ความเป็นมาของพระพุทธศาสนาและพุทธประวัติ

พระพทุ ธศาสนา ม.๔-๖ หนว่ ยท่ี ๑ ความเปน็ มาของพระพุทธศาสนา และพทุ ธประวตั ิ

๑. สังคมชมพทู วีป ชมพูทวีปในสมัยพุทธกาล คือ พ้ืนที่ประเทศอินเดียและเนปาล ในปัจจุบัน ไมป่ รากฏว่าใชช้ ื่อน้ีแล้ว จะพบได้กเ็ มื่อมีการพูดถึงประวัตขิ องพระพทุ ธเจ้าและสังคมอินเดยี ในสมัยพุทธกาล ชมพูทวีปประกอบด้วยแคว้นต่าง ๆ หลายสิบแคว้น แคว้นท่ีมี อาณาเขตกวา้ งใหญ่ เรยี กว่า “มหาชนบท” ประกอบดว้ ย ๑๖ แคว้น ดงั น้ี



วรรณะ สงั คมชมพทู วปี ในสมยั พทุ ธกาลมีการแบง่ ชนช้นั วรรณะอยา่ งชดั เจน โดยแบง่ ออกเป็น ๔ วรรณะ ได้แก่ พราหมณ์ กษัตริย์ วรรณะ แพศย์ ศทู ร นอกจากนี้ในสังคมชมพูทวีปยังมี ชนชั้นต่าสุด ซ่ึงจัดเป็นพวกนอกวรรณะเรียกว่า “จณั ฑาล” คือ พวกที่เกดิ จากบิดามารดามวี รรณะตา่ งกนั

๒. คตคิ วามเชือ่ ทางศาสนาสมัยกอ่ นพระพทุ ธเจา้ ความเช่อื ในสมัยกอ่ นพระพทุ ธเจา้ แบ่งออกเปน็ ๓ กล่มุ ได้แก่ คตคิ วามเชอื่ ลักษณะของความเชอ่ื ๑. ความเชอ่ื ในเรอื่ งจติ วญิ ญาณ ความเช่อื ในเรื่องสภาพดิน ฟา้ อากาศ ต้นไม้ ภูเขา และเชื่อว่า ๒. ความเช่ือในศาสนาพราหมณ์ มีวิญญาณของเทพเจา้ สิงสถติ อย่ใู นธรรมชาติ ๓. ความเชอื่ ในลัทธิอสิ ระต่าง ๆ เชอ่ื ว่า พระพรหม เปน็ ผสู้ ร้างโลก สร้างจักรวาล สรา้ งชวี ติ มนษุ ย์ สร้างสัตว์ และมกี ารบวงสรวงเทพเจ้าโดยใชส้ ัตวบ์ ูชายญั ได้แก่ กล่มุ นักบวชผไู้ ม่ยอมรับความเชอ่ื เดิมในศาสนาพราหมณ์ แต่มคี วามต้องการค้นหาความจริงอย่างอสิ ระ จงึ ตงั้ สานักของ ตนเองขึน้ เพอ่ื สอนผ้คู นที่มีความเชอ่ื เหมือนตนเอง

๓. พระพุทธเจา้ ในฐานะเปน็ มนุษยผ์ ฝู้ ึกตนไดอ้ ย่างสูงสุด พระพทุ ธศาสนาถอื กาเนิดขนึ้ โดยพระพุทธเจา้ พระองค์ทรงเป็นผู้คน้ พบหลักความจรงิ ของสง่ิ มีชีวติ รวมถึง สรรพสิ่งท่ไี ม่มชี ีวติ ได้แก่ อรยิ สัจ ๔ คอื ทุกข์ สมทุ ัย นิโรธ และมรรค

ผลจากการที่พระพุทธเจ้าทรงตรสั รทู้ าให้ พระองค์ทรงคน้ พบความจริง ในเร่อื งตอ่ ไปน้ี คือ ความจริงท่คี ้นพบเกิดจากวิธีการ ทรงทราบวา่ การเวยี นว่าย ทรงทราบว่าคนตายแล้วหากยงั มี ทางปัญญาของพระองคเ์ อง ตายเกดิ มีจรงิ กเิ ลสกต็ อ้ งเวยี นวา่ ยตายเกดิ ต่อไป สิง่ ทพี่ ระองค์ตรสั รู้ ผลจากการตรัสรู้ เรียกว่า อรยิ สจั ๔ ปัจจยั ท่ีท่าให้คนเวยี นวา่ ย ทรงบรรลุพระนพิ พาน ตายเกดิ มีความแตกตา่ งกนั ตัดกเิ ลสไดเ้ ด็ดขาด ภพภูมติ า่ ง ๆ มจี ริง

๔. การกอ่ ต้งั พระพทุ ธศาสนา วิธกี ารสอนและการเผยแผพ่ ระพุทธศาสนา ตามแนวพทุ ธจรยิ า การก่อตงั้ พระพุทธศาสนา พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้แล้วก็ทรงพิจารณาธรรมที่ได้ตรัสรู้ว่าเป็นเร่ืองลึกซึ้ง ยากท่ีผู้อ่ืน จะเข้าใจไดง้ ่าย แต่ก็ทรงพจิ ารณาเปรียบเทียบสัตวโลกได้กับ ดอกบัว ๔ เหลา่ คอื ๑) อคุ ฆฏติ ญั ญู คือ บัวพน้ น้่า ๒) วปิ จติ ญั ญู คอื บวั เสมอน่า้ ๓) เนยยะ คือ บัวใตน้ ่า้ ๔) ปทปรมะ คอื บัวใต้โคลนตม

พระสาวกกลุ่มแรกทพี่ ระองคไ์ ดท้ รงแสดงธรรมโปรดคอื ปญั จวัคคีย์ทัง้ ๕ ไดแ้ ก่ อญั ญาโกณฑญั ญะ วปั ปะ ภัททยิ ะ มหานาม และอัสสชิ โดยทรงแสดงธรรมเทศนากัณฑ์แรก คือ ธัมมจักกัปปวัตนสูตร พระอัญญา โกณฑัญญะได้ดวงตาเห็นธรรมบรรลุโสดาบัน พระรัตนตรัยจึงเกิดข้ึนในโลก เปน็ คร้ังแรก คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์