പാണ്ഡവപുരം

‘എ ിൽ... എ ിൽ നി െള ിന് ഇ ത ൈവകി? പാ വപുര ു നി ് ഒരു പി ുകു ുമായി ് ഞാൻ മട ിേ ാ ി ് എ തേയാ വർഷ ളായി. ഒരി ൽേ ാലും നി െളെ േതടിവ ി . വിവരം അേന ഷി ു െകാ ് ഒരു ക ുേപാലും അയ ി . ഇഷട് മാണെ ത! ആരുമി ാ ഞാൻ പ ിണികിട ു മരിേ ാ എെ ിലും നി ൾ ു തിര ാമായിരു ിേ ...? എ തനാൾ ഞാൻ നി െള കാ ിരു ു! ഓേരാ ദിവസവും നി ളുെട ക ിനുേവ ി ഞാൻ കാ ിരു ു. ഓേരാ വ ിയും വരു തുകാ ് നിത വും ൈവകുേ രം െറയിൽേവ േ ഷനിൽ കാവൽകിട ു. ഇഷ്ടമാണെ ത...’ അവൾ ജനാലയിലൂെട കാർ ി ുതു ു തു േക േ ാൾ അയാൾ നടു ിേ ായി. അവൾ പറ ത.് .. അയാൾ അ ം വി ിരി ുകയായിരു ു. കാ ിരുെ േ ാ? ആെര? എ ിന്? പാ വപുര ുനി ് പി ുകു ുമായി തിരി ുേപാെ േ ാ? എ ?് എ ?് േദവി ഞാൻ െകാടു അേത നാണയ ിൽ തിരി ടി ുകയാേണാ? എെ കളി ി ാൻ േനാ ുകയാേണാ? ഉമിനീരിറ ാൻ പണിെ ടുേ ാൾ കതകു േചർ ട ് േദവി ഇറ ിേ ാകു ത് അയാൾ ക ു. ഓർ ുേ ാറും രഹസ ളുെട വല ികൾ െകാരു ുകൂടു തായി അയാൾ ു േതാ ി. ആ െതാടിയും നടുവിലു െകാ ുവീടും അതിനക ു മനുഷ രുെമ ാം രഹസ ളുെട ചതു ിേല ു മു ിേ ാകുകയാണ.് പാ വപുരെ േ ാെലതെ ഒേരസമയം യഥാർ വും അയഥാർ വുമാകുകയാേണാ ഇവിടം. ഏതാണ് ഉ . ഏതാണ് െപായ് ?്

അതു മന ിലാ ാനാവാെത അയാൾ കുഴ ി. ഒൻപത് ഉ ്. എനി ിേ ാൾ എ ാം വിശ സി ാൻ കഴിയും. സ ിനും സത ിനുമിടയ് ു േനർ ജലേരഖകൾ എേ മാ ുകഴി ു! എ ാം സത മാണ.് അയാളുെട തളർ മുഖവും അതിനു ജ ംെകാടു പാ വപുരം എ േനരിൽ ാണാ വിചി തേലാകവും അവിടെ േദവീേ തവും എ ാെമ ാം സത മാണ.് ദാ, ആ മുറിയിൽ അയാളു .് ക ിലിൽ ചാരി ിട ു സ ം കാണുകയായിരി ും. ഇ െല രാ തി അയാൾെ ാരു പുതിയ മുഖം െകാടു ാൻ എനി ു കഴി ു. അതിെലനി ു തൃ ിയു ്. ഒ ും കരുതാ ഒരു നിമിഷ ിൽ, കു ി ുേ േനാടു െവറു ും പകയുെമ ാം പുക ു െപാ ിയേ ാൾ, എേ ാ എനി ് അ െന പറയാനാണ് േതാ ിയത.് ഇേ ാൾ എെ ചി കൾ മെ ാരു വഴിയിലൂെട തിരി ുേപാകുകയാണ.് ഞാൻ അയാെള ആവാഹി ുവരു ിയതുതെ ഇ രെമാരു ഏ ുമു ലിനുേവ ിയേ ? അയാളുെട, കു ി ുേ െ , പുരുഷെ പ ി എെ കാൽ ീഴിലമർ ി ചവി ിെഞരി ാൻ ഞാൻ െകാതി ി ിേ ? അതിന് എനി ് കരു ു തരൂ, േദവീ! ഇരു ് പകൽ പുഴയിേല ലിയുകയായിരു ു. െവ മണലിൽ വിരേലാടി ുെകാ ് അയാളിരു ു. ഇേ ാൾ, ഇ െല രാ തി ുേശഷം, പാ വപുരം അ രി ു ഒരു യാഥാർ മായി ീർ ിരി ു ു. േദവാലയ ിെല പാർ നാമുറിയിെല ഏഴു നിറ ളിലു ക ാടി ഷണ ൾ പതി ശരറാ ൽ വീ ും വീണുട ു. ആദ ം ക ത് ചുവ തറേയാടുകൾ

പാകിയ, മ ായമടി തകര ിെ േമൽ ൂരകളു കുെറ െകാ ുെകാ ു വീടുകളാണ.് പിെ പിറകിലായി അ ിൽ വാർ ി മ നിറമു െക ിട ളും. േകാളനി ാെക ഒരു അഴു ുപുര മ നിറമായിരു ു. ഫാ റിയുെട നീ പുക ുഴൽതു ു വിഷവാതകം ശ സി ു പഴു മുഖമു മനുഷ ർ. ഫാ റിെയ േകാളനിയുമായി ബ ിു കറു നിര ിെ വ ു മ െവളി ം തു ു വിള ുകാലുകൾ. േകാളനി ു മുകളിൽ വൃ ിെക മ ുക ഒരു േമഘപടലംേപാെല തൂ ിനി ിരു ു. പലേ ാഴും ഓർ ാ ുറ ,് അതിെ വടിവു മാറിെ ാ ിരു ു. അത് മു ുവെ ഭൂതമായി, സർവസംഹാരിയായ ദുർഗയായി, ശാ സ രൂപിണിയായ അ യായി... ൈമതാന ിന ുറം അഭയാർ ികളുെട താവള ൾ ും വട ൻകു ുകൾ ുമിടയിലു െകാ ുതടാക ിൽ മീനുകൾ െവ ി ുളയു തും േനാ ി, കരയിൽ െവ െ ാ ുകൾ ഒ ാലിൽ തപ ുെച ാറു ായിരു ു... പാ വപുരം അ രി ു ഒരു യാഥാർ മായി ീരുകയാണ.് ഇേ ാൾ ആ അ ര ുേപാലും അലി ുേപായിരി ു ു. കു ിൻ ചരിവിെല കു ി ാടുകളിൽ ഇരു പുഴയിൽ, നിത വും അലി ുേചരു പകൽേപാെല, എെ ഈ ശപി െ ഏകാ തേപാെല, താളം, െകാ ിെ ാ േ ഷൻ വി ുേപാകു അവസാനെ കറു ചതുരംേപാെല, എ ാം എ ാം സത മാകുകയാണ്. ശരറാ ലും ഓറ ുേതാ ളും പുൽൈമതാനവും െവ െ ാ ുകളും കിഴവൻ കുതിരവ ി ാരനും എ ാെമ ാം...

എ ി ും മന ു വി ു ു. നീ തെ ഓർമകെള അടു ിെ റു ി െവ ് അ ാതമായ പലതരം രൂപ ൾ െമന ു ാ ാൻ തുനിയുേ ാൾ ഞാൻ എെ ാരു വ നാെണ ു വീ ും വീ ും േതാ ിേ ാകു ു. ആദ ം വിചി തമാെയാരു കൗതുകമായി തുട ി പിെ എ െനേയാ പടർ ുകയറി മുറി ുകളയാനാവാ അടു മായി. േ ഹ ിേ തായ മടു ി ു വാ ുകൾ ഒരി ലും ൈകമാറിയി . പേ , ഊ ളമായ അടു ിെ െക ുകൾ വരി ുമുറു ിയിരു ു. അതുണർ ിയ അറിവ് േ ഹമാെണ റി ു. നീ തനി ാവു അപൂർവം ചില നിമിഷ ളിൽ നിെ അരികിൽ ഓടിെയ ിനിെ മടു ി ു ഏകാ തെയ പ ി അ െന അറിയാ ഏേതാ ചില െപാരുളുകൾ തിര ുേപാകാൻ എെ േ പരി ി ത് ഏതു ശ ിയാെണ റിയി . പേ , അതു വാ ുകൾ ും ശബദ് ൾ ും ഗ ൾ ും മുകളിലായി ഏേതാ വലിെയാരറിവായിരു ു. അതിെന േ ഹെമ ു വിളി ാൻ എനി ു ഭയമാകു ു. ഒരു ജാരന് േ ഹം ഒരാവശ മ . അനാവശ മായ ഒരു ആർഭാടമാണ.് പേ , ഒ ു വിശ സി ൂ. നീയുമായി അടു നിമിഷംതെ ഞാെനെ ജാരെ മുഖാവരണം വലിെ റി ുകഴി ിരു ു. എെ അസ മായ രാ തികൾ നീ ുേപായേ ാൾ, അടു ാനും അകലാനും വ ാെത കുടു ിയേ ാൾ, പറി ുമാ ാനാവാെത നീ എെ സ ളിൽ പ ി ിടി ുനി ു. നിെ തിണർ ുകളിൽ ചുംബി ു നിെ നീ മുടിയിലൂെട വിരേലാടി ു നിെ നന ചു ുകളിൽ മുഖം അമർ ി ഞാൻ എവിെടേയാ അഭയംേതടുകയായിരു ു. അെത, അെ ാെ എെ ഉ ിൽ നീ മാ തേമ ഉ ായിരു ു ഒരു ജാരനാകാനു നിേയാഗവുംേപറി പിറ ുവീണ

എനി ് അ െനെയാെ സ ം കാണാനു അർഹതയിെ ു തളർ ബു ി ഉപേദശി ാൻ തുട ിയേ ാൾ ആകാവു ത കരു ുമാടിെയാതു ി ഒരു ജാരെ സ ാർ തയുെട കറ വീണ അടു ം മാ തമാണ് അെത ് ആണയി ുറ ി ാൻ ഞാൻ തുനി ു. ഇ െല നിെ മുഖ ു ക ആ വിചി തഭാവം ഇഴപിരിെ ടു ാൻ എനി ു കഴി ി . ഞാൻ നി െള െവറു ു ു. കട ുേപാകൂ എെ ജീവിത ിൽനി ് എ ു നീ കാറി ു ിെ ാ ു പറ ിരു ുെവ ിൽ, വ തുേപാെല രാപകലുകൾ താള ിലിയി ു വ ിയിൽ കയറി ഞാൻ തിരി ുേപാകുമായിരു ു. കരുതി ൂ ിയായിരി ണം, നീ അ െനെയാ ും പറ ി . നിെ മുഖ ുക ആ വര ചിരി എെ അ ര ി ു. അതിൽ എനി റിയാ എെ ാെ േയാ മറ ുകിട ിരു ു. അതു ഞാൻ ആരാധി ിരു േദവിയുെട ചിരി അ ായിരു ു. നീ ഏേതാ ചില കറു ശ ികളുെട പിടിയിലമർ ിരി ു ുെവ ് എനി ു േതാ ിേ ായി. നിെ ആകർഷണശ ി ് എനി ു മന ിലാ ാനാവാ മേ േതാ നിറം വീണിരു ു. േദവി എെ കാ ിരി ുകയായിരു ുെവ ് പറ ത് വലിെയാരു നുണയാണ.് അ െനെയാെ എെ പറ ു വിശ സി ി ാെമ ് നീ കരുതു ുേവാ? സ ം കാണാനു കഴിവു ാകുക ഏ വും വലിയ ശാപമാണ.് ഞാനിവിെട അനാഥനാകുകയാണ.് മ ിൻപടല ളിൽ അലി ു േപാകു മുഖ ളും കാ ുവീണുമായു കാൽ ാടുകളും. മ േ ാടു െപാ ിെ റി ു കറു കുരു ൾേപാെല, ആശ ിന ിൽ െതളിയു പൂ ി ുകളിൽ ഒ ു ചിരി ു വാടിേ ാകു മ ൂ ൾേപാെല,

െപാടി ാ ിൽ മരെ ാ ുകളിൽനി ് ഒരു കര ിേലാെട െതറി ുവീണു േപാകു പ ികെളേ ാെല... എനി ് ഇെതാ ും ഉ ിെലാതു ാനു കരു ി . പാ വപുരം എെ മാടിവിളി ുകയാണ.് എെ അഭയ ാനം അവിെടയാണ.് എേ ാഴും ഞാൻ അവിെട െ തിരിെ ു ു. വിചി തമായ ബ ളുെട ഇഴകളിൽപിടി ് ഞാൻ ഇവിെട വരാൻപാടി ായിരു ു. ഞാനിവിെട ആരുമ . എെ തിരി റി ുെവ ് ഭാവി ു വരുെട മുഖ ുകൂടി ളിൽ അപരിചിതത ിെ മറയു .് ബ േവരുറ ി ാൻ േനാ ു ത് അബ മാെണ ് എനി ിേ ാൾ മന ിലാകു ു. അടു രുത്, ആരുമായും അടു രുത.് ആർ ് ആേരാടാണ് ായിയായ ബ മു ത?് തര ിന് എടു ണിയു മുഖംമൂടികൾ. പാ വപുരം, എെ പിയെ പാ വപുരം. പാ വപുരം ഒരാശ ാസമാണ.് അസ മായ മന ുകളിൽ പാ വപുരെ േദവാലയ ിെല ക ാടി ഷണ ൾ പതി ശരറാ ൽ വീണുടയു ു. നിറെ ാഴു ു കു ി ി ുകൾ ചിതറിെ റി ു ു. മറവിയിലൂെടയ , ഓർമകളിലൂെടയാണ് പാ വപുരം ആശ ാസം തരു ത.് അവിെട മറവിയി . േവദനയിലൂെട ആശ ാസം തരു ഓർമകൾ മാ തേമയു ൂ. ഒരി ൽ പതിനാറു വയ ു ഒരു െപൺകു ിെയ ക ുമു ി. മുഖ ുരു ൾ കൂ ിനിൽ ു െകാ ുമുഖം. അവൾ അഭയാർ ിേ ാളനിയിലാണ് താമസി ിരു ത്. മടി ു ിൽ ഞാവൽ ഴ ളുമായി ഒരു ന ു യ് ് എെ കാണാൻ വ ു. പാ വപുരെ സൂര ൻ

ക ിെയാലി ുകയായിരു ു. െവയിലിൽ, കരിവാളി മുഖ ് വിയർ ുതു ികൾ ഉരു ുകൂടിനി ിരു ു. വിയർ ിെ നാ മു നീ ഉടു .് ര ായിപകു ി , െച ി ു. ജടപിടി മുടി. അവൾ കുളി ി ു മാസ ൾതെ യായിരി ണം. ‘ബാബുജീ, എനിെ ാരു േജാലി തരൂ.’ അവൾ െക ി. ‘ദാ,’, ഇവിെടയാണ് അ ഇ െല ചൂടുെവ ത.് ” അവൾ ഉടു ിെ അ ം െപാ ി ചുവ തുടയിെല കരിവാളി പാടു കാ ി ു. ‘ഇേ ദിവസം പ െവ മ ാെത ഒ ും കഴി ി ി . ഇ െലയാെണ ിൽ ഒരു െറാ ി ഷണെമ ിലും കി ി...” മുറി ു ിൽ ചൂടു കന ുകയായിരു ു. സിമ ുചുവരുകൾ ചൂടു തു ിെ ാ ിരു ു. രാമ മി മൺകല ിൽനി ് അവൾ ര ുമൂ ് ാസ് െവ ം ആർ ിേയാെട കുടി ു. ‘നിന ് എു േജാലിയറിയാം?’ ‘എ ും െച ാം ബാബുജീ.’ ‘എ ും?’ അവൾ മുഖം കുനി തലയാ ി. ഒരു േസാ ുക െയടു ് െകാടു ി ു പറ ു: ‘കുളി ി ് വാ.’ അവൾ കുളികഴി ുവ ി ് ഉടു ത് എെ ൈകലിയായിരു ു... നിത വും മടി ു ിൽ ഞാവൽ ഴ ളുമായി അവൾ വ ു. മുറി അടി ുവാരി വൃ ിയാ ി. പാ ത ൾ കഴുകി െവടി ാ ി. നേ രാവിെല കൽ രിയടു ് കി ചായയു ാ ി ു. ര ു േനരം ആഹാരം കി ിയേ ാൾ അവളുെട കവിളുകൾ ചുവ ു. ഉടു ിനു താെഴമ അടിവയറിനു കനംെവ ു. അവളുെട മുടി ് കടുെക യുെട ഗ ം വീണു. ശ ാസ ിനു െവ ു ി യുെട ഗ വും. അവളുെട കര ിൽ മുറിേവ പ ി ു ിേ തുേപാെലയായിരു ു. അവളുെട

കര ിൽ ഇതാ ഇേ ാഴും തലയ് ു മുകളിൽ തൂ ിനിൽ ു ു. അവളുെട മാ തമ , പാ വപുരെ അേനകം െപൺകു ികളുെട ശാപം. കു ിൻമുകളിൽ ധ ാന ിലമർ ിരി ു ദുർഗയുെട ശാപം. അവെയ ാം േചർ ് ഇേ ാൾ എെ കീഴട ുകയാണ്, േദവിയിലൂെട... അയാൾ ര ു ൈകെകാ ും മണലിൽ െചറിെയാരു കുഴിയു ാ ി. മു ുകാലിൽനി ,് െകാടുംൈക കു ി ഒക ിെയേ ാെല ആ കുഴിയിേല ു തലപൂഴ് ി. നനവു അടിമണലിെ നനു ർശം. മുകളിലൂെട ഇളം കുളിരു ഒരു കാ ു കട ുേപാകു ു. ഏെറേനരം അ െന നി ു. അയാൾ ുചു ും പകൽ ഇരു ു. പുഴ ഇരു ു. അ ാതമായ ഏേതാ വിഷാദ ിെ േനർ ഈണവുമായി രാ തി അരി ുവ ു. ക ി ുനിറു ിയ തിരികളുെട പകാശം േദവാലയ ിെല പാർ നാമുറിയിൽ ഏഴു നിറ ളായി വിരി ു. ഉയർ തറയിൽ, ഒരു കറു പീഠ ിൽ, നീ ിയ ൈകകളുമായിനി കറു ഉടു ി പുേരാഹിതെ മുഖം ശാ മായിരു ു. അയാൾ ു മുകളിൽ ഒരുെക ു കയറു തൂ ി ിട ിരു ു. പ ാ ല ിൽ, പിറകിെല ചുവരിൽ തൂ ിയി കറു ുേവഷമണി ു, െകാ ൻമീശ ാരനായ പവാചകെ എ ായാ ി ത ിൽ െവളി വും നിഴലും മാറിമാറി വീണുെകാ ിരു ു. പിൻമുറിയിൽനി ു ഗായകസംഘം പതി ശബദ് ിൽ കറു പവാചകെ ശാ ിഗീതം പാടിെ ാ ിരു ു. അവരുെട താ ഈണ ിനു മുകളിൽ, അലിയാെത, പുേരാഹിതെ ചില ിയ ശബദ് ം ചിതറിവീണുെകാ ിരു ു. അയാൾ ഭൂമിയിൽ

സമാധാനം വിതയ് ു വരുെട ുതിഗീതം പാടുകയായിരു ു. ഭൂമിയിൽ സമാധാനം േതടു വർ ഇതാ എെ ഈ കറു ൈകകളിേല ,് എെ ശാശ തമായ ഇരു ിേല ്, വരിക അയാൾ ആവർ ി ു പറ ുെകാ ിരു ു. പുറ ,് വരാ യിെലവിെടേയാ അ മനായ േപാ ് ഉറെ ചുര മാ ിെ ാ ് അമറിെ ാ ിരു ു. കറു നില ു മു ുകു ിയിഴ ുെകാ ് അയാൾ പുേരാഹിതെ മു ിെല ി. മുഖമുയർ ി അയാളുെട എ ാം ഒതു ു ക ുകളിേല ് ആശേയാെട ഉ ുേനാ ി. ഏേതാ കന ് ൈക ിതെ െനറുകയിൽ പതി തായി അയാൾ ു േതാ ി. അതിെ തണു ർശം മ ുക കളായി അയാളുെട ഞര ുകളിലൂെട ഒഴുകി. ഒ ു വിറ ്, അയാളുെട ശരീരം മരവി ാൻതുട ി. മൂർ ാവിൽനി ു വിരൽ ു ുകളിേല ു തണു ു പടർ ുകയറി. അപൂർവമായ തണു ിൽ അയാളുെട ഞര ുകൾ അയ ,് ചുരു ി. ഉ ിെലവിെടേയാ േചാര ഉറ ുക പിടി ു ത് അയാൾ അറി ു. പിൻമുറിയിൽ ഗായകസംഘം അേ ാഴും പവാചകെ ശാ ിഗീതം പാടിെ ാ ിരു ു. ഭൂമിയിൽ സമാധാനം േതടു വർ എെ ഈ കറു ൈകകളിേല ്, എെ ശാശ തമായ ഇരു ിേല ്, വരിക പുേരാഹിതൻ ആവർ ി ുെകാ ിരു ു. പുറ ,് േപാ ് അ മേയാെട അമറിെ ാ ിരു ു. അയാൾ േകണു: സമാധാന ിെ പവാചകാ! ഈ അറിവ്, സ ം കാണാനു കഴിവ്, എ ിൽനി ് എടു ുമാ ുക. പിെ എേ ാേഴാ അയാൾ എഴുേ ു. ഇരു ി ഴി ിരു ു. ഒരു മഴ െപെയാടു ിയിരു ു.

ുു ു മുടിയിൽ പ ി ിടി മണൽ രികൾ പിടി ു നട ുേ ാൾ ത ി ള ുെകാ ് തിടു ം ു. അയാൾ പിറുപിറു വപുരം, എെ പാ എെ പിയെ പാ വപുരം. പാ വപുരം ആശ ാസമാണ,് ആശ ാസം മാ തമാണ.് അസ മായ മന ുകളിൽ പാ വപുരം രൂപംെകാ ു ു.

പ് എ േ ാ, ഇേ ാൾ അയാേളാടു െവറു ുേപാലും േതാ ു ി േ ാ, േദവിഓർ ു. ഓർ ാ ുറ ു കി ിയ തിരി ടിയിൽ മലർ ടി ു വീണതുേപാെല, കാൽ ീഴിൽ ഒരു പിട ിൽ, അ ം കനിവിനുേവ ി െക ു ഭാവം മുഖ .് ഏതാനും നിമിഷ ളിൽ ഒരു ജ ിെ , െപാരി ിൽ മുഴുവൻ ഉ ിലൂെട കട ുേപായിരി ണം. ആ മുഖെ േതാൽവിയും കീഴട ലും ക േ ാൾ എ ിേനാ െപാ ിയ കാ ി താേന നീ ിേ ായി. ഇെതാരു നിേയാഗമാണ.് അയാളിൽ ജീവെ കണിക ആദ മായി തുടി നിമിഷ ിൽ െ ഈ വിധി എവിെടേയാ കുറി ി ുകാണണം. ഒ ിലും എ ും േവരുറയ് ാെത ആസ ിയുെട വ ീശുവലകളുമായു അല ിൽ, പുതുമഴയിൽ െപാ ു ു. തീനാള ൾ ു ചു ും വ മി ുപറ ു ഈയാംപാ കളുെട ജീവിതം. ഒരു നിമിഷ ിൽ ജനി ,് ജീവി ,് അേത നിമിഷ ിൽ ഒടു ൽ. അത് ജാരവംശ ിെ ശാപമായിരി ാം. േ ഹം അവർ ് ഒരാവശ മ . ഒരാർഭാടം മാ തം. ഉ ുറ ി ്, ചു ുമു േലാകെ മറ ്, ഭാ ുപിടി ്, ഒരു പിശാചിെനേ ാെല അ ി ിടി ് േ ഹി ാൻ അവർ ാകു ി േ ാ. േ ഹം എേ ാഴും അ െനയാണ.് തിരിെക ി ുെമ േമാഹമി ാെത,

ഒേര വഴിയിലൂെട നീ ു , ഒരാളുെട കിനാവുകളിൽമാ തം ഒതു ു ു... തിരിെക ി ു േ ഹം െവറുെമാരു സാധാരണ െകാടു ലും വാ ലുമായി ീരു ു. ത ി ളയലിലൂെട ഇഴകൾ അടു ു ു. പിരിമുറുകു ു. േമാഹ ൾ െപരുകു ു. എനി ിേ ാൾ അയാേളാട് ഒരുതരം അലിവുേപാലും േതാ ിേ ാകു ു. പ ുേക കഥയാണ.് നാടൻപാ ുകളായി, േമാഹി ി ു ഈണമായി, പാ വപുരെ ഇളംകാ ിൽ ഒഴുകിനട ഒരു പഴയ കഥ. േനരാവാം, െത ാവാം. പാ വപുരെ ചു ി ിയു ഒരുപാടു കഥകെളേ ാെല ഇവിെടയും ഉ യും െപാ ും ത ിലു അതിർവര ു േനർ ുേപാകു ു. പ ,് സായി ാരുെട കു ിണി പാ വപുര ് വ ിറ ു തിനുമു ്, ഫാ റികൾ മുളയ് ു തിനുമു ,് നിര ുവ ് ഒരു െകാ െ ആലയു ായിരു ു. പരേദശ ുനി ു വ ുേചേ റിയവനായിരു ു െകാ ൻ. അതുെകാ ് അയാൾ ് േഗാത ിെ നിറവും െവ ാര ുകളുമു ായിരു ു. േലശം െച ി മുടിയായിരു ു അയാൾ .് അയാൾ ഗാമ ിെല ആദ െ െകാ നായിരു ു. അതുെകാ ് അയാൾ തുകൽസ ി േപാലെ ഉലയിലൂെട കാ ുതുേ ാൾ കനൽ കൾ നീറി ുവ ു ത് ഗാമ ിെല കു ികൾ ് പുതുമയു കാ യായിരു ു. ഇരു ുകഷണ ൾ കനൽ കളിൽ ിട ു പഴു ു ചുവ ു തും െകാ ൻ കുടംെകാ ് അവെയ അടി ുപര ുേ ാൾ അയാളുെട ൈകയിെല മാംസേപശികൾ ഉരു ുകയറു തുെമാെ കു ികൾ വിടർ ക ുകേളാെട േനാ ി നി ു. ഇരു ിെന

ു ുു െമരു ാനും കഴിവു അയാൾ വളെര െപെ ു ഗാമ ിെല ഇരു ുമനുഷ നായി. െകാ ൻ അക ും പുറ ും ഒരുേപാെല പരു നായിരു ു. അയാൾ ഗാമവാസികെള എേ ാഴും അക ിനിറു ി. കരു ി ാ , ഉ മി ാ ജനം. പരേദശിയുെട ഉ ിനു മു ിൽ അവർ എ ത െപെ ു വിര ുേപാകു ു! കൂ ിൽ കരു രായ നാട ാെര തിര ുപിടി ് അവെര അമർ ുക അയാളുെട കൂരമായ വിേനാദമായിരു ു. നാ ുമൂ െ അഭ ാസിയായ മൂ മകെനെ ാ ് അയാൾ തെ പണിെ ി ചുമ ി ത് ഗാമ ിൽ വലിയ ഒ ാടു ാ ിെയ ിലും ആരും െകാ െനതിെര ഒരു വിരൽേപാലും അന ാൻ ൈധര െ ി . െകാ െ ഭാര യും പരേദശിയായിരു ു. അവൾ കാണാൻ ച മു വളായിരു ു. േഗാത ുനിറം, ച ിയ മൂ ,് ആഴമു നീൾ ുകൾ, നീ മുടി, കുണു ി ുണു ിയു നട ം, െകാ ൻ അവളുെട മു ിൽ മാ തം ഒതു ി, വാലാ ി. തെ ഭാര യുെടേമൽ നാ ുകാരായ െചറു ാരുെട ക ുകൾ ആർ ിേയാെട വ ുവീഴു ത് അയാൾ അഭിമാനേ ാെട േനാ ി ു. നാലാളു കൂടു യിടെ ാം തെ ഭാര െയ പദർശി ി ാൻ െകാ നു വലിയ ഉ ാഹമായിരു ു. ഉ വ റ ുകളിൽ, ച കളിൽ, അ െന നാ ുകാർ തി ി ൂടു യിടെ ാം അയാൾ ഭാര െയയും െകാ ുേപായി. െചറു ാരുെട കൂർ ക ുകൾ അവെള വ മി ് ചുഴു ത് അയാൾ ഒളിക ാൽ േനാ ി ു. അയാളുെട കുടിലിനു ചു ും അയാളി ാ അവസര ളിൽ ചൂളംവിളികളുമായി െചറു ാർ കറ ി നട ാറു ായിരുെ ിലും അവർെ ാം െകാ െ ഇരു ുൈകകെള ഭയമായിരു ു. പാദസര ൾ കിലു ിെ ാ ് അവൾ

