื่ เรย์ลี - คลน่ื ปฐมภมู ิ - คล่ืนทตุ ิยภมู ิ





ไซสโมกราฟ แนวด่ิง แนวราบ