คู่มือนวัตกรรมภัยพิบัติ

คมู่ ือการใชน้ วตั กรรมบทเรยี นคอมพวิ เตอรช์ ว่ ยสอน เรื่อง ภยั พบิ ตั ทิ างธรรมชาตทิ วปี เอเชยี ทวีปออสเตรเลยี โอเชยี เนยี ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 1 Social Studies

คู่มือบทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI) จัดทำขึ้นเพื่อใช้ ประกอบกำรเรียนรำยวิชำภูมิศำสตร์ กลุ่มสำระกำรเรียนรู้สังคมศึกษำ ศำสนำ และวัฒนธรรม เรื่องภัยพิบัติทำงธรรมชำติทวีปเอเชีย ทวีป ออสเตรเลีย โอเชียเนีย ชั้นมัธยมศึกษำปีท่ี 1 ซึ่งได้จัดทำขึ้นจำกสภำพ ปญั หำในกำรเรยี นกำรสอน โดยนำเอำเทคโนโลยีมำประยุกต์ใช้ในกำรเรียน กำรสอน เพ่ือช่วยให้ผู้เรียนมีควำมกระตือรือร้น มีควำมสนใจจนเกดิ กำร เรียนรู้อย่ำงมีประสิทธิภำพ ดังน้ันกำรศึกษำคู่มือกำรใช้จึงมีควำมสำคัญ อย่ำงมำก เพื่อให้ผู้ใช้หรือครูเข้ำใจขั้นตอนในกำรปฏิบัติตั้งแต่กำรเร่ิมใช้ นวัตกรรมคอมพิวเตอรช์ ว่ ยสอน (CAI) ผู้จัดทำหวังเป็นอย่ำงยิ่งว่ำคู่มือกำรใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI) จะเป็นประโยชน์ต่อทั้งครูผู้สอนและนักเรียนในกำรพัฒนำกิจกรรม กำรเรียนกำรสอนใหบ้ รรลตุ ำมวตั ถุประสงค์ที่กำหนดไว้ ก

คำแนะนำในกำรใชส้ ำหรบั ครู 1 ดำเนินกิจกรรมกำรสอนโดยใชนวัตกรรม คอมพิวเตอร์ช่วยสอน CAI เรื่องภัยพิบัติทำง ธรรมชำติทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลีย โอเชียเนีย 2 ใชเป็นสอื่ ในกำรสอนสำหรับนกั เรยี น 3 ใหนักเรียนทำแบบฝกหัดหลังเรียนครบทุก หนว่ ยกำรเรียนรูเ้ พ่อื ทบทวนควำมรู 4 ใช เป็นบทเรียนท่ีให นักเรียนเรียนรู และ ซอมเสรมิ ตนเอง 1

คำแนะนำในกำรใช้สำหรบั นกั เรยี น บทเรยี นเลม่ นเี้ ป็นบทเรยี นท่ใี ชประกอบกำรเรียน กำรสอนและเป็นบทเรียนท่ีนักเรียนสำมำรถเรียนรูได้ ด้วยตนเอง โดยใหนักเรียนอ่ำนคำแนะนำและทำตำม ขั้นตอนตั้งแต่ต นจนจบซึ่งนักเรียนจะได้รับควำมรู อยำ่ งครบถ้วนโดยมีหลักปฏิบัติดังน้ี 1 บทเรียนจะนำเสนอเร่ืองแบบย่อยท่ีมี ควำมสำคญั ซง่ึ จะมคี วำมตอเนอื่ งในทุกๆ หนว่ ย 2 นักเรียนจะเลือกศึกษำและเลือกที่จะเรียนรู บทเรยี นได้ด้วยตนเอง 3 เม่ือเรียนครบทุกบทเรียนให นักเรียนทำ แบบฝึกหัดหลงั เรียนเพอื่ ทบทวนควำมรู 4 นกั เรียนสำมำรเขำเลน่ เกมสที่อยู่ในนวัตกรรม คอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน CAI เพ่อื ฝกทกั ษะเพิ่มเติม 2

อุปกรณห์ รอื ฮำร์ดแวร์ที่ใช้งำน 1. ระบบปฏบิ ตั กิ ำร Windows98 หรือสูงกวำ่ 2. CPU Pentium III หรือสูงกวำ่ 3. หน่วยควำมจำ RAM ขนำด 256 MB ขน้ึ ไป 4. มกี ำร์ดแสดงผล (กำร์ดจอ) 5. CD-ROM 52x หรอื สูงกว่ำ 6. Sound Card และลำโพง กำรกำหนดหน้ำจอ เพื่อควำมคมชัดของภำพ ควรกำหนดหน้ำจอไว้ท่ี 800 x 600 pixels. Sound Card และลำโพง 3