ഗാമ ിെല കിണ ിൽനി ു െവ ംേകാരാൻേപാകുേ ാൾ, െകാ ൻ അറിയാെത അവർ ഒളി ും മറ ും അവെള പി ുടർ ു. പേ , അവളുെട മു ിൽ വരാൻ, അവേളാട് ഒരു വാ ് ഉരിയാടാൻ, അവർ ് തേ ടമു ായിരു ി . െകാ െ ഇരു ുകൂടം വ ുവീഴു ശബദ് ം അവരുെട കാതുകളിൽ എേ ാഴും മുഴ ിേ ിരു ു. ഇരു ുപണിതു ക ിയു ാ ാൻ മാ തമ , ക ിേയറിനും െകാ ൻ വിരുതനായിരു ു. അയാളുെട ഉ ംപിഴയ് ാ തായിരു ു. അയാളുെട ചീറി ുള ുേപാകു നായാ ുക ിയിൽനി ു കാ ുമൃഗ ൾ ് ഒരി ലും ര െ ടാനായി . ഒരി ൽ അ ും വി ുേമ ിയ േവട ാെര നാണി ി ാനായി അയാെളാരു പകടനം നട ി. േപാതുപിടി ത ാവിെ തായ ടിയിൽ അയാൾ ഒരു ആൾരൂപം വര ി ു. കരി െകാ ് ര ിട ളിൽ ഓേരാ െചറിയ വ ൾ വര ി ു പറ ു: ഇതു ച ്, ഇതു നാഭി. ഇരുൈകകളിലും ക ികളുമായി ഒരു നൂറടി പുറേകാ ു നീ ിയി ് അയാൾ ഒരു നിമിഷം ക ട ുനി ു. ജനം ശ ാസമട ിനിൽെ ക ികൾ ചീറി ാ ു ാവിൽ തറ ു. ഒ ു ച ിൽ, മേ തു നാഭിയിൽ. അതിൽ ിെ ഗാമ ിെല െചറു ാരാരും െകാ െ ഭാര യുെട േനർ ു േനാ ാൻകൂടി ൈധര െ ി . അവളുെട നീല ുകളിൽ ര ു ക ികളു ായിരു ു. പേ , െകാ ൻ ഭാഗ ംെക വനായിരു ു. കാലേമെറ കഴി ി ും െകാ ി െപ ി . പരേദശ ും ഇേ ശ ും േപാകാ േകാവിലുകളി . േനാൽ ാ േനായ് ുകളി . െകാ നു പതുെ തുെ തെ കരു ിേനാടു തെ െവറു ായി ുട ി. ആയിടയ് ് ആദ മായി

െകാ െ ഉ ംെത ി. അയാെള കളിയാ ി ചില ുെകാ ് ഒരുപ ം മുയലുകൾ കാ ിനു ിേല ു പാ ുേപായി. പാ ര ിൽ തറ നായാ ുക ി വലി ുരിെയടു ് അരിശേ ാെട മുള ു ളും കാ ുവ ികളും അരി ുവീഴ് ിെ ാ ് അയാൾ ആ പകൽ മുഴുവനും അല ുനട ു. തെ ക ിേയറിെന മൃഗ ൾേപാലും ഭയെ ടാതായി എ ് അയാൾ ു മന ിലായി. േതാൽവിയുെട മൂർ യിൽ അയാളുെട മന ് മുറി ു. ഇരു ുപണിത ൈകകൾ െപെ ു തളർ ു. പരു ൻ െതാലി ു മയംെവ ു. അയാളുെട ഉ ിൽ െപാരുളറിയാ ഏേതാ ഭയം ഉറ ുകൂടിനി ു. താൻ ഇനി അടി ടി േതാൽ ാൻേപാകുകയാേണാ? ഈ ഇരു ിെ ൈകകളും ഉറ ശരീരവും എ ിന്? തെ മ യിൽ നി ു കരു ു കേമണ വാർ ുേപാകുേ ാൾ, തെ ഞര ുകൾ കാല ഴ ിൽ അയയാൻ തുട ുേ ാൾ, കൂടംെപാ ാൻകൂടി വ ാതാകുേ ാൾ, തെ കുലെ ാഴിൽ തുടർ ുേപാകാൻ ഒരു ആൺകു ിയിെ ിൽ... െകാ െ ഭാര യുെട മന ും കല ി ുട ിയിരു ു. പാദസര ൾ കിലു ിെ ാ ് ഒ ് െച ുകുടവുമായി, കുണു ി ുണു ി കിണ ുവ േ ു േപാകാനും അണിെ ാരു ി ഉ വ റ ിലും ആ കളിലും േപാകാനും അവൾ ു മടിയായി. ഇെത ാം ആർ ു േവ ി? അവൾ സ യംേചാദി ു. രാ തിയിൽ പ ിേ ർ ുകിട ുേ ാൾ െകാ െ പിടിയിൽ മു െ യ ത മുറു േമാ ചൂേടാ ഇെ ് അവൾ ു േതാ ി ുട ി. അയാൾ ു പായേമറുകയാേണാ? അയാളുെട പൗരുഷ ിനു തളർ വീണുതുട ിേയാ? ൈശത ിെല കുളിർ ുവിറയ് ു രാവുകളിൽ, ചാരായ ിെ ലഹരിയിൽ ചുരു ുകൂടി മയ ു

ുു ു ൂ ു ഭർ ാവിെ അടു ൽ അവൾ ഉറ ംവരാെത ക ുമിഴി ു കിട ു. െകാ നുത ിലു കം ശമി ുതുട ിയിരി ു ുെവ ് അവൾ ു േതാ ി. ഒരു വി ുേപാലും െപാ ാ ഊഷരമായ മ ിെന അവൾ ശപി ു. കാലം കട ുേപാേക, പല രാ തികളിലും െകാ ൻ കുടിലിേല ു വരാെതയായി. അയാളുെട പുതിയ ബ െള ി അയൽപ ുകാർ ഒളി ും െതളി ും ഒരുപാടു കഥകൾ പറയാൻതുട ി. ഒരു പാതിരാ തിയിൽ െകാ ൻ കുടി ു പി ിരിയായി കുടിലിൽ വ ു കയറിയേ ാൾ അവൾ േവദനേയാെട േചാദി ു: ‘നി ൾെ െ മടുേ ാ? ന ുെട േദശെ പി ാരികൾേപാലും അവേള ാൾ സു രിയാണേ ാ. നി െള വശീകരി ാൻ പാക ിന് എ ാണ് ആ െപ ിലു ത?് ’ അവൾ തുടെര ുടെര േചാദ ൾ എറി ുെകാ ിരു ു. അവളുെട ശബ്ദം അരിശംെകാ ്, േവദനെകാ ് ചില ിയിരു ു. മറുപടി തുടർ യായ കുർ ംവലിയായിരു ു. ‘പേ , ഒേ ാർേ ാളു.’ പുത ിനടിയിൽ ചുരു ുകൂടി ിട ു ശരീരെ കാലുെകാ ു ത ിയുരു ി അവൾ അലറി: ‘അവെള ഈ കുടിലിൽകയ ാെമ ് േമാഹി . നി ൾ അവെള െവ ാ ിയായി െവേ ാളൂ. പേ , ഈ കുടിലിനക ു കാലുകു ിയാൽ ഞാനവളുെട കാലുകൾ െകാ ിനുറു ും.’ പിേ ു രാതിയിലും വളെര ൈവകിയാണ് െകാ ൻ വ ുകയറിയത്. വ പാേട പായയിേല ു മറി ുവീണു. കൂർ ംവലി ുറ മായി. പി ീട് പല രാ തികളിലും അത് ആവർ ി േ ാൾ അവൾ ു േബാ മായി, ഭർ ാവിെന

പിടി ുനിർ ാനു തെ കഴിവു നഷ്ടെ ിരി ു ുെവ .് അവൾ നാ ുമൂ െ അടു ൽ പരാതി പറ ുേനാ ി. ‘അതു നി ചു ും േനാ െട സ ം കാര ം.’ മൂ ൻ ഭീതിേയാെട ിെ ാ ു പറ ു. ദൂെര െകാ െ ആലയിൽനി ു കൂടം ആ ു വീഴു തിെ ശബദ് ം അയാൾ ു േകൾ ാമായിരു ു. ‘പരേദശികളുെട കാര ിൽ ഇടെപടാൻ ന ളി .’ ഒടുവിൽ, െകാ െന വരുതിയിൽ നിറു ാൻ അവെളാരു സൂ തം ക ു പിടി ു. ഒരു ദിവസം തെ വീ ുമു ് ഏേതാ പുരുഷെ കനമു കാൽ ാടുകൾ പതി ിരി ു ത് െകാ ൻ ക ു. അമർ കാൽ ാടുകൾ. അയാെളാരു തടിയനായിരു ിരി ണം. ആ ഓർമ ആദ െമാ ു തളർ ിെയ ിലും ഒരു മുരൾ േയാെട അയാൾ അത് ഉടെന വിഴു ി. എ ി ും ആ കാൽ ാടുകളുെട വടിവ് അയാളുെട മന ിൽ മായാെതകിട ു. അടു ദിവസം ക ത് േവെറാരാളുെട കാൽ ാടുകളായിരു ു. അയാൾ മുട നായിരു ിരി ണം. ഇടെ കാൽ ി മ ിൽ ശരി ുപതി ിരു ി . മൂ ാമെ ദിവസം വ യാൾ രു കുരുടനായിരു ിരി ണം. കനമു കാൽ ികേളാെടാ ം വടികു ി നട തിെ അടയാളവുമു ായിരു ു. അവെരാെ ആെര ് കലിതു ിെ ാ ് അയാൾ േചാദി ുെമ ും മുടി ് ചു ി ിടി ് വലി ിഴ ് ത ി തയ് ുെമ പേ , അവെള ും അവൾ കണ ുകൂ ിയിരു ു. കാലടയാള െള അ ര ി ുെകാ ് അയാൾ ആ ുറി ു േചാദി േതയി . പതിവുേപാെല പല രാ തികളിലും അയാൾ കുടിലിൽ വ ി. വരു രാ തികളിൽ െ

പാതിരാവിനുേശഷം കുടി ു പി ിരിയായി, കാലുറയ് ാെതയാണു വ ുകയറുക. വ പാേട പായയിേല ് മറി ് കുർ ംവലി ് ഉറ ം തുട ും. േതാൽവിയുെട ഭാരംവീണ മന ുമായി െകാ ി പുതിയ ഉപായ െള ുറി ് ആേലാചി ുവാൻ തുട ി. അ െനയിരിെ , ഒരു ന ു യ് ,് െകാ െ ആലയിേല ു കട ു െച ി ് അവൾ പഖ ാപി ു, താൻ ഗർഭിണിയാെണ .് ‘ഒ ു ചു ാതിരി ി.’ അവളുെട അടിവയ ിൽ അടി ുെകാ ് െകാ ൻ പറ ു. ‘േനര.് ’ പരേദവതെയപിടി ് ആണയി ുെകാ ് അവൾ ആവർ ി ു. ‘എ ിൽ കു ിെ അ നാര?് ’ ‘നി ൾതെ . അ ാതാരാ?’ ‘അതുവിട്.’ െകാ നു വിശ ാസമായി . അയാളുെട മന ിൽ ആ പരിചിതമായ കാലടികൾ െതളിയുകയായിരു ു. അ ൂ ിൽ ആരായിരി ും കു ിെ അ ൻ? തടിയേനാ, മുട േനാ, കുരുടേനാ? ‘എെ വിശ സി ൂ.’ െകാ ി െന ു ൈകെവ ു പറ ു. ‘നി െളയ ാെത േവറാെരയും ഞാൻ മന ിൽ ൂടി നിരൂപി ി ി .’ എ ിൽ ിെ ആ കാൽ ാടുകേളാ? എ ു േചാദി ാൻ െകാ ൻ മുതിർ ുെവ ിലും ഉടെന അതു വിഴു ി. അതു പാകൃതമായ അസൂയയാെ ് അയാൾ ുേതാ ി. തനി തിൽ കാര മി . എ ിലും തെ ഭാര യുെട വയ ിൽ മെ ാരു െ വി ്— അയാളുെട മന ു കല ുകയും െതളിയുകയും െചയതുെകാ ിരു ു. അയാൾ ു തെ വ ഥ പ ിടാൻ നാ ിെലാരു ച ാതിയുമി ായിരു ു. േവണെമ ിൽ അവെള മുടി ു ചു ി ിടി ്, നിര ിേല ു വലി ിഴ ്, നാലാളുകൾ കാൺെക ചവി ിേ ാം.

അതു പൗരുഷമാകുേമാ? നാ ുകാർ അതുക ് കഴുത ുലികെളേ ാെല ചിരി ും. പരേദശി ് ഒരു കു ിെന െകാടു ാനു കഴിവുേപാലും ഉ ായി . അതുെകാ ് അവെ ഭാര നാ ുകാരനായ ജാരെന േതടിേ ായി അവർ ത ിൽ ത ിൽ പറ ു ചിരി ും. അതു േവ . തെ േദശ ിെ വ ീറു കള ുകുളി ാൻ ത ാറ . പേ , ഒരു തിരി ടി െകാടു ിെ ിൽ, ജാരെന േനരിടാനു കഴിവുേപാലുമി ാ ഒരു അഴെകാഴ നായി ജനം തെ കാണിേ ? തെ ഇരു ിെ രൂപം അലി ുേപാകിേ ? നായാ ുക ിയുെട വായ ല മൂർ െവ ി ുെകാ ് അയാൾ തെ ശ അ ാതനായ ജാരനിേല ുതിരി ു. ആരാണവൻ? ഭാര യുെട അടിവയ ിേല ു േനാ ുേ ാെഴ ാം അയാൾ അസ നായി. കൂടം എടു ുെപാ ാനു കരു ുേപാലും തനി ു നഷട് െ ിരി ു ുെവ ് അയാൾ ു മന ിലായി. ക ിെയറിയുേ ാഴാകെ ഉ ംപാേട െത ിേ ാകു ു. അ െന, ഒടുവിൽ മെ ാരു േപാംവഴിയും കാണാെത അയാൾ നാ ുമൂ െ അടു െല ി. നാ ുമൂ ന് അ ാര ിൽ ഇടെപടാൻ ഭയമായിരു ു. ഭീതിേയാെട ചു ും േനാ ിയി ് അയാൾ മുര ു: ‘അെതാെ നി ള് പരേദശികളുെട കാര ം. അതില് ഇടെപടാൻ ന ളി .’ പേ , െകാ െ കു ക ുകളിേല ു േനാ ിയേ ാൾ അയാൾ താേന താഴ് ു. നാ ുകാരനായ ജാരെന ക ുപിടി ു െകാടു ാൽ അവെന നാ ാചാരമനുസരി ശി ി ാെമ ് വാ ുെകാടു ു.

‘അവെന ശി ി ാൻ എനി ു നി െട സഹായെമാ ും േവ .’ െകാ ൻ ചീറി: ‘അവനു ശി ഞാൻതെ ക ുെവ ി ു ്. പേ , അവനാരാെണ റിയാൻ എ ാണു മാർഗം? ‘അതി ഴ.് ..’ മൂ നു ചിരി വ ു: ‘നി െട ബാര േ പറേയ ത?് ന െ െന അറിയാം? ഭാര േയാട് ഇനി അ ാര ം േചാദി ിെ ് അയാൾ േനരേ ആണയി ിരു ു. അ െന അയാളുെട തിര ിൽ നീ ുേപായി. ച യിൽ, ഉ വ റ ുകളിൽ, അയാൾ ചു ിനട ു. അൂ ിെല ാനും ജാരെ മുഖവും ജാരെ ക ുകളുമു ഒരു െചറു ാരനുേ ാ? ഏെറ നാളെ തിര ിലിനുേശഷം, ഒടുവിൽ ഒരു െ ക ുകി ി. െമലി ുെകാലു െനയു ഒരു െചറു ാരൻ. ഇരു നിറം. മലർ ചു ുകൾ. നനു മീശ. വ ാെത തിള ു ക ുകൾ—ജാരെ മ ്. ‘ഞാന .’ അവൻ ആദ േമ പറ ു: ‘പേ , ഒരുകാല ് ഞാനവെള രഹസ മായി േമാഹി ിരു ു.’ ‘ഫ.... െകാ ൻ അവെ മുഖമട ് ആ ി. അവെന വലി ിഴ ുെകാ ് നാ ുമൂ െ അടു ുെച ു. ‘ഇവൻതെ ന െട ആള.് ’ െകാ ൻ മൂ േനാടു പറ ു. െചറു ാരെ യും െകാ െ യും മുഖ ളിേല ു മാറി മാറി േനാ ിയി ് മൂ ൻ േചാദി ു: ‘അതിന് െതളിെവ ്? ഇവൻ സ തിേ ാ?’ ‘ആരിവെ സ തം േചാദി ു ു?’ െകാ ൻ ചീറി: ‘ഇവനെ ിൽ ഇവെനേ ാലു േവെറാരു ൻ.’ മൂ െനാ ും പറ ി . െവറുെത തലയാ ി. െചറു ാരെന തല െമാ യടി ് കഴുത ുറ ു കയ ി, െകാ ും േമളവുമായി ഗാമ ിെല പധാനനിര ുകളിലൂെട െകാ ുനട ു. എ ി ് ആ

പഴയ ത ാവിെ തായ ടിയിൽ െക ിയി ു. അവിെട െകാ ൻ പ ു വര ി ആൾരൂപം മായാെതകിട ിരു ു. അതിെ ച ിലും നാഭിയിലും അയാേളൽ ി മുറിവുകളിൽനി ് അേ ാഴും േചാര െപാടിയു ു ായിരു ു. ചു ും ജനം തടി ുകൂടിയിരു ു. െകാ ൻ ആ െചറു ാരെന എ െനയാണ് ശി ി ാൻ േപാകു െത റിയാനു ഉതണഠേയാെട ത ിൽ ത ിൽ പിറുപിറു ് അവർ നി ു. ത ളുെട കൂ ിൽെ ഒരു ൻ ഒരു പരേദശിയുെട ഇരയാകു തു തടയാനു കരു ും ഒരുമയും അവർ ി ായിരു ു. ചു ുപഴു ി ര ് ഇരു ുക ികളുമായി െകാ ൻ ചുവടുെവ ് മുേ ാ ുനീ ി. െചറു ാരൻ അേ ാഴും ഒരു അറവുമാടിെനേ ാെല അമറിെ ാ ിരു ു. ‘ഞാന നാ ാേര, ഞാന ....’ ജനം അതു േകൾ ാ മ ിൽ തുറി ുേനാ ിെ ാ ു നിൽ ുക മാ തം െചയതു. ഇരു ുക ികളുെട പഴു ക ുകൾ െചറു ാരെ േനർ ് നീ ു വ ു. അതിെ ചൂടിൽ അവെ മുഖം വാടി രി ു. പുരിക ളും നനു മീശയും കരി ുവീണു. േപാർവിളിേയാെട ചുവടുെവ ് ഇടിവാൾ േപാെല െകാ ൻ ആ ക ികൾ അയാളുെട ക ുകളിേല ു കു ി യ ി. ഒരു അലർ ! ഒരു പിട ിൽ. പിെ മാംസം കരിയു തിെ ഗ ം... െകാ െ ഭാര ഒരി ലും പസവി ി . കാരണം, അവൾ ു ഗർഭമു ായിരു ി േ ാ! ജാരെ അഴു ുെക ു േപറാൻ ശപി െ നിരപരാധിയായ പാവം െചറു ാരൻ ര സാ ിയായി. േദശെ െചറു ാർ അവെ ദുര കഥ ഏെറ ാലം

ുു പാടിനട ു. അയാളുെട േചാരയിൽനി ു നൂറു നൂറു ജാര ാർ വീേറാെട പിറ ുവീണു. അവർ വാശിേയാെട പരേദശികളായ െപ ു െള വലവീശി ിടി ു. പരേദശികളുെട കുടുംബം കല ി. അ െന പാ വപുരം പരേദശികൾെ ാരു േപടിസ മായി. യുഗ ൾ ുമു ു ര സാ ിയായ ആ െചറു ാരനായിരു ു പാ വപുരെ ആദിജാരൻ.

പതിെനാ ് ഉ ിേമേനാൻമാഷ്െട മുഖം അരിശംെകാ ് അടു ി ുവ ് ചുവ ിരു ു. താ ാളം െവ ിലയിൽ ചു ാ ു േത ുെകാ ് അയാൾ പറ ു. ‘നി െള വിളി ി തു പധാനെ െ ാരു കാര ം പറയാനാണ.് ’ ‘മുഖവുരെയാ ും േവ , പറേ ാളൂ.’ ‘നി ള് വ യ ു പറ ത്, പിേ ദിവസംതെ തിരി ുേപാകുെമ ാണ.് പിേ ദിവസം പറ ു. ഒറ ിേ ായേതാ ് വ ിപിടി ാൻ പ ില ാ .് അേ ാഴും ഞാൻ വിശ സി ു. അതുകഴി ് പിെ െകാെറ ദിവസം കഴി ു. ഇേ തം ദിവസം മുഴുവനും േനരേ , ഉറ ിെയണീ ാൻ പ ാ തുെകാ ാണ് നി ളു മട ിേ ാകാതിരു െത ് ഞാൻ വിശ സി േണാ?’ ‘എ ് ഞാൻ പറ ി േ ാ? ഞാനിവിെട താമസി ു തിനു േവെറയും പല കാരണ ൾ ഉ ായി ുെട?’ ആ കാരണ െളാ ് അറി ാൽ െകാ ാം.’ ‘അതു മുഴുവൻ ഞാൻ മാേഷാട് വിശദീകരിേ ആവശ മുേ ാ?’ ‘വിശദീകരിെ ാ ും േവ ാ. ഇ ിരി ബു ിേ ാർ ് ഊഹിെ ടു ാവു േതയു ൂ. കു ി ു ൻ പ ് േകാലാഹെലാെ ഉ ാ ിയത് െവറുെതയ ായിരുെ ് ഇ ് മന ിലാവണു .് ’

ഉ ിേമേനാൻ േകാളുെവ ു സംസാരി ുകയാെണ ് അയാൾ ു മന ിലായി. അതിനു ചു മറുപടിെകാടു ാൻ നാവു െചാറി ുെവ ിലും അയാൾ പണിെ ു നിയ ി ു. ഈ മനുഷ േനാടുതാെന ിനു വഴ ടി ണം? അയാൾെ ാരു വിശദീകരണം െകാടുേ ബാ ത തനി ുേ ാ? ആ കുടുംബ ിെ ര ാകർ ാെവ ാനം ഏെ ടു ാനു അധികാരം ആരാണ് ഉ ിേമേനാന് െകാടു ത?് ഉ ിേമേനാൻ തുടർ ു. ‘എനി ു പറയാനു െതാെ ഞാൻ പറ ുകഴി ു. ആദ ം ന ഭാഷയിൽ പറ േ ാൾ നി ൾ ു മന ിലായി . പിെ ഉ ാവാൻ േപാകണ ഭവിഷ ുകെള ുറി ് പറ ു. എ ി ും മന ിലായിെ ില്, ഇനിെയ ാ െചേ െത ു കര ാർ റിയാം. ഇതു െവ രി ാ ണെമാ ുമ േ ാ. പഠിേ ാം േലാകപരിചേയാം ഒെ വർ ് ഒരു കാര ം പറ ാല് അതിെ ഗൗരവം എളു ം മന ിലാകുെമ ാണ് ഞാൻ നിരീ ിരു ത.് ’ ‘മാഷ് പറ തിെ ഗൗരവം എനി ് ന വ ം മന ിലാകു ു .് പേ ...’ ‘ഒരു പേ മി .’ ഉ ിേമേനാൻ വാശിേയാെട ഇടയിൽ യറി പറ ു. ‘വ ടൗേണാ മേ ാ ആെണ ില് െകാഴ ല ാ, എ ാ ുേ ാ വ ഒരാള് ഒരു വീ ിേ റി താമസി ാ ുെവ ാല് ആരും ശ ി ാൻേപാണി . െതാ ടു വീ ില് താമസി ണതാെര ് ഈ വീ ിലുേ ാർെ െ അറിയി . അതാണ് ടൗണിെല ിതി. ഇതുേപാലെ നാ ു ുറ ളുെടകാര ം അ െനയ . എവിെടെയ ിലും ഒരു ഈ അന ിയാൽ അതു നാടുമുഴുവൻ അറിയും. യി ുേപാെയ ിലും

കളരി ാടെ തറവാ ില് ഇ െനെയാരു േപരുേദാഷം ആരും ാ ീ ില ാ...’ ‘മാഷ് ധരി ു തുേപാെല യാെതാ ും ഉ ായി ി .’ ‘ഉ ാവ ാ, ഉ ാവ ാ. ഉ ാവണം ് ഇെ ാ ആർ ാ േമാഹം? പേ , നാലുേപർ കൂടണയിട ു പറയു േക ാൽ െതാലി െപാളി ു േപാകും. നി െട കാര ം കഴി ാല് നി ള് ച ിയിെല െപാടിയും ത ി അ ് േപാകും. ബാ ിയുേ ാർ ് പിേ ം ഇവിെട തല െപാ ി നട ണേ ാ. കളരി ാട ുവ ് സംബ ം െചയെത ിലും എനി ു മു ് ഒര ,് ആളുകള് എെ യാണ് കു ം പറയണത.് ഇ െല ആ രാമകൃ ൻ നായര് ഇവിെട വ ിരു ു. അയാെളാരു പഴയ പ ാള ാരനാണ.് എെ മുഖമട ് അയാള് ഒെരാ േചാദ ാണ.് അവെന അവിട ് അടിെ റ ാൻ മാഷ് കു ാ കൂടിെ ില് ഇ ് പറ ാൽ മതി. ഞാെനാ യ് ് മതിെയ .് ഇതിൽ രം േപാ ണംേകട് ഈജ ് ഉ ാവാനി .’ ‘മാഷ് ഇ ാര െ ി കു ി ു െ ഭാര േയാട് േചാദിേ ാ?’ ‘ഞാെന ിനാ േചാദി േണ? ഫൂ...’ മാഷ് മു േ ു കാർ ി ു തു ി. ‘അവെളാരു ഉർവശിയേ ? ഞാനവളുെട പടി കേ ു കാെലടു ുകു ില ാ ് ആണയി ിരി ാണ.് നി റിേ ാ, കു ൂ ൻ ഉേപ ി ു േപായേ ാ ഒരു ഗതീമി ാെത െകട ു ന ംതിരിയണതുക ് ഞാൻത ാണ് ആ മാേനജർ പണി രുെട കാലു കാലുപിടി ് അവൾെ ാരു േജാലി വാ ിെ ാടു ത.് അ ായിരം െകാടു ാലും കി ാ േജാലി എെ ഒെരാ വാ ിലാണ് കി ിയത്. കളരി ാടെ ഒരു െപൺകു ി െപഴ ാൽ അതിെ േപാ ണംേകട് എനി ാ. അേതാ ാ ആ നാണംെക പണി ്

ഒരുെ ത.് അതിെ ന ി കാ ു , ഒേരാർേമ ിലും േവേ ..? അയാൾ നി ബ്ദനായിരു ു. ഉ ിേമേനാൻ മാഷ് ാവെ പറ ി ും പറ ി ും അരിശം തീരു ി ായിരു ു. ‘ ൂളിലാെണ ില് അവള് ആരു പറ ാലും ഒ ും േകൾ ി . മി ദിവസവും ൈവകുേ രം േനരേ ഇറ ിേ ാകും.എവിട ാണ് േപാകണെത ് ആർ റിയാം? ഒരു ദിവസം െഹ ാ ർ കുറു ുമാഷ് എെ വിളി ു പറ ാ, േദവി ീ റുെട ഈ േപാ ് േമാശാണ.് മാഷെ ഒ ു ഗുണേദാഷി ണം ്. ഗുണേദാഷി ണെ ത? െകാ ുകു ാേണാ ഗുണേദാഷി ു ന ാ ാൻ? ഒ ിേനാളം േപാ ഒരു െപ ിന് വരും വരായ് കകെള ുറി ് അറി ുകൂെട ില് അതു മന ിലാ ിെ ാടു ാൻ ഞാൻ കൂ ാ കുേടാ? ക ാൽ മന ിലായിെ ില് െകാ ുേ ാൾ പഠിേ ാളും. ഇനി നി ള് േപായേശഷം ഒരു കു ീംകൂടി ആയാല് നടപടി ദൂഷ ം ് പറ ് ൂളീ …് .’ ‘മാഷ് അനാവശ ം പറയരുത.് ’ അയാൾ അരിശംെകാ ു വിറ ു. ‘അനാവശ ം പറയു തിലാണു െകാഴ ം! അനാവശ ം കാ ാം അേ ?’ ‘ഞാെനാരു അനാവശ വും കാ ിയി ി .’ ‘ഒ ു ചു ാതിരി ണം മി ർ.’ മാഷ് പു േ ാെട നീ ി ു ി. ‘ന ള് ഇെതാെ െകാെറ ക തേ ? ര ു െചറു ാരി കുേ ാള് തനി ു താമസി ണവീ ിലാേണാ എ ാ ുേ ാ വ ഒരു ന് കുളി ു താമസി ാൻ ലം കി ിയത്? കു ൂ െ പരിചയവും പറ ു വ ിരി ണു. ഇ െനയായിരുേ ാ നി ളും കു ൂ നും ത ിലു പരിചയം?’

‘മാേഷ, ഞാൻ പായെ ബഹുമാനി ു കൂ ിെലാ ുമ , േകേ ാ. േതാ വാസം പറ ാൽ. ഇനിെയാരി ല് അ െന പറയാൻ, മാഷെ് ട നാവ് അവിെട ഉ ാവി .’ ‘ഇതാെ ാ വിേശഷായത്! അരീം തി ു. ആശാരിേ ം കടി ു. പിേ ം നായയ് ാ മുറുമുറു .് കളരി ാട ുകാർ ഒരി ലും അഭിമാനം പണയം െവ ് കളി ി ി . ഇതിെ ാ എ ാ ുേ ാ കയറിവ ഒരു ൻ എെ ഉ റ ുവ ുനി ് എെ േമ ി ു പിടി ുെകേറ ? എ ാതു കഥ? ഇതു െവ രി ാ ണമാേണാ?’ അയാൾ േ ാഭം അട ാൻ പണിെ ടുകയായിരു ു. ശബദ് ം ആകാവു ത താഴ് ിെ ാ ് അയാൾ പറ ു. ‘മാഷ ് അറി ുകൂെട ിൽ പറ ുതരാം. എ ാ ുേ ാവ ു കയറിയത . എെ ണി ുവരു ിയതാണ്. ആവാഹി ുവരു ിയതാണ.് ’ മാഷ ് അതുേക േ ാൾ ചിരിവ ു. ‘ആവാഹിേ ? ആരാെവ നി െള ആവാഹി ാനിരി ണു? മ വാേദ ാ?’ ‘ആെര ിലും ആയ് േ ാെ . അതിെനാരാൾ ഉെ ുതെ കരുതി േ ാളൂ.’ ‘േദവ ായിരി ും?’ അയാൾ മറുപടി പറ ി . ‘അവൾ ് അതിനു മ വാദം അറിേ ാ? അതിെ െകാറേവ ഉ ായിരു ു , ഇെ ാ എ ാം തിക ു.’ അെതാരു തമാശയാെണ ഭാവ ിൽ മാഷ് കുലു ി ിരി ു. െത ുകഴി ്, ചിരിനിറു ി കന ഭാവ ിൽ മാഷ് തുടർ ു. ‘ആവാഹി ു വരു ിയേതാ, വലി ുേകറിവ േതാ എെ ിലുമായിെ ാ െ ,

എനി തില് കാരില ാ. പേ , കളരി ാടം തറവാടിെ േപരും പറ ു ച ിേ ർ കൂ ിവിളി ാൻ ഞാൻ സ തി ി . തറവാടി ം ് പറ ാല് കാശുെകാടു ാൽ കി ണത .’ കൂടുതൽ വിശദീകരി ാൻ നി ി ് കാര െമാ ുമിെ ് അയാൾ ് മന ിലായി. അെതാരു വലിയ വഴ ിേല അവസാനി ൂ. ഉ ിൽ എെ ാെ േയാതിക ിവരു ു. എെ ശരി ു മുഖം ഇവരാരും ക ി ി . പാ വപുരം വി േശഷം ഞാൻ വളെരേയെറ മാറിയിരി ു ു. പേ , ഇനിയും ഒെരാ നിമിഷംെകാ ് എനി ് പഴയ ആളാകാൻ കഴിയും. ഈ മനുഷ െ മുഖ ിെ വടിവുമാ ാൻ എനിെ ാരു നിമിഷം മതി. േവ ാ. അതിെ ഭാരം േപേറ ത് പാവം േദവിയും അവളുെട കുടുംബവുമായിരി ും. അയാൾ എഴുേ ് കീശയിൽനി ് സിഗര ് പായ് െ ടു ുേ ാൾ ഉ ിേമേനാൻ വീ ും പറയു തുേക ു. ” ‘ഞാൻ അവസാനമായി ് പറയ ാണ.് നാെള കാലെ വ ി െ ലം വിടു താ നി ൾ ് ന ത.് ’ അയാൾ നട ാൻ തുട ിയതായിരു ു. പേ , ആ ഭീഷണിയുെട സ രം അയാൾ ് ഇഷ്ടെ ി . അയാൾ തിരി ുനി ു. ‘ഇെ ിൽ?’ ‘എ ാ ഉ ാവാൻേപാേണ ് കേ ാളൂ. ഇെതാെ ൈകകാര ം െച ാൻ കരയില് ആ ു ികളു .് ’ ‘എ ാ ിെ അെതാ ു ക ി ുതെ കാര ം.’ അയാളുെട ശിര ിേല ് േചാര പത ുകയറി. ‘ആ ു ികെള ക ുതെ യാണ് ഞാനും വളർ ത.് എെ നാ ിലുമു ് കര ാരും ആ ു ികളുെമാെ ...!’

അ െനെയാരു തിരി ടി ഉ ിേമേനാൻ തീെര പതീ ി ിരു ി . അയാളുെട പ ി െപെ ് താഴ് ു. അയാളുെട മുഖ ുേനാ ാെത, ഉ ിേമേനാൻ ആേരാെട ി ാെത പറ ു. ‘വഴ ും വ ാേണാം ബായാൽ അതിെ േപാ ണംേകട് നി ൾ , കളരി ാട ുകാർ ാ. അവിെട ഒരു െപൺകു ി പായമായി നി ണ. മാനം മര ാദയു ആെര ിലും അവെള െകാേ ാവാൻ വേരാ?’ അ െനെയാെ പറ ാൽ എനി ് ‘ആ ടു ി എെ ാൻ കഴിയും. ഭീഷണിെ മന ിലാ വിര ിേയാടി ാൻ കഴിയുെമ ് നി ൾ കരുതു ുെ ിൽ നി ൾ ു െത ിേ ായി...’ ഉ ിേമേനാൻ െതെ ാരു പരു േലാെട അയാളുെട ഉറ ശരീര ിലും മാംസേപശികൾ മുഴ ുനിൽ ു ൈകകളിേല ും മാറിമാറിേനാ ി. ‘നി ളുെട പ ാള ാരൻ കര ാരേനാട് പറേ ു പൂതിെയാെ മന ില് െവേ ാൻ. ഇതിലും വലിയ ച ിമാെര ഞാൻ ക ി ുെ .് ’ ‘അ െനയ മി ർ.’ ഉ ിേമേനാൻ മയ ിൽ കൂടി: ‘േവെറാ ും േവ ാ. ശ ാമേള ഓർ ിെട ിലും നി ള് ഇവിട ് േവഗം േപാവാണ് ന ത്. േദവീെട തേലെലഴു ് എ ായാലും ഇ ന ായി. ശ ാമേള ിലും ര െ ടെ . അവെള കല ാണം കഴി ുെകാ ് േപാണയാളും നി െട േപരും പറ ് കു ു െനേ ാെല സംശേയാം ബഹേളാം ഒെ െതാട ിയാേലാ? നാ ു ുറേ , കു ിെ ാടു ാൻ കാണും ആേളാള്...’ അയാൾ മറുപടി പറ ി . അ ം കഴി ് എേ ാ ഓർ ി ് അയാൾ പിറുപിറു ു: ‘േദവിെയ എ ായാലും കു ി ു ൻ ഉേപ ി ുകഴി ു എ േ നി ള് പറ ത്. ആ നിലയ് ് അവെര ഞാൻ കല ാണം കഴി ാൽ

കര ാരും ആ ു ികളും എു പറയും? എതിരു ാകുേമാ?’ ഉ ിേമേനാൻ മാഷ് നടു ു തും മുഖം െപെ ു വാടു തും അയാൾ കൂരമായ രസേ ാെട േനാ ി ു. മാഷെ് ട മുഖ ു െതളി വികാരം വികൃതമായ അസൂയയാെണ ് അയാൾ ു മന ിലായി. ‘േവ മി ർ’ മാഷ് ഉപേദശി ു: “നി ൾ ു െചറു മാണ.് ന േജാലീെമാെ യു ്. പിെ െയ ിന് ഒരു െസ ് ഹാൻഡ് സാധനം വാ ാൻ ഇ ത കഷ്ടെ ടണം?’ അയാൾ ു ചിരിവ ു. ‘അ . ഞാൻ െവറുെത പറെ േ യു ൂ കര ാർ ഇ ാര ില് അ തക ു േബജാറാേക കാര െമാ ുമിെ ു പറയുകയായിരു ു.’ അയാൾ െമെ പുറേ ിറ ി. പടി ുരവാതിൽ തുറ ുേ ാൾ തിരി ുേനാ ി. ഉ ിേമേനാൻ അേ ാഴും അേതപടി അ ംവി ു നിൽ ു ു. അതു ക േ ാൾ പാകൃതമാെയാരു സംതൃ ി അയാളുെട ഉ ിൽ നിറ ുതുളു ി.

പ് അ യാൾ പാ വപുരെ േദവിയുെട കഥ പറയുകയായിരു ു. ശ ാമളയും രഘുവും നില ു ച മംപടി ിരു ു കഥ േകൾ ാൻ ത ാറായി. പ ,് പാ വപുരെ ാരു വീ ിൽ അ ു സേഹാദര ാർ പാർ ിരു ു. അവർ അ ു േപരും പരാ കമികളും പല പകൃത ാരുമായിരു ുെവ ിലും ത ിൽ ത ിൽ വളെര ഒരുമേയാെടയാണ് കഴി ുകൂടിയിരു ത.് പിെ , േചാരയും നീരുമു െചറു ാരേ . വ േ ാഴും നി ാരമായ വഴ ിൽ തുട ിയ ചില അടിപിടികെളാെ ഉ ാെയ ുവരും. അേ ാെഴാെ അെത ാം ഒതു ി ീർ ിരു ത് അവരുെട അ യും സാത ികനായ മൂ മകനും േചർ ായിരു ു. ര ാമ വൻ വലിയ ശ ിമാനും മൂ ു ശു ിയു വനുമായിരു ു. അയാൾ തെ ൈക രു ് കാണി ാൻ കി ിയ അവസര െളാ ും പാഴാ ിയിരു ി . ത ൾ മ ടി ുേ ാൾ അ അതിൽ ഇടെപടു ത് അയാൾ ു തീെര ഇഷട് മായിരു ി . “ഞ ൾ േജ ാനുജ ാർ ത ിലേ വഴ ിടു ത്? അതും കളിതമാശയ് ്. അ അതിെല ിനു തലയിടു ു? അയാൾ അരിശേ ാെട േചാദി ു. ഞൾ ഞ ളുെട ശരീരബലം അയൽപ ുകാരുെടേമൽ പേയാഗി ു തിേന ാൾ േഭദം ത ിൽ അടി ുതീർ ു തേ ? ഞ ൾ ു ഞ ളുെട

ൈക രു ു കാണി ാൻ ഒരവസരം േവേ ? ഒരു അര ു കി ിയിെ ിൽ ഞ ൾ അഭ സി ു വിദ കൾ െവറുെത പാഴായിേ ാകിേ ? അയാൾ ് അ െന പല േചാദ ളും േചാദി ാനു ായിരു ു. അ യും മൂ മകനും അതു േക ു ചിരി ുകമാ തം െചയു. “നി ൾ ു നി ളുെട ശരീരബലം കാണി ാനു ഒരു അര ുകി ും; അധികം താമസിയാെതതെ .” അ ഭാവിയിേല ു ുേനാ ിെ ാ ു പറ ു: ‘തിര ു കൂടാെതയിരി ൂ. അേതവെര സംയമനേ ാടുകൂടി ജീവി ൂ. സേഹാദര ാർ ത ിലായാലും കളിതമാശകൾ മൂ ാണു വലിയ യു ൾവെര ഉ ാകു ത.് അതുെകാ ് ഇ ിയ െള വരുതിയിൽ നിറു ാൻ പഠി ൂ. ആദ ം, സ ം കരു ് അറിേയ ത് അവനവൻ തെ യാണ്. അതും നിയ ണ ിലൂെട മാ തം. വീര ാെര സംബ ി ിടേ ാളം യു ം െച ു തിേന ാൾ വിഷമകരമാണ് യു ം െച ാതിരി െച ാതിരി ുകെയ ത.് ’ ‘അ ന െള തണു ാരാ ുകയാണ.് ’ ര ാമൻ മൂ ാമേനാടു രഹസ മായി പരാതി പറ ു. മൂ ാമനും അേത അഭി പായംതെ യായിരു ു. പേ , അവരാരും അ േയാട് മറു ു പറയാൻ ൈധര െ ി . അ ൻ മരി േശഷം അ ു മ െള േപാ ിവളർ ാൻ അ എ ു പാടുെപ ിരി ു ു! അ േയാടു കട ാടു തീർ ാൽ തീരു താേണാ? അതുെകാ ് അവർ അട ിെയാതു ി കഴി ുകൂ ി. പേ , ഇടയ് ് ിെട അവർ ുതെ അ ാതമായ നിമിഷ ളിൽ, അമാനുഷമായകരു ് ൈകകളിൽ ചുരമാ ാൻ തുട ുേ ാൾ അവർ അസ രായി. എ ിനീ കരു ്? എ ിനീ

െമെ ാതു ം? അവർ ത ിൽ ിൽ േചാദി ു. മെ ാരു േപാംവഴിയും കാണാെത കാ ുമര െള െവ ിവീഴ് ി, കാ ുമൃഗ െള അെ യുവീഴ് ി അവർ ത ളുെട അരിശം തീർ ു. അ യും മൂ േച നും കാണാെത കാ ിൽ െക ിമറി ു മ ടി ു. സ യ് ു മട ിെയ ിയേ ാൾ അ പരി ഭമേ ാെട േചാദി ു: “കു ു േള, നി ളുെട േദഹ ിൽ േചാരപുര ിരി ു ുവേ ാ. നി ൾെ ു പ ി? അതിനു മറുപടി പറയാനാവാെത അവർ ആദ ം കുഴ ിെയ ിലും പി ീടു തര ിനു നുണകൾ ക ുപിടി ാൻ അവർ ു കഴി ു. അ യുെട മുഖ ുേനാ ി നുണപറയാനു മടി ആദ േമ ഉ ായിരു ു ൂ. കേമണ അതു മാറി. അ േയാടു നുണപറയുകെയ ത് അവർെ ാരു കൂരമായ രസമായി േതാ ി ുട ി. ഞ ളുെട പൗരുഷം തകർ ു അ ! ഞ െള തണു ാരാ ു അ ! ഒരി ൽ മൂ ാമെ മകൻ താടിയും മീശയും വടി ് ഇരു ൈകകളിലും ചുവ വളകളും കാലുകളിൽ ചില കളുമണി ് അ യുെട മു ിൽ െച ു നി ു. ‘േമാേന, നിനെ ുപ ി? അ േവദനേയാെട േചാദി ു. “േമാേള എ ു വിളി ു, അേ .” മകൻ തിരു ി. പിേ ു നാലാമൻ ഒരു ചുവ േചലയും മൂ ു ിയുമണി ാണ് വ ത്. ‘േമാേന നീയും.’ അ യുെട െതാ യിടറി. ‘േമാേള എ ു വിളി ു അേമ മകൻ പറ ു. ആ കൂരമായ വിേനാദ ൾ തുടരേവ, മ ളുെട അരിശം പുക ു നീറി ിടി ുകയായിരു ു. അ െന കാലം കട ുെപായ് െ ാ ിരിെ , അവരുെട ജീവിത ിേല ് ഒരു െപ ു കട ുവ ു. അതിസു രിയായ ഒരു െപൺകു ി. അവൾ അടു

ഗാമ ിെല തലവെ മകളായിരു ു. അവെള ആദ ം ക ുമു ിയത് സു രനായ മൂ ാമെ മകനായിരു ു. അവർ ത ിലടു ു. ഒരു പ മി രാ തിയിൽ, അയാൾ ആരുമറിയാെത അവെള ത ിെ ാ ു തെ ഗാമ ിേല ു േപാ ു. രാേവെറ െച ിരു ു. അ വീടിനക ്, മകൻ വരു തുംകാ ് ഉറ െമാഴി ിരി ുകയായിരു ു. മകൻ മു ുനി ് ആേവശേ ാെട വിളി ുപറ ു. ‘അേ , ദാ േനാ ൂ, ഞാൻ അ യ് െ ാരു സ ാനം െകാ ുവ ിരി ു ു. വിലപിടി സ ാനം.’ അ ഒ ും ഓർ ാെത പറ ു: ‘എനിെ ിനു സ ാനം? നി ള ുേപരും കൂടി സമമായി എടുേ ാളു. േമാേന...’ പി ീട്, സ ാനം എ ാെണ റി േ ാൾ അ താനറിയാെത പറ ുേപായതിെന ുറിേ ാർ ു പ ാ പി ു. മൂ ാമെ മകെ മന ിടി ു. തെ പിയെ കാമുകിെയ മ ു നാലു സേഹാദര ാേരാെടാ ു പ ിടുകേയാ? അയാൾ ് അേതാർ ാൻകൂടി കഴി ി . പേ , അ യുെടവാ ു െത ി നട ാനു കരു ് അയാൾ ി ായിരു ു. അരിശവും ദുഃഖവും കടി മർ ി അയാൾ അ യുെട മു ിൽ ഒരി ൽ ൂടി തല കുനി ു. അ െന അവൾ ആ അ ു േപരുെടയും ഭാര യായി. അേതാെട അേതവെര ശാ മായിരു കുടുംബ ിെ അ രീഷം കല ി. സേഹാദര ാർ ത ിൽ ിൽ അസൂയേയാെട േനാ ാനും, സംശയി ാനും തുട ി, ആ െപൺകു ി ആെരയാണു കൂടുതൽ േ ഹി ു െത കാര ിൽ അവർ ത ിൽ തർ മായി. അവർ ഓേരാരു രും

അവളുെട ഓേരാ ചലന െളയും സംശയേ ാെട േനാ ി ാണാൻ തുട ി. അവൾ ഒരാേളാട് െകാ ി ുഴ ു സംസാരി ു തു ക ാൽ മ ു നാലു േപരും അസ രായി. അ െന അനാവശ മായ സംശയ ളുെട നൂലാമാലകൾ െക ുപിണ ുകൂടി. ആ കുടുംബ ിെ സമാധാനം തകർ ു. അെതാെ ു പാവം അ യുെട മന ് െനാ ുപിടയുകയായിരു ു. അവർ മ െള പറ ു മന ിലാ ാൻ ശമി ു. ‘കു ു േള, നി ൾ ഇരു ംവ പുരുഷ ാെരേ ാെല െപരുമാറാൻ ശമി ് ു ദമായ വികാര ൾ നി ളുെട നി െയ തകർ ാതിരി ാൻ ശ ി ൂ...’ അെതാ ും ആ തിള ുനിൽ ു െചറു ാരുെട കാതിൽ വീണി . ര ാമൻ മാംസേപശികൾ ഉരു ിെ ാ ു മൂ ാമേനാടു രഹസ മായി പറ ു: ‘പുരുഷെ ഏ വും വലിയ സ ് അവെ െപ ാണ.് എ ത കരു നായ പുരുഷനായാലും അവെ െപ ിെ കട ിനു മു ിൽ അലി ു േപാകു ു. അവളുെട േനർ ു മെ ാരാൾ േനാ ു തുേപാലും അവനു സഹി ാനാവി . ഒരു െപ ് അ ു േപരുെട ഭാര യാകുകെയ ത് എ ു നികൃഷട് മായ ഏർ ാടാണ!് ’ ‘അതുതെ യാണ് ഞാനും പറയു ത്.’ മൂ ാമൻ േയാജി ു: ‘അവെള ആദ ം േ ഹി ത് ഞാനാണ.് അവളും ആദ ം േ ഹി ത് എെ യാണ.് അവൾ എനി ുമാ തം അവകാശെ താണ.് അ ഓർ ാ ുറ ് ഏേതാ വിടുവാ ് പറ ുേപാെയ ുെവ ് ഞാൻ അവെള പ ിടാൻ അനുവദി ാൻ പാടി ായിരു ു. എ ാം എെ വ രംതെ ...’ അതു േക േ ാൾ ര ാമെ മുഖ ് അസൂയ പത ു. മുഷ്ടിചുരു ി ചുവരിൽ ആ ടി ുെകാ ്

അയാൾ പറ ു: ‘അ െനയ ു പറയാെത, ന ൾ അ ു േപരിൽ ഏ വും കരു ് എനി ാണ.് ന ൾ അ ു േപരും ത ിൽ െപാരുതിയാൽ േശഷി ുക ഞാനായിരി ും. നി ൾ നാലു േപരുംകൂടി എെ ഒരു ൈകയ് ി . അതുെകാ ് അവൾ എനി വകാശെ താണ!് ’ മൂ ാമൻ പു ഭാവ ിൽ ചിരി ു. ‘അഹ രി ാെത’ അയാൾ പറ ു: ‘ഏ നു ൈക രു ് മാ തേമയു ൂ. ബു ിയി . ഏ െന കീഴട ാൻ എനി ് ഏതാനും നിമിഷ ൾ മാ തം മതി.’ അതുേക ുെകാ ുവ സാത ികനായ മൂ മകൻപറ ു: ‘നി ൾ ത ിൽ െപാരുതി േചാര െചാരിേയ കാര മി . ഞാനാണ് അ യുെട മൂ മകൻ. ഞാനാണ് കുടുംബനാഥൻ. എെ നി ൾ അ െനേ ാെല ബഹുമാനിേ താണ.് അേ ാൾ അവൾ നി ളുെട അ യാകു ു...’ േജ ാനുജ ാർ െപെ ് ശ തു ളായി. അവർ ിടയിൽ ജ ളുെട പക പുക ുനി ു. എവിടേ ാ വ ുകയറിയ ഒരു െപ ിനുേവ ി തെ ഓമനമ ൾ േചാര െചാരിയാൻ െവ ു തുക ് അ യുെട മന ് മുറി ു. പേ , പറ ുമന ിലാ ാവു ഘ ം കഴി ിരു ു. വിചി തമായ ഒരു ാദ ിെ േവലിേയ ിൽ േബാധം നെ മ ൾ അ യുെട വാ ുകെള കാ ിൽ പറ ി. അവർ വാശിേയാെട, പകേയാെട, ആയുധ ൾ േത ുമിനു ുകയായിരു ു. അയാൾ െപെ ു നിർ ി. ശ ാമളയുെട വിടർ ക ുകൾ അയാളുെട മുഖ ുതെ തറ ിരി ുകയായിരു ു. കഥയുെട ബാ ിഭാഗമറിയാനു തിടു േ ാെട അവൾ

മുേ ാ ു നീ ിയിരു ു. രഘുവാകെ , പിളർ വാേയാെട മിഴി ുേനാ ിയിരി ുകയായിരു ു. അവർ ിടയിൽ െത ുേനരേ ് ഒരു നി ബദ് ത പര ു. ഒരു സിഗര ് െകാളു ിയി ് അയാൾ തുടർ ു: ‘ആ പട ുറ ാടിനിടയിൽ അ ു മ ളും ഒരു കാര ം മറ ിരു ു. ആ െപ ിന് ആേരാടാണ് കൂടുതൽ േ ഹെമ ു ക ുപിടി ാൻ അവെര സംബ ി ിടേ ാളം അവൾ ജീവനി ാ ഒരു സു രമായ കളി ാവ മാ തമായിരു ു. അവളുെട വികാര ൾ അവർെ ാരു പ മായിരു ി .’ ഒടുവിൽ ഒരു ദിവസം, ആരും പതീ ി ാ ഒരു നിമിഷ ിൽ അവൾ െപാ ിെ റി ു. തെ അ ു പുരുഷ ാെരയും നിര ിനിറു ി അവരുെട മുഖ ുേനാ ി അവൾ വിളി ുപറ ു: ‘ഞാൻ നി െള െവറു ു ു. അ ു േപെരയും ഒരുേപാെല െവറു ു ു. പുഴുവിെനേ ാെല, ഉ ിഷ്ടെ േ ാെല.’ ഭർ ാ ാർ അ ു േപരും പക ുനിൽെ , അ മാ തം തളർ ശബദ് ിൽ േചാദി ു: ‘എ ാണ് മകേള, നീ ഈ പറ തിെ അർ ം? നീ ന വ ം ആേലാചി ി ുതെ യാേണാ പറ ത്?’ ‘അെത.’ അവളുെട ശബ്ദം കടു തായിരു ു; ‘ആേലാചി ാെത ഞാെനാ ും പറയാറി . െച ാറി . കുറ ുനാളെ പരിചയം മാ തമു ഒരു പുരുഷെ കൂെട ഒളിേ ാടിേ ാ തും ന വ ം ആേലാചി ുതെ യാണ്. പേ , എനിെ ാരു കാര ം പറയാെത വ . അ യാണ് ഇവെര നശി ി ത്. അ യാണ് ഇവെര ആ ും െപ ും െക വരാ ിയത.് ’ സകല കലഹ ിെ യും ഉറവിടം താനാെണ ് അവളറി ു. ഒരുമയിൽ കഴി ിരു നെ ാരു കുടുംബം കല ിയത് താനാണ.് അവളുെട മന ് െനാ ു. ഈശ രാ, ഇെത ു ശി ? എനി ിഷട് െ

പുരുഷേനാെടാ ം, അേതവെര േപാ ിവളർ ിയ അ ന മാെര െവടി ് ഓടിേ ാരുേ ാൾ ഇ െനെയാരു ദുര ം വ ുകൂടുെമ ് ഒരി ലും കരുതിയിരു ി േ ാ. ഇതിന് പാക ിന് മു ിൽ താെന ു പാപം െചയു? ഒടുവിൽ അവൾ തീരുമാനി ുറ ി ു. ഈ കുടുംബ ിൽ േചാര ു ികൾ വീഴാൻ പാടി . ഈ അ യുെട ക ുകളിൽനി ് ക ുനീെരാലി ാൻ പാടി . അ ് രാ തിയിൽ എ ാവരും മയ ി ിടെ , അവൾ ആ വീടു വിേ ാടി. പുരുഷെ േവഷമണി ്, തല ാവ് െക ി, െപായീശയണി ് ആളന മി ാ രാജവീഥിയിലൂെട അവൾ ൈധര േ ാെട നട ു. തെ തീരുമാന ിെ വിശു ിയായിരു ു അവൾ ് ആ ൈധര ം െകാടു ത്. അ െന നട ുനട ് കാടും േമടും താ ി അവൾ ആ കു ിെ മുകളിെല ി. അവിടം കാടും പടലും പിടി ുകിട ുകയായിരു ു. വിഷ ാ ുകൾ പിണ ു കിട ു കൂ ൻ മര ളുെട നടുവിലു ഒരു െകാ ുപാറയിൽ ച മംപടി ിരു ് അവൾ ക ട ു പാർ ി ാൻ തുട ി. പി ീടവൾ ക ുതുറ ി . ഇരു യിരു ിൽനി ് അന ിയേതയി . ആ തപ ് അ െന നീ ുേപായി. അവൾ ് മുകളിൽ ആകാശം ഇരുളുകയും േമഘ ൾ വി ുെപാ ി മഴ േകാരിെ ാരിയുകയും െചയു. െവയിലും മ ും മാറിമാറിവ ു. ഋതുേഭദ ൾ അവൾ അറി േതയി . അവളുെട ഇ ിയ ൾ മേ േതാ ഉണർവിനുേവ ി കാ ിരി ുകയായിരു ു. ഒടുവിൽ വർഷ ൾ ുേശഷം അവൾ ുചു ും ഒരു േ തമു ായി. അവൾ അതിനകം ഒരു സ ർണവി ഗഹമായി ഴി ിരു ു. അവൾ പാ വപുരെ കന കകളുെട, സുമംഗലികളുെട ര കയായി.

‘ആ പാറയും അേത വി ഗഹവും ഇേ ാഴുമവിെടെ െ യു .് ’ അയാൾ അവസാനി ി ുകയായിരു ു: ‘ഭ ാരുെട പവാഹമു ായേ ാൾ കു ിെ മുകൾഭാഗം മുഴുവൻ െവ ിെ ളി ു വൃ ിയാ ി. വലിെയാരു അ ലവും വലിെയാരു മു വുമു ായി. താെഴ അടിവാരംവെര കരി ൽ ടവുകളു ായി. നടവരവു െപരുകിയേ ാൾ അ ല ിന് ഉടമ ഉടമ ാരു ായി. ആരാെണ റിയുേമാ? ആ പഴയ അ ു ഭർ ാ ാരുെട താവഴി ാർ. കഥ തീർ േ ാൾ രു േപരും, അ ംവി ിരി ു തു ക േ ാൾ, അയാൾ ് ചിരിവ ു. ആേരാടാണ് ഇെതാെ പറ ത്? േലാകം കാണാ ഒരു െപൺകു ിേയാട്. എ ും െപാ ും തിരിയാ ഒരു പ േനാട്. പേ , പാ വപുര ിെ കഥകൾ പറ ാൽ തീരാ വയാെണ ് അയാൾ ഓർ ു.

പതിമൂ ് ഒ തു മണി കഴി ു. ി ൂളിൽ േപാകാൻ അ ും േദവിേയ ഒരു ിയി ിെ ് ശ ാമളയ് ു മന ിലായി. അവൾ മുറിയുെട വാതിൽ ൽ െച ് എ ിേനാ ി. േദവിേയ ി കേസരയിൽ ചാരിയിരി ു ു. മു ിൽ ഒരു പു കം നിവർ ി ിടി ി ുെ ിലും ക ുകൾ അതിെലാ ും കുരു ാെത ദൂെരെയേ ാ ആണ.് േലശം വിളർ മുഖ ് മന ിലാ ാനാവാ ത നനു ആവരണം. കഴി കുെറ ദിവസ ളായി, അയാൾ വ ുകയറിയതുമുതൽ, ഏ ി വളെരേയെറ മാറിയിരി ു ുെവ ് അവൾ േവദനേയാെട ഓർ ു. ഇ തയും കുറ ് ദിവസ ൾ ു ിൽ അയാൾ ് അവെര വശീകരിെ ടു ാൻ കഴി ുേവാ? അ ത െപെ ് അലിയു ത േ ാ ഏ ിയുെട മന ്. എ ാം െപാേയ് ായി ും ഇ തയും കാലം നി കാലിൽ െ ഉറ ുനി ു. പലരും ഒളി ും േകൾെ യും ഓേരാ ു പറ ി ും കുലു ാെത, ആെരയും കൂ ാ ാെത തല ഉയർ ി ിടി ,് തെ തണലിൽ നട ു. ഒരുപേ , ഉ ിെ യു ിൽ വീർ ുമു ി കരയു ു ായിരി ണം, ആർ റിയാം ഉ ിലു െതാ ും പുറ ു കാണി ു ത േ ാ േദവിേയ ിയുെട മുഖം. ‘ഏ ീ...’ അവൾ പതുെ വിളി ു. േദവി അന ിയി .

ശ ാമള വീ ും വിളി േ ാൾ അവൾ െഞ ിയുണർ ു. മടിയിെല പു കം താെഴവീണു. ‘എേ ? ‘ഇ ും ൂളിൽ േപാണിേ ?’ ‘ഇ .’ ‘ഇ െല ൈവകുേ രം ൂളിൽനി ് ശിപായി വ ിരു ു. മാേനജര് അേന ഷി െണ ് പറ ു.’ ‘ഞാൻ ല ീവ് ആ ിേ ഷൻ െകാടു യ ിരു േ ാ?’ ‘ലീവി ാേ ത.’ ‘ശ ളമി ാ ലീവാകാമേ ാ. സുഖല ാ ാൽ പിെ ാ െച ാ?’ ‘എ ാ ഏ ീെട അസുഖം? േഡാ െറ കാണായിരു ിേ ?’ ‘േവ .’ ‘പിെ ഇ െന ഒേരയിരു ് ഇരു ാൽ?’ ‘എനി ് മുഷിയിെ ുതെ കൂ ിേ ാളൂ.’ ‘േനാ ൂ ഏ ീ,’ ശ ാമള കേസരൈ യിൽ പിടി ുെകാ ് അവളുെട ക ുകളിേല ് ഉ ുേനാ ിെ ാ ു പറ ു: ‘കുെറ ദിവസായി ഞാനിത് കാണു ു. അയാള് വ ുകയറിയതിൽ ിെ ഏ ിയുെട മുഖം ഒരി ൽേ ാലും െതളി ുക ി ി . മുെ ാ ും ഇ െനയായിരു ി േ ാ. ഇേ ാെഴ ാ െപെ െ ാരു മാ ം?’ േദവി മറുപടി പറയാെത മുഖം താഴ് ുകമാ തം െചയു. അവളുെട മുഖെ ആ നിർവികാരത ശ ാമളയ് ് തീെര മന ിലാ ാൻ കഴി ി . പേ , അതിന് ആഴമു േവരുകളുെ ും അവൾ ു േതാ ി. െവറുേ ാെട, വാശിേയാെട അവൾ േചാദി ു:

‘എ ിനി െന തീ തി ു ു? ഏട ി ഒരു വാ ു പറ ാൽ അയാൾ ഇറ ിേ ാകിേ ?’ ‘ആര?് ’ ‘ആ മുറിയിൽ താമസി ു ആള.് ’ അവൾ േനേര എതിെര അട ുകിട ു വാതിലിെ േനർ ് ചൂ ി ാ ി. ‘ശ് ശ.് .. പതുെ ...’ േദവി ചു ് വിരൽെവ ുെകാ ് പറ ു: ‘അയാൾ അക ു .് ’ ‘േകേ ാെ !’ ശ ാമള അ ംകൂടി ഉറെ പറ ു: ‘അയാളുകൂടി േകൾ ാനാണ് ഞാൻ പറ ത.് ’ ‘ശ ാമേള!...’ േദവി കന സ ര ിൽ വിളി ു: ‘അയാേളാടു േപാകാൻ പറയാൻ എനി ു കഴിയി .’ ‘എ ുെകാ ?് ഏ ി ു മുഖ ുേനാ ി പറയാൻ വിഷമമുെ ിൽ ഞാൻ പറയാം. എനിെ ാരു മടിയുമി .’ ‘മടിയു ായി . പേ ... പേ , എ ത നാളായി ഞാനയാെള കാ ിരി ു ു! കാ ുകാ ിരു ് വ ുകയറിയ വിരു ുകാരെന പറ യയ് ാൻ എനിെ ാ െനാ ുേ ാ?’ ശ ാമളയുെട ക ുകൾ അ ുതംെകാ ു വിടർ ു: ‘എെ ാെ യാണീ പറയു ത?് അയാെള കാ ിരി ുകയായിരുെ േ ാ? ഏ ി ് അയാെള േനരേ പരിചയമു ായിരുേ ാ? പാ വപുരെ ി അയാൾ പറ കഥകെളാെ പ മാെണ ് ആർ ാണറി ുകൂടാ ത?് ’ ‘അ കു ീ, അെതാെ േനരാണ.് ’ ‘േവ ാ െതാെ ആേലാചി ു െവറുെത തല പു ാ ുകയാണ.് കുെറ പാവശ ം േകൾ ുേ ാൾ ഏതു നുണയും േനരാെണ ു േതാ ി ുട ും. അതാണയാളുെട സൂ തം. എനി താദ േമ മന ിലായി. പാവം ഏ ി, ഇ തേവഗം അയാളുെട ജാടയിൽ വീണുേപായേ ാ...’

‘ഞാൻ വീണത , ശ ാമേള.’ ഓർമയിൽ ചിക ുെകാ ് സ ിെല േപാെല േദവി പറ ുതുട ി: ‘വർഷ ളായി ഞാെനാരു വല െന ുകയായിരു ു. അയാെള കുരു ാനായിമാ തം. ഞാൻ അയാെള േനരിൽ ക ി ി , ഇതിനുമു .് പേ , ഒരി ൽ അയാൾ വ ുേചരുെമ ും എെ വലയിൽ കുരു ുെമ ും എനി റിയാമായിരു ു. എ തേയാ നാളുകളായി ഞാനയാെള കാ ിരി ുകയായിരു ു! കാ ുകാ ിരു എെ മ നശി ുതുട ിയിരു ു. നിത വും ൂൾവി ു വരുേ ാൾ ഞാൻ നിേ ാട് ആദ ം േചാദി ാറു ായിരു േചാദ ം വ ക ുമു ായിരുേ ാ എ ാണ.് പാവം നീ വിചാരി ു, നിെ ഏ െ ക ാെണ .് അ . ഞാൻ കാ ിരു ത് നിെ ഏ െനയ , ഇയാെളയായിരു ു. ഇയാളുെട വരവും കാ ു പല ൈവകുേ ര ളിലും ഞാൻ തീവ ിയാ ീസിെല ബ ിൽ തനി ിരു ു. വട ുനി ു ഒേരെയാരു വ ിയിൽ വ ിറ ു വരുെട കൂ ിൽ ഞാൻ ഇയാളുെട മുഖം ആർ ിേയാെട തിര ു. െപ ിയും തൂ ി, യാ താ ീണംെകാ ു തളർ മുഖവുമായി ഒരു െചറു ാരൻ വ ിയിറ ു ുേ ാ? ആൽ ുവ ിൽ കാ ുകിട ു ടാ ി ാരേനാട് കളരി ാടെ തറവാ ിേല ു വഴി േചാദി ു ുേ ാ? എ തേയാ ദിവസം ഞാൻ കാ ിരു ു. പേ , അയാൾ വ ിറ ിയ ദിവസം മാ തം അയാെള സ ീകരി ാൻ േ ഷനിൽ ഞാനു ായിരു ി . എ ി ും അയാൾ പിണ ിയി . വ ിപിടി ു വീടേന ഷി ്, ഇവിെട വെ ി. എ ലിവു മനുഷ ൻ! എേ ാടു പിണ ി, അരിശേ ാെട, ഈ വീടു ക ുപിടി ാൻ മിനെ ടാെത അയാൾ തിരി ുേപായിരുെ ിേലാ? എനി ് അേതാർ ാൻകൂടി വ .’

‘നിർ ൂ...’ ശ ാമള പറ ു: ‘േക ുേക ു മതിയായി. ഇെതാരു ശാപം കി ിയ വീടാണ.് ആദ ം കു ൂേ ൻ. അതുകഴി ് ഇയാള്. ഇേ ാ േദവിേയട ിയും. െകാെറ കഴി ാൽ എനി ും പിടി ും െനാ .് ’ േദവി ചിരി ാൻ ശമി ു. അെതാരു വികൃതമായ പാ മമായിരു ു. ‘ശരിയാണ.് കുെറ ഴിയുേ ാൾ, ബു ിയുറയ് ുേ ാൾ കു ിയും എെ േ ാെലയാേയ ും. മനുഷ ജ ിെ ശാപമാണ,് സ ം കാണുകെയ ത.് ’ ‘എനി ീ പുരാണെമാ ും േക .’ ശ ാമള വ ീേറാെട പറ ു: ‘എനിെ െ പഴയ േദവിേയ ിെയ തിരി ുകി ിയാൽ മതി. കു ൂേ ൻ കല ാണം കഴി ുെകാ ുവ അ ുതെ എനി ് ഏട ിെയ ഇഷ്ടമായി. ഞാൻ േദവിേയ ിെയേ ാെലയാവാൻ െകാതി ു. ഏ ിെയേ ാെല മുടി പി ിയിടാൻ, കറു േഗാപി െതാടാൻ, ഇറ ം കുറ ൗസിടാൻ. എ ിന്, ഏ ിെയേ ാെല നട ാനും ചിരി ാനും ഞാൻ ശമി ു. നി ളു രു േപരും ത ില് വഴ ു ാവുേ ാെളാെ എനി ു തരി ുകയറാറു .് ഏ നാെണെ ാ ും ഞാൻ കരുതുകയി ായിരു ു. എെ നാവിെ മൂർ ഏ നുതെ നേ ാണം അറിയാമായിരു ു. പേ , ഏ ിെയ കരുതിമാ തം ഞാൻ മി ു.’ ‘എ ായാലും കു ി ഇനി എെ ഓർ ു വിഷമിേ . എെ ജീവിതം ഇേ ാൾ എെ പിടിയിലാണ്.’ ‘വിഷമി ാതിരി ാൻ വ . രാ തിയിൽ ഏ ി ഉറ ംവരാെത തിരി ും മറി ും കിട ുേ ാൾ, പി ീട്, െവളു ിന് എേ ാേഴാ മയ ിൽ പി ും േപയും പറയാൻതുട ുേ ാൾ ഞാൻ ഇയാെള

ഉ ുെനാ ു ശപി ാറു ്. ഇയാെളാരാളു കാരണമാണ് ഏ ിയുെട ൈസ രം നഷ്ടെ ത.് ’ ‘ശ് ശ,് പതുെ .’ േദവി വീ ും ചു ു വിരൽെവ ു: ‘അയാൾ അക ു .് ’ ശ ാമളയ് ു നിയ ി ാൻ വ ാതായി. അരിശംെകാ ് അവളുെട ശബ്ദം വിറ ു: ‘പതുെ യ , ഞാൻ ഉറെ വിളി ുപറയും. അയാളു മാ തമ , എ ാവരും േകേ ാെ ...’ അേ ാേഴ ും കതകു തുറ ് അയാൾ പുറ ുവ ുകഴി ിരു ു. അയാൾ െവ ഷർ ും െവ മു ുമണി ിരു ു. േതാളിൽ എയർ ബാഗുമു ായിരു ു. ക ിളയിൽ പിടി ുെകാ ് അയാൾ േചാദി ു: ‘എ ാ, ഏ ിയും അനിയ ിയുംകൂടി കാലേ ...’ ‘ഞ ൾ നി െള ി െ പറയുകയായിരു ു.’ ശ ാമള ഈർഷ േയാെട പറ ു: ‘ശ ാമേള..!’ േദവിയുെട ശബദ് ം െപാടു േന ഉയർ ു. അവളുെട മുഖം േകാപംെകാ ു ചുവ ുതുടു ു തും ക ുകൾ ക ു തും ശ ാമള ക ു. അവൾ െപെ ു നി ബദ് യായി. പത ുവരു േ ാഭം അമർ ാനാകാെത അവൾ എേ ാ പിറുപിറു ുെകാ ിരു ു. അെതാരു േനരേ ാ ുേപാെല േനാ ിനിൽ ുകയായിരു ു അയാൾ. അയാൾ പറ ു: ‘എ ായാലും നി െളെ ാെ ാെ ഇ തയും പറയി ി ാൻ എനി ു കഴി േ ാ. അതും കുറ ു ദിവസ ിനു ിൽ...’ േദവി വിശദീകരി ാൻ ബ െ ടുകയായിരു ു: ‘ഞ ൾ നി െള ിയ സംസാരി ിരു ത്.’

‘സാരമി , ഞാൻ എ ാം േക ു.’ അയാൾ പറ ു: ‘നി ൾ പറ ിെ ിൽ െ കര ാരും ആ ു ികളും പറ ുതുട ിയിരി ു ു.’ ‘അവർ പറയെ .’ േദവിയുെട മുഖ ് പു മായിരു ു: ‘ഇേ തം കാലം എവിെടേ ായി ിട ു, ഈ കര ാരും ആ ു ികളും? ഒരാള് മുഷി പഴ ുണിേപാെല എെ വലിെ റി ുേപായേ ാൾ ആരുമു ായിരു ി േ ാ േചാദി ാൻ. ഇനിയിേ ാ ഞാൻ ആെരയാണു ഭയെ േട ത?് എനി ാേരം േപടിയി . പ ു ായിരു ി . ഇേ ാൾ ഒ ുമി .’ അയാൾ അേ ാഴും ചിരി ു. എ ി ു പതുെ പറ ു: ‘അെതാരു ന കാര മാണ.് പേ , ഞാൻ േപാകാൻ തീരുമാനി ുകഴി ു. ഞാൻ കാരണം ഈ കുടുംബ ിെ ൈസ രം നഷ്ടെ ടാൻ പാടി .’ ‘അ െന ആരു പറ ു?’ ‘ആരും പറയാെതതെ എനി തു മന ിലാ ാം.’ ‘അ െന മന ിലാ ു തിൽ വലിയ കാര െമാ ുമി . നി െള ഇേ ാ ുവരു ിയത് ഞാനാണ.് ഞാൻ േപാകാൻ പറയു തുവെര നി ൾ ിവിെട താമസി ാം.’ ‘എനി ത് ഇഷട് മെ ിേലാ?’ ‘ഇഷ്ടം!’ േദവിയുെട ചു ുകൾ േകാടി. മുഖ ു വികൃതമാെയാരു ചിരിവിരി ു: ‘നി ളുെട ഇഷട് വും ഇഷ്ട ുറവും ആരു േനാ ു ു? സം ഇഷ്ട പകാരമാേണാ ഈ ദൂരം മുഴുവൻ താ ി നി ളിവിെട വ ത?് ’ അയാൾ തിനു മറുപടിയി ായിരു ു. അയാളുെട മുഖം െപെ ് ഇരു ു. ആശയ വെനേ ാെല അയാൾ ര ു േപരുെടയും മുഖ ളിേല ു മാറിമാറി േനാ ി. േദവിയുെട മുഖം ദൃഢമായി. കന ശബദ് ിൽ അവൾ പറ ു:

‘എ ാൽ, ഞാെനാ ു പറയാം. േവ ാ േമാഹ െളാ ും ഉ ിൽ സൂ ിേ . ഒടുവിൽ നിരാശെ േട ിവരും. നി ൾ ഇവിെടനി ു േപാകാൻ േപാകു ി . നി ൾെ ാരി ലും േപാകാൻ കഴിയി . വർഷ ളായി െനെയടു വലയിേല ു ഞാൻ നി െള ആവാഹി ുവരു ുകയായിരു ു. അ ത േവഗം െക ുെപാ ി ് ഓടിര െ ടാൻ നി ൾ ു കഴിയുേമാ?’ അവളുെട തുള ുകയറു ക ുകെള േനരിടാനാകാെത അയാൾ കുഴ ി. േദവി അേത സ ര ിൽ തുടർ ു: ‘ഒേ ാർേ ാളൂ. നി െള നിയ ി ു ത് ഞാനാണ;് എെ വലതുൈകയിെല അു വിരലുകളാണ.് വലയുെട െക ു ഞാൻ അഴി ുവിടാെത നി ൾ ു പുറ ുകട ാൻ കഴിയി . ഞാൻ അെതാ ു െച ാനും േപാകു ി .’ അവൾ െപാ ി ിരി ു. എ ാം തകർ ു , എ ാം കീെഴ് ടു ു , ചിരി. അത് അയാെള അസ നാ ി. അവളുെട ജ ലി ു മുഖേ ു േനാ ാൻ, ക ു ക ുകെള േനരിടാൻ, അയാൾ ു ഭയം േതാ ി. അയ ശബ്ദ ിൽ അയാൾ പറ ു: ‘ഇ െ വിു ലം വിടണെമ ാണ് എനി ു കി ിയ അ ശാസനം.’ ‘ആരാണതു പറ ത?് ’ ‘കരയിെല ആ ു ികള്.’ ‘കരയിെല ആ ു ികെള നി ൾ ഭയെ ടുേ ാ?’ ‘ഇ .’ ‘പിെ ?’ ‘ഞാൻ കാരണം ഈ തറവാടിന,് നി ൾ ര ു േപർ ,് ചീ േ രു ാകരുെത ് എനി ് നിർബ മു .് ’

‘ചീ േ േരാ, ആർ ?് ’ േദവി വീ ും വികൃതമായി ചിരി ാൻ ശമി ു: ‘നി െള ആവാഹി ു വരു ിയതു ഞാനാണ.് ഇെതെ സ ം കാര മാണ.് കര ാര് അതിൽ തലയിേട കാര മി .’ ‘ശ ാമളയുെട കാര ംകൂടി ഓർേ തേ ?’ ‘ന െള ിന് അ െനെയാെ കണ ുകൂ ു ു? അവളുെട വിധി അവളും അനുഭവിേ തീരൂ. ഒരുകാല ് ഞാനും ഒരുപാടു സ ം ക താണ.് എ ി ് ഇേ ാൾ എവിെടെയ ി?’ അയാെളാ ും മി ിയി . ‘അതുെകാ ’് അയാളുെട േതാളിൽനി ് എയർബാഗ് കടെ ടു ുെകാ ് അവൾ ക ി ു: ‘ഇതു നി ളുെട മുറിയിൽ െകാ ുേപായി െവ .് ഇവിട ു േപാകു തിെന ി തൽ ാലം ആേലാചി . സമയമാകുേ ാൾ ഞാൻ പറയാം. അേതവെര ഈ മുറിതെ നി ളുെട വീട്...’ ആ ാശ ിയു ആ ക ുകളുെട മു ിൽ ഒരു വ െനേ ാെല പക ുനിൽ ുേ ാൾ പഴെയാരു ഓർമ അയാളുെട മന ിേല ് അരിെ ി. കർ ൂര ിെല ചുവ ജ ാലയുെട മു ിൽ, സി ൂരം പടർ െന ിയും അഴി ി തലമുടിയും ചുവ വ ളുമായി, തീനാ ുേപാെല ഒരു ീരൂപം. അയാൾ ് അേ ാൾ ൈകകൂ ി െതാഴാനാണു േതാ ിയത്. ‘അേ , േദവീ, മഹാമാേയ! ര ി ൂ.’ അയാൾ മ ി ു. അേ ാേഴ ും െതാ വര ുകഴി ിരു ു.

പതി ാല് ൈവ കുേ രം ൂളിൽനി ു വ പാേട രഘു മുറിയിൽ കയറിവ ു. ഒം മു ിയുമു ായിരു ു. അയാൾ ക ിൽ ടിയിൽ ചാരിയിരി ുകയായിരു ു. വടി കു ി ിടി ് കൂനി ൂനി വ ു ക ിൽ ടിയിൽ പിടി ുെകാ ു മു ി അയാെള േനാ ി െതാ ുകാ ി ചിരി ു: ‘േമാൻ കു ൂ െന കാണാറുേ ാ?’ അവർ േചാദി ു. അയാൾ ഉെ േ ാ ഇെ േ ാ പറ ി . അയാൾ എേ ാ പറെ ു കരുതി, െചവി വ ംപിടി ുെകാ ് അവർ േചാദി ു: ‘േങ...? അയാൾ രഘുവിേനാടു പറ ു: ‘മു ിേയാടു പറേ ൂ, കാണാറിെ .് ’ രഘു ൈകയും കലാശവുംകാ ി മു ിയുെട കാതിൽ െവടിെപാ ു ഒ യിൽ പറ ു: ‘അ െന കാണാറി ാ ്.’ മു ി മന ിലായമ ിൽ തലയാ ി. അവർ അയ , തണു , ശബദ് ിൽ വീ ും േചാദി ു: ‘അവന് ഇ ഴും െദ ം വരാറുേ ാ? അെ ിെല ന ാ െദ ം വരാ ിരി ാ? ആരാവെട അവെ പാകം േനാ ാൻ ഇരി േണ, അേ ?’ രഘുവഴിയായി മറുപടി കി ി: ‘അറി ുകൂടാ .് ’

പി ീെടാ ും േചാദി ാൻ നിൽ ാെത, തേ ാടുതെ അവ മായി എേ ാ പിറുപിറു ുെകാ ,് കൂനി ൂനി അവർ പുറേ ു േപായി. ‘മു ി ു െചവി േക ൂടാ.’ രഘു അയാൾ ു പറ ുെകാടു ു: ‘എ ത ഒറെ പറ ാലും പിേ ം േചാദി ും എ ാ എ ാ .് ’ അയാൾ ് അതിൽ വലിയ താൽപര ം േതാ ിയി . രഘു അയാളുെട െപ ിതുറ ് അതിൽ തിരയാൻതുട ിയേ ാൾ അയാൾ െതെ ാരു അസഹ തേയാെട പറ ു: ‘എ ിനാ അെതാെ തുറ ു ത?് ’ ‘ചു ാ.’ ‘എ ാൽ, അട ുെവേ ൂ.’ മന ി ാമനേ ാെട െപ ി അട ുെവ ി ് അവൻ വീ ും ക ിലിനടു ുവ ു ചു ി ി നി ായി. അ ം കഴി ് അവൻ േചാദി ു: ‘മാമൻ ഇ ു കു ിൻപുറേ ു േപാണിേ ?’ ‘ഇ .’ ‘എെ െകാേ ാവാ ് ഇ െല പറ േ ാ.’ ‘ഇ ു േപാണി .’ ‘എേ ?’ അതിനു മറുപടി പറയാെത മുഖംതിരി ്, അയാൾ പ ായമര ിൽ പഴു പ ായകൾ െകാ ിവലി ു കാ കെള േനാ ി ഇരി ായി. ‘ഞാൻ അേ ാടും ശ ാമേള േ ാടും പറ േ ാ ഇ ു േപാവും ്.’ ‘എ ാൽ, അവേരാടുതെ പറയൂ െകാ ുേപാകാൻ.’ തെ വർ മാനം അയാൾ ു രസി ു ിെ ് രഘുവിനുതെ മന ിലായിരി ണം. അവൻ െപെ ് വിഷയം മാ ി: