หน่วย2_การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของโลก

2หน่วยการเรยี นรู้ที่ การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของโลก สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง • การเปลย่ี นแปลงทางกายภาพ (ประกอบด้วย 1. ธรณภี าค 2. บรรยากาศภาค 3. อทุ กภาค 4. ชวี ภาค) ของพ้นื ที่ในประเทศไทยและภมู ภิ าคต่าง ๆ ของโลก ซง่ึ ไดร้ บั อทิ ธพิ ลจากปัจจยั ทางภมู ศิ าสตร์ • การเปล่ยี นแปลงทางกายภาพท่สี ง่ ผลตอ่ ภูมปิ ระเทศ ภูมอิ ากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ

เปลอื กโลกภาคพนื้ มหาสมทุ ร โครงสรา้ งของโลก เปลือกโลกภาคพ้นื ทวีป ทวีป เปลือกโลก ธรณีภาค เนอื้ โลก ฐานธรณภี าค เนอื้ โลกสว่ นลา่ ง แก่นโลก แกน่ โลกชน้ั นอก แกน่ โลกชั้นใน

การเปลี่ยนแปลงของแผ่นธรณีภาคแบบเคลือ่ นหากนั การเคล่ือนหากันระหว่าง เปลอื กโลกภาคพนื้ มหาสมทุ ร กบั เปลอื กโลกภาคพน้ื มหาสมทุ ร เปลอื กโลกภาคพน้ื มหาสมทุ ร เหวสมุทร เนื้อโลกชัน้ บนสุด เนื้อโลกส่วนบน เปลอื กโลกภาคพื้นทวปี เนื้อโลกช้นั บนสดุ

การเปลยี่ นแปลงของแผ่นธรณภี าคแบบเคลื่อนหากนั การเคลอื่ นหากนั ระหว่าง เปลอื กโลกภาคพ้ืนทวปี กบั เปลอื กโลกภาคพ้ืนทวีป เทือกเขา ท่รี าบสูง เปลือกโลกภาคพ้นื ทวีป เปลือกโลกภาคพ้นื ทวปี เนือ้ โลกชน้ั บนสดุ เนือ้ โลกชน้ั บนสุด เนื้อโลกส่วนบน เปลือกโลกภาคพน้ื สมุทรโบราณ

การเปลี่ยนแปลงของแผ่นธรณีภาคแบบเคลอื่ นหากนั การเคลื่อนหากนั ระหวา่ ง เปลือกโลกภาคพืน้ มหาสมทุ ร กบั เปลือกโลกภาคพ้นื ทวีป เหวสมทุ ร เปลือกโลกภาคพนื้ มหาสมุทร เปลอื กโลกภาคพืน้ ทวีป เนอ้ื โลกชนั้ บนสดุ เน้ือโลกชัน้ บนสุด เน้อื โลกส่วนบน

การเปลี่ยนแปลงของแผ่นธรณภี าคแบบเคล่ือนหากนั การเคลอื่ นหากันระหว่าง การเคลอ่ื นหากันระหว่าง การเคลอ่ื นหากันระหวา่ ง เปลือกโลกภาคพนื้ มหาสมุทร เปลอื กโลกภาคพน้ื ทวปี เปลอื กโลกภาคพื้นมหาสมุทร กบั เปลอื กโลกภาคพื้นมหาสมทุ ร กบั เปลอื กโลกภาคพื้นทวปี กับ เปลือกโลกภาคพนื้ ทวปี

การเคลือ่ นท่ีของแผ่นธรณีภาคแยกจากกัน การเคลอ่ื นท่แี ยกจากกันระหวา่ ง เปลอื กโลกภาคพ้นื มหาสมทุ ร กับ เปลือกโลกภาคพน้ื มหาสมทุ ร เทอื กเขาแยกจากกนั เกิดหินใหมใ่ นบริเวณน้นั ภเู ขาไฟเกิดขึน้ ใกล้แนวเทือกเขา และแผน่ เปลอื กโลกถูกผลกั ให้แยกจากกนั เปลอื กโลกภาคพืน้ สมทุ ร แมกมา หนิ หลอมเหลวไหลขึน้ ไป ระหวา่ งแผน่ เปลือกโลก เคลอ่ื นที่แยกจากกัน

การเคลอื่ นทีข่ องแผน่ ธรณภี าคแยกจากกนั การเคล่อื นทแ่ี ยกจากกันระหวา่ ง เปลือกโลกภาคพน้ื ทวปี กับ เปลอื กโลกภาคพ้นื ทวปี ภูเขาเลงไก หบุ เขาทรดุ ภูเขาคิลมิ นั จาโร แมกมา

การเคลอื่ นท่ีของแผ่นธรณภี าคตามแนวระดบั การเคล่อื นท่ีตามแนวระดับระหวา่ ง เปลอื กโลกภาคพนื้ มหาสมุทร กับ เปลอื กโลกภาคพืน้ มหาสมทุ ร เขตรอยแตก รอยเลือ่ นตามแนวระดับ เขตรอยแตก

การเคลอื่ นทขี่ องแผ่นธรณีภาคตามแนวระดับ การเคล่อื นทต่ี ามแนวระดบั ระหวา่ ง เปลอื กโลกภาคพื้นทวีป กับ เปลอื กโลกภาคพ้นื ทวปี แผ่นเปลอื กโลกเคลือ่ นทต่ี ามแนวระดับ ทาใหเ้ กดิ แผน่ ดนิ ไหว หินใกล้ขอบแผน่ เปลือกโลกเกิดรอยเลื่อนและเอยี ง

แผนท่แี สดงแผน่ เปลอื กโลกสาคัญ ขอบเขตแผ่นเปลอื กโลก รอยแยกใต้พน้ื มหาสมทุ ร รอ่ งลกึ กน้ สมุทร ทิศทางการเคลอ่ื นที่ ทิศทางการมดุ ตัว เขตรอยเลือ่ นชนกัน เขตรอยเล่อื นตามแนวระดบั

แผนที่แสดงการกระจายของขนาดแผ่นดนิ ไหวของโลก รอยเลือ่ นแซนแอนเดรียส รฐั แคลฟิ อรเ์ นยี สหรัฐอเมริกา เป็นรอยเลอ่ื นขนาดใหญ่ ทีม่ พี ลังมากและมีโอกาสเกิดแผน่ ดินไหวรนุ แรง สังเกตไดว้ ่าแผน่ ดินไหวจะเกดิ ตามแนวรอยตอ่ ของแผน่ เปลอื กโลก โดยเฉพาะรอบแผ่นเปลือกโลกแปซฟิ กิ หรือ วงแหวนแห่งไฟ

กระบวนการปรับระดับพ้ืนผิวโลก การผุพังอยู่กบั ท่ี เป็นกระบวนการที่ทาใหแ้ รป่ ระกอบหินเกดิ การเปลยี่ นแปลงทางกายภาพและทางเคมี ผกุ ร่อน แตกหกั ละลาย เป็นการเปลีย่ นสภาพที่อยู่ ณ ทีเ่ ดมิ ทางกายภาพ ทางเคมี ทางชวี ภาพ เกิดจากแรงกดดนั และอุณหภมู ิ หนิ และแร่ เกิดจากโมเลกลุ ของนา้ หรอื ออกซเิ จน เกดิ จากกจิ กรรมของสิง่ มชี ีวิต เชน่ ขยายตวั ไม่เทา่ กันจนแตกหลดุ ออกจากกนั ทาปฏกิ ริ ยิ ากบั แร่จนเกดิ การละลาย ผกุ ร่อน รากพืชแทรกเข้าขยายรอยแตกของหนิ

กระบวนการปรบั ระดับพน้ื ผิวโลก การกร่อน เปน็ กระบวนการทีห่ นิ หรือดนิ แตกหกั หรอื หลุดเปน็ กอ้ นเลก็ จากตวั กระทา เชน่ ธารนา้ คลน่ื ลม ธารนา้ แขง็ จากแรงกระแทก จากการครดู ถู จากการละลาย กระเสน้าหรือลมแรงจนเกดิ การกระแทก ธารนา้ แข็งหรอื ลมและน้าพัดพาเศษหิน น้าทาปฏิกิริยากบั แรใ่ นพ้ืนทห่ี ินปนู ซ่งึ น้าจะละลายหินจนเปน็ หลุมบ่อ ถ้า หน้าผาหรอื ก้อนหนิ จนสกึ กรอ่ นเป็นโพรง ก้อนกรวดทรายครูดถพู ้นื ผิว จนสกึ กรอ่ น จนมลี กั ษณะเป็นแอ่ง หลุมบ่อ

การพัดพาและการทบั ถม กระบวนการปรับระดับพื้นผิวโลก เป็นกระบวนการท่เี กิดค่กู นั เมื่อมีการพัดพาตะกอนออกไปจากทห่ี นง่ึ ทาให้เกิดการทบั ถมของตะกอนในอีกทหี่ น่ึง หนิ ดนิ เหนยี ว น้า ทราย ทรายแป้ง แผน่ ดินงอกเกดิ จากแมน่ ้า พัดพาตะกอนมาทบั ถม การคัดขนาดตะกอนดว้ ยการพัดพาของน้า

? ภาพต่อไปนี้เป็นการเปลยี่ นแปลงทางธรณกี ระบวนการใด กิจกรรม 12 4 3 การกรอ่ นจากการครดู ถู 5 โครงสร้างรอยเล่อื น การกรอ่ นจากการละลายหนิ ปูน การพัดพาและทับถม ทะเลสาบบนปากปลอ่ งภูเขาไฟเกดิ จากภูเขาไฟปะทุ

บรรยากาศภาค 500 ชน้ั ที่ 4 สะทอ้ นคลื่นวิทยคุ วามถ่ตี า่ ได้ มีแสงเหนือ อุณหภมู เิ พ่ิมข้ึน km. เทอรโ์ มสเฟียร์ แสงใตเ้ กิดขน้ึ ตามลาดับความสงู (thermosphere) วัตถุนอกโลกจะถูกเผาไหม้ -85 ℃ 80 ชนั้ ที่ 3 อุณหภูมลิ ดลง km. เมโซสเฟยี ร์ ตามลาดบั ความสงู (mesosphere) 0℃ ชนั้ โอโซน 50 ชั้นที่ 2 มแี กส๊ โอโซนช่วยดูดกลนื รงั สีอัลตราไวโอเลต อุณหภูมิเพิม่ ข้ึน km. สแตรโทสเฟียร์ จากดวงอาทิตย์ เครื่องบนิ บนิ ตามลาดับความสูง (stratosphere) เกิดปรากฏการณส์ าคญั ไดแ้ ก่ เมฆ ฝน -60 ℃ หมิ ะ ลม พายตุ ่างๆ 15 ชนั้ ท่ี 1 อณุ หภูมลิ ดลง km. โทรโพสเฟียร์ ตามลาดับความสูง (troposphere) อณุ หภมู ิ ความสงู ชน้ั บรรยากาศ

การเปลยี่ นแปลงทางบรรยากาศภาค กบั ทิศทางลม L บรเิ วณความกดอากาศตา่ มีอณุ หภูมิสูง อากาศรอ้ นลอยตัว L H บรเิ วณความกดอากาศสงู มอี ณุ หภูมิต่า อากาศเย็นจมตัว HL H L เส้นความกดอากาศย่ิงมีคา่ มาก L แสดงวา่ มีความกดอากาศสงู H HH อากาศจะเคลอ่ื นทีจ่ ากบริเวณ ความกดอากาศสูง ส่บู ริเวณท่มี ี ? จากแผนที่แสดงวา่ ประเทศไทยอย่ใู นฤดูใด? H ความกดอากาศต่ากวา่ แนวรอ่ งความกดอากาศต่า เป็นบรเิ วณทีล่ มจากซกี โลกเหนอื และซกี โลกใตจ้ ะพดั เบยี ดเข้าหากัน ทาให้เกดิ เมฆฝน

การเปลยี่ นแปลงทางบรรยากาศภาค : เมฆ เมฆชนั้ สงู ซรี ์รัส (cirrus) ซรี โ์ รคิวมลู ัส อณุ หภมู ิต่ามากและไอน่้านอ้ ย ซีรโ์ รสเตรตัส (cirrocumulus) มองเหน็ ได้ชัดเจนช่วงฤดูหนาว ทที่ อ้ งฟ้าโปรง่ ใส (cirrostratus) แอลโตคิวมลู สั เมฆชัน้ กลาง (altocumulus) อณุ หภูมิปานกลางและไอนา่้ แอลโตสเตรตัส ควิ มลู ัส ขนาดเล็ก เป็นละอองน่า้ สีขาว บางครั้งจับตัวเปน็ กอ้ น (altostratus) (cumulus) เมฆชนั้ ต่า นมิ โบสเตรตสั สเตรโทควิ มลู สั ควิ มูโลนิมบัส อุณหภูมสิ งู และไอน่า้ มาก (nimbostratus) (stratocumulus) (cumulonimbus) มเี มฆท่ีท่าใหฝ้ นตกหรือ หมิ ะตกได้ สเตรตัส (stratus)

หยาดน้าฝน น้าในอากาศ เกดิ การกล่ันตวั อทุ กภาค การระเหย การคายนา้ ของพืช การระเหย นา้ ผวิ ดิน มหาสมุทร วฏั จักรของน้า การหมนุ เวียนเปลีย่ นสภาวะของน้า ในธรรมชาติ ทผ่ี ่านขั้นตอนกระบวนการตา่ ง ๆ เชน่ การระเหย การกลายเปน็ ไอ การกล่ัน

กระแสน้าในมหาสมุทร ? กระแสน้าสาคัญของโลก กระแสนา้ อนุ่ ยกตัวอย่างการไหลเวียน กระแสนา้ เยน็ ของกระแสน้าในแผนที่ 1 จุด ทีน่ กั เรยี นรู้จัก มอี ะไรบา้ ง

กระแสน้าในมหาสมทุ รแปซฟิ กิ

กระแสน้าในมหาสมทุ รอินเดยี

กระแสน้าในมหาสมทุ รแอตแลนตกิ

แผนท่แี สดงระบบนิเวศโลก ป่าฝนเขตร้อน ปา่ ผลัดใบ ทุ่งหญา้ เมดิเตอรเ์ รเนียน เทือกเขาสูง ทะเลทราย ป่าสนหรอื ไทกา ทนุ ดรา

แผนทีแ่ สดงระบบนิเวศโลก ? เขตชีวนิเวศบริเวณใด มคี วามหลากหลาย ของส่ิงมชี ีวติ มากทส่ี ุด เพราะเหตใุ ด

ภูมิประเทศที่เกดิ จากการกรอ่ นโดยธารนา้ แข็ง ยอดเขารปู พรี ะมดิ อาแร็ต เซริ ์ก สนั เขา มวลธารนา้ แขง็ สายย่อย ตะกอนธารนา้ แขง็ กลางลาธาร หุบเขารปู ตวั ยู เหวน้าแข็ง หินฐาน ตะกอนธารนา้ แขง็ มวลธารนา้ แขง็ ขนาดใหญ่

เซริ ์ก ภูมปิ ระเทศทีเ่ กิดจากการกรอ่ นโดยธารน้าแข็ง สันเขา ธารนา้ หบุ เขาลอย หลมุ ธารน้าแข็ง จมูกเขาปลายตัด หนิ ฐาน หุบเขาถูกครดู ถู หบุ เขาธารนา้ แขง็

เขารูปหงอนไก่ เกิดจากการสกึ กร่อนผพุ งั ภูมิประเทศทเี่ กดิ จากการกร่อนโดยลม ที่ไมเ่ ทา่ กนั โดยการกระทาของลมและเศษฝุ่น ภมู ปิ ระเทศทะเลทรายลกั ษณะตา่ ง ๆ จากการพัดพาและทบั ถมของลม ทพ่ี ดั แรงครูดถเู ขาจนมรี ปู รา่ งแปลกตา 12 3 เนนิ ทรายรูปพระจนั ทร์เสยี้ ว เนนิ ทรายตามขวาง เนนิ ทราย barchanoid 4 5 6 เนนิ ทรายตามยาว เนินทรายรปู โคง้ เนนิ ทรายรปู ดาว

ภมู ิประเทศทเ่ี กิดจากการกระทาของคลื่นและกระแสนา้ ชายฝ่ัง หัวแหลมผาชนั แม่นา้ ปากแม่น้า รอ่ งคล่นื เซาะ ชน้ั หนิ ผารมิ ทะเล เศษหินรว่ ง เศษหินร่วง หนา้ ผาสงู ชนั ทะเลสาบนา้ เค็ม หนา้ ผาทรดุ ที่ราบล่มุ ปา่ ชายเลน โพรงหนิ สนั ดอนจะงอย ช่องโคง้ ตะกอนชายฝั่ง หาดกรวด โขดหนิ อ่าว เกาะหนิ โดด

ภมู ิประเทศท่ีเกดิ จากการกระทาของคลนื่ และกระแสน้าชายฝงั่ เกาะขนาดเล็กใกลช้ ายฝัง่ พนื้ ท่ีของเขาหนิ ท่ีเคยเชอื่ มต่อกนั ที่หินยอดเกาะมลี ักษณะโด่ง คลืน่ และลมกร่อนหนิ ผพุ งั ทลายลงไป เกิดจากแหลมหนิ ทยี่ ืน่ ไปในทะเล แตเ่ ดมิ ถกู คลืน่ เซาะทั้ง 2 ข้าง จนสว่ นปลายถูกตดั ออก เหลือเพียงเกาะโขดหนิ ขนาดเล็ก ? รู้หรือไม่ ลานคลน่ื เซาะในชว่ งเวลาน้าข้ึนน้าลง ทาให้สว่ นฐานของเขาหนิ แคบลึกเข้าไป สถานที่น้ีคอื ที่ใด

แผนท่แี สดงเขตภูมอิ ากาศตามลกั ษณะอณุ หภูมจิ ากเส้นอณุ หภูมเิ ทา่

แผนท่ีแสดงเขตภมู ิอากาศตามลักษณะปรมิ าณฝนจากเส้นนา้ ฝนเทา่ เสน้ อาร์กติกเซอร์เคิล

แผนท่ีแสดงเขตภูมิอากาศโลกแบบเคิปเปน A มีอณุ หภูมสิ งู ตลอดปี Af Am Aw ภมู อิ ากาศเขตร้อน เฉลี่ยเกนิ กว่า 18℃ ภมู ิอากาศแบบมรสมุ ภมู อิ ากาศแบบสะวันนา และมีฝนตกชกุ ภูมิอากาศแบบรอ้ นช้นื

แผนที่แสดงเขตภูมิอากาศโลกแบบเคิปเปน B มคี ่าระเหยเกนิ กวา่ คา่ เฉล่ยี ของปรมิ าณฝน BS BW ภูมอิ ากาศเขตแหง้ แลง้ มีคา่ อณุ หภมู ริ ะหวา่ งวันแตกต่างกนั มาก ภมู ิอากาศแบบกงึ่ ทะเลทราย ภูมิอากาศแบบทะเลทราย

แผนทีแ่ สดงเขตภมู ิอากาศโลกแบบเคปิ เปน C มอี ณุ หภูมเิ ดอื นท่ีหนาวท่สี ุด Cf Cs เฉล่ยี ต่ากวา่ 18℃ ภูมิอากาศเขตอบอ่นุ แตไ่ ม่ตา่ กวา่ -3℃ ภูมิอากาศแบบชนื้ กงึ่ เขตร้อน ภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน

แผนที่แสดงเขตภมู ิอากาศโลกแบบเคปิ เปน D มีอณุ หภูมิเดือนท่ีหนาวท่สี ดุ Df Dw เฉลย่ี ต่ากวา่ -3℃ และเดือน ภูมิอากาศเขตหนาว ที่อนุ่ ทสี่ ุดสงู กวา่ 10℃ ภูมิอากาศชน้ื ภาคพื้นทวปี ภูมิอากาศแห้งภาคพืน้ ทวีป

แผนท่แี สดงเขตภูมิอากาศโลกแบบเคปิ เปน E มอี ณุ หภูมเิ ดือนท่ีร้อน EF ET H ท่ีสดุ ต่ากวา่ 10℃ ภูมอิ ากาศเขตข้ัวโลก ไมม่ ีฤดรู อ้ น ภูมิอากาศแบบพดื นา้ แขง็ ภูมิอากาศแบบทนุ ดรา ภูมอิ ากาศแบบทสี่ งู