รำยละเอียดทั่วไป 1. บทเรียนเร่ือง ภัยพิบัติทำงธรรมชำติทวีป เอเชีย ทวีปออสเตรเลีย โอเชียเนียสำหรับ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 1 เป็นบทเรียนที่ เ รี ย น ด้ ว ย เ ค รื่ อ ง ค อ ม พิ ว เ ต อ ร์ เ ป็ น ส่ือมัลติมิเดีย ซ่ึงประกอบด้วยข้อควำม ภำพนิ่ง ภำพเคลื่อนไหว และเสียง เพื่อใช้สอนในกลุ่ม สำระกำรเรียนรู้กลุ่มสำระกำรเรียนรู้สังคมศึกษำ ศำสนำ และวัฒนธรรม ระดับชั้นมัธยมศึกษำ ปที ่ี 1 2. บทเรียน เร่ือง ภัยพิบัติทำงธรรมชำติ ทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลีย โอเชียเนียสำหรับ นักเรียนช้ันมัธยมศึกษำปีที่ 1 ท่ีสร้ำงข้ึนนี้สร้ำง โดยใชโ้ ปรแกรม Microsoft PowerPoint 4

3. โครงสร้ำงบทเรียน ประกอบดว้ ย 3.1 คำแนะนำกำรใช้ 3.2 เขำ้ เรียนเน้ือหำ ดังนี้ 3.2.1 ภัยพิบตั ิด้ำนสภำพอำกำศ 3.2.2 ธรณภี ยั พบิ ัติ 3.2.3 กำรจดั กำรภยั พิบตั ิ 3.3 แบบฝกึ หัดจำนวน 10 ขอ้ 3.4 เกมสเ์ ศรษฐลี ่ำเงนิ ล้ำน 3.5 ผจู้ ัดทำ 3.6 ออกจำกบทเรียน 5

กำรเขำ้ ส่โู ปรแกรม มีข้นั ตอนกำรปฏบิ ตั ิ ดังน้ี - เ ปิ ด เ ค รื่ อ ง ค อ ม พิ ว เ ต อ ร์ เ ข้ ำ สู่ ระบบปฏบิ ตั กิ ำรวนิ โดว์ - ใ ส่ แ ผ่ น CD-ROM บ ท เ รี ย น เร่ือง ภัยพิบัติทำงธรรมชำติทวีปเอเชีย ทวีป ออสเตรเลีย โอเชียเนียกลุ่มสำระกำรเรียนรู้ สังคมศึกษำฯ ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 1 ลงใน ช่องขบั CD-ROM แล้วคลกิ เข้ำสู่บทเรยี น - โ ป ร แ ก ร ม จ ะ เ ข้ ำ สู่ บ ท เ รี ย น เ รื่ อ ง ภัยพิบัติทำงธรรมชำติทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลีย โอเชียเนียกลุ่มสำระกำรเรียนรู้สังคมศึกษำ ศำสนำ และวัฒนธรรม ระดับชั้นมัธยมศึกษำปีท่ี 1 จะปรำกฏจอภำพ ดงั น้ี 6

ภำพที่ 1 หน้ำแรกของบทเรียนคอมพิวเตอร์ชว่ ยสอน - ให้นักเรียนคลิกเมำส์ตรงช่องลงช่ือเข้ำใช้บทเรียน โดยใส่ ชือ่ –นำมสกุล และคลกิ ปมุ่ เขำ้ สู่ระบบ จะปรำกฏจอภำพ ดังน้ี ภำพท่ี 2 ลงชอ่ื ก่อนเข้ำใชบ้ ทเรียน 7

- หลังจำกคลิกปุ่มเข้ำสู่ระบบแล้ว ระบบก็จะปรำกฏ ช่ือ–นำมสกุลของนักเรียนเพ่ือต้อนรับนักเรียนเข้ำสู่บทเรียน จะปรำกฏจอภำพ ดงั นี้ ภำพที่ 3 หนำ้ ยนิ ดตี อ้ นรับหลังลงชือ่ เข้ำสบู่ ทเรยี น ภำพท่ี 4 เมนูหลักในบทเรียน 8

- ให้นักเรียนศึกษำคำแนะนำกำรใช้ของบทเรียน เร่ืองภัยพิบัติ ทำงธรรมชำติทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลีย โอเชียเนีย และเลือก บทเรยี นทต่ี นสนใจจะปรำกฏจอภำพ ดงั น้ี ภำพท่ี 5 คำแนะนำกำรใช้งำนบทเรยี น ภำพท่ี 6 เลือกบทเรยี น 9

หน่วยท่ี 1 ภยั พิบตั ิดำ้ นสภำพอำกำศ

- เมื่อนักเรียนคลิกปุ่มเน้ือหน้ำในหน่วยกำรเรียนรู้ท่ี 1 เร่ือง ภัยพบิ ัตดิ ้ำนสภำพอำกำศจะปรำกฏจอภำพ ดงั น้ี ภำพที่ 7 ควำมรู้ท่ัวไปเก่ยี วกับภยั พบิ ัติ ภำพท่ี 8 ภัยด้ำนสภำพภมู ิอำกำศ 11

ภำพท่ี 9 วำตภัย ภำพที่ 10 แนวทำงในกำรปฏบิ ัตติ น 12

ภำพท่ี 11 อทุ กภยั ภำพที่ 12 กำรแกป้ ัญหำนำ้ ท่วม 13

ภำพที่ 13 ภัยแล้ง ภำพที่ 14 แนวทำงในกำรปฏิบัตติ น 14

ภำพที่ 15 ไฟป่ำ ภำพท่ี 16 VDO เสริมควำมรูค้ วำมเขำ้ ใจไฟปำ่ 15

ภำพที่ 17 กำรปอ้ งกนั ไฟปำ่ ของประเทศไทย 16

หน่วยที่ 2 ธรณีภัยพบิ ัติ

- เม่ือนักเรียนคลิกปุ่มเน้ือหน้ำในหน่วยกำรเรียนรู้ที่ 2 เร่ือง ธรณภี ยั พบิ ตั ิ จะปรำกฏจอภำพ ดงั นี้ ภำพท่ี 18 ธรณพี บิ ตั ิภยั ภำพท่ี 19 แผ่นดินไหว 18

ภำพที่ 20 แนวทำงในกำรปฏิบตั ิตน ภำพที่ 21 ภูเขำไฟปะทุ 19

ภำพที่ 22 สญั ญำณเตือนภัย ภำพที่ 20 23 ภเู ขำไฟปะทุ 20

ภำพท่ี 24 สึนำมิ ภำพที่ 25 ระบบเตือนภยั สึนำมิ 21

ภำพที่ 26 แผ่นดนิ ถลม่ 22

หน่วยท่ี 3 กำรจัดกำรภัยพบิ ตั ิ

- เม่ือนักเรียนคลิกปุ่มเน้ือหน้ำในหน่วยกำรเรียนรู้ท่ี 3 เร่ือง กำรจัดกำรภยั พบิ ัติ จะปรำกฏจอภำพ ดงั นี้ ภำพท่ี 27 กำรจดั กำรภยั พิบัติ 24

แบบฝึกหดั

- หลังจำกนักเรียนเรียนรู้บทเรียนทุกบทเรียนแลว้ ให้นักเรียน กลับสู่หน้ำหลักและทำแบบฝึกหัด ซ่ึงในแบบฝึกหัดมีจำนวน 10 ข้อ จะปรำกฏจอภำพ ดงั น้ี ภำพที่ 28 แบบฝกึ หดั หลังเรียน ภำพท่ี 29 แบบฝกึ หดั หลงั เรยี น ขอ้ ท่ี 1 26

ภำพท่ี 30 แบบฝกึ หัดหลงั เรียน ข้อท่ี 2 ภำพท่ี 31 แบบฝึกหัดหลงั เรยี น ขอ้ ท่ี 3 27

ภำพท่ี 32 แบบฝกึ หัดหลงั เรียน ข้อท่ี 4 ภำพท่ี 33 แบบฝึกหัดหลงั เรียน ข้อท่ี 5 28

ภำพท่ี 34 แบบฝกึ หัดหลงั เรียน ข้อท่ี 6 ภำพท่ี 35 แบบฝึกหัดหลงั เรียน ข้อท่ี 7 29

ภำพท่ี 36 แบบฝกึ หัดหลงั เรียน ข้อท่ี 8 ภำพท่ี 37 แบบฝึกหัดหลงั เรยี น ขอ้ ท่ี 9 30

ภำพท่ี 38 แบบฝกึ หดั หลงั เรียน ขอ้ ที่ 10 - เม่ือทำแบบทดสอบเสร็จทุกข้อโปรแกรมจะประมวลผลเพื่อ รำยงำนผลคะแนนใหก้ บั นกั เรียน จะปรำกฏจอภำพ ดงั น้ี ภำพท่ี 39 รำยงำนผลแบบฝึกหัดหลังเรียน 31

เกมส์เศรษฐีลำ่ เงินลำ้ น

- หลังจำกนักเรียนเรียนรู้บทเรียน ทุกบทเรียนและทำ แบบฝึกหัดเสร็จส้ินแล้ว ให้นักเรียนกลับสู่หน้ำหลักและเข้ำสู่ เกมส์เศรษฐฯี จะปรำกฏจอภำพ ดงั นี้ ภำพที่ 40 เกมส์เศรษฐลี ำ่ เงินลำ้ น ภำพที่ 41 เกมส์เศรษฐลี ำ่ เงินลำ้ นขอ้ ท่ี 1 33

ภำพที่ 42 เฉลยขอ้ ท่ี 1 (ตอบถกู ) ภำพที่ 43 เกมสเ์ ศรษฐลี ่ำเงินล้ำนขอ้ ท่ี 2 34

ภำพที่ 44 เฉลยขอ้ ท่ี 2 (ตอบถกู ) ภำพที่ 45 เกมสเ์ ศรษฐลี ่ำเงินล้ำนขอ้ ท่ี 3 35

ภำพที่ 46 เฉลยขอ้ ท่ี 3 (ตอบถกู ) ภำพที่ 47 เกมสเ์ ศรษฐลี ่ำเงินล้ำนขอ้ ท่ี 4 36

ภำพที่ 48 เฉลยขอ้ ท่ี 4 (ตอบถกู ) ภำพที่ 49 เกมสเ์ ศรษฐลี ่ำเงินล้ำนขอ้ ท่ี 5 37

ภำพที่ 50 เฉลยขอ้ ท่ี 5 (ตอบถกู ) ภำพที่ 51 เกมสเ์ ศรษฐลี ่ำเงินล้ำนขอ้ ท่ี 6 38

ภำพที่ 52 เฉลยขอ้ ท่ี 6 (ตอบถกู ) ภำพที่ 53 เกมสเ์ ศรษฐลี ่ำเงินล้ำนขอ้ ท่ี 7 39

ภำพที่ 54 เฉลยขอ้ ท่ี 7 (ตอบถกู ) ภำพที่ 55 เกมสเ์ ศรษฐลี ่ำเงินล้ำนขอ้ ท่ี 8 40

ภำพที่ 56 เฉลยขอ้ ท่ี 8 (ตอบถกู ) ภำพที่ 57 เกมสเ์ ศรษฐลี ่ำเงินล้ำนขอ้ ท่ี 9 41

ภำพที่ 58 เฉลยขอ้ ท่ี 9 (ตอบถกู ) ภำพที่ 59 เกมสเ์ ศรษฐลี ่ำเงินล้ำนขอ้ ที่ 10 42

ภำพที่ 60 เฉลยขอ้ ที่ 10 (ตอบถกู ) ภำพท่ี 61 กำรตอบผดิ ของข้อ 1-10 43

- เ มื่ อ ค ลิ ก ปุ่ ม ก ลั บ เ ข้ ำ สู่ เ ม นู ห ลั ก อี ก ค ร้ั ง เพื่อคลิกดูข้อมูลผู้จัดทำบทเรียน ให้นักเรียนคลิกปุ่มผู้จัดทำ จะปรำกฏจอภำพ ดังน้ี ภำพที่ 62 คณะผูจ้ ดั ทำ 44

- เม่ือเรียนครบทุกบทเรียนแล้ว นักเรียนจะออกจำกบทเรียน ใหน้ ักเรียนคลิกป่มุ กลบั เข้ำสูเ่ มนูหลักอีกคร้ังแล้วคลิกปุ่มออกจำก บทเรยี น จะปรำกฏจอภำพ ดงั นี้ ภำพท่ี 63 กลับส่หู นำ้ หลกั เพ่ือออกจำกระบบ 45

คำอธิบำยป่มุ ต่ำงๆในบทเรียน CAI ปุ่ม ช่ือปุ่ม หนำ้ ท่ีกำรใชง้ ำน กลบั หน้ำหลกั คลิกปุ่มน้ีเพือ่ ใช้กลบั (Home page) เขำ้ สู่หน้ำหลักของ บทเรียน ยอ้ นกลบั คลกิ ปุ่มนเี้ พอื่ ใช้ยอ้ น (Back) กลบั ไปกอ่ นหน้ำนี้ ถดั ไป คลกิ ปุ่มน้ีเพอ่ื ใช้ไปต่อ (Next) หนำ้ ถดั ไป 46

ปุ่ม ชอื่ ปุ่ม หนำ้ ทีก่ ำรใชง้ ำน เริ่มรบั ใช้วิดีโอ คลิกปุ่มเพ่อื รบั ชม (Start) วดิ ีโอ ออกจำก คลกิ ปมุ่ น้เี ม่ือต้องกำร บทเรียน ออกจำกบทเรยี น (Close) 47

ประวตั ิผ้จู ดั ทำ