Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore gelişim psikolojisi deneme

gelişim psikolojisi deneme

Published by BİLİŞİMCİ HOCA, 2022-06-21 17:20:55

Description: gelişim psikolojisi deneme

Search

Read the Text Version

İÇİNDEKİLER Ön Söz���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������iii İçindekiler���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� v GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Gelişimin Temel Kavramları ve İlkeleri - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 3 Gelişimin Temel Kavramları ve İlkeleri - 2������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 10 Gelişimin Temel Kavramları ve İlkeleri - 3������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 17 Gelişimin Temel Kavramları ve İlkeleri - 4������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 23 Gelişimin Temel Kavramları ve İlkeleri - 5������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 31 Fiziksel Gelişim - Gelişimin Görevleri - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 37 Fiziksel Gelişim - Gelişimin Görevleri - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 44 Bilişsel Gelişim - 1����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 51 Bilişsel Gelişim - 2����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 58 Bilişsel Gelişim - 3����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 64 Bilişsel Gelişim - 4����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 70 Kişilik Gelişimi - 1������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 76 Kişilik Gelişimi - 2������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 83 Kişilik Gelişimi - 3������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 90 Kişilik Gelişimi - 4������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 96 Ahlak Gelişimi - 1���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 103 Ahlak Gelişimi - 2���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 112 Ahlak Gelişimi - 3���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 119 Ahlak Gelişimi - 4���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 127 Karma Test - 1���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 135 Karma Test - 2���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 143 Karma Test - 3���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 150 Karma Test - 4���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 157

Deneme - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 167 Deneme - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 171 Deneme - 3��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 175 Deneme - 4��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 180 Deneme - 5��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 183 Deneme - 6��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 187 Deneme - 7��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 192 Deneme - 8��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 196 Deneme - 9��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 199 Deneme - 10������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 204 Cevap Anahtarı��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 209 vi

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ

Çözümlü videoları izlemek için kare kodu okutunuz. GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Gelişimin Temel Kavramları ve İlkeleri - 1 1 1. 4. Yapılan bir korelasyonel araştırmada 3-8 yaş arası I. Ufuk’un 6 yaşın sonuna geldiğinde kurallı cüm- ayrı ve birlikte büyütülmüş tek yumurta ikizlerininin leler kurması zekâ puanları arasındaki korelasyon 87 olarak hesaplanmıştır. II. Sınavı kazanamayan Melis’in eskisi kadar neşeli Bu durum en iyi aşağıdakilerden hangisiyle olmaması açıklanabilir? A) Kritik dönem III. Duru’nun ceketinin düğmelerini ilikleyebilmesi B) Kalıtım IV. Mehmet’in kas yapmak için spor yapması C) Yaş Yukarıdaki ifadelerden hangisi “gelişme” D) Çevre kavramına örnek değildir? E) Olgunlaşma A) I ve II B) II ve III 5. Sevda Hanım çevresinde titizliği ve mükemmeliyetçi C) I ve IV D) II, III ve IV yapısıyla tanınan bir kişidir. Sevda Hanım, üç E) II ve IV yaşındaki oğlu Serhat’ın birçok şeyi tek başına yapmasına izin vermemektedir. 2. Bir araştırmada, ikiz erkek kardeşlerin ilgi alanları Serhat’ın kişilik gelişimi için önemli olan özerkleşme çabalarına engel olan Sevda Hanım’ın arasındaki korelasyon, kardeşler 6 yaşındayken 85; gelişim psikolojisinin hangi kavramını göz ardı 20 yaşına geldiklerinde ise 58 bulunmuştur. ettiği söylenebilir? Kardeşlerin ilgi puanları arasındaki korelasyonun A) Kritik dönem zaman içinde farklılaşması hangi gelişim B) Olgunlaşma kavramıyla açıklanabilir? C) Öğrenme A) Büyüme D) Hazırbulunuşluk B) Kritik dönem E) Büyüme C) Yaşantı D) Olgunlaşma E) Cinsiyet 3. Genç yetişkinlik ve yetişkinlik yıllarında bireylerin 6. Altı aylık hamile olan Deniz annesiyle doğacak bebeği ilgi puanlarındaki kararlılığın, çocukluk ve ergenlik için alışverişe gitmiş ve bebeğinin doğumundan iki yıllarına göre daha fazla olduğu gözlenmektedir. yaşına kadar giyebileceği boy boy kıyafetler almıştır. Annesi Deniz’in bir sürü kıyafet aldığını görünce Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisiyle “Kızım bu kadar çok kıyafet alma, bugün aldığını açıklanabilir? yarın giydiremezsin sonra.” demiştir. A) Yaş Annesinin Deniz’e söyledikleri değerlendirildiğinde bu durumu hangi gelişim B) Öğrenme kavramı en iyi açıklar? C) Büyüme A) Olgunlaşma D) Kritik dönem B) Hazırbulunuşluk E) Hazırbulunuşluk C) Kritik dönem D) Büyüme E) Yaşantı 3

1 Gelişimin Temel Kavramları ve İlkeleri - 1 7. “İlkokul birinci sınıf öğrencisine olasılık hesaplamala- 9. rını ya da atasözlerinin ne anlama geldiğini anlata- I. Bir çocuğun yürüyebilecek yaşa gelmesi mazsınız.” diyen bir uzmanın gelişim psikolojisi temel kavramlarından hangisini işaret ettiği II. Bir gencin olasılıklı düşünce yapısına sahip ola- söylenebilir? bilecek zihinsel kapasiteye ulaşması A) Kritik dönem III. Hamilelikte stres yaşayan bir annenin bebeğinin düşük kiloda doğması B) Olgunlaşma IV. Altı yaşındaki bir çocuğun okuma yazma öğrene- C) Büyüme bilecek düzeye gelmesi D) Öğrenme V. Ergenlik dönemindeki bir gencin yüzünde sivilce çıkması E) Yaşantı Olgunlaşma genetik yapı tarafından önceden belirlenmiş bir plana göre ortaya çıkar. Bazı davranışlar da sadece olgunlaşma ile ortaya çıkabilmektedir. Yukarıdaki ifadelerden hangisi olgunlaşma kavramıyla açıklanabilir? A) II ve III B) I ve IV C) I, II ve IV D) III ve V E) I, III ve V 8. 10. Anaokulu öğretmeni Hale Öğretmen üç yaş I. 65 yaşındaki Belgin Hanım’da kemik erimesi ra- grubundaki öğrencilerine 100’e kadar ikişer ikişer hatsızlığının başlaması saymayı öğretmeye çalışmış ancak öğrencileri saymayı öğrenemedikleri gibi, öğrencilerinden II. Gebeliğinin ilk aylarında antibiyotik kullanan Nes- birçoğu ertesi gün okula gelmek istememiştir. rin Hanım’ın bebeğinin tek kollu doğması Bu durumu en iyi açıklayan gelişim kavramı III. Ailesinde şeker hastalığı olan Berkay’ın ilerleyen aşağıdakilerden hangisidir? yaşlarda şeker hastası olması A) Öğrenme IV. Doğuştan işitme engelli Ali’nin, ilerleyen yaşlar- da işitme engeli düzelse de arkadaşları kadar iyi B) Yaş konuşamaması C) Büyüme V. Küçükken havale geçiren Yunus’ta hafif düzeyde zihinsel yetersizliğin ortaya çıkması D) Hazırbulunuşluk Yukarıda verilen ifadelerden hangisi ya da E) Kritik dönem hangileri kritik dönem kavramına örnek oluşturur? A) Yalnız IV B) II ve IV C) I, III ve V D) II, III ve IV E) I ve V 4

Gelişimin Temel Kavramları ve İlkeleri - 1 1 11. Ümit Bey, üç yaşındaki oğlu Caner’in kendisi gibi 14. Osman Bey’in Pelin ve Selin olmak üzere iki kızı düzgün cümleler kurmasını ve kelimeleri doğru vardır. 17 yaşındaki Pelin, babasıyla konuşurken söylemesini istemektedir. Ancak Caner, babası gibi onun söylediği birçok soyut kavramı anlarken 7 kelimeleri doğru söyleyememekte ve kurallı cümleler yaşındaki Selin babasının söylediği birçok şeyi kuramamaktadır. anlayamamaktadır. Bu durum, Caner’in dil gelişimiyle ilgili Pelin ve Selin’in bilişsel düzeylerindeki bu farklılık olarak aşağıdakilerden hangisinin önemini aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? göstermektedir? A) Kritik dönem A) Reflekslerden amaçlı davranışlara tamamen geçmiş olmanın B) Olgunlaşma B) Öğrenme sürecinde yaşantının etkisinin C) Bireysel farklılık C) Öğrenmenin olgunlaşma üzerindeki etkisinin D) Türe özgü hazır oluş D) Türe özgü hazır oluşun E) Büyüme E) Olgunlaşmada biyolojik/genetik programın 12. Güzel sanatlar lisesinde resim bölümünde görev 15. Son yıllarda yapılan araştırmalar, günümüzde yapan Yücel Bey, yetenek sınavı komisyonuna teknolojinin ilerlemesiyle beraber yoğun radyasyona katıldığında sınavı kazanan öğrencilerin çoğunun maruz kalma nedeniyle kanser hastalığına yakalanma ailesinde resim yeteneği olan insanların var olduğunu oranında artış olduğunu göstermiştir. gözlemlemiştir. Bu durum gelişim psikolojisi kavramlarından Bu durum öncelikli olarak aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? hangisiyle açıklanabilir? A) Kalıtım A) Tarihsel zaman etkisi B) Hazırbulunuşluk B) Büyüme C) Tarihsel zaman C) Çevre D) Büyüme D) Kritik dönem E) Dönem E) Kalıtım 13. Bir gencin askerden geldiğinde işe girmesi, evlenip 16. Aşağıda verilen eşleştirmelerden hangisi gelişim çoluk çocuğa karışması beklenir. Genç evlenir, psikolojisi açısından doğru kabul edilemez? çocuğu olur; daha sonra çocuğun yürümesi, konuşması, okuma yazmayı öğrenmesi beklenir. A) Ersin’in geçen yıl giydiği ayakkabılarının dar Daha sonra çocuğun babası olarak bu kişiden gelmesi-Büyüme çocuğunu iyi bir şekilde yetiştirmesi, onu evlendirmesi beklenir. B) Derya’nın yaş problemlerini çözebilmek için dört işlem bilgisine sahip olması-Olgunlaşma Yukarıdaki paragrafta vurgulanan gelişim kavramı aşağıdakilerden hangisidir? C) Mustafa’nın arabasındaki arızayı tespit edebilmesi-Öğrenme A) Gelişim dönemi D) 14 yaşındaki Serdar’ın soyut fikirleri B) Gelişim görevi öğrenebilmesi-Hazırbulunuşluk C) Kritik dönem E) Lise öğrencisi Buket’in edebiyat öğretmeni olmaya karar vermesi-Gelişim görevi D) Olgunlaşma E) Hazırbulunuşluk 5

1 Gelişimin Temel Kavramları ve İlkeleri - 1 17. Kalıtımla ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi 19. Olgunlaşma, vücudun doğuştan genetik olarak yanlıştır? sahip olduğu fonksiyonları zamanla yerine getirebilme yetkinliğine sahip olmasıdır. Örneğin A) Çevre faktörlerinin canlının kromozomlarının ve bebeklerin yürüyebilmeleri için yaklaşık bir yaşında genlerinin (kimyasal) yapısında meydana getirdiği olmaları beklenir çünkü bacak kaslarının vücut değişikliklere modifikasyon denir. ağırlığını taşıması ve vücut dengesinin sağlanması dolayısıyla bebeklerin yürüme fonksiyonunu yerine B) Bir özellik için anne ve babadan aynı genleri alan getirebilecekleri biyolojik olgunluğa erişmeleri için birey, o özellik yönünden homozigottur. ilk bir yıldaki bu zaman değişimine ihtiyaç vardır. Olgunlaşma, zaman içinde kendiliğinden meydana C) Çekinik (resesif) gen; yalnız homozigot durumda gelen bir süreçtir. Gelişim olgunlaşmayı da içine alan kendini gösteren gendir. kapsamlı ve doğumdan ölüme kadar bütün olumlu ilerlemeleri kapsayan bir süreçtir. D) Genotip olarak aktarılan bir özellik organizmada ortaya çıkmasa bile sonraki kuşaklarda açığa Yukarıdaki açıklamalardan varılabilecek en uygun çıkabilir. sonuç aşağıdakilerden hangisidir? E) Doğacak canlının taşıyacağı kalıtımsal özellikler A) Olgunlaşma büyümenin ön koşuludur. döllenme anında belirlenir. B) Olgunlaşma, öğrenmeyi de içine alan bir kavramdır. C) Olgunlaşma seyri kişiye özgüdür, önceden öngörülemez. D) Olgunlaşma her gelişim döneminde aynı hızda gerçekleşir. E) Gelişimle ilgili değişiklikler sadece olgunlaşma kavramıyla açıklanamaz. 18. Cezmi Bey oğlu Ercan’ı bağlama kursuna yazdırmak 20. Feride Hanım, oğlu Serkan’ın ileriki yıllarda güzel istemiş ancak kurs yetkilisi, Cezmi Bey’e Ercan’ın sanatlarla ilgili bir bölüm okumasını istediği için, onu henüz bağlama çalmayı öğrenebilecek düzeye sürekli resim kurslarına göndermiş, ona resimle ilgili gelmediğini ayrıca Ercan’ın bağlama çalmayı her türlü araç gereci almıştır. öğrenme konusunda babası kadar istekli olmadığını ifade etmiştir. Feride Hanım’ın sergilediği davranışların altında yatan temel neden aşağıdakilerden hangisiyle Bu duruma göre kurs yetkilisinin vurguladığı açıklanabilir? gelişim kavramı aşağıdakilerden hangisidir? A) Gelişim A) Gelişim dönemi B) Olgunlaşma B) Kritik dönem C) Yaşantı C) Hazırbulunuşluk D) Kritik dönem D) Öğrenme E) Yaş E) Büyüme 6

İÇİNDEKİLER Ön Söz���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������iii İçindekiler���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� v ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������1 Öğrenme Psikolojisine Giriş - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 3 Öğrenme Psikolojisine Giriş - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 9 Öğrenme Psikolojisine Giriş - 3������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 14 Öğrenme Psikolojisine Giriş - 4������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 19 Klasik (Tepkisel) Koşullanma - 1����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 24 Klasik (Tepkisel) Koşullanma - 2����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 30 Klasik (Tepkisel) Koşullanma - 3����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 36 Klasik (Tepkisel) Koşullanma - 4����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 41 Klasik (Tepkisel) Koşullanma - 5����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 46 Bağlaşımcılık Kuramı - 1 ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 51 Bağlaşımcılık Kuramı - 2 ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 56 Bitişiklik Kuramı - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 61 Bitişiklik Kuramı - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 67 Edimsel (Operant) Koşullanma - 1�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 72 Edimsel (Operant) Koşullanma - 2�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 77 Edimsel (Operant) Koşullanma - 3�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 82 Edimsel (Operant) Koşullanma - 4�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 87 Edimsel (Operant) Koşullanma - 5�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 92 Gestalt Kuramı - 1������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 98 Gestalt Kuramı - 2���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 103 Gestalt Kuramı - 3���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 108 Gestalt Kuramı - 4���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 113

Bilgi İşleme Kuramı - 1������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 118 Bilgi İşleme Kuramı - 2������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 123 Bilgi İşleme Kuramı - 3������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 128 Bilgi İşleme Kuramı - 4������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 133 Bilgi İşleme Kuramı - 5������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 138 İşaret Gestalt Kuramı - 1 ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 143 İşaret Gestalt Kuramı - 2 ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 148 Sosyal Öğrenme Kuramı - 1����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 153 Sosyal Öğrenme Kuramı - 2����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 158 Sosyal Öğrenme Kuramı - 3����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 163 Sosyal Öğrenme Kuramı - 4����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 168 Karma Test - 1���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 173 Karma Test - 2���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 178 Karma Test - 3���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 184 Deneme - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 189 Deneme - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 194 Deneme - 3��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 199 Deneme - 4��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 204 Deneme - 5��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 209 Deneme - 6��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 213 Deneme - 7��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 218 Deneme - 8��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 223 Deneme - 9��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 228 Deneme - 10������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 233 Cevap Anahtarı��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 239 vi

ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ

Çözümlü videoları izlemek için kare kodu okutunuz. ÖĞRENME PSİKOLOJİSİ Öğrenme Psikolojisine Giriş – 1 1 1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi öğrenilmiş bir 4. Bazı davranışlar doğuştan getirdiğimiz koşulsuz davranış olarak tanımlanamaz? tepki örüntülerinin öğrenmelerle desteklenmesi ve şekillenmesi ile oluşur. A) Gençlerin birbirlerinden etkilenerek benzer giyim tarzını benimsemeleri Aşağıdaki örneklerde yer alan davranışlardan hangisi koşulsuz bir uyarıcı karşısında B) Matematik dersini sevmeyen öğrencinin bu sergilenmektedir? dersin öğretmenini de sevmemesi A) Yağmur bulutlarını gören kişinin yanına şemsiye C) Havasız bir ortamda ders çalışan öğrencinin alması öğrenme veriminin düşmesi B) Başarısız olunca annesinin kızacağını düşünen D) Trafik kazası geçiren öğrencinin aklına o kötü öğrencinin dersine çok çalışması anın gelmesi ve huzursuz olması C) Ders zili çalınca öğrencilerin sınıfa girmesi E) Babasından korkan öğrencinin yalan söylemesi D) Kötü kokular karşısında burnumuzu elimizle kapatmamız E) Biberonu gören bebeğin heyecan belirtileri göstermesi 2. İnsanoğlunda bulunan reflekslerle ilgili; I. İstemdışı otomatik bir yapıya sahip olma II. doğumdan ölüme kadar süreklilik gösterme, III. farklı hayvan türlerinde gözlenebilme, IV. karmaşık davranış örüntülerinden oluşma ifadelerinden hangisi veya hangileri tüm reflekslerde bulunan ortak özelliklerdendir? A) I ve III B) I ve IV C) II ve III D) II, III ve IV E) I, II ve III 3. Aşağıdaki örneklerden hangisi öğrenme ile 5. Aynı uyaran farklı bağlamlarda tezat tepkiler ilişkilendirilemez? oluşturabilir. Örneğin soğuk bir denize giren kişi yavaş yavaş suya girerse soğuğa karşı (I) A) Her gün aynı saatte öğle uykusu uyumaya ………..….. oluşabilir. Oysa deniz kenarında güneş alıştırılmış çocuğun öğlene doğru esnemeye altında bekleyen kişiye bir başkası su atarsa (II) başlaması ……………… oluşarak birey denize girmekten vazgeçebilir. B) Futbol ve hentbol gibi oyunlarda kalecilerin diğer insanlara göre daha hızlı istemli kas hareketleri Yukarıdaki paragrafta I ve II numaralı boşluklara geliştirebilmeleri sırasıyla hangi kavramlar gelmelidir? C) Uzun yol şoförünün yorulunca A) duyusal adaptasyon / duyarlılaşma konsantrasyonunun ve hamle hızının düşmesi B) alışkanlık / sönme D) Daha önce yediği yemekten midesi bulanan kişinin yemek yediği lokantayı görmek C) sönme / karşıt tepki geliştirme istememesi D) kademeli yaklaştırma / zıt tepkiler yöntemi E) Antrenmandan sonra terleyen sporcunun hastalanmamak için hemen üstünü değiştirmesi E) duyarlılaşma / alışkanlık 3

1 Öğrenme Psikolojisine Giriş – 1 8. Voleybol antrenörü Cemil Bey yeni çalıştırmaya 6. “İlköğretim ikinci kademede oluşması gereken başladığı takımdaki oyuncuların devamlı maç yapmak istediklerini, temel hareketleri kazandıracak matematik ön bilgilerinin öğrencilerde yetersiz antrenmanlardan hoşlanmadıklarını fark etmiştir. olduğunu gören öğretmen, hazırbulunuşluk düzeyini Cemil Bey sporculara yeni bir program uygulayarak ölçmek için öğrencilere bazı sorular sormuştur. ilk gün sadece güç arttırıcı zıplama hareketleri, ikinci Sorulardan biri “0,7; 0,70; 0,700 sayılarının büyüklük gün sadece dayanıklılığa yönelik hareketler, üçüncü ve küçüklüğü” ile ilgilidir. Sınıftaki öğrencilerin çok gün hıza yönelik istasyon çalışması, dördüncü gün azı bu sayıların eşdeğer olduğunu söylerken sınıfın topa sert vurma çalışması yaptırmıştır. Antrenör çoğu “0,700” sayısının en büyük değer olduğunu dört günlük programı beş kez arka arkaya 20 gün savunmuştur. Bu yanlış öğrenmenin nedenini arayan boyunca uygulamış, daha sonra taktiksel çalışmalara öğretmen daha önceki yıllarda 7, 70, 700 gibi geçmiştir. Çalışma programını yadırgayan sporculara ifadelerde sıfırın sayıyı büyütme gücünün yanlış bir antrenör şöyle cevap vermiştir. “Sizi maçta aktarım ile 0,7; 0,70; 0,700 gibi ondalıklı sayılarla yapacağınız temel hareketlere ayrı ayrı çalıştırıyorum. ilişkilendirildiğini görmüştür.” Temel hareketlerin kalitesi arttıkça maçtaki koordineli hareketlerde de başarı kendiliğinden gelecektir.” Yukarıda bahsedilen yanlış öğrenmelerin temelinde öğrenme verimini düşüren hangi Voleybol antrenörü Cemil Bey’in psikomotor kavramın etkisini görebiliriz? davranışların öğrenilmesini kolaylaştıran hangi yöntemi kullandığını düşünebiliriz? A) Seri pozisyon etkisi A) Güdülenme B) Toplu çalışma stratejisi B) Algısal ayırt edilebilirlik C) Önceki öğrenmelerin etkisi C) Toplu çalışma D) Klasik koşullanma D) Parçalara bölerek çalışma E) Davranışta kontrast E) Geribildirim 7. Yapılan bir deneyde ellişer öğrenci A ve B grubu 9. Babası ilkokula giden ablasına bisiklet alırken 4 olarak ayrılmıştır. A ve B grubundaki öğrencilerin yaşındaki Nazlı’ya da iki tekerlekli bisiklet almıştır. tümünün aynı yaşta, benzer zekâ düzeyinde Ablası bisiklet sürmeyi bir-iki günde öğrenmiş ancak olmasına dikkat edilmiştir. 100 öğrencinin tümünün Nazlı ne kadar uğraşırsa uğraşsın iki tekerlekli bisiklet ana dili Türkçedir. A grubu öğrencilere 20 mısralık sürmeyi öğrenememiştir. Cumhuriyet Döneminde yazılmış Orhan Veli’ye ait bir şiir, B grubuna ise Osmanlı Klasik Döneminde Bu durum öğrenmeyi etkileyen faktörlerden yazılmış Fuzuli’ye ait 20 mısralık bir şiir verilmiştir. hangisiyle açıklanabilir? Fuzuli’nin şiirinde öğrencilerin bilmedikleri çokça kelime bulunmaktadır. Bir saatlik ezber süresi verilen A) Güdülenme düzeyi şiirlerin hatırlanma oranları ölçülmüştür. A grubunun doğru ezber oranının %70 düzeyinde olduğu hâlde, B) Genel uyarılmışlık hâli B grubunun doğru ezber oranının %20 düzeyinde kaldığı görülmüştür. C) Olgunlaşma düzeyi D) Olumsuz aktarım E) İleriye ket vurma 10. I. Osmanlı tarihini öğrenmek Grupların öğrenme verimlerindeki farklılık öğren- II. Bir atasözünün anlamını kavramak me malzemesinin: III. Bir fizik formülünün açılımını söyleyebilmek I. algısal ayırt edilebilirlik, IV. Futbol oynamayı öğrenmek II. anlamsal çağrışım, Yukarıdaki öğrenme konularından hangisi veya III. kavramsal gruplandırma, hangilerinde yöntem olarak parçalara bölerek çalışmaya ihtiyaç vardır? IV. telaffuz edilebilirlik özelliklerinden hangisi veya hangileri ile ilgilidir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve IV D) I ve IV E) I ve II D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 4

11. Anaokulunda 3-4 yaş grubu çocuklara renkleri Öğrenme Psikolojisine Giriş – 1 1 öğreten Cavidan Hanım yıllar boyu deneyimlerine 14. Alfabeyi A, B, C, Ç, D, E, ……. Z sırası ile öğrenen dayanarak yeni öğretme yöntemleri geliştirmiştir. İlk öğretmenlik yıllarında renkli kartonlarla renkleri öğrenciden tersine saymasını istediğimizde (Z, Y, öğretmeye çalışan Cavidan Hanım, ilerleyen yıllarda V….) bunu hemen başaramadığını gözlemleyebiliriz. bazı nesnelerle bazı renklerin ilişkilendirilmesinin Alfabeyi öğrendiğimiz yönde saymak ile tersten örneğin çocukların daha önceden bildiği muz, itfaiye saymak arasındaki performans farkı aşağıdaki arabası, deniz gibi kavramları kendi renkleriyle kavramlardan hangisi ile doğrudan ilgilidir? ifade etmenin daha kalıcı öğrenme oluşturduğunu A) Algısal ayırt edilebilirlik görmüştür. “Muz sarıdır.”, “İtfaiye arabası B) Kavramsal gruplandırma kırmızıdır.”, “Deniz mavidir.” şeklindeki yönergeyle C) Çağrışımsal dizin etkisi renk öğrenmenin daha verimli olması öğrenmeyi D) Geribildirim etkileyen faktörlerden hangisiyle ilgilidir? E) Toplu çalışma A) Aralıklı çalışma B) Toplu çalışma 15. Tarih öğretmeni Yasin Bey kırk dakikalık dersinde C) Algısal ayırt edilebilirlik D) Anlamsal çağrışım sadece kendisi konuşmakta, esprili bir anlatımla tek E) Kavramsal gruplandırma kişilik şov yapmaktadır. Dersten çok memnun olan ve tiyatro seyredermiş gibi zevkle dersi dinleyen 12. Biyoloji dersinde Kreps döngüsünün basamaklarını öğrenciler, üniversite sınavında tarih sorularında başarılı olamadıklarını şaşkınlıkla görmüşlerdir. ezberleyen Olcay’a deneme sınavında Kreps Daha az beğendikleri, kendilerini derslerde sorduğu döngüsünün hangi organ ve organellerde oluştuğu sorularla zorlayan öğretmenlerin branşlarında ise sorulmuştur. Konuyla ilgili tüm ezbere sahip olan daha iyi başarı gösterdiklerini görmüşlerdir. Olcay bu temel soruya hiçbir cevap üretememiştir. Yasin Bey’in derslerindeki öğrenme verimsizliği Bilişsel öğrenme kuramları dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi ile doğrudan ilişkilidir? Olcay’ın çalışma yönetimindeki eksiklik A) Öğrencilerin hazırbulunuşluğunun yetersizliği aşağıdakilerden hangisi ile doğrudan ilgilidir? B) Öğrencilerin güdülenme problemi A) Parça-bütün ilişkilerini kuramama C) Sınıfta yaşanan dikkat ve konsantrasyon B) Geribildirim alamama C) Aralıklı çalışmanın önemini kavrayamama dağınıklığı D) Yeterli güdülenmeye sahip olmama D) Öğrencinin aktif katılımının sağlanamaması E) İçgörü geliştirememe E) Algısal ayırt edilebilirliğin oluşturulamaması 13. Selda Hanım gece uyumak için yatağına yatmış ama 16. “Öğrenme, yaşantılara dayalı olarak kazanılan 15-20 saniyede bir damlayan musluk sesinden dolayı nispeten kalıcı izli davranış değişikliklerinin nesnel uyuyamamıştır. Yatağında uyumaya çalışan Selda olarak gözlenebilmesi ile açığa çıkar.” Hanım ilerleyen dakikalarda damlayan su sesinden aşırı rahatsız olmaya başlayarak kalkmış ve ana Yukarıda davranışçı psikolojinin öğrenme tanımı vanadan evin su şebekesini kapatmıştır. verilmiştir. Selda Hanım’ı uykusuz bırakan etken aşağıdaki Bu tanıma sadık kalan bir psikoloğun kavramlardan hangisiyle açıklanabilir? aşağıdakilerden hangisini öğrenme olarak tanımlaması gerekir? A) Alışkanlık A) Duyumlama B) Duyarlılaşma B) Algılama C) Alışma C) Yorumlama D) Sönme D) Unutma E) Kaygı düzeyi E) Performans 5

İÇİNDEKİLER Ön Söz���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������iii İçindekiler���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� v ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Öğretim İlkeleri������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 3 Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 8 Öğretim İlkeleri, Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������13 Öğrenme - Öğretim Yaklaşım Kuram ve Modelleri - 1������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������18 Öğrenme - Öğretim Yaklaşım Kuram ve Modelleri - 2������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������24 Öğrenme - Öğretim Yaklaşım Kuram ve Modelleri - 3������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������29 Öğrenme - Öğretim Yaklaşım Kuram ve Modelleri - 4������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������35 Öğrenme - Öğretim Yaklaşım Kuram ve Modelleri - 5������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������40 Öğretim Yöntemleri - 1���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 45 Öğretim Yöntemleri - 2���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 51 Öğretim Yöntemleri - 3���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 56 Öğretim Teknikleri - 1������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 61 Öğretim Teknikleri - 2������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 66 Öğretim Teknikleri - 3������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 71 Öğretim Teknikleri - 4������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 76 Aktif Öğretim Teknikleri - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 81 Aktif Öğretim Teknikleri - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 86 Aktif Öğretim Teknikleri - 3��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 91 Kavram Öğretim Teknikleri��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 97 Öğrenme Stilleri������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 103 Düşünme Türleri������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 108 Öğrenme Stilleri ve Aktif Öğretim Teknikleri�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 113 Öğretim İlkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama 1����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 118 Öğretim İlkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama 2����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 123 Öğretim İlkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama 3����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 128

Deneme - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 133 Deneme - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 139 Deneme - 3��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 145 Deneme - 4��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 151 Deneme - 5��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 157 Deneme - 6��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 163 Deneme - 7��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 168 Deneme - 8��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 173 Deneme - 9��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 179 Deneme - 10������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 185 Deneme - 11������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 190 Cevap Anahtarı��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 193 vi

ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ

Çözümlü videoları izlemek için kare kodu okutunuz. ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Öğretim İlkeleri 1 1. Öğrencinin öğretim sürecinde, gelişiminin her 5. Edebiyat öğretmeni Merve, dersi anlatırken yanlış boyutuyla ele alınması önemli görülür. Bilişsel, anlaşılacak, farklı anlamlara gelecek cümleler duyuşsal, devinişsel, ruhsal, sosyal vb. alanlarda kullanmaktan kaçınmakta ve Türkçeyi çok iyi öğrenci gelişimi sağlanmalıdır. kullanmaya dikkat etmektedir. Buna göre, bireyin dengeli ve uyumlu olarak yetiş- Buna göre, Merve Öğretmen, edebiyat dersinde mesinde tüm yönlerinin geliştirilmesi gerektiğini hangi öğretim ilkesini temel almaktadır? savunan öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Sosyallik B) Bütünlük C) Aktüalite A) Açıklık B) Bütünlük C) Aktüalite D) Aktivite E) Açıklık D) Bilinenden bilinmeyene E) Sosyallik 2. Ali, beden eğitimi dersinde öğrendiği hareketlerle 6. “Evrensel ahlak yasası yoktur.” görüşüyle ilgili sağlıklı yaşama önem vermeye başlamıştır. Düzenli olarak felsefe öğretmeni Görkem, öğrencilerini bir olarak günlük yaşamında bu hareketlerle aktif ve panele götürür. Bu panelin sonunda öğrenciler hem sağlıklı yaşam alışkanlığı geliştirmiştir. felsefi bir görüşü, hem panel ortamını hem de bu tür Bu durum aşağıdaki öğretim ilkelerinin hangisinin etkinliklerde nasıl davranmaları gerektiğini öğrenirler. sonucudur? Buna göre Görkem Öğretmen, bu etkinlikte hangi A) Hayatilik öğretim ilkesini kullanmıştır? B) Hedefe uygunluk A) Ekonomiklik B) Güncellik C) Etkin katılım C) Somuttan soyuta D) Somuttan soyuta E) Açıklık D) Etkin katılım E) Güncellik 3. Sosyal bilgiler dersinde “Birey ve Toplum” öğrenme 7. Okul öncesinde Işık Öğretmen, öğrenmeyi ilgi çekici, alanı ile ilgili etkinlikler sırasında “Vatandaşlık zevkli ve kalıcı kılmak için öğrencilerine oyun, drama görevlerimizi ne kadar etkili yerine getirebiliyoruz?” gibi etkinlikler yaptırarak, “Yaptıklarımızı öğreniriz, oysa işittiklerimizi unutabilir, gördüklerimizi de sorusu ekseninde yapılan bir tartışmada bir hatırlamayabiliriz.” görüşünü uygulamaya geçirmiştir. yandan öğrencileri özgün görüşlerini söylemeye teşvik ederken diğer yandan söz alma, söz Buna göre okul öncesi öğretmenin kullandığı öğre- kesmeme, konu dışına çıkmama, görüşlere saygı tim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir? gibi kuralların uygulanmasına da gayret gösteren bir öğretmenin aşağıdaki öğretim ilkelerinden A) Bilinenden bilinmeyene hangisinin gereklerini yerine getirdiği söylenebilir? B) Somuttan soyuta A) Sosyallik C) Aktüalite B) Bütünlük D) Bütünlük C) Etkin katılım E) İş - aktivite - etkin katılım D) Güncellik 8. Sınıf öğretmeninin “demokrasi” kavramını anlatmak E) Ekonomiklik için önce sınıfta sınıf başkanlığı seçimini 4. Canan Öğretmen, aktif katılım ilkesine uygun yaptırması, bunu yaparken de demokrasinin tüm özelliklerini uygulamaya koyması ve bu etkinliğin davranarak kalıcı öğrenmeler sağlamak istemektedir. sonunda öğrencilerin demokrasi kavramını Buna göre Canan Öğretmen, aşağıdakilerden han- anlamalarını sağlaması hangi öğretim ilkesini gisini yaparsa bu amacına uygun davranmış olur? kullandığını gösterir? A) Yaptığı gösteri deneyini öğrencilerin dikkatlice A) Somuttan soyuta izlemelerini sağlamak B) Bilinenden bilinmeyene B) Konuları bireysel ya da grup hâlindeki öğrencilere dönemin başında dağıtıp belirli bir sürede C) Açıklık anlatmalarını istemek D) Ekonomiklik C) Konuyu sunarken CD, video vb. görsel materyallerden yararlanmak E) Aktüalite D) Tepegözle şekil ve şemaları yansıtıp konuyu ayrıntılı anlatmak E) Öğrencilerin bireysel ya da grupça çalışmalarını sağlamak 3

1 Öğretim İlkeleri 9. Öğrenme öğretme sürecinde öğrenme 12. “Yeni gelişmeler ışığında problemlerin çözümünde sorumluluğunun öğrencide olmasına, öğrencinin etkili olan bilgiler çözüm noktasında ihtiyacı tüm ilgi ve yeteneklerini sergilemesine, potansiyelini karşılayacak nitelikte değilse o bilgi artık doğruluk açığa çıkarmasına imkân verilerek üst düzey zihinsel değerini yitirir. Bu açıdan mutlak, evrensel, becerilerin gelişimi, sorumluluk alma, bağımsız değişmeyen bilgiden çok bilginin değişebileceği düşünme, kararlılık, öz güven, öz denetim gibi esastır.”, görüşünü benimseyen çağdaş kazanımlara ulaşılması sağlanabilir. öğretim kuramlarına göre hangi öğretim ilkesi eleştirilmektedir? Yukarıda verilen amaçlara ulaşılması hangi öğre- tim ilkesinin kullanılmasına bağlıdır? A) Bilgi ve becerileri güvence altına alma A) Aktivite B) Aktüalite C) Bütünlük B) Bütünlük D) Öğrenciye görelilik E) Sosyallik C) Otoriteye itaat ve özgürlük D) Yaşama yakınlık E) Ekonomiklik 10. Yeni öğrenmelerin kolaylaştırılmasıyla birlikte 13. “Öğrencilerin gerçek yaşamla yüzleşmeleri, içinde bilginin transferine de imkân sunan, öğretim bulundukları durum ve olayların, zamana uygun etkinliklerine öğrencinin ne bilmediğinden çok olması amaçlanmaktadır. Böylelikle öğretim sürecinde ne bildiğini dikkate alarak başlayan bir öğretmen, bireylerin gerçek yaşamdan kopmalarının önüne aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisini kullanır? geçilmesi amaçlanır.” A) Basitten karmaşığa Buna göre, yaşam boyu öğrenmede de temel alınan öğretim ilkeleri aşağıdakilerden hangisidir? B) Bilinenden bilinmeyene A) İşlevsellik - aktüalite C) Aktivite B) Sosyallik - güncellik D) Aktüalite C) Ekonomiklik - ayanilik E) Somuttan soyuta D) İşlevsellik - bütünlük E) Güvence altına alma-aktüalite 11. - D ers kitaplarının başında “kavram haritaları”nın 14. Sosyal bilgiler dersinde “İnsanlar-Yerler-Çevreler” kullanılması öğrenme alanı üniteleri 4. sınıftan 7. sınıfa doğru “Yaşadığımız Yer-Bölgemizi Tanıyalım-Ülkemizde - İlköğretimde, fizik, kimya, biyoloji, teknoloji dersleri- Nüfus-Yeryüzünde Yaşam” şeklinde düzenlenmiştir. nin bir araya getirilerek fen ve teknoloji dersi adı al- tında okutulması Sosyal bilgiler dersinde ünitelerin bu şekilde sıra- lanması aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi ile - E ngelliler haftasında, müzik öğretmeninin konuyla ilgilidir? ilgili şarkı öğretmesi, Türkçe öğretmeninin tartışma yaptırması, resim öğretmeninin, konuyla ilgili resim A) Bilinenden bilinmeyene yaptırması B) Basitten karmaşığa Tüm bu özellikleri kapsayan öğretim ilkesi aşağı- dakilerden hangisidir? C) Yakından uzağa A) Açıklık D) Kolaydan zora B) Basitten karmaşığa E) Somuttan soyuta C) Bilinenden bilinmeyene D) Yakından uzağa E) Bütünlük 4

Öğretim İlkeleri 1 15. Türkiye’nin bölgelere göre fiziki yapısıyla ilgili 18. Bir sınıf öğretmeni ders başında “Birazdan gruplar verilecek bilgilerde, harita ve görsel araç gereçleri hâlinde farklı çalışmalar yapabileceğimiz çalışma kullanarak dersini anlatan Gönül Öğretmen, hangi köşeleri oluşturacağız, herkes hangi çalışma öğretim ilkesini temel almıştır? köşesinde çalışmak istediğini seçebilecek. Seçtiği köşede konu ile ilgili düşüncelerini yazılı, görsel çeşitli A) Ekonomiklik şekillerde nasıl yansıtabileceğine grupça sizler karar B) Açıklık vereceksiniz. Ancak bu süreçte sizden istediğim C) Somuttan soyuta grupla çalışma kurallarına uymanız ve verdiğim D) Bütünlük sürede çalışmanızı tamamlamanızdır.” açıklamasını E) Bilinenden bilinmeyene yapmıştır. 16. Öğrenme-Öğretme sürecinde; Bu açıklama aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi ile daha fazla ilişkilidir? -- Belli bir etkinlikte birçok kazanımın amaçlanması A) Bütünlük -- Zamanın etkin kullanımı B) Yaşama yakınlık -- Uygun yöntem ve tekniğin seçilerek az emekle C) Açıklık (ayanilik) D) Güncellik hedefe ulaşılması E) Sosyallik -- Eldeki imkânların ihtiyaca göre düzenlenip 19. Bir sınıf öğretmeninin matematik dersinde organize edilmesi -- Araç - gereç kullanımıyla kısa sürede birden çok çıkarma işlemi öğretiminde önce tek sonra iki basamaklı sayılarla işlemler yaptırması sonra kazanıma ulaşılmaya çalışılması, “onluk” bozarak yapılan çıkarma işlemlerine aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisinin geçmesi aşağıdaki öğretim ilkelerinden uygulanmasına dönüktür? hangisinin gereğidir? A) Ekonomiklik B) Bütünlük A) Bilinenden bilinmeyene C) Açıklık B) Basitten karmaşığa D) Somuttan soyuta C) Güncellik E) Bilgi ve becerileri güvence altına alma D) Bütünlük E) Sosyallik 17. Öğrenen merkezli program tasarımını temel 20. Dersini belirlenen sürede bitiremeyen öğretmenin alan çocuk merkezli, yaşantı merkezli, hümanist derslerinde konunun dışına çıktığı, gereksiz örnekler tasarımlarda her öğrencinin ilgi, yetenek, zekâ verip sohbetler yaptığı tespit edilmiştir. seviyesi, fizyolojik ve ruhsal özellikleri bakımından birbirinden farklı olduğunu kabul ederek programlar Bu durum öğretmenin hangi öğretim ilkesi ile çe- düzenlenir. liştiğini gösterir? A) Hedefe görelilik B) Sosyallik C) Yaşama yakınlık Buna göre, bu program tasarımlarında temel alı- nan öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir? D) Aktüalite E) Somuttan soyuta A) Aktüalite B) Öğrenciye görelik C) Sosyallik D) Açıklık E) Bütünlük 5

ÇÖZÜMLER Öğretim İlkeleri 1. Öğrencinin tüm yönleriyle gelişmesini eğitimde temel alan 6. Görkem Öğretmen, aynı anda birçok kazanımın gerçek- hatta öğrenciyi yönlendirirken tüm bu özelliklerine dikkat leşmesini sağladığından dolayı ekonomiklik ilkesini kul- edilmesi gerektiğini de savunan öğretim ilkesi bütünlüktür. lanmıştır. En az maliyetle en kısa sürede en fazla davra- Sosyallik: Toplumsal değerlerin aktarımı ve sosyalleşme nış değişikliğine ulaşmak ekonomiklik ilkesidir. sürecinin gerçekleştiği aşamadır. Aktüalite: Konuların güncel olaylar ve sorunlarla ilişkilendirilerek aktarılması- Cevap A dır. Aktivite: Yaparak yaşayarak öğrenciyi sürece katarak öğrenmedir. Açıklık: Süreçte açık net anlaşılır bir dil kul- lanmadır. Cevap B 2. Öğretim sürecinde elde edilen bilgilerin gerçek yaşamda 7. Oyun - drama gibi etkinlikler öğrencinin aktif katılımıyla, kullanılması, yaşama uyarlanması hayatilik - işlevsellik, yaparak yaşayarak öğrenmesidir. Dolayısıyla öğrenci yaşama yakınlıktır. Öğrenci beden eğitimi dersinde öğren- öğrenme ortamında aktif rol alır, öğrenme sorumluluğu- dikleriyle sağlıklı yaşamaya başlamıştır. Çağdaş eğitim nu üstlenir. Bu da etkin katılım ilkesidir. Kişi ne kadar çok anlayışında okul yaşamın kendisidir. Bu nedenle de öğ- duyu organını kullanarak öğrenmeye katılırsa öğrenmeler rencinin ihtiyaç duyacağı, kullanılabilir bilgiler verilmelidir. de o kadar kalıcı olur. Cevap A Cevap E 3. Bireyin kurallara uyarken kendi kararlarını alabilme, kendi 8. İlkokuldaki öğrenci, somut işlem dönemindedir. Demok- kendini yönetme, hür karar verme mutluluğu ve sorumlu- rasi kavramını gelişim özelliği gereği somutlaştırmalıdır. luğu da okulun görevleri arasındadır. Bu da otoriteye itaat Bu amaçla öğretmen, demokrasiyi önce uygulamalı ola- ederken özgür olmadır. Yani sosyalliktir. Sosyalleşme sü- rak sınıf başkanı seçiminde gösterir, sonra da demokrasi recinde kurallara uymanın önemi otoriteye itaattir. Bireyin kavramını bu yaşanmışlık üzerinden anlatır. kurallara uyarken kendi kararlarını alabilmesi ve bunun sorumluluğunu taşıması özgürlüktür. Cevap A Cevap A 4. Öğrencilerin bireysel ya da grupça çalışmalarını sağlamak 9. Öğrencinin etkin katılımda bulunarak hem bilişsel hem onların aktif katılımını yaparak yaşayarak öğrenmelerini devinişsel bilgi ve becerilerinin öğrenilmesinde, öğrenilen- desteklemektedir. Oysa diğer seçeneklerde ya öğretmen lerin nitelik ve kalıcılığının arttırılmasında, yaparak yaşa- aktif ya da öğretmenin etkinliğinde ezber yapılmaktadır. yarak öğrenme çok önemlidir. Cevap E Cevap A 5. Öğretmenin dersini anlatırken açık, net, anlaşılır bir dil 10. Yeni öğrenmelerle, ön öğrenmeler arasında ilişki kurarak kullanması açıklık ilkesini temel alması gerekmektedir. etkili ve kalıcı öğrenmelerin gerçekleşmesini amaçlayan (Ayrıca açıklık ilkesi öğretmenin dersini işlerken materyal- öğretmen, bilinenden bilinmeyene ilkesini kullanır. Ayrıca araç gereç kullanması olarak da tanımlanır.) bilginin transferi yeni öğrenmeleri kolaylaştırmaktadır. Bu da bilinenden bilinmeyene ilkesinin özelliğidir. Cevap A Cevap B 6

İÇİNDEKİLER Ön Söz���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������iii İçindekiler���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� v PROGRAM GELİŞTİRME - SINIF YÖNETİMİ - ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI Temel Kavramlar���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 3 Eğitimde Program Geliştirme������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 8 Temel Kavramlar ve Eğitimde Program Geliştirme����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 13 Program Geliştirmenin Kuramsal Temelleri���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 18 Eğitim Programı Tasarım ve Modelleri - 1�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 23 Eğitim Programı Tasarım ve Modelleri - 2�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 28 Program Geliştirmenin Planlanması ve İhtiyaç Analizi���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������33 Hazırlama (Hedef)������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 38 Program Geliştirmenin Planlanması, İhtiyaç Analizi ve Hedef ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 43 İçerik���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 48 Eğitim Durumları������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 53 İçerik - Eğitim Durumları������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 59 Sınama Durumları ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 64 Sınıf Yönetimi - 1�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 70 Sınıf Yönetimi - 2�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 75 Sınıf Yönetimi - 3�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 80 Sınıf Yönetimi - 4�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 85 Materyal Geliştirme - 1���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 90 Materyal Geliştirme - 2���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 95 Materyal Geliştirme - 3�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 100 Materyal Geliştirme - 4�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 105 Sınıf Yönetimi ve Materyal Geliştirme������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 110

Program Geliştirme, Sınıf Yönetimi ve Materyal Geliştirme - Tarama-1���������������������������������������������������������������������������������������������� 115 Program Geliştirme, Sınıf Yönetimi ve Materyal Geliştirme - Tarama-2���������������������������������������������������������������������������������������������� 120 Program Geliştirme, Sınıf Yönetimi ve Materyal Geliştirme - Tarama-3���������������������������������������������������������������������������������������������� 125 Deneme - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 130 Deneme - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 135 Deneme - 3��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 140 Deneme - 4��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 144 Deneme - 5��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 150 Deneme - 6��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 155 Deneme - 7��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 160 Deneme - 8��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 165 Deneme - 9��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 170 Deneme - 10������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 175 Cevap Anahtarı �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 181 vi

PROGRAM GELİŞTİRME SINIF YÖNETİMİ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI

Çözümlü videoları izlemek için kare kodu okutunuz. PROGRAM GELİŞTİRME-SINIF YÖNETİMİ- ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI Temel Kavramlar 1 1. Arapça, Farsça ve Türkçenin bir araya gelerek 4. Eğitim sadece okullarda yapılan çalışmalarla ilgili Osmanlıcayı, Arap müziği ve Türk müziğinin bir değildir. Birey örgün eğitim kurumlarına başlamadan, araya gelerek arabesk müziği ortaya çıkarması örgün eğitim kurumlarına devam ederken veya hangi kültürel süreçle ifade edilir? örgün eğitim kademelerini bitirdikten sonra da sosyal amaçlarla kişisel gelişimine yönelik olarak çeşitli A) Kültürleşme kurslarda eğitim alabilir. B) Kültürlenme Sözü edilen bu eğitim türü aşağıdakilerden hangisine uygundur? C) Kültür şoku A) İş başında eğitim D) Zoraki kültürleme B) Halk eğitimi E) Gelişigüzel kültürleme C) Hizmet-içi eğitim D) İnformal eğitim E) Hizmet öncesi eğitim 2. Kültürleme; ailede, sokakta ve hemen her yerde bilinçli ya da bilinç dışı öğrenmeleri kapsar. Buna göre kültürlemenin bilinçli bir şekilde yapılma süreci aşağıdakilerden hangisidir? A) İnformal eğitim B) Formal eğitim C) Öğrenme D) Kültürleşme E) Kültürel yayılma 3. 5. 2023 Eğitim Vizyonu’nda ilkokuldan başlanarak tüm -- Bireyin ve toplumun istek ve ihtiyaçları öğretim kademelerinde, “Tasarım-Beceri Atölyeleri” doğrultusunda düzenlenmiştir. kurulması ön görülmüştür. Öğretmenlere bu atölyelerin amaç, içerik ve süreçleri ile ilgili eğitimler -- Yaşam boyu öğrenme anlayışına katkı sağlar. planlanmıştır. -- Bireyler ilgi duydukları herhangi bir konuda Yukarıda verilen eğitimler, aşağıdaki eğitimini tamamlayıp sertifika almaya hak kavramlardan hangisiyle ifade edilir? kazanır. A) İş başında eğitim -- Daha çok bireysel tercihlere ve gönüllülük B) Bilişsel çıraklık esasına dayalı olarak verilir. C) Hizmet içi eğitim Özellikleri verilen eğitim türü aşağıdakilerden hangisidir? D) Hizmet öncesi eğitim A) Yaygın eğitim E) Mikro öğretim B) Örgün eğitim 3 C) Formal eğitim D) İnformal eğitim E) Hizmet içi eğitim

1 Temel Kavramlar 10. Girdilerin, işlemler bölümünün hedefler doğrultusunda 6. Eğitim kurumlarında belli bir zaman diliminde biçimlendirilip oluşturulmasının sonunda ortaya çıkan ürünlerin tümüne sistemde \"çıktı\" denir. gerçekleşen planlı, örgütlü faaliyetlerin tümü Buna göre aşağıdakilerden hangisi çıktıya aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilir? örnektir? A) Öğrenme A) Nitelikli insan gücü / eğitimin hatalı yan ürünleri B) Eğitim C) Öğretme / elde edilen gelir / öğrencinin sayısı D) Öğretim B) Pekiştireç / ipucu / dönüt / düzeltme E) Hizmet içi eğitim C) Öğrenci katılganlığı / öğrenci sayısı D) Öğrenci / para / personel 7. E) Eğitim teknolojisi / öğretim materyalleri / araç gereç -- Bir annenin kızına sufle yapmayı öğrenmede 11. Eğitim bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla, yardımcı olması kasıtlı olarak istendik değişmeler meydana getirme -- Matematikte başarılı olan Cem'in arkadaşına sürecidir. Planlı, kasıtlı ve istendik sonuçlara dönük ortak sınavlar için ders çalıştırması bir eğitimin gerçekleşebilmesi için ilk akla gelen soru “öğrencilerin neleri yapabilir duruma gelmeleri Yukarıda verilen durumlar, hangi kavram ile ifade gerektiğidir.” edilir? Bu sorunun cevabı aşağıdakilerin hangisinde A) Öğretme tanımlanmıştır? B) Öğrenme A) Eğitim hedefleri C) Eğitim B) Sosyal kültür D) Öğretim C) Öğrenme yaşantıları E) Halk eğitim D) Eğitim sistemi girdileri E) Ön öğrenmeler 8. Olumlu benlik algısını geliştirme, güçlü ve zayıf 12. MEB'in eğitim programında değişikliğe gitmesi yönlerini fark etme, empati yeteneğini geliştirme, insanlarla kolay anlaşabilme gibi özellikleri ve çağdaş eğitim anlayışını benimsemesi, Türk öğrencilere kazandırmaya çalışan çağdaş millî eğitiminin yapısıyla ilgili aşağıdakilerden eğitim, öğrenci kişilik hizmetleriyle bu amaçları hangisini doğrular? gerçekleştirmeye çalışır. A) Eğitim sistemi üzerinde gelişigüzel uygulamalar Bu durum, eğitimin hangi işlevi ile ele alınır? A) Bireysel hâkimdir. B) Sosyal B) Sistem amaca hizmet edemediği için çöküp C) Ekonomik D) Siyasal dağılmaması amacıyla değişim yapılmıştır. E) Gizil C) Yeterli girdi işlem ve çıktıya sahip olduğunu 9. ''Eğitimde çoklu zekâ uygulamaları, insanların tüm gösterir. D) Sistemin ögeleri, toplumun gereksinimleri temel yönleriyle geliştirilmesi dikkate alınarak düzenlenir. Hatta okullarda verilen sosyal beceri eğitimi, eğitsel alınarak düzenlenir. kulüp çalışmaları, spor aktiviteleri de bu amaç içindir.'' E) Sistemin açık sistem özelliği taşıması eğitim diyen öğretmen, eğitim sürecinin hangi özelliği ile ilgilidir? uygulamalarındaki verimi, yenileşmeyi ve amaca A) Süreklilik ulaşabilirliği kolaylaştırır. B) Kapsamlılık C) Çok boyutluluk D) Bilimsellik E) Sosyalleşmeyi sağlama 4

13. Karadeniz'de yaşayan çocuğun ailesinden Temel Kavramlar 1 Lazca öğrenmesi ancak okula başladığında 17. Örgün ve yaygın eğitimle ilgili olarak planlı ve sistemli olarak eğitsel çabayla Türkçe okuma yazmayı öğrenmesi aşağıdaki kültürel aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? süreçlerden hangisine örnektir? A) Örgün eğitim okula dayalı ve hiyerarjik bir yapıya A) Gelişigüzel kültürleme / Kasıtlı kültürleme bağlıdır. B) Tüm bireylerin yaygın eğitim alma hakkı vardır. B) Kültürleşme / Kültürlenme C) Örgün eğitim uzun sürelidir, diploma alınır. D) Örgün eğitim ön koşulla öğrenme alanlarına göre C) Zoraki kültürleme / Kültürlenme verilir. D) Kültürel özümseme / Kültür şoku E) Yaygın eğitim, okulun çatısı altında, millî eğitimin E) Kasıtlı kültürleme / Kültürel özümseme temel amaçları doğrultusunda verilir. 14. 18. Matematik öğretmeni Ceren, sınıfta yaptığı -- Bizim toplumumuzda öğretmenlerin ve sınav sonucunda öğrencilerinin istediği düzeye doktorların toplum içindeki saygınlığı önemlidir. ulaşamadığını görünce yöntem tekniğini değiştirmiştir. -- Üniversitede tanışıp sonradan evliliğe adım atan Ceren Öğretmen'in bu davranışı eğitim sisteminin bireyler vardır. hangi ögesiyle ilgilidir? Bu örnekler, eğitimin işlevlerinden hangisiyle A) Girdi ifade edilir? A) Siyasal B) İşlem B) Ekonomik C) Gizil C) Çıktı D) Bireysel E) Sosyal D) Dönüt 15. Türkiye'de bazı bölgelerde göç nedeniyle okullarda E) Ürün öğrenci yoktur. Yine bazı yerlerde de okul vardır ama öğretmen istihdamı yoktur. Bu durumlar eğitimde hangi sistemle ifade edilir? A) Yarı açık B) Açık C) Kapalı D) Çağdaş E) İlerlemeci 16. Aşağıdakilerden hangisi informal eğitimin 19. Öğrenme faaliyetlerini kılavuzlayarak öğrenmeyi özelliklerinden değildir? öğreten yapılandırmacı bir öğretmen aşağıdaki kavramlardan hangisini gerçekleştirir? A) Zaman yönünden geniş kapsamlıdır. Doğumdan ölüme kadar devam eder. A) Öğrenme B) Doğal ortamda kendiliğinden meydana gelir; B) Öğretme yer, mekân ve eğitimin gerçekleştiği ortam belli değildir. C) Öğretim C) Eğitimi planlayabilmek için materyal, araç-gereç D) Eğitim kullanılır. E) Öğretim programı D) Davranış olumlu ve olumsuz yönde gerçekleşebilir. E) Öğreticiler profesyonel değildir. 5

ÇÖZÜMLER Temel Kavramlar 1. Bir toplumun, alt kültürlerinden ya da farklı toplumların- 6. Eğitimin planlı ve örgütlenmiş boyutuna \"öğretim\" denir. dan kopup gelen birey ve grupların buluşması, etkileşim Öğretim formal eğitim sürecinde yer alır. Eğitim kurum- sonunda da asıl kültür ve alt kültürde bulunmayan yeni bir larında planlı, denetimli, sistemli, örgütlenmiş olarak ger- senteze varılması \"kültürlenme\"dir. çekleşir. Cevap B Cevap D 2. Belli bir plana dayalı olan, temelini bilimsellikten alan, 7. Öğrenmeyi sağlama etkinliğine \"öğretme\" denir. İstendik sistemli olarak gerçekleştirilen eğitsel etkinlik \"formal davranışlar kazanılacağı gibi istenmedik davranışlar da eğitim\"dir. Yani kültürleme sürecinin planlı yapılmasıdır. kazanılabilir. Öğretme aynı zamanda öğrenmeyi kılavuz- Formal eğitim; planlı, programlı, amaçlı, kurumlu, uzmanlı lama işidir. olduğu gibi strateji, yöntem ve teknikler kullanılarak belli bir zaman diliminde gerçekleşir. Cevap A Cevap B 8. Bireyin kendini gerçekleştirmesine yardım etmek, bireyin 3. Yaygın eğitim planlı eğitim anlamına gelen formal eğitimin kendi potansiyelinin farkına varmasını sağlamak eğitimin bir alt türüdür. Yaygın eğitimde bireysel ve toplumsal ihti- bireysel işlevidir. Aynı zamanda bireyin bilişsel, deviniş- yaçlar dikkate alınır. Bireyler kendi tercihlerine dayalı ola- sel, duyuşsal yönlerini geliştiren işlevdir. Böylelikle, eğitim rak bu eğitimden faydalanabilir. yaygın eğitimi başarıyla faaliyetlerini bireyin ilgi ve gereksinimlerine göre düzenle- tamamlayan bireyler sertifika almaya hak kazanır. yerek ileride yapacağı bir mesleğin gerekli nitelikleri ka- Cevap A zandırılır. Cevap A 9. İnsan sadece zihinsel yönü olan bir varlık değildir; insan aynı zamanda duyuşsal, fiziksel yönü de olan bir varlıktır. Dolayısıyla tüm bu yönlerini geliştirmeyi amaç edinme, eğitimin çok boyutluluk özelliğidir. Cevap C 4. Halk eğitimi kurslarda verilen sosyal amaçlı ve kişisel geli- 10. Nitelikli insan gücü, eğitim sırasında kazanılan istenmedik şim odaklı eğitim türüdür. Herkese açıktır. Dileyen herkes davranışlar, mezun ya da sistemden çıkan öğrenci sayı- hayatının her anında halk eğitimi alma şansını kullanabilir. sı işlemin sonucunda kazanılanlardır. Dolayısıyla eğitime sistem olarak bakıldığında çıktıya karşılık gelir. Cevap B Cevap A 5. Görevde olan personele kariyerini devam ettirmek, mes- 11. Eğitimin tanımında yer alan istendik kavramı eğitimin bire- leki anlamda daha üst düzeyde nitelik kazandırmak için yin, toplumun ve konu alanının ve hatta doğanın beklenti, verilen eğitim \"ileri mesleki eğitim\"dir. Amaç, mesleki ye- ihtiyaç ve özelliklerine uygun hedeflere yönelik olmasına terlilikleri yükseltmek ve mesleki eksiği gidermektir. Bu da işaret eder. Eğitim hedefleri öğrencilerin hangi becerileri hizmet içi eğitim kapsamında yer almaktadır. kazanacağı, neleri yapabilir duruma gelmeleri gerektiğinin açıklayıcısıdır. Cevap C Çözüme götüren anahtar kavramlar: İstendik, eğitim he- defleri, öğrencilerin neleri yapabilir duruma geleceği. Cevap A 6

Temel Kavramlar ÇÖZÜMLER 12. MEB'in eğitim programında değişikliğe gidip çağdaş eği- 17. Okul çatısı altında (bir mekânda) millî eğitimin temel tim anlayışını benimsemesinin en önemli nedeni açık sis- amaçları doğrultusunda eğitim verme, örgün eğitimin tem özelliği taşımasıdır. Açık sistemde de dönüt vardır. özelliğidir; yaygın eğitimin özelliği değildir. Belirli yaş gru- Dolayısıyla eğitim uygulamalarındaki verimi, yenileşmeyi bundaki bireylere eğitim öğretim programları kapsamında, ve amaca ulaşılabilirliği kolaylaştırır. yasalara bağlı, aşamalı-kademeli olarak verilen eğitim ör- gün; kişisel yetenek ve ilgilerin geliştirilmesinde, toplumun Cevap E ilgi, ihtiyaç ve isteklerine göre düzenlenen, gönüllülük esasına dayanan eğitim ise yaygındır. Cevap E 13. Kültürel değerlerin bireylere sistemsiz, plansız, gelişigüzel yöntemlerle benimsetilmesi gelişigüzel kültürleme; okul- larda gerçekleşen formal eğitimle aktarılanlar ise kasıtlı kültürlemedir. Cevap A 14. Eğitimin resmî programlarında yer almayan farkındalık 18. Öğretmen, çıktıdaki değişimi değerlendirip sürece geri düzeyinin dışında örtük bir şekilde yerine getirdiği işlev dönmüştür. Bu da eğitim sisteminin dönüt basamağıdır. gizildir. Bu işlev, diğer işlevler yerine getirilirken kendiliğin- Dönüt: Sistemin çıktılarına göre girdi veya işlem boyutun- den ortaya çıkar. da iyileştirme amacıyla yapılan çalışmalardır. Böylelikle sistemin devamlılığı sağlanır. Cevap C Cevap D 15. Paragrafta dönütün yanı sıra yeterli girdisi ve çıktısı bu- lunmayan bir sistem anlatılmaktadır. Bu da kapalı sistem- dir. Sistemde hiçbir şekilde dönüt olmadığı için gelişim ve değişimden de söz edilmez. Dolayısıyla bir süre sonra sistem çöker (entropik). Cevap C 16. İnformal eğitimde ders araç gereci kullanma, eğitim plan- 19. Öğrenme faaliyetlerini yönlendirip çevrenin düzenlen- lama yapma zorunlu bir koşul değildir. Planlamaya dayalı mesinde kılavuzluk eden öğretmen, öğretme işini yapar. eğitim formaldir. Oysa diğer seçenekler belirli amaca yö- Öğretme ile öğrenme sağlandığı gibi bilinçli ve amaçlı bir nelik olmadan yaşam içinde kendiliğinden gerçekleşen is- etkinlik gerçekleştirilir. tendik ya da istenmedik davranışların kazanıldığı informal eğitimin özelliğidir. Cevap B Cevap C 7

İÇİNDEKİLER Ön Söz���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������iii İçindekiler���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� v ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Temel Kavramlar - 1���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 3 Temel Kavramlar - 2�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 10 Temel Kavramlar - 3�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 17 Ölçme Aracında Bulunması Gereken Özellikler (Güvenirlik - Geçerlilik - Kullanışlılık) - 1����������������������������������������������������������������� 23 Ölçme Aracında Bulunması Gereken Özellikler (Güvenirlik - Geçerlilik - Kullanışlılık) - 2����������������������������������������������������������������� 29 Ölçme Aracında Bulunması Gereken Özellikler (Güvenirlik - Geçerlilik - Kullanışlılık) - 3����������������������������������������������������������������� 36 Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Korelasyon������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 43 I, II. ve III. Ünitelerle İlgili Karma Test���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 50 Klasik Tipte Ölçme Araçları - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 58 Klasik Tipte Ölçme Araçları - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 65 Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 72 Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 78 Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları - 3��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 85 IV ve V. Ünitelerle İlgili Karma Test�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 92 I, II, III, IV ve V. Ünitelerle İlgili Karma Test - 1�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 99 I, II, III, IV ve V. Ünitelerle İlgili Karma Test - 2������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 104 İstatistik - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 110 İstatistik - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 114 İstatistik - 3��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 120 İstatistik - 4��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 127 İstatistik - 5��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 133 İstatistik - 6��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 140 İstatistik - 7��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 147 İstatistik - 8��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 153 İstatistik - 9��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 159

İstatistik - 10������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 166 İstatistik - 11������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 173 İstatistik - 12������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 180 Tüm Ünitelerle İlgili Genel Deneme - 1 ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 186 Tüm Ünitelerle İlgili Genel Deneme - 2����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 192 Tüm Ünitelerle İlgili Genel Deneme - 3����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 198 Deneme - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 205 Deneme - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 210 Deneme - 3��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 215 Deneme - 4��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 220 Deneme - 5��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 225 Deneme - 6��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 230 Deneme - 7��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 235 Deneme - 8��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 240 Deneme - 9��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 245 Deneme - 10������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 250 Cevap Anahtarı��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 255 vi

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Çözümlü videoları izlemek için kare kodu okutunuz. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Temel Kavramlar - 1 1 1. Ölçme ve değerlendirme birbiri ile bağlantılı ancak 3. Öğrenciler hakkında geçti/kaldı, yeterli önemli bazı özellikler yönünden de birbirinden net düzeyde/yetersiz düzeyde gibi kararların olarak ayrılan iki süreçtir. verilebilmesi için aşağıdaki süreçlerin hangisine her durumda gerek olmayabilir? Aşağıdakilerden hangisi ölçme ve değerlendirme süreçleri ile ilgili yanlış bir ifadedir? A) Gözlem veya sınav gibi değişik yöntemlerle öğrenci becerilerinin ölçülmesine A) Ölçme; tanılama ve tespit etme, değerlendirme ise bu tespitlerin karara ulaşma aşamasıdır. B) Elde edilen ölçme sonuçlarının birbiri ile karşılaştırılmasına B) Ölçme işlemi doğrudan, dolaylı ve türetilmiş olmak üzere üç farklı şekilde yapılabilir. C) Ölçüm için ölçme kuralının her bir öğrenci için aynı sistemle korunması ve bu ölçme kuralına C) Mutlak ölçme düzenekleri sadece mutlak ölçütle bağlı kalınmasına değerlendirilirken bağıl ölçme düzenekleri sadece bağıl ölçüt ile değerlendirilebilir. D) Ölçme sonuçlarının ölçütle karşılaştırılmasına D) Değerlendirmenin sağlıklı ve doğru sonuçlar E) Karar alınması için bir ölçütün işe koşulmasına verebilmesi için ölçme sürecinden gelen verilerin güvenilir ve geçerli olması gerekir. E) Ölçme süreci, değerlendirme sürecinden önce yapılarak bu sürece dayanak sağlar. 4. Eğitim sürecinde öğrenci becerilerinin ve özelliklerinin tespit edilmesinde aşağıdaki kavramlardan hangisine ihtiyaç yoktur? A) Hangi özelliğin ölçüleceğinin belirlenmesine B) Özelliğin hangi ölçme kuralı ile ölçüleceğinin belirlenmesine C) Doğrudan veya dolaylı ölçmeye karar verilmesine D) Ölçütü işe koşarak karar verilmesine E) Ölçmenin ne amaçla yapılacağının belirlenmesine 2. İlköğretim 4. sınıf öğretmeni Nazan Hanım, öğrencilerinin 5. Aşağıdakilerden hangisi bir ölçme kuralını ifade puanlarını birbiri ile karşılaştırarak öğrencilerin beceri etmemektedir? düzeylerini kıyaslamıştır. Kıyaslama sonucunda Can’ın en yüksek puanı elde ettiğini görmüştür. A) Yapılacak olan sınavın süresi 40 dakikadır. Nazan Öğretmen’in incelemesini aşağıdaki kavram- B) Sınavdan alınabilecek tam puan 100’dür. lardan hangisi ile doğrudan ilişkilendirebiliriz? A) Ölçme C) Sınavda 10 soru vardır ve her soru 1 puandır. B) Ölçüt belirleme D) 1. ve 2. sorular kendi aralarında seçimlik sorulardır. Her öğrenci 1. ve 2. sorulardan istediği C) Ölçme kuralı belirleme bir tanesini cevaplayacaktır. D) Değerlendirme E) 100 tam puan üzerinden 50 puan alan başarılı sayılır. E) Puanlama 3

1 Temel Kavramlar - 1 9. Eşit aralıklı ölçek ile oluşturulan ölçme bilgisi 6. Aşağıdaki ifadelerden hangisi değerlendirme aşağıdakilerden hangisini göstermez? sonucu içermeyen sadece ölçme bilgisi veren bir A) Ölçülen özelliğin nesnede ne miktarda cümledir? bulunduğunun bilgisi A) Ayşe, ALES’ten yeterli puanı alarak yüksek B) Ölçülen özelliğin izafi sıfır noktasından ne denli lisansa başvurdu. yukarıda (yüksekte) bulunduğunun bilgisi B) Notları yeterli bulunan Cansu’nun bursu C) Ölçülen iki özelliğin birbiri ile oransal karşılaştırma kesilmedi. bilgisi C) Ayça, yapılan fizik sınavından en yüksek puanı D) Ölçülen özelliğin diğer nesnelere göre büyüklük aldı. yönünden karşılaştırma bilgisi D) Adnan’ın yaşı okula başlama yaşının altında E) Ölçülen özelliğin eşit aralık farkları ile ifade edilen olduğu için 1. sınıfa kaydı yapılmadı. niceliksel miktarı E) Hava kirliliği kritik seviyenin üstüne çıktığı için belediye yöneticileri kırmızı alarm verdi. 7. I. Sınıflama ölçeklerinde kullanılan değişkenler sü- 10. Eşit aralıklı ölçeklerde oransal karşılaştırma yapmak rekli olduğu hâlde, sıralama ölçeklerinde kullanı- lan değişkenler süreksiz olarak ifade edilir. anlamlı sonuçlar veremez. Örneğin matematik testinden 60 puan almış öğrencinin, 30 puan almış II. Sıralama ölçekleri, sınıflanmış değişkenleri belli öğrencinin iki katı matematik bilgisine sahip olduğu bir özellik yönünden hiyerarşik olarak ifade ettiği söylenemez. için sınıflama ölçeklerine göre daha fazla ölçme bilgisi verir. Yukarıda belirtilen durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? III. Sınıflama ölçeklerinde sadece sınıflama yapıldı- ğından aritmetik ortalama hesaplanamaz. Oysa A) Eşit aralıklı ölçmelerin kategorik değişkenlerle sıralama ölçeklerinde aritmetik ortalama hesap- ifade edilmesi lanabilir. B) Ölçmenin başlangıç noktasının bağıl 0 Yukarıda verilen sınıflama ve sıralama ölçekleriyle noktasından başlaması ilgili ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur? C) Eşit aralıklı ölçmelerin subjektif olması A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Eşit aralıklı ölçmelerin kullanışlılığının düşük D) I ve III E) II ve III olması E) Eşit aralıklı ölçmelerde standart sapmanın hesaplanamaması 8. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi sıralama ölçeği 11. Aşağıdaki ölçmelerden hangisi doğrudan ölçme düzeyinde ölçme bilgisi vermektedir? özelliği taşıdığı hâlde, eşit aralıklı ölçme bilgisi vermektedir? A) Öğrencileri soyadlarının baş harflerine göre listelemek A) Harun’un zekâ testi puanı 89’dur. B) Öğrenci sınav sonuçlarını 100 tam puan B) Seçimlerde en çok oyu alan x partisidir. üzerinden hesaplayarak 71 puan, 82 puan gibi sembollerle ifade etmek C) Halil, tarih testindeki soruların %80’ini doğru cevapladı. C) Vücutta oluşan bölünme türlerini mayoz bölünme, mitoz bölünme olarak ayırmak D) Uludağ’ın yüksekliği 2453 metredir. D) Askerî sistem içinde “asteğmen, teğmen, yüzbaşı, E) Okan’ın boyu 180 cm’dir. binbaşı, yarbay...vb.” rütbeler vermek E) Dağın yüksekliğini metre cinsinden belirlemek 4

12. Aşağıdaki cümlelerden hangisi hem doğrudan Temel Kavramlar - 1 1 bir ölçmeyi hem de eşit oranlı ölçek düzeyinde 14. Aşağıdaki grafikte Olcay Öğretmen’in 10/A sınıfına belirlenimi ifade etmektedir? uyguladığı sınavın dağılım grafiği gösterilmiştir. A) Ali, yarışın bitiş çizgisine 14 saniyede ulaşmıştır. Frekans (y ekseni) B) Ayşe’nin ilgi tutum ölçeğinden elde ettiği puan sınıf ortalamasının üstündedir. 9 8 C) Adnan, sınıftaki en uzun saçlı öğrencidir. 7 D) Odanın sıcaklığı 25°C’dir. 6 5 E) Ozan, proje ödevinden 100 üzerinden 90 puan 4 almıştır. 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Öğrencilerin doğru adedi (x ekseni) Yukarıdaki grafik dikkate alındığında X ve Y eksenindeki ölçmeler sırasıyla hangi ölçek düzeyinde ölçme bilgisi vermektedir? A) Eşit aralıklı ölçek / Eşit oranlı ölçek B) Eşit oranlı ölçek / Eşit oranlı ölçek C) Sıralama ölçeği / Eşit oranlı ölçek D) Sınıflama ölçeği / Sıralama ölçeği E) Sıralama ölçeği / Sıralama ölçeği 13. Türkiye’nin illerinin hava sıcaklığı ortalamasını Meteoroloji 15. Ölçme sonuçlarının nicel veya nitel olmasının temel Genel Müdürlüğü, santigrad birim sistemi üzerinden nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer karşılaştırmış ve en sıcak ilin Urfa olduğunu açıklamıştır. almaz? A) Ölçme sonuçlarının ifade ediliş biçimi Yukarıda verilen cümle ile ilgili aşağıdaki ifadelerden B) Ölçme sonuçlarının güvenirlik düzeyi hangisi doğrudur? C) Ölçmenin objektif ifade edilebilirliği D) Ölçme sürecinde araç kullanılması veya A) Sınıflama ölçeği düzeyindeki bilgiler eşit aralıklı ölçek düzeyinde yorumlanmıştır. kullanılmaması E) Ölçme sonuçlarının duyarlılığının (hassasiyetinin) B) Eşit aralıklı ölçek düzeyindeki bilgiler üzerinden değerlendirme yapılmıştır. azalması veya artması C) Eşit oranlı ölçek düzeyindeki ölçme bilgileri eşit 16. “Sınıflama ölçeği”, “Sıralama ölçeği”, “Eşit aralıklı ölçek”, aralıklı ölçek düzeyine çevrilmiştir. “Eşit oranlı ölçek” aşağıdaki kavramlardan hangisinin D) Eşit aralıklı ölçek düzeyindeki ölçme bilgileri çeşitliliğini ve alt başlıklarını oluşturmaktadır? sıralama ölçeği düzeyinde yorumlanmıştır. A) Değişken B) Değerlendirme E) Süresiz değişkenler, sürekli değişken olarak ifade C) Ölçme edilmiştir. D) Ölçme kuralı E) Ölçüt 5

1 Temel Kavramlar - 1 19. Bir çocuğun ateşinin alnına ellenerek yoklanması 17. Bir ölçme işleminin doğrudan veya dolaylı basit düzeyde bir ölçmedir. olmasını belirleyen unsur aşağıdakilerden Aşağıdaki ölçmelerden hangisi yukarıdaki hangisidir? durumla benzeşen özellikler taşımaktadır? A) Bir defterin sayfa adedinin belirlenmesi A) Ölçmede araç kullanıp kullanılmadığı B) Dikdörtgen biçimindeki tarlanın eni ve boyu B) Ölçmenin mutlak veya bağıl sıfır noktasından ölçülerek alanının bulunması başlaması C) Saate bakarak zaman zamanın belirlenmesi C) Ölçmenin duyarlılık derecesi D) Öğrencilerin psikomotor becerilerinin rubrik ile D) Ölçmenin güvenirlik derecesi E) Ölçülen özelliğin yapısı puanlanması E) Miladi takvim sistemi ile yılın belirlenmesi 18. Aşağıdakilerden hangisi doğrudan ölçmeyi 20. Lise öğrencisi Serhat yeni aldığı romanın ilk sayfasını örneklendirir? açtığında ön söz ile karşılaşmıştır. 3 sayfa süren ön söz ve tanıtım bölümünden sonra asıl roman bölümünün A) Hava sıcaklığının termometre ile ölçülmesi başladığını görmüştür. Romanın asli bölümünün sayfaları B) Öğrencinin kompozisyon yazarken yaptığı yazım 1, 2, 3, 4.... gibi sayılarla numaralandırılmıştır. Serhat, 30. sayfaya geldiğinde gerçekte kitabın en başından itibaren hatalarının sayılması 33 sayfa çevrilmiş ve geçilmiştir. C) Öğrencilerin zekâ düzeylerinin test ile belirlenmesi D) Öğrencilerin tarih bilgilerinin test ile ölçülmesi Yukarıdaki paragraf dikkate alındığında aşağıdaki- E) Fizik dersinde portfolyo dosyalarına rubrik ile lerden hangisi doğru bir ifadedir? puan verilmesi A) Serhat’ın okuduğu 30. sayfa olarak numaralandırılmış bölüm bağıl başlangıç noktasından hareketle tanımlanmış bir ölçmedir. B) 1. sayfa, 2. sayfa gibi ifadeler sürekli değişken ile ifade edilen ölçmelerdir. C) Kitabın toplam yaprak sayısı hesaplandığında elde edilecek ölçme sonucu eşit aralıklı ölçek düzeyindedir. D) Kitabın sayfalarını numaralamak dolaylı ölçmedir. E) Kitabın sayfalarını numaralandırmak sınıflama ölçeği düzeyinde ölçme bilgisi verir. 6

Temel Kavramlar - 1 ÇÖZÜMLER 1. 4. (Ölçme bilgisinin düzeyini belirleme) A) Ölçme bir tanılama, değerlendirme ise bir karar Amaçların Belirlenmesi verme sürecidir. (Çoktan seçmeli) Test Tipinin Belirlenmesi B) Ölçme doğrudan, dolaylı ve türetilmiş olabilir, değerlendirmeler ise mutlak ve bağıl olarak ayrılabilir. Ölçme Kuralının Belirlenmesi (100 soru, her soru 1 puan) C) Ölçmenin mutlak ve bağıl olmasıyla Ölçme değerlendirmenin mutlak veya bağıl olması arasında hiçbir bağlantı yoktur. Bir ölçme mutlak Sınav Yapma (Uygulama) olduğu hâlde bağıl ölçütle değerlendirilebilir. Örnek = Öğrencilerin boyları 1.80 cm, 1.82 cm Puanlama (Elde okuma) gibi değerler alarak mutlak ölçme oluşturur. Sınıftaki öğrencilerin bu boy verileri üzerinden “En Ölçme Sonucu (Ayşe= 60 puan) uzun boylu üç öğrenci basketbol takımına seçildi.” Ölçüt (50 puan alan geçer) diyerek bağıl değerlendirme yapılabilir. Ölçütle Karşılaştırma (60 > 50) Değerlendirme D) Ölçmenin geçerli ve güvenilir olması değerlendirmeyi Karar olumlu etkiler. Ayşe Ölçüt (Ayşe geçti) E) Ölçme, değerlendirme için dayanak sağlar. Soru kökünde ölçme tanımlanmıştır. Ölçme yapmak için; Cevap C A) Amaçların belirlenmesi gerekir. B) Ölçme kuralını belirlemek gerekir. C) Doğrudan veya dolaylı ölçme yapmak gerekir. D) Ölçme için ölçüt gerekli değildir. E) Amaçların belirlenmesi gereklidir. Cevap D 2. Öğrenci başarılarını birbiri ile kıyaslayarak “Can en başa- 5. Ölçme kuralı, ölçmenin nasıl yapılacağının kuralıdır. Sına- rılı, Ali 2. en başarılı.... demek” sıralama ölçeği ile ölçme vın soru sayısı, süresi vb. ölçmenin kuralıdır. Ancak E se- oluşturur. Bu sorudaki kuvvetli çeldirici D seçeneğindeki çeneği ölçme kuralı değil, ölçüttür. Ölçüt, ölçmenin kuralı değerlendirmedir. Ancak şuna dikkat edelim: Değerlen- değil, değerlendirmenin kuralıdır. dirme için ölçme sonuçlarının ölçütle karşılaştırılması gerekir. Oysa soru kökünde ölçme sonuçları birbirleri ile Cevap E karşılaştırılmıştır. Cevap A 3. Soru kökünde tanımlanan durum değerlendirme sonucu- 6. dur. Değerlendirme sonucuna ulaşmak için; A) Değerlendirmedir. A) Ölçme yapmak şarttır. B) Değerlendirmedir. B) Eğer bağıl değerlendirme yapılmıyorsa öğrenci C) Bazen en yüksek puanı alan kişi de başarısız puanlarının karşılaştırılmasına gerek yoktur. sayılabilir. Ayça’nın en yüksek puanı alması C) Ölçme kuralının herkes için aynı olması şarttır. değerlendirme değil, sıralama ölçeği düzeyinde D) Ölçütle karşılaştırma şarttır. ölçmedir. E) Ölçütün işe koşulması şarttır. D) Değerlendirmedir. E) Değerlendirmedir. Cevap B Cevap C 7

İÇİNDEKİLER Ön Söz���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������iii İçindekiler���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� v REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������������� 3 Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik - 2������������������������������������������������������������������������������������������������������� 10 Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik - 3������������������������������������������������������������������������������������������������������� 17 Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik - 4������������������������������������������������������������������������������������������������������� 25 Çağdaş Eğitim Sistemi, Öğrenci Kişilik Hizmetleri ve Rehberlik - 5������������������������������������������������������������������������������������������������������� 32 Özel Eğitim Hizmetleri ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 40 Rehberlik Hizmet Alanları ve Rehberlik Modelleri - 1������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 47 Rehberlik Hizmet Alanları ve Rehberlik Modelleri - 2������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 54 Rehberlik Hizmet Alanları ve Rehberlik Modelleri - 3������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 61 Rehberlik Hizmet Alanları ve Rehberlik Modelleri - 4������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 68 Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları - 1������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 76 Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları - 2������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 82 Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları - 3������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 89 Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları - 4������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 97 Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları - 5�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������105 Bireyi Tanıma Teknikleri - 1������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 113 Bireyi Tanıma Teknikleri - 2������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 121 Bireyi Tanıma Teknikleri - 3������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 130 Bireyi Tanıma Teknikleri - 4������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 138 Bireyi Tanıma Teknikleri - 5������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 145 Psikolojik Danışma Kuramları - 1������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 152 Psikolojik Danışma Kuramları - 2������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 159 Öğretmen - Öğrenci İletişimi ve Okullarda Karşılaşılan Sorunlar - 1��������������������������������������������������������������������������������������������������� 166 Öğretmen - Öğrenci İletişimi ve Okullarda Karşılaşılan Sorunlar - 2��������������������������������������������������������������������������������������������������� 173 Öğretmen - Öğrenci İletişimi ve Okullarda Karşılaşılan Sorunlar - 3��������������������������������������������������������������������������������������������������� 180

Rehberlikte Örgütlenme Sistemi - 1���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 187 Rehberlikte Örgütlenme Sistemi - 2���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 194 Karma Test - 1���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 201 Karma Test - 2���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 208 Karma Test - 3���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 215 Deneme 1����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 222 Deneme 2����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 227 Deneme 3����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 233 Deneme 4����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 238 Deneme 5����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 243 Deneme 6����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 246 Deneme 7����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 251 Deneme 8����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 256 Deneme 9����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 261 Deneme 10��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 266 Cevap Anahtarı��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 271 vi

REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM

Çözümlü videoları izlemek için kare kodu okutunuz. REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM Çağdaş Eği̇ ti̇ m Si̇ stemi̇ , Öğrenci̇ Ki̇ şi̇ li̇ k Hi̇ zmetleri̇ ve Rehberli̇ k - 1 1 1. Rehberlik hizmetleri, çağdaş eğitim anlayışına 3. Bir okulun müdürü, üniversiteler tarafından çeşitli geçilmesi ile birlikte eğitim – öğretim sistemi branşlarda organize edilen fizik, kimya ve matematik içerisinde kendisine yer bulmuş bir hizmettir. Bu yarışmalarına okulundaki öğrencilerin de katılmasını hizmete neden gerek duyulduğunu anlayabilmek için istemekte, bu amaçla ilgili branşların öğretmenleri geleneksel anlayış ile çağdaş anlayışın özelliklerini ile görüşerek bu doğrultuda çalışmalar yapmaları bilmek gerekmektedir. Çünkü geleneksel anlayışın konusunda kendilerine maddi ve manevi destek ve çağdaş anlayışın bilinmemesi, rehberliğe neden vereceğini söylemektedir. gerek duyulduğunu anlamayı zorlaştırır. Okul müdürünce yapılması istenen çalışmalar, Bu doğrultuda, aşağıdakilerden hangisi öğrenci kişilik hizmetleri kapsamında yer geleneksel eğitim sistemi ile ilgili doğru bir alan hizmetlerden hangisi kapsamında değerlendirme olamaz? değerlendirilebilir? A) Öğrenci ile etkileşim sınırlı olup davranışçı A) Sosyal – kültürel hizmetler anlayış tabanında yürütülmektedir. B) Özel eğitim hizmetleri B) Öğretmen öğretici ve bilgi verici konumunda olup tekrarlar yolu ile öğrencinin çeşitli bilgi ve C) Özel yetiştirme hizmetleri becerileri öğrenmesi sağlanır. D) Rehberlik hizmetleri C) Öğrencilere kendi bilgilerini oluşturmak yerine var olan bilgileri alıp kullanmaları önerilir. E) Sosyal yardım hizmetleri D) Başarının değerlendirmesinde önemli olan 4. Aşağıdakilerden hangisi çağdaş eğitim sisteminin öğrencinin ne kadar çok öğrendiğidir. öğrencilere kazandırmayı amaçladığı davranışlar- E) Öğrencilerin kendilerini sorgulamaları ve dan birisi değildir? eleştirel düşünmeleri amaçlanır. A) Mutlu ve üretken bireyler olma B) Davranışlarının sorumluluğunu alma C) Kendi hakları kadar başkalarının haklarını da gözetme D) Beklentileri ihtiyaçlardan üstün tutma E) Ön yargılara ve kalıplaşmış düşüncelere direnme 2. Çağdaş eğitimin bireye kazandırmak istediği çeşitli 5. Bir öğrenci velisi, ülke düzeyinde yaşanan ekonomik nitelikler vardır. Bunlardan birisi de topluma yarar kriz nedeni ile işten çıkarıldığını ve bu nedenle sağlayan, toplum için çalışan ve üreten bir birey çocuğunun okul servis ücretini ödeyemeyeceğini okul yetiştirmektir. Bu durum, toplum için insan olarak yönetimine iletmiş ve kendisine bu konuda yardımcı adlandırılmaktadır. olunmasını istemiştir. Okul yönetimince bu durum üzerine yapılan değerlendirme sonucunda öğrencinin Bu bağlamda aşağıdakilerden hangisi çağdaş eğitim öğretim yılı içerisinde servis ücreti ödememesi eğitimin “toplum için insan” hedefi ile ilgili bir kararlaştırılmış ve bu durum okul yönetimince servis davranıştır? şirketine iletilerek gerekli kolaylığın yapılması talep edilmiştir. A) Uygun ve olumlu davranışlar sergileyerek ardından gelen kuşağa örnek olmak Okul yönetimince yapılan çalışma, öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında B) Kendisine uygun bir mesleki ideal oluşturmak değerlendirilmektedir? C) Kimlik arayışını başarılı bir şekilde sonlandırarak A) Kayıt – kabul hizmetleri kendisine uygun bir kimlik edinmek B) Sosyal yardım hizmetleri D) Sahip olduğu nitelikleri gerçekçi değerlendirerek bu niteliklerin dış gerçeklik ile bağını sağlamak C) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri E) İhtiyaçlarını karşılamasına yardımcı olacak bir D) Özel eğitim hizmetleri maddi gücü elde edebilmeye çalışmak E) Sosyal – kültürel hizmetler 3

1 Çağdaş Eği̇ ti̇ m Si̇ stemi̇ , Öğrenci̇ Ki̇ şi̇ li̇ k Hi̇ zmetleri̇ ve Rehberli̇ k - 1 6. Özel eğitim hizmeti, tüm öğrencilere değil, çeşitli 9. İlköğretimin 8. sınıfında tetanos aşısı yaptırmamış alanlarda engeli veya farklılığı nedeni ile ihtiyaç olan öğrencilerin tespit edilerek il sağlık müdürlüğüne duyan öğrencilere yönelik bir hizmettir. bildirilmesi ve bu öğrencilere ilgili aşının 9. sınıfta Bu doğrultuda aşağıdakilerden hangisi özel yapılması ile ilgili okula gönderilen bir yazı gereği okul eğitim hizmetine ihtiyaç duyan öğrenciler müdürü, 9. sınıf öğrenci velilerine bilgilendirici bir yazı arasında değerlendirilemez? göndermiş ve bu aşıyı yaptırmak isteyen öğrencilerin A) Zihinsel yetersizlik okula bildirilmesini istemiştir. B) Öğrenme güçlüğü C) Öğrenilmiş çaresizlik Okul müdürünün yapmış olduğu çalışma ve D) Dikkat eksikliği ve hiperaktivite çalışmanın içeriği, öğrenci kişilik hizmetlerinden E) Üstün ve özel yeteneklilik hangisi ile ilişkilendirilebilir? 7. 4-A sınıfının sınıf öğretmeni Dilek Hanım, sınıfındaki A) Rehberlik hizmetleri bir öğrencinin 4. sınıfa gelmesine rağmen okuma B) Kayıt – kabul hizmetleri yazma öğrenemediğini, akademik anlamda akranlarının çok gerisinde olduğunu görmüş, öğrenci C) Sosyal yardım hizmetleri için farklı yöntemler denemesine rağmen yeterli verimi alamamıştır. D) Özel yetiştirme hizmetleri Bu durum karşısında Dilek Öğretmen’in aşağıdakilerden hangisini yapması çağdaş E) Sağlık hizmetleri anlayışa uygun düşer? A) Öğrenciyi ders dışı zamanlarda çalıştırarak 10. Aşağıdakilerden hangisi öğrenci kişilik hizmetleri- eksikliklerini gidermesine yardımcı olma nin amaçları içerisinde değerlendirilemeyecek du- B) Öğrencinin ailesi ile görüşerek evde destekleyici rumlardan birisidir? çalışmalar yapmalarını önerme A) Öğrencilerin bir bütün olarak kendilerini C) Okul yönetimi ile görüşerek bu duruma ilişkin tanımaları ve geliştirmelerine yardımcı olmak önlemler almalarını ve öğrenciyi başka bir sınıfa B) Öğrencilerin kendilerine özgü durumlarını nakletmelerini isteme tespit etmek ve bu doğrultuda eğitim – öğretim D) Öğrenciden akademik anlamda beklenti içerisine faaliyetleri ayarlamak girmeme, öğrenciyi sosyal aktivitelere yönlendirme E) Okul rehber öğretmeni ile görüşerek öğrencinin C) Öğrencilerin kişilik gelişimine katkı sağlamak durumunun anlaşılması için gerekli yönlendirme çalışmalarının yapılmasını isteme D) Öğrencilerin sosyal becerilerini geliştirmeleri ve topluma etkin uyum yapabilmesini sağlamak 8. Bir okul müdürü, kaymakamlık tarafından okula E) Öğrencilerin her derste yüksek başarı gönderilen kışlık kıyafetler ile kırtasiye malzemelerini göstermesini sağlamak ihtiyacı olan öğrencilere ulaştırmış, süreçte de öğrencilerin afişe olmaması adına çalışmaları titizlikle 11. 10-A sınıfının sınıf rehber öğretmeni Pınar yürütmüştür. Belediye tarafından gönderilen malzemelerin Hanım, sınıfındaki öğrencilerinden Ezgi ile yaptığı ihtiyacı olan öğrencilere ulaştırılması, öğrenci görüşmede, öğrencinin boş zamanlarını bilgisayar kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında kullanarak geçirdiğini, gün içerisinde en az 4 saat değerlendirilmektedir? bilgisayar kullandığını ve bu nedenle farklı aktivitelere A) Sosyal yardım hizmetleri zaman ayıramadığını öğrenmiştir. Öğrencisinin B) Özel eğitim hizmetleri bilgisayar kullanmak yerine farklı etkinliklerle C) Rehberlik hizmetleri uğraşmasını, böylece sosyalleşmesini ve kendini D) Özel yetiştirme hizmetleri geliştirmesini isteyen Pınar Hanım, bu amaçla E) Sağlık hizmetleri ailelerin de iznini alarak hafta sonları öğrencileri bir araya getirici etkinlikler düzenlemiş ve Ezgi’yi de bu etkinliklerin organizasyonunda görevlendirmiştir. Sınıf rehber öğretmeni Pınar Hanım’ın yapmış olduğu çalışma, öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında değerlendirilebilir? A) Rehberlik hizmetleri B) Sosyal yardım hizmetleri C) Sosyal – kültürel hizmetler D) Özel yetiştirme hizmetleri E) Kayıt – kabul hizmetleri 4

Çağdaş Eği̇ ti̇ m Si̇ stemi̇ , Öğrenci̇ Ki̇ şi̇ li̇ k Hi̇ zmetleri̇ ve Rehberli̇ k - 1 1 12. Bir grup öğrenci, müzik öğretmeninin yanına gelerek 14. Aşağıdakilerden hangisi öğrencilerin sosyalleş- bir müzik grubu kurduklarını ve bu alanda kendilerini mesine katkı sağlayan birincil kaynaklar arasında geliştirmek istediklerini; ancak bu konuda bilgileri ve yer alır? becerilerinin yeterli olmamasından ötürü kendilerine A) Kitaplar ve dergiler destek olunmasını ve çalışmalarında yardım B) Öğrenci toplulukları edilmesini talep etmiştir. Bu durum üzerine müzik C) Sosyal paylaşım siteleri öğretmeni, okul müdürü ile görüşerek hafta içi bir gün, D) Televizyon ve radyo bu talepte bulunan ve müziğe ilgi duyan öğrencilere E) Cep telefonları ve mesajlaşma aygıtları yönelik bir etkinlik organize etmiş ve bu konuda çeşitli çalışmalar yürütmeye başlamıştır. 15. Bir öğrenci, sınıf rehber öğretmeninin yanına gelerek Müzik öğretmeni tarafından yürütülen çalışma, arkadaşlarının kendisi ile sürekli olarak alay ettiğini ve öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında kendisini istemediğini ifade etmiş, bu durumun neden yer almaktadır? olduğu duygusal etkilerden ötürü ağlamıştır. Sınıf rehber öğretmeninin bu durum A) Özel eğitim hizmetleri karşısında yapacağı çalışmalar, öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında ele B) Sosyal – kültürel hizmetler alınmaktadır? A) Sosyal – kültürel hizmetler C) Rehberlik hizmetleri B) Sağlık hizmetleri C) Özel eğitim ve özel yetiştirme hizmetleri D) Sosyal yardım hizmetleri D) Sosyal yardım hizmetleri E) Rehberlik hizmetleri E) Özel yetiştirme hizmetleri 13. Sınıfındaki bir öğrencinin zihinsel açıdan yaşıtlarından 16. Özel eğitim hizmetleri kapsamında yürütülen ileride olduğunu düşünen ve bu öğrenciye yardım uygulamalardan birisi de kaynaştırma eğitimi edebilmek için öncelikle durumunun anlaşılması uygulamalarıdır. gerektiğini düşünen sınıf rehber öğretmeni Mehmet Bey, öğrencisini okul rehber öğretmenine Kaynaştırma eğitimi uygulaması ile ilgili aşağıdaki yönlendirmiş ve yönlendirme gerekçelerini okul seçeneklerde verilen bilgilerden hangisi doğru rehber öğretmeni ile paylaşmıştır. değildir? Okul rehber öğretmeninin bu durum sonrası A) Normal eğitimden yararlanamayan, özür aşağıdakilerden hangisini yapması, çağdaş ve özelliklerine uygun bir okula ya da sınıfa anlayışa uygun düşer? yerleştirilememiş, özel eğitime muhtaç çocukların eğitim imkânına kavuşturulması ile A) Öğrencinin ailesi ile görüşmek ve öğrencinin ilgilidir. durumunun anlaşılması amacıyla öğrenciyi en yakın rehberlik ve araştırma merkezine B) Bir öğrencinin kaynaştırma eğitimine ihtiyaç yönlendirmek duyup duymadığı ancak yapılacak çeşitli inceleme ve araştırma sonuçları sonucunda B) Öğrencinin ailesi ile görüşmek ve öğrencinin belirlenebilir. zihinsel olarak akranlarından ileride olması nedeni ile öğrenciyi bilim sanat eğitim merkezine C) Kaynaştırma eğitimine alınan öğrencilere kayıt ettirmelerini istemek yönelik düzenlenecek çalışmalardan okul rehber öğretmenleri sorumludur. C) Okul müdürü ile görüşmek ve öğrencinin seviye olarak daha iyi olan bir sınıfa nakledilmesini D) Özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilerin normal istemek çocuklarla kaynaşmasına yardımcı olur. D) Öğrenciye çeşitli psikolojik testler uygulamak ve E) Gelişi güzel yürütülecek bir uygulama olmayıp zihinsel düzeyini tespit etmeye çalışmak çeşitli planlarla ve programlarla desteklenmesi gerekmektedir. E) Öğrencinin ailesi ile görüşmek ve öğrencinin becerilerini geliştirebilmesi noktasında destek almasını önermek 5

1 Çağdaş Eği̇ ti̇ m Si̇ stemi̇ , Öğrenci̇ Ki̇ şi̇ li̇ k Hi̇ zmetleri̇ ve Rehberli̇ k - 1 17. Çağdaş eğitimin bireye kazandırmak istediği 19. çeşitli nitelikler vardır. Bunlardan birisi de; özerk, I. Eğitim öğretim yılı sonunda okul fen kulübü bağımsız, kendi kendine yetebilen, davranışlarının tarafından düzenlenen bilim şenliği sorumluluğunu alabilen bir birey yetiştirmektir. Bu durum, kendisi için insan olarak adlandırılmaktadır. II. İmkânları kısıtlı öğrencilere giyecek ve kırtasiye yardımı yapılması Bu bağlamda aşağıdakilerden hangisi çağdaş eğitimin “kendisi için insan” hedefi ile ilgili bir III. Zararlı alışkanlıklar ve madde bağımlılığı davranıştır? konusunda il sağlık müdürlüğünce öğrencilere ve öğretmenlere yönelik bilgilendirme A) Kültürel değerleri içselleştirmesi ve bu değerlere seminerleri bağlı kalması IV. YGS ve LYS’ye hazırlanan öğrencilere yönelik B) Toplumsal yaşamı düzenleyen kurallara uygun okul düzeyinde hafta sonları kurslar açılması hareket etmesi Yukarıda ifade edilen çalışmalar, sırasıyla C) Kendisine bırakılan değerleri genç kuşaklara öğrenci kişilik hizmetleri kapsamında yer alan aktarması ve bu değerlerin yaşamasına yardımcı hizmetlerden hangileri ile ilgilidir? olması A) Özel yetiştirme – Sosyal / kültürel – Rehberlik – D) Vatandaşlık görevlerini yerine getirmesi ve Özel eğitim içinde yaşadığı toplumun sorumlu bir üyesi olması B) Sosyal / kültürel – Sosyal yardım – Sağlık – Özel yetiştirme E) Zamanı etkili kullanarak daha verimli ve üretken bir birey olabilmesi C) Özel eğitim – Özel yetiştirme – Sosyal yardım – Sosyal / kültürel D) Rehberlik – Sağlık – Sosyal / kültürel – Sosyal yardım E) Sosyal yardım – Özel eğitim – Özel yetiştirme – Rehberlik 18. Ergenlik döneminde çocuğu olan bir öğrenci velisi, 20. Çağdaş eğitim anlayışını oluşturan temel ögeler okul rehber öğretmenine başvurarak çocuğu ile açısından aşağıdaki seçeneklerde yer alan bilgiler- bu dönemde anlaşmazlıklar yaşadığını, çocuğun den hangisinin doğru olmadığını söylemek müm- çok değiştiğini ve bu nedenlerden ötürü çaresizlik kündür? yaşadığını ifade etmiş, kendisine ergenlik dönemi özellikleri, bu dönemde çocuğa olan yaklaşım A) Çağdaş eğitim anlayışında öğretim hizmetleri konularında bilgiler verilmesini istemiştir. öğretmen yerine öğrenciyi aktif kılmakta, öğretmenin pasif olmasını gerektirmektedir. Okul rehber öğretmenince öğrenci velisine ihtiyaç duyulan konularda sunulacak yardımlar, B) Çağdaş eğitim anlayışında öğrenci kişilik öğrenci kişilik hizmetlerinden hangisi kapsamında hizmetleri, öğrencinin bütünsel gelişimi için çok değerlendirilmektedir? çeşitli uygulamalar içermektedir. A) Sağlık hizmetleri C) Çağdaş eğitim anlayışında yönetim, öğretime ve öğrenci kişilik hizmetlerine destek veren, bu B) Rehberlik hizmetleri hizmetlerin etkili yürütülebilmesine yardımcı olan bir işlev üstlenmiştir. C) Özel yetiştirme hizmetleri D) Çağdaş eğitim anlayışında bireyin sağlıklı D) Sosyal yardım hizmetleri gelişimi, tüm ögelerin birbiriyle ahenk içerisinde yürütülmesinden etkilenir. E) Sosyal – kültürel hizmetler E) Çağdaş eğitim anlayışında öğrenci kişilik hizmetleri, öğretim ve yönetimi tamamlayan ancak öğretim ve yönetimden bağımsız bir hizmet olarak görülmektedir. 6

Çağdaş Eği̇ ti̇ m Si̇ stemi̇ , Öğrenci̇ Ki̇ şi̇ li̇ k Hi̇ zmetleri̇ ve Rehberli̇ k - 1 ÇÖZÜMLER 1. Geleneksel anlayış; öğretmeni ve öğretimi ön plana çı- 5. Öğrencilerin burs ve kredi, barınma, beslenme, ulaşım, karan, bireysel farklılıklara yer vermeyen, öğrenciyi yal- yarı zamanlı çalışma, kılık – kıyafet, kırtasiye gibi çeşitli ih- nızca bilişsel yönü ile değerlendiren, kalıplaşmış yöntem tiyaçlarının karşılanmasına yönelik yardımlar öğrenci kişilik ve teknikleri kullanan, öğrenciyi pasif kılan, öğretmen – hizmetlerinden sosyal yardım hizmeti ile ilgilidir. Soruda öğ- öğrenci iletişiminin sınırlı düzeyde olduğu bir sistemdir. rencilerin okula veya sınıfa kayıt işlemleri, eğitsel – kişisel Bu doğrultuda seçenekler incelendiğinde A, B, C ve D veya mesleki alanda yapılan destek çalışmaları, herhangi bir seçeneklerinde ifade edilenler geleneksel anlayışa uy- engel veya farklılığa ilişkin yapılan destek çalışmaları, öğ- gun düşer. Ancak eleştirel düşünme, kendini sorgulama rencilerin sosyalleşmesi ve zamanlarını etkili kullanmasına gibi durumlar geleneksel anlayışta değil çağdaş anlayışta yönelik aktiviteler üzerinde durulmadığından A, C, D ve E gözlenen durumlardır. seçenekleri doğru kabul edilemez. Soruda bir öğrencinin maddi imkânsızlıkları nedeni ile okul servislerinden ücretsiz Cevap E yararlanması üzerinde durulduğundan doğru cevap sosyal yardım hizmetleridir. Cevap B 2. Toplum için insan; topluma yararlı, toplum için çalışan, 6. Özel eğitim hizmeti; herhangi bir alanda engeli veya farklılı- başkalarına katkı sağlayan, toplumu ileriye götürecek, ğı olan bireylere verilen eğitimin adıdır. Bu engel veya farklı- kültürel mirası ardından gelen kuşaklara aktaracak ey- lık sınıflandırması içerisinde; zihinsel engel, bedensel engel, lemlerde bulunma ile ilgilidir. Bu doğrultuda seçenekler in- görme engeli, işitme engeli, öğrenme güçlüğü, dikkat eksik- celendiğinde B, C, D ve E seçeneklerinde ifade edilenler liği ve hiperaktivite, üstün ve özel yeteneklilik gibi durumlar toplum için değil, bireyin kendisi için yaptığı eylemlerdir. yer alır. Bu durumlar, belirli merkezlerde yapılan incelemeler Meslek sahibi olma, başarılı bir kimlik edinme, kendini ta- sonucunda tanılanabilen durumlardır. Ancak öğrenilmiş ça- nıma, maddi gücü elde etme durumları öncelikle bireye resizlik durumu, özel eğitim hizmeti kapsamında değerlendi- katkı sağlayan durumlardır. Ancak ardından gelen kuşak- rilebilecek bir problem değildir. Yaşanan çeşitli başarısızlıkla- lara örnek olma durumu, bireyin kendisi için değil başka- rın akabinde bireyin bir şeyi başaramayacağını düşünmesi, ları için yaptığı bir şeydir. bu konuda kendisini çaresiz ve yetersiz hissetmesidir. Bu problem, rehberlik yardımını gerekli kılmakta ve çeşitli reh- Cevap A berlik yardımları ile aşılabilecek bir nitelik taşımaktadır. Cevap C 3. Öğrencilerin kişisel gelişimini desteklemeye, çeşitli alan- 7. Bir öğrencinin 4. sınıfa gelmesine rağmen okuma yazma larda öğrencilerin daha iyi olmasını sağlamaya, öğrenci- öğrenememesi, akademik anlamda sınıf seviyesinin ve ak- lerin özel becerilerini geliştirmeye yönelik çalışma, kurs, ranlarının gerisinde olma durumu, öğrenme güçlüğünü veya etüt gibi uygulamalar öğrenci kişilik hizmetlerinden özel zihinsel yetersizliği akla getiren durumlardır. Bu ve benze- yetiştirme hizmeti ile ilgilidir. Soruda öğrencilerin sosyal- ri durumlarda uygun önlemler almak için öncelikle durumu leşmesi ve zamanı etkili kullanmaları, herhangi bir engeli anlamak, yaşanan sorunun nedenlerini görmek gerekir. veya farklılığı ile ilgili destek alması, eğitsel - kişisel veya Yaşanan problem, özel eğitim hizmeti kapsamında değer- mesleki konularda destek alması, çeşitli alanlardaki ihti- lendirilen problemlere benzerlik gösterdiği için öğrenciyi yaçlarının karşılanması gibi durumlardan söz edilmemiş okul rehber öğretmeni ile görüşerek inceleme ve tanılama olup çeşitli branşlarda düzenlenen yarışmalara katılarak yapılabilmesi için uygun bir kuruma yönlendirmek en uygun öğrencilerin kendilerini geliştirmesinden söz edilmiştir. yoldur. Burada yapılacak inceleme ve tanılama çalışmaları sonrası elde edilecek sonuçlara göre uygun işlemler gerçek- Cevap C leştirilebilir. Cevap E 4. Çağdaş eğitim anlayışı; kendini yetiştirmiş, kendini geliş- 8. Öğrencilerin burs ve kredi, barınma, beslenme, ulaşım, tirmeye çalışan, topluma ve diğer insanlara duyarlı, yenili- yarı zamanlı çalışma, kılık kıyafet, kırtasiye gibi çeşitli ihti- liklere açık, mutlu ve üretken bireyler yetiştirmeyi amaçlar. yaçlarının karşılanmasına yönelik yardımlar öğrenci kişilik Ancak bu anlayışın içerisinde beklentileri ihtiyaçlardan üs- hizmetlerinden sosyal yardım hizmeti ile ilgilidir. Soruda tün tutma gibi bir durum yer almaz. Çünkü insanlar, kendi- kaymakamlık tarafından gönderilen kışlık kıyafetlerin ve lerini geliştirme ve yaşamlarını devam ettirme noktasında kırtasiye malzemelerinin ihtiyacı olan öğrencilere dağıtıl- öncelikle çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak durumundadırlar. ması üzerinde durulmuştur. Bu durum doğrudan sosyal Beklentileri ihtiyaçların üstünde tutmak, kendi gerçeğini yardım hizmetleri ile ilişkilendirilebilir. Soruda herhangi unutmak ve başkalarına göre yaşamak demektir. Böyle bir alanda engeli veya farklılığı olan öğrencilere yönelik bir durum çağdaş eğitimin amaçları ile bağdaşmaz. destek hizmetleri, öğrencilere eğitsel – kişisel veya mes- leki konularda sunulan destek hizmetleri, öğrencilerin özel Cevap D becerilerini geliştirici aktiviteler veya sağlık konularında yürütülen uygulamalardan söz edilmemiştir. Cevap A 7


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